تمدن اسلامی که تا زمان خواجه نصیر به اوج خود رسید بود با گسترش اندیشه اشراقی‌گری و عرفانی رو به افول گذاشت.
تعالیم امثال صدرالدین قونوی عامل عقب افتادگی علمی جامعه اسلامی شد.

#قوام‌صفری | #تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

ابن‌عربی، ادامه ابن‌سیناست‌
بی‌اعتباری تقسیم «عرفا، فلاسفه»

#تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

بدایة الحکمة کدام گره فرو بسته ما را باز می‌کند؟
بدایة الحکمة سمّ مهلک در فهم فلسفه

#تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

#دستخط ملاصدرا

آلبومی از دستخط باقی‌مانده از نسخه‌های خطی

دستخط شیخ طوسی| دستخط سید بن طاووس| دستخط علامه حلی| دستخط خواجه نصیر الدین طوسی| دستخط میرداماد| دستخط شیخ بهایی| دستخط سید احمد علوی| دستخط شیخ حر عاملی| دستخط علامه وحید بهبهانی| دستخط سیدهاشم بحرانی| دستخط علم الهدی فرزند فیض کاشانی| دستخط محقق کرکی| دستخط شیخ لطف الله میسی| دستخط کرکی، حسن بن علی| دستخط میرزا عبدالله افندی| دستخط آقا بزرگ طهرانی| دستخط صاحب عوالم (عبدالله بحرانی)| دستخط محمدتقی مجلسی| دستخط شیخ یوسف بحرانی| دستخط صاحب معالم| دستخط سید نعمت الله جزایری| دستخط پدر شیخ بهایی| دستخط محمدامین استرآبادی| دستخط علامه مجلسی|

@nosakh_shii

دکتر نصرالله حکمت:
هرکس ابن سینا و فارابی را نشناسد بویی از فلسفه نبرده، و حتی هگل و کانت را نخواهد فهمید!
✦༅✿༅✦═༅༅═┅──

✍ پی‌نوشت:
با تشکر از استاد حکمت، درباره این گفتار سؤالی به ذهن می‌رسد:
استاد در سخنرانی‌های خود بارها اشاره کرده‌اند عده زیادی از کسانی که فلسفه اسلامی درس می‌دهند ابن‌سینا و فارابی را درست فهم نکرده‌اند.
▪️اکنون اگر فهم فلسفه هگل و کانت مستلزم فهم فلسفه ابن‌سینا و فارابی باشد:
آیا هگل و کانت، فلسفه ابن‌سینا و فارابی را فهم کرده و سپس مطالب خود را بیان کرده‌اند؟
اگر اینچنین است، که این نیاز به اثبات دارد که چگونه درحالیکه بسیاری از اساتید فلسفه اسلامی، ابن‌سینا و فارابی را فهم نکرده‌اند هگل و کانت فلسفه آن دو را عمیقا دریافته‌اند!
▪️و اگر مدعی این نیستیم که هگل و کانت، فلسفه فارابی و ابن‌سینا را فهمیده‌اند و چه بسا اصلا کاری با آن نداشتند، پس این لازمه از کجا بدست می‌آید که بگوییم فهم فلسفه هگل وکانت در گرو فهم فلسفه ابن‌سینا و فارابی است؟
▪️حالت سوم هم این است که بگوییم: هگل و کانت سخنان خود را نفهمیده‌اند و ما با فهم فلسفه ابن‌سینا فلسفه هگل و کانت را _که خودشان نفهمیده بودند_ خواهیم فهمید.

پیشتر نیز یکی از اساتید فلسفه بیان کرده بود: فهم عمیق خطبه‌های توحیدی نهج البلاغه و دیگر منظومه‌های روایی متوقف بر فهم فلسفه و عرفان و مخصوصا ابن‌عربی است!
جالب است که در اینصورت باید معتقد باشند توحید حقیقی تا قرن هفتم که زمان ظهور ابن‌عربی بود فهم نشد!
و اصلا چرا اهل بیت علیهم السلام مطالبی را بیان کردند که فهم آن متوقف بر ارائه مبانی توسط فیلسوفانی بود که حتی عمدتا شیعه هم نبودند، و چه بسا بعضا میانه‌ای با دین هم نداشتند؟!

https://t.me/kalam_shia/593

استثنا بودن هانری کربن از سایر مستشرقین، و تمجید از او در مقابل بی‌اعتقادی و بی‌اعتمادی به سایر مستشرقین

#تاریخ_فلسفه_اسلامی
@kalam_shia

عرفان پدیده‌ای خاص یک دین نیست، نوعی دین جهانی است
ابن‌عربی و شیخ احمد احسایی را نمی‌توان از هم جدا ساخت
#تاریخ_فلسفه_اسلامی

پست مرتبط:
https://t.me/kalam_shia/357

حمله سید جلال آشتیانی به ابوالحسن جلوه و آقا ضیاءالدین دُرّی، به دلیل مخالفت با ملاصدرا

عِرضِ خود برده‌اند و از حد خود تجاوز نموده‌اند و نفهمیده به جهل خود اعتراف کرده‌اند!
جلوه نه تنها از فهم حکمت متعالیه عاجز بود بلکه حواشی او بر شفا هم بسیار سطحی و کم عمق است! مناقشات او با ملاصدرا در حرکت جوهری و اتحاد عاقل و معقول، و نیز وحدت وجود دلیل بر کم عمقیِ او در مشکلات فلسفی است.


سیدجلال آشتیانی:
«یکی از کسانی که در صدد قدح بر مبانی ملاصدرا برآمد، حکیم عصر قاجاریه آقا میرزا ابوالحسن جلوه (م ۱۳۱۲ق) شاگرد آقا میرزا حسن چینی و آقا میرزا حسن نوری _فرزند و تلمیذ آخوند ملاعلی نوری_ بود که گاهی در مجلس به خیالِ خود، مواضع سرقتِ صدرالمتألهین را نشان می‌داد.
در عصر ما مرحوم آقا ضیاء الدین دری، رساله‌ای مختصر در این باب نوشت و یکی دونفر از فضلای معاصر هم گاهی جسته و گریخته در این باب به قول طلاب علوم دینی _کثرهم الله تعالی وایّدهم_ اظهار لحیه نموده‌اند و عِرضِ خود برده‌اند و از حد خود تجاوز نموده‌اند و نفهمیده به جهل خود اعتراف کرده‌اند.
مرحوم جلوه در طبیعیات شفا به طور سطحی و به اصطلاحِ طلاب به نحو (کان، یکون) و در علوم ریاضی، آن هم ریاضیات معمول در مدارس قدیم در سال‌های حدود نود یا هشتاد سال قبل، مدرس رسمی بود. الهیات شفا را هم تدریس می‌نمود و رشته تخصصی او همین‌ها بود که ذکر شد. حواشی که از او در این قسمت‌ها در دست است، بسیار سطحی و کم عمق است و اگر به همه شفا حاشیه می‌نوشت، حواشی او در ردیف سطحی‌ترین تعلیقات به شمار می‌رفت و فقط از تتبع او می‌شد بهره برد.
آن مرحوم به جای حل مشکلات کتب فلسفی، دنبال نسخ می‌گشت و اغلب اوقات (بنا به نقل اساتید بزرگ ما) مجلس درس را با تطبیق نسخ و (إن قلت و قلت) برگزار می‌نمود.
در فهم مشکلات مباحث عرفانی و حکمت ذوقی و حکمت متعالیه سبک ملا صدرا بسیار عاجز بود، با اینکه تدریس الهیات به روش اهل ذوق و تحقیق در کتب عرفانی مثل تمهید القواعد و شرح فصوص و مصباح الأنس فن او نبود، این قبیل از کتب را هم تدریس می‌نمود».
سیدجلال آشتیانی، سه رساله فلسفی، ص۲۳-۲۲

«مرحوم آقا میرزا ابوالحسن بر مبانی و ادله ملاصدرا در حرکت جوهر و اتحاد عاقل و معقول، و نیز مبحث وحدت وجود اشکالاتی دارد که حاکی از عدم تسلط او به افکار ملاصدرا و دلیل بر کم عمقیِ او در مشکلات فلسفه است».
سیدجلال آشتیانی، سه رساله فلسفی، ص۲۴
#انتحال_ملاصدرا

مطلب مرتبط:
https://t.me/kalam_shia/441

آقا حسین خوانساری چنین مطلبی ندارد!

رضا پورجوادی:
‏آقا حسین خوانساری، شیخ الاسلام اصفهان در دوره شاه سلیمان صفوی، معتقد بود هیچ دلیل عقلی برای یگانگی خدا وجود ندارد.

✦༅✿༅✦═༅༅═┅──
اگر مراد مطلب موجود در حاشیه شفا، ذیل شبهه ابن‌کمونه است، در آنجا پس از نقل ادله فلاسفه در وحدت واجب الوجود، در مقام مستشکل ایراداتی را بر تبیین فلاسفه و از جمله ملاصدرا وارد می‌کند و سپس بیان می‌کند که:
«و اذ عرفت هذا فنقول أنّ هذه الایرادات یندفع‌ بتمهید‌ مقدمتین‌:» آقا حسین خوانساری، الحاشیة علی الشفاء، ص۲۸۳
یعنی صریحا بیان می‌کند که ایرادات و اشکالات به محال بودن تعدد خدایان وارد نیست و خدا واحد است؛ اما نه با تبیینی که فلاسفه کرده‌اند بلکه با دو مقدمه‌ای که خود او ذکر می‌کند.
و بعد از ذکر ادله خود بر وحدت و یگانگی خدا می‌نویسد:
«وبعد تمهید هاتین‌ المقدمتین دفع الایرادات بالتمام‌ علی طرف التمام، اذا ملّخص الکلام حینئذ بعد التطویلات‌ والزوائد أنّ هذا المعني الواحد الحقيقي للماهية سواء کان معني جنسیاً أو نوعیاً تعیّنه إمّا‌ بذاته‌ فیلزم‌ انحصاره‌ في فرد وهو ظاهرا و إمّا‌ بغیره‌ فیلزم‌ حینئذ‌ محذوران‌:» آقا حسین خوانساری، الحاشیة علی الشفاء، ص۲۸۴
تصریح می‌کند که انحصار خداوند _که واحد حقیقی است_ در یک فرد ظاهر و واضح است و اگر غیر از این را قائل باشیم دو محذور پیش می‌آید.
لذا معلوم نیست این نسبت را چگونه به ایشان داده‌اند!
در انتها نیز بیان می‌کند که اصلا برای اثبات یگانگی خداوند و محال بودن تعدد خدایان دلایل نقلی کفایت می‌کند؛ و اشاره می‌کند که توحید و یگانگی خداوند از ضروریات دین است که دلایلی عقلیه‌ای که در قرآن و روایات آمده بر آن دلالت دارد؛ از جمله آیه: لوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا. و در انتها می‌گوید اگر برهان بودن قبیل این آیات را هم نپذیرید، باز هم در اقناع نفس بهتر از ادله فلاسفه می‌باشد، و امر [محال بودن تعدد خدایان] واضح است، ولو کره المشرکون. آقا حسین خوانساری، الحاشیة علی الشفاء، ص۲۹۶

▪️لازم به ذکر است، نگارنده به همراه زابینه اشمیتکه در کتاب «فیلسوف یهودی بغداد»، پاورقی ص۶۷ نیز همین ادعا را درباره آقا حسین خوانساری تکرار کرده بودند.

@kalam_shia