✍ شهر فشرده و توسعه پایدار شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
 
✅ یکی از مهم ترین #مسائل_شهرسازی قرن بیستم «پراکنده رویی» یا توسعه بی رویه شهرها بوده است. بر همین اساس بیشتر نظریه پردازان در حمایت از زندگی با تراکم زیاد با ارائه راه حل «شهر فشرده» از رویکرد گسترش بی رویه شهرها کاسته و پویایی و سرزندگی آنها را خواستار شدند.

✅ شهرها همیشه مکان های جالبی برای زندگی بوده اند و در آینده نیز می توانند باشند لذا مفهوم #پایداری_شهرها و ترکیبات آن مثل توسعه پایدار مورد توجه قرار دارد که تضمین کننده زندگی طولانی، سالم و با کیفیت برای نسل آینده نیز هست.
 
✅ در «فرآیند پایداری جهانی» شهرها جایگاه ویژه ای داشته اند و نیل به پایداری در قوانین حاکم بر برنامه ریزی شهری به اولویت #جامعه_جهانی تبدیل شده است. این درحالی است که شهرها تنها ۲ در صد سطح جهان را تشکیل داده اند که ۶۰ تا ۸۰ درصد انرژی جهان را مصرف کرده و عامل بیش از ۷۰ درصد نشر گازهای گلخانه ای هستند.

✅ در واقع شهرها هستند که #مفهوم_پایداری را در دراز مدت با موفقیت یا شکست همراه خواهند کرد. این مسأله به همراه نگرانی های زیست محیطی و بحران های اکولوژیکی حاصل از ناپایداری محیطی شهرها سبب گردیده جستجو برای «فرم شهر پایدار» جانشین جستجو برای «فرم شهر ایداه آل» گردد.
 
✅ که در این بین نظرات مختلفی ارائه شده که شهر فشرده یکی از آن هاست. در #شهر_فشرده توسعه شهری تنها در مکان هایی که دست‌اندازی تکنیکی و فنی از سوی بشر قبلاً بر روی طبیعت صورت گرفته دنبال می گردد. به صورتی که فرمی مناسب جهت پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، حمل‌ونقلِ مؤثر عمومی و همچنین شکلی از تراکم شهری که موجب تعامل اجتماعی می‌شود پیگیری می شود.

✅ هدف اصلی شهر فشرده ارتقای #کیفیت_زندگی شهروندان است که به عنوان واکنشی به روند پراکندگی شهرها روی می دهد. ساختار فشرده شهری واقعیت پیچیده زندگی امروزی شهرهای جهان را انعکاس می دهد که می تواند در مورد شهرهای شعاعی، طولی و ارگانیک که در امتداد مسیرهای ارتباطی شکلی می گیرد به عنوان الگویی مناسب مطرح گردد.
 
✅ این #الگوی_توسعه_شهری سطوح مناسبی از فعالیت های اقتصادی و اجتماعی را در مراکز شهری حفظ می کند و اطمینان می دهدکه تمام بخش های شهر (حتی بخش ها و محله های دور افتاده تر) در فاصله مناسبی از امکانات اصلی #خدمات_شهری قرار دارند. اکنون کمبود این سطح از توسعه در اکثر نواحی شهری و پراکنده امروز، احساس می شود.  

✅ در واقع منظور «بخش بندی خوانا» از فضاهای عمومی است که نه تنها بخش های مختلف محله ها و واحدهای همسایگی را به هم متصل می کند، بلکه شهروندان را از درون خانه ها، مدارس و محل کار شان به هم مرتبط می سازد. در شهر فشرده، تأکید بر رشد #مراکز_شهری موجود و زمین های بازیافتی و در عین حال اجتناب از گسترش و پخش شدن شهر در حاشیه ها دنبال می شود. در بند «کالبد شهری چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت» تحقق شهر «مهربان، خوانا، زیبا و روح نواز» دنبال می گردد.
 

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻پنجشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۰، شماره ۳۵۲۰
 
https://shahraranews.ir/fa/publication/content/12252/336228


#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

مدل مفهومی ارتباط سرمایه اجتماعی و مؤلفه های آن با پایدار شهری

✍ #دکتر_غلامرضا_خوش_فر


#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایداری_شهری
#مدیریت_شهری
#سرمایه_اجتماعی
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ سرمایه اجتماعی و پایداری شهری
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی

✅ در بند #دیپلماسی_شهری چشم انداز جهان شهر برکت و کرامت یکی از مواردی که دستیابی به آن در بازآرایی و بازطراحی شهری مورد توجه قرار گرفته ترسیم جایگاه شهر به عنوان «مقوم سرمایه اجتماعی» است. در عصر حاضر نظام های مطالعات شهری و شهرنشینی صرفاً معطوف به کالبد زیستی شهر نیست. بلکه علاوه بر پردازش کالبدی و بررسی کمیت های مادی آن، از جهت کیفیت های ارزشی و اخلاقی نیز مورد توجه قرار می گیرد. شهر همچون ارگانیسیمی است که از دو جهت «کالبدی و زیستی» و «فرهنگی و اجتماعی» هر روز پیچیده تر می شود و به نقطه آرمانی خود یعنی تقویت ساختارهای همبستگی اجتماعی و همچنین به انتظام و ساختارهای فضای شهری نزدیک تر می گردد.

✅ بر همین اساس سرمایه اجتماعی یکی از عوامل بسیار مهم و اثرگذار برای پایداری سکونت گاه ها در ابعاد:

▪️کلان (جامعه)،
▪️میانه (بنگاه ها و مؤسسات) و
▪️خرد (خانوارها و افراد)

محسوب می شود که شهرها نیز به عنوان یکی از سکونتگاه های بسیار مهم بشری از این قاعده مستثنا نیستند. سرمایه اجتماعی از پیش شرط ها و پیش نیازهای اساسی توسعه شهری است که عناصرتشکیل دهنده ای همچون «اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، آگاهی اجتماعی، درجه معنویت» دارد.

✅ سرمایه اجتماعی از آن جهت اهمیت دارد که علاوه بر اثرگذاری بر مقولات توسعه و پیشرفت #پایداری_شهری را نیز سبب می شود. به بیان دیگر پایداری شهری به دنبال تأمین رفاه نسبی، مشارکت شهروندان و افزایش آگاهی اجتماعی برای همه اعضای جامعه محقق می شود. که این ها همه از اثرات سرمایه اجتماعی است. پایداری مستلزم رعایت عدالت اجتماعی و توجه متوازن به ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است؛ به‌گونه‌ای که نیروی انسانی را به مسیر توسعه‌ خوشبین و امیدوار سازد. سرمایه اجتماعی چهار هدف عمده زیر را دنبال می کند:

1⃣ حفظ سرمایه اقتصادی:

در این هدف واحد تحلیل «افراد در رقابت طبقاتی» هستند و سرمایه اجتماعی منابعی تعریف می شود که امکان دسترسی به #منافع_گروهی را فراهم می کند.

2⃣ حفظ سرمایه انسانی:

در این هدف واحد تحلیل «افراد در خانواده، شبکه ها و زمینه اجتماعی» هستند. سرمایه اجتماعی در این بند جنبه هایی از #ساخت_اجتماعی است که حفظ و توسعه ارزش وجودی انسان را دنبال می کند.

3⃣ حفظ اقتصاد و دموکراسی مؤثر و کارا:

واحد تحلیل این هدف «مناطق کشور هستند» و #سرمایه_اجتماعی شامل اعتماد، هنجارها وشبکه های مشارکتی است که باعث تسهیل تعاون برای کسب منافع متقابل می گردد.

4⃣ کارایی اقتصاد:

واحد تحلیل این هدف «افراد» هستند و سرمایه اجتماعی شامل آگاهی و توجه به امور سیاسی و اجتماعی، اعتماد و #مشارکت می باشد.

✅ #مدیریت_شهری وظیفه دارد برای توسعه و پایداری شهر سرمایه اجتماعی را در ابعاد مختلف توسعه بخشد. در یک نگاه متعالی شهر، شهروندان و شهرداری سرمایه اجتماعی یکدیگر محسوب می شوند به صورتی که شهرداری در خدمت شهروندان است و با مشارکت آن ها زمینه پیشرفت شهر را فراهم می آورد.

🔺منبع: #روزنامه_شهرآرا،
🔻سه شنبه ۱۴ دی ۱۴۰۰، شماره ۳۵۷۲

#تحلیل_مسائل_روز
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ سیستم مدیریت محیط زیست

✅ سازمان جهانی استانداردسازی (ISO) یک سازمان غیردولتی بین‌المللی است که در ۲۴ فوریه سال ۱۹۴۷ تاسیس شد. این سازمان متشکل از مؤسسه‌های ملی استانداردسازی ۱۳۰ کشور بزرگ و کوچک #صنعتی و در حال توسعه از کلیه مناطق دنیاست.وظیفه اصلی #ایزو توسعه استانداردسازی و فعالیت‌های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل‌کننده نسبت به تبادلات بین‌المللی کالاها و خدمات، بهبود همکاری در محدوده علمی، فنی، اطلاعاتی و فعالیت‌های اقتصادی و حمایت از تولیدکننده و مصرف‌کننده است.

✅ #سازمان بین‌المللی استاندارد (ایزو) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات مؤثرتر، ایمن‌تر و بهداشتی‌تر می‌شود. استانداردهای ایزو تجارت و #بازرگانی بین کشورها را آسان‌تر و صحیح‌تر می‌کند و به طور کلی از مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات حمایت، و زندگی آنها را سهل‌تر می‌کند. به عبارت دیگر اقدامات ایزو که منتج به موافقت‌نامه‌های بین‌المللی گشته، در نهایت به صورت استانداردهای بین‌المللی چاپ می‌شود.

✅ محیط زیست، محیطی شامل هوا، آب، خاک، منابع طبیعی، گیاهان، جانوران، انسان‌ها و روابط متقابل بین آنها که سازمان در آن #فعالیت می‌نماید. توجه روز افزون به حفظ محیط زیست از طریق برقراری قوانین و ضوابط ملی، منطقه ای، بین المللی و همچنین سطح آگاهی، نیازها و انتظارات ذی نفعان نسبت به توسعه پایدار از طریق تعامل بین سه رکن آن یعنی محیط، جامعه و اقتصاد باعث ایجاد تحرک و انگیزه در سازمان ها در برقراری سیستم های مدیریت محیط زیستی با هدف مشارکت در رکن #پایداری محیط زیست شده اند.

✅ بدیهی است که #استانداردسازی در سطح بین المللی و ایجاد هم زبانی و هم نوایی به گسترش رویکردهای محیط زیستی در دنیا کمک شایانی نموده است. انتظارات اجتماعی برای توسعه پایدار، شفافیت و پاسخگویی منجر به قوانین سختگیرانه، فشار فزاینده آلودگی بر محیط، استفاده غیر موثر از منابع، مدیریت نامناسب پسماند، تغییرات آب و هوایی، تضعیف و فقدان تنوع محیط زیستی شده است. این #استاندارد مبنای بسیار خوبی برای سازمان است تا توسط آن بتواند جنبه های محیط زیستی را شناسایی و با تعیین پیامدها و تعریف اقدامات مناسب، آنها را مدیریت نماید.

✅ با توجه به تغییرات جدید در این ویرایش، سازمان باید عوامل درون و برون سازمانی مرتبط با مقاصد و جهت گیری های #راهبردی که بر توانایی #سازمان در دستیابی به نتایج سیستم مدیریت محیط زیست تاثیر دارند را تعیین نماید. این عوامل، ورودی خوبی برای تعیین اهداف و همچنین با توجه به نیازها و انتظارات ذی نفعان، مبنایی برای طرح ریزی ریسک ها و فرصت ها در نظر گرفته می شوند.

✅ تفکر مبتنی بر #ریسک بروی فرآیند های سیستم مدیریت #محیط_زیست به عنوان یک ابزار پیشگیرانه به سازمان کمک خواهد کرد تا عوامل و موضوعات نامطلوب و موثر در دستیابی به اهداف، شناسایی و ضمن اولویت بندی آنها از طریق تعریف اقدامات مناسب، تعیین تکلیف شوند.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#مدیریت_پروژه
#مدیریت_کیفیت
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com

@modiryar

✍ مدل ستون های اصلی توسعه پایدار

▪برای دستیابی به پایداری، باید عوامل پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیطی با یکدیگر در تعادل و هماهنگی باشند. این ها سه رکن اصلی را می توان به صورت زیر تعریف کرد:

✅ پایداری محیطی

▪#پایداری_محیطی به این معنی است که ما به کمک منابع طبیعی خود زندگی می کنیم و برای پایداری زیست محیطی، باید یاد بگیریم که منابع طبیعی خود مانند سوخت، زمین، آب و… را با نرخی پایدار مصرف می کنیم. برخی منابع فراوان تر از سایرین هستند اما باید آسیب به محیط زیست ناشی از استخراج بی رویه این مواد را در نظر بگیریم و بتوانیم منابع را در چارچوب اصول اقتصاد مصرف کنیم.

▪ما باید تلاش کنیم تا به آرزوی به صفر رسیدن میزان کربن تولید شده برسیم و بعد از آن هم فراتر برویم تا در نهایت به آب و هوای پاکیزه دست یابیم. پایداری زیست‌محیطی را نباید با پایداری کامل اشتباه گرفت، زیرا این عامل در کنار عوامل اقتصادی و اجتماعی است که باعث رسیدن به پایداری می شود.

✅ پایداری اقتصادی

▪#پایداری_اقتصادی مستلزم آن است که یک کسب و کار یا کشور از منابع خود به طور مؤثر و مسئولانه استفاده کند تا بتواند به شیوه ای پایدار برای تولید مداوم سود کار کند. بدون سود، یک کسب و کار نمی تواند فعالیت های خود را حفظ کند. اما بدون رفتار مسئولانه و استفاده بهینه از منابع، یک شرکت قادر نخواهد بود فعالیت های خود را در دراز مدت حفظ کند.

✅ پایداری اجتماعی

▪#پایداری_اجتماعی توانایی جامعه یا هر سیستم اجتماعی برای دستیابی مداوم به رفاه اجتماعی خوب، برابری و عدالت است. دستیابی به پایداری اجتماعی تضمین می کند که رفاه اجتماعی یک کشور، یک سازمان یا یک جامعه می تواند در دراز مدت حفظ شود.

✅ در نهایت روابط میان هر اصل به شکل زیر خواهد بود:

▪پایداری اجتماعی + اقتصادی = منصفانه
▪پایداری اجتماعی + زیست محیطی = بادوام
▪پایداری اقتصادی + زیست محیطی = شدنی

اما تنها از طریق ایجاد توازن اقتصادی + اجتماعی + زیست محیطی می توانیم به پایداری واقعی دست یابیم.

#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار

www.modiryar.com

@modiryar