kaveh farhadi کاوه فرهادی

به بهانه #آخرین_دوشنبه_سال
و به یاد #دوشنبه_چهارده_بهمن_۹۸

#قصه‌های_شهر

#به‌_خاطر_عطر_نان_گندم!

نمي‌دانم خاصيت ميز و نيمکت چیست که به محض قرارگرفتن پشتش، حتي اگر بزرگ‌سال باشي و با تمايل و انتخاب خودت پشت نيمکت نشسته باشي تا درسي را بشنوي، باز ميل به بازيگوشي و سربه‌هوايي ايجاد مي‌شود. حالا شايد اين حرف براي همه آدم‌ها صدق نکند، ولي براي من يکي در اوان دهه ۲۰ زندگي که با ميل و انتخاب خودم روي نيمکت‌ رشته جامعه‌شناسي نشسته بودم، همين‌طور بود. اما درست همان زماني که پشت نيمکت وول مي‌زدم و شکلک روي کاغذ مي‌کشيدم، صداي مردي در گوشم (و وجدان بازيگوشم) زنگ زد که با لحني غريب مي‌گفت: "به‌خاطر عِطر نان گندم" درس بخوانيد.
عجبا! اين چه کسي بود که با چنين قسم عجيب و شاعرانه‌اي مي‌خواست هوش و حواس ما را به داخل کلاس بياورد؟ زنگ واژه عطر نان گندم در گوشم، حواسم را به خودش گرفت و مدتي پس از شنيدن حرف‌هايش عطر نان گندم، جهانم را نيز پر کرد. جالب‌ترين حرفش براي جواني چون من در آن سال‌هاي اوايل دهه۷۰ اين سخن بود که برخلاف اين باور عمومي که بين ايرانيان روحيه کار مشارکتي و جمعي وجود ندارد، فرهنگ و #سنت‌هاي_بومي و اقتصادي ما سرشار از نمونه‌هاي کار مشارکتي و ياريگري است.

اين باور #دکتر_مرتضي_فرهادي،
استاد مردم‌شناسي بود که همين چندوقت پيش مراسمي در گراميداشت 75 سالگي‌اش به همت علي دهباشي برگزار شد. نظرش درباره #ياريگري نتيجه سال‌ها پژوهش مردم‌شناسانه بود که همان سال‌ها در کتابي با نام
#فرهنگ_ياريگري_در_ايران چاپ شد.
در همين ايامي که برگزاري مراسم گراميداشت فرهادي خاطرات گذشته را به يادم آورده، جشنواره سينمايي فيلم فجر هم در حال برگزاري است و لابه‌لاي اخبار روزمره ماجراهايش را دنبال مي‌کنم. سال‌هاست که در ايام جشنواره به ديدن فيلم نرفته‌ام، اين ماجرا هيچ ربطي به جهت‌گيري‌هاي سياسي يا دلخوري‌هاي روشنفکرانه يا اندوه اين روزها ندارد، يک جورهايي دلم خواسته طعم شوق آن سال‌هايي را که در برف و باران و سرما، براي گرفتن کارت دانشجويي فيلم‌ها در صف مي‌ايستاديم و براي ديدنشان از سروکول جمعيت بالا مي‌رفتيم و بعد از ديدن هر فيلم احساس فاتحاني را داشتيم که بخشي از معناي جهان را کشف کرده‌اند، در خودم نگه دارم. لابد از اين جهت که انسان موجودي است خاطره‌باز و در اين‌سوي زمين، همه‌چيز زندگي آن‌قدر زود تبديل به خاطره مي‌شود که آدم احساس مي‌کند به‌قدر سرو هزارساله خميده‌اي عمر کرده است!
باري، همان‌طور که اخبار جشنواره را رصد مي‌کردم، هر روز موجي از چهره‌هاي عصباني کارگردان‌ها و بازيگران را مي‌ديدم که برآشفته از پرسش و نقد و گفت‌وگوها، با چهره‌هايي برافروخته و صدايي فرکانس بالا، پاسخ مي‌دادند. ثانيه‌اي بعد تصويرشان در شبکه‌هاي مجازي مي‌آمد و جماعتي ديگر شگفت‌زده از اين برخورد، با کلمات پرفرکانس ديگري پاسخ مي‌دادند. کارزاري به چشمم مي‌آمد که در آن بيشتر از اينکه حق با چه کسي است يا چه حرفي مي‌زند، خشم و عنان ازکف‌دادگی موج می‌زد؛ خشمي که مي‌جوشد - و جوشش آن بي‌سبب نيست- اما سرريز مي‌شود روي خودمان. از پس اين ترکش‌هاي خشم بيشتر از روشنگری، جان‌هاي پاره‌پاره و تک‌افتاده به‌جا مي‌ماند. تاريخ پر است از فرازوفرودها، روزهاي تلخ و شيرين و حکايت‌هاي دروغ و راست،

اما به قول #مرتضي_فرهادی؛ بزرگ‌ترين دروغ تاريخ آن است که گمان بريم به تنهايی می‌توان وارد بهشت شد.

خانم‌ها و آقايان، به‌خاطر #عطر_نان_گندم که #خاطره_جمعي_مشترک همگی ماست، بر سر هم هوار نکشيد؛ ما مردم ياريگری بوديم و هنوز مي‌توانيم باشيم.

#گیتی_صفرزاده
#روزنامه_شرق ( مورخ: ۲۳ بهمن ۹۸)

از: کانال تلگرام یکی بود یکی نبود
@yekiboodyekihamnabood

#شب_مرتضی_فرهادی

@kaveh_farhadi

1.8K viewsedited 07:34