آخرین پنج شنبه ی مهر ماه (مهرماه در گاشمار لکی مال ژیر دوماین است) برابر با عید مردگان در قوم لک می‌باشد
تویل تکن از دو بخش تویل به معنای نهال و شاخه ی درخت و تکن به معنای ریختن و تکاندن تشکیل شده است و تویل تکن یعنی پایان برگ ریزان درختان و شروع زمستان است. تویل تکن در گاهشمار لکی برابر با اول زمستان است
آخرین پنج شنبه‌ی مهر ماه یا در گاهشمار لکی مال ژیر دوماینه برابر با عید مردگان می‌باشد و به آن پنج شنبه تویل تکن می گویند اما اول تویل تکن نیست روز اول تویل تکن جشن زندگان می‌باشد که در این روز مردم لک، قربانی می‌دهند و شب آن را به جشن و پایکوبی به سر می‌برند در قدیم انار و نخود و کشمش و گردو برای پذیرایی از مهمانان آمده می‌کردند.
تویل تکن یا همان به خواب رفتن درختان و زمین نشانی از شروع خواب یا همان مرگ است که مردمان لک آن را نشانی برای مردن و بقا می‌دانسته‌اند
و با قربانی کردن و بر مزار ارواح برای بقای خود دست یاری به سوی ارواح دراز می‌کرده.اند و آذوقه میوه‌های پاییزی و حبوبات به استقبال زمستان سرد می‌رفته‌اند

#تویل_تکن #زمستان #پاییز #قوم_لک
#گاهشمار_لکی #لکستان #زبان_لکی


@golvani_lak

شعر لکی سرون لار
از کتاب نارینه
استاد کرم دوستی.

خیالتِ عینِ هُمزا گرِتَمســـــی
درِِّکیکه،دَس و پا گرِتَمســـــی

مِ گِ تنیا مَپیچام ار ولاتـــــی
سرَّ عشق تو تنیا گرتمســـــی

اَ رازَه گِ نیات اِ سویکِ دامـون
چوی گَپِ گرِم پاچا گرتمســی

کساراتِ اَ فرهاد کُشه هالّـــــی
در و دیورا همسا گرتمســـــــی

نه آریو برزن کِم ن خیامــــی
نه چنگیز ار بخارا گرتمســـی

ولی سیرِت چوی شلاقِ سکنـدر
زِنِی سوزیکَه کُل جا گرتمســـی

نِمَـــــم یاد تونه سینه سِزونِم
یا گَ ایمشـــــو کرونا گرتمســی

چَپَه گیسِت چوی زنجیرِ زاویارا
وَ دســـــتورِ زُلیخا گرتمســـــی

ای عشقه عینِ لولا پیچَه ماری
چوی تویلی گِ بجرَّیا گرتمسی

هماری بـــــچِِ آهـــــو گوجریکِم
گِ جـــــرَّ مـــــارِ کبری گرتمسی

بِگِر دُوزیکم و سَـــــتیارِ عشـــــقت
اِ نـــــوم گُـــــمه بـــــلفا گرتمســــی

ای سرون لارِ دسیـــــونِک رنگینه
و گال مشکُـــــه هیها گرتمســـــی


《کرم》اژ ای طلمسه بارِن ای در
هِر اژ ای وِلِ بُنســـــا گرتمســــــی

دکلمه فوق با صدای خود
استاد کرم دوستی
می باشد.

تایپ و گردآورنده:رضاگراوند

#شعر_لکی #قوم_لک

@golvani_lak

🌷افتخاری دیگر برای #قوم_لک

🥇کسب مدال خوشرنگ #طلا در مسابقات کامبت گمیز رزمی جهان ( مبارزه ترکیبی ) در تفلیس #گرجستان توسط #میلادصحرایی دلاور #دلفانی


کانال تلگرامی گلونی لکی


https://t.me/Golvani_lak

افتخار پشت افتخار برای فرزندان لکستان

تبریک به مردم #ایران و #قوم_لک



🥇کسب مدال خوشرنگ #طلا در مسابقات کامبت گمیز رزمی جهان ( مبارزه ترکیبی ) در تفلیس #گرجستان توسط #میلادصحرایی دلاور #دلفانی

