👑یک ستاره در هفت آسمان👑
1.11K subscribers
2.29K photos
598 videos
73 files
5.28K links
وبلاگ تخصصی نجوم و اخترفیزیک که از سال ۲۰۱۰ تاکنون بی‌وقفه به کار ترجمه‌ی مطالب متنوع و گوناگونِ این حوزه‌ی دانش، از معتبرترین سایت‌های بین‌المللی می‌پردازد:
http://www.1star7sky.com/
فیسبوک: https://www.facebook.com/1star7sky/
Download Telegram
«ام۲۷: سحابی دمبل»
—---------------------------
https://goo.gl/oGQJoz
نخستین نشانه‌ی راهنما درباره‌ی سرنوشتی که انتظار خورشیدمان را می‌کشد، به گونه‌ای ناخواسته در سال ۱۷۶۴ یافته شد.

در آن زمان، شارل مسیه سرگرم گردآوری فهرستی از اجرام با روشنایی افشان و نامتمرکز بود که با دنباله‌دار تفاوت داشته و با آنها اشتباه گرفته نشوند. ۲۷مین جرمی که وی وارد فهرستش کرد و اکنون به نام ام۲۷ یا سحابی دمبل شناخته می‌شود، یک سحابی سیاره‌‌ای (سیارهنما) بود، از گونه‌ی سحابی‌هایی که خورشید ما در پایان عمرش، هنگامی که فرآیند همجوشی هسته‌ای در مرکزش به پایان می‌رسد پدید خواهد آورد.

ام۲۷ یکی از درخشان‌ترین سحابی‌های سیاره‌ای در آسمان است، و آن را می توان با یک دوربین دوچشمی در محدوده‌ی صورت فلکی روباهک تماشا کرد. نور ام۲۷ برای رسیدن به ما، حدود ۱۰۰۰ سال زمان نیاز دارد. در تصویر بالا، نور این سحابی را در رنگ‌های تابش هیدروژن و اکسیژن می‌بینید.

درک و شناخت فیزیک و اهمیت ام۲۷ بسیار سنگین‌تر از دانش سده‌ی ۱۸ میلادی بود. حتی امروز هم رازهای بسیاری درباره‌ی سحابی‌های سیاره‌ای دوقطبی همچون ام۲۷ ناگشوده مانده، از جمله سازوکار فیزیکی‌ای که باعث پس زدن پوسته‌ی گازی بیرونی یک ستاره‌ی کم‌جرم، و بر جای ماندن یک کوتوله‌ی سفید داغ و تابان در محدوده‌ی پرتو X می‌شود.

#M27 #apod #سحابی_دمبل #همجوشی_هسته‌ای #شارل_مسیه #روباهک #سحابی_سیاره‌نما #سحابی_سیازه‌ای #دوقطبی
#کوتوله_سفید
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/11/blog-post_48.html
—-------------------------------------------------

به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«مارپیچ شگفت‌انگیز یک ستاره پیر»
—------------------------------------
https://goo.gl/JCvEVo
چه چیزی ساختار مارپیچی شگفت‌انگیزی که در سمت چپ این عکس دیده می‌شود را پدید آورده؟

هیچ کس درست نمی داند، ولی به احتمال بسیار مربوط به یک ستاره در یک #سامانه‌_دوتایی است که دارد وارد گام تبدیل شدن به "#سحابی_سیاره‌نما" و پس زدن لایه‌های بیرونی‌اش به فضا می‌شود.

این مارپیچ غول‌آسا که حدود یک سوم سال نوری پهنا دارد، ۴ یا ۵ دور کامل زده و نظمش به اندازه‌ایست که تاکنون مانندش دیده نشده.

با توجه به نرخ گسترش این گازهای مارپیچی، می‌بایست هر هشتصد سال یک لایه‌ی تازه در آن پدید آید، زمانی تقریبا هم‌ارز یک دور چرخش دو ستاره به گرد یکدیگر.

دو ستاره‌ای که این ساختار را آفریده‌اند با هم "ال‌ال اسب بالدار" (LL Pegasi) نام دارند ولی به عنوان AFGL 3068 هم شناخته می‌شوند. خود این ساختار شگفت‌انگیز به نام IRAS 23166+1655 رده‌بندی شده.

این تصویر توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل و در طیف #فروسرخ-نزدیک گرفته شده. دلیل برافروخته بودن این مارپیچ هم یک رازست، ولی بر پایه‌ی نظریه‌ی پیشرو، روشنی آن دستاورد بازتاب نور ستارگان نزدیکش است.

#LL_Pegasi #AFGL_3068 #IRAS_23166_1655 ###apod
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2016/12/LLPegasi.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«استوانه‌ای در آسمان که از پهلو دیده می‌شود»
—------------------------------------------—
https://goo.gl/ziF6kH
چگونه ممکن است یک ستاره‌ی گرد و کروی یک سحابی چهارگوش بسازد؟
این پرسشیست که با بررسی سحابی‌های سیاره‌نمایی مانند آی‌سی ۴۴۰۶ به ذهن می‌آید.
بر پایه‌ی شواهد، آی‌سی ۴۴۰۶ به احتمال بسیار یک استوانه‌ی توخالی است و به دلیل زاویه‌ی دیدگاه ماست که چهارگوش به نظر می‌رسد زیرا ما آن را از پهلو می‌بینیم. اگر از بالا دیده می‌شد، می‌توانست از دید ما چیزی مانند #سحابی_حلقه را در آسمان پدید آورد.
این تصویر رنگ‌ نمایشی از پیوند عکس‌هایی درست شده که تلسکوپ فضایی هابل در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ گرفته بود.
گازهای داغ از دو سر استوانه به بیرون روانست و رشته‌های تیره‌ای از غبار و گاز مولکولی هم دیواره‌های آن را آراسته‌اند. ستاره‌ای که در پایان عمرش این ساختار میان‌ستاره‌ای را پدید آورده در مرکز آن دیده می‌شود.
تا چند میلیون سال دیگر تنها چیزی که از آی‌سی ۴۴۰۶ برای تماشا به جا خواهد ماند یک ستاره‌ی #کوتوله‌_سفید و رو به خاموشی خواهد بود.

#IC_4406 #apod #سحابی_سیاره‌نما #استوانه
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/IC4406.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«هابل چشم در چشم گربه»
—----------------------
https://goo.gl/DdhL8v
شاید برخی این را مانند چشم یک گربه ببینند ولی این یک جرم فریبنده‌ی آسمانی به نام #سحابی_چشم_گربه است که سه هزار سال نوری دورتر، از درون فضای میان‌ستاره‌ای به ما خیره شده است.

چشم گربه یا ان‌جی‌سی ۶۵۴۳، نمونه‌ای خوب از یک #سحابی_سیاره‌نما یا سیاره‌ای است که گام پایانی و کوتاه ولی باشکوه زندگی یک ستاره‌ی خورشیدسان را نشان می‌دهد.

ستاره‌ی مرکزی و رو به مرگِ این سحابی با پس زدن لایه‌های بیرونی‌اش در رشته‌ای از آشوب‌های منظم، پوسته‌های غباری ساده و هم‌مرکز بیرونی سحابی را پدید آورده است. ولی هنوز به چگونگی شکل‌گیری ساختارهای زیبا و پیچیده‌تر درونی سحابی چندان پی برده نشده.

گستردگی این چشم کیهانی که به روشنی در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل -که پردازش دیجیتالی شده- دیده می شود، بیش از نیم سال نوری است.

گفتن ندارد که اخترشناسان با خیره شدن در چشم این گربه می‌توانند به خوبی سرنوشت خورشید خودمان را ببینند، این که چگونه در مسیر زندگیش، وارد گام پایانی شده و سحابی سیاره‌نمای خودش را پدید خواهد آورد... البته حدود ۵ میلیارد سال دیگر!

#NGC_6543 #apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/CatEye.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«سحابی بدبوی "کدو قلیانی"»
—------------------------
https://goo.gl/DRVwQk
سحابی کدو قلیانی که به نام رسمی OH 231.8+04.2 نیز شناخته می‌شود، نمایشی خیره‌کننده از مرگ یک ستاره‌ی خورشیدسان کم‌جرم است.

عکسی که اینجا می‌بینید توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا گرفته شده و این ستاره را نشان می‌دهد که دارد به سرعت از گام #غول_سرخ گذشته و وارد گام #سحابی_سیاره‌نما می‌شود، یک ترادیسی که با پس زدن لایه‌های بیرونی گاز و غبار ستاره به فضای پیرامون انجام می‌شود. موادی که به تازگی و در دو سمت مخالف پس زده شده‌اند دارند با سرعتی سرسام‌آور در فضا پخش می‌شوند- گازهای زردرنگ درون تصویر سرعتی نزدیک به یک میلیون کیلومتر بر ساعت دارند.

کم پیش می‌آید که اخترشناسان بتوانند ستاره‌ای را در این گام از زندگی‌اش [گام پیش-سحابی سیارنما یا PPN] ببینند، زیرا این ترادیسی در استاندارد کیهانی در یک چشم به هم زدن رخ می‌دهد. انتظار می‌رود این سحابی تا چند هزار سال دیگر به گسترش خود ادامه داده و سرانجام به یک سحابی سیاره‌نمای تمام عیار تبدیل گردد.

سحابی کدو قلیانی به نام سحابی تخم مرغ گندیده نیز شناخته می‌شود زیرا در بر دارنده‌ی انبوهی از گوگرد (سولفور) است، عنصری که در همراهی با عنصرهای دیگر، بویی مانند بوی یک تخم مرغ فاسد پیدا می‌کند. خوشبختانه این جرم که در #صورت_فلکی_کشتی‌دم جای دارد، بیش از ۵۰۰۰ سال نوری از ما دور است و بوی آزاردهنده‌اش هرگز به ما نخواهد رسید.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/01/CalabashNebula.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«مرگ زیبای یک ستاره»
—---------------------
https://goo.gl/0edxTN
اغلب خوشه‌ها و سحابی‌های درخشانی که در آسمان شبانه‌ی سیاره‌ی زمین دیده می‌شوند نامشان از روی گل‌ها یا حشره‌ها برگزیده شده.

ان‌جی‌سی ۶۳۰۲ یا #سحابی_پروانه هم از این قاعده مستثنا نیست، هر چند که بلندی بال‌هایش به بیش از ۳ سال نوری می‌رسد.

ستاره‌ی مرکزی این #سحابی_سیاره‌نما، ستاره‌ای رو به مرگ با دمای سطحی نزدیک به ۲۵۰ هزار درجه‌ی سانتیگراد است که به گونه‌ای استثنایی داغ شده و در نور فرابنفش می‌درخشد، ولی آن را مستقیم نمی‌توان دید زیرا در پس چنبره‌ی چگالی از گرد و غبار که گرداگردش را فراگرفته پنهان شده است.

این نمای نزدیک واضح از سحابیِ این ستاره‌ی رو به مرگ، توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده و اینجا با پردازش رنگی تازه‌ای به نمایش در آمده است.

چنبره‌ی غبار پیرامون ستاره‌ی مرکزی به گونه‌ای مورب از چشم ما از روی یک حفره‌ی پر از گاز یونیده‌ی برافروخته می‌گذرد. این چنبره از دید ما تقریبا از لبه (از پهلو) دیده می‌شود. درون پوشش غبار کیهانی این ستاره‌ی داغ، هیدروژن مولکولی شناسایی شده است.

ان‌جی‌سی ۶۳۰۲ حدود ۴۰۰۰ سال نوری از زمین دور است و در #صورت_فلکی_کژدم (عقرب) که از دیدگاه عنکبوت‌شناسی جایگاه مناسبی برایش است دیده می‌شود.

#apod #NGC_6302
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC6302.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«مارپیچ دو رقصنده کیهانی»
—-------------------------
https://goo.gl/Wmv1jx
مارپیچ شگفت‌انگیز درون این تصویر اگرچه مانند صدفی بر ساحل دریا به نظر می‌رسد، ولی در حقیقت سرشتی فضایی دارد.

این عکس چشمگیر به کمک آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (آلما) از یک سامانه‌ی دوتایی گرفته شده که در آن، دو ستاره (ال‌ال اسب باردار و همدمش) سرگرم رقصی کیهانی با یکدیگر و چرخش به دور گرانیگاه مشترکشان هستند.

ستاره‌ی پیر ال‌ال‌اسب بالدار که در گام تبدیل شدن به یک #سحابی_سیاره‌نما به سر می‌برد، دارد به طور پیوسته مواد گازی لایه‌های بیرونی‌اش را به فضا پس می‌زند، و ساختار مارپیچی آشکار پیرامونش هم دستاورد خودش و همدمش است که در دل این گازها در چرخشند.

این مارپیچ حدود یک سوم سال نوری گستردگی دارد و نظمی باورنکردنی را به نمایش گذاشته. بر پایه‌ی نرخ چشمداشتیِ گسترش مارپیچیِ این گازها، می‌بایست هر هشتصد سال یک لایه‌ی تازه در آن پدید آید، زمانی تقریبا هم‌ارز یک دور چرخش دو ستاره به گرد یکدیگر.

ال‌ال اسب بالدار نخستین بار حدود ۱۰ سال پیش در عکسی که تلسکوپ فضایی هابل از ساختار مارپیچ زیبای آن گرفته بود دیده شد. این نخستین بار بود که الگویی مارپیچی در مواد پیرامون یک ستاره‌ی پیر دیده می‌شد [این عکس را در این مطلب دیده بودید: * مارپیچ شگفت‌انگیز یک ستاره پیر (https://goo.gl/Y8n6Sh)].

این تک-عکس آلما تنها برشی دو-بعدی از این مارپیچ را نشان می‌دهد ولی به همراه دیگر عکس‌های این آرایه‌، ساختار سه-بعدی و پیچیده‌ی هندسه‌ی آن را هم نمایان کرده که در ویدیوی پست بعدی می‌توانید ببینید.

—---------------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/03/LLPegasi.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«عنکبوت درخشان و غول‌آسا»
—-------------------------

اوه! یک سحابی سیارهنما چه تارهای در هم‌پیچیده‌ای می‌تواند بتَنَد.*

ساختار پیچیده‌ی این #سحابی_سیاره‌نما با نام سحابی عنکبوت سرخ، احتمالا زمانی پدید آمده که یک ستاره‌ی معمولی، گازهای بیرونیش را پس زده و به یک کوتوله‌ی سفید تبدیل شده است.

سحابی متقارن و دو-لَپی عنکبوت سرخ (ان‌جی‌سی ۶۵۳۷)، در دل خود یکی از داغ‌ترین کوتوله‌های سفیدی که تاکنون دیده شده را دارد که احتمال می‌رود بخشی از یک سامانه‌ی ستاره‌ای دوتایی هم باشد.

سرعت بادهای درونی که از ستارگان مرکزی سحابی -در مرکز تصویر- می‌وزد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه برآورد شده. این بادها با وزیدن در راستای دیواره‌های سحابی، سحابی را گسترده‌تر کرده و باعث برخورد امواج گازهای داغ و غبار می‌شوند. اتم‌هایی که در این منطقه‌های برخوردی به دام افتاده‌اند از خود پرتوهایی می‌گسیلند که در این تصویر با رنگ نمایشی که تلسکوپ فضایی هابل گرفته، نمایان شده‌اند.

سحابی عنکبوت سرخ در #صورت_فلکی_کمان (قوس) جای دارد. فاصله‌ی آن به درستی مشخص نشده ولی برخی آن را چیزی حدود ۴۰۰۰ سال نوری برآورد کرده‌اند [ابعاد آن هم هنوز روشن نیست-م].

#NGC_6537 #apod
https://goo.gl/PT2NbJ
—-------------------------------------------------

* اشاره به جمله‌ی سر والتر اسکات:
"Oh what a tangled web we weave, When first we practise to deceive"

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/04/RedSpider.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«سحابی با طرح مهندسی»
—----------------------

چه چیزی بافت شگفت‌انگیز سحابی آی‌سی ۴۱۸ را پدید آورده؟

این #سحابی_سیاره‌نما به دلیل همانندی‌اش با شکل‌های هندسی که به کمک ابزارهای نقشه‌کشی دوره‌ای کشیده می‌شوند، سحابی چرخ‌نگار (اسپیروگراف) نامیده شده. [نمونه‌هایی از این شکل‌های هندسی را می‌توانید در وبلاگ ببینید]

طرح‌ها و الگوهایی که در این سحابی دیده می‌شود هنوز به خوبی شناخته نشده‌اند. شاید دلیلشان وزش بادهای آشفته از ستاره‌ی متغیر مرکزی باشد که درخشش آن به گونه‌ای پیش‌بینی‌ناپذیر در مدت چند ساعت تغییر می‌کند.

از سوی دیگر، شواهد نشانگر آنند که آی‌سی ۴۱۸ تنها چند میلیون سال پیش یک ستاره‌ی آشنای خورشیدسان بوده که همین چند هزار سال پیش وارد گام #غول_سرخ شد. در این گام، ستاره به دلیل پایان یافتن سوخت هسته‌ایش پف کرد و آغاز به پس زدن پوسته‌ی بیرونی‌اش نمود، به گونه‌ای که اکنون از آن یک هسته‌ی داغ به جا مانده که سرنوشتی جز تبدیل شدن به یک کوتوله‌ی سفید ندارد. این هسته که در مرکز تصویر دیده می‌شود، با نورش اتم‌های پیرامونش در سحابی را برانگیخته و آنها را به تابش واداشته.

آی‌سی ۴۱۸ حدود ۲۰۰۰ سال نوری از زمین دور است و پهنایش به ۰.۳ سال نوری می‌رسد. این تصویر رنگ زیف (کاذب) که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده، جزییاتی نامعمول از این سحابی را نشان می‌دهد.

#apod
https://goo.gl/nz6J9M
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/06/IC418.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
telegram: @onestar_in_sevenskies
«سحابی شبح کوچک»
—------------------

سحابی شبحگون ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ با سیمای کم‌نورش در آسمان شب، به نام سحابی شبح کوچک نیز شناخته شده است.

این سحابی در سده‌ی ۱۸ میلادی به دست اخترشناس بریتانیایی، سر ویلیام هرشل در #صورت_فلکی_مارافسای یافته شد. وی مانند همه‌ی اخترشناسان آن روزگار، این جرم را به دلیل گِرد بودنش و این که در تلسکوپ‌های آن زمان همچون یک سیاره دیده می‌شد به عنوان یک سحابی سیاره‌ای (سیارهنما) رده بندی کرد.

ولی اکنون می‌دانیم که سحابی‌های سیارهنما هیچ ازتباطی با سیاره‌ها ندارند. آنها پوسته‌های گازی ستارگان خورشیدسانی هستند که در پایان زندگیشان پف کرده و لایه‌های بیرونیشان را به فضا پس می‌زنند و همزمان، هسته‌شان هم می‌رُمبد و تبدیل به یک #کوتوله‌_سفید می‌شود.

کوتوله‌ی سفید این سحابی که نزدیک مرکز آن دیده می‌شود، به شدت پرتوهای فرابنفش می‌گسیلد و گازهای رو به گسترشِ پیرامونش را روشن کرده است.

در این تصویر وسوسه‌انگیز که از پیوند داده‌های #تلسکوپ_فضایی_هابل درست شده، جزییات و ساختارهای پیچیده‌ی ان‌جی‌سی ۶۳۶۹ به زیبایی نمایان شده‌اند.

پهنای ساختار دایره‌ای اصلی این سحابی حدود یک سال نوریست و پرتوهایی که از اتم‌های یونیده‌ی اکسیژن، هیدروژن، و نیتروژنِ آن گسیلیده شده به ترتیب به رنگ‌های آبی، سبز و سرخ نمایانده شده است.

سحابی شبح کوچک که بیش از ۲۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، نمایی کوتاه از سرنوشت خورشید خودمان را به ما نشان می‌دهد که حدود ۵ میلیارد سال دیگر، آن هم برای خود یک #سحابی_سیاره‌نما پدید خواهد آورد.

#apod
https://goo.gl/W4uyds
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/10/NGC6369.html
—-------------------------------------------------
تلگرام یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«تزیینات کریسمس در فضا»
—----------------------------
https://goo.gl/hPGajS
تلسکوپ فضایی هابل چند روز پیش چیزی که مانند تزیینات رنگین کریسمس در فضا است را به تصویر کشیده.
این چیز در واقع ان‌جی‌سی ۶۳۲۶ است، یک #سحابی_سیاره‌نما با رشته‌های برافروخته‌ از گازهای بیرون‌زده‌ که از نور یک ستاره‌ی رو به مرگ در مرکزش روشن شده‌اند.

زمانی که یک ستاره پیر شده و وارد گام غول سرخ زندگی می‌شود، لایه‌های بیرونی‌اش را به فضا پس می‌زند و هسته‌اش به شکل یک ستاره‌ کوتوله‌ی سفید فشرده و چگال بر جا می‌ماند. گاهی این برون‌ریزی‌ها ساختارهای یکپارچه و زیبایی از گاز برافروخته با الگوی متقارن پدید می‌آورند، ولی ان‌جی‌سی ۶۳۲۶ بسیار پراکنده‌تر است.

این جرم حدود ۱۱۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و در #صورت_فلکی_آتشدان دیده می‌شود.

سحابی‌های سیارهنما (یا سیاره‌ای) یکی از راه‌های اصلی برای پراکنده شدن عنصرهای سنگین‌تر از هیدروژن و هلیومی که در دل ستارگان ساخته می‌شوند. برخی از این موادِ بیرون‌زده که در فضا پراکنده شده‌اند می‌توانند بعدها ستارگان و سیاره‌های تازه‌ای را بسازند.
[خواندید: * ذره ذره وجود ما از کجا آمده؟ (https://goo.gl/FhYefD)]

این تصویر از همگذاری عکس‌هایی درست شده که #تلسکوپ_فضایی_هابل با بهره از دوربین سیاره‌ای میدان‌گسترده‌ی شماره ۲ی خود گرفته. رنگ‌های آبی و سرخ زنده‌ای که در تصویر دیده می‌شود نشانگر تابش موادی مانند اکسیژن و هیدروژن یونیده هستند که پرتوهای فرابنفش پرانرژی ستاره‌ی همچنان داغ مرکزی آنها را برافروخته و روشن کرده.

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/12/NGC6326.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«چشم زیبای خدا»
—------------—

آیا خورشید ما هم روزی به چنین چیزی تبدیل خواهد شد؟

سحابی چشم خدا (سحابی پیچار یا هلیکس) یکی از درخشان‌ترین و نزدیک‌ترین نمونه‌ها از سحابی‌های سیاره‌نماست، ابرهایی از گاز که در پایان زندگی ستارگان خورشیدسان پدید می‌آید.

گازهای بیرونی این ستاره که به فضا پس زده شده‌اند، از زاویه‌ی دید ما نمایی مانند یک پیچار (پیچه، مارپیچ مخروطی یا استوانه‌ای) درست کرده‌اند.

هسته‌ی مرکزیِ بر جامانده‌ی ستاره که دارد به یک ستاره‌ی کوتوله‌ی سفید تبدیل می‌شود پرتوهایی آنچنان پرانرژی می‌گسیلد که باعث شده این لایه‌های گازی برافروخته و تابناک شوند.

سحابی چشم خدا که با عنوان رده‌بندی ان‌جی‌سی ۷۲۹۳ هم شناخته می‌شود، با فاصله‌ی حدود ۷۰۰ سال نوری از زمین، در راستای #صورت_فلکی_دلو (آبریز) جای دارد. گستردگی‌ این سحابی نیز به حدود ۲.۵ سال نوری می‌رسد.

این عکس از پشت تلسکوپ کانادا-فرانسه-هاوایی (CFHT) که بر فراز یک آتشفشان خاموش در هاوایی آمریکاست گرفته شده.

در نماهای نزدیک، گره‌هایی از گاز در لبه‌ی درونی سحابی چشم خدا دیده می‌شود که سرچشمه‌ی آنها هنوز ناشناخته است.

#apod #سحابی_سیاره‌نما
https://goo.gl/J4aRH1
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180103.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«بالشی در فضا!»
—---------------
https://goo.gl/891vZ4
این یکی از درخشان‌ترین سحابی‌های سیارهنما در آسمان است— چه نامی باید رویش بگذاریم؟

سحابی ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ که نخستین بار در سال ۱۸۷۸ یافته شد را می‌توان با یک تلسکوپ خانگی معمولی، در #صورت_فلکی_ماکیان (قو) مشاهده کرد.

این سحابی به ندرت به یک نام خوانده شده، تا اندازه‌ای به دلیل این که از پشت چنین تلسکوپ‌هایی تنها مانند نقطه‌ای ناروشن دیده می‌شود. ولی اگر #تلسکوپ_فضایی_هابل که در مداری به گرد زمین می‌چرخد از آن عکس بگیرد، جزییات دقیقی از آن آشکار می‌شود [که نامگذاریش را آسان‌تر می‌کند].

دانشمندان با بررسی عکس‌هایی که هابل از ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ گرفته آن را یک #سحابی_سیاره‌نما شناسایی کرده‌اند که از حدود ۶۰۰ سال پیش روند گسترش و پخش شدن را آغاز کرده، و نیز دریافته‌اند که ابر گاز و غبار آن به گونه‌ای نامعمول پرجرم است و به نظر می‌رسد جرمی حدود ۳ برابر جرم خورشید را در بر داشته باشد.

در تصویر بالا که دارای رنگ آمیزی علمی است، ویژگی‌های لایه لایه‌ی ان‌جی‌سی ۷۰۲۷ با رگه‌های غبارش آشکار شده که شاید هر آسمان‌دوستی را به یاد چیزی آشنا بیندازد و همین پایه‌ای شود برای نامیدن آن به نامی غیررسمی.

یکی از نام‌های پیشنهادی برتر برای آن "سحابی بالش" بوده، ولی شما هم می‌توانید نام موردنظرتان را برای آن برگزینید و پیشنهاد دهید؛ برای نمونه، در جایی مانند انجمن گفتگوی برخط APOD. (اینجا: https://goo.gl/MPcbk3)

#apod

—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/01/ap180109.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
«دومین حلقه پرآوازه آسمان»
—------------------------

پس از حلقه‌های سیاره‌ی کیوان، شاید سحابی حلقه (ام۵۷) پرآوازه‌ترین حلقه‌ی آسمانی باشد. نمای کلاسیک آن به دلیل زاویه‌ی دید خوبی که از آن داریم برایمان کاملا شناخته شده است.

نقشه‌برداری‌های تازه‌ای که از روند گسترش ساختار سه‌بعدی این سحابی انجام شده و بخشی از آنها بر پایه‌ی همین عکس پروضوح هابل بوده، نشان می‌دهند که این سحابی یک حلقه‌ی به نسبت چگال چنبره‌مانند، در میانه‌ی ابری از گازهای برافروخته با ساختاری مانند توپ فوتبال آمریکایی است.

دیدگاه ما از زمین به گونه‌ایست که داریم آن را در راستای محور بلند این توپ، و حلقه را درست از روبرو می‌بینیم.

گفتن ندارد که این سحابی نمونه‌ای شناخته شده از یک #سحابی_سیاره‌نما است ولی مواد وگازهای برافروخته‌اش هیچ ربطی به سیاره‌ها ندارند. بلکه پوسته‌ها و لایه‌های گازی بیرونی یک ستاره‌ی رو به مرگند که زمانی ستاره‌ای مانند خورشید خودمان بوده ولی اکنون با پس زده شدن این لایه‌ها، تنها همان نقطه‌ی روشنی که در مرکز سحابی دیده می‌شود از آن به جا مانده.

پرتوی فرابنفش پرانرژی ستاره‌ی مرکزی، اتم‌های این گازِ پس‌زده شده را یونیده و آن را برافروخته و روشن کرده است. سحابی حلقه پهنایی نزدیک به ۱ سال نوری دارد و فاصله‌اش از ما حدود ۲۰۰۰ سال نوریست.
#apod
https://goo.gl/G3X1nA
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/04/ap180417.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«تخم مرغ فیروزه‌ای در فضا»
—------------------------—

این ابر زیبای کیهانی در فاصله‌ی حدود ۱۵۰۰ سال نوری از زمین، پیکره و رنگی دارد که ما را به یاد تخم گونه‌ای پرنده به نام "سینه‌سرخ آمریکایی" می‌اندازد. تخم‌های این پرنده رنگ فیروزه‌ای زیبایی دارد که در زبان انگلیسی به نام رنگ "آبی تخم سینه‌سرخ آمریکایی" (Robin egg blue) شناخته می‌شود.

این سحابی که ان‌جی‌سی ۱۳۶۰ نامیده شده یک #سحابی_سیاره‌نما به پهنای حدود ۳ سال نوریست و در صورت فلکی جنوبیِ #کوره جای دارد.

اگر چه تخم پرندگان نماد آغاز زندگیست، ولی این سحابی به عنوان یک سحابی سیارهنما نه تنها آغازگر چیزی نیست بلکه خود نشانگر گامی کوتاه در پایان زندگی یک ستاره‌ی پیر است.

عکس‌های تلسکوپی نشان داده که ستاره‌ی مرکزی این سحابی یک ستاره‌ی دوتاییست. هر دوی آنها کوتوله‌های سفید کم‌جرم‌تر از خورشید ولی بسیار داغ تر از آن هستند.

پرتوهای فرابنفش پرانرژی و نادیدنی این دو ستاره با تابش بر پوسته‌ی گازی پیرامونشان، اتم‌های آنها را برانگیخته و الکترون‌هایشان را از آنها جدا کرده. رنگ آبی فیروزه‌ای ان‌جی‌سی ۱۳۶۰ دستاورد بازپس‌گیری الکترون‌ها توسط اتم‌های دو بار یونیده‌ی اکسیژن در این گازها است.

#apod
https://goo.gl/FwVbFf
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/ap180511.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky
«سرنوشت پایانی خورشید چه خواهد بود؟»
—------------------------------------

همه‌ی ستارگان می‌میرند، و #خورشید ما هم سرانجام -تا حدود ۵ میلیارد سال دیگر- خواهد مرد. در آن هنگام، ستاره‌ی مادری ما سوخت هیدروژن به پایان می‌رسد و گام‌های پایانی چشمگیرِ زندگی‌اش آغاز می‌شوند- پف می‌کند و تبدیل به یک غول سرخ می‌شود، پاره‌های پیکرش در فضا پخش می‌شوند و سرانجام هسته‌اش فشرده شده و از آن یک کوتوله‌ی سفید بر جا می‌ماند.

ولی پس از پایان زندگی، خورشید ما چه شکلی خواهد شد؟ اخترشناسان پاسخ تازه‌ای برای این پرسش دارند، و نتیجه‌گیریشان درخشان است.

طول عمر یک ستاره به بزرگی (جرم) آن بستگی دارد. به گفته‌ی ناسا، خورشید ما یک ستاره‌ی کوتوله‌ی زرد [در اصل یک ستاره‌ی رده‌ی جی از رشته‌ی اصلی-م] با قطری حدود ۱.۴ میلیون کیلومتر، یا حدود ۱۰۹ برابر زمین است. کوتوله‌های زرد حدود ۱۰ میلیارد سال عمر می‌کنند و خورشیدِ ما با ۴.۵ میلیارد سال سن، اکنون دوره‌ی میانسالی زندگی‌اش را می‌گذراند و در نیمه‌ی راه است.

خورشید با ته کشیدن سوخت هیدروژنش، آغاز به سوزاندن عنصرهای سنگین‌تر می‌کند. در این گام ناپایدار و پرآشوب، مقدار هنگفتی از مواد ستاره‌ای به فضا رانده شده، خورشید پف می‌کند و به ۱۰۰ برابر اندازه‌ی کنونی‌اش می‌رسد و به یک غول سرخ تبدیل می‌شود. سپس [هر آنچه از آن مانده] فشرده و کوچک می‌شود و یک کوتوله‌ی سفید بی‌اندازه چگال و کوچک، به اندازه‌ی زمین می‌سازد.

ابر گاز و غباری که خورشید در گام غول سرخ به هوا پس زده از نور کوتوله‌ی سفید که دارد سرد می‌شود روشن می‌شود. این که آیا این ابر دیدارپذیر خواهد بود یا نه برای دانشمندان یک پرسش بوده. برآورد شده ۹۰ درصد از ستارگانِ رو به مرگ هاله‌ای شبح‌گون از غبار پس می‌زنند که تا چند هزار سال دوام می‌آورد، ولی مدل‌های رایانه‌ای در چند دهه پیش نشان داده بودند که یک ستاره باید جرمی حدود دو برابر خورشید داشته باشد تا بتواند ابری تولید کند که به اندازه‌ی کافی برای دیدن درخشان باشد.

ولی این پیش‌بینی با شواهدی که در گوشه و کنار کهکشان دیده شده همخوانی ندارد. سحابی‌های دیدارپذیر در کهکشان‌های مارپیچی جوان فراوانند؛ این کهکشان‌ها به داشتن ستارگان داغ و پرجرمی شناخته می‌شوند که به آسانی می‌توانند در پایان زندگی‌شان ابرهای درخشان غبار بسازند.

ولی سحابی‌ها در کهکشان‌های بیضیگون پیر که انباشته از ستارهگان کم‌جرم‌تر هستند نیز دیده می‌شوند؛ بر پایه‌ی مدل‌های رایانه‌ای، این ستارگان نباید بتوانند هیچ ابر دیدارپذیری درست کنند. این تناقض آشکار و گیج‌کننده دانشمندان را با یک "راز دیرپا" درباره‌ی گام‌های پایان زندگیِ ستارگان کم‌جرم روبرو کرده است.

دانشمندان برای گشودن این راز یک مدل رایانه‌ای تازه پدید آورند که چرخه‌های زندگی ستارگان را پیش‌بینی می‌کرد.

بر پایه‌ی محاسبه‌های تازه، گاز و غباری که غول سرخ برای ساختن سحابی پس می‌زند سه برابر سریع‌تر از مدل‌های پیشین گرم می‌شود. این گرمایش سریع‌تر می‌تواند باعث شود که حتی ستاره‌ای با جرم کمتر -مانند خورشید ما- یک سحابی دیدارپذیر درست کند.

آلبرت زیلسترا، استاد اخترفیزیک دانشگاه منچستر و یکی از نویسندگان این پژوهش می‌گوید: «ما دریافتیم که ستارگان با جرم کمتر از ۱.۱ برابر خورشید سحابی‌های کم‌نورتری تولید می‌کنند، و ستارگان پرجرم‌تر از ۳ برابر خورشید سحابی‌هایشان درخشان‌تر است.» پس در واقع خورشید ما تقریبا درست روی مرزیست که می‌تواند یک #سحابی_سیاره‌نما ی دیدارپذیر، هرچند کم‌نور بسازد.

زیلسترا می‌افزاید: «ولی برای دیگر ستارگان، پیش‌بینی‌ها بسیار نزدیک به مشاهدات بود.»«مساله حل شد، پس از ۲۵ سال!»

این یافته‌ها در شماره‌ی برخط ۷ می نشریه‌ی نیچر آسترونومی منتشر شده.

******
🔹تصویر: سحابی سیاره‌نمای آبل ۳۹ به قطر ۵ سال نوری در فاصله‌ی ۷۰۰۰ سال نوری زمین.
https://goo.gl/FyQSCD
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/05/sun.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky