👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«سپیده‌دم یک غول»
—----------------

در این تصویرِ فضاپیمای کاسینی ناسا، هلالی باریک از جو روشن شده از آفتابِ #کیوان (زحل) را می‌بینیم به همراه حلقه‌های یخی آن که مانند نوارهای تیره‌ای در پیش‌زمینه به چشم می‌خورند.

دیدگاه این تصویر رو به سمت تاریک حلقه‌های کیوان و حدود ۷ درجه زیر صفحه‌ی آنهاست. عکس در نور سبز و با بهره از دوربین زاویه-باز کاسینی، در روز ۳۱ مارس ۲۰۱۷ گرفته شده.

در زمان گرفتن عکس، فاصله‌ی #فضاپیمای_کاسینی از کیوان حدود ۱ میلیون کیلومتر بود. هر پیکسل تصویر هم‌ارز ۶۱ کیلومتر است.
https://goo.gl/PvkaC8
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/SaturnianDawn.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«خوشه کروی در کنار دو آواره آسمانی»
—---------------------------------—

در هفتههای گذشته سیاره‌های درخشان بهرام و کیوان (مریخ و زحل) با هم در آسمان سپیده‌دم و در محدوده‌ی صورت فلکی کمان دیده می‌شدند.

در این تصویر که روز ۳۱ مارس گرفته شده و ۳ درجه از آسمان را می‌پوشاند، این دو شبچراغ آسمان را می‌بینیم که به همراه خوشه‌ی کروی بزرگ ام۲۲ یک سه‌گوش را درست کرده‌اند.

خوشه‌ی ام۲۲ (پایین، سمت چپ) که توپ بزرگی از بیش از ۱۰۰ هزار ستاره‌ با سنی بسیار بیشتر از خورشید است حدود ۱۰ هزار سال نوری از زمین فاصله دارد.
ولی این دو سیاره بسیار به ما نزدیک‌ترند.

#کیوان که با رنگ زرد روشنی در بالای چارچوب دیده می‌شود حدود ۸۲ دقیقه‌ی نوری از ما فاصله دارد. اگر دقیق‌تر نگاه کنید می‌توانید بزرگ‌ترین ماهش، تیتان را هم مانند نقطه‌ای روشن در جایگاه حدود ساعت ۵ در فروغ خیره‌کننده‌ی سیاره‌ی مادر ببینید.

#بهرام سرخ‌فام هم تنها ۹ دقیقه‌ی نوری از زمین فاصله دارد.

هر دو سیاره دارند به سوی پادیستانی (مقابله) با خورشید پیش می‌روند. سیاره‌ی بهرام در ماه ژوییه (تیرماه) به این موقعیت خواهد رسید و بسیار پرنورتر خواهد شد. در آن هنگام فاصله‌ی این سیاره از سیاره‌ی زمین تنها به ۳.۲ دقیقه‌ی نوری خواهد رسید.

#apod
https://goo.gl/BrxM4w
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/ap180412.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«مشتری ماه‌های بزرگش را مدیون کیوان است»
—---------------------------------—

در آغاز تاریخ سامانه‌ی خورشیدی، مشتری یک مسافر تنها بود. این سیاره به اندازه‌ای بزرگ بود که شکافی گسترده در قرص پیرامون خورشید پدید آورده بود، شکافی خالی از هر گونه غبار و آواری که با آن بتواند ماه‌های بزرگی که امروزه دارد را درست کند. سپس سیاره‌ی کیوان (زحل) پدید آمد و احتمالا او بود که سنگ‌هایی را به درون مدار مشتری پرتاب کرد تا مشتری بعدها بتواند با آنها برای خودش ماه درست کند.

#مشتری اکنون ۶۹ ماه دارد ولی ۴ تا از بزرگ‌ترینِ آنها -آیو، اروپا، گانیمد، و کالیستو- به احتمال بسیار در همان روزگار جوانی سامانه‌ی خورشیدی پدید آمدند نه این که مانند بیشتر ماه‌های کوچکش، آنها را از دیگر جاهای سامانه‌ی خورشیدی ربوده باشد. این چهار ماه که به نام ماه‌های گالیله‌ای شناخته می‌شوند به احتمال بسیار از حلقه‌ای از سنگ و غبار در لبه‌ی بیرونی مدار مشتری درست شدند.

پس از آن که مشتری از دل قرصی از سنگ و سنگ‌ریزه و گاز که خورشید را در بر گرفته بود پدید آمد (همان قرصی که همه‌ی سیاره‌ها را ساخت)، با پیشروی در مدارش همه‌ی مواد درون مدار را روبید (جاروب کرد) و مداری خالی برای خودش درست کرد. ولی گرانش خورشید می‌توانسته آوارهایی را به درون مداری درست بیرون از دسترس این سیاره‌ی غول‌پیکر کشانده باشد.

سنگ‌اندازی
توما رونه از دانشگاه اکس-مارسی فرانسه و همکارانش شبیه‌سازی‌هایی برای روند پیدایش کیوان انجام دادند تا چگونگی تاثیر آن بر این ذخیره‌ی سنگی را بررسی کنند. آنان دریافتند که کیوان در روزگار کودکی می‌توانسته مدارهای آن سنگ‌ها را به هم زده باشد. برخی از آنها هم می‌توانسته‌اند وارد مداری به گرد مشتری شده و در آنجا با برخورد به هم ماه‌های گالیله‌ای را بسازند.

خود #کیوان احتمالا یا از سنگ‌هایی که درست بیرون از مدار مشتری بودند درست شده بوده یا این که در جایی دورتر به دنیا آمده و بعدها در اثر کشش گرانشی خورشید به درون کوچیده است- در هر دو صورت شبیه‌سازی‌ها نشان می‌دهند که او باعث جابجایی سنگ‌هایی شد که سرانجام ماه‌های مشتری را ساختند.

احتمالا تا حدود ۱۰۰ هزار سال پس از پیدایش کیوان این سنگ‌ها به هم برخورد کرده و انباشته شدند و ماه‌های گالیله‌ای را ساختند. به گفته‌ی پژوهشگران همین فرآیند می‌توانسته بعدها با پیدایش اورانوس و نپتون درست بیرون از مدار کیوان هم رخ داده و ماه‌های بزرگ کیوان -تیتان و یاپتوس- را ساخته باشد.

این می‌تواند آگاهی‌هایی درباره‌ی ماه‌های پیرامون سیاره‌های سامانه‌های دیگر، که با وجود سال‌ها جستجو، هنوز هیچ یک به طور قطعی دیده نشده به ما بدهد. رونه می‌گوید: «این پژوهش می‌تواند به این معنا باشد که سیاره‌هایی با ماه‌های پرشمار، مانند مشتری، ترجیحا -یا حتی تنها- در سامانه‌هایی پدید می‌آیند که بیش از یک سیاره‌ی بزرگ دارند.» این می‌تواند به ما کمک کند تا تصمیم بگیریم برای یافتن ماه‌های فراخورشیدی تلسکوپ‌هایمان را رو به چه سامانه هایی بگیریم.

****
تصویر: آیو، ماه گالیله‌ای مشتری بر پس‌زمینه‌ای از ابرهای این سیاره
https://goo.gl/GSXJ9g
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/solo-traveller.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«حلقه‌های رنگ رنگ کیوان»
—-------------------------

در این عکس که توسط فضاپیمای کاسینی ناسا در روز ۲۲ اوت ۲۰۰۹ گرفته شده حلقه‌های #کیوان (زحل) را با رنگ‌های ملایمشان می‌بینیم. تکه‌های سازنده‌ی این حلقه‌ها اندازه‌های گوناگونی دارند، از ذره‌هایی کوچک‌تر از یک دانه شن گرفته تا تکه‌های به بزرگی یک کوه، و به طور عمده هم از یخ آب درست شده‌اند. سرچشمه‌ی رنگ‌های این حلقه‌ها هنوز به طور دقیق شناخته نشده و همچنان مایه‌ی بحث و گفتگوهایی داغ میان دانشمندان است.

این تصویر از پیوند عکس‌هایی که کاسینی با فیلترهای طیفی سرخ، سبز، و آبی گرفته درست شده و نمایی با رنگ طبیعی را نشان می دهد. عکس‌ها با دوربین زاویه-باریک #کاسینی و از فاصله‌ی حدود ۲.۰۵ میلیون کیلومتریِ مرکز حلقه‌ها گرفته شده‌ بودند.

فضاپیمای کاسینی ماموریت بسیار پیروزمند خود را در روز ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷، با شیرجه در ابرهای کیوان به پایان برد.
https://goo.gl/i1ruZe
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/gravity-s-rainbow.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کارت پستالی از درون صفحه!»
—----------------------------

در روز ۱۳ مارس ۲۰۰۶، فضاپیمای کاسینی ناسا با دوربین زاویه-باریک خود این عکس را از سیاره‌ی کیوان (زحل) و حلقه‌هایش که تقریبا درست از لبه دیده می‌شدند گرفت. به جز کیوان و حلقه‌ها، سه ماه از ده‌ها ماه این سیاره هم در چارچوب دیده می‌شوند: میماس و ژانوسِ کوچک در بالای حلقه‌ها، و تتیس هم پایین حلقه‌ها. اینجا "بالا" و "پایین"ِ حلقه‌ها بیشتر بستگی به چشم‌انداز ما دارد. هر سه‌ی این ماه‌ها به همراه ذرات حلقه‌ها تقریبا در یک صفحه به گرد کیوان می‌چرخند و بنابراین بالا و پایینی در کار نیست.

سمت شبِ میماس کمی از نور "کیوان‌تاب" روشن شده- نور خورشید که از روی ابرهای خود کیوان بازتابیده. زاویه‌ی تابش آفتاب به گونه‌ایست که سایه‌ی حلقه‌ها بر بخش بالایی کیوان افتاده.

این تصویر از پیوند عکس‌های گرفته شده از پشت فیلترهای طیفی سرخ، آبی، و سبز درست شده و نمایی با رنگ طبیعی را پدید آورده است. در زمان گرفتن این عکس‌ها، فاصله‌ی کاسینی از کیوان حدود ۲.۷ میلیون کیلومتر بود.

#فضاپیمای_کاسینی ماموریت درخشان خود را در روز ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷ با شیرجه در جو #کیوان به پایان برد.
https://goo.gl/SrVuQ9
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/RingPlane.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«شش سیاره در چشم‌انداز زیبای پارک یوسمیتی»
--------------------------------------------

از روزگار باستان پنج سیاره‌ی تیر، ناهید، بهرام، مشتری و کیوان که در آسمان شب‌های سیاره‌ی زمین به چشم دیده می‌شوند را می‌شناختند. ولی گویا در این تصویر زیبای آسمان شب شش سیاره به چشم دیده می‌شود!

یک بررسی کنیم: #بهرام (مریخ) زردفام و بسیار درخشان به سادگی در سمت چپ نوار کهکشان دیده می‌شود.

#کیوان (زحل) غرق در تابش پراکنده‌ی ستارگان کهکشان است، و #مشتری هم بسیار نزدیک افق سمت راست، در میان درختان و بر زمینه‌ای از روشنی یک شهر دوردست نور می‌افشاند.

این عکس هفته‌ی گذشته از کنار آب‌های آرام دریاچه‌ی زیبا و بلند تنایا در پارک ملی یوسمیتی گرفته شده و اگر کمی دقت کنید، سه سیاره‌ی دیگر را نیز در آن خواهید یافت، البته نه در آسمان!

اگر نتوانستید آنها را کنید تصویر بعدی را ببینید.

#apod

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/06/ap180614.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
به گفتگوی الکترومغناطیسی کیوان و ماهش، انسلادوس گوش دهید @onestar_in_sevenskies
«به گفتگوی الکترومغناطیسی کیوان و ماهش گوش دهید»
-----------------------------------------------------

بررسی داده‌های به دست آمده در مدارهای "پایان بزرگ" فضاپیمای #کاسینی نشانگر یک برهم‌کنش بسیار نیرومند و پویا از امواج پلاسما میان کیوان (زحل) و حلقه‌ها و ماهش، انسلادوس است. این داده‌ها برای نخستین بار نشان می‌دهند که این امواج در راستای خطوط میدان مغناطیسی که کیوان را یکراست به انسلادوس پیوند داده‌اند حرکت می‌کنند. این خطوط میدان مانند یک مدار الکتریکی میان این دو جرم رفتار کرده و انرژی را میان آنها دادوستد می‌کند.

پژوهشگران امواج پلاسمایی که کاسینی دریافت کرده بود را به صدایی در بسامدهای دامنه‌ی شنوایی انسان تبدیل کردند- همان گونه که دستگاه رادیو، امواج الکترومغناطیسی را به موسیقی تبدیل می‌کند. مدت زمان دریافت این امواج توسط کاسینی ۱۶ دقیقه بود ولی اینجا فشرده شده و به ۲۸.۵ ثانیه رسیده.

پلاسما (حالت چهارم ماده) بسیار همانند آب، امواجی برای حمل انرژی تولید می‌کند. فضاپیمای کاسینی در یکی از نزدیک‌ترین گذرهایش از کنار کیوان، با دستگاه امواج رادیو و پلاسمای خود (آرپی‌دبلیواس، RPWS) امواج شدیدی از پلاسما را ثبت کرد.

علی سلیمان، یکی از اعضای گروه پی‌آردبلیواس از دانشگاه آیووا، آیوواسیتی می‌گوید: «انسلادوس ژنراتور کوچکی‌ست که به گرد کیوان می‌چرخد، و ما می‌دانستیم که یک چشمه‌ی پایدار و پیوسته‌ی انرژی است. اکنون پی برده‌ایم که خود کیوان هم با گسیل سیگنال‌های پلاسما در راستای مداری از خطوط میدان مغناطیسی به درازای صدها هزار کیلومتر که آن را به انسلادوس پیوند داده، به آن پاسخ می‌دهد.»

برهمکنش #کیوان و انسلادوس متفاوت با رابطه‌ی زمین و ماه است. انسلادوس در میدان مغناطیسی کیوان غرق شده و از نظر زمین‌شناختی نیز فعال است- افشانه‌هایی از بخار آب به فضا می‌افشاند که یونیده شده و محیط پیرامون کیوان را پر می‌کنند. ولی ماه ما چنین برهم‌کنشی با زمین ندارد. برهم‌کنش‌هایی از این دست میان کیوان و حلقه‌هایش، که آنها نیز بسیار پویا هستند انجام می‌شود.

ضبط این امواج روز ۲ سپتامبر ۲۰۱۷ انجام شده بود، دو هفته پیش از فرورفتن کاسینی در جو کیوان و پایان دادن به ماموریت بسیار پیروزمند ۱۳ ساله‌اش. گزارش یافته‌های این پژوهش در دو مقاله، در نشریه‌ی جئوفیزیکال ریویو لترز منتشر شده.

در همین زمینه: * صدایی که کاسینی در این بخش از ماموریتش می‌شنود متفاوت با گذشته است (https://goo.gl/ZU4hDm)

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/SaturnEnceladus.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«نمایش نور در شمال سیاره کیوان از چشم هابل»
--------------------------------------------

* در عکس‌های تازه‌ی هابل شفق‌های فرابنفش سیاره‌ی کیوان که به گرد قطب شمالش حلقه زده‌اند را در ماه‌های پیش و پس از انقلاب تابستانی شمال آن می‌بینیم.

دانشمندان به کمک دوربین طیف‌نگار تلسکوپ فضایی #هابل، شفق‌های کیوان (زحل) را در زمان انقلاب تابستانی به تصویر کشیده‌اند. دلیل گزینش این زمان یکی اینست که بهترین زمان برای دیدن قطب شمال سیاره (از زمین) است، و نیز همزمان با رصدهای فضاپیمای کاسینی از این شفق‌هاست که سال گذشته در مدارهای "پایان بزرگ" خود انجام داد. دانشمندان با پیوند داده‌های کاسینی و هابل توانستند دقیق‌ترین بررسی را روی رفتار شفق‌های قطبی #کیوان در گذر زمان انجام دهند.

شفق‌های قطبی شمالی و جنوبی زمین در پی برهمکنش میدان مغناطیسی سیاره با بادهای خورشیدی (جریان ذرات باردار از خورشید) پدید می‌آیند. این ذرات در راستای خطوط میدان مغناطیسی زمین به سوی قطب‌ها کشیده می‌شوند و در آنجا با برهمنش اکسیژن و نیتروژن جو زمین با آنها، رقص نوری خیره‌کننده پدید می‌آورند. شفق‌های کیوان و دیگر سیاره‌های بیرونی هم به شیوه‌ای همسان درست می‌شوند، ولی چون جو آنها به طور عمده هیدروژنی است، نوری که تولید می‌شود در طیف فرابنفش است.

چشم انسان توان دیدن این نور فرابنفش را ندارد، و بیشتر آن هم توسط جو زمین درآشامیده (جذب) می‌شود [بنابراین اگر چشممان نور فرابنفش را هم می‌دید، با تلسکوپ‌های معمولی از روی زمین آنها را نمی‌توانستیم ببینیم-م]. ولی خوشبختانه چشمان تیزتر و توانمندتری در آسمان داریم- اینجا، طیف‌نگار تلسکوپ فضایی هابل که در فضا به گرد زمین می‌گردد به کمکمان می‌آید.