کانال تلگرامی گلونی
@golvani_lak

شعرخوانی شاعر جوان و با ذوق لکستانی آقای مرتضی خدایگان در همایش ویژه قوم لک به مناسبت روز مادر(دا) در برج مهراد مال کرج

سه شنبه تاریخ 1402/10/12

#مرتضی_خدایگان
#مادر_دا #شعر_لکی
#قوم_لک #کرج_مهراد_مال
#لکستان
کانال تلگرامی گلونی لکی


https://t.me/Golvani_lak

لَکی پاچای مِهر و زونِ عِشقَه
لکی شیرینِ کِرماشونِ عِشقَه

لکی ویروشیَه، وارونَه، وَشتَه
لکی هَرسینَه، دِلفونَه، کُؤَشتَه

لکی هم باؤَه، هم خُؤَە هم بِرایَه
لکی هم زونِ دل، هم زونِ دایَه

لکی چُوی دَم تَقَه دوسی لَذیذَه
لکی هَر چُوی گرین خم عزیزه

لکی چُوی دار آسو بَرز و بُونَه
لکی ضَربِ زمین ئَر آسمونَه

چَنی مورِ خِل و خَس های إِ تینی
لکی هَلمِ هنارَس های إِ تینی

رَنگینی گُلونی کیشاسی إٍ سَر
کِراسِ باؤَه آدم هاتی إِ وَر

لکی رَگ‌ریشیَه، بَن‌جَرگَه، خؤینَه
لکی تاریخِ قُومی های إِ سینَه

چِراخیکَه وِرِه حُؤَر گیسیایَه
کِتاویکَه وَه مَفرَغ نُویسیایَه

لکی ئِه کُویزَه کَهمون آوَه مَئری
خَمِ ایلام تا خُرماوَه مَئری

لکی بالَه، جیائی نِیری إٍ مِئ
لکی شیرینَه هَر چُوی شِئری إٍ مِئ

#قطعه_دوم 👇

شعرخوانی شاعر جوان و با ذوق لکستانی آقای مرتضی خدایگان در همایش ویژه قوم لک به مناسبت روز مادر(دا) در برج مهراد مال کرج

سه شنبه تاریخ 1402/10/12

#مرتضی_خدایگان
#مادر_دا #شعر_لکی
#قوم_لک #کرج_مهراد_مال

کانال تلگرامی گلونی لکی


https://t.me/Golvani_lak

خانه داجیوند:
خانَه داجیوند یکی از شاعران برجسته، اما گمنام لک در قرن سیزدهم هجری قمری است.خانه داجیوند از تیره جعفر بیگی داجیوند(بخش هلیلان از توابع استان ایلام) و قبرش در شاه بیداق واقع شده است. تاریخ فوتش 1227 هجری قمری می‌باشد.
اما شاید کم نظیرترین شعر خانه، شعر شاه وزیر اوست. بازی شاه وزیری از بازی‌های رایج حداقل مناطق زاگرس نشین است. در جمعی برای سرگرمی شش طرف کعب(در دوران متاخر جعبه‌ی کبریتی) را نام گذاری می‌کردند. یک سمت شاه، سمت دیگر وزیر، یک سمت دزد، سمت دیگر مرد و سمتی را که کمتر اتفاق می‌افتد که کعب به آن شکل بر روی زمین بنشیند به نشانه هفت سال شاه، و سمت مقابل را نیز هفت سال وزیر، نشانه گذاری می‌کردند. به هر حال با به هوا پرتاب کردن کعب، شاه و وزیر تعیین می‌شدند و از آن به بعد اگر کسی با انداختن کعب، دزد می‌شد، شاه به هر صورت که می‌خواست، دستور می‌داد او را مجازات کند. ابیات شعر شاه وزیر

1-برالم چم دیم، برالم چم دیم
وه کارخانه‌ی لیل، هر ایمشو چم دیم
2-دو به دو نارنج، دو طلا و دو سیم
هر هشت و بازی، وه لیلی دوزیم
3-نیشتن وَ بازی، نیشتن و بازی
لیلی و زلیخا، نیشتن و بازی
4-قاپی آوردن، کردن و قاضی
خانَه‌ایج بردنَه ور، راضی ناراضی
5-قاپی هاوردن، نه چار طرف تویوش
جِک چال و بِک برز، کُم کوتاه و کَم نیش
6-اول گِل لیلی، دسو بلن شن
تا که نیشته وَه، طول شاهی ژن
7-دوم زلیخا، وزیری آورد
وَه قانون قدیم، سجده‌ی ادب کرد
8-سوم کفت و مِن، وَه خدا لالیم
دَسِ چپ بِردم، روی زمین مالیم
9-مِن دانای ویم، قاپم آجته وَه
و بِک ترازیا، و جِک نیشته‌وه
10-من وَه عاقلی دس بردِم او کِر
دئو سو بیم وه دوز، خرل میران بِر
11-شاه هشاره دا، وزیر رستَه وَه
و زلف لیلی، بالم بستَه وَه
12-کِل کرد غلامان، فراشان چرین
صد تویلکه انار، وَه باخان برین
13-صد تویلکه انار، تَر و هوشک و ژان
میان ار کف پام، منیشته شوخان
14-وَه دخیل‌دخیل، آمان صد آمان
هر بیست ناخونم، چنین وَه دامان
15-وَه دار عرعر، وَه چوماخ گُل
و شاخه ریحان، وَه ریشه سمل
16-چو کاریم کَردن، شانم نمانان
وتم توبه بو، نخوازم آمان
17-سال وَه سال بچو، سال دیار نکه‌ی
توبه خانَه بو، دی قمار نکه‌ی

شرح ابیات:1-ای برادران من امشب رفتم و دیدم، در کارگاه معشوق همین امشب رفتم و با چشمان خود دیدم.2-دو عدد به دو عدد نارنج، دو طلا و دو نقره، هر هشت را با قمار از لیلی(معشوق) ربودم.3-لیلی و زلیخا شروع به قمار کردند.4-کعبی را قاضی و داور خود کردند و خانه را هم به حضور طلبیدند در حالی که خانه از طرفی خوشحال بود و از طرفی خجالت می‌کشید.5-کعبی نتراشیده آوردند که بدریخت بود و به راحتی نقش دلخواه را رقم نمی‌زد.6-بار اول، لیلی با خیال راحت بدون ترس، کعب را به آسمان پرتاب کرد تا کعب به زمین نشست او طبل شاهی را به صدا درآورد.7-بعد از او زلیخا هم وزیر شد و مطابق قانون گذشتگان در مقابل شاه تعظیم کرد.8-سومین نفر من بودم که به درگاه خدا التماس کردم و با دست چپ روی زمین را مالیده و صاف کردم.9-من با همه‌ی داناییم کعب رو به هوا انداختم کعب من دزد شدم.10-اما دزد خرهای میران شدم.11-شاه به وزیر اشاره کرد و وزیر متوجه امر پادشاه شد و با تاری از موهای لیلی دستانم را بستند.12-وزیر به سراغ غلامان فرستاد تا فراشان را صدا زدند و صد ترکه انار از درختان بریدند.13-صد ترکه انار، تر و خشک و نیمه برشته وقتی با آنها بر کف پایم میزدند دردش را در استخوانهایم حس می‌کردم.14-علیرغم دخیل‌دخیل گفتن و امان خواستن من، هر بیست ناخنم را در آورده‌اند و لاجرم درد شدیدی را حس می‌کنم.15-چوبه‌دار از چوب عرعر نصب کردند و با شاخه‌های گل و ریحان و ریشه‌ی سمبل شکنجه‌ام دادند.16-مرا کتک زدند و شانه‌هایم خم شد و توبه کردم دیگر امان نخواهم.17-امیدوارم سالها یکی پس از دیگری بگذرد و چنین سالی دیگر نصیب من نشود، خانه توبه کرد دیگر قمار(شاه وزیری) نکند.

#خانه_داجیوند
#قوم_لک
#زبان_لکی
#لکستان
@Golvani_lak

‍ استاد غلامحسین بنان از تبار لک‌های کرمان
غلامحسین بنان در خانواده‌ای اشرافی و اهل فرهنگ به دنیا آمد. پدرش کریم‌خان فرزند میرزا فضل‌الله‌خان مستوفی، خطاط، اهل موسیقی و صاحب صدایی خوش بود. مادرش، دختر شاهزاده‌ی قجری محمدتقی رکن‌الدوله پیانو می‌نواخت و خاله‌اش نوازنده‌ی نی بود

جد دوم غلامحسین بنان یعنی کلبعلی‌خان لک از وابستگان دستگاه زندیه در کرمان بود که به دستور عوامل قاجار نابینا شد. تعدادی از وابستگان کلبعلی‌خان به نواحی دیگر تبعید شدند و تعدادی هم در کرمان به حیات خود ادامه دادند. امروزه خاندان علی‌اسعدی کرمانی در کرمان نیز نوادگان کلبعلی‌خان لک هستند. پدر کریم‌خان یعنی میرزا فضل‌الله‌خان به دلیل توانمندی در خطاطی و هنر مورد توجه دستگاه قاجار بود و همین ورود به دستگاه قاجار باعث شد که کریم‌خان با دختری قجری وصلت کند

ابوالحسن صبا صدای غلامحسین بنان را یک باس واقعی می‌دانست. خالقی معتقد بود صوت بنان لطیف‌ترین صدایی است که در عمر خود شنیده‌ است. احسان یار شاطر عقیده داشت آواز بنان نرم، صاف، گرم و خوش‌طنین بود. اختیار حنجره‌اش هرگز از دستش خارج نمی‌شد. چهچه بیجا نمی‌زد و در صدد نمایش و قدرت‌نمایی نبود. برعکس، قدرت خود را در انتقال معنی شعر و ارائه لطافت‌ها و ظرافت‌های آواز نشان می‌داد. تحریرهایش موج‌های ریز حریری را در معرض نسیم به خاطر می‌آورد. تحریر و چهچه هرگز خارج از متن آواز نبود، بلکه جزء بافت آواز او به شمار می‌رفت. بنان آن طور که می‌بایست می‌خواند

بنان بانی نخستین انجمن موسیقی ایران و نخستین کسی بود که آواز خوانی را از چهارچوب کهنه‌ی سنتی بیرون آورد، پیرایه‌های تعزیه‌ای را از آن زدود و بدون تعصب‌های رایج، در گزینش شعر و پیوند آن با موسیقی، دقت و سلیقه به خرج داد و با همخوانی‌های گرم به آواز سنتی جلوه‌ای تازه بخشید. او به‌مدت پنجاه سال ستاره‌ی درخشان آواز ایران بود

از میان آثار ارزنده‌ی او می‌توان به تصنیف الهه‌ی ناز و سرود حماسی‌میهنی «ای ایران، ای مرز پر گهر» اشاره نمود

بنان که متولد سال ۱۲۹۰ خورشیدی روستای انگه‌رود در شمال ایران بود و بخش مهمی از زندگی کودکیش را در محله‌ی زرگنده(قلهک) تهران گذرانده بود اسفند ۱۳۶۴ در بیمارستان ایرانمهر قلهک دار فانی را وداع گفت و در آرامستان امام‌زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
یادش گرامی

اطلاعات بیشتر در کتاب لک و لکستان (داودی، ۱۳۹۹، ص ۴۹)
با تشکر از دکتر داود سلطانی‌نژاد و ولی‌خان‌رجایی از معتمدان و ریش‌سفیدان کرمان

نویسنده: دکتر داوود داوودی

#داوود_داوودی #غلامحسین_بنان #ایران #لکستان #قوم_لک #کرمان #زند #موسیقی
کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

شاهنامه خوانی لکی

گوشه هایی از شاهنامه خوانی لکی توسط استاد محمد چهری شاعر توانمند هرسینی در دورهمی هنرمندان و شاعران بمناسبت گرامیداشت فردوسی بزرگ


این برنامه بصورت کامل بر روی صفحه اینستاگرام بیستون نیوز موجود است

#بیستون_نیوز
#شاهنامه_خوانی_لکی
#زبان_لکی
#قوم_لک
#لکستان

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

شبکه لک تی وی تقدیم می کند...

گفتگو با دکتر سید امین نوربخش

سفیر صلح و سازش و بین الملل

#قوم_لک
#زبان_لکی
#اقوام_ایرانی
#شبکه_لک_تی_وی
#دکتر_سید_امین_نوربخش
#سفیر_صلح_سازش_بین_الملل

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak