«مرگ زیبای یک ستاره»
—---------------------
https://goo.gl/0edxTN
اغلب خوشه‌ها و سحابی‌های درخشانی که در آسمان شبانه‌ی سیاره‌ی زمین دیده می‌شوند نامشان از روی گل‌ها یا حشره‌ها برگزیده شده.

ان‌جی‌سی ۶۳۰۲ یا #سحابی_پروانه هم از این قاعده مستثنا نیست، هر چند که بلندی بال‌هایش به بیش از ۳ سال نوری می‌رسد.

ستاره‌ی مرکزی این #سحابی_سیاره‌نما، ستاره‌ای رو به مرگ با دمای سطحی نزدیک به ۲۵۰ هزار درجه‌ی سانتیگراد است که به گونه‌ای استثنایی داغ شده و در نور فرابنفش می‌درخشد، ولی آن را مستقیم نمی‌توان دید زیرا در پس چنبره‌ی چگالی از گرد و غبار که گرداگردش را فراگرفته پنهان شده است.

این نمای نزدیک واضح از سحابیِ این ستاره‌ی رو به مرگ، توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده و اینجا با پردازش رنگی تازه‌ای به نمایش در آمده است.

چنبره‌ی غبار پیرامون ستاره‌ی مرکزی به گونه‌ای مورب از چشم ما از روی یک حفره‌ی پر از گاز یونیده‌ی برافروخته می‌گذرد. این چنبره از دید ما تقریبا از لبه (از پهلو) دیده می‌شود. درون پوشش غبار کیهانی این ستاره‌ی داغ، هیدروژن مولکولی شناسایی شده است.

ان‌جی‌سی ۶۳۰۲ حدود ۴۰۰۰ سال نوری از زمین دور است و در #صورت_فلکی_کژدم (عقرب) که از دیدگاه عنکبوت‌شناسی جایگاه مناسبی برایش است دیده می‌شود.

#apod #NGC_6302
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC6302.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

مدل چنبره‌ی ستاره‌ی مرکزی سحابی پروانه.
@onestar_in_sevenskies

«کهکشانی با گذشته انفجاری»
—------------------------—
https://goo.gl/KQmT2R
بیش از ۷۵ میلیون سال نوری دورتر از زمین، در #صورت_فلکی_دوشیزه، کهکشانی به نام ان‌جی‌سی ۴۹۸۱ جای دارد- یک #کهکشان_مارپیچی با گذشته‌ای به نسبت انفجاری.

ان‌جی‌سی ۴۹۸۱ در ۱۷ آوریل ۱۷۸۴ توسط ویلیام هرشل یافته، و پس از چندی نامش وارد کاتالوگ عمومی نوین جان درایر شد. بیش از یک سده بعد، در ۲۳ آوریل ۱۹۶۸ یک بار دیگر نام این کهکشان بر سر زبان‌ها افتاد، زمانی که یک ابرنواختر گونه‌ی la (انفجار ستاره‌ای در یک سامانه‌ی دوتایی) در آن رخ داد: ابرنواختر اس‌ان ۱۹۶۸آی (SN 1968I).

ولی اس‌ان ۱۹۶۸آی تنها ابرنواختر این کهکشان نبود. چند دهه بعد رُمبش یک ستاره‌ی بزرگ به #ابرنواختر دیگری به نام اس‌ان ۲۰۰۷سی (SN 2007c) در این کهکشان انجامید. البته این تصویر زیبا هیچ ابرنواختری را نشان نمی‌دهد؛ تک‌ستاره‌ی درخشانی که در تصویر دیده می‌شود هم یکی از ستارگان کهکشان خودمان است.

این عکس به کمک داده های نور دیدنی و فرابنفش-نزدیکِ دستگاه FORS (طیف‌نگار کاهنده‌ی کانون با پراکنش کم) بر روی تلسکوپ بسیار بزرگ (وی‌ال‌تی، #VLT) در رصدخانه‌ی جنوبی اروپا درست شده است. دستگاه فورس آچار فرانسه‌ی ابزارهای اِسو است زیرا می‌تواند اجرام گوناگون کیهانی را در طول موج‌های گوناگون بررسی کند. همچنین برخی از نمادین‌ترین عکس‌هایی که تاکنون وی‌ال‌تی گرفته نیز به کمک آن بوده است.

داده‌هایی که در ساخت این تصویر به کار رفته توسط کاربر جاش برینگتون از بایگانی اسو برگزیده شده و وارد رقابت‌های پردازش تصویر #گنج‌های_پنهان شده است.

#NGC_4981

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC4981.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«سیاهچاله‌ای که یک دهه است دارد غذایش را می‌جود»
—----------------------------------------
https://goo.gl/DlTcla
* حدود یک دهه پیش یک سیاهچاله‌ی غول‌پیکر ستاره‌ای را تکه تکه کرد و هنوز که هنوز است دارد آن را می‌جود. این بیش از ده برابر طولانی‌تر از همه‌ی رویدادهای مرگ ستارگان در چنگ سیاهچاله‌ها است که تاکنون دیده شده.

پژوهشگران این کشف را به کمک داده‌های رصدخانه‌ی پرتو X چاندرای ناسا و ماهواره‌ی سویفت و ماهواره‌ی XMM-نیوتن سازمان فضایی اروپا انجام دادند.

این سه تلسکوپ مدارگرد پرتو X نشانه‌هایی از یک "رویداد گسست کشندی" یا #TDE یافتند، رویدادی که در آن نیروهای کشندی ناشی از گرانش سهمگین یک سیاهچاله می‌تواند جرمی مانند یک ستاره که بیش از اندازه به آن نزدیک شده را از هم پاره کند. در زمان یک تی‌دی‌ای‌، بخشی از پسماندهای ستاره با سرعت بسیار به بیرون پرتاب می‌شوند ولی بقیه‌ی آن به سوی سیاهچاله می‌روند. هنگامی که این مواد به سوی سیاهچاله می‌روند تا توسط آن بلعیده شوند، دمایشان تا میلیون‌ها درجه بالا رفته و شراره‌ی پرتو X ویژه‌ای تولید می‌کنند.

داچینگ لین از دانشگاه نیوهمپشیر و رهبر این پژوهش می‌گوید: «ما بیننده‌ی مرگ تماشایی و درازمدت یک ستاره بوده‌ایم. از دهه‌ی ۱۹۹۰ تاکنون ده‌ها #رویداد_گسست_کشندی دیده شده ولی درخشش هیچ کدام به اندازه‌ی این یکی دوام نداشت.»

دوره‌ی ده‌ساله‌ و بیش از اندازه بلند درخشش این تی‌دی‌ای دو توضیح می‌تواند داشته باشد: یکی این که تنها فرض کنیم ستاره زیادی بزرگ بوده و به همین دلیل سیاهچاله زمان بیشتری را صرف از هم گسستن کامل آن کرده. در این صورت، این ستاره شاید ۱۰ برابر خورشید جرم داشته. ولی چنین ستارگان پرجرمی کمیابند (کمتر از ۱% جمعیت ستارگان)، پس نظریه‌ی جایگزین که احتمال بیشتری هم دارد مطرح شد: ستاره کوچک بوده ولی سیاهچاله پیش از خوردن ستاره، آن را "به طور کامل" تکه پاره کرده [چیزی که برای نخستین بار دیده می‌شود].

چشمه‌ی پرتو X مربوط به این سیاهچاله به نام XJ1500+0154 شناخته می‌شود و در کهکشان کوچکی در فاصله‌ی ۱.۸ میلیارد سال نوری از زمین جای دارد.

این چشمه‌ی پرتو X در عکس‌های رصدخانه‌ی چاندرا در دوم آوریل ۲۰۰۵ دیده نشده بود ، ولی در عکس‌های XMM-نیوتن در ۲۳ ژوییه‌ی ۲۰۰۵ دیده شد و در ۵ ژوئن ۲۰۰۸ به اوج درخشش خود در تصاویر چاندرا رسید. این عکس‌ها نشان می‌دهند که این چشمه دستکم ۱۰۰ برابر در طیف پرتو X درخشان‌تر شده بود. از آن هنگام تاکنون رصدخانه‌های چاندرا، سویفت و XMM-نیوتن آن را زیر نظر داشته‌اند.

داده‌های پرتو ایکسِ بسیار روشن چاندرا نشان می‌دهند که XJ1500+0154 در مرکز کهکشان میزبانش جای دارد، یعنی همان جایی که برای یک سیاهچاله‌ی ابرپرجرم (#ابرسیاهچاله) انتظار می‌رود.

داده‌های پرتو X همچنین نشان می دهند که تابش مواد پیرامون این سیاهچاله به طور پیوسته از مرزی به نام "#حد_ادینگتون" گذشته‌، مرزی که در آن، فشار برون‌گرای پرتوهای گاز داغ با کششِ گرانشی درون‌گرای سیاهچاله برابر شده و با هم به تعادل می‌رسند.

یکی از نویسندگان پژوهش، جیمز گیلوکان از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان می‌گوید: «در بیشتر زمانی که این جرم را نگاه می‌کردیم، رشد آن را سریع یافتیم. این به ما می‌گوید که چیزی نامعمول- مانند ستاره‌ای دو برابر پرجرم‌تر از خورشید دارد به کام سیاهچاله می‌رود.»

این نتیجه‌گیری که ابرسیاهچاله‌ها می‌توانند از راه تی‌دی‌ای یا راه‌های دیگر، با نرخی بالاتر از نرخ مربوط به حد ادینگتون رشد کنند پیامدهای مهمی دارد. اخترشناسان مدت‌ها در این فکر بودند که ابرسیاهچاله‌های کیهان چگونه به این سرعت رشد می‌کنند. سیاهچاله‌هایی یافته‌ شده که در زمانی تنها ۱ میلیارد سال پس از مهبانگ، جرمی ۱ میلیارد برابر خورشید داشته‌اند. یافته‌های این پژوهش شاید بتواند پاسخی برای این پرسش به ما بدهد.

استفانی کوموسا، یکی دیگر از نویسندگان پژوهش هم می گوید: «این رویداد نشان می‌دهد که سیاهچاله‌ها به راستی می‌توانند با نرخ‌های باورنکردنی بی‌اندازه بالا رشد کنند. این شاید بتوانند به ما در شناخت چگونگی پیدایش سیاهچاله‌های زودرس کمک کند.»

بر پایه‌ی مدل‌سازی پژوهشگران، ذخیره‌ی موادی که این سیاهچاله را تغذیه می‌کنند تا دهه‌ی دیگر به اندازه‌ی چشمگیری کاهش خواهد یافت. این باعث خواهد شد تا چند سال دیگر، XJ1500+0154 در طیف #پرتو_X ناپدید شود.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/TDE.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«هلالی به سپیدی برف»
—----------------------------
https://goo.gl/kvnnmL
اینجا بخشی از نیمکره‌ی رو به کیوانِ #انسلادوس، ماه وسوسه‌انگیز و درونی این غول گازی را می‌بینیم.

در این تصویر زیبا که #فضاپیمای_کاسینی ناسا در ماه نوامبر گرفته شمال بالای چارچوب است؛ دوربین کاسینی تقریبا رو به خورشید و از فاصله‌ی ۱۳۰ هزار کیلومتری هلال روشن انسلادوس تنظیم شده.

این دنیای دوردست بیش از ۹۰ درصد نوری که از خورشید دریافت می‌کند را بازمی‌تاباند، و همین باعث شده بازتابندگی (#سپیدایی) سطح آن به اندازه‌ی برف تازه باشد.

انسلادوس با قطر تنها ۵۰۰ کیلومتر به گونه‌ی شگفت‌انگیزی فعال است. عکس‌هایی که کاسینی از این ماه گرفته آبفشان‌هایی را در قطب جنوب آن نمایان کرده و داده‌هایی که این فضاپیما در هنگام گذشتن از کنار آن گرد آورده نیز خبر از وجود احتمالی یک اقیانوس سرتاسری آب مایع در زیر پوسته‌ی یخی آن می‌دهند.

#apod #کیوان

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Enceladus.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«یکی از مارپیچ‌های آندرومدا»
—------------------------—
https://goo.gl/OguGE2
#صورت_فلکی_زن_در_زنجیر (آندرومدا) که همسایه‌ی بزرگمان، کهکشان زن در زنجیر هم در آن جای دارد، یکی از ۸۸ صورت فلکی امروزی است. کهکشانی که اینجا می‌بینید هم در همین صورت فلکی جای دارد؛ کهکشان ان‌جی‌سی ۷۶۴۰ که ۳۰ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد.

کهکشان‌ها بر پایه‌ی شکل و ساختارشان در رده‌‌های گوناگونی جای می‌گیرند- بر همین اساس، ان‌جی‌سی ۷۶۴۰ در رده‌ی کهکشان‌های مارپیچی میله‌ای جای دارد. این رده از کهکشان‌ها از روی بازوهای مارپیچی‌شان شناخته می‌شوند که به جای آن که از یک هسته‌ی گرد بیرون بزنند، از یک میله‌ی بلند که از مرکز کهکشان گذشته بیرون زده‌اند. کهکشان خود ما، راه شیری هم یک #کهکشان_مارپیچی_میله‌ای است.

ان‌جی‌سی ۷۶۴۰ شاید در این تصویر چندان مانند یک مارپیچ به نظر نیاید ولی این به دلیل زاویه‌ی دید ما از این کهکشان است؛ در واقع زاویه‌ی دید عکاس، یعنی #تلسکوپ_فضایی_هابل! ما اغلب کهکشان‌ها را از روبرو نمی‌بینیم و همین می‌تواند باعث شود ساختارهایی مانند بازوهای مارپیچی را درست در آنها تشخیص ندهیم.

شواهدی در دست است که ان‌جی‌سی ۷۶۴۰ در گذشته گونه‌ای برهمکنش با یک کهکشان دیگر انجام داده بوده. کهکشان‌ها جرم هنگفتی در خود جای داده‌اند و بنابراین با همسایگان خود برهم‌کنش گرانشی انجام می‌دهند. این برهم‌کنش‌ها گاهی می‌تواند ملایم باشد و گاهی بسیار خشن، به گونه‌ای که دو کهکشان با هم برخورد کرده و سرانجام با هم یکی شده و کهکشانی بزرگ‌تر را بسازند. آشنایی با تاریخ یک کهکشان، و این که در گذشته چه برهم‌کنش‌هایی داشته به اخترشناسان کمک می‌کند تا شناخت خود از چگونگی پیدایش کهکشان‌ها -و ستارگان درونشان- را بهبود ببخشند.

#NGC_7640

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/NGC7640.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«ستارگانی در قلب خاک‌آلود آسمان»
—-------------------------------
https://goo.gl/h4SOmc
ابرهای کیهانی در بخش‌های مرکزی سحابی گسیلشی آی‌سی ۱۸۰۵ شکل‌هایی خیالی و شگفت‌انگیز ساخته‌اند. این پیکره‌های ابری توسط بادها و پرتوهای ستارگان داغ و بزرگ خوشه‌ی ستاره‌ای میلوت ۱۵ که درون این سحابیست تراشیده و شکل داده شده‌اند.

ستارگان نوزاد خوشه‌ی میلوت ۱۵ که سنی نزدیک به ۱.۵ میلیون سال دارند در جای جای این چشم‌انداز رنگین آسمانی پراکنده‌اند و در میان آنها هم ابرهای تیره‌ی غبار دیده می‌شود که بر پس‌زمینه‌ی گازهای اتمی برافروخته، به حالت ضدنور (سایه‌نما) در آمده‌اند.

این چشم انداز که از همگذاری تصاویر تلسکوپی باریک-باند و پهن-باند درست شده، حدود ۱۵ سال نوری گستردگی دارد و در آن بر پایه‌ی نقشه‌ی رنگی تلسکوپ هابل، تابش اتم‌های یونیده‌ی هیدروژن، گوگرد و اکسیژن به ترتیب به رنگ‌های سبز، سرخ و آبی نمایانده شده.

عکس‌هایی که با میدان دید گسترده‌تر از این منطقه گرفته شده طرح کلی و ساده‌تر سحابی آی‌سی ۱۸۰۵ را آشکار کرده و دلیل نامگذاری آن به نام رایجش را نشان می‌دهند: #سحابی_قلب. [ببینید: * قلب خالی آسمان (https://goo.gl/N9jbB4)]

آی‌سی ۱۸۰۵ حدود ۷۵۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد و در #صورت_فلکی_ذات‌الکرسی (خداوند اورنگ) دیده می‌شود.

#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Melotte15.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«امشب سایه‌ای بر چهره ماه می‌خزد»
—---------------------------------—

بامداد شنبه، ۲۳ بهمن، سایه‌ای وهم‌آور بر قرص کامل ماه می‌خزد و از درخشش آن می‌کاهد. این یک #ماه‌گرفتگی نیمسایه‌ای است که به جز استرالیا، در بخش‌هایی از همه‌ی قاره‌ها دیده خواهد شد. هنرمند گرافیک، لری کوهن این پویانمایی (انیمیشن) را برای این رویداد درست کرده:

#ماه‌گرفتگی نیمسایه‌ای زمانی رخ می‌دهد که ماه از درون کناره‌های کم‌رنگ سایه‌ی زمین بگذرد. این رویداد بسیار کمتر از ماه گرفتگیِ کلی دیدن دارد. در واقع اگر از پیش خبر نداشته باشید، گاهی اصلا متوجه آن نخواهید شد. هر چند که [اگر به ماه نگاه کنید] سایه‌ی زمین را به سادگی و بدون هیچ ابزاری می‌توانید روی چهره‌ی آن ببینید.

بهترین زمان برای تماشای این گرفتگی، ۴:۱۴ بامداد شنبه به وقت ایران (۰۰:۴۴ به وقت جهانی) است. این زمانیست که پوشش سایه‌ی زمین روی ماه به بیشترین اندازه‌اش می‌رسد و یک مرز سایه‌روشن آشکار را بر قرص ماه پدید می‌آورد. نقشه‌ی دید جهانی از این ماه‌گرفتگی را در خود وبلاگ ببینید.

بر پایه‌ی باورهای مردم باخترزمین، #ماه_کامل فوریه به نام "ماه برف" شناخته می‌شود. در نیمکره‌ی شمالی، نور این ماه با بازتاب از روی برف‌ها مهتابی‌ترین شب سال را پدید می‌آورد؛ گرچه این بار ماه برف به روشنی همیشه نخواهد بود.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/lunareclipse.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

گذشتن ماه از درون کناره‌های کم‌رنگ سایه‌ی زمین و شکل‌گیری یک ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای.
@onestar_in_sevenskies

«والنتاین ۱۹۹۰ - عکس خانوادگی خورشید و فرزندانش»
—----------------------------------
https://goo.gl/Ad5wFM
در روز والنتاین ۱۹۹۰، فضاپیمای وویجر ۱ که شش میلیارد کیلومتر از خورشید دور شده بود، برای آخرین بار نگاهی به پشت سر انداخت و این عکس را به عنوان نخستین پرتره‌ی خانوادگی خورشید و خانواده‌اش ثبت نمود:

پس از گرفته شدن این عکس، دوربین #وویجر برای حفظ توان الکتریکی و حافظه‌ی آن خاموش شد.

این تصویر در نگارش (ورژن) کاملش، از ۶۰ تکه‌ی موزاییکی تشکیل شده که وویجر از فاصله‌ی ۳۲ درجه بالای صفحه‌ی برجگاهی (دایره‌البروجی) ثبت کرده بود. آنچه دوربین زاویه گسترده‌ی وویجر در این تصویر ثبت کرده از سمت چپ، سیاره‌های درونی #سامانه‌_خورشیدی هستند و رو به سمت راست به بیرونی‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی، یعنی غول گازی نپتون می‌رسد.

جایگاه ناهید، زمین، مشتری، کیوان (زحل)، اورانوس و نپتون با حروف الفبا نمایانده شده، و خود خورشید هم همان نقطه‌ی روشن نزدیک مرکز دایره‌ایست که از قاب‌ها درست شده. تصاویر پیوستی که هر یک از سیاره‌ها را نشان می‌دهد توسط دوربین میدان بسته‌ی وویجر ثبت شده‌اند.

[توجه داشته باشید که این تصویر زمین، همان تصویر پرآوازه‌ایست که کارل سیگن آن را 'Pale Blue Dot' یا "#نقطه‌_آبی_کمرنگ" نامیده بود.]

در این عکس خانوادگی سیاره‌ی تیر و بهرام (عطارد و مریخ) دیده نمی‌شوند زیرا تیر بسیار به خورشید نزدیک بود و بهرام هم از شانس بدش در اثر پراش نور خورشید در سامانه‌ی نوری وویجر پنهان شده بود. پلوتوی کوچک و کم نور هم اصلا در پوشش میدان دید این تصویر جای نداشت.

—-------------------------------------------------------------
۱) یک ستاره در هفت آسمان: دو سال پیش از آن، فضاپیمای مسنجر وارونه‌ی این تصویر را ثبت کرد که در همین وبلاگ دیده بودید: * خورشید، خانواده‌اش را اینگونه می‌بیند (https://goo.gl/JdRKxu)

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2013/02/blog-post_6319.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«یک پیروزی برای ماده تاریک: چرخش میله‌های کهکشان‌ها کندتر از چیزیست که گمان می‌رفت»
—------------------------------
https://goo.gl/MJf0nr
* بر پایه‌ی پژوهشی تازه، سریع‌ترین میله‌های کهکشانی چرخان در واقع سرعتی کمتر از چیزی که گمان می‌رفت دارند و دلیل آن هم وجود #ماده‌_تاریک است.

چرا بیشتر اخترشناسان به ماده‌ی تاریک باور دارند- ماده‌ای با همنهش ناشناخته که به نظر می‌رسد نزدیک به ۸۰ درصد جرم کهکشان‌ها را تشکیل داده؟ پنداشت ماده‌ی تاریک در دهه‌ی ۱۹۳۰ میلادی توسط فریتس تسوئیکی برای پاسخ به این پرسش پیشنهاد شد که چرا حرکت کهکشان‌های خوشه‌ی گیسو بسیار سریع‌تر از آنست که بشود بر پایه‌ی جرم شناخته شده‌شان توضیح داد. گام سرنوشت‌ساز در این باره در در دهه‌ی ۷۰ و زمانی برداشته شد که ورا روبین نشان داد بخش‌های بیرونی کهکشان‌ها بسیار سریع‌تر از چیزی که بتوان با بهره از کل محتوای ستاره، گاز و غبار آنها، و قانون گرانش نیوتن یا اینشتین توضیح داد [به گرد هسته‌ی کهکشان] می‌چرخند.

از آن هنگام تاکنون باور استاندارد اخترشناسان این بوده که کهکشان‌ها با هاله‌ای از این ماده‌ی تاریک در بر گرفته شده‌اند که بر میدان گرانشی آنها تاثیر می‌گذارد. ولی با وجود سخت‌ترین تلاش‌ها از سوی فیزیکدانان ذرات، هنوز هیچ کس نتوانسته چیستی این ماده و چیزی که آن را ساخته شناسایی کند. این پژوهشگران را واداشته تا به آزمایش‌هایی از گونه‌های دیگر فکر کنند. یکی از این آزمایش‌ها ۲۰ سال پیش پیشنهاد شد. نظریه‌پردازان پیش‌بینی کردند که هاله‌های کهکشان‌ها می‌بایست بر چرخش میله‌های درون کهکشان‌ها نیروی ترمزی وارد کنند. اگر میله‌ها کند می‌چرخیدند، اثبات نیرومندی برای وجود هاله‌ها بود، ولی اگر سریع می‌چرخیدند وجود هاله‌ها با شک و تردید روبرو می‌شد و در نتیجه سایه‌ی تردید بر مدل استاندارد کیهان‌شناسی‌ می‌افتاد.

در کهکشان‌های مارپیچی [میله‌ای]، ستارگان درون میله معمولا به دلیل گرانش، سریع‌تر از ستارگان درون بازو‌ها می‌چرخند. پیرامون مرکز کهکشان منطقه‌ای به نام "دایره‌ی هم‌چرخش" (corroding circle) وجود دارد، نقاطی با فاصله‌ی برابر از مرکز کهکشان که در آنها سرعت چرخش ستارگان میله‌ای و ستارگان بقیه‌ی قرص کهکشان یکی است. فاصله‌ی میان این ستارگان و مرکز کهکشان هم به نام شعاع هم‌چرخش نامیده می‌شود، که دانشمندان توانسته‌اند آن را از راه رصد پیدا کنند. این دانشمندان سپس یک روش "چندی" (کمّی) برای تشخیص سرعت چرخش میله‌ها پدید آوردند. اگر میله کم کم کُند شود، این نقطه باید کم کم رو به بیرونِ قرص جابجا شود. بر پایه‌ی این پیش‌بینی، اگر شعاع هم‌چرخش بلندتر از ۱.۴ برابر بلندی خود میله باشد، پی می‌بریم که میله دارد توسط هاله‌ی ماده‌ی تاریک پیرامون کهکشان ترمز داده می‌شود.

اندازه‌گیری شعاع هم‌چرخش آسان نیست، ولی در دهه‌ی گذشته چند اندازه‌گیری برای آن در ده‌ها کهکشان انجام شده و تقریبا در همه‌ی آنها، نسبت شعاع هم‌چرخش به طول میله کمتر از ۱.۴ بوده. این نتیجه‌ها بر وجود هاله‌های ماده‌ی تاریک سایه‌ی تردید افکنده و به نظر می‌رسد کل پنداشت ماده‌ی تاریک را تهدید می‌کنند. ولی اکنون بر پایه‌ی پژوهشنامه‌ای که به تازگی توسط گروهی از پژوهشگران در بنیاد اخترفیزیک جزایر قناری (IAC) در نشریه‌ی آستروفیزیکال جورنال منتشر شده، سرعت چرخش میله‌ها در کهکشان‌ها بسیار کندتر از چیزیست که در پژوهش‌های گذشته اندازه‌گیری شده بود.

آنها در این پژوهش نخست یک روش تازه و دقیق که خودشان ابداع کرده بودند را برای اندازه‌گیری شعاع‌های هم‌چرخش در بیش از ۱۰۰ کهکشان به کار بردند. آنها همچنین اندازه‌گیری‌های تازه و دقیقی روی بلندی میله‌ها انجام دادند و نسبت‌ها را محاسبه کردند. بیشتر این نسبت‌ها واقعا کمتر از ۱.۴ بود، ولی شیوه‌ی اندازه‌گیریشان به پژوهشگران اجازه‌ی کاوش ژرف‌تر داد. آنها نسبت سرعت چرخش میله به سرعت چرخش قرص کهکشان را هم اندازه گرفتند و پی بردند که اگر سرعت چرخش قرص را پایه در نظر بگیریم، بسیاری از میله‌ها، به ویژه بلندترین‌ها، چرخشی بسیار آهسته دارند. این یک معما بود زیرا این کهکشان‌ها دارای نسبت‌هایی بسیار کمتر از ۱.۴ بودند و در برخی از آنها به حدود ۱ می‌رسید....

ادامه در پست بعد 👇👇👇👇👇👇👇

ادامه ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽

.... جوآن فونت، یکی از این پژوهشگران می‌گوید: «پس در پی یافتن پاسخ برآمدیم و تنها نتیجه‌ای که گرفتیم این بود که احتمالا میله‌ها دارند بلندتر می‌شوند و هم‌زمان سرعتشان هم کم می‌شود، به همین دلیل نسبت شعاع هم‌چرخش به بلندی میله‌ها بزرگ‌تر نمی‌شود حتی با وجود این که ماده‌ی تاریک هاله‌ها دارد سرعتشان را کم می‌کند.»

جوآن و یکی دیگر از پژوهشگران به نام جان بکمن برای پی بردن به درستی یا نادرستی نظریه‌شان از ایناکولادا مارتینز، پژوهشگر نظریه‌پرداز IAC درخواست چند شبیه‌سازی کردند. وی پیش از این شبیه‌سازی‌هایی از چگونگی رفتار میله‌ها در درازنای زندگی کهکشان‌ها انجام داده و پی برده بود که میله‌ها با گرفتن ستاره‌های بیشتر از قرص، گرایش به بلندتر شده دارند. این اخترفیزیکدان می‌گوید: «هنگامی که مدلی که برای بررسی دقیق تاثیرات هاله‌ی ماده‌ی تاریک بر میله‌ی یک کهکشان درست کرده بودم را به کار بردم پی بردم که این نسبت می‌تواند از ۱.۴ کوچک‌تر شود حتی با وجود ترمزی که از هاله بر آن وارد می‌شود.»

ترکیب این مدل‌ها با مشاهدات، ماده‌ی تاریک در هاله‌های کهکشانی را "نجات داد" زیرا در شبیه‌سازی‌های گذشته به نظر می‌رسید اثر آن انکار شده و جنجالی در زمینه‌ی اخترفیزیک پدید آورده بود. جان بکمن می‌گوید: «اکنون ما نشان داده‌ایم که دلیل این جنجال، شبیه‌سازی‌های نابسنده‌ای بود که به نظر خوب می‌آمدند. واقعیت اینست که میله‌هایی که [به نظر می‌رسد] سریع می‌چرخند، در عمل چرخشی به نسبت کندتر دارند.»

#کهکشان_مارپیچی_میله‌ای #سرعت_هم‌چرخش #شعاع_هم‌چرخش

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/darkmatter.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

گذر هواپیما از برابر قرص ماه، همزمان با رخ دادن ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای ۲۳ بهمن.
@onestar_in_sevenskies

«سیارکی که مانند یک تاس چند-وجهی است»
—---------------------------------------
https://goo.gl/HeL4nt
این عکس‌های راداری در روزهای ۶ و ۷ فوریه با بهره از آنتن ۷۰ متری ناسا در مجموعه‌ی ارتباطات فضای دوردست گلدستون در کالیفرنیا از سیارک ۲۰۱۷-بی‌کیو۶ گرفته شد. این سیارک تقریبا ۲۰۰ متری دارای پیکره‌ای بی‌نظم و زاویه‌دار است که تقریبا هر سه ساعت یک بار به گرد خود می‌چرخد. هر پیکسل این عکس‌ها هم‌ارز ۳.۷۵ متر است. داده‌های راداری این ۲۵ عکس در یک بازه‌ی زمانی میان ۸:۳۹ و ۹:۵۰ شب گردآوری شدند.

لنس بنر از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در کالیفرنیا می‌گوید: «در این تصاویر، گوشه‌هایی به نسبت تیز، گودی‌ها، و لکه‌های کوچک روشنی که شاید تخته سنگ باشند به چشم می‌خورد. سیارک ۲۰۱۷-بی‌کیو۶ مرا به یاد تاس در بازی اژدها و سیاهچال می‌اندازد. این سیارک به طور قطع گوشه‌دارتر از بیشتر سیارک‌های نزدیک-زمین است که تاکنون عکس‌های راداری از آنها گرفته شده.» گفتنی است که بنر رهبر برنامه ی پژوهش راداری سیارک‌های ناسا است.

سیارک ۲۰۱۷-بی‌کیو۶ در ساعت ۱۰:۳۶ روز ۶ فوریه به وقت اقیانوس آرام با فاصله‌ای ایمن -۲.۵ میلیون کیلومتر، حدود ۶.۶ برابر فاصله‌ی ماه تا زمین- از کنار زمین گذشت. این سیارک در روز ۲۶ ژانویه در پیمایش سیارک‌های نزدیک-زمین لینکلن (LINEAR) که در وایت سندز نیومکزیکو انجام گرفت یافته شده بود.

تاکنون صدها #سیارک به کمک #رادار مشاهده شده‌اند. هنگامی که این سنگ‌های کوچک که پسماندهای آواری طبیعی پیدایش سامانه‌ی خورشیدی هستند از فاصله‌ای به نسبت نزدیک از کنار زمین می‌گذرند، رادارهای فضای ژرف دستگاه‌هایی نیرومند برای بررسی اندازه، شکل، چرخش، ویژگی‌های سطحی، زبری، و همچنین تعیین دقیق‌ترِ مسیر مداری آنها خواهند بود.

#2017_BQ6

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/2017BQ6.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram.me/onestar_in_sevenskies

«گلوله برفی سبزی که دیروز از کنار زمین گذشت»
—---------------------------------------------—
https://goo.gl/kVpg9h
یک گلوله برفی بزرگ همین تازگی از کنار زمین گذشت.

این جرم که به نام دنباله‌دار ۴۵پی/هوندا-مارکوس-پایدوشاکوا (45P/Honda–Mrkos–Pajdušáková) یا تنها ۴۵پی شناخته می‌شود، دیروز از فاصله‌‌ی یک دهم فاصله‌ی زمین-خورشید از کنار سیاره‌مان گذشت.

عکسی که اینجا می‌بینید به هنگام این گذر از دنباله‌دار ۴۵پی گرفته شده و دم یونی تنُک و گیسوی سبزفام و کم‌نور ولی گسترده‌ی آن را آشکار کرده است. این رنگ سبز به طور عمده از مولکول‌های برانگیخته‌ی #کربن درون جو دنباله‌دار (همان گیسو) سرچشمه گرفته.

دنباله‌دار ۴۵پی در ماه دسامبر از نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید گذشت و در آن هنگام به اندازه‌ی کافی برای دیده شدن با چشم نامسلح روشن شد. ولی اکنون که دارد برمی‌گردد و راهی نقطه‌‌ای در نزدیکی مدار مشتری، جایی که بیشتر وقتش را می‌گذراند شده، نورش رو به کاهش گذاشته است.

هسته‌ی یخی-خاکی چند کیلومتری این #دنباله‌دار در سال ۲۰۲۲ به فضای درونی سامانه‌ی خورشیدی باز خواهد گشت.

#apod

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/45P.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

گردن‌آویز پلوتو با قلب زیبایش- بهترین هدیه برای روز والنتاین
@onestar_in_sevenskies

پلوتو شاید کوچک‌تر از آن باشد که یک سیاره نامیده شود، ولی در عوض بزرگ‌ترین قلب را در سامانه‌ی خورشیدی دارد!
پس این گردن‌آویز شیشه‌ای می‌تواند یک هدیه‌ی مناسب برای عاشقان پلوتو و فضادوستان خوش‌سلیقه باشد.

گردن‌آویز پلوتو در تارنمای آمازون با بهای ۳۰ دلار به فروش گذاشته شده. برای خرید می‌توانید به اینجا بروید (نگران نباشید! این لینک کوتاه‌شده‌ی لینک تارنمای معتبر آمازون است و آلوده نیست):
https://goo.gl/0pOEUh
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«لباس پرنقش و نگار یک غول»
—----------------------------
https://goo.gl/XxsJKN
جونو چهارمین گذر از کنار غول گازی مشتری را هم کامل کرد.

این فضاپیمای روباتیک که در سال ۲۰۱۱ راهی فضا شده و همین ژوییه‌ی گذشته به سیاره‌ی مشتری رسیده بود، ۱۱ روز پیش تازه‌ترین دور مدار بیضی‌اش به گرد این بزرگ‌ترین سیاره‌ی سامانه‌ی خورشیدی را به پایان برد.

در این تصویر که دستاورد همین گذر است، نمای تازه و باکیفیتی از نیمکره‌ی جنوبی مشتری می‌بینیم که سامانه‌ی پیچ در پیچ ابرهایش آن را به پرده‌‌ای سحرانگیز و پرنقش و نگار مانند کرده.

در پایین تصویر مرز روز-شب (سایه‌مرز) به طور افقی دیده می‌شود؛ این یعنی که خورشید دارد از بالا، سمت راست بر مشتری می‌تابد. در انتهای سمت راست هم بیضی بزرگ BA به رنگ نارنجی خودنمایی می‌کند.

دلیل این همه جزییات و رنگ‌ها در چرخه‌های ابری #مشتری هنوز ناشناخته است. جونو که برای ماموریتی شش ساله برنامه‌ریزی شده، این غول گازی را به روش‌هایی نو بررسی خواهد کرد، از جمله می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که آیا پادشاه سیاره‌ها زیر ابرهای چگالش، قلبی از سنگ دارد یا نه.

#فضاپیمای_جونو #apod
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/Jupiter.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«برادر بزرگ دنباله‌دار هالی که در چنگ یک کوتوله سفید از هم پاشیده »
—-------------------------------------------------------------
https://goo.gl/37YGjD
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان با بهره از تلسکوپ فضایی هابل برای نخستین بار جرم بزرگ دنباله‌دار-مانندی را دیده‌اند که از هم پاشیده و دارد در جو یک کوتوله‌ی سفید پخش می‌شود. این جرم فروپاشیده دارای همنهش شیمیایی همانند دنباله‌دار هالی است ولی جرمش به ۱۰۰ هزار برابر این همتای پرآوازه‌اش می‌رسد.

این کوتوله‌ی سفید که WD 1425+540 نام دارد، ۱۷۰ سال نوری از زمین دورتر است و در صورت فلکی گاوران دیده می‌شود [۱]. اخترشناسان به هنگام رصد آن با بهره از تلسکوپ اِسا/ناسای هابل و رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک شواهدی را یافتند که نشان می‌داد جرمی مانند یک #دنباله‌دار بزرگ دارد به سوی این ستاره کشیده می‌شود و در اثر نیروی گرانش شدید ستاره، دچار گسست کشندی شده است.

اخترشناسان همنهش شیمیایی این جرم را همانند دنباله‌دار پرآوازه‌ی هالی در سامانه‌ی خورشیدی خودمان تعیین کردند، ولی با جرمی ۱۰۰ هزار بار بیشتر و با محتوای آب دو برابر. بررسی طیفی نشان داد که این جرم فروپاشیده سرشار از عنصرهای مورد نیاز #زندگی، مانند کربن، اکسیژن، گوگرد و حتی نیتروژن است [۲].

این نخستین آشکارسازی نیتروژن در پسماندهاییست که بر روی یک #کوتوله‌_سفید فرو می‌ریزد. نویسنده‌ی اصلی پژوهش، سی‌یی زو از رصدخانه‌ی جنوبی اروپا از آلمان اهمیت این یافته را توضیح می‌دهد: «نیتروژن یک عنصر بسیار مهم برای زندگی از گونه‌ای که می‌شناسیم است. این جرمِ فروپاشیده نیتروژن بسیار فراوانی دارد، بیشتر از هر جرمی که تاکنون در سامانه‌ی خورشیدی دیده‌ایم.»

تاکنون بیش از یک دوجین کوتوله‌ی سفید که جَوِشان آلوده به پسماندهای اجرام سنگی سیارک-مانند است یافته شده، ولی این نخستین بارست که می‌بینیم جو یک کوتوله‌ی سفید آلوده به مواد یخی دنباله‌دار-مانند شده است. این یافته‌ها گواهی بر وجود کمربندی از اجرام دنباله‌دار-مانند، همسان با کمربند کویپر خودمان به گرد این کوتوله‌ی سفید است. به نظر می‌رسد این اجرام یخی از روند فرگشت ستاره در درازنای زندگی‌اش -یعنی دگرگونی آن از یک ستاره‌ی رشته‌ی اصلی (مانند خورشید) به یک غول سرخ، و رُمبش پایانی و تبدیل آن به یک کوتوله‌ی سفید چگال- جان به در برده‌اند.

گروهی که این کشف را انجام دادند همچنین این را هم بررسی کردند که این جرم بزرگ چگونه از مدار دوردست آغازین خود وارد مسیر برخورد با ستاره‌ی مادری‌اش شده [۳]. تغییر مدار می‌توانسته در اثر آشفتگی گرانشی سیاره‌های تاکنون ناشناخته‌ای باشد که آنها هم از مرگ این ستاره جان به در برده و به گونه‌ای، کمربند دنباله‌دارها را به هم ریخته‌اند. توضیح دیگر اینست که شاید ستاره‌ی همدمِ این کوتوله‌ی سفید کمربند آن را به ریخته و باعث شده مسیر اجرامش به سوی کوتوله‌ی سفید تغییر کند. و یا شاید هم آمیزه‌ای از هر دو عامل در تغییر مدار این دنباله‌دار نقش داشته‌اند.

کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی که از مدار نپتون به بیرون گسترده شده، جایگاه شمار فراوانی از سیاره‌های کوتوله، دنباله‌دارها، و اجرام کوچک دیگریست که از پیدایش سامانه‌ی خورشیدی به جا مانده‌اند. اکنون این یافته‌های تازه نشان می‌دهند که اجرام یخی در سامانه‌های سیاره‌ای دیگر هم وجود دارد، و از تاریخ و فرگشت ستاره جان به در برده‌اند.

—------------------------------------------------
یادداشت‌ها:
۱] این کوتوله‌ی سفید که در سال ۱۹۷۴ یافته شده بود عضو یک سامانه‌ی دوتایی گسترده است که فاصله‌اش از ستاره‌ی همدم ۲۰۰۰ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (یکای اخترشناسی) است.

۲] سنجش کربن، نیتروژن، اکسیژن، سیلیسیم، گوگرد، آهن و نیکل و هیدروژن به کمک طیف نگار ریشه های کیهانی (COS) که روی تلسکوپ هابل نصب شده انجام شد. رصدخانه‌ی دبلیو.ام. کک هم کلسیم، منیزیم، و هیدروژن را شناسایی کرد.

۳] به گفته‌ی پژوهشگران، این جرم در آغاز حدود ۳۰۰ یکای اخترشناسی (۳۰۰ برابر فاصله‌ی زمین تا خورشید) از کوتوله‌ی سفید فاصله داشته. این هفت برابر دورتر از اجرام کمربند کویپر در سامانه‌ی خورشیدی است.

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/comet.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«گل سرخ با قلبی پرستاره»
—---------------------------
https://goo.gl/zgCZ3J

آیا سحابی گل سرخ هر نام دیگری که داشت، باز هم این چنین خوشبو و زیبا "به نظر می‌رسید"؟ (اشاره به جمله‌ی معروف شکسپیر: A rose by any other name would smell as sweet - م)

این #سحابی_گسیلشی در "فهرست عمومی نوین" (New General Catalog یا NGC)، با عنوان ان‌جی‌سی ۲۲۳۷ ثبت شده ولی به نظر نمی‌رسد این چیزی از ظاهر گل-مانندش کاسته باشد.

درون #سحابی_گل_سرخ (یا روزت)، یک خوشه‌ی باز از ستارگان جوان و پرنور جای دارد که به نام ان‌جی‌سی ۲۲۴۴ شناخته می‌شود. این ستارگان در حدود چهار میلیون سال پیش، از مواد همین سحابی ساخته شده و بادهای ستاره‌ای‌شان دارد با پس زدن مواد سحابی، حفره‌ای در دل آن می‌سازند که با لایه‌ای از غبار و گاز داغ در بر گرفته شده شده.

پرتوی فرابنفشی که از ستارگان داغ خوشه می‌تابد سحابی را برافروخته و روشن کرده است.
سحابی گل سرخ نزدیک به ۱۰۰ سال نوری گستردگی دارد، فاصله‌اش از حدود ۵۰۰۰ سال نوریست و با یک تلسکوپ کوچک می‌توان آن را در محدوده‌ی #صورت_فلکی_تکشاخ مشاهده کرد.

#apod
—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/RosetteNebula.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies

«ابر قیفی»
—-------------
https://goo.gl/9TyEUw
معمولا واکنش عاقلانه به چنین پدیده‌ای، "فرار از صحنه" است! ولی یک عکاس برزیلی به نام هلیو ویتال در روز ۷ فوریه با دیدن این پدیده در آسمان ریودوژانیرو، راه دیگری را برگزید: کلیک!

ویتال می‌گوید: «این ابر حدود نیم ساعت پیش از غروب پدیدار شد، و بخشی از یک یاخته‌ی توفان تندری بود که داشت از راه می‌رسید و خبر از ورود یک سامانه‌ی آب و هوایی تازه و بارش باران در چند ساعت دیگر می‌داد.»

هواشناسان این گونه ابرها را "ابر قیفی" یا شیپوری می‌نامند. ابرهای قیفی توده‌ی چرخانی از هوای نمناک هستند که می‌توانند از یک ابر توفانی فعال به پایین آویزان شوند. اگر این قیف به زمین برسد نام دیگری پیدا می‌کند: "پیچند" (تورنادو).

ویتال می‌گوید: «خوشبختانه این قیف با وجود نمای ترسناکش به زمین نرسید و هیچ ویرانی‌ای به بار نیاورد.» به هر حال گویا "کلیک" گزینه‌ی درستی بود!

#هواشناسی

—------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/02/funnelcloud.html
—-------------------------------------------------
به تلگرام یک ستاره در هفت آسمان بپیوندید:
telegram: @onestar_in_sevenskies