تصاویر هابل شفقی پیوسته در تغییر را در قطب شمال کیوان نشان می دهد که همزمان با کاهش و افزایش شدت باد خورشیدی و همچنین چرخش سریع سیاره دگرگون می‌شوند (یک دور چرخش کیوان تنها ۱۱ ساعت زمان می‌برد). درخشش شفق‌ها به هنگام سپیده‌دم و همچنین درست پیش از نیمه شب به اوج می‌رسد- ولی این بیشینه‌ی نیمه شب را تاکنون هرگز ندیده بودیم، و شاید ربطی به شیوه‌ی برخورد باد خورشیدی به سیاره در زمان انقلاب داشته باشد.

هابل در گذشته هم شفق‌های کیوان را بررسی کرده بود. این بررسی‌ها به دانشمندان کمک می‌کند تا بتوانند میدان مغناطیسی نیرومند این سیاره را از راه دور بهتر بشناسند.
#شفق_قطبی

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/SaturnAurora.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«شش‌گوش قطب شمال کیوان و رازهایی تازه»
-------------------------------------------

در این تصویر رنگی، رودباد شش-بَر (شش ضلعی) شگفت‌انگیزی که به نام شش‌گوش قطب شمال کیوان شناخته می‌شود و تا عرض ۷۰ درجه‌ی شمالی سیاره گسترده شده را می‌بینیم.

این تصویر که رنگ‌هایش نمایشی است از پیوند داده‌های فروسرخ، دیدنی (مریی)، و فرابنفشی درست شده که فضاپیمای #کاسینی ناسا در اواخر سال ۲۰۱۲ گرد آورده بود.

این توفان شگفت‌انگیز که نخستین بار در دهه‌ی ۱۹۸۰ در عکس‌های فضاپیمای وویجر دیده و شناسایی شده بود، توفانی دیرپا و وابسته به چرخش این غول گازی حلقه‌دار است که پهنایی نزدیک به ۳۰ هزار کیلومتر را می‌پوشاند.

در مرکز این شش‌گوش، توفانِ توفند-مانندِ قطب شمال #کیوان جای دارد.

به تازگی در بررسی داده‌های درازمدت فضاپیمای کاسینی یک تاوه‌ی (گردابِ) چشمگیر و فرازِ بالا (ارتفاع بالا) یافته شده که محدوده‌اش دقیقا با مرزهای شش‌گوش قطب شمال همخوانی دارد و با نزدیک شدن به تابستان نیمکره‌ی شمال سیاره پدید آمده است [در زمان رسیدن کاسینی به کیوان، قطب شمال آن در زمستان به سر می‌برد].

به گفته‌ی دانشمندان، لبه‌های این تاوه‌ی نویافته نیز شش‌گوش، و درست همخوان با ساختار ابری شش‌گوشِ سیاره است.

به نظر می‌رسد این تاوه تا صدها کیلومتر بالاتر از قله‌ی این ابرها، به درون پوش‌سپهر (استراتوسفر) کیوان کشیده شده است.
#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/ap180907.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«۵۵ شب با کیوان»
------------------

در تابستان امسال، آسمان مدیترانه به مدت ۵۵ شب پیاپی، از ۱ ژوییه (۱۰ تیر) تا ۲۴ اوت (۲ شهریور) تقریبا صاف و بی‌ابر بود.

این عکس از پیوند عکس‌های تله‌فوتو و تلسکوپی‌ای درست شده که هر شب در همین آسمان گشاده‌دست از سیاره‌ی درخشان #کیوان (زحل) گرفته شده بود و گردش آن در آسمان شامگاهی را نشان می‌دهد.

در ماه اوت، حرکت بازگشتی (رجعی) ظاهری کیوان در این فصل آهسته شده و باعث جابجایی آن به سمت چپ شد.

در این هنگام کیوان وارد زمینه‌ای از بخش مرکزی کهکشان راه شیری شد و از دید ما که روی زمینیم، در همسایگی سحابی‌های زیبای مرداب (ام۸) و سه‌تکه (ام۲۰) جای گرفت.

گفتن ندارد که #تیتان، بزرگ‌ترین ماه کیوان هم در این سفر همراهش بود.

در تصویر دوم که خود کیوان به طور دیجیتالی حذف شده، جابجایی تیتان در مدار ۱۶ روزه‌اش به گرد کیوان را می‌بینیم که مسیری موجی را پدید آورده.
#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/09/ap180929.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«باران مواد آلی از حلقه‌های کیوان بر سرش می‌بارد»
-------------------------------------------------

* حجم شگفت‌آوری از مولکول‌های آلی پیچیده از حلقه‌های سیاره‌ی #کیوان بر جو آن می‌بارد.

#فضاپیمای_کاسینی مُرده، ولی میراثش هنوز زنده و پویاست. این فضاپیما پیش از خودکشی در جو کیوان، در ۲۲ مدار پایانی از میان این غول گازی و حلقه‌هایش گذشت. در این "پایان بزرگ"، دستگاه طیف‌سنج جرمی INMS کاسینی آب یخ‌زده و مولکول‌های آلی پیچیده‌ای را ردیابی کرد که از حلقه‌ها به درون جو سیاره روان بودند: "باران حلقه‌ای". ولی به گفته‌ی هانتر ویت از بنیاد پژوهشی جنوب باختر (SwRI): «این باران حلقه‌ای بیشتر مانند بارشی سیل‌آسا است.»

خود باران چیز شگفت‌انگیزی نبود. کلی میلر از SwRI می‌گوید: «دانشمندان بر پایه‌ی پژوهش‌های گذشته انتظار بارش آب از حلقه‌ها به جو کیوان را داشتند.» میلر می‌افزاید کاسینی حتی به گونه‌ای جهت‌گیری شده بود که آنتن‌ رادیویی‌اش بتواند "مانند یک چتر"، آن را در برابر این ذرات نگاهبانی کند. چیزی که مایه‌ی شگفتی بود شدت باران بود: "بسیار سریع‌تر از چیزی بود که تصورش می‌رفت". بر پایه‌ی داده‌ها، در هر ثانیه ۱۰ هزار کیلوگرم مواد از حلقه‌ها بر سر سیاره فرومی‌ریزد. این خیلی است.

داده‌های INMS نشان می‌دهند که این باران دربردارنده‌ی مولکول هیدروژن، آب، و حتی بوتان و پروپان است که از دید اخترشناسان، به دلیل داشتن اتم‌های زیاد کربن به عنوان "مواد آلی پیچیده" شناخته می‌شوند. هیدروژن ماده‌ی عمده‌ی جو کیوان است و پژوهشگران انتظار داشتند چیزی که از حلقه‌ها بر سیاره می‌ریزد همین هیدروژن (و آب) باشد، ولی این که مولکول‌های آلی پیچیده هم به همراه آنها ببارد کمتر انتظارش می‌رفت.

دستگاه INMS نشان داد که در هر یک از مدارهای ۲۲-گانه‌ی کاسینی، تغییراتی در این "بارندگی" وجود دارد. این می‌تواند نشانگر این باشد که یا بخش‌های خاصی از حلقه‌ی D، درونی‌ترین حلقه‌ی سیاره، از نظر فیزیکی با هم تفاوت دارند و نسبت به بخش‌های دیگر مقدار متفاوتی باران تولید می‌کنند، یا این که تنها خود این بارش است که کلا نرخش با گذشت زمان تغییر می‌کند.

دانشمندان پیش از انتشار نتایج این پژوهش، به مدت چندین ماه آنها را به دقت بررسی کردند. از آنجایی که سرعت فضاپیما در گذشتن از میان حلقه‌ها و سیاره بسیار بالا بود، آشکارسازِ دستگاه INMS می‌توانست ذرات را که به آن کوبیده شده و خرد می‌شدند حس کند. ولی این سرعت بالا نه تنها کار تفسیر نتایج را دشوارتر کرد، بلکه باعث شد بخشی از ترکیباتی که در این باران شناسایی شدند تنها ذراتی از هم پاشیده باشند، و تصویری که کاسینی به دست داده شاید ناقص باشد.

ویت می‌گوید با این وجود ارزشش را داشت. وی توضیح می‌دهد که این حجم غول‌آسا از مواد که از حلقه‌ی D به سوی سیاره روانست به احتمال بسیار نقشی در همنهش شیمیایی جو کیوان دارد. افزون بر این، این برون‌ریزی پیوسته از حلقه‌ی D به این معناست که این حلقه احتمالا به طور منظم بازسازی می‌شود.

🔹 یکی دیگر از نتایج علمی مدارهای پایان بزرگ کاسینی اینست که بر خلاف همه‌ی سیاره‌های دارای میدان مغناطیسی در سامانه‌ی خورشیدی، میدان مغناطیسی کیوان تقریبا درست هم‌تراز با محور چرخش آنست. این داده‌ها نشان می‌دهند که کجی (انحراف) محور مغناطیسی این سیاره نسبت به محور چرخش آن کمتر از ۰.۰۰۹۵ درجه است (این زاویه برای زمین ۱۱ درجه است). بر پایه‌ی هر آنچه دانشمندان درباره‌ی چگونگی پیدایش میدان مغناطیسی سیاره‌ها می‌دانند، کیوان نباید میدان مغناطیسی داشته باشد و این رازیست که باید گشوده شود.

🔸 دانشمندان به کمک این داده‌ها همچنین یک کمربند تابشی تازه را پیرامون کیوان، نزدیک به آن یافتند که از ذرات پرانرژی تشکیل شده. آنها پی بردند که اگرچه این کمربند با درونی‌ترین حلقه برخورد دارد، ولی این حلقه به اندازه‌ای تنُک است که جلوی پیدایش کمربند را نگرفته.

گزارش این پژوهشگران در شماره‌ی ۴ اکتبر نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.

--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/10/ringrain.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«کیوان دارد حلقه‌های زیبایش را از دست می‌دهد»
----------------------------------------------

* اگر ۳۰۰ میلیون سال در زمان جلو برویم، ناچاریم سیاره‌ی #کیوان (زحل) را بدون کمک گرفتن از حلقه‌های گسترده‌اش شناسایی کنیم، زیرا احتمال می‌رود تا آن زمان دیگر حلقه‌ای برای این سیاره نماند- و چه بسا از این هم زودتر ناپدید شوند.

این نتیجه‌ی پژوهش تازه‌ایست که بر روی پدیده‌ای به نام "باران حلقه‌ای" (یا باران حلقه) که آب را از حلقه‌ها به درون منطقه‌ی میانگان (عرض‌های میانی) سیاره می‌کشد انجام شده. این یافته به همراه یافته‌ی دیگری که اوایل امسال با بهره از داده‌های کاسینی به دست آمده و در آن، به گونه‌ی متفاوتی از باران حلقه‌ای اشاره شده بود این معنا را می‌دهند که ساختارهای خیره‌کننده‌ی حلقه‌های کیوان می‌تواند تنها در ۱۰۰ میلیون سال ناپدید شود.

جیمز اودونیو از مرکز پروازهای فضایی گادرد ناسا می‌گوید: «ما خوش‌شانسیم که می‌توانیم حلقه‌های کیوان که به نظر می‌رسد در نیمه‌ی عمر خود هستند را ببینیم. ولی اگر حلقه‌ها موقت باشند، پس شاید شانس تماشای حلقه‌های غول‌پیکر مشتری، اورانوس، و نپتون که اکنون تنها یک تک‌حلقه‌ای نازک از آنها مانده را از دست داده باشیم!»

پژوهش تازه بر پایه‌ی رصدهای چندساعته‌ایست که سال ۲۰۱۱ در هاوایی بر روی گونه‌ی ویژه‌ای از هیدروژن که نور فروسرخ می‌گسیلد انجام شده بود. این گونه‌ی هیدروژن، "باران حلقه‌ای" را می‌سازد، پدیده‌ای که داشمندان دهه‌هاست روی آن کار می‌کنند.

اگر حجم کل باران حلقه ای که دانشمندان در این چند ساعت دیده‌اند، یک پدیده‌ی رایج در کیوان باشد، این باران مقدار هنگفتی از حلقه‌های یخی، میان ۴۲۰ تا ۲۸۰۰ کیلوگرم در هر ثانیه را از آن بیرون می‌کشد. دانشمندان با توجه به جرم کنونی حلقه‌های کیوان برآورد کردند که این حلقه‌ها تا ۳۰۰ میلیون سال دیگر ناپدید خواهند شد. هرچند که دامنه‌ی گسترده‌ در این برآورد به معنای بی‌قطعیتی (عدم قطعیتی) بزگ در تعیین عمر حلقه‌هاست.

با در نظر گرفتن پژوهشی که اوایل امسال با بهره از داده‌های کاسینی انجام شده بود، سرنوشت حلقه‌ها از این هم بدتر خواهد بود؛ کاسینی گونه‌ای باران متفاوت و از این هم انبوه‌تر را دیده بود که از حلقه‌ها بر سیاره می‌ریزد. اودونیو و همکارانش این باران را در پژوهش خود به حساب نیاوردند، ولی اگر هر دو پدیده را به هم بیفزاییم، حلقه‌ها تنها تا ۱۰۰ میلیون سال دیگر وجود خواهند داشت.

گزارش این پژوهش در ماره‌ی ۱۷ دسامبر نشریه‌ی ایکاروس منتشر شده‌ است.

این را هم بخوانید: * باران مواد آلی از حلقه‌های کیوان بر سرش می‌بارد

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/ring-rain.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«حلقه‌های کیوان بسیار جوان‌تر از خودش هستند»
---------------------------------------------

* گرانش سیاره‌ی کیوان (زحل) نشان داده که بادهای آن تا ژرفای بسیار بیشتری می‌وزند و حلقه‌هایش نیز ساختارهایی به نسبت تازه‌اند.

نیروی گرانش پیرامون یک سیاره، بسته به ساختار و حرکت‌ درونی آن تغییر می‌کند. فضاپیمای #کاسینی ناسا در بخش‌هایی از پنج مدار از ۲۲ مدار پایانی‌اش که آن را به فضای میان سیاره و حلقه‌های درونی می‌برد دستگاه‌های پیشران خود را به کلی خاموش کرد و از این راه میدان گرانشی سیاره را سنجید و اندازه گرفت.

در زمانی که پیشران‌ها خاموش بودند، تنها چیزی که روی حرکت فضاپیما اثر می‌گذاشت تکانه (اندازه حرکت) و گرانش بود، از همین رو پژوهشگران با اندازه‌گیری و سنجیدن جابجایی و شیوه‌ی حرکتش توانستند میدان گرانشی #کیوان و حلقه‌های یخی‌اش را بازسازی کنند.

این سنجش‌ها نشان می‌داد که بادهای پیرامون استوای کیوان تا ژرفایی بسیار بیشتر از آنچه می‌پنداشتیم در جو پایینی آن می‌وزند. برکهارد میلیتزر از دانشگاه کالیفرنیا، برکلی می‌گوید: «همه‌ی مدل‌سازی‌های پیشین ما اشتباه از آب در آمدند. جو کیوان تنها یک لایه‌ی نازک ابر نیست، بسیار گسترده‌تر است و تا ژرفای ۹۰۰۰ کیلومتر زیر قله‌ی ابرهای آن کشیده شده است.»

آنها همچنین پی بردند که جرم کل حلقه‌های کیوان حدود ۱۵.۴ میلیارد میلیارد کیلوگرم است، یعنی حدود ۴۷۰۰ بار کم‌جرم‌تر از ماه زمین. این با سنجش‌های پیشینِ کاسینی برای جرم حلقه‌ها، که بر پایه‌ی تغییرات در چگالی ظاهری آنها انجام شده بودند همخوانی دارد. ولی سنجش‌هایی که در گذشته به کمک داده‌های وویجر به هنگام گذر از کنار کیوان انجام شده بود، جرم حلقه‌ها را ۲۸ میلیارد میلیارد کیلوگرم نشان می‌داد، از همین رو به نظر می‌رسید که در سنجش‌های کاسینی مقداری جرمِ پنهان نادیده گرفته شده باشد ولی اکنون با تایید دوباره‌ی سنجش‌های کاسینی، به نظر نمی‌رسد جرمی نادیده گرفته شده باشد، بلکه این سنجش‌های وویجر بود که کامل نبوده‌اند.

در ترکیب با جرم غباری که به درون حلقه‌ها می‌ریزد، جرمِ کمتر به معنای اینست که حلقه‌های کیوان ساختارهایی به نسبت جوانند [میزان غبار و ناخالصی‌ای که در درازنای زندگی حلقه‌های کیوان از گوشه و کنار سامانه‌ی خورشیدی واردش شده‌ تنها ۱ درصد است]. آنها احتمالا دستاورد یک برخورد خشن (برخورد ماه‌ها یا خرد شدن یک دنباله‌دار) در ۱۰ تا ۱۰۰ میلیون سال پیش بوده‌اند. بنابراین حلقه‌ها بسیار جوان‌تر از خود کیوانند که حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش شکل گرفته

میلیتزر می‌گوید: «این می‌تواند بدین معنا باشد که ۱۰۰ میلیون سال پیش یک برخورد سهمگین و غول‌آسا رخ داده بوده، که این هم به معنای اینست که فردا هم می‌تواند یک برخورد دیگر رخ دهد. به نظر ما سامانه‌ی خورشیدی یک سامانه‌ی بسیار خشن و پربرخورد نیست، ولی به آن اندازه که فکر می‌کنیم پایدار هم نیست.»

جزییات این یافته‌ها در نشریه‌ی ساینس منتشر شده است.

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/01/rings.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky