👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.12K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«انبوهی از ستارگان غول‌پیکر»
—------------------------—

خوشه‌ی ستاره‌ای وسترلاند ۱ (یا وسترلوند ۱) جایگاه برخی از بزرگ‌ترین و پرجرم‌ترین ستارگانِ شناخته شده است. این خوشه را بیش از همه با ستاره‌ی وسترلاند ۱-۲۶ می‌شناسیم، یک ابرغول سرخِ به اندازه‌ای بزرگ که اگر در جایگاه خورشید ما قرار داده شود، تا آن سوی مدار مشتری را هم در بر خواهد گرفت.

این خوشه‌ی جوان در بر دارنده‌ی ۳ ابرغول سرخ دیگر، ۶ فراغول زرد و ۲۴ ستاره‌ی ولف رایه نیز هست، به همراه چندین ستاره‌ی باز هم نامعمول‌تر که هنوز در دست بررسی هستند.

وسترلاند ۱ با داشتن فاصله‌ی ۱۵۰۰۰ سال نوری از زمین، یک خوشه‌ی به نسبت نزدیک بوده و آزمایشگاهی خوب برای بررسی رشد و دگرگونی ستارگان بزرگ در اختیار اخترشناسان نهاده است.

این تصویر را تلسکوپ فضایی هابل از وسترلاند ۱ که در صورت فلکی جنوبی آتشدان جای دارد گرفته. این خوشه اگرچه اکنون به عنوان یک "ابر"خوشه‌ی باز رده‌بندی شده، ولی شاید تا چند میلیارد سال دیگر به یک خوشه‌ی کروی کم‌جرم تبدیل شود.

#صورت_فلکی_آتشدان #خوشه_باز #apod
https://goo.gl/3SwZqT
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/Westerlund1.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«خوشه و سه تکه»
—---------------

سحابی زیبای ام۲۰ (مسیه ۲۰) که به نام سحابی سه‌تکه نیز شناخته می‌شود، نمونه‌ای کیهانی از پادسانی (تضاد) رنگ‌هاست و حدود ۵۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.

در این چارچوب که تقریبا ۱ درجه از آسمان را می‌پوشاند، سحابی سه‌تکه را به همراه خوشه‌ی ستاره‌ای باز ام۲۱ (بالا، چپ) می‌بینیم.

خود سحابی ام۲۰ که رگه‌های غبار آن را سه تکه کرده‌اند حدود ۴۰ سال نوری پهنا، و ۳۰۰ هزار سال سن دارد. از این نظر، ام۲۰ یکی از جوان‌ترین مناطق ستاره‌زایی در آسمان است که جنین‌های ستاره‌ای و ستارگان نوزاد را در دل ابرهای گاز و غبارش پرورش می‌دهد.

فاصله‌ی برآوردی ام۲۰ و خوشه‌ی ام۲۱ از زمین تقریبا یکسان است ولی با وجود همراهیشان در این چشم‌انداز باشکوه، هیچ پیوند دیگری میانشان نیست. ستارگان ام۲۱ بسیار پیرترند و سنشان به حدود ۸ میلیون سال می‌رسد. این دو را با یک تلسکوپ کوچک نیز می‌توان در صورت فلکی پر از سحابیِ کمان (قوس) مشاهده کرد .

این تصویر خوش‌ترکیب از پیوند داده‌های دو تلسکوپ جداگانه درست شده. برای ساختن آن، با بهره از داده‌های باندباریک، نمایی باکیفیت از #ام۲۰ به نمایی گسترده‌تر که #ام۲۱ را هم در بر داشته افزوده شده‌.

#صورت_فلکی_کمان #apod #خوشه_باز
https://goo.gl/Zas9d3
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/M20-M21.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«فیلمی از سفر به سوی آتشبازی کیهانی»
—---------------------------------—

اگر می‌توانستید یکراست به درون خوشه‌ای از ستارگان نوزاد و جنین‌های ستاره‌ای بروید چه می‌دیدید؟

در این فیلمِ زمان‌گریزِ یک دقیقه‌ای، از درون منطقه‌ی پیرامون خوشه‌ی ستاره‌ایِ وسترلوند ۲ می‌گذریم. این ویدیو از پردازش دیجیتالی سه‌بُعدی عکس‌هایی که #تلسکوپ_فضایی_هابل در طیف‌های فروسرخ و دیدنی (مریی) گرفته درست شده است.

وسترلواند ۲ حدود ۱۰ سال نوری گستردگی دارد و با فاصله‌ی نزدیک به ۲۰ هزار سال نوری، در #صورت_فلکی_شاه‌تخته (کارینا) دیده می‌شود.

در آغاز ویدیو، سحابی بزرگ‌ترِ "گام ۲۹" چارچوب را می‌پوشاند و خوشه‌ی جوان وسترلوند ۲ با ستارگانش نیز در مرکز زمینه می‌درخشد.

با نزدیک‌تر شدن به خوشه، ستارگان به سرعت از کنار ما می‌گذرند. سپس مسیر فضاپیمای خیالی کمی تغییر می‌کند و از فراز ستون‌های بلندی از گاز و غبار میان‌ستاره‌ای به بلندی چند سال نوری می‌گذرد.

ستارگان بزرگ و جوان با بادها و پرتوهای نیرومندشان دارند این ابرها را پراکنده و نابود می‌کنند و تنها چگال‌ترین توده‌های غبار نزدیکشان از آنها در امان می‌ماند. سایه‌هایی از این ستون‌ها به پشت سرشان افتاده که اگر مسیرشان را ادامه‌دهیم، بیشترشان به ستارگان خوشه می‌رسد- یعنی ستارگان خوشه چنین سایه‌هایی را پدید آورده‌اند.

در پایان ویدیو، به سمت بالای این #خوشه‌_باز می‌روید و با صدها ستاره از بزرگ‌ترین ستارگانی که تاکنون شناخته شده دیدار می‌کنید.

#apod
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/07/Westerlund2.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«درخشش هفت خواهر در میان غبار»
—------------------------------—

هفت خواهر پرآوازه‌ی آسمان، خوشه‌ی ستاره‌ای پروین دارد به آهستگی ابری از گاز و غبار که گذرش به آن بخش فضا افتاده را نابود می‌کند.

خوشه‌ی پروین درخشان‌ترین خوشه‌ی ستاره‌ای باز در آسمان سیاره‌ی زمین است و تقریبا در سرتاسر نیمکره‌ی شمالی با چشم نامسلح دیده می‌شود.

گمان می رود ابر غبار جوانی که دارد می‌گذرد بخشی از "کمربند گولد" باشد، حلقه‌ای شگفت‌انگیز از #ستاره‌زایی که خورشید ما را در این بخش از کهکشان در بر گرفته.

اکنون ۱۰۰ هزار سال است که بخشی از کمربند گولد به گونه‌ای شانسی دارد یکراست از درون خوشه‌ی پیرترِ پروین می‌گذرد و گذرَش به یک کنش و واکنش نیرومند انجامیده که میان ستارگان خوشه و غبار درون ابر جریان دارد:
از سویی ذرات غبار که نور آبی را بیشتر و شدیدتر از نور سرخ می‌پراکنند باعث شده‌اند این ابر در فضای پیرامون ستارگان به یک #سحابی_بازتابی آبی‌فام تبدیل شود، و از سویی دیگر فشار نور ستارگان به گونه‌ی چشمگیری غبار درون سحابی را پس می‌زند و در این روند، ذرات کوچک‌تر غبار با شدت بیشتری رانده می‌شوند. یک نتیجه‌ی کوتاه مدتِ چنین فرایندی این بوده که چنان چه در این تصویر ژرف می‌بینید، بخش‌هایی از این ابر غبار رشته رشته و لایه‌بندی شده است.

گفتنی است، #دنباله‌دار سی/۲۰۱۵ ئی‌آر۶۱ (پان‌استارز) را هم می‌توانید در این تصویر، در گوشه‌ی پایین، سمت چپ چارچوب ببینید.

#apod #خوشه_باز
https://goo.gl/xXyvvw
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Pleiades.html
—-------------------------------------------------

کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«گل رز "کارولینه هرشل"»
—----------------------------

خوشه‌ی ستاره‌ای ان‌جی‌سی ۷۷۸۹ را در یک بخش پرستاره از کهکشان راه شیری، در راستای #صورت_فلکی_ذات‌الکرسی (خداوند اورنگ) با فاصله‌ای نزدیک به ۸۰۰۰ سال نوری دورتر از زمین می‌توان یافت.

این خوشه که ترکیب ستارگان و فضای تهی به آن نمایی همچون گل سرخ (رُز) داده، در اواخر سده‌ی ۱۸ میلادی در رصدها و کاوش‌های ژرفای فضای کارولینه لوکرشیا هرشل (خواهر ویلیام هرشل) یافته شد و از همین رو به نام "رُز کارولینه" هم شناخته می‌شود.

این خوشه‌ی ستاره‌ایِ باز یا خوشه‌ی ستاره‌ای کهکشانی که بر پایه‌ی برآوردها تنها ۱.۶ میلیارد سال از زندگیش می‌گذرد، سن خود را نیز به نمایش گذاشته است [به دلیل جایگاه خوشه‌های باز در صفحه‌ی کهکشان، به آنها خوشه‌ی ستاره‌ای کهکشانی هم می‌گویند-م].

می‌شود گفت همه‌ی ستارگان آن در یک زمان به دنیا آمده‌اند، ولی درخشان‌ترین و پرجرم‌ترین آنها با سرعت بیشتری سوخت هیدروژن هسته‌‌ی خود را به پایان رسانده‌اند. این ستارگان در روند تکامل و فرگشتشان، از ستارگان رشته‌ی اصلی (مانند خورشید) به چندین غول سرخی تبدیل شده‌اند که در این نمای دوست‌داشتنی، به رنگی مایل به زرد دیده می‌شوند.

اخترشناسان با سنجیدن درخشش و رنگ ستارگان خوشه می‌توانند جرم و در نتیجه سن آنهایی را که تازه گام "رشته‌ی اصلی" را به پایان برده و به "غول سرخ" تبدیل شده‌اند اندازه بگیرند.

رز کارولینه که نزدیک مرکز این نمای تلسکوپی گسترده-میدان دیده می‌شود، بیش از ۵۰ سال نوری پهنا دارد و حدود نیم درجه از آسمان (هم‌ارز اندازه‌ی زاویه‌ای ماه) را می‌پوشاند.
#apod #خوشه_باز
https://goo.gl/JQ57Et
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/CarolineRose.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«جرمی که به مدت چهار سده در نور خیره‌کننده‌ یک ستاره پنهان شده بود»
—---------------------------------------------------------------—

اگر در چند هفته‌ی گذشته آسمان شب را نگاه کرده باشید، احتمالا چشمتان به ستاره‌ای پرنور نزدیک صورت فلکی شکارچی افتاده است. این شباهنگ است، درخشان‌ترین ستاره‌ی آسمان سیاره‌ی زمین که تقریبا در همه جا، به جز مناطق شمالگان دیده می‌شود. این ستاره در حقیقت یک سامانه‌ی دوتایی، و با فاصله‌ی تنها ۸ سال نوری، یکی از نزدیک‌ترین ستارگان به زمینست.

شباهنگ از دیرباز برای مصریان باستان شناخته شده و نقش مهمی در زمان‌سنجی و کشاورزی برایشان داشته- بازگشت آن به آسمان نشانه‌ی طغیان سالانه‌ی رود نیل بوده. در اسطوره‌های یونان باستان هم شباهنگ نشانگر چشم سگ بزرگ آسمان [#صورت_فلکی_سگ_بزرگ] که پا به پای شکارچی آسمان [صورت فلکی شکارچی] پیش می‌رفته بوده.

ستارگان پرنوری مانند شباهنگ برای اخترشناسان هم موهبتند و هم دردسر. آنها از سویی به اندازه‌ی کافی روشن دیده می‌شوند که اخترشناسان بتوانند ویژگی‌هایشان را بررسی‌کنند، و از سوی دیگر با نور خیره‌کننده‌ی خود جلوی دیده شدن اجرام دیگری که از بخت بدشان در آسمان با آنها همسایه شده‌اند را می‌گیرند.

به همین دلیل است که اخترشناس آماتور، هرالد کایزر از کارلسروهه در جنوب باختر آلمان، به هنگام گرفتن این عکس در روز ۱۰ ژانویه، چهره‌ی #شباهنگ را پوشانده است.

با پوشاندن شباهنگ و حذف پرتوی مزاحمش، چیزی جالب در سمت چپ آن پدیدار شد: خوشه‌ی ستاره‌ای "گایا ۱"، که نخستین بار همین پارسال با بهره از داده‌های ماهواره‌ی اروپایی گایا (Gaia) شناسایی شده بود [با دایره نشان داده شده].

گایا ۱ یک #خوشه‌_باز است- خانواده‌ای از ستارگان که همگی همزمان [و از یک ابر ستاره‌زا] به دنیا آمده‌اند و با نیروی گرانشی اندکی کنار هم مانده‌اند. فاصله‌ی این خوشه از ما ۱۵۰۰۰ سال نوریست و همسایگی شانسی آن با ستاره‌ی درخشان و نزدیک (شباهنگ) باعث شده بود از چشم نسل‌های پیشین اخترشناسانی که در همه‌ی چهار سده‌ی گذشته آسمان را با تلسکوپ‌هایشان می‌کاویدند پنهان بماند. ولی نتوانست خود را از چشم جستجوگر گایا، که تاکنون از بیش از ۱ میلیارد ستاره از ستارگان کهکشان راه شیری نقشه برداشته پنهان بماند.
https://goo.gl/hQoxqk
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/02/Gaia1.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«نورافشانی ستارگان جوان در ابر ماژلان»
—-------------------------------------

نزدیک لبه‌های ابر ماژلانی کوچک (یک کهکشان ماهواره‌ای به فاصله‌ی حدود ۲۰۰ هزار سال نوری زمین)، خوشه‌ی ستاره‌ای جوان و ۵ میلیون ساله‌ای به نام ان‌جی‌سی ۶۰۲ جای دارد.

تصویر خیره کننده‌ای که اینجا می‌بینید به کمک تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده و با داده‌های پرتو X از تلسکوپ چاندرا، و فروسرخ از تلسکوپ اسپیتزر نیز آرایش شده. در این چشم‌انداز می‌توانید خوشه‌ی ان‌جی‌سی ۶۰۲ را ببینید که هنوز توسط ابر زاینده‌اش در بر گرفته شده.

پشته‌ها و رگه‌های خیال‌انگیز و توده‌های به پس رانده شده‌ی گاز و غبار نشانه‌ی نیرومندی از اینند که پرتوهای پرانرژی و امواجِ ضربه‌ای از سوی ستارگان پرجرم ان‌جی‌سی ۶۰۲، ماده‌ی غباری را پس زده و فشرده و در نتیجه همچنان که این توده‌ها در اثر پرتوهای ستارگان از مرکز خوشه دور می‌شوند، یک فرآیند #ستاره‌زایی دیگر هم در دلشان به راه افتاده.

گستردگی این تصویر باکیفیت در فاصله‌ی برآورد شده‌ی ابر ماژلانی کوچک حدود ۲۰۰ سال نوریست، ولی در پس‌زمینه‌ی همین چشم‌انداز واضح و چندرنگ، شمار فریبنده‌ای از کهکشان‌های گوناگون را هم می‌توان دید. این کهکشان‌های پس‌زمینه در فراسوی ان‌جی‌سی ۶۰۲ جای گرفته و صدها میلیون سال نوری یا بیشتر از آن فاصله دارند.

#ابر_ماژلانی #خوشه_باز #apod
https://goo.gl/jBXz4q
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180324.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
https://goo.gl/fVKJnh

عکس بسیار زیبا و باکیفیتی که #تلسکوپ_فضایی_هابل در سال ۲۰۰۵ از ستارگان نوزاد در سحابی ان‌جی‌سی ۳۴۶ در #ابر_ماژلانی_کوچک گرفته بود.
این ستارگان که از فرآیند رُمبش گرانشی ابرهای گازی این سحابی پدید آمده‌اند هنوز به اندازه‌ی کافی فشرده نشده‌اند که بتوانند کوره‌ی هیدروژن‌سوزی در دلشان را برای به راه انداختن #همجوشی_هسته‌ای روشن کنند.
کوچک‌ترینِ این ستارگان تنها نصف خورشید ما جرم دارند.

#خوشه_باز #رمبش_گرانشی #SMC #ستاره‌زایی

@onestar_in_sevenskies
«پوشش‌ رنگین هفت خواهر»
—------------------------

این واقعا همان خوشه‌ی پروین یا هفت خواهران خودمانست؟

پروین که به ستارگان آبی‌فامش در آسمان شناخته می‌شود، اینجا در نور فروسرخ به نمایش در آمده‌، طیفی که در آن، ابرهای پیرامون ستارگانش از خود آنها درخشان‌تر دیده می‌شوند.

این عکس از پیوند داده‌های ماهواره‌ی کاوشگر پیمایشی میدان-گسترده‌ی فروسرخ ناسا (وایز، WISE) درست شده و در آن، سه طول موج فروسرخ به رنگ‌های دیدارپذیر نشان داده شده‌اند: سرخ=۲۴، سبز=۱۲، و آبی=۴.۶ میکرون.

خوشه‌ی ستاره‌ای پروین به نام ام۴۵ نیز شناخته می‌شود. ابری که این #خوشه‌_باز در آن جای دارد ابر زاینده‌ی خود آن نیست بلکه ابریست که دارد از آنجا می‌گذرد و خوشه‌ی پروین اکنون به طور شانسی وارد آن شده.

پرتوها و بادهای ستارگان بزرگِ این خوشه ذرات کوچک‌ترِ غبار درون ابر را پس زده‌اند و چنان چه اینجا دیده می‌شود، باعث رشته رشته شدن غبار شده‌اند.

خوشه‌ی پروین با فاصله‌ی حدود ۴۵۰ سال نوری از زمین، در صورت فلکی #گاو (به عربی: ثور) جای دارد. در این فاصله، این عکس پهنایی حدود ۲۰ سال نوری را می‌پوشاند.
#apod
https://goo.gl/9fwk5P
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180528.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«ستارگان دنباله‌دار-مانند»
------------------------

این تصویر دیدنی از پیوند داده‌های آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) در شیلی و تلسکوپ فضایی #هابل درست شده و یک خوشه‌ی ستاره‌ای به نام وسترلاند ۱ یا Wd1 را نشان می‌دهد.

نکته‌ی جالب اینست که برخی از ستارگان غول‌پیکر این خوشه، مانند دنباله‌دارها "دُم‌هایی" از مواد دارند که از آنها بیرون زده. چنین دم‌هایی دستاورد بادهای بی‌امان و چگالی‌ست که از ستاره‌های دیگر بر این ستارگان می‌وزد و مواد را از آنها به بیرون می‌کشد.

این پدیده همانند چیزیست که برای دنباله‌دارها رخ می‌دهد و دم‌های زیبا و آشنایشان را پدید می‌آورد. در سامانه‌ی خورشیدی، بادهای ذرات خورشید با برخورد به دنباله‌دارها چنین دمی را از آنها به بیرون می‌کشد. از همین رو دم دنباله‌دارها همیشه در راستای خورشید و در جهت مخالف آنسست. راستای دم‌های این ستارگان سرخ بزرگ هم به مرکز خوشه می‌رسد و در جهت مخالف آنند. این به احتمال بسیار به دلیل بادهای نیرومندیست که از صدها ستاره‌ی بزرگ و داغ در مرکز خوشه‌ی وسترلاند ۱ به بیرون می‌وزند.

این دم‌ها بسیار بلندند و نشان‌دهنده‌ی اثر چشمگیری هستند که محیط می‌تواند بر پیدایش و دگرگونی ستارگان داشته باشد. این دم‌های دنباله‌دار-مانند در عکس‌هایی که آلما برای بررسی ستارگان خوشه‌ی وسترلاند ۱ و این که چگونه و با چه نرخی جرم از دست می‌دهند کرفته بود یافته شده بودند. این خوشه ستارگان پرجرمِ بسیاری دارد که بسیاری از آنها از رده‌های کمیابند و از همین رو به شدت مورد علاقه‌ی اخترشناسان بوده‌اند.

خوشه‌ی وسترلاند ۱ با فاصله‌ی حدود ۱۵ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی آتشدان دیده می‌شود. این خوشه اگرچه اکنون به عنوان یک ابَرخوشه‌ی باز رده‌بندی شده، ولی شاید تا چند میلیارد سال دیگر به یک خوشه‌ی کروی کم‌جرم تبدیل شود. وسترلاند ۱ را بیش از همه با ستاره‌ی وسترلاند ۱-۲۶ می‌شناسیم، یک ابرغول سرخِ به اندازه‌ای بزرگ که اگر در جایگاه خورشید ما قرار داده شود، تا آن سوی مدار مشتری را هم در بر خواهد گرفت.

این خوشه‌ی جوان در بر دارنده‌ی ۳ ابرغول سرخ دیگر، ۶ فراغول زرد و ۲۴ ستاره‌ی ولف رایه نیز هست، به همراه چندین ستاره‌ی از آنها هم هم نامعمول‌تر که هنوز در دست بررسی هستند.
#خوشه_باز

---------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/12/Wd1.html
---------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky