👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«وقتی دو کهکشان‌ در هم گره می‌خورند»
—-------------------------------------
https://goo.gl/rqqPYz
این لکه‌ی باریک و کشیده در ژرفای فضا بسیار پرآشوب‌تر و آشفته‌تر از چیزیست که ظاهرش نشان می‌دهد.

این جرم کیهانی که به نام IRAS 14348-1447 شناخته می‌شود (برگرفته از نام دستگاه یابنده‌اش، ماهواره‌ی اخترشناسی فروسرخ یا "#IRAS") در واقع آمیزه‌ای از دو #کهکشان_مارپیچی انباشته از گاز است. این دو کهکشانِ محکوم به نابودی با نزدیک شدن بیش از اندازه به یکدیگر در گذشته، وارد کشمکش گرانشی با هم شده و به آرامی با گذشت زمان ساختار یکدیگر را ویران کرده و با هم یکی شده‌اند.

این عکس را تلسکوپ فضایی هابل با بهره از دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته.

آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ بیش از یک میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد. این جرم یکی از پُرگازترین نمونه‌های شناخته شده‌ی اجرامیست که به نام "کهکشان‌های فروسرخ فراتابناک" (#ULIRG) شناخته می‌شوند، رده‌ای از اجرام کیهانی که به گونه‌ای ویژه‌ -و باورنکردنی- در طیف #فروسرخ می‌درخشند. تقریبا ۹۵ درصد انرژی گسیلیده از آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ در طیف فروسرخ-دور است!

این تابش از انبوه گازهای مولکولی درون آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ سرچشمه می‌گیرد؛ این گازها به هنگام برهمکنش‌ها و جابجایی‌ دستخوش چندین فرآیند دینامیکی می‌شوند؛ نمای در هم پیچیده و اثیری خود آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ هم دستاورد همین سازوکارهاست که باعث شده‌ دنباله‌ها و رشته‌های برجسته‌ای از بدنه‌ی اصلی آن بیرون بزنند.

#تلسکوپ_هابل #ULIR #ابر_مولکولی #برخورد_کهکشانی

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/IRAS.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«آنتن ها و ابرهای آتشین»
—---------------------------
https://goo.gl/mphH9H
آسمان رشته‌کوه آند شیلی هیچگاه خسته‌کننده نمی‌شود- حتی زمانی که میهمان کمیابی مانند این توده‌ ابر داشته باشد!

در این تصویر #چاخناتور، فلاتی در فرازای ۵۰۰۰ متری سطح دریا که منزلگاه ۶۶ آنتن رصدخانه‌ی آلما است را می‌بینیم که به هنگام غروب خورشید، ابرهایی پرپشت و چابک با بادهایی شدید وارد آسمانش شده و چشم‌اندازی آتشین و بسیار زیبا در آن پدید آورده است.

آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما، ALMA) شاهکاری در دنیای فناوری رصدخانه‌هاست که ابرهایی از گونه‌ای کاملا متفاوت با ابرهایی که اینجا دیده می‌شود را بررسی می‌کند. اخترشناسان از آلما برای پژوهش ابرهای مولکولی بهره می‌گیرند، توده‌های غول‌پیکری از گاز و غبار، با دماهایی تنها چند ده درجه بالاتر از صفر مطلق. این مناطق ستاره‌زا اغلب در طیف نور دیدنی (مریی) مات و تاریک دیده می‌شوند- با نور دیدنی نه می‌توان درونشان را دید و نه اجرام پشتشان را. ولی همین ابرها در طیف‌های میلیمتری و زیرمیلیمتری به شدت می‌درخشند.

این عکس توسط #بابک_تفرشی، سفیر عکاسی رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (#ESO) و به هنگام شرکت وی در اردوی اعزامی تمام-گنبد ۲۰۱۶ (Fulldome Expedition) گرفته شده. هدف این گروه اعزامی گردآوری عکس‌هایی خیره‌کننده و تماشایی برای "آسمان‌نما و مرکز بازدید سوپرنووا"ی رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (ESO Supernova Planetarium & Visitor Centre) بود.

#ابر_مولکولی
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/ALMA.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«مثلث بازتابی در ابر مولکولی برساووش»
—------------------------------------------
https://goo.gl/VQkSiY
ابرهایی از غبار ستارگان در این نمای ژرف آسمان شناورند. این چشم‌انداز کیهانی حدود ۲ درجه از #ابر_مولکولی_برساووش در فاصله‌ی ۸۵۰ سال نوری زمین را می‌پوشاند.

سه سحابی غبارآلود که از بازتاب نور ستارگان درونشان می‌درخشند، یک سه گوش زیبا را در این میدان دید تلسکوپی ساخته‌اند.

#سحابی_بازتابی ان‌جی‌سی ۱۳۳۳ در سمت چپ، و وی‌دی‌بی۱۳ پایین، سمت راست، به رنگ آبی که نماد سحابی‌های بازتابیست می‌درخشند ولی بالای سه گوش را سحابی‌ بازتابی کمیابی که به رنگ زرد می‌درخشد و وی‌دی‌بی۱۲ نام دارد ساخته.

در دل این ابرهای مولکولی ستارگان دارند ساخته می‌شوند، هر چند بیشتر آنها پشت غبارهای فراگیر پنهان شده و در طول موج دیدنی (مریی) دیده نمی‌شوند. با این وجود در ان‌جی‌سی ۱۳۳۳ می‌توان نشانه‌هایی از تابش سرخ‌فام #اجرام_هربیگ_هارو، فواره‌ها و گازهای برافروخته‌ای که از ستارگان نوزاد سرچشمه گرفته‌اند را شناسایی کرد.

بلندی ضلع‌های این سه گوش که از سحابی‌های بازتابی درست شده در فاصله‌ی برآوردی ابر مولکولی برساووش به حدود ۲۰ سال نوری می‌رسد.

#NGC_1333 #vdB13 #vdB12 #apod
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/PMC.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«ردپای یک سیاهچاله سرگردان»
—---------------------------------------
https://goo.gl/CrjTeY
اخترشناسان با بررسی حرکت گازها در یک ابر کیهانیِ بی‌اندازه پرسرعت در گوشه‌ای از کهکشان راه شیری نشانه‌هایی از وجود یک سیاهچاله‌ی سرگردان یافتند که در این ابر پنهان شده. این یافته آغازگر جستجوی سیاهچاله‌های خاموش است؛ انتظار می‌رود میلیون‌ها عدد از این اجرام در پهنه‌ی راه شیری شناور باشند اگرچه تا به امروز تنها چند ده موردشان شناسایی شده.

یافتن سیاهچاله‌ها کار دشواریست زیرا به طور کامل سیاهند. در برخی موارد سیاهچاله‌ها اثرهایی پدید می‌آورند که با چشم دیده می‌شود. برای نمونه، اگر سیاهچاله یک ستاره‌ی همدم داشته باشد، گازهایی که از این ستاره می‌کشد در قرصی پیرامونش انباشته شده و یک قرص به نام قرص برافزایشی را می‌سازند. این قرص به دلیل کشش گرانشی نیرومندی که از سوی سیاهچاله وارد می‌شود سرعت گرفته، داغ شده و پرتوهایی شدید می‌گسیلد. ولی اگر سیاهچاله تنها باشد، هیچ تابشی که مربوط به آن باشد دیده نخواهد شد..

یک گروه پژوهشی به رهبری ماسایا یامادا، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کیئوی ژاپن، و توموهارو اوکا، استاد این دانشگاه ابرهای مولکولی پیرامون پَسماند ابرنواختر دبلیو۴۴ در فاصله‌ی ۱۰ هزار سال نوری زمین را بررسی کردند. هدف اصلی آنها بررسی میزان تراوژ انرژی از انفجار ابرنواختر به گازهای مولکولی پیرامونش بود، ولی به طور شانسی نشانه‌های سیاهچاله‌ای را یافتند که خود را در لبه‌ی دبلیو۴۴ پنهان کرده بود.

این دانشمندان در مدت پیمایش خود به یک توده #ابر_مولکولی فشرده‌ با حرکتی رازگونه برخوردند. این ابر که "گلوله" نام گرفته، سرعتی بیش از ۱۰۰ کیلومتر بر ثانیه دارد. همچنین این ابر که اندازه‌اش ۲ سال نوریست، نسبت به چرخش کهکشان راه شیری حرکتی پس‌رونده دارد، یعنی جهت حرکتش خلاف جهت چرخش کهکشان است.

پژوهشگران برای بررسی ریشه‌ی‌‌ گلوله، رصدهای فشرده‌ای با بهره از تلسکوپ ASTE در شیلی و رادیوتلسکوپ ۴۵ متری رصدخانه‌ی رادیویی نوبویاما که هر دو توسط رصدخانه‌ی ملی اخترشناسی ژاپن اداره می‌شوند انجام دادند. داده‌ها نشان می‌دهد که گلوله با انرژی جنبشی بسیار بالایی از لبه‌ی پسماند ابرنواختر دبلیو۴۴ بیرون زده. یامادا می‌گوید: «بیشتر بخش‌های گلوله دارد با سرعت ۵۰ کیلومتر بر ثانیه پخش می‌شود، ولی نوک آن سرعتی برابر با ۱۲۰ کیلومتر بر ثانیه دارد. انرژی جنبشی آن چند ده برابر انرژی‌ایست که از ابرنواختر دبلیو۴۴ دریافت کرده. پدید آمدن ابری تا این اندازه پرانرژی‌ در شرایط معمولی ناممکن به نظر می‌رسد.»

این دانشمندان دو توضیح برای پیدایش گلوله ارایه کردند. در هر دو توضیح، یک چشمه‌ی گرانشی تاریک و فشرده که می‌توانست یک سیاهچاله باشد، نقش مهمی دارد ولی با مجموعه داده‌های کنونی شناسایی توضیح برتر کار دشواریست.

پنداشت نخست "مدل انفجار" است که در آن، یکی از پوسته‌های گازی گسترنده‌‌ی پسمان ابرنواختر از کنار یک سیاهچاله‌ی ایستا می‌گذرد. سیاهچاله گاز را به فاصله‌ی بسیار نزدیک خود می‌کشاند و یک انفجار پدید می‌آورد که باعث شده پوسته‌ی گازی با گذر از کنار سیاهچاله، رو به ما شتاب بگیرد. اخترشناسان در این مورد برآورد کردند که جرم سیاهچاله می‌بایست دستکم ۳.۵ برابر جرم خورشید باشد.

پنداشت دوم "مدل فوران" است که در آن، یک سیاهچاله‌ی پرسرعت به قلب یک ابر چگال گازی می‌زند و گازهای آن را با گرانش نیرومندش با خود می‌کشد و می‌برد و یک جریان گازی درست می‌کند. در این مورد پژوهشگران جرم سیاهچاله را دستکم ۳۶ برابر جرم خورشید برآورد کردند.

پژوهش‌های نظری وجود ۱۰۰ میلیون تا یک میلیارد #سیاهچاله را در کهکشان راه شیری پیش‌بینی کرده‌اند، اگرچه در مشاهداتی که تاکنون انجام گرفته تنها ۶۰ تای آنها شناسایی شده. اوکا می‌گوید: «ما راهی تازه برای شناسایی سیاهچاله‌های سرگردان یافته‌ایم.» چشمداشت این گروه بررسی این دو پنداشت و یافتن شواهد بیشتر برای یک سیاهچاله در ابر گلوله، با رصدهای دقیق‌تر به کمک یک تداخل‌سنج رادیویی مانند آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتر آتاکاما (آلما، ALMA) است.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/stray-blackhole.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«هنر "طبیعت بی‌جان" در آسمان»
—---------------------------—

در بالا، سمت چپِ این شاهکار زیبای آسمانی که گویی با یک قلم‌موی کیهانی و با مضمون "طبیعت بی‌جان" (Still Life) آفریده شده، سحابی غبارآلود ان‌جی‌سی ۲۱۷۰ می‌درخشد.

ان‌جی‌سی ۲۱۷۰ که نور ستارگان داغ نزدیکش را باز می‌تاباند، در کنار خود چند #سحابی_بازتابی آبی‌فام دیگر را دارد، به همراه یک ناحیه‌ی فشرده‌ی گسیلشی سرخ‌رنگ، و همچنین رگه‌های تیره‌ی غباری که جلوی نور ستارگان زمینه را گرفته‌اند.

همان گونه که نگارگران طبیعت بی‌جان برای موضوعات خود چیزهایی را بر می‌گزینند که در خانه فراوان است، در این "طبیعت بی‌جان" کیهانی هم از چیزهایی که در اینجا فراوان و رایج است بهره برده شده: ابرهای گازی، غبار، و ستارگان داغی که با هم یک ابر پرجرم مولکولیِ ستاره‌زا در #صورت_فلکی_تکشاخ را تشکیل داده‌اند.

این #ابر_مولکولی غول‌پیکر که "ام‌او‌ان آر۲" نام دارد، به گونه‌ی چشمگیری به ما نزدیک بوده و فاصله‌اش از زمین تنها حدود ۲۴۰۰ سال نوری برآورد شده است. در این فاصله، این بوم نقاشی حدود ۱۵ سال نوری گستردگی دارد.

#سحابی_گسیلشی #apod
https://goo.gl/Bmkm3A
—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2010/12/blog-post_30.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«جوانان غرق در غبار»
—------------------—

این مجموعه سحابی‌های گرد و غباری در لبه‌ی #ابر_مولکولی گاو (ثور) در فاصله‌ی تنها ۴۵۰ سال نوری زمین جای دارد. در این چشم‌انداز کیهانی ستارگان دارند ساخته می‌شوند. این چشم‌انداز تلسکوپی از پیوند داده‌های به دست آمده در حدود ۴۰ ساعت درست شده و نزدیک به ۲ درجه از آسمان را می‌پوشاند.

از جمله اجرام درون این پهنه‌ی آسمان می‌توان از برخی از ستارگان جوان رده‌ی #تی_گاوی (T-Tauri) نام برد که هنوز در پسمانده‌ی ابرهای زاینده‌شان در سمت راست چارچوب جای دارند. این ستارگان چند میلیون ساله که هنوز در دوره‌ی نوجوانی خود به سر می‌برند، ستارگانی با درخشش متغیرند که واپسین گام‌های رُمبش گرانشی خود را می‌گذرانند.

با افزایش سن این ستارگان و ورود به رشته‌ی اصلی که گامی پایدار و کم‌جرم در روند فرگشت ستارگان است، دمای هسته‌شان نیز برای نگه داشتن همجوشی هسته‌ای افزایش می‌یابد. خورشید میانسال ما حدود ۴.۵ میلیارد سال است که در گام رشته‌ی اصلی به سر می‌برد.

در سمت چپ یک #ستاره‌_متغیر و جوان دیگر به نام "وی۱۰۲۳ گاوی" دیده می‌شود. ابر زاینده‌ی زردفام این ستاره در همسایگی یک سحابی بازتابی آبی‌فام خیره‌کننده به نام "سیِدِربلاد ۳۰" یا "ال‌بی‌ان ۷۸۲" جای دارد.

درست بالای این سحابی بازتابی آبی‌فام درخشان هم یک سحابی غبارآلود تاریک به نام بارنارد ۷ دیده می‌شود.
#apod
https://goo.gl/BdjfxA
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/T-Tauri.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«آیا این حفره‌ای در دل فضاست؟»
—---------------------------—

این ستارگان کجا رفته‌اند؟

آنچه در این تصویر می‌بینید در بسیاری جاها به عنوان حفره‌ای بزرگ در ژرفای فضا معرفی شده ولی اخترشناسان می‌دانند که این لکه‌ی سیاه، در حقیقت چیزی بیش از یک #ابر_مولکولی تاریک نیست.

اینجا توده‌ی بسیار فشرده‌ای از غبار و گاز مولکولی دیده می‌شود که عملا تمام نور دیدنی (مریی) که از ستارگان پشتش تابیده را درمی‌آشامد (جذب می‌کند). همین محیط تاریک و ترسناک باعث شده درون ابرهای مولکولی تبدیل به برخی از سردترین و پرت‌افتاده‌ترین نقاط در سراسر کیهان شود.

یکی از چشمگیرترین نمونه‌ها از این سحابی‌های تاریک درآشامی، ابریست در #صورت_فلکی_مارافسای به نام "بارنارد ۶۸" که در همین تصویر آن را می‌بینید.

این که هیچ ستاره‌ای در میانه‌ی آن دیده نمی‌شود [در واقع ستاره‌ای میان ما و آن نیست-م] نشان می دهد که بارنارد ۶۸ نسبتا به ما نزدیک است، با فاصله‌ی برآوردی حدود ۵۰۰ سال نوری و پهنای "نیم" سال نوری.

هنوز به درستی نمی‌دانیم ابرهای مولکولی مانند بارنارد ۶۸ چگونه پدید می‌آیند، ولی این را می‌دانیم که خود این ابرها جایگاه‌های احتمالی برای شکل‌گیری ستارگان تازه‌اند. در حقیقت دریافته‌ایم که خود بارنارد ۶۸ احتمالا در فرآیند رُمبش و فشرده شدن به سر می‌برد و یک خوشه‌ی ستاره‌ای تازه دارد در دلش ساخته می‌شود.

در محدوده‌ی طول موج فروسرخ می‌توان درون آن را یکراست و بی‌واسطه تماشا کرد.
#aoid
https://goo.gl/T9tswz
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/Barnard68.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«گرد و غبارهای بره آسمانی»
—-------------------------

ساختارهای گرد و غباری که اینجا می‌بینید بیش از ۸ درجه را در آسمان نیمکره‌ی شمالی می‌پوشانند.

این میدان دید موزاییکی بخشی از آسمان در باختر خوشه‌ی ستاره‌ای آشنای پروین، در راستای صورت فلکی برجگاهیِ بره (به عربی: حمل) و صفحه‌ی کهکشان راه شیری را در بر دارد.

سمت راست این تصویر که با نوردهی بلند گرفته شده، "اپسیلون بره" را می‌بینیم، ستاره‌ای آبی‌فام در فاصله‌ی حدود ۳۳۰ سال نوری زمین که با چشم نامسلح هم دیده می‌شود.

از چپ به راست تصویر، سحابی‌های غبارآلود ال‌بی‌ان۷۶۲، ال‌بی‌ان۷۵۳، و ال‌بی‌ان۷۴۳ را می‌بینیم که نور ستارگان منطقه را بازتابانده‌اند ولی احتمال می‌رود فاصله‌شان از ما حدود ۱۰۰۰ سال نوری باشد. پهنای این چشم‌انداز در این فاصله‌ی برآوردی بیش از ۱۴۰ سال نوریست.

این ابرها در لبه‌ی یک #ابر_مولکولی بزرگ جای دارد و به احتمال بسیار در دل تاریکشان ستارگان نوزاد و اجرام ستاره‌ای جوان (پیش‌ستاره) را پنهان کرده‌اند که چشم تلسکوپ‌های نوری از دیدنشان ناتوان است. این پیش‌ستاره‌ها دارند در هسته‌های چگالی در دل این ابر مولکولی زیر گرانش خود می‌رمبند و فشرده می‌شوند.

#apod #صورت_فلکی_بره
https://goo.gl/yievn5
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/AriesStardust.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«سر و گردن یک اسب سیاه»
—-------------------------

سحابی کله اسبی یکی از نمادگونه‌ترین و آشناترین سحابی‌های آسمان، و بخشی از یک #ابر_مولکولی بزرگ و تاریک در #صورت_فلکی_شکارچی (جبار) است. شکل نامعمولی این سحابی که به نام برنارد ۳۳ هم خوانده می‌شود، نخستین بار در یکی از صفحه‌های عکاسی اواخر سده‌ی ۱۹ میلادی شناسایی شد.

تابش سرخ‌فام این چشم‌انداز از گاز هیدروژنی سرچشمه گرفته که به طور عمده پشت سحابی‌ست و از پرتوی ستاره‌ی درخشان سیگما شکارچی که در آن نزدیکیست یونیده شده. تاریکی خود سر اسب هم بیشتر به خاطر گرد و غبار انبوه و فشرده‌ی درونش است [که جلوی تابش توده‌ی هیدروژن پشتش را گرفته و خود حالت ضدنور یا سایه‌نما پیدا کرده]، گرچه بخش پایینی گردن اسب هم خودش بر سمت چپ سایه‌ای انداخته.

جریان‌هایی از گاز دارند از سحابی جدا شده و توسط یک میدان مغناطیسی نیرومند فروکشیده می‌شوند. نقطه‌های روشن در پایه‌ی این سر اسب ستارگان جوانی هستند که هنوز دارند روند شکل‌گیری را می‌گذرانند. نور سحابی کله‌اسبی حدود ۱۵۰۰ سال زمان می‌برد تا به چشم ما برسد.

این تصویر از پشت تلسکوپ بزرگ ۳.۶ متری کانادا-فرانسه-هاوایی در هاوایی آمریکا گرفته شده.
#apod
https://goo.gl/rrVyTk
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/ap171227.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies