👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.11K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«نقاشی کیهانی به سبک نقطه‌چینی»
—----------------------------------
https://goo.gl/k3iRVt
در یکی از شب‌های صاف و بی‌ابر آوریل ۱۷۸۹، ستاره‌شناس نامدار، ویلیام هرشل کاوش‌های بی‌امان و هر شب خود از آسمان شب، و شکار اجرام کیهانی تازه را آغاز کرد و این بار هم دلیلی برای شادی یافت! وی با یافتن این کهکشان مارپیچی درخشان در #صورت_فلکی_تازی‌ها، سیاهه‌ی یافته‌های کیهانی خود را باز هم بلندتر کرد. این کهکشان امروزه به نام ان‌جی‌سی ۴۷۰۷ شناخته شده و حدود ۲۲ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد.

اکنون با گذشت بیش از دو سده، تلسکوپ فضایی هابل ناسا می‌تواند همین کهکشان را با جزییاتی بسیار بیشتر از هرشل ببیند و به ما امکان دهد تا از ویژگی‌ها و ظرافت‌های پیچیده‌اش بیش از همیشه لذت ببریم. این تصویر خیره‌کننده از همگذاری داده‌هایی درست شده که هابل به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرد آورده. ACS یکی از چند دستگاه پُروضوحی است که اکنون روی این تلسکوپ فضایی نصب است.

گویا خود #ویلیام_هرشل ان‌جی‌سی ۴۷۰۷ را به عنوان یک جرم "کوچک، ستاره‌ای" (small, stellar) توصیف کرده بود، ولی امروزه می‌دانیم که این جرم یک #کهکشان_مارپیچی از رده‌ی #Sm است که پیکره‌ی کلی، مرکز، و بازوان مارپیچی‌اش بسیار شل و آزاد و ناواضحند، و کوژی مرکزی‌اش هم یا بسیار کوچک است یا اصلا وجود ندارد. این کهکشان بیشتر مانند نقطه‌های درخشان کوچک و لکه‌های روشن آبی‌رنگی به نظر می‌رسد که یک نقاش سبک #نقطه‌چینی (pointillism) بر بوم سیاه کیهان کشیده.

لکه‌های آبی‌فامی که در تصویر دیده می‌شوند مناطقی هستند که به تازگی فرآیند #ستاره‌زایی در آنها رخ داده یا دارد رخ می‌دهد؛ چنین مناطقی پر از ستارگان نوزادی هستند که به شدت در رنگ‌های آبی دریایی و فیروزه‌ای می‌درخشند.

#تلسکوپ_هابل #NGC_4707

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/NGC4707.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«کوتوله عجیب و غریب!»
—---------------------------
https://goo.gl/Fbzbd0
در این عکسِ تلسکوپ فضایی هابل کهکشان ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ را می‌بینیم، یک #کهکشان_کوتوله ی شگفت‌انگیز که با فاصله‌ی ۲۱ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی #خرس_بزرگ (به عربی: دب اکبر) جای دارد. #تلسکوپ_هابل این تصویر زیبا را با دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته است.

شاید با شنیدن واژه‌ی "کوتوله" به یاد چیزی خرد و کوچک بیفتید ولی نگذارید این عنوان فریبتان دهد- ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ چندین میلیارد ستاره در خود دارد! هر چند اگر بخواهیم با کهکشان خودمان که صدها میلیارد ستاره دارد بسنجیم، ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ به راستی کوچک‌تر است.

ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ عضو گروه کهکشانی مسیه ۱۰۱ است؛ گروهی که نامش را از درخشان‌ترین عضوش، کهکشان مارپیچی پرآوازه‌ی فرفره (ام۱۰۱) گرفته که با بازوهای بزرگ و خوش‌کرانش به عنوان یک "کهکشان طرح شکوهمند" شناخته می‌شود. کهکشان‌های مارپیچی خوش‌ریخت ام۸۱ و ام۷۴ نیز در این گروه جای دارند.

احتمال می‌رود ام۱۰۱ بخشی از شکوه خیره‌کننده‌ی ساختارش را وامدار برهم‌کنش‌های گرانشی با همسایگانش باشد. به هم ریختگی‌هایی که در ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ دیده می‌شود نیز می‌تواند دستاورد همین گونه بر هم‌کنش‌ها میان آن و ام۱۰۱ باشد. این درگیری‌های گرانشی باعث شده صفحه‌ی ان‌جی‌سی ۵۴۷۴ نسبت به مرکزش جابجا شود.

گروه ام۱۰۱ و گروه محلی خودمان، هر دو درون #ابرخوشه‌_دوشیزه جای دارند بنابراین شاید بتوانیم ان‌جی سی ۵۴۷۴ را به گونه‌ای همسایه‌ی کیهانی خودمان هم بدانیم.

#NGC_5474 #M101

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/NGC5474.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«وقتی دو کهکشان‌ در هم گره می‌خورند»
—-------------------------------------
https://goo.gl/rqqPYz
این لکه‌ی باریک و کشیده در ژرفای فضا بسیار پرآشوب‌تر و آشفته‌تر از چیزیست که ظاهرش نشان می‌دهد.

این جرم کیهانی که به نام IRAS 14348-1447 شناخته می‌شود (برگرفته از نام دستگاه یابنده‌اش، ماهواره‌ی اخترشناسی فروسرخ یا "#IRAS") در واقع آمیزه‌ای از دو #کهکشان_مارپیچی انباشته از گاز است. این دو کهکشانِ محکوم به نابودی با نزدیک شدن بیش از اندازه به یکدیگر در گذشته، وارد کشمکش گرانشی با هم شده و به آرامی با گذشت زمان ساختار یکدیگر را ویران کرده و با هم یکی شده‌اند.

این عکس را تلسکوپ فضایی هابل با بهره از دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته.

آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ بیش از یک میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد. این جرم یکی از پُرگازترین نمونه‌های شناخته شده‌ی اجرامیست که به نام "کهکشان‌های فروسرخ فراتابناک" (#ULIRG) شناخته می‌شوند، رده‌ای از اجرام کیهانی که به گونه‌ای ویژه‌ -و باورنکردنی- در طیف #فروسرخ می‌درخشند. تقریبا ۹۵ درصد انرژی گسیلیده از آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ در طیف فروسرخ-دور است!

این تابش از انبوه گازهای مولکولی درون آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ سرچشمه می‌گیرد؛ این گازها به هنگام برهمکنش‌ها و جابجایی‌ دستخوش چندین فرآیند دینامیکی می‌شوند؛ نمای در هم پیچیده و اثیری خود آی‌آرای‌اس ۱۴۴۷-۱۴۳۴۸ هم دستاورد همین سازوکارهاست که باعث شده‌ دنباله‌ها و رشته‌های برجسته‌ای از بدنه‌ی اصلی آن بیرون بزنند.

#تلسکوپ_هابل #ULIR #ابر_مولکولی #برخورد_کهکشانی

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/IRAS.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
🔴ادامه ی پست پیشین👆🏼👆🏼👆🏼
... پژوهشگران همچنین تابش پرتوهای ایکس را از کهکشان‌هایی بزرگ در فاصله‌هایی حدود ۱۲.۵ میلیارد سال نوری زمین دریافت کردند. بیشتر این پرتوهای ایکس که از دورترین کهکشان‌ها می‌آید به احتمال بسیار از شمار هنگفتی از سیاهچاله‌های ستاره‌وار درون این کهکشان‌ها سرچشمه می‌گیرد. سیاهچاله‌های ستاره‌وار از رُمبش یک ستاره‌ی غول‌پیکر، به جرم چندین خورشید پدید می‌آیند.

یکی از اعضای گروه به نام فابیو ویتو از دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: «ما با آشکارسازی پرتو‌های ایکس از چنین کهکشان‌های دوردستی، چیزهای بیشتری درباره‌ی پیدایش و فرگشت سیاهچاله‌های ستاره‌وار و ابَرسیاهچاله‌ها در روزگار آغازین کیهان می‌آموزیم. ما داریم به زمانی در گذشته نگاه می‌کنیم که سیاهچاله‌ها مانند نوزادان و نوجوانان گرسنه، در گام‌های مهمی از رشدشان بودند.»

دانشمندان برای انجام این پژوهش داده‌های پرتو ایکس چاندرا را با داده‌های ژرف تلسکوپ فضایی هابل از همان بخش آسمان ترکیب کردند. آنها تابش پرتو ایکسِ بیش از ۲۰۰۰ کهکشان که توسط هابل یافته شده و در فاصله‌ی ۱۲ و ۱۳ میلیارد سال نوری زمین جای داشتند را بررسی کردند.

کارهای بیشتری باید به کمک تلسکوپ چاندرا و رصدخانه‌های پرتو ایکسِ آینده انجام شود تا پاسخی قطعی برای راز رشد سریع ابرسیاهچاله‌های آغازین یافته شود. با آغاز کار تلسکوپ فضایی جیمز وب، بررسی‌های پرتو ایکس سیاهچاله‌ها تا فاصله‌هایی از این هم دورتر گسترده خواهد شد.

#سیاهچاله_ستاره‌وار #ابرسیاهچاله #سیاهچاله #تلسکوپ_هابل

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/Chandra.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«در مرکز یک جزیره کیهانی»
—----------------------------------------
https://goo.gl/xH4F8S
در مرکز #کهکشان_مارپیچی ان‌جی‌سی ۵۰۳۳ چیزهای بسیاری وجود دارد- چیزهای گِرد، چیزهای پرانرژی، و چیزهایی هم که هنوز به خوبی بررسی نشده‌اند.

ان‌جی‌سی ۵۰۳۳ به دلیل فعالیت‌های بسیاری که در هسته‌اش جریان دارد، به عنوان یک #کهکشان‌_سیفرت شناخته شده [کهکشان سیفرت کهکشانیست که در سرتاسر طیف الکترومفناطیسی، از رادیویی گرفته تا پرتو ایکس می‌درخشد. تفاوت این گونه کهکشان‌های فعال با اختروش‌ها در اینست که در آنها، خود کهکشان به خوبی دیده می‌شود-م].

ستارگان درخشان، غبارهای تیره، و گازهای میان‌ستاره‌ای همگی با سرعت به گرد مرکز این کهکشان در چرخشند. به نظر می‌رسد مرکز چرخشی این کهکشان که یک #ابرسیاهچاله است کمی نسبت به هسته‌ی آن جابجا شده‌ که گمان می‌رود دستاورد ادغام ان‌جی‌سی ۵۰۳۳ با یک کهکشان دیگر در چند میلیارد سال پیش بوده است.

عکسی که اینجا می‌بینید در سال ۲۰۰۵ توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شد. پهنای ان‌جی‌سی ۵۰۳۳ نزدیک به ۱۰۰ هزار سال نوریست و ما اکنون چهره‌ی آن در ۴۰ میلیون سال پیش را می‌بینیم. این کهکشان در صورت فلکی شمالی #تازی‌ها جای دارد.

نمای کامل این کهکشان را در این پیوند ببینید: * یک کهکشان مارپیچی پهناور (https://goo.gl/JJQhin)

#NGC_5033 #apod #تلسکوپ_هابل #برخورد_کهکشانی
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/NGC5033.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«رقص سایه‌ای عجیب پیرامون یک ستاره»
—---------------------------------------—
https://goo.gl/Ur87QN
* به گزارش گروهی از پژوهشگران، سایه‌ی متحرک شگفت‌آوری بر روی قرص گاز و غبار پیرامون یک ستاره‌ی جوان و نزدیک افتاده که احتمال می‌رود نشانگر وجود یک #سیاره‌_فراخورشیدی ناپیدا در این قرص باشد.

این پژوهشگران پس از بررسی عکس‌هایی که در مدت ۱۸ سال از ستاره‌ی "تی‌دبلیو-مار باریک" (#TW_Hydrae) گرفته شده بود متوجه این سایه شدند. این ستاره‌ی تقریبا ۱۸ میلیون ساله، با فاصله‌ی ۱۹۲ سال نوری از زمین در #صورت_فلکی_مار_باریک جای دارد. این عکس‌ها که توسط تلسکوپ فضایی هابل ناسا گرفته شده‌اند نشان می‌دهند که این سایه هر ۱۶ سال یک بار به گرد قرص که حدود ۶۶ میلیارد کیلومتر پهنا دارد می‌چرخد.

نویسنده‌ی اصلی پژوهش، جان دبس از بنیاد علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور می‌گوید: «این نخستین قرصی است که عکس‌های بسیاری از آن در چنین بازه‌ی زمانی بلندی گرفته شده، و از همین رو به ما اجازه می‌دهد تا این پدیده‌ی شگفت‌انگیز را ببینیم. این ما را امیدوار می‌کند که چه بسا این گونه پدیده‌های سایه‌ای در سامانه‌های ستاره‌ای جوان به نسبت رایج باشند.»

به گفته‌ی دبس و همکارانش، یک سیاره‌ی پنهان بهترین توضیح برای این سایه است. البته اگر چنین باشد، خود این دنیای بیگانه نیست که دارد سایه می‌اندازد؛ بلکه گرانش آن بخش درونی قرص گاز و غبار را تاب داده و کج کرده، و دارد جلوی نور ستاره برای رسیدن به بخش‌های بیرونی را می‌گیرد.

محاسبه‌های این دانشمندان نشان داده که این سیاره حدود ۱۶۰ میلیون کیلومتر از ستاره‌ی تی‌دبلیو مار باریک فاصله دارد -تقریبا برابر با فاصله‌ی زمین تا خورشید. این فاصله کمتر از آنست که هابل یا دیگر تلسکوپ‌های کنونی بتوانند به طور مستقیم از سیاره عکس بگیرند (سیاره‌هایی که تا این اندازه‌ به ستاره‌ی میزبانشان نزدیکند در نور خیره‌کننده‌ی آن گم می‌شوند).

پژوهشگران افزودند که این سیاره‌ی احتمالی می‌بایست حدود پنج برابر سنگین‌تر از مشتری باشد تا بتواند چنین تغییری در بخش درونی قرص پدید آورد.

به گفته‌ی اعضای گروه، این یافته‌ها که در نشست روز شنبه، ۷ ژانویه‌ی ۲۰۱۷ در ۲۲۹مین نشست انجمن اخترشناسی آمریکا در گریپواین تگزاس ارایه شد، روشی نوین و امیدبخش برای شکار سیاره‌های نوزاد در بخش‌های درونی قرص‌های پیرامون ستارگان جوان برای ما فراهم می‌کند. [در همین زمینه:🔺 ۶ روش برای یافتن سیاره های فراخورشیدی (https://goo.gl/OTRAeM)]

دبس می‌گوید: «چیزی که مایه‌ی شگفتیست اینست که با بررسی ناحیه‌ی بیرونی قرص و با سنجش حرکت، جایگاه و رفتار یک سایه، می‌توانیم چیزهایی درباره‌ی یک بخش نادیدنیِ قرص بیاموزیم. این پژوهش به ما نشان می‌دهد که حتی این قرص‌های پهناور، که بخش‌های درونیشان را نمی‌توانیم ببینیم، پویا هستند و به شیوه‌های آشکارپذیری که فکرش را هم نمی‌کردیم دگرگون شده و تغییر می‌کنند.»

🔴توضیح این عکس:
🔺این عکس‌ها که توسط تلسکوپ هابل و به فاصله یک سال گرفته شده‌اند، سایه‌ای را نشان می‌دهند که دارد در جهت پادساعتگرد دور یک قرص گاز و غبار پیرامون ستاره‌ی جوان تی‌دبلیو مار باریک می‌چرخد. در دو عکس بالایی یک روشنی نایکنواخت در قرص دیده می‌شود. دو تصویر پایینی از پردازش همان دو عکس بالا درست شده‌اند و این سایه را بهتر آشکار کرده‌اند.

#قرص_پیش‌سیاره‌ای #تلسکوپ_هابل
—---------------------------------------—
درباره‌ی این ستاره پیش از این خوانده بودید:
🔺کشف نخستین قرص یخ فراخورشیدی (https://goo.gl/ztj1Vl)
🔺ستاره ای که از سن مادر شدنش گذشته ولی هنوز سیاره می سازد (https://goo.gl/aPMJ0q)

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/TWHydrae.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
«کهکشانی با یک سیاهچاله "خروس‌ وزن"!»
—------------------------------------------—
https://goo.gl/kcqGxT
در این تصویر که با بهره از دوربین پیشرفته‌ی پیمایشی تلسکوپ فضایی هابل (ACS) گرفته شده یک کهکشان در #صورت_فلکی_دوشیزه و به فاصله‌ی یک میلیارد سال نوری زمین را می‌بینیم. دوربین ACS که در سال ۲۰۰۲ روی #تلسکوپ_هابل نصب شد، میدان دید گسترده‌اش دو برابر دوربین پیش از خود است و با بهره از کیفیت بالای تصویربرداری و حسمندی افزوده‌اش، می‌تواند تصاویر خیره‌کننده‌ای مانند عکسی که اینجا می‌بینید بگیرد.

#کهکشان_مارپیچی زیبایی که در مرکز این عکس دیده می‌شود RX J1140.1+0307 نام دارد و یک پرسش جالب برای دانشمندان پدید آورده است. این کهکشان در نگاه نخست مانند یک کهکشان مارپیچی معمولی، بسیار همانند راه شیری به نظر می‌رسد، ولی خوب نخستین نماها می‌توانند گمراه‌کننده باشند.

کهکشان راه شیری، مانند بیشتر کهکشان‌های بزرگ در مرکزش یک #ابرسیاهچاله (#سیاهچاله‌ ابرپرجرم) دارد، ولی برخی از کهکشان‌ها میزبان سیاهچاله‌هایی سبک‌تر و میان-وزن هستند. #RX_J1140_1_0307 یکی از این دسته کهکشان‌هاست- در حقیقت این کهکشان در مرکزش یکی از کم‌جرم‌ترین سیاهچاله‌های شناخته شده در هسته‌های درخشان کهکشانی را دارد. چیزی که دانشمندان را درباره‌ی این کهکشان ویژه سردرگم کرده اینست که محاسبات درباره‌ی آن با چیزی که دیده می‌شود جور در نمی‌آید.

مدل‌هایی که برای گسیلش از جرمی با چنین سیاهچاله‌ی مرکزیِ به نسبت سبکی ارایه شده نمی‌تواند پاسخگوی طیفِ گسیلیده از آن باشد؛ مگر این که فرض کنیم سازوکارهای دیگری در برهم‌کنش‌های میان بخش‌های درونی و بیرونیِ #قرص_برافزایشی این سیاهچاله نقش دارد که ما از آنها بی‌خبریم.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/blackhole.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«عدسی‌های کیهانی تازه‌ترین برآورد از شتاب گسترش کیهان را تایید کردند»
—---------------------------------------------------------------------—
https://goo.gl/sm7daU
شماری از اخترشناسان از گروه همکاری H0LiCOW، به رهبری شری سویو، استاد دانشگاه فنی مونیخ (TUM) و بنیاد اخترفیزیک ماکس پلانک در گارشینگ آلمان برای رسیدن به یک برآورد مستقل از ثابت هابل، پنج کهکشان جداگانه را به کمک تلسکوپ فضایی هابل ناسا و چند تلسکوپ فضایی و زمینی دیگر رصد کرده‌اند. #ثابت_هابل نرخ گسترش (انبساط) کیهان و یکی از مقادیر بنیادین برای توصیف جهان هستی است.

این پژوهش در چند پژوهشنامه ارایه شده که در ماهنامه‌ی انجمن سلطنی اخترشناسی به چاپ خواهند رسید.

این سنجش تازه به طور کامل مستقل از دیگر اندازه‌گیری‌های ثابت هابل برای کیهان محلی است که چندی پیش با بهره از ستارگان متغیر قیفاووسی و ابرنواخترها به عنوان نقطه‌ی مرجع انجام شده بودند، ولی بسیار با آنها همخوانی دارد. [خوانده بودید: * انبساط کیهان سریع‌تر از چیزیست که گمان می‌رفت (https://goo.gl/RUC2EI)]

با این وجود، عددی که سویو و گروهش به دست آورده‌اند [۷۱.۹ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک]، و همچنین مقادیری که به کمک قیفاووسی‌ها و ابرنواخترها به دست آمده بود، متفاوت با اندازه‌گیری‌های ماهواره‌ی اروپایی پلانک است که آن را برابر با ۶۶.۹ کیلومتر بر ثانیه بر مگاپارسک برآورد کرده بود. البته اینجا یک تفاوت ویژه‌ و مهم وجود دارد: پلانک ثابت هابل را با مشاهده‌ی تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان و برای کیهان آغازین (دوردست) به دست آورده بود [نه برای کیهان محلی].

مقداری که #ماهواره‌_پلانک به دست آورده با شناخت کنونی ما از کیهان سازگار است، ولی مقدارهایی که گروه‌های گوناگون اخترشناس برای کیهان محلی به دست آورده‌اند با مدل نظری پذیرفته‌ شده‌ی ما برای کیهان سازگاری ندارد. سویو می‌گوید: «نرخ گسترش کیهان اکنون دارد از راه‌های گوناگون و با چنان دقتی اندازه گرفته می‌شود که اختلاف‌های واقعی در آنها چه بسا نشانگر فیزیک تازه‌ای باشند که فراتر از دانش امروز ما از کیهانست.»

در این پژوهش از کهکشان‌های بزرگی کمک گرفته شد که میان زمین و اختروش‌های بسیار دوردست -هسته‌های کهکشانی بی‌اندازه تابناک- جای داشتند. نور اختروش‌های دوردست در اثر پدیده‌ی #همگرایی_گرانشی، با گذشتن از کنار کهکشان‌های پرجرم خم می‌شود. این به شکل‌گیری چندین تصویر از اختروش‌های پس‌زمینه می‌انجامد که برخی از آنها به شکل کمان‌های کشیده دیده می‌شوند.

از آنجایی که کهکشان‌ها اعوجاج‌های کاملا کروی در بافت فضا پدید نمی‌آورند و کهکشان‌های همگراینده و اختروش‌ها هم درست روی یک خط نیستند، نور تصویرهای گوناگونِ اختروش‌های پس‌زمینه مسیرهایی با بلندی‌های متفاوت را می‌پیمایند. چون نور اختروش‌ها در درازنای زمان تغییر می‌کند، این تصاویر گوناگون از دید ما چشمک می‌زنند، یعنی نورشان با گذشت زمان تغییر می کند و درنگ (تاخیر) میان چشمک‌های آنها هم بسته به بلندی مسیر نورشان است [۱]. این درنگ‌‌ها به طور مستقیم به مقدار ثابت هابل مربوطند. فردریک کوربن، یکی از اعضای این گروه پژوهشی از آزمایشگاه اخترفیزیک لاسترو (EPFL) در سوییس می‌گوید: «روش ما ساده‌ترین و سرراست‌ترین راه برای اندازه‌گیری ثابت هابل است زیرا تنها از هندسه و نسبیت عام بهره می‌گیرد، نه هیچ پنداشت دیگری.»

این دانشمندان با اندازه‌گیری دقیق درنگ‌های زمانی میان چند تصویر، و همچنین با بهره از مدل‌های رایانه‌ای توانستند ثابت هابل را با دقتی چشمگیر ۳.۸ درصد تعیین کنند. ویوین بونون، یکی از این پژوهشگران از EPFL سوییس می‌گوید: «اندازه‌گیری درست و دقیق ثابت هابل یکی از بزرگ‌ترین خواسته ها در پژوهش‌های کیهانشناختی امروز است.»«ثابت هابل برای اخترشناسی نوین بسیار کلیدی است زیرا می‌تواند به ما بگوید آیا تصویری که از جهان هستی ساخته‌ایم (این که کیهان از ماده‌ی معمولی، ماده‌ی تاریک، و انرژی تاریک تشکیل شده) واقعا درست است یا این که چیزی بنیادین را از قلم انداخته‌ایم.»

#تلسکوپ_هابل
—---------------------------------------------—

یادداشت:
۱] یک نمونه از چنین پدیده‌ای را اینجا خواندید: * ابرنواختری که پیش بینی شده بود پدیدار شد! (https://goo.gl/kloAsv)

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/Hubble-constant.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«همزاد ناهمسان کهکشان راه شیری»
—------------------------------—

در این تصویرِ تلسکوپ فضایی هابل ناسا یک #کهکشان_مارپیچی به نام ان‌جی‌سی ۷۳۳۱ را می‌بینیم. ان‌جی‌سی ۷۳۳۱ که نخستین بار توسط شکارچی پرتلاش کهکشان‌ها، ویلیام هرشل در ۱۷۸۴ یافته شد، حدود ۴۵ میلیون سال نوری از زمین دور است و در صورت فلکی #اسب_بالدار دیده می‌شود. این کهکشان تا اندازه‌ای لبه‌نما است ولی توانسته بازوان زیبایش که مانند گردابی دور منطقه‌ی مرکزی درخشانش پیچیده شده‌اند را هم به ما نشان دهد.

اخترشناسان این عکس را به کمک دوربین میدان‌گسترده‌ی شماره‌ ۳ی #تلسکوپ_هابل (WFC3) و در برنامه‌ای برای رصد یک ستاره‌ی منفجر شده (یک ابرنواختر) در این کهکشان گرفتند که هنوز هم مانند نقطه‌ی سرخ کوچک و کم‌نوری نزدیک هسته‌ی زردفام کهکشان دیده می‌شود [تصویر دوم را ببینید].

این #ابرنواختر که اس‌ان ۲۰۱۴سی نام گرفته، به سرعت و تنها در یک سال، از ابرنواختری با هیدروژن بسیار کم به ابرنواختری پُرهیدروژن تبدیل شد. این دگردیسی کم‌سابقه با درخششی پرانرژی همراه بود و آگاهی‌های ویژه و بی‌مانندی از گام پایانی زندگی ستارگان بزرگ -گامی که کمترشناخته شده- برای اخترشناسان به امغان آورد.

ان‌جی‌سی ۷۳۳۱ از نظر بزرگی، ساختار و جرم همتای کهکشان خودمان، راه شیری است. شمار ستارگان و نرخ ستاره‌زایی این کهکشان نیز برابر با راه شیریست، مانند آن ابرسیاهچاله‌ای در مرکز دارد، و بازوان مارپیچی‌اش نیز همسان با آنست.

تفاوت اصلی میان این دو کهکشان اینست که ان‌جی‌سی ۷۳۳۱ یک مارپیچی بدون میله است، یعنی بر خلاف راه شیری، "میله‌ای" از ستاره و گاز و غبار که از هسته‌اش گذشته باشد ندارد. کوژی مرکزی آن هم یک الگوی چرخش دمدمی و نامعمول دارد که در جهتی مخالف خود قرص کهکشان می‌چرخد.

ما با بررسی چنین کهکشان‌هایی آینه‌ای جلوی کهکشان خودمان می‌گیریم و می‌توانیم درباره‌ی محیط کهکشانمان، و رفتار و دگرگونی‌های آن شناخت بهتری به دست بیاوریم.
https://goo.gl/sZiUEa
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/NGC7331.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«آشفته‌بازاری از ستارگان»
—---------------------—

کهکشان آی‌سی ۴۷۱۰ که در سال ۱۹۰۰ توسط اخترشناس استوارت دولیل یافته شد و اینجا در عکسی از تلسکوپ فضایی هابل دیده می‌شود چشم‌اندازی با زیبایی انکارناپذیر دارد. این کهکشان ابری شلوغ از ستارگان درخشان است، با توده‌های برافروخته‌ی مناطق ستاره‌زایی که پیرامون لبه‌اش پراکنده‌اند.

آی‌سی ۴۷۱۰ یک کهکشان کوتوله‌ی نامنظم است. چنان چه از نامشان برمی‌آید، این گونه کهکشان‌ها پیکره‌ای بی‌نظم و نمایی آشفته دارند، بدون هیچ کوژی مرکزی یا بازوی مارپیچی- آنها آشکارا متفاوت با کهکشان‌های مارپیچی و بیضیگون هستند. احتمال می‌رود کهکشان‌های نامنظم روزگاری مارپیچی یا بیضیگون بوده‌اند، ولی با گذشت زمان در فرآیندهای ادغام با دیگر کهکشان‌ها، در اثر نیروهای گرانشی که بر آنها وارد می‌شده آشفته شده‌اند. کوتوله‌های نامنظم در شناخت کلی ما از فرگشت کهکشان‌ها ارزش ویژه‌ای دارند زیرا گمان می‌رود آنها همانند نخستین کهکشان‌های کیهان هستند.

آی‌سی ۴۷۱۰ حدود ۲۵ سال نوری با زمین فاصله دارد و در صورت فلکی #طاووس دیده می‌شود. این صورت فلکی که در آسمان نیمکره‌ی جنوبیست همچنین سومین خوشه‌ی کروی درخشان آسمان (ان‌جی‌سی ۶۷۵۲)، کهکشان مارپیچی ان‌جی‌سی ۶۷۴۴، و شش سامانه‌ی سیاره‌ایِ شناخته شده (از جمله اچ‌دی ۱۸۱۴۳۳ که میزبان یک ابرزمین است) را هم در بر دارد.

داده‌های این تصویر به کمک دوربین پیمایش پیشرفته‌ی هابل (ACS) گردآوری شده.

#تلسکوپ_هابل #کهکشان_کوتوله
https://goo.gl/zrvZzv
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/IC4710.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«راز ابرنواخترهای کلسیم‌دار»
—------------------------—

در این تصویرِ تلسکوپ فضایی هابل #کهکشان_مارپیچی ان‌جی‌سی ۵۷۱۴ را می‌بینیم که با فاصله‌ی حدود ۱۳۰ میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی گاوران جای دارد.

ان‌جی‌سی ۵۷۱۴ یک کهکشان مارپیچی رده‌ی اس‌سی (Sc) است، ولی بازوهای مارپیچی‌اش (ساختار اصلی کهکشان‌های مارپیچی) را به سختی می‌توان دید چرا که این کهکشان برای ما یک کهکشان لبه‌نما است، یعنی آن را تقریبا از لبه (پهلو) می‌بینیم.

ان‌جی‌سی ۵۷۱۴ که در سال ۱۷۸۷ توسط ویلیام هرشل یافته شد، در سال ۲۰۰۳ میزبان یک پدیده‌ی شگفت‌انگیز و کمیاب بود. در آن سال، یک ابرنواختر کم‌نور به فاصله‌ی ۸۰۰۰ سال نوری "زیر" کوژ مرکزی ان‌جی‌سی ۵۷۱۴ منفجر شد. ابرنواخترها انفجارهای سهمگین و خشن ستارگانِ رو به مرگند، و ابرنواختری که در ان‌جی‌سی ۵۷۱۴ رخ داد به عنوان ابرنواختری از گونه‌ی یکم بی/یکم سی (Ib/c) شناخته شد و اس‌ان ۲۰۰۳دی‌آر (SN 2003dr) نام گرفت. این ابرنواختر به گونه‌ی ویژه‌ای توجه اخترشناسان را جلب کرد زیرا در طیف آن شناسه‌ی نیرومند کلسیم دیده می‌شد.

ابرنواخترهای پُرکلسیم کمیابند و از همین رو بسیار مورد توجه اخترشناسانند. دانشمندان هنوز در پی یافتن توضیحی برای این گونه انفجارها هستند زیرا وجود آنها هم با مشاهدات و هم با نظریه‌ها در چالش است. از ویژگی‌های گیج‌کننده‌ی آنها می‌توان بیرون بودنشان از کهکشان، درخشندگی کم نسبت به دیگر ابرنواخترها، و دگرگونی سریعشان نام برد که هنوز پژوهشگران پاسخی برایشان نیافته‌اند.

#تلسکوپ_هابل این عکس را به کمک دوربین پیمایشی پیشرفته‌ی خود (ACS) گرفته. گفتنیست این عکس در زمانی بسیار دیرتر گرفته شده و از همین رو #ابرنواختر در آن دیده نمی‌شود.
https://goo.gl/gRT3Mw
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/NGC5714.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
👑یک ستاره در هفت آسمان👑
«تلسکوپ هابل به کمک یک همترازی کمیاب توانست دورترین ستاره‌ای که تاکنون دیده شده را ببیند» —---------------------------------------------------------------------— تلسکوپ فضایی هابل یک رکورد رصدی دیگر را هم شکست: یافتن دورترین ستاره‌ی "معمولی" که تاکنون دیده…
ادامه‌ی پست پیشین👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

https://goo.gl/z8GUud
... ایکاروس که نام رسمی‌ترش ستاره‌ی همگراییده‌ی ۱ (ال‌اس۱) ِ "ام‌ای‌سی‌اس جی۱۱۴۹" است هنگامی دیده شد که کلی داشت ابرنواختری به نام اس‌ان رفسدال را بررسی می‌کرد، ابرنواختری که خود وی در سال ۲۰۱۴ یافته بود. آن ابرنواختر با بهره از یک عدسی گرانشی در صورت فلکی شیر دیده شد که توسط خوشه‌ی کهکشانی ام‌ای‌سی‌اس جی۱۱۴۹+۲۲۲۳ پدید آمده بود. [خبر هیجان‌انگیز این ابرنواختر را خوانده بودید: * ابرنواختری که پیش بینی شده بود پدیدار شد! (https://goo.gl/pbDHvA)]

الکس فیلیپنکو، یکی از همکاران کلی می‌گوید: «ما برای نخستین بار یک ستاره‌ی معمولی (نه ایک ابرنواختر، نه یک انفجار پرتوگاما، بلکه یک تک‌ستاره‌ی پایدار را) از فاصله‌ی ۹ میلیارد سال نوری دیده‌ایم. این عدسی‌ها تلسکوپ‌های شگفت‌انگیز کیهانی‌اند.»

گروه کلی رنگ‌های نوری که از ایکاروس می‌آمد را بررسی کردند و پی بردند که یک ابرغول آبی است. این گونه ستارگان بزرگ‌تر و پرجرم‌تر از خورشیدند و درخششی صدها تا هزاران برابر آن دارند. با این وجود ایکاروس به اندازه‌ای دور بود که بدون کمک چنین عدسی نیرومندی هرگز دیده نمی‌شد. کلی گمان داشت که این ستاره بسیار بیش از ابرنواختر رفسدال بزرگنمایی شده بود و مدل‌ها هم درستی این نظر را تایید کردند.

نمایندگان دانشگاه برکلی می‌گویند: «اخترشناسان با شبیه‌سازی عدسی گرانشی به این نتیجه رسیدند که درخشان‌تر دیده شدنِ بی‌اندازه‌ی ایکاروس احتمالا به دلیل یکی از اثرهای ویژه‌ی همگرایی گرانشی بوده [پدیده‌ی #ریزهمگرایی_گرانشی-م]. عدسی‌های گسترده‌ای مانند خوشه‌های کهکشانی تنها می‌توانند اجرام پشتشان را تا ۵۰ برابر بزرگنمایی کنند، ولی اجرام کوچک‌تر توان بزرگنمایی بسیار بیشتری دارند.»

آنها افزوده‌اند: « یک تک‌ستاره در یک عدسی پیش‌زمینه، اگر دقیقا همراستا با ستاره‌ای در پس‌زمینه باشد می‌تواند آن ستاره‌ی پس‌زمینه را تا هزاران برابر بزرگنمایی کند. در این مورد، یک ستاره تقریبا هم‌اندازه‌ی خورشید در اندک زمانی درست از درون خط دید میان هابل و ستاره‌ی ایکاروس گذشت، و نور آن را تا بیش از ۲۰۰۰ برابر بیشتر کرد.»

از شانس خوبِ اخترشناسان، ایکاروس در جایگاهیست که باز هم چنین همترازی‌هایی می‌تواند در آن رخ دهد. با جابجا شدن ستارگان خوشه‌ی ام‌ای‌سی‌اس جی۱۱۴۹+۲۲۲۳ (که ۵ میلیارد سال نوری از زمین فاصله دارد)، نور ایکاروس می‌تواند در همگرایی‌های بعدی تا ۱۰ هزار برابر بیشتر شود. به گفته‌ی این دانشمندان اگر به جاهای مناسب نگاه شود، به طور کلی باز هم از این پدیده‌های کمیاب خواهیم دید.

فیلیپنکو می‌گوید: «با حرکت ستارگان پس‌زمینه یا ستارگان درون کهکشان‌های همگراینده، در همه جا می‌توانیم چنین همگرایی‌هایی را پیدا کنیم، و از این راه می‌توانیم ستارگان بسیار دوردست در آغاز کیهان را بررسی کنیم، درست همان گونه که از همگرایی‌ گرانشی برای بررسی کهکشان‌های دوردست بهره می‌گیریم. برای چنین پژوهشی، طبیعت تلسکوپی در اختیار ما گذاشته که بزرگ‌تر از هر آنچه می توانیم بسازیم است.»

ایکاروس در عکس‌هایی که هابل میان آوریل ۲۰۱۶ تا آوریل ۲۰۱۷ گرفته بود پدیدار شد. یک ستاره‌ی دیگر هم در این عکس‌ها دیده شد که می‌تواند یا تصویر آینه‌ی ایکاروس باشد یا ستاره‌ی دیگری که همین پدیده برایش رخ داده.

اخترشناسان با رصد ایکاروس، ماده‌ی تاریک را هم بررسی کردند. بر خلاف برخی از نظریه‌های پیشین، این مشاهدات تازه نشان می‌دهند که ماده‌ی تاریک از سیاهچاله‌های آغازین درون خوشه‌های کهکشانی درست نشده. [خواندید: * آیا ماده‌ی تاریک از ریزسیاهچاله ها درست شده؟ (https://goo.gl/QNAcFh)]

گزارش این دانشمندان در شماره‌ی ۲ آوریل نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده.
#تلسکوپ_هابل

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/Icarus.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky