👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.15K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«پیامی از زمینیان»
-------------------

زمینیان با این پیام چه می‌خواهند به ما بگویند؟

تصویری که اینجا می‌بینید پیامی‌ست که در سال ۱۹۷۴ از زمین به خوشه‌ی ستاره‌ای کروی ام۱۳ فرستاده شد.

رصدخانه‌ی آرسیبو که اکنون یکی از بزرگ‌ترین تک-رادیوتلسکوپ‌های جهان است، در زمان بازسازی‌اش رشته‌ای از ۱ها و ۰ها که نماینده‌ی نمودارِ درون این تصویر بودند را به فضا فرستاد.

این تلاش برای ارتباط فرازمینی بیشتر جنبه‌ی تشریفاتی داشت، چرا که انسان‌ها از زمان پیدایش ارتباطات رادیویی تاکنون پیوسته سیگنال‌های رادیویی و تلویزیونی را پخش می‌کرده‌اند.

خوشه‌ی ام۱۳ به اندازه‌ای دورست که این پیام حتی اگر دریافت هم شود، باید چیزی حدود ۵۰ هزار سال انتظار بکشیم تا پاسخی از بیگانگان ام۱۳نشین دریافت کنیم.

در این پیام حقایقی ساده درباره‌ی انسان و دانش او بیان شده: از چپ به راست شماره‌های یک تا ده، اتم‌هایی از جمله هیدروژن و کربن، چند مولکول جالب، دی‌ان‌ای، یک انسان با توصیف، مبانی سامانه‌ی خورشیدی، و اصولی درباره‌ی تلسکوپِ فرستنده.

امروزه چندین برنامه‌ی جستجو و کاوش هوش فرازمینی در دست اجرا است، از جمله یکی از آنها که با رایانه‌ی خانگی هم انجام‌پذیر است.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2020/05/ap200503.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«شاه‌تخته در چشم‌انداز»
-----------------------

باید در نیمکره‌ی جنوبی باشید و به جنوب نگاه کنید تا چنین آسمانی را ببینید، آن هم اگر خوش‌شانس باشید.

درست بالای سر این درخت خوش‌منظره سحابی زیبای شاه‌تخته (کارینا) را می‌بینیم، یکی از کم‌شمار سحابی‌های آسمان که با چشم نامسلح دیده می‌شود.

چنین تصویری هم باید از جایی بسیار تاریک گرفته شود تا بتواند سحابی شاه‌تخته را با چنین چشم‌اندازی و این اندازه نزدیک افق نمایان سازد.

سحابی بزرگ شاه‌تخته یا ان‌جی‌سی ۳۳۷۲ جایگاه ستاره‌ی به شدت متغیر اتا شاه‌تخته است، ستاره‌ای که گاهی آنچنان فوران می‌کند که از درخشان‌ترین ستارگان آسمان می‌شود.

بالای شاه‌تخته سحابی مرغ دونده، آی‌سی ۲۹۴۴ را می‌بینیم، سحابی‌ای که نه تنها مانند یک مرغ است، بلکه گره‌های تاریک چشمگیری از غبار هم در خود دارد.

بالاتر از هر دور این سحابی‌های گسیلشی سرخ‌فام ستارگان درخشان چلیپای جنوبی را می‌بینیم و بالا، سمت چپ چارچوب هم سحابی تاریک گونی ذغال خودنمایی می‌کند.

این تصویر از پیوند شش نوردهی پیاپی درست شده که تابستان گذشته از "پادره برناردو" در گوییاس برزیل گرفته شده بودند.

عکاس نجومیِ این تصویر با همه‌ی برنامه‌ریزی‌های دقیقش، باز هم خوش‌شانس بود که توانست این نما را ثبت کند زیرا ابرها -که دسته‌هایی از آنها نزدیک افق دیده می‌شوند- در راه بودند.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2020/05/ap200505.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«ساختار سهمی کیهانی»
------------------------

چه چیزی این ساختار سهمی را پدید آورده؟

چیزی که این غار روشن با نامِ ال‌دی‌ان ۱۴۷۱ را در ابر مولکولی برساووش درست کرده یک ستاره‌ی نوزاد است که خودش به شکل یک چشمه‌ی درخشان در نوک سهمی دیده می‌شود.

برون‌ریزی‌های ستاره‌ایِ این پیش‌ستاره در برخورد و برهم‌کنش با مواد پیرامونش در ابر مولکولی باعث درخشش آنها شده است. ما تنها یک سمت این غار را می‌بینیم زیرا ابرهای تیره‌ی غبار سمت دیگرش را پنهان کرده‌اند.

شکل سهمی دستاورد گشاد و باز شدنِ غار در اثر وزش باد ستاره‌ای در گذر زمان است.

دو ساختار دیگر را هم می‌توان در هر دو سمت پیش‌ستاره دید. این ساختارها اجرام هربیگ-هارو نام دارند و آنها هم دستاورد برهمکنش برون‌ریزی ستاره با مواد پیرامونند.

خش‌هایی هم روی دیواره‌های غار دیده می‌شوند که دلیلشان هنوز ناشناخته است.
این تصویر توسط تلسکوپ فضایی ناسا/اسای هابل، پس از آن که تلسکوپ فضایی اسپیتزر آن را شناسایی کرد گرفته شده.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2020/05/ap200506.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«آنالمای "ماه"»
--------------

یک آنالما منحنی 8-مانندی است که اگر جایگاه خورشید را در درازنای یک سال، هر روز و سر یک ساعت با یک نقطه در آسمان مشخص کنید، از پیوند این نقطه‌ها به دست می‌آید.

ولی این کار را اگر بخواهیم برای نمایش آنالمای ماه انجام دهیم باید کمی بیشتر انتظار بکشیم زیرا ماه به طور میانگین، در روز تقریبا ۵۰ دقیقه و ۲۹ ثانیه دیرتر به یک جایگاه در آسمان می‌رسد.

پس هر روز باید ۵۰ دقیقه و ۲۹ ثانیه دیرتر از روز پیش از ماه عکس بگیریم [برخلاف خورشید که هر روز سر یک ساعت از آن عکس می‌گیریم.]

به این ترتیب، در درازنای یک ماهِ قمری یک منحنی آنالما-مانند به دست می‌آید که جایگاه واقعی ماه بر پایه‌ی مدار بیضی و کج آن را نشان می‌دهد.

برای پدید آوردن این تصویر از آنالمای ماه، گیورگی شوپونیای یک ماه قمری از ۲۶ مارس تا ۱۸ آوریل، و ساعتی که هوا خوب بود را برگزید و از جایی نزدیک خانه‌اش در موگیرود مجارستان ماه را به تصویر کشید.

جاهایی از منحنی که چیزی پیدا نیست در حقیقت زمان‌هایی‌ست که ماه نزدیک روزهای ماه نو بود و هلالش باریک‌تر از آن بود که نمایان شود.

روشنایی‌های شهر بوداپست در افق دوردستِ جنوب خاورِ تصویرِ پایه که روز ۲۷ مارس گرفته شده بود دیده می‌شود.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2020/05/ap200507.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«دنباله‌دار دُم‌دراز سوان»
------------------------

دُم یونی چشم‌نوازِ دنباله‌دار سوان (سی/۲۰۲۰ اف۸) که در باد خورشیدی می‌رقصد به اندازه‌ای بلند است که از چارچوب ۱۰ درجه‌ای این تصویر تله‌فوتو هم فراتر رفته.

این عکس در روز ۲ می گرفته شده؛ در آن روز، گیسوی سبزفام سوان حدود ۶ دقیقه‌ی نوری از زمین فاصله داشت. پس‌زمینه‌ی دلنشین این تصویر دربردارنده‌ی ستارگانی در مرز میان صورت‌های فلکی نهنگ و دُل (دلو) است.

دنباله‌دار سُوان در روز ۱۱ آوریل در داده های رصدخانه‌ی خورشیدی و هورسپهری (سوهو) یافته شد. ستاره‌شناس آماتور استرالیایی، مایکل ماتیاتزو این دنباله‌دار را در عکس‌هایی که فضاپیمای سوهو با دوربین "ناهمسانگردی‌های باد خورشیدی" (سوان، SWAN) خود گرفته بود شناسایی کرد.

این دنباله‌دار به تازگی وارد محدود دید چشم نامسلح شده و دارد از جنوب به شمال آسمان می‌آید.

سوان که در تاریک و روشنِ سپیده‌دم، در افق خاوری دیده می‌شود، در روز ۱۲ می از نزدیک‌ترین نقطه‌ی مسیرش به زمین می‌گذرد و در ۲۷ می هم به نقطه‌ی پیراهور (حضیض) مدارش، یعنی نزدیک‌ترین نقطه‌ی مسیرش به خورشید خواهد رسید.
#APOD

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2020/05/ap200508.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«چگونه نورهای آسمان را از هم بازشناسیم؟»
—---------------------------------------

"این نور در آسمان از چیست؟" چند نگاه سریع کافیست تا پاسخ این پرسش که شاید یکی از شایع‌ترین پرسش‌های تاریخ بشر باشد داده شود.

برای نمونه:
آیا این نور جابجا می شود یا چشمک می‌زند؟ اگر آری، و اگر نزدیک یک شهر زندگی می‌کنید، پاسخ معمولا یک هواپیماست، زیرا شمار هواپیماها در آسمان نزدیک شهرها بسیار است و همچنین کمتر ماهواره یا ستاره‌ای آنقدر پرنور است که در آسمان‌های روشن از نورِ چراغ شهرها دیده شود.

اگر چشمک نمی‌زند یا جابجا نمی‌شود، و اگر دور از یک شهر زندگی‌می کنید، این نور به احتمال بسیار از سیاره‌ای مانند ناهید یا بهرام (مریخ) است؛ که البته ناهید تنها نزدیک افق و در زمان‌های نزدیک به غروب یا طلوع خورشید پدیدار می‌شود.

گاهی فاصله‌ی دور یک هواپیما از ما، و نزدیکی آن به افق باعث می‌شود جابجایی ظاهری‌اش کُند به نظر آید و در این صورت، گفتن این که نور از آنِ یک هواپیماست یا یک سیاره‌ی پرنور دشوار خواهد بود، ولی حتی پاسخ چنین موردی را هم می‌توان با چند دقیقه نگاه کردن به دست آورد، زیرا هواپیما هر چقدر هم دور باشد، باز هم تنها در چند دقیقه از چشم ما ناپدید خواهد شد.

هنوز هم تردید دارید؟ این نمودار را ببینید که گرچه کمی با شوخی همراه شده، ولی روش تقریبا درست ارزیابی و شناسایی نقطه‌های نورانی آسمان را بیان می‌کند.

#apod

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/09/blog-post_31.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«نخستین عکسی که از روی دنیایی دیگر گرفته شد »
------------------------------------------------

آیا تازگی تصویر پانورامایی از دنیایی دیگر دیده‌اید؟

تصویر پانوراما یا سراسرنمایی که این جا می‌بینید، جایگاه گسترده و باشکوه فرود #آپولو ۱۱ در دریای آسایش کره‌ی ماه را نشان می‌دهد که از پیوند و کنار هم گذاری نماهای وضوح بالای فیلم‌های اولیه ساخته شده.

این عکس‌ها را نیل آرمسترانگ اندکی پس از فرود بر سطح ماه در ۲۰ ژوییه‌ی ۱۹۶۹، از پشت پنجره‌ی گردونه‌ی ماه‌نشین عقاب گرفته بود.

نمایی که انتهای سمت چپ را نشان می‌دهد (تصویر AS11-37-5449) نخستین عکسی‌ست که یک انسان از روی دنیایی دیگر گرفته.

رو به جنوب عکس، دماغه‌ی موتور در پیش زمینه‌ی چپ دیده می‌شود و سمت راست هم سایه‌ی خود عقاب که رو به باختر است را می‌توان دید.

برای سنجش اندازه‌‌ها، دهانه‌ی بزرگ و کم‌ژرفای سمت راست را ببینید که قطری در حدود ۱۲ متر دارد.

این نماها از پشت پنجره‌ی گردونه‌ی ماه‌نشین و حدود یک ساعت و نیم پس از فرود، و پیش از گام نهادن بر سطح ماه ثبت شده‌اند، و نخست برای این در نظر گرفته شده بودند که اگر نیاز به ترک زودهنگام ماه پیدا شود، مدرکی از جایگاه فرود ثبت شده باشد.

#apod
--------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/07/ap180721.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«کهکشانی با یک حلقه ستاره‌فشان»
----------------------------------

چرا این کهکشان حلقه‌ای درخشان از ستارگان آبی‌فام دارد؟

جزیره‌ی کیهانی زیبای مسیه ۹۴ (ام۹۴) با فاصله‌ی ۱۵ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی شمالی تازی‌ها دیده می‌شود.

این کهکشان مارپیچی که هددفی خوب برای تلسکوپ‌های زمینی به شمار می‌آید دارای قرصی رونما به پهنای ۳۰ هزار سال نوری است، با بازوانی مارپیچی که تا کناره‌های قرص آن تاب خورده‌اند.

ولی این تصویرِ نمای نزدیک که به کمک تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده تنها پهنه‌ای به قطر ۷۰۰۰ سال نوری از بخش مرکزی ام۹۴ را در بر دارد و هسته‌ی فشرده‌ی درخشان، رگه‌های درونی غبار، و حلقه‌ی آبی‌فام و برجسته‌ی آن که انباشته از ستارگان بزرگ و جوانست را نمایش می‌دهد.

ستارگان درون این حلقه همگی به احتمال بسیار سنی زیر ۱۰ میلیون سال دارند، که نشا ن می‌دهد ام۹۴ یک کهکشان ستاره‌فشان است و دارد دوره‌ای از ستاره‌زایی‌های آتشین را می‌گذراند.

خود پیکره‌ی این حلقه یک موج چگالی است که دارد رو به بیرون گسترده می‌شود، و دستارود گرانش و چرخش یک توده‌ی بیضی از مواد در مرکزش است.

ام۹۴ کهکشانی به نسبت نزدیک به زمین است و از همین رو اخترشناسان توانسته‌اند حلقه‌ی ستاره‌فشان آن را با جزییات بیشتری نسبت به همتایانش بررسی کنند.

درباره‌ی این کهکشان اینجا بیشتر بخوانید: * حلقه آتشین یک کهکشان

#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/11/ap191201.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«سفر بی‌بازگشت و نگاهی به پشت سر!»
----------------------------------------

ترک زمین و دور شدن از آن چه حسی دارد؟

چنین حسی را فضاپیمای مسنجر ناسا چهارده سال پیش، هنگامی که پس از چرخشی به گرد زمین راهی سیاره‌ی تیر شد، تجربه کرد، با جزییاتی دقیق به چشم خود دید و ثبت کرد. در این ویدیوی زمان‌گریز (دور تند)، زمین را می‌بینیم که می‌چرخد و دور می‌شود. نیمه‌ی روزِ زمین آن چنان از نور خورشید روشن است که ستارگانِ پس‌زمینه در فیلم دیده نمی‌شوند.

این فیلم از ۳۵۸ نما درست شده که در ۲۴ ساعت گرفته شدند و یک دور کامل چرخش زمین را نشان می‌دهد. فضاپیما در لحظه‌ی آغاز تصویربرداری در ۲ اوت ۲۰۰۵، در فاصله‌ی ۶۵۵۹۸ کیلومتری بالای آمریکای جنوبی بود [درون مدار ماه، احتمالا به همین دلیل ماه در ویدیو دیده نمی‌شود -م]. هنگامی که واپسین نما را در ۳ اوت گرفت هم در فاصله‌ی ۴۳۵۸۸۵ کیلومتری زمین (دورتر از مدار ماه) جای داشت.

فضاپیمای روباتیک مسنجر (MESSENGER) که نامش کوتاه شده‌ی "سطح، محیط فضایی، زمین‌شیمی، و دامنه‌ی تیر" بود، در سال ۲۰۰۴ راهی فضا شد و در سال ۲۰۱۱ به این درونی‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی رسید.

این فضاپیما تا پیش از مرگش که در پی پایان یافتن سوختش فرا رسید، بیش از ۴۰۰۰ بار به گرد این سیاره چرخیده و داده‌هایی ارزشمند از آن گرد آورده بود.

مسنجر با به پایان رسیدن سوختش در سال ۲۰۱۵، واپسین دور گردش خود به گرد سیاره‌ی تیر را انجام داد و روز ۳۰ آوریل ۲۰۱۵، در برخوردی برنامه‌ریزی شده خود را با سرعتی نزدیک به ۴ کیلومتر بر ثانیه به سطح سیاره کوباند و ماموریت پیروزمندش را به پایان رسانید.

گفتنی‌ست این برخورد که به برآورد دانشمندان، در بخش شمال خاوری حوضه‌ی برخوردی پهناور و پوشیده از گدازه‌ی شکسپیر رخ داد، به پیدایش یک دهانه‌ی تازه به قطر حدود ۱۶ متر انجامید.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/08/ap190825.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«مقایسه ویدیویی میان هر هشت سیاره منظومه خورشیدی»
---------------------------------------------------------

چرخش سیاره‌ی مورد علاقه‌ی شما چگونه است؟ آیا تند می‌چرخد یا کند؟ به گرد یک محورِ تقریبا عمودی می‌چرخد یا محوری افقی؟ چرخش پس‌سو (وارونه) دارد یا پیش‌سو؟

در این ویدیو، عکس‌های ناسا از هر هشت سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی به شکل پویا (متحرک) نشان داده شده تا چرخش آنها را در کنار هم ببینیم و مقایسه‌ای ساده میانشان انجام دهیم.

یک روزِ زمین (یک دور چرخش آن) در این ویدیوی زمان‌گریز تنها چند ثانیه زمان می‌برد. مشتری سریع‌ترین چرخش را دارد ولی ناهید نه تنها کُندترین است (اصلا متوجه چرخشش می‌شوید؟)، بلکه چرخشی پس‌سو دارد.

چهار سیاره‌ی سنگیِ درونی که در ویدیو، در ردیف بالا دیده می‌شوند، بی‌شک در آغاز تاریخ سامانه‌ی خورشیدی برخوردهایی چشمگیر که بر چرخش آنها اثر داشته را تجربه کرده‌اند.

پرسشهای بسیاری درباره‌ی چراییِ چرخش و کجیِ محور سیاره‌ها هنوز بی‌پاسخ مانده که دانشمندان در تلاشند با بهره از مدل‌های رایانه‌ای و بررسی صدها فراسیاره‌ای که تاکنون یافته شده به پاسخ آنها دست یابند- فراسیاره‌ها یا سیاره‌های فراخورشیدی به سیاره‌هایی می‌گویند که به گرد ستارگانِ دیگر می‌گردند.
#apod

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2019/05/ap190520.html
---------------------------------------------------

تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
Forwarded from 👑یک ستاره در هفت آسمان👑 (یک ستاره در هفت آسمان)
«پری کوه‌پیکر کیهانی»
----------------------

توده‌های تراشیده‌شده‌ی غبارِ سحابی عقاب دارند ناپدید می‌شوند.

پرتوی نیرومند ستارگان با کنار زدن و تراشیدن این کوه‌های سرد کیهانی تندیس‌هایی در آنها پدید آورده‌اند که شاید جانورانی افسانه‌ای را به ذهن بیاورند.

در این تصویر یکی از این ستون‌های خیره‌کننده‌ی غبار در سحابی عقاب را می‌بینیم که شاید بتوان آن را مانند یک پری بیگانه‌ی غول‌پیکر پنداشت، هرچند که این پری ده سال نوری بلندی دارد و پرتوهایی داغ‌تر از آتش معمولی می‌گسیلد.

خود سحابی بزرگ عقاب یا ام۱۶ در حقیقت یک پوسته‌ی غول‌پیکراز گاز و غبار است که دارد توسط ستارگان نوزاد یک خوشه‌ی ستاره‌ای باد می‌شود. این ستارگان نوزاد دارند یک خوشه‌ی باز پدید می‌آورند و سرانجام پوسته‌ی سحابی عقاب را محو خواهند کرد.

ستون بزرگ غبار درون این تصویر حدود ۷۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و تا حدود ۱۰۰ هزار سال دیگر از میان خواهد رفت.

این تصویرِ رنگ‌آمیزی شده در سال ۲۰۰۵، به مناسبت پانزدهمین سالگرد پرتاب تلسکوپ فضایی #هابل منتشر شده بود.
#apod
---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/ap181202.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky