✍ گریز از مرکز شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #حاشیه_نشینی از پدیده های مهم عصر حاضر و شاید همزاد شهر و شهرنشینی است که به عنوان یکی از چالش های عمده کلان شهرها محسوب می شود. دلایل بروز حاشیه نشینی بسیار است اما شایع ترین آن عدم وجود امکانات در شهرهای کوچک یا عدم آبادانی روستاها است که سبب می شود گروهی با سودای دست یافتن به زرق و برق زندگی شهری و یا رسیدن به حداقل امکانات معیشتی در حاشیه شهرها سکنی گزینند. این گسست ازجامعه ی شهری همراه با ویژگی های زیست - حاشیه ای مانند شکل و نوع محل سکونت، مهارت های شغلی و ویژگی های روابط اجتماعی آن ها را از شهروندان متمایز می سازد.

✅ عمده #حاشیه_نشینان افرادی هستند که در گستره ی زندگی اقتصادی – اجتماعی شهرها قرار دارند اما در نظام اجتماعی آنها ادغام نشده اند لذا به عنوان شهروندان رسمی در جامعه محسوب نمی شوند و یا دست کم خود چنین برداشتی دارند. معمولاً حاشیه نشین ها افراد مهاجر کشورهای همسایه، مهاجرین روستایی و عشایری و یا افرادی با خصوصیات کمتر شهری، ازشهرهای دیگر یا خود شهر هستند که در سکونت گاه های غیر متعارف با ساکنین بافت اصلی و شهر زندگی می کنند. در سال های اخیر علاوه بر توسعه حاشیه نشینی به شکل مرسوم حالت دیگری ایجاد گردیده است که از آن با عنوان گریز از مرکز یاد می شود.

✅ در این حالت گروهی از #شهروندان با دلایل مختلف از جمله وجود نابرابری، ساختار نامناسب شغلی، گرانی تسهیلات خدماتی و بهداشتی، مسكن نامناسب، پایین بودن سرمایه فرهنگی، افزایش سرسام آور تورم، افزایش بیکاری، آلودگی های زیست محیطی، افزایش هزینه های زندگی شهری و ... توان ادامه زندگی در مرکز شهر و یا قلمرو قطعی شهرها را نداشته و به حاشیه شهر نقل مکان می کنند. این پدیده که آرام آرام رو به افزایش است زنگ خطری برای توسعه حاشیه نشینی و تبعات ناشی از آن محسوب می شود.

✅ بدین منظور #مدیریت_شهری وظیفه دارد در چارچوب مطالعات مربوط به امور اجتماعی و مسائل مربوط به حاشیه شهر این مهم را نیز به عنوان چالشی جدی در نظر داشته باشد و برای کنترل آن راهکارهای عملیاتی اتخاذ نماید. پدیده گریز از مرکز علاوه بر آسیب های مرسوم حاشیه نشینی مخاطرات امنیتی، شیوع مشاغل غیر رسمی و آسیب های خاص فرهنگی و اجتماعی نیز به دنبال دارد و سبب تحمیل هزینه های فراوان اجتماعی برای شهرها می گردد. برای ساماندهی و مدیریت پدیده حاشیه نشینی ابتدا باید مبدا افراد حاشیه نشین را شناسایی کنیم و از طریق باز ساخت اجتماعی امکانات از رشد آن جلوگیری نماییم.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۳۶۶۴

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حق به شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ در عصر حاضر همزمان با دگرگونی و تغییر بنیادین ساختارها و مناسبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر #شهرها آرام آرام بحران های شهری در شکل های گوناگون از جمله مطالبات شهروندان ظهور می یابند و سخن از مفهومی جدید به نام «حق به شهر» به میان می آید. بر این اساس شهرها ساختارهای اجتماعی، پویا و پایا در نظر گرفته می شوند که بر اساس مجموعه ای از قواعد و فعالیت هایی که در آن ها صورت می پذیرد تمام شهروندان نسبت به شهر دارای حق می‌باشند. موضوع حق به شهر علاوه بر این که به عنوان مفهومی تازه برای مدیریت شهرها مطرح می گردد فرصت مناسبی برای نقد وضع موجود نظام شهری نیز پدید می آورد.

