✍ چالش ساختار
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ یکی از چالش های پیش روی بیشتر شهرداری های کشور «ساختار سازمانی» است. امر مهمی که به دلیل اثرگذاری جدی در اصول «سازماندهی امور» و «تعامل فرایندهای» سازمانی به صورت مستقیم عملکرد #مدیریت_شهری را تحت تأثیر قرار می دهد.

✅ در ادوار مختلف #شوراهای_اسلامی هر گروه یا حزبی که پیروز انتخابات شده است بلافاصله یکی از مواردی که به عنوان عرصه های تغییر مورد توجه قرار داده این حوزه بوده است. به بیان دیگر ساختار سازمانی همواره به عنوان یکی از موارد مهم ناکارآمدی های سیستم قلمداد گردیده است. با توجه به این مقدمه باید پذیرفت که در واقعیت ساختار رسمی شهرداری ها با چند مشکل جدی مواجه است:
 
▪️اول تورم بسیار بالای #نیروی_انسانی است. به صورتی که خصوصاً در کلان شهرها تا چند برابر پست های مصوب نیروی انسانی و مزد بگیر در شهرداری ها حضور دارند.

▪️دوم روند طراحی، تصویب و اجرای #ساختار_سازمانی است که معمولاً در نهادی فرادستی در وزارت کشور تحقق می یابد؛ هر چند این اتفاق سبب بهره مندی از ویژگی مثبت ایجاد نظم عمومی در ساختار شهرداری ها می گردد اما به دلیل آنکه مسائل محلی و اقتضائات شهرهای مختلف کمتر در آن لحاظ می شود خود سبب مشکلات فراوانی می گردد.

▪️به عنوان مثال #شهرداری_تهران از حیث وسعت، جمعیت شهری و پایتخت سیاسی بودن، شهرداری مشهد از منظر ارائه خدمات رسانی به میلیون ها زائر حضرت رضا علیه السلام و شهرداری اصفهان به دلیل خاصیت هنری و گردشگری ویژه ای که دارند هر یک نیاز به ساختارهایی خاص خود دارند که شاید در روند یکسان سازی کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

▪️سوم بحث پروژه های ویژه و فعالیت های گسترده عمرانی یا حتی اجتماعی #شهرداری_ها است که در برخی موارد «ساختارهای ویژه موقت» را مطالبه می کند که گاهی ایجاد آن با محدودیت های قانونی مواجه است یا به نوعی به دلیل عدم وجود تعریف خاص در این امر مسائلی حاشیه ای برای مدیران شهری به وجود می آورد. البته موارد ذکر شده تنها بخشی از این مهم است که عنوان گردید و قطعاً در این راستا موارد بسیار مهم دیگری نیز قابل ذکر است.
 
✅ شاید اگر نگاه به این چالش کمی دقیق تر و علمی تر باشد مدیریت آن نیز به صورت بهتری صورت پذیرد. بدین معنا که امروزه در #مطالعات_مدیریت ساختارها به صورت ارگانیک طراحی می شوند و از انعطاف زیادی برخوردار هستند. به بیان دیگر «ساختارها» در خدمت «راهبردها» هستند که باید در اقتضائات زمانی و مکانی مختلف نیازهای وظیفه ای برای تحقق اهداف سیستم را تأمین نمایند.

✅ این که ساختار رسمی ابلاغی از سوی نهادهای فرادستی وجود داشته باشد برای حفظ نظم و قانون مناسب است اما در کنار #ساختار_رسمی باید ساختار اجرایی داشته باشیم که هر چند با ساختار رسمی منافات ندارد و حد و مرز آن را رعایت می کند اما با توجه به اولویت ها، اقتضایات و مسائل ویژه هر شهر، شهرداری ها را در بهبود روندهای مدیریت یاری می دهد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۶۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بی حسی محیطی شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ یکی از دستاوردهای مهم #مدیریت_شهری توسعه یافته بهره مندی از شهروندان فعال و مشارکت جو است. شهروندانی که به اتفاقات شهر حساس هستند، نسبت به آن دغدغه دارند و در زمینه های مورد نیاز فعالانه مشارکت می نمایند. کنش و واکنشی شهرنشینان نسبت به محیط شهری و اتفاقات پیرامون آن در دو دسته فعال و غیرفعال طبقه بندی می شود.

✅ معمولاً در #مطالعات_شهری آن میزان که به دسته فعال پرداخته می شود در مورد واکنش های غیرفعال و شهروندان دارای این شاخصه (به دلیل نامحسوس وخنثی بودن) توجه صورت نمی پذیرد. این در حالی است که اساسی ترین اصل شکوفایی و رونق شهرها مشارکت آحاد شهروندان در مسائل، فرایندها و موضوعات شهری است.

✅ نحوه تعامل شهروندان با مدیران، مشارکت فعالانه شهروندان، اعتماد و احترام دوسویه و شفافیت در ارائه اطلاعات از جمله معیارهای یک حکمروایی خوب است که در نهایت پیشرفت و شکوفایی شهرها را به دنبال دارد. در مطالعات روانشناسی و #رفتارشناسی محیطی پدیده انفعال مخاطب که اغلب ناشی از ناآگاهی، بی توجهی، بی تفاوتی و عدم حساسیت نسبت به وجوه محیط و اتفاقات پیرامون آن است به «بی حسی محیطی» و یا «کرختی» تعبیر می شود.

✅ بی حسی محیطی، همواره به دلیل ناآگاهی مخاطب ایجاد نمی گردد بلکه در بسیاری موارد ممکن است افراد به محیط و محرکه های نامطلوب آن آگاه بوده اما #قدرت_کنترل و ایجاد تغییرات مورد نیاز در آن را نداشته باشند. در مواجهه با پدیده بی حسی محیطی دو دسته راهکار ارائه می شود:

▪️دسته اول از منظر #روانشناسی محیطی راهکارهای مقابله با کرختی و مشکلات ناشی از آن را بررسی می کند و راه حل هایی ارائه می دهد که مخاطب را هدف قرار می دهند تا از راه های مختلف آموزشی و تبلیغاتی جهت تحریک آگاهی و حساسیت آن ها به محیط بپردازد.

▪️دسته دوم راه حال هایی است که متوجه متخصصان از جمله معماران، پژوهشگران محیطی و ... هستند که برانگیزانندگی عوامل محیط را تقویت کرده و از خنثی بودن آن جلوگیری می نمایند. به تعبیر ساده تر برای پیشگیری از #بی_حسی_محیطی شهروندان سه گانه عملیاتی مدیریت شهری، شهروندان و محیط (شهر) مورد توجه قرار می گیرد:

1⃣ مدیریت شهری:

#شهرداری باید به شهروندان احترام بگذارد، حقوق و مصالح آن ها را در نظر بگیرد و زمینه های آگاهی بخشی و مشارکت همه جانبه شهروندان را فراهم سازد.

2⃣ محیط:

محیط شهری باید برای شهروندان برانگیزاننده باشد. برانگیزانندگی در سلامت و پاکیزگی زیستی، نمادها و المان های شهری، معماری اصیل و فاخر و #یکپارچگی، روانی و دسترس پذیری ایجاد می شود.

3⃣ شهروندان:

افزایش آگاهی های عمومی شهروندان در ارتباط با مسائل شهری و ایجاد حس تعلق و تعهد در آن ها نسبت به #محیط_شهری نقطه مقابل بی حسی شهروندی قرار دارد.

✅ شهر متعلق به همه #شهروندان است. لذا بی حسی محیطی شهروندان به معنای محروم ماندن از استعدادها، قابلیت ها، افکار و توانایی های آن ها در اداره شهر خواهد بود که منجر به از دست رفتن فرصت های توسعه شهری می گردد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱۰ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۳
 
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

🔴 تعریف ترومای سازمانی

✅ #تروما با تأثیرگذاری بر توانایی افراد و سازمان موجب نقصان و تقلیل ظرفیت ها، استعدادها و انرژی سازمان می‌شود. سازمان‌هایی که دچار ضربه روحی شده اند، معمولاًدر حالت رکود، ورشکستگی و کاهش منابع مالی قرار می‌گیرند. همچنین به دلیل عدم بهره برداری از فناوری مناسب، عملکرد آنها در حالت نزولی قرار دارد. مهم‌ترین ابزار مواجهه با این حال بکارگیری شیوه‌های مدیریت بحران است.

✅ واژه تروما از #مطالعات_پزشکی و روان‌شناختی اقتباس شده است. تروما به جراحت‌های شدیدی اطلاق می‌شودکه در اثر وقوع حادثه یا تصادف و هرگونه آسیب یا صدمه ناشی از برخورد عوامل فیزیکی یا شیمیایی با بافت‌های بدن به وجود آید.

✅ از نظر پزشکی، تروما به یک جراحت بدنی شدید یا #شوک_بحرانی و از نظر روان شناختی، تجربه‌ای است که ازنظر هیجانی دردناک، پریشان کننده و ناگهانی باشد و اغلب باعث اثرات پایدار بدنی و ذهنی شود. به زبان ساده تربه “مواجهه با یک عامل فشار آسیب‌زای بی‌هایت شدید” گفته می‌شود.

✅ با درنظرگرفتن #استعاره_سازمان همانند موجود زنده، سازمان هادر طول حیات خودبا مصائب، بلایا و آسیب‌های مختلفی مواجه می‌شوند که از آن به عنوان ترومای سازمانی تعبیر می‌کنند. ترومای سازمانی پدیده‌ای است که در صورت وقوع، شوک فراوانی به همه افراد و گروه‌های سازمانی وارد می‌کند.

✅ حتی به #خانواده_کارکنان نیز شوک وارد نموده و ساختارهای دفاعی و محافظتی سازمان را در هم می‌شکند. در تعریفی دیگر، به احساس ناامیدی، یاس و دلسردی شدیدی بر سازمان حاکم می‌نماید ضربات، جراحات، شوک‌ها و آسیب هایی که به سازمان و ارکان آن وارد می‌شود، ضربات روحی سازمانی گفته می‌شود.

🔴 ابعاد ترومای سازمان

✅ #ترومای_سازمانی بیانگر آن دسته از ضربات و شوک‌های وارده به سازمان است. معمولاً به دلیل سوء کارکرد یک یا چند رکن از ارکان سازمان نظیر افراد، اهداف، ساختار، فناوری و یا محیط به وجود می‌آید. مهم‌ترین عواملی که به هر یک از ارکان سازمان آسیب و شوک وارد می‌نمایند، عبارتند از:

▪️#افراد:

ازدست دادن عزیزان، ابتلا به بیماری‌های سخت، بیماری صعب العلاج بستگان و نزدیکان، طلاق، مقروض شدن. ورشکست شدن، هتک حرمت، ازدست دادن اعتبار و اعتماد اطرافیان، رسوایی اخلاقی، مالی، تغییر مدیران ارشد. شایعات، اخراج، اشتباهات و خطاهای کاری، بی تجربگی و نداشتن مهارت‌های کاری لازم، جابه جایی درون واحدی اجباری. تنزل مقام، نبود شایسته سالاری در سازمان، افزایش ناگهانی وظایف و مسئولیت‌های شغلی.

▪️#اهداف:

رقبا، مشتریان، بنیان گذاران سازمان، مدیریت ارشد، مأموریت گر انبودن سازمان.

▪️#ساختار:

تغییرات شدید ساختاری در سازمان، کم وزیادشدن سطوح سازمان، افزایش تمرکز به دلیل تمایل مدیران ارشد برای دردست گرفتن کلیه امورسازمان، افزایش رسمیت به دلیل عدم روابط غیررسمی با کارکنان، افزایش پیچیدگی، تمایل مدیران برای استخدام نیروهای موردنظر و به کارگماری آنها در بخش‌ها و واحدهای جدیدالتأسیس.

▪️#فناوری:

به روزنشدن فناوری‌های سازمان، به کارگیری فناوری‌های نامناسب و کم بازده، استفاده از فناوری‌های پرهزینه.

▪️#محیط:

خصمانه شدن روابط سازمان با محیط، کاهش پذیرش و مشروعیت سازمان در نظر ذی نفعان

🔴 نتیجه‌گیری

✅ این واقعیتی ناگزیر است که امروزه ترومای سازمانی بسیاری از سازمان‌ها را دچار خود کرده است. ترومای سازمانی تغییرات مخربی است که بر الگوهای رفتاری در سطح سازمان اثرگذار است. سازمان‌ها به موجوداتی که به دنبال بقا هستند باید از #توانمندی لازم در خصوص مدیریت تروما برخوردار باشند تا بتوانند در محیط‌های پرآشوب کنونی به حیات خود ادامه دهند.

✅ برای سنجش این مقوله از پرسشنامه ترومای سازمانی استفاده می‌شود. سازمان‌ها باید با فراهم کردن زمینه‌های لازم و اتخاذ راهکارهایی در خصوص جلوگیری از اثراد تروما، به بهبود وضعیت شرایط و #محیط_سازمانی کمک کنند. تروما می‌تواند با تاثیر بر توانایی افراد، زمینه‌های از دست رفتن استعدادها و تحلیل انرژی سازمان راه فراهم آورد.

✅ سازمان‌هایی که دچار #تروما می‌شوند در بیشتر موارد حالت رکودی به خود می‌گیرند. در صورت نبود مدیریت صحیح و ناتوانی در بکارگیری فناوری مناسب، ورشکسته و از صحنه رقابت محو می‌شوند. همچنین نادیده گرفتن ترما باعث کاهش تعهد و تمایل افراد به انجام وظایف می‌شود. بنابراین این مساله باید در کانون توجه سازمان‌های امروزی قرار گیرد.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار
#trauma

www.modiryar.com

@modiryar

✍ مدل‌سازی ساختاری تفسیری

✅ #مدل_سازی_ساختاری_تفسیری (ISM) روشی اکتشافی برای شناسایی روابط شاخص‌ها و سطح‌بندی آنها مبتنی بر پارادایم تفسیرگرایانه است. با استفاده از این روش می‌توان الگوی روابط علی و پیچیده میان یک مجموعه از عوامل را شناسایی کرد. این روش نوعی تحلیل ساختاری است که براساس پارادایم تفسیری بنا نهاده شده است.

✅ هدف این روش نیز شناسایی روابط بین متغیرهای زیربنایی یک پدیده چندوجهی و پیچیده است و برای #مطالعات_مدیریت و علوم اجتماعی مناسب است. طراحی مدل ساختاری تفسیری (ISM) روشی برای بررسی‌ اثر هر یک از متغیرها بر روی متغیرهای دیگر است. این طراحی رویکردی فراگیر برای سنجش ارتباط است و برای توسعه چارچوب مدل به‌کار می‌رود تا اهداف کلی تحقیق امکان‌پذیر شود.

🔴 درآمدی بر مدل‌سازی ساختاری-تفسیری

✅ تاریخچه:

مدلسازی ساختاری-تفسیری برگردان؛

#Interpretive_structural_modeling

به زبان پارسی است. ایده نخستین این روش توسط وارفیلد به سال ۱۹۷۴ مطرح گردید و توسط اندرو سیج به سال ۱۹۷۷ توسعه پیدا کرد. بیشتر پژوهش‌های کنونی براساس رویکرد سیج استوار هستند.

✅ کاربردها:

از این روش برای شناسایی روابط میان یک مجموعه عوامل، شاخص‌ها یا #متغیرها استفاده می‌شود. روش ISM رویکردی اکتشافی دارد بنابراین برای شناسایی رابطه میان عوامل مناسب است. از این منظر کاربرد ISM مشابه روش دیمتل است اما علاوه بر شناسایی روابط به سطح‌بندی شاخص‌ها نیز می‌پردازد. کاربرد اصلی این روش برای پژوهشگران، طراحی الگوی اولیه پس از شناسایی عوامل زیربنایی پدیده مورد مطالعه با روش‌های کیفی است.

✅ ابزار گردآوری داده‌ها:

برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه ISM استفاده می‌شود. دقت کنید این پرسشنامه تنها یک ماتریس استاندارد است و با پرسشنامه‌های سنجش نگرش با #طیف_لیکرت تفاوت دارد. مفاهیمی مانند روایی و پایایی نیز در مورد این پرسشنامه مصداق ندارند.

✅ کاستی‌ها:

در روش ISM تنها از ۰ و ۱ برای تعیین روابط شاخص‌ها استفاده می‌شود بنابراین پاسخ‌دهندگان آزادی چندانی در بیان رابطه شاخص‌ها ندارند. برای رفع این مشکل بهتر است از روش #تحلیل_ساختاری استفاده شود یا روش ترکیبی ISM-DEMATEL مورد استفاده قرار گیرد.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

✍ عناصر و سئوالات مهم قبل از تصمیم گیری

همه ما هر روز تصمیماتی می‌گیریم که از نظر درجه اهمیت با یکدیگر متفاوت‌اند، بنابراین این ایده که «تصمیم ‌گیری می‌تواند هنر به‌نسبت پیچیده‌ای باشد»، ممکن است در ابتدا عجیب به‌ نظر برسد؛ با این حال، #مطالعات نشان داده‌اند که در تصمیم‌ گیری، بیشتر مردم ضعیف‌تر از حد تصورشان عمل می‌کنند. رسیدن به درک روشنی درمورد تعریف تصمیم‌ گیری و آشنایی با اینکه معنی تصمیم گیری چیست و آشنایی با روش‌هایی مؤثر، می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های بهتری منجر شود.

✅ انتخاب و گزینه ها
◾چه کاری می توانم انجام دهم؟

✅ اطلاعات مفید
◾چه چیزی لازم است بدانم؟

✅ منطقی و قابل فهم
◾دارم منطقی فکر می کنم؟

✅ متعهد و پایبند به ادامه و اجرای آن
◾آن را انجام خواهم داد؟

✅ چهارچوب و ساختار کارراه انداز
◾در حقیقت درباره چه چیزی تصمیم می گیرم؟

✅ ارزش های مشخص
◾چه چیزی می خواهم؟

#تصمیم_گیری
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar

به بازخوردهای چه کسی اهمیت بدهید؟
✍ #آدام_گرانت

✅ کارکنان باید از نحوه #عملکرد خود، انتظارات شرکت، اهداف و زمینه‌های پیشرفت آن آگاهی کامل داشته باشند. این امکان فراهم نخواهد شد مگر اینکه مدیر اقدام به ارائه بازخورد به روش‌هایی مناسب کند.

✅ بنابراین برخلاف باور عموم، ارائه بازخوردهای سازنده نه تنها منجر به اینجاد کدورت نخواهد شد بلکه اثرات مثبت بسیاری دارد. وجود یک فرهنگ غنی از بازخورد در یک شرکت، جایی‎ که افراد به راحتی از همکاران و مدیران خود #بازخورد دریافت می ‎کنند، واقعاً می‎تواند روند کار را متحول کند.

✅ آیا به‎ عنوان یک #کارمند، آخرین باری که شخصی در محل کار در مورد عملکرد شما بازخورد داد را به خاطر می‌آورید؟ اگر مجبور هستید بیش از چند ثانیه در مورد آن فکر کنید، احتمالاً مدت ها قبل بوده است.

✅ البته جای تعجب نیست زیرا طبق #مطالعات صورت‌گرفته، در اغلب شرکت‎ ها فقط یکبار در سال آن هم در طی بررسی‎ ها یا ارزیابی‎ های سالانه بازخوردهای لازم ارائه می‌شوند.

✅ به‌عنوان یک #مدیر باید بدانید که اگرچه دریافت بازخورد برای کارکنان دلهره‌آور است اما اگر می‎خواهید تیمی باانگیزه و با عملکرد بالا داشته باشید باید به ‎صورت منظم انواع بازخوردهای خود را ارائه دهید.

#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar