۱ بهمن زادروز حکیم ابوالقاسم فردوسی

( زاده ۱ بهمن ۳۱۹ در #توس – درگذشته سال ۳۹۹ توس) #حماسه‌سرای بزرگ، سرایندهٔ #شاهنامه

«ابوالقاسم حسن پورعلی توسی» معروف به #فردوسی در روستای #پاژ، از توابع #طبران_توس در #خراسان دیده به جهان گشود. او که پدرش دهقان بود و ثروت و موقعیت قابل توجهی داشت، از کودکی به کسب علم و دانش پرداخت و به خواندن داستان علاقه‌مند بود.

همان گونه که در زندگی‌نامه #فردوسی آمده است، آغاز زندگی وی هم‌ زمان با جنبش نوزایش در میان #ایرانیان بود که از سده سوم هجری آغاز شده و دنباله و اوج آن به سده چهارم رسید. #فردوسی از همان روزگار کودکی بیننده کوشش‌های مردم پیرامونش برای پاسداری ارزش‌های دیرینه بود و خود نیز در چنان زمانه و زمینه‌ای پا به پای بالندگی جسمی به فرهیختگی رسید و رهرو سخت‌گام همان راه شد.

کودکی و جوانی فردوسی در زمان #سامانیان سپری شد. #شاهان_سامانی از دوستداران ادب #فارسی بودند. آغاز سرودن #شاهنامه را بر پایه #شاهنامه_ابومنصوری از زمان سی سالگی فردوسی می‌دانند، اما با مطالعه زندگی‌نامه فردوسی، می‌توان چنین برداشت کرد که وی در جوانی نیز به سرایندگی می‌پرداخته‌ و چه بسا سرودن داستان‌های شاهنامه را در همان زمان و بر پایه داستان‌های کهنی که در داستان‌های گفتاری مردم جای داشته‌اند، آغاز کرده است. از میان داستان‌های شاهنامه که گمان می‌رود در زمان جوانی وی گفته شده باشد، می‌توان داستان‌های بیژن و منیژه، رستم و اسفندیار، رستم و سهراب، داستان اکوان دیو و داستان سیاوش را نام برد.

#شاهنامه پرآوازه‌ترین سروده #فردوسی و یکی از #بزرگ‌ترین_نوشته‌های_ادبیات_کهن_پارسی است. #شاهنامه، منظومه مفصلی است که از حدود ۶۰ هزار بیت تشکیل شده و دارای ۳ دوره #اساطیری، #پهلوانی و #تاریخی است. #شاهنامه روایت نبرد خوبی و بدی است و پهلوانان، جنگجویان این نبرد دائمی در هستی‌اند. پهلوانانی همچون فریدون، سیاوش، کیخسرو، رستم، گودرز و طوس از این دسته هستند. شخصیت‌های دیگری نیز همچون ضحاک و سلم و تور وجودشان آکنده از شرارت و بدخویی و فساد است.

#فردوسی پس از سرودن نزدیک به بیست سال در تکمیل آن کوشید. این سال‌ها هم‌زمان با برافتادن #سامانیان و برآمدن #سلطان_محمود_غزنوی بود. #فردوسی در سال ۳۹۴ هجری قمری در ۶۵ سالگی بر آن شد که #شاهنامه را به #سلطان_محمود پیشکش کند، و از این‌رو دست به کار ویرایش تازه‌ای از #شاهنامه شد. او در ویرایش دوم، بخش‌های مربوط به پادشاهی #ساسانیان را تکمیل کرد. پایان ویرایش دوم #شاهنامه در سال ۴۰۰ هجری قمری در ۷۱ سالگی او بوده است.

وی #شاهنامه را در شش یا هفت دفتر به دربار #غزنه نزد #سلطان_محمود فرستاد. به گفته خود #فردوسی، سلطان محمود «نکرد اندر این داستانها نگاه» و پاداشی هم برای وی نفرستاد. از این رویداد تا پایان زندگانی، #فردوسی بخش‌های دیگری نیز به #شاهنامه افزود که بیشتر در گله و انتقاد از محمود و تلخ‌ کامی سراینده از اوضاع زمانه بوده‌است. در روزهای پایانی زندگی #فردوسی از سن خود دو بار یاد کرده، و خود را ۸۰ ساله و جای دیگر ۷۶ ساله خوانده است.

وی را در شهر #توس، در باغی که برای خودش بود، به خاک سپردند.
از زمان خاکسپاری #فردوسی، آرامگاه او چندین بار ویران شد. در سال ۱۳۰۲ به دستور #میرزا_عبدالوهاب_خان_شیرازی، والی #خراسان، جایگاه آرامگاه را تعیین کردند و ساختمانی آجری در آنجا ساختند.

پس از تخریب تدریجی این ساختمان، انجمن آثار ملی با تلاش های #محمد_علی_فروغی و #سید_حسن_تقی‌زاده، ساخت آرامگاه فردوسی شد و هزینه این کار از سوی مردم پرداخت شد و بدون بودجه دولتی از ۱۳۰۴ شروع شد، آرامگاهی ساختند که در سال ۱۳۱۳ افتتاح شد. این آرامگاه با نشست در سال ۱۳۴۳ دوباره تخریب و تا سال ۱۳۴۷ بازسازی شد.

#شاهنامه برای همه اقوام ایرانی از #کرد تا #آذری و #لر و #بلوچ و #خراسان و #گیلکی و #مازنی است و همه در این کتاب #اقوام_ایران نامیده شده‌اند.

#یونسکو ی سازمان ملل #شاهنامه_فردوسی را یکی از سه اثر ۷برجسته جهان شناخته است.


با ویرایش از کانال ‎@bargi_az_tarikh


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

توژک زیبائی از خیابان‌های شهر #رشت بهمراه یک موسیقی عاشقانه #گیلکی

پیشکش به همه گیلانی‌ها به ویژه #رشتیها وهمه هم میهنانی که #رشت و موسیقی #گیلکی را دوست میدارند.🌹


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomalu

بازخوانی زیبا ترانه #گیلکی که نخستین بار از سوی استاد #فرامز_دعایی خوانده شد در پیشگاه استاد از سوی بانوی #گیلانی

#بیا_مره_یاری_بدن


پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

ترانه زیبای #گیلکی "جانِ مار"

باصدای : #دانیال_جوان

پیشکش به مادران #ایرانزمین

پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

طنز #گیلکی هم میهن #گیلانی
ببینید
پایگاه ایران دوستان مازندران

@jolgeshomali

بماند به یادگار در دفتر یادها وخاطرات جهان از این روزها که چگونه کرونا مردمان جهان را در خانه نگه داشته اما دل های آنان را به هم نزدیک کرده است مردمی که زبان یکدیگر را نمی فهمند اما موسیقی و حال دل یکدیگر را میفهمند!

#ایتالیایی ها این شب ها و روزها از خانه هایشان برای هم آواز می خوانند. یک خانواده #ایرانی هم برای همسایه های ایتالیایی خود ترانه #گیلکی ، #رعنا را می خوانند و شگفت اینکه یکی از ایتالیاییها میگوید که #ایرانی اند و با خانواده ایرانی مقیم ایتالیا در خواندن موسیقی زیبای شمالی رعنا همراهی و همخوانی میکنند.


پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

رقص زیبای مـحلی #شمالی (گیلان،مازندران)
با لباس های محلی شمالی : دامن های کوتاه بیشتر در #مازندران ، دامن های بلند بیشتر در #گیلان رایج بوده است.
همراه با ترانه #گیلکی
#ایرانیان مقیم #آلمان در یک جشن عروسی 👌👌


پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

رقص زیبای مـحلی #شمالی (گیلان،مازندران)
با لباس های محلی شمالی : دامن های کوتاه بیشتر در #مازندران ، دامن های بلند بیشتر در #گیلان رایج بوده است.
همراه با ترانه #گیلکی
#ایرانیان مقیم #آلمان در یک جشن عروسی 👌👌


پایگاه ایران دوستان مازندران


@jolgeshomali

☄ پاسخ به این مغلطه بزرگ👈 "قومی به نام فارس وجودندارد، پس ایران یک ملت نیست و متشکل از ملیت های مختلف و اقوام غیر فارس است که هویتشان توسط فارسها سرکوب شده!" ☄


چند نفر از پانها این گزاره را چندین بار در گروه متصل به کانال درج کردند (و البته بخاطر اصرار و تکرار پیامهای غلط، حذف شدند).

❗️نوشته بودند؛
در فلان کتاب (نامعتبر) و فلان فصلنامه (جهت دار) نامی از قومیت فارس نیست بلکه از لر و کرد و بلوچ و ترکمن سخن گفته شده پس ما ملتی حول زبان فارسی نیستیم و باید حقوق خود را جداگانه مطالبه کنیم!!!!


📌پاسخ به این مغلطه که شعار اصلی پانهاست☝️و ۶ سال است یک-نفس تبلیغ گسترده شده!


1_ #قوم_پارس (نه فارس) قدمت و پیشینه ای حداقل برابر تاریخچه #هخامنشیان دارد که آنان خود را پارس می گفتند، در اتحاد با پارت و ماد دو قوم بزرگ دیگر فلات ایران. #ایران از وقتی #سرزمین_پارسیان نامیده شده که فرمانروایی #هخامنشی بر آن گسترانده شد و به پاس و احترام خدمات روشن و بی بدیل آنها به تمدن بشری (نه فقط تمدن ایرانی) نام ایران را پارس یا پارسه یا پرشیا گذاشتند.

2_پیش از هخامنشیان، "ایران" نامی بود که در #اوستا گفته شد، در دوره هخامنشی و پس از آن در شاهنشاهی های مختلف هم نام "ایران" در داخل کشور کاربردداشت، اما پارسه، پرشیا، سرزمین پارس/ملک الفارس را دیگر کشورها که ما را با "شاخص تمدنی پارس" می شناختند همچنان به کار می بردند. از دوره اشکانیان نام #ایران بر سکه های رسمی هم درج شد، اگرچه ایران را همچنان پارسه هم می گفتند به یاد نخستین فرمانروایی بزرگ جهانی و دیگر کشورها هم اکثرا پس از اشکانیان تا همین دوره #پهلوی و قرن کنونی(14 خ.) ایران را "پارس" می گفتند. حکومت های داخل ایران، نام "ایران" را در طول سده ها به کار میبردند اما می توان گفت تا پیش از دستور رضاشاه، ایران هم مانند آلمان و مصر و... کشوری با دونام بود(یکی نام داخلی، یکی خارجی)

3_ آن اقوام خوش نام #پارس #ماد #پارت امروز دیگر با آن دسته بندی و شمایل در ایران نیستند، و این تنها بخاطر آمیختگی و اختلاط بالای جمعیتی در ایران و جابجایی و کوچ آزادانه مردم میان اقلیم های مختلف ایران است. چنانکه به گواه پژوهشهای جمعیت شناسی (تبارشناسی) و تاریخی، قوم پارس امروز در سراسر ایران پراکندگی پیدا کرده است همانگوته که قوم ماد و پارت در کشور پراکنده شده است. به بیان روشن، می توان گفت امروز #همه_استانهای_ایران_پارس_هستند.

4_ برخلاف آنچه قومگرایان تلاش دارند جا بیندارند، اگر امروز قومی با نام #فارس یا #قوم_فارس وجود خارجی ندارد به معنای نبودن و عدم وجود "فارس" نیست، بلکه به معنای "خروج این هویت از آن شمایل بدوی #قومی به شمایل گستردگی کشوری و شمول سراسری سرزمینی است". یعنی معیار فارس بودن فقط شاخصه قومی نیست بلکه معیاری گسترده و همه شمول در سراسر فلات ایران و پیرامون آن پیدا کرده است که همان نماد #تمدن_ایرانی است

5_ امروز نه فقط کسانی که فارسی معیار و رسمی را سخن می گویند فارس هستند،
بلکه یزدی و اصفهانی و کاشانی و قمی و کرمانی و شیرازی و خراسانی و بوشهری و گویشهای مختلف فارسی و سیستانی و #بختیاری و #لری و #مازنی و #گیلکی و... حتی #کردی و #آذری و #بلوچی و #عرب که هدف پانها برای تبلیغ واگرایی هستند را هم باید #فارس نامید. صد البته #تاجیک ها و ایرانی تباران بیرون از مرزهای امروز هم فارس هستند

6_ فارس یا پارس یا Persian امروز اصلا محدود به مفهوم قومی آن در 25 قرن پیش (هخامنشیان) نیست بلکه معنایی کاملا تمدنی و نشانه و نماد یک تمدن همگون و همساز است که بر پهنکوه(فلات) ایران و پیرامون آن شامل کوهها، دشت ها، دره ها، رودهایی که تمدن ایرانی بر آن سایه گسترده، شده است

7_ بدون شک، خود پانها از #پان_عرب #پان_بلوچ #پان_ترک #پان_کرد همگی #پارس هستند اگرچه خود را دشمن فارس ها می دانند اما هم چهره هایشان همانند باقی مردم ایران است، هم فارسی می گویند و می نویسند، و هم آداب پارسیان/ایرانیان را رعایت می کنند. حتی زبان ارتباطی شان در فضای مجازی فارسی است🙂


💡 #ایده تبلیغی 1:
#امروز_همه_ایرانیان_فارس_هستند
#امروز_همه_ایرانیان_پارس_هستند
ترویج این شعار☝️بسیار مهم، فروپاشنده بسیاری از شعارهای قبیله ای است با سیستم تبلیغی جنگ نرمی که علیه نام فارس/فارسی راه انداخته اند

💡 #ایده تبلیغی 2:
شعار زیبای "شاهزادگان پارسی" برای پسران تیم ملی فوتبال ایران کار تبلیغی بسیار زیبا بود که با فشار برخی عوامل ایران-ستیز قطع شد! اما می توان دوباره با کمپین های مجازی، #شاهزادگان_پارسی یا #شاهدختهای_پارسی را برای تبلیغاتت تیمهای ملی زنان و مردان ایران درخواست کرد و سر زبان توده جامعه انداخت. بخصوص که این تیمها متشکل از ورزشکاران سراسر ایرانند و تکرار لقب "پارسی" بر آنها، معنای ملی این واژه را میان مردم رواج میدهد👍


⛔️کمپین تحریم پانترکیسم
@ban_Turkey

🍃 موسیقی زیبای #ایرانی
🍃 ترانه زیبای #گیلکی
🍃 نام ترانه: #آی_لیلی
🍃خواننده: مهربانو "اعظم فرخی مهر"
🍃ازخوانی ترانه #احمد_عاشورپور



پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

💠 نتایج پژوهش مشترک دانشگاه‌ های #کلن و #سیدنی نشان داد

💢 ترکیب ژنی ایرانیان؛ ۵ هزار سال بدون تغییر!

🔹روزنامه اینترنتی فراز:
یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی شامل دانشمندان دانشگاه کلن #آلمان و پژوهش‌گران دانشگاه‌های متعددی در #تهران و نیز دانشگاه سیدنی #استرالیا نشان دادند که با وجود تنوع درون‌ گروهی اقوام ایرانی، کل این استخر ژنی، در طول لااقل ۵ هزار سال پیش، و به احتمال بیشتری لااقل از ۱۰ هزار سال پیش به این سو بدون تغییر باقی مانده باشد.

محققان داده‌های ژنتیکی ۱۰۲۱ (در جایی دیگر ۱۰۶۹. مترجم.) داوطلب را تحلیل کردند، که در آنها والدین و همین‌طور پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها خود را متعلق به یکی از ۱۱ قومیت منتخب ایرانی معرفی نمودند؛ از اقوام بزرگ‌تری چون #پارس و #آذری گرفته تا گروه‌های کوچک‌ تری مثل #عرب و #بلوچ و #گیلکی و #کرد.
این داوطلبان از سراسر #ایران نمونه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که به عنوان مثال ایرانیانِ پارسی و کردها، تنوع ژنتیکیِ درون‌گروهیِ بیشتری نسبت به مثلاً آلمانی‌ها داشته‌اند. با این حال احتمال می‌رود که کل این استخر ژنی، در طول لااقل ۵ هزار سال پیش، و به احتمال بیشتری لااقل از ۱۰ هزار سال پیش به این سو بدون تغییر باقی مانده باشد. 

پ. ن: نکته مهم در این پژوهش متفاوت بودن ژنتیک عربهای ایران با جوامع عرب غرب آسیا و شمال آفریقا و نزدیکی ژنتیکی آنها با دیگر ایرانیان است.


https://b2n.ir/d37129

منبع اصلی: ژورنال پلاس


@iran_khouzestan

#زبانهای_ایرانی

زبان های ایرانی

زبان های جنوب دریای کاسپین

تالشی
گیلکی
تبری

#تالشی #گیلکی #تبری
@tarikh_astara

🔴گویش های بازمانده از زبان #پهلوی_اشکانی
گویش های #لکی، #کردی ، #تالشی ، #گیلکی، #مازنی و #بلوچی از شناخته شده ترین گویش های این خانواده هستند
همه این گویش ها در یک خانواده زبانی قرار میگیرند که زبان پهلوی اشکانی (پارتی) نیز جزو همین خانواده بوده است در گذشته زبان مردم #خراسان و #آذربایجان و نوار شمالی ایران نیز از همین خانواده زبانی بوده اند که از بین رفته است.
واژهٔ چشم در برخی زبان‌های این خانواده
لکی: چم
بلوچی: چم
تالشی: چم
هورامی: چم
گیلکی: چومه


پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🍃 موسیقی ایرانی
🍃 ترانه ای با گویش #گیلکی_جنوبی

با تن پوشی از گیلان

پایگاه ایران دوستان مازندران
@jolgeshomali

🟢زبان های ایرانی

🔴زبان تالشی و دیگر زبان های ایرانی


️۱- اجاق ؛ اجاق خوراک پزی :
تالشی : کی یَه kiya ؛ کیرَه kira ؛ کلَگا kǝlagā ؛ کیلَکا kilakā
گیلکی : کلِه kǝle ؛ کَله kalǝ

۲- قاشق :
تالشی : کِچَه keča ؛ کَچَه kača
تبری ( مازنی ) : کَچِه kače

۳- اَشک چشم :
تالشی : آرس ārs ؛ آست āst ؛ اَسرک asrǝk ؛ اَسرگ asrǝg ؛ اَسرگ asǝrg
آذریِ کُهَن : اُوسُر ōsōr ؛ آستِر āster

۴- سَگ :
تالشی : اسپَه ǝspa ؛ اسبَه ǝsba ؛ سپَه sǝpa ؛ سبَه sǝba
تاتی ( کلور ، خلخال ) : اسپَه ǝspa

۵- دشوار ، مشکل ، سخت :
تالشی : چَتین čatin
زبان الموتی ( شمال استان قزوین ) : چَتِن čaten

۶- حلق ، گلو ، حنجره :
تالشی : خرتَه xǝrta ؛ لوک luk
گویش قزوینی : خِرتِلاق xertelāq

۷- مَردُمَک چشم :
تالشی : گلو gǝlo ؛ تیتَک titak
تاتی تاکستان ( قزوین ) : بَبَک babak

۸- نردبان :
تالشی : سرد sǝrd ؛ سِرده serdǝ
تاتی وَفس ( روستایی در کمیجان ، استان مرکزی ) : سِردَه serda

۹- گوسفند :
تالشی : پَس pas ؛ پاس pâs
کُردی ( سنندج ) : پاز pāz ؛ کُردی ( بیجار ) : پَز paz

۱۰- داماد :
تالشی : یِزنَه yezna ؛ یَزنَه yazna ؛ زما zǝmā
کُردی ( ایلام ) : زُما zomā ؛ دُما domā

۱۱- جوجه تیغی :
تالشی : ژَژو žažo ؛ ژَژِه žaže
لَکی : ژَژو žažu ؛ ژِژو žežu

۱۲- سوراخ :
تالشی : هل hǝl ؛ خل xǝl
گویش ابیانه ( شمال استان اصفهان ) : هُل hol

۱۳- کوزه کَره گیری :
تالشی : نِرَه near ؛ نی یَه niya
لُری ( لرستان ) : نِیرَه neyra

۱۴- خانه :
تالشی : کَه ka ؛ کا kâ
زبان نایینی ( شرق اصفهان ) : کی یَه kiya ؛ کی ki

۱۵- جلو ، پیش :
تالشی : نار nār ؛ نا nā
زبان بختیاری ( گویش فارسان – چهارمحال و بختیاری ) : ناها nāhā : جلوتر

۱۶- ستاره :
تالشی : سوآ suâ ؛ اُستُوَه ostova ؛ آستُوَه āstova ؛ سارَه sāra ؛ سارِه sāre ؛ اِستارَه estāra ؛ اِستَرَشی estaraši
زبان زرتشتیان کرمان و یزد : اِستارَه estāra ( کرمان ) ؛ اِستُرَه estora ( یزد )

۱۷- گردن :
تالشی : گی gǝy ؛ مل mǝl ؛ مللَه mǝlla
زبان کلیمیان یزد : مُل mol

۱۸- بُزنَر ؛ بُز نر بالغ :
تالشی : تَککَه takka ؛ تَکَه taka ؛ نَچچَه načča
سیستانی : تَککَه takka

۱۹- مُرغ :
تالشی : کَرگ karg ؛ کاگ kâg
گویش هرمزگانی : کَرگ karg ؛ کَرک kark

۲۰- مُرغ کُرچ ؛ مرغی که روی تخم خوابیده است :
تالشی : کولوک kuluk ؛ کلک kǝlk ؛ کلشکن kǝlǝškǝn
گویش بوشهری : کُرُک korok


🔺️همه زبان ها و گویش های ایرانی از یک شاخه و از یک ریشه هستند ، و در نتیجه هیچ تفاوت اساسی و خاصی بین زبان ها و گویش های ایرانی مشاهده نمی شود . در اینجا تعدادی واژه در زبان تالشی و برابر آن در دیگر زبان ها و گویش های ایرانی آورده شده است تا این هم ریشه بودن دیده شود . همه واژه ها از کتاب های فرهنگ لغت همان زبان و گویش و یا به صورت مستقیم از گویشور همان زبان پرسیده شده است .
✍ ضیاء طرقدار - نویسنده و پژوهشگر

◀️پی نوشت : این مطلب پیشتر در ماهنامه تالش ، شماره ۱۸۴ ، فروردین ماه ۱۴۰۳ ، به چاپ رسیده است.

@tarikh_astara

#زبان #زبانهای_ایرانی #زبان_اوستایی #زبان_پهلوی #تالشی #گیلکی #تبری #آذری #تاتی #کردی #لری #لکی #سیستانی #بلوچی #نایینی #مراغی #زازا #بختیاری #سمنانی #قزوینی #الموتی #طالقانی #کرمانجی #بوشهری #هرمزگانی

#language #Linguistics
#Iranian_languages