✅ اگر در چارچوب زمانی به این موضوع بپردازیم حق به شهر هم بیانگر وضع موجود شهر (به معنای آن چه هست و آن چه نیست) و هم ارائه کننده ویژگی های شهر مطلوب (به معنای شهری که باید باشد) می باشد. بالغ بر نیمی از جمعیت دنیا در شهرها ساکن شده اند. امری که سبب تخریب محیط زیست و وارد ساختن خسارات جبران ناپذیر بر شهر و #شهروندان گردیده است. علاوه بر این با توجه به اینکه بخش عمده ای از شهرنشین ها از حقوق بشر و الزامات اولیه زیستی بهره مند نیستند ضرورت توجه به معیارهای زیستی استاندارد با در نظر داشتن کرامت انسانی و رفاه شهروندان از مهم ترین اصول بنیادین است که در حق به شهر مورد توجه قرار می گیرد.

✅ امکان استفادة عادلانه از فرصت ها و ظرفیت‌های شهر برای همة ساکنان آن موضوعی است که به مطالبه‌ای مهم تبدیل شده و علت اصلی آن نیز مشکلات و معضلات انسانی و محیطی بی‌شماری هستند که برای شهرها به‌وجود آمده است. مسأله ای که به عنوانی بخشی از انواع حقوق بشری در اسناد ملی و بین‌المللی کشورها نیز شناسایی و بدان پرداخته شده است. شاید رویکرد اصلی این موضوع ساختن آینده مطلوب شهرها برای شهروندانی است که به عنوان انسان از حق رفاه و بهره مندی حداکثری از بالاترین استانداردهای معیشتی برخوردارند. در این راستا #مدیریت_شهری وظیفه دارد ضمن بازشناخت، تحلیل و درک صحیح از مفهوم حق به شهر و انتقال آن به متخصصان حوزه مطالعات شهری در جهت عملی نمودن این ایده کوشش نماید.

✅ شناسایی جامع موقعیت فعلی شهر و بهره مندی از مطالعات #آینده_پژوهی در جهت ترسیم بهترین آینده ممکن برای شهرها اهمیت فراوانی دارد. مهم ترین خواسته هایی که در حق به شهر دسته بندی می گردند شامل؛ حق به حرکت و دسترسی، به فضای عمومی، دسترسی به خدمات، دسترسی به فضای سبز، برخورداری از امنیت عمومی و مشارکت شهروندان در اداره امور محله و شهر خود هستند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۱، شماره ۳۶۶۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ نگرش و رفتار جمع‌گرانه شهروندان
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ شهرها گستره ی جغرافیای خاصی از مکان زندگی آدمی هستند که با وجود زرق و برقی که دارند و رنگ و لعابی که از دور به نظر زیبا می رسد چالش های خاصی از زندگی را به ساکنان خود نشان می دهند. انواع آلودگی های زیست محیطی و صوتی، استرس و اضطراب فراگیر، روزمرگی و زندگی ماشینی و مکانیکی و مسائل جسمی و روحی خاصی از قبیل؛ پرخاشگری، افسردگی، مشکلات تنفسی و ... نیز از پیامدهای خاص زندگی در شهر است. اما به هر حال بیش از نیمی از جمعیت جهان در حال حاضر در شهرها زندگی می کنند و با چالش های جدی زندگی در عصر صنعتی و فراصنعتی دست به گریبان هستند. در این میان باید #مدیریت_شهری به دنبال اتخاذ راهکارهایی باشد که علاوه بر کاستن این قبیل مشکلات احساس راحتی، رفاه و آرامش بیشتری را برای شهروندان خود خلق نماید. بخش مهمی از این هدف در توسعه فضای سبز، آراستگی سیما و منظر شهری، بهبود منظر صوتی فضای شهر و سایر مسائل این چنینی رخ می دهد. اما آن چه در این مجال مورد نظر است خلق نگرش و رفتار جمع گرانه مطلوب است که اگر در چارچوب های عقلانی، انسانی و منطقی تعریف گردد بسیاری از چالش های رفتار عمومی در شهرها کاسته می شود و فضای #زندگی آرام تر و مطلوب تر می گردد.

✅ در این میان امر مهمی همواره مورد تأکید نظریه پردازان قرار داشته و آن مقوله توجه به منافع جمعي و جمع گرايي است که به عنوان یکی از مهم ترین ضرورت هاي بنيادي هر جامعه تعریف می گردد. هر شهروند اگر در چارچوب زندگی اجتماعی خود را ملزم به رعایت قوانین و مقررات عمومی بداند و همان طور که برای خود احترام قائل است و به علاقه مندی ها و مصالح خود توجه دارد به سایر #شهروندان نیز احترام گذاشته و علایق و حقوق آن ها را نیز مورد توجه قرار دهد مناسبات اجتماعی تا حد زیادی بهبود خواهد یافت. این امر از جغرافیای محدود یک مجموعه مسکونی در قالب زندگی آپارتمانی آغاز می شود و تا سطح وسیع یک شهر تعریف می گردد. متولیان فرهنگ شهروندی در شهرداری ها وظیفه دارند با اتخاذ راه حل های علمی زیر نسبت به ترویج و #توسعه_رفتاری و دستیابی به سطح مطلوب نگرش و رفتار جمع گرانه اقدام نمایند: تقويت ديگرخواهي و تعهد جمعي، آموزش های عمومی درباره زيان هاي عدم همكاري و فوايد همكاري، پر هزينه كردن عدم همكاري و تقويت نظارت های رسمي و غير رسمی برای تضمین منافع جمعی. باید قبول کرد که زندگی در شهر به مهارت هایی نیاز دارد که همگان از آن بهره مند نیستند و باید در بسیاری موارد برای کسب آن آموزش ببینند و تمرین نمایند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۱ خرداد ۱۴۰۱، شماره ۳۶۷۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

انقلاب چهارم فناوری و متاورس شهری
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

انسان معاصر #شهرها را به عنوان مهم ترین بستر سکونت خود خلق کرده است. بر همین اساس تغییر و تحولاتی که بر منظر شهرها اثرگذار است قدرت آن را دارد که زندگی گروه زیادی از افراد را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از مسائل بسیار مهم زندگی شهرنشینی تأثیرپذیری گسترده از روند پیشرفت و توسعه روز افزون فناوری ها است. در این راستا موضوع انقلاب چهارم تکنولوژیک مورد توجه قرار می گیرد. تحول گسترده ای که تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی جهانی را در نوردیده و تحت تأثیر قرار داده است. «شهرهای کریپتویی» و «شهرهای متاورسی» دو پدیدۀ فناوری الهام گرفته از این انقلاب هستند که توجهات #مدیریت_شهری در عرصه جهان پیشرفته امروز را به خود جلب نموده و حتی در این مسیر، اقدامات عملیاتی نیز آغاز شده است. در بیانی ساده متاورس (فراجهان) دنیای دیجیتال مدرن و یا فرضیه ای جدید از نسل بعدی اینترنت است که به زودی بخش‌ عمده ای از جهان را فرا می‌گیرد. از متاورس به عنوان رسانه ای جدید یاد می شود که به وسیله بهره گیری از ابزارهای واسط امکان حضور افراد در جهان مجازی سه بعدی را فراهم می سازد. با توجه به امکانات بی همتایی که این فناوری در اختیار بشر قرار می دهد می توان پیش بینی کرد که ظهور این رسانه سبب بروز تحولات عمیق و شگرفی در تمام مناسبات انسانی ایجاد نماید.

✅ از آن جا که #متاورس به دنبال بازسازی جهان است، یکی از جنبه هایی که به نظر می رسد تحت تاثیر ظهور آن متحول شود، «منظر شهری» است که به عنوان ما حصل تعامل ادراکی انسان و شهر بیان می شود. هر چند در زندگی کنونی انسان به وسیله گوشی های هوشمند و یا سیستم ها به اینترنت وصل می شود و تمام ارتباطات خود را از این طریق انجام می هد اما کاربران بعد از انقلاب فناوری متاورس دیگر محدود به یک صفحه نمایش نیستند بلکه همه ذهن آن‌ها درگیر زندگی در دنیای جدید است. دنیایی که بسیاری از محدودیت‌ها را زیر پا می‌گذارد و ممکن است مفهوم زمان و مکان را برای #شهروندان تغییر دهد. بی شک این رسانه حاصل انقلاب چهارم فناوری منظر و مدیریت شهری را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. لذا با توجه به این که سرعت فراگیری فناوری های روز بسیار بالا است مدیریت شهری در کشور ما خصوصاً در کلان شهرها باید برای آمادگی مواجهه و بهره مندی از نسل بعدی اینترنت (متاورس) که امکان بهره مندی از هدست های واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و پوشیدنی های هوشمند و به صورت برخط را فراهم می آورد اقدامات موثر و آینده پژوهانه انجام دهند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۱، شماره ۳۶۸۲

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ تنظیم گری حقوقی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ واقعیت این است که اطلاعات حقوقی #شهروندان به نسبت سایر حوزه های دانشی در سطح پایین تری قرار دارد. به بیان دیگر اگر ظرفیت افزایش آگاهی های عمومی در حوزه مباحث حقوقی افزایش یابد از بروز بسیاری مشکلات حوزه شهری پیشگیری خواهد شد. در این بین یکی از مهم ترین کلید واژه های عرصه حقوق عمومی که در حوزه شهری به عنوان یکی از ارکان حکمروایی مطلوب نیز قابل تعمیم است مقوله تنظیم گری حقوقی است. «تنظیم گری حقوقی» در اصطلاح شامل انواع مداخلات دولت به منظور تحقق اهداف حاکمیت است.

✅ فرآیندی که از طریق شفافیت، تبیین مقررات جاری، تعیین سطح مداخله برخورد، حذف گلوگاه های فساد زا، حذف امضاهای طلایی و مقررات زائد و سایر اقدامات از این دست زمینه را برای اعمال #حکمرانی مطلوب فراهم می سازد. حکمرانی شامل مجموعه ای وسیع از ظرفیت ها و منابع برای اعمال قدرت بر گستره ی فعالین دولتی، غیر دولتی و فراملی است که امور یک کشور را از طریق «کنترل عمومی» به سمت تضمین «منفعت عمومی» هدایت می کند. پایه های اساسی این مبحث پاسخ به دو سئوال است:

▪️اول «چرا در امور مداخله می کنید؟» و

▪️دوم «چگونه در امور مداخله می کنید؟»

✅ که نظام مدیریت شهری باید بر اساس اختیارات قانونی، فلسفه وجودی و زمینه های مجاز حضور و فعالیت خود برای این دو پرسش پاسخ مناسب و قابل استناد داشته باشد. برای تحقق این امر در حوزه شهری سه گام اساسی به شرح زیر مورد توجه است:

1⃣ مقررات گذاری:

تنظیم و تدوین مقررات بر اساس اسناد بالا دستی، نیازهای جامعه شهری و شهروندان و رسالت سازمانی مدیریت شهری.

2⃣ تنظیم گری:

که بر این اساس تنظیم امور، نیازها، رفتار و فرایندهای شهروندان مورد توجه قرار می گیرد.

3⃣ فراتنظیم گری:

در این بند تننظیم سیستم یا نظام مدیریتی در مسیر تحقق اهداف حاکمیت یا عمل به تکالیف و وظایف قانونی مورد نظر است.

✅ #تنظیمگری ازکارکردهای اصلی نظام حکمرانی نوین است که بخش قابل توجهی از آن بر عهده شهرداری ها می باشد که در کنار سایر کارکردها همچون سیاستگذاری، بازتوزیع، تسهیلگری و نیز کارکرد سنتی ارائه کالا و خدمات، چارچوب کلان نظام حکمرانی مدرن را شکل می دهد. دولت با محوریت قوانین حاکمیتی مسئول اجرای تنظیم گری است و در حوزه شهری سیستم #مدیریت_شهری شامل شوراهای اسلامی و شهرداری ها در راستای اسناد بالادستی این مهم را تحقق می بخشند. مهم ترین نکته که در حوزه شهری برای امر تنظیم گری دنبال می شود تأمین منافع عمومی شهروندان از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... و همچنین ارتقای قابلیت ها، بروز استعدادها و افزایش مطلوبیت زندگی است

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۵ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۶۹۸

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شهر همگرا
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری در کلان شهرها با گستره ی عظیمی از وظایف و مسئولیت ها مواجه است. خیلی ساده انگارانه خواهد بود که فکر کنیم همه مسائل شهر توسط شهرداری ها حل و فصل می شود و یا اینکه تصور نماییم تنها آن ها تکالیفی دارند و شهروندان و سایر نهادهای شهر مسئولیتی ندارند. حتی جنس چالش های شهری به گونه ای است که نمی توان فرد یا نهاد خاصی را متولی توسعه شهر نامید بلکه تمامی عناصری که در این گستره ی جغرافیایی حیات و فعالیت دارند باید همت نمایند و با مشارکت همگانی زمینه پیشرفت شهر را فراهم سازند. اگر به اصطلاح هر فرد یا خانواده ای باغچه جلوی در منزل خود را بیل بزند، درختانش را تیمار کند، آبیاری نماید، علف های هرز آن را بکشد، سم زدایی نماید و از سایر امورش مراقبت نماید شهر گلستان می شود. این مهم در تمامی امور مدیریت شهری قابل طرح است. از مسائل فرهنگی و اجتماعی گرفته تا خدمات شهری، حمل و نقل عمومی، بحران های شهری و خلاصه تمامی اموری که به نحوی سبب توسعه و #پیشرفت همه جانبه شهر می گردد. حال و هوای «شهر، مدیریت شهری و شهروندان» به شدت به یکدیگر وابسته است و مسائل آن ها از هم جدا نیست لذا برای این که مطلوبیت افزایش یابد باید مسائل این سه به صورت متقابل حل و فصل شود.

✅ #شهر_همگرا یک اصطلاح و یا یک رویکرد کلان و فراگیر برای توسعه شهری پایدار محسوب می شود که با همگرایی و مشارکت عناصر شهری چالش ها را به فرصت تبدیل می نماید. این رویکرد که اولین بار توسط حکومت‌های محلی سوئد عنوان شد و مورد توجه مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گرفت اکنون به عنوان یکی از پارادایم های توسعه شهر محسوب می گردد. کلید واژه های اساسی شهر همگرا «مشارکت» و «مسئولیت پذیری» همگانی است. یک رویکرد جامع که تأکید دارد شهر را باید «با مردم» و «برای اقشار مختلف مردم» شهر مانند؛ سالمندان، بانوان، کودکان، معلولان، جوانان، گروه‌های کم درآمد ... برنامه‌ریزی و طراحی نماییم. پارادایم شهر همگرا ابعاد مختلفی نظیر: فضایی، زیست‌محیطی، خدمات شهری، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دارد و سیستم ‌های شهری را با دیدگاه تعامل بین نهادی ادغام می‌کند. مشارکت شهروندی از بی‌تفاوتی، تک‌روی، عدم مشارکت و تعاون، تحرک و تمایل به تأمین منابع محدود و شخصی در میان #شهروندان جلوگیری می‌کند؛ وقتی افراد در تصمیم‌گیری‌هایی که بر سرنوشت آنها تأثیر می‌گذارد، مشارکت داشته باشند، از احساس کارایی و خود اثربخشی بالایی برخوردار می‌شوند، لذا خود را فردی مؤثر، صاحب تصمیم، دارای آزادی عمل، قدرت انتخاب و اثرگذار در آن جامعه یا شهر تلقی می‌کنند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۷ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۰

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ حبیب خدا باشید
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ «الکاسب حبیب الله!» این حدیث معروفی است از پیامبر عظیم الشأن اسلام که فرمودند: «کاسب حبیب خداست» تقریباً در تمامی نقاط هر یک از شهرهای کشور کاسب های مختلفی هستند که هر یک به نحوی محصولات و خدمات مورد نیاز مردم را تأمین می کنند و در اختیارشان قرار می دهند. کاسب ها شهروندانی هستند که می توانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر کیفیت زندگی مردم اثرگذار باشند. این روزها که کشور با وجود تحریم های ناجوانمردانه و بحران های شدید اقتصادی ناشی از کرونا با چالش های عظیم اقتصادی روبرو گردیده و تورم سرسام آور و بی ثباتی گسترده ای در حوزه های مختلف پولی، مالی و اقتصادی به وجود آمده است، ریسک کسب و کار به شدت افزایش یافته است و همه مردم هر یک به سهمی از این مسائل آسیب می بینند. هر چند پیش بینی جریان های اقتصادی برای کاسب ها بسیار سخت شده است و دیگر نمی توانند همانند سال های قبل هر روز صبح با آرامش کرکره ی مغازه ی خود را بالا دهند اما به هر حال آن ها می توانند با در نظر داشتن برخی موارد شرعی و اخلاقی و با رعایت انصاف در مواجهه با مردم در این روزگار سخت اقتصادی کمک حال #شهروندان باشند.

✅ پرهیز از احتکار، کم فروشی، بد فروشی، گران فروشی و هر کار دیگری که موجب ایجاد هیجانات کاذب در بازار می شود از مهم ترین وظایف قابل اشاره در این راستا است. نباید به بهانه ی اوضاع فعلی اقتصادی و محدودیت ها و مشکلاتی که وجود دارد هر کسی به خودش اجازه دهد چشمانش را بر روی اخلاق حرفه ای کسب و کار بسته و تنها صرف و صلاح شخصی و سود حداکثری خویشتن را در نظر بگیرد. خصوصاً این که در کشور ما از گذشته های دور کاسب های بازار امین مردم بوده و با اخلاق مداری و انصاف به همشهریان خود حس و حال خوب انتقال می دادند. همه کاسب ها حبیب خدا نیستند. بلکه آن هایی به این مرحله خواهند رسید که در کنار منافع خود رضای الهی و حال و روز مردم را نیز در نظر داشته باشند. همه مشکلاتی که امروز در بازار حاکم است ناشی از سیاست های اقتصادی غلط دولت های مختلف و یا به دلیل جنگ اقتصادی دشمنان نیست، بلکه بخشی از آن به دلیل فعالیت های برخی دلال ها و افراد سودجو است که با زیاده خواهی حقوق مردم را تضییع می کنند. هنوز در گوشه و کنار شهرها کاسب های شریف بسیاری هستند که در راه کسب روزی حلال شرافتمندانه و صادقانه فعالیت می کنند و به معنای واقعی #حبیب_خدا هستند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻۱۱ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۴

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ گفتمان طراحی شهری و شهر مطلوب
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ #مدیریت_شهری به تنهایی قادر به ساختن و اداره کردن شهر نیست. بلکه این امر با مشارکت مثلث «شهرداری، شهروندان و سایر نهادهای مؤثر در اداره شهر» محقق خواهد شد. بر همین اساس به دلیل فاصله ای که در اجرا بین این سه عنصر ممکن است وجود داشته باشد بهره مندی از گفتمان طراحی شهری واحد برای ایجاد وحدت در نظر و عمل ضرورت دارد. به نظر می رسد این مهم در عصر حاضر با توجه ویژه به کلید واژه های زیر در ادبیات گفتمان طراحی شهری محقق می گردد:

▪️شهر همگرا:

همگرایی بین عناصر اداره شهر در نیت، اراده و چگونگی روند اجرا اهمیت فراوانی دارد. به گونه ای که هر چه این همگرایی بیشتر باشد عزم عمومی برای توسعه و پیشرفت شهر بیشتر خواهد بود و با خاصیت #هم_افزایی سبب ایجاد اثرات تصاعدی در روندهای بهبود خواهد گردید.

▪️شهر هوشمند:

هوشمندی به معنای الکترونیکی شدن خدمات شهری نیست. هر چند در فرایند هوشمندسازی تا حد زیادی روند الکترونیکی شدن نیز افزایش می یابد. گفتمان شهر هوشمند به معنای مجموعه ای منحصر به فرد از چارچوب‌ها برای تحقق بخشیدن به فرصت های #پیشرفت و نوآوری است که در کانون های «فناوری، انسانی، سازمانی، انرژی و مدیریت داده» تعریف می گردد.

▪️شهر آینده:

امروز با توجه به دامنه گسترده تغییرات محیطی و فناوری های روز بهره مندی از دیدگاه آینده نگر برای آمادگی مواجهه با پیچیدگی های محیطی و افزایش قدرت #تاب_آوری ضرورت دارد. در همین راستا بهره گیری از مطالعات آینده پژوهی برای طراحی شهری که پاسخگوی نیازهای آتی شهروندان باشد اهمیت فراوانی دارد.

▪️شهر محیط زیست:

علاوه بر مفاهیم اجتماعی و محتوایی شهرها که مورد توجه قرار می گیرد اهمیت کیفیت زیست محیطی و مسائل کالبدی آن بسیار بالا است. شهر محدوده ی جغرافیایی مشخصی است که باید از منظر سلامت و شاخص های محیط زیستی در بالاترین اندازه استاندارد باشد تا برای #شهروندان خود آرامش و آسایش را به همراه آورد.

✅ هرچند واژگانی که بیان شد همه آن چه در گفتمان #طراحی_شهری باید مورد نظر قرار بگیرد نیست اما از مهم ترین آن هاست. مسائلی همچون رویکرد ترمیمی شهر، هویت و تعلق شهری، بازآفرینی و موارد بسیار دیگری نیز باید در این راستا مورد توجه باشد. طراحی شهری در واقع هنر سازمان بخشیدن به فضای کالبدی محیطی است که با رشته های مختلف علمی و هنری همچون معماری، شهرسازی، برنامه ریزی شهری، مهندسی ترافیک، روانشناسی، جامعه شناسی، اقتصاد و ... به صورت مستقیم و غیرمستقیم در ارتباط است. از این رو دامنه فعالیت بسیار گسترده ای دارد که با توجه به نرخ بالای جمعیت شهرنشین اهمیت زیادی در مطلوبیت زندگی آحاد بشر دارد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱، شماره ۳۷۰۶

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ بینای دیگران
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ نمی شود در شهر زندگی کنی، زمین و زمان را قضاوت کنی، در مورد هر اتفاق کوچک و بزرگی اظهار نظر کنی و از مسئولیت های و تکالیف خود سخنی به میان نیاوری. عده ای هستند که به قول قدیمی ها کور خود هستند و بینای دیگران. هر رفتار و گفتار دیگران را قضاوت می کنند و به تعبیری مو را از ماست مردم بیرون می کشند و از خود غافل می شوند. نقل از #پیامبر_اعظم(ص) حدیث ارزشمندی است که می فرماید: «خوشا به حال کسی که توجه به عیبش او را از توجه به عیب های مردم باز دارد.» یکی از خصوصیات مهم برای زندگی در شهر قانون مداری و تکلیف گرایی شهروندان است.

✅ ما نسبت به شهر و سایر #شهروندان تکالیفی داریم که باید نسبت به آن آگاه باشیم و دِین خود را ادا کنیم. حفظ احترام مردم، رعایت حدود قانون، مشارکت در اداره شهر، مهربانی با شهروندان، حفظ محیط زیست شهری تنها بخشی از مهم ترین سرفصل های رفتاری و مسئولیت پذیری مورد نیاز برای زندگی شهروندی است. در واقع شهر زمانی در مسیر پیشرفت و توسعه قرار می گیرد که در ابتدا هر فردی جایگاه خود را بشناسد، به وظایف و حقوق خود آگاه باشد و نسبت به انجام تکالیف خود اهتمام ورزد. متأسفانه همان عده ای که بیشترین ادعا را دارند در عمل کمترین مشارکت را می نمایند.

✅ همان گروهی که به تمامی پدیده ها و رخدادهای محیطی انتقاد دارند، از همه گلایه می کنند و به گونه ای ارادی یا غیرارادی #امید_مردم را کمرنگ می کنند افرادی هستند که کمترین مشارکت در اداره شهر را دارند و در ادای وظایف خود نیز کوتاهی می نمایند. عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهر امروزه یکی از مفاهیم عمده و اصلی یکپارچگی، همگرایی و توسعه پایدار به شمار می رود. مدیران و برنامه ریزان شهری همواره سعی کرده اند تا با جلب مشارکت های مردمی به اهداف خود در زمینه اجرای طرح ها و برنامه ها به بهترین نحو ممکن نائل آیند.

✅ یکی از موارد مهم در این راستا که در قالب #فرهنگ_شهروندی از آن یاد می شود حس مسئولیت و تعلق شهری است که باید به صورت مستمر افزایش یابد. این امر اعتماد اجتماعی مردم به یکدیگر را افزایش داده و سبب ایجاد احترام و علاقه عمومی می گردد و شهر را به جایی بهتر برای زندگی تبدیل می نماید. شهر همگرا یک رویکرد جامع و فراگیر برای توسعه شهری پایدار است که چالش‌های شهری را به فرصت تبدیل می‌کند این فرصت تنها در حالتی ایجاد می گردد که آحاد شهروندان در ابتدا گفتار و عمل خود را با قواعد و اصول استاندارد شهروندی تنظیم نمایند سپس به سایر مردم بپردازند.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۱۹ آبان ۱۴۰۱، شماره ۳۸۰۶

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ فرهنگ و جامعه میزبانی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ به رسم تلخ و طریق مألوف گذرانِ عمر انسان ها، روزهای امسال نیز با همه تلخی ها و شیرینی ها همچون برق و باد گذشت و به شرط حیات آرام آرام در آستانه ورود به سال جدید شمسی و بهاری دیگر قرار خواهیم گرفت. مشهد الرضا به دلیل وجود بارگاه شریف حضرت رضا علیه السلام هر سال میزبان میلیون ها زائر و عاشقی است که از سراسر جهان به قصد تبرک جستن و ابراز ارادت محضر امام رئوف به مشهد مقدس مشرف می شوند و به عتبه بوسی حضرتش نائل می گردند. خصوصاً آغاز سال آینده که تقارن بهار طبیعت و بهار قرآن است این امر نمود بیشتری خواهد داشت. مردمان و #شهروندان ارض اقدس رضوی به برکت همجواری با امام هشتم سال هاست مشتاق میزبانی خیل عظیم زائران و عاشقان امام همام هستند و با افتخار غبار راه و خستگی از مهمان ها می زدایند و به آن ها خدمت می کنند.

✅ میزبانی راه و رسم دارد، قاعده و مبنا دارد و عرصه خدمت‌رسانی به زائران امام رضا(ع) خاص است و باید در این عرصه مبانی خدمت‌رسانی را بشناسیم. #فرهنگ_میزبانی در یک شهر زیارتی متفاوت با دیگر شهرها است، در چنین شهری همه فعالیت های اداری و مردمی باید رنگ و بوی زیارت داشته باشد و مردم و مسئولان با هم این فرهنگ را توسعه و نشر دهند. بر این اساس همه مردم مشهد و نهادهای دولتی و خصوصی هر یک در این راستا تکالیفی دارند که باید بدان عمل نمایند. از مردمان و شهروندانی که در گام اول وظیفه مدارا کردن و ابراز محبت به زائران را دارند گرفته تا گروه های مختلف خدمت رسان مانند؛ پاکبان‌ها، تاکسیران‌ها، اتوبوسران‌ها، آتشنشان ها، بازاری ها و اصناف، و آحاد شهروندان حریم حرم رضوی، کادر مدیریتی و خدماتی بخش‌های اقامتی و اسکان، پایگاه‌های راهنمای زائر، ناظران افتخاری در اطراف حرم و شوراهای اجتماعی محلات همه به عنوان جامعه میزبانی زائران رضوی وظیفه دارند برای ارائه خدمات مناسب و مطلوب و در خور شأن و جایگاه مشتاقان حضرت رضا علیه السلام راه و رسم میزبانی را فرا گیرند، تمرین کنند و حق آن را ادا نمایند.

✅ «میزبانی کریمانه» از زائرین «عهد جاودانه» مجاورین با حضرت است که بر اساس آن خود را مکلف می دانند اسباب آرامش و آسایش را برای میهمانان فراهم سازند. البته مسلم است با توجه به سیل عظیم زائرانی که خصوصاً در ایام خاص به #مشهد_مقدس سفر می کنند امکانات و بودجه محلی پاسخگوی نیازهای آن ها نیست. مشهد مقدس پایتخت معنوی و شهر همه مردم ایران اسلامی است و به تعبیر امام راحل «آستان قدس مرکز ایران است» پس ضرورت دارد برخی چالش ها و محدودیت های آن با نگاه ملی مرتفع و مدیریت گردد. مسائلی همچون ترافیک، آب، آلودگی هوا، حمل و نقل عمومی، اسکان ارزان قیمت و خلاصه بسیاری از زیرساخت های این شهر نیازمند سرمایه گذاری کلان و حمایت های ملی است. خصوصاً رویکرد فراملی، جهانشهری و حضور قابل توجه مسلمان های سایر کشورهای اسلامی برای زیارت حضرت این مهم را بیشتر از همیشه نشان می دهد.

✅ متأسفانه در دولت های مختلف این مباحث به صورت مکرر مطرح می شود اما بیشتر در قالب شعار می ماند و آن اقدام انقلابی و حرکت عظیمی که از دولت برای توسعه ای مانا و شایسته و در شأن #مشهدالرضا توقع داریم محقق نمی گردد. هر چقدر هم مردم و نهادهای محلی برای میزبانی شایسته از خود تلاش کنند و مایه بگذارند بازهم تا زیر ساخت های اساسی فراهم نشود یک جای کار می لنگد. به ویژه برخی اقدامات خاص که می تواند تحول عظیمی در خدمت رسانی ایجاد نماید. (مثل توسعه خطوط قطار شهری و حمل و نقل عمومی). فراموش نکنیم توسعه نقاط هدف و مقاصد گردشگری نیازمند پشتیبانی همه جانبه و اثربخش برای همگام و همسو کردن کلیه عناصر مربوط گردشگری و توسعه تعاملات رضایت‌بخش و هدفمند گردشگران و جوامع میزبان است.

✅ خصوصاً زمانی که این #گردشگری بر پایه موضوعی همچون زیارت باشد که ذینفعان آن افرادی با ویژگی ها و ارزشمندی خاص هستند. پیامد چنین تعاملات سازنده و مؤثری، منافع گردشگری برای گردشگران و جوامع میزبان ارتقا یافته و می‌تواند زمینه‌های توسعه ملی را نیز فراهم سازد. پس هر گونه اقدمات زیربنایی و سرمایه گذاری در این راستا منافع قابل توجه و بلند مدت مادی و معنوی به همراه خواهد داشت. این مهم در نگاه حمایتی و توسعه ای متوازن و همسو در ابعاد ۴ گانه فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی محقق می گردد. به هر حال با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال اکنون که مردم و نهادهای محلی آماده استقبال از بهار و زائرین نوروزی می شوند شایسته است این مطالبه مهم توسط رسانه ها و مسئولان محلی این مهم بصورت جدی تر و پیگیرانه تر از دولت پیگیری گردد تا کم و کاستی های خدمت رسانی به زائرین و میزبانی مطلوب از آنها تا حد امکان مرتفع گردد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻یکشنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۱، شماره ۳۸۸۵

#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar