شهروندی فعال و بهبود کیفیت زندگی شهری
✍ #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
▪️شاید بتوان در جامعه #توسعه_یافته و مبتنی بر نظام های نرم افزاری امروز «شهروندی» را پویاترین مفهوم اجتماعی تلقی نمود. واژه مهمی که مبنای عالی ادارة امور انسانی و موقعیتی فعال است که بر حقوق، وظایف، تعهدات و مسئولیت ها دلالت دارد و توانایی انسان ها برای قضاوت در مورد زندگی شان را تصدیق می نماید.
 
▪️بر همین اساس بنیادی ترین ویژگی شهروندی «مشارکت و حضور فعالانه در نظام اجتماعی» می باشد که با تمسک به مجموعة حقوق، وظایف و تعهدات راهی برای توزیع و اداره عادلانه منابع از طریق #تقسیم_منافع و مسئولیت های زندگی اجتماعی ارائه می دهد.
 
▪️نظام مدیریت شهری با «توسعه مفهوم شهروندی فعال» علاوه بر بهره گیری از توان و استعداد عمومی برای توسعه شهر، سبب توانمندسازی افراد و اجتماعات نیز خواهد شد و فرآیند مشارکت را به عنوان امری ارزشمند و قابل اتکا تعریف می نماید که مصادیق بروز و ظهور آن بر اساس ایجاد انگیزه و تعهد در #شهروندان و امکان مشارکت آن ها در برنامه ریزی، تصمیم سازی و ارائه خدمات عمومی تبیین می گردد.
 
▪️بر این اساس #شهروندی_فعال صرفاً به دنبال افزایش صرف مشارکت عمومی نیست بلکه فراتر از آن خواهان مشارکت هدفمند، متعهدانه و بر مبنای باور و علاقه عموم شهروندان در اداره شهر است.
 
▪️به بیان ساده تر پارلمان های شهری و شهرداری ها با مجموعه ای از برنامه ها و اقدامات بسترهای لازم جهت همراهی شهروندان در مدیریت شهری را فراهم می سازند تا از این طریق شهر به مکان زندگی پیشرفته، توسعه یافته و مطلوب تبدیل شود. حال سئوال اساسی اینجاست که شهروندی فعال چه اهمیت و نقشی در بهبود #زندگی_شهری دارد و چرا در نظام های توسعه یافته برای مدیریت شهری وظیفه مهم «توسعه شهروندی فعال» تعریف گریده است؟
 
▪️مسلماً با توجه به تنوع خدمات و تکثر عرصه های فعالیت مدیریت شهری و گستره ی عظیم بحران های پیش بینی نشده در اداره شهر از قبیل؛ سیل، زلزله، آلودگی های زیست محیطی، مسائل مهم اجتماعی از قبیل #وندالیسم و توسعه نامتوازن شهرها و همچنین محدودیت امکانات، منابع و فرصت های در اختیار سیستم مدیریت شهری، بدون شک فرآیند پیشرفت و توسعه شهر بدون مشارکت و کوشش همگانی محقق نخواهد شد.
 
▪️شهری در مسیر پیشرفت قرار خواهد گرفت که علاوه بر #عناصر_مدیریتی متخصص، کوشا و توانمند شهروندانی فعال، مشارکت جو، دارای هویت شهری و اثر گذار در تمامی عرصه های مالی، اجتماعی و توسعه ای داشته باشد. شهروندی که خود را صاحب شهر می داند و سهم خود را برای پیشرفت و توسعه شهر پرداخت می نماید.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻دوشنبه، ۴ مرداد ۱۴۰۰، شماره ۳۴۴۲


#مدیریت_شهری
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ برمدار شهر
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
▪️هر گروه یا فردی که مسئولیت اداره شهر را در قالب شورای شهر و یا شهرداری به عهده می گیرد باید بر مدار شهر، نیازها، قواعد و اصول اداره آن حرکت نماید. شهرها پدیده های بسیار مهم #اجتماعی در عصر حاضر هستند که بسترساز زندگی اجتماعی و رشد و پیشرفت آحاد بشری می شوند. بر این اساس هر شهری که بر پایه اصول علمی و منطقی اداره گردد و همه مسائل اقتصادی، اجتماعی، مذهبی، سیاسی، فرهنگی و شهروندی آن به صورت همه جانبه، سیستمی، متوازن و متعادل احصا و مدیریت شود قاعدتاً مکان بهتری برای زندگی خواهد بود و مردم در آن احساس هویت، تعلق و رفاه بیشتری می کنند و به بیان عامیانه تر از اطلاق عنوان #شهروندی آن احساس رضایت خواهند کرد و لذت بیشتری می برند.
 
▪️در #مدار_شهر سیاست وجود دارد ولی سیاست زدگی خیر، #فرهنگ_عمومی تعریف می شود ولی خرده فرهنگ ها نیز محترم شمرده می شوند، مسائل اجتماعیِ کلان جاری و ساری است اما اقتضائات اجتماعی مناطق و محلات نیز مورد توجه قرار دارد، بهداشت، سلامت و نظافت عمومی جز اصول #اداره_شهر است اما شادمانی و امید آفرینی مورد غفلت قرار نمی گیرد، نمایندگان اکثریت حکمرانی می کنند ولی حقوق اقلیت تضییع نمی گردد، مدیران و مسئولان شهر را اداره می کنند ولی از مشارکت و نقش آفرینی فعال مردم غافل نمی شوند. ادارۀ شهرها خصوصاً در اندازه و گسترۀ کلان شهرهای توسعه یافته یا در حال توسعه با ابعاد و پیچیدگی های فراوانی مواجه است که اگر مورد دقت و توجه قرار نگیرد صدمات و لطمات فراوانی به همراه دارد و سبب هرز استعدادها و افزایش هزینه های مادی و معنوی خواهد شد.
 
▪️در چند دهۀ اخیر با افزایش قدرت سازمان های محلی و شهرداری ها شیوۀ اداره شهرها در روند پیشرفت و توسعۀ کشورها نقش تعیین کننده ای داشته است. بر همین اساس باید حکومت ها در تقنین و اجرا ظرفیتی را فراهم سازند که ظرفیت ها و استعدادهای بومی و منطقه ای در قالب روند #سیستماتیک شناسایی و زمینۀ بروز و نقش آفرینی آن برای توسعه شهرها فراهم گردد. اگر این امر در تمامی شهرهای کشور در چارچوب مشخصی صورت پذیرد سبب رشد متوازن همۀ #شهرها در نقاط مختلف جغرافیایی می گردد که نتیجۀ آن پیشرفت و تعالی کشور خواهد بود. از آن جا که شهرها مستقیماً با پول مردم اداره می گردند و نمایندگان آن ها در چارچوب اسناد بالادستی فرآیند وضع قوانین در چارچوب نیازهای بومی خود را در شوراهای شهر انجام می دهند و قوانین منعطف در قیاس با دولت ها و اختیارات نسبتاً مناسبی در اختیار دارند، مشارکت و همدلی مردم و #مدیران_شهری می تواند نوید بخش اتفاقات خوبی در شهرها باشد.
 

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻چهارشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۰، شماره ۳۴۵۵
 


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ شهروند خانواده مدار
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ «خانواده» اصلی ترین نهاد اجتماعی و بنیادی ترین واحد جامعه است که در بستر آن انواع نیازهای آدمی شامل: مادی، معنوی، روانی، احساسی، عاطفی، اقتصادی و رفاهی بر طرف می گردد. در میان جوامع گوناگون نقش، پایگاه و منزلت خانواده متغیر است و با وجودی که این هسته کوچکترین #نهاد_اجتماعی به حساب می آید در زندگی مردم تأثیر فراوانی دارد. هر چند در سال های اخیر در سطح جهان به صورت حداکثری و در سطح کشور ما به صورت نسبی جایگاه خانواده تا حد بسیاری مورد هجمه و آسیب قرار گرفته است اما این مسأله هرگز خللی در اهمیت آن وارد نمی سازد و چه بسا اگر این بنیان جایگاه واقعی خود را به دست آورد بسیاری از معضلات اجتماعی از بین می رود. بر همین اساس شهروندِ «قانون مدار، محترم، فعال، علاقه مند، متعهد و متعلق به شهر و همشهریان» باید خود در بستر خانواده ای سالم رشد و تربیت یافته و اصول و فرهنگ مردم داری، همسایه داری، احترام به محیط و عناصر آن را آموزش دیده باشد. خانواده و جامعه به صورت متقابل و مستمر با یکدیگر تعامل دارند و بر هم اثر می گذارند. به بیان دیگر از یک طرف خانواده همچون آیینه ای عناصر اصلی جامعه را دربردارد و انعکاسی از اوضاع #اجتماعی است.
 
✅ و از طرف دیگر تأثیرپذیری شدیدی از جامعه دارد به گونه ای که جامعه سالم فقط در سایه خانواده سالم امکان ظهور و بروز می یابد. از آن جا که شهرداری ها در سه دوره حیات خود از دوران «خدماتی و عمرانی» گذر کرده و اکنون ماهیت «اجتماعی» پیدا کرده اند یکی از وظایف مهم #مدیریت_شهری توسعه آموزش های شهروندی و همچنین کمک در جهت تشکیل، تحکیم و توسعه اخلاقی نظام خانواده آحاد شهروندان است. شهرداری ها باید با طراحی و ارائه الگوی تربیت شهروند مطلوب در نهاد خانواده با ابعاد سه گانه «شناختی، نگرشی و مهارتی» تعامل دوگانه مطلوب بین جامعه شهری و خانواده را ایجاد نمایند. با درک این اهمیت در بسیاری از کلان شهرها امروز فرهنگ سراهای موضوعی در حوزه خانواده به فعالیت می پردازند که تحقق این مهم را دنبال می کنند.  مردم در مراحل مختلف زندگی خویش نیازمند آموزش ها و تخصص های متناسب با تربیت #شهروندی هستند. که هدف اساسی و بنیادی این آموزش انتقال مجموعه ای از دانش، نگرش، و جهت گیری های رفتاری ضروری برای باقی ماندن و دوام و رفاه جامعه شهری است. به همین سبب «آموزش شهروندی» به دنبال جلب توجه و حمایت شهروندان از فرهنگ مدنی جامعه و تحقق «شهروند خانواده مدار» است که جز وظایف جداناپذیر شهرداری هاست.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه‌شنبه ۱۶ آذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۴۸

https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12377/338783

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ آگاهی از حقوق شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ آگاهی از «حقوق شهروندی» یکی از پاشنه آشیل های شهرداری های کشور است. اگر بخواهیم مجموعه مسائلی که برای شهر چالش ایجاد می کنند را فهرست کنیم «آگاهی از حقوق شهروندی» به عنوان یکی از مهم ترین موارد مطرح می گردد و در صدر فهرست قرار می گیرد. در نگاه حکمرانی کشور مفهوم حقوق شهروندی معنای گسترده تری از آن چه در این مجال بدان پرداخته ایم دارد اما حوزه سخن ما مربوط به مسائل مربوط به #حقوق_شهروندی در معنای خاص خود در حوزه مدیریت شهری است.
 
✅ در این راستا بحث ضرورت آگاهی از #حقوق شهروندی زمانی بیشتر مورد توجه قرار می گیرد که چند موضوع کلی را مورد توجه قرار دهیم:

▪️اول اینکه به صورت کلی اطلاعات مردم راجع به مسائل حقوقی به نسبت سایر عرصه ها کمتر است که آگاهی های حقوقی در حوزه #شهروندی نیز از این قاعده مستثنا نیست.

▪️دوم عدم آگاهی از این امر سبب می شود در بسیاری مواقع بین مردم و #شهرداری چالش هایی ایجاد گردد که عامل اصلی آن نه «کارآمدی» است نه «سنگ اندازی» و نه «بروکراسی های پیچیده و غیر ضروری» بلکه عدم داشتن اطلاعات کافی سبب ایجاد حاشیه ها و مشکلات فراوان می گردد.

▪️سوم این واقعیت نیز غیر قابل انکار است که با توجه به تغییرات گسترده و مستمری که در حوزه تصمیم گیری و #اداره_شهر صورت می پذیرد بسیاری از مدیران و مسئولان نیز در این زمینه از اشراف و تسلط کافی برخوردار نیستند.
 
✅ مسلماً همه ی مواردی که بیان شد سبب آسیب رسانی به روندها و فرایندها می شود. به عنوان مثال وجود این نقص در ابتدا سبب «عدم مطالبه گری مردم» و به دنبال آن آسیب رسیدن به «نظام پاسخگویی» مدیران می گردد و در ادامه «عدم شفافیت خدمات و تصمیمات مدیران» را به دنبال دارد و در نهایت نارضایتی گسترده دریافت کنندگان #خدمات_شهری رخ می دهد.
 
✅ #شهروند که از حقوق خود شناخت کافی ندارد برای خود وظیفه ای هم متصور نیست و این امر هم سبب ایجاد اختلال در فرایند مشارکت شهروندان در اداره شهر و تحقق مفهوم «شهروند پویا» می گردد و هم به مانعی جدی در مسیر پیشرفت و توسعه تبدیل می شود.

✅ #شهرداری موظف است با امکاناتی که در حوزه اطلاع رسانی (همانند تابلوها و تلویزیون های شهری، رسانه ها، وبسایت ها، فرهنگ سراها و شبکه های اجتماعی مردم، شوراهای اجتماعی محلات و ...) در اختیار دارد به صورت آسان و هنرمندانه فرآیند آگاه سازی شهروندان و دریافت کنندگان خدمات از حقوق خویش را فراهم آورد.

✅ #شورای_شهر نیز در کمیسون حقوقی و مرکز پژوهش های شورا مکلف است ظرفیت توسعه قانونی این امر را فراهم سازد. مسلماً گسترش اطلاعات عمومی و آگاهی های تخصصی سبب بهبود و اصلاح روش ها، کاهش چالش ها و حاشیه ها و افزایش بهره وری می گردد.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۱۸ اذر ۱۴۰۰، شماره ۳۵۵۰


https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12387/338986


#مدیریت_شهری
#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ رسم شهروندی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ مثل هر پدیده ی انسانی دیگر «شهروندی» هم راه و رسمی دارد. مگر می شود بخش عظیمی از انسان ها شهرنشین باشند و شهرها به صورت گسترده و قابل توجهی بر کیفیت زندگی انسان ها اثرگذار باشند اما از قواعد و راه و رسم خاصی برخوردار نباشند. آن چه به عنوان قواعد #شهروندی عمومی محسوب می شود و در همه نقاط جهان مرسوم است در جای خود مهم و قابل توجه است و بخشی که در چارچوب منش و روش شهروند ایرانی و #مسلمان مطرح می گردد نیز باید مد نظر قرار گیرد.
 
✅ #رسم_شهروندی مجموعه ای از قواعد و آداب نوشته شده یا نانوشته است که باید هم توسط شهروندان دانسته و در عمل بدان پرداخته شود و هم توسط مدیریت شهری به رسمیت شناخته شده و نسبت به آموزش آن برای گروه های مختلف سنی اقدام گردد. مسائلی همچون سلامت عمومی، بهره گیری از ترافیک و حمل و نقل عمومی، احترام به حقوق سایر انسان ها، پرداخت عوارض و حقوق #مدیریت_شهری، انجام وظایف و تکالیف شهروندی، مشارکت در اداره شهر، توسعه و نگهداری فضای سبز و بوستان ها، احساس تعلق به شهر، آگاهی از حقوق شهروندی و ... مجموعه واژگانی است که «رسم شهروندی» را پدید آورده و در سراسر دنیا نیز قابل قبول است.
 
✅ علاوه بر این موارد واژگانی همچون همسایه داری، خوشرویی با مردم، آراستگی ظاهری، عدم مزاحمت برای دیگر #شهروندان، مدارا کردن با شهروندان، کمک رسانی به همنوعان، رعایت بیت المال، حفط محیط زیست و حقوق حیوانات و فضای سبز و ... مواردی هستند که در شریعت ما بسیار توصیه شده است و باید نسبت به تحقق آن احساس مسئولیت نماییم. مبنایی ترین ویژگی شهر و جامعۀ اسلامی در «مسئولیت مشترک اجتماعی» ظهور و بروز می یابد. این مسئولیت مشترک از کوچک ترین #نهاد_اجتماعی یعنی «خانواده» آغاز می‌شود و نسبت به همسایه، کسبه، شهر و ... تسری می یابد.
 
✅ طبق آموزه‌های شریعت یک #شهروند در جامعۀ اسلامی و زندگی مدنی خود باید نسبت به آنچه در شهر و محیط زندگی اش اتفاق می‌ افتد، شامل رخدادها و مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتی بلایای طبیعی همچون حوادث غیر مترقّبه احساس تکلیف نماید و در  سطح توان و امکانات خود در رفع این‌گونه مشکلات و کاستی‌ها کوشا باشد و به دیگران یاری رساند. البته رسم شهروندی فرایندی یک طرفه نیست و بخش مهمی از آن به مدیریت شهری برمی گردد که امکانات لازم برای تحقق این امر مهم را فراهم نماید و ضمن حفظ احترام و #حقوق_شهروندان آموزش های عمومی و ضروری جهت ترویج راه و رسم شهروندی را در جامعه فراهم آورد و آن ها را در معنای حقیقی کلمه در اداره شهر شریک نماید.
 
🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۷ بهمن ۱۴۰۰، شماره ۳۵۹۱


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar