شعرخوانی شاعر جوان و با ذوق لکستانی آقای مرتضی خدایگان در همایش ویژه قوم لک به مناسبت روز مادر(دا) در برج مهراد مال کرج

سه شنبه تاریخ 1402/10/12

#مرتضی_خدایگان
#مادر_دا #شعر_لکی
#قوم_لک #کرج_مهراد_مال
#لکستان
کانال تلگرامی گلونی لکی


https://t.me/Golvani_lak

لَکی پاچای مِهر و زونِ عِشقَه
لکی شیرینِ کِرماشونِ عِشقَه

لکی ویروشیَه، وارونَه، وَشتَه
لکی هَرسینَه، دِلفونَه، کُؤَشتَه

لکی هم باؤَه، هم خُؤَە هم بِرایَه
لکی هم زونِ دل، هم زونِ دایَه

لکی چُوی دَم تَقَه دوسی لَذیذَه
لکی هَر چُوی گرین خم عزیزه

لکی چُوی دار آسو بَرز و بُونَه
لکی ضَربِ زمین ئَر آسمونَه

چَنی مورِ خِل و خَس های إِ تینی
لکی هَلمِ هنارَس های إِ تینی

رَنگینی گُلونی کیشاسی إٍ سَر
کِراسِ باؤَه آدم هاتی إِ وَر

لکی رَگ‌ریشیَه، بَن‌جَرگَه، خؤینَه
لکی تاریخِ قُومی های إِ سینَه

چِراخیکَه وِرِه حُؤَر گیسیایَه
کِتاویکَه وَه مَفرَغ نُویسیایَه

لکی ئِه کُویزَه کَهمون آوَه مَئری
خَمِ ایلام تا خُرماوَه مَئری

لکی بالَه، جیائی نِیری إٍ مِئ
لکی شیرینَه هَر چُوی شِئری إٍ مِئ

#قطعه_دوم 👇

شعرخوانی شاعر جوان و با ذوق لکستانی آقای مرتضی خدایگان در همایش ویژه قوم لک به مناسبت روز مادر(دا) در برج مهراد مال کرج

سه شنبه تاریخ 1402/10/12

#مرتضی_خدایگان
#مادر_دا #شعر_لکی
#قوم_لک #کرج_مهراد_مال

کانال تلگرامی گلونی لکی


https://t.me/Golvani_lak

خانه داجیوند:
خانَه داجیوند یکی از شاعران برجسته، اما گمنام لک در قرن سیزدهم هجری قمری است.خانه داجیوند از تیره جعفر بیگی داجیوند(بخش هلیلان از توابع استان ایلام) و قبرش در شاه بیداق واقع شده است. تاریخ فوتش 1227 هجری قمری می‌باشد.
اما شاید کم نظیرترین شعر خانه، شعر شاه وزیر اوست. بازی شاه وزیری از بازی‌های رایج حداقل مناطق زاگرس نشین است. در جمعی برای سرگرمی شش طرف کعب(در دوران متاخر جعبه‌ی کبریتی) را نام گذاری می‌کردند. یک سمت شاه، سمت دیگر وزیر، یک سمت دزد، سمت دیگر مرد و سمتی را که کمتر اتفاق می‌افتد که کعب به آن شکل بر روی زمین بنشیند به نشانه هفت سال شاه، و سمت مقابل را نیز هفت سال وزیر، نشانه گذاری می‌کردند. به هر حال با به هوا پرتاب کردن کعب، شاه و وزیر تعیین می‌شدند و از آن به بعد اگر کسی با انداختن کعب، دزد می‌شد، شاه به هر صورت که می‌خواست، دستور می‌داد او را مجازات کند. ابیات شعر شاه وزیر

1-برالم چم دیم، برالم چم دیم
وه کارخانه‌ی لیل، هر ایمشو چم دیم
2-دو به دو نارنج، دو طلا و دو سیم
هر هشت و بازی، وه لیلی دوزیم
3-نیشتن وَ بازی، نیشتن و بازی
لیلی و زلیخا، نیشتن و بازی
4-قاپی آوردن، کردن و قاضی
خانَه‌ایج بردنَه ور، راضی ناراضی
5-قاپی هاوردن، نه چار طرف تویوش
جِک چال و بِک برز، کُم کوتاه و کَم نیش
6-اول گِل لیلی، دسو بلن شن
تا که نیشته وَه، طول شاهی ژن
7-دوم زلیخا، وزیری آورد
وَه قانون قدیم، سجده‌ی ادب کرد
8-سوم کفت و مِن، وَه خدا لالیم
دَسِ چپ بِردم، روی زمین مالیم
9-مِن دانای ویم، قاپم آجته وَه
و بِک ترازیا، و جِک نیشته‌وه
10-من وَه عاقلی دس بردِم او کِر
دئو سو بیم وه دوز، خرل میران بِر
11-شاه هشاره دا، وزیر رستَه وَه
و زلف لیلی، بالم بستَه وَه
12-کِل کرد غلامان، فراشان چرین
صد تویلکه انار، وَه باخان برین
13-صد تویلکه انار، تَر و هوشک و ژان
میان ار کف پام، منیشته شوخان
14-وَه دخیل‌دخیل، آمان صد آمان
هر بیست ناخونم، چنین وَه دامان
15-وَه دار عرعر، وَه چوماخ گُل
و شاخه ریحان، وَه ریشه سمل
16-چو کاریم کَردن، شانم نمانان
وتم توبه بو، نخوازم آمان
17-سال وَه سال بچو، سال دیار نکه‌ی
توبه خانَه بو، دی قمار نکه‌ی

شرح ابیات:1-ای برادران من امشب رفتم و دیدم، در کارگاه معشوق همین امشب رفتم و با چشمان خود دیدم.2-دو عدد به دو عدد نارنج، دو طلا و دو نقره، هر هشت را با قمار از لیلی(معشوق) ربودم.3-لیلی و زلیخا شروع به قمار کردند.4-کعبی را قاضی و داور خود کردند و خانه را هم به حضور طلبیدند در حالی که خانه از طرفی خوشحال بود و از طرفی خجالت می‌کشید.5-کعبی نتراشیده آوردند که بدریخت بود و به راحتی نقش دلخواه را رقم نمی‌زد.6-بار اول، لیلی با خیال راحت بدون ترس، کعب را به آسمان پرتاب کرد تا کعب به زمین نشست او طبل شاهی را به صدا درآورد.7-بعد از او زلیخا هم وزیر شد و مطابق قانون گذشتگان در مقابل شاه تعظیم کرد.8-سومین نفر من بودم که به درگاه خدا التماس کردم و با دست چپ روی زمین را مالیده و صاف کردم.9-من با همه‌ی داناییم کعب رو به هوا انداختم کعب من دزد شدم.10-اما دزد خرهای میران شدم.11-شاه به وزیر اشاره کرد و وزیر متوجه امر پادشاه شد و با تاری از موهای لیلی دستانم را بستند.12-وزیر به سراغ غلامان فرستاد تا فراشان را صدا زدند و صد ترکه انار از درختان بریدند.13-صد ترکه انار، تر و خشک و نیمه برشته وقتی با آنها بر کف پایم میزدند دردش را در استخوانهایم حس می‌کردم.14-علیرغم دخیل‌دخیل گفتن و امان خواستن من، هر بیست ناخنم را در آورده‌اند و لاجرم درد شدیدی را حس می‌کنم.15-چوبه‌دار از چوب عرعر نصب کردند و با شاخه‌های گل و ریحان و ریشه‌ی سمبل شکنجه‌ام دادند.16-مرا کتک زدند و شانه‌هایم خم شد و توبه کردم دیگر امان نخواهم.17-امیدوارم سالها یکی پس از دیگری بگذرد و چنین سالی دیگر نصیب من نشود، خانه توبه کرد دیگر قمار(شاه وزیری) نکند.

#خانه_داجیوند
#قوم_لک
#زبان_لکی
#لکستان
@Golvani_lak

‍ استاد غلامحسین بنان از تبار لک‌های کرمان
غلامحسین بنان در خانواده‌ای اشرافی و اهل فرهنگ به دنیا آمد. پدرش کریم‌خان فرزند میرزا فضل‌الله‌خان مستوفی، خطاط، اهل موسیقی و صاحب صدایی خوش بود. مادرش، دختر شاهزاده‌ی قجری محمدتقی رکن‌الدوله پیانو می‌نواخت و خاله‌اش نوازنده‌ی نی بود

جد دوم غلامحسین بنان یعنی کلبعلی‌خان لک از وابستگان دستگاه زندیه در کرمان بود که به دستور عوامل قاجار نابینا شد. تعدادی از وابستگان کلبعلی‌خان به نواحی دیگر تبعید شدند و تعدادی هم در کرمان به حیات خود ادامه دادند. امروزه خاندان علی‌اسعدی کرمانی در کرمان نیز نوادگان کلبعلی‌خان لک هستند. پدر کریم‌خان یعنی میرزا فضل‌الله‌خان به دلیل توانمندی در خطاطی و هنر مورد توجه دستگاه قاجار بود و همین ورود به دستگاه قاجار باعث شد که کریم‌خان با دختری قجری وصلت کند

ابوالحسن صبا صدای غلامحسین بنان را یک باس واقعی می‌دانست. خالقی معتقد بود صوت بنان لطیف‌ترین صدایی است که در عمر خود شنیده‌ است. احسان یار شاطر عقیده داشت آواز بنان نرم، صاف، گرم و خوش‌طنین بود. اختیار حنجره‌اش هرگز از دستش خارج نمی‌شد. چهچه بیجا نمی‌زد و در صدد نمایش و قدرت‌نمایی نبود. برعکس، قدرت خود را در انتقال معنی شعر و ارائه لطافت‌ها و ظرافت‌های آواز نشان می‌داد. تحریرهایش موج‌های ریز حریری را در معرض نسیم به خاطر می‌آورد. تحریر و چهچه هرگز خارج از متن آواز نبود، بلکه جزء بافت آواز او به شمار می‌رفت. بنان آن طور که می‌بایست می‌خواند

بنان بانی نخستین انجمن موسیقی ایران و نخستین کسی بود که آواز خوانی را از چهارچوب کهنه‌ی سنتی بیرون آورد، پیرایه‌های تعزیه‌ای را از آن زدود و بدون تعصب‌های رایج، در گزینش شعر و پیوند آن با موسیقی، دقت و سلیقه به خرج داد و با همخوانی‌های گرم به آواز سنتی جلوه‌ای تازه بخشید. او به‌مدت پنجاه سال ستاره‌ی درخشان آواز ایران بود

از میان آثار ارزنده‌ی او می‌توان به تصنیف الهه‌ی ناز و سرود حماسی‌میهنی «ای ایران، ای مرز پر گهر» اشاره نمود

بنان که متولد سال ۱۲۹۰ خورشیدی روستای انگه‌رود در شمال ایران بود و بخش مهمی از زندگی کودکیش را در محله‌ی زرگنده(قلهک) تهران گذرانده بود اسفند ۱۳۶۴ در بیمارستان ایرانمهر قلهک دار فانی را وداع گفت و در آرامستان امام‌زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.
یادش گرامی

اطلاعات بیشتر در کتاب لک و لکستان (داودی، ۱۳۹۹، ص ۴۹)
با تشکر از دکتر داود سلطانی‌نژاد و ولی‌خان‌رجایی از معتمدان و ریش‌سفیدان کرمان

نویسنده: دکتر داوود داوودی

#داوود_داوودی #غلامحسین_بنان #ایران #لکستان #قوم_لک #کرمان #زند #موسیقی
کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

شاهنامه خوانی لکی

گوشه هایی از شاهنامه خوانی لکی توسط استاد محمد چهری شاعر توانمند هرسینی در دورهمی هنرمندان و شاعران بمناسبت گرامیداشت فردوسی بزرگ


این برنامه بصورت کامل بر روی صفحه اینستاگرام بیستون نیوز موجود است

#بیستون_نیوز
#شاهنامه_خوانی_لکی
#زبان_لکی
#قوم_لک
#لکستان

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

شبکه لک تی وی تقدیم می کند...

گفتگو با دکتر سید امین نوربخش

سفیر صلح و سازش و بین الملل

#قوم_لک
#زبان_لکی
#اقوام_ایرانی
#شبکه_لک_تی_وی
#دکتر_سید_امین_نوربخش
#سفیر_صلح_سازش_بین_الملل

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

‍ به مناسبت سال روز ثبت ملی زبان لکی

دهم مرداد سال روز ثبت ملی زیان لکی
زبان لکی یکی از ریشه دارترین زبانهای مردمان زاگرس است که هنوز پاهای استوارش را در اعماق فرهنگ و زبان ایران زمین محکم و استوار نگه داشته است. زبان لکی یکی از زبان‌های بسیار قدیمی است. تعداد واژه‌ها در این زبان را تا 30 هزار واژه اعلام کرده‌اند. در زبان لکی بسیاری از لغات، واژه‌ها و اصطلاحات موجود در اوستا و پهلوی به همان شکل اولیه بدون هیچ تغییری رایج و معمول هستند.
اشعار پیشینه‌ی تاریخی و فرهنگ قوم لک بر پیشانی این زبان می‌درخشد.
هنوز اشعار شاخُشین، باباطاهر، ملامنوچهر، ترکه میر، نوشاد، ملا حقعلی، و هزاران اختر تابناک شعر و ادب از زبان گویشوران لک جاری و ساری است.
هنوز مردم لک به خود می‌بالند که زمانی در این کشور نوای وکیل الرعایای لک دست مرهمی شد بر دل سوختگان عدالت و اتحاد اقوام ایرانی.
هنوز ادبیات فولکلور لکی بر سر بازار دلهای عاشق این فرهنگ زمزمه‌ی هر صبح و شام مردمان و هنرمندان و خوانندگان این دیار بوده و چه بسا کسانی از روزنه‌ی دید خود و استفاده‌ی قطره‌هایی از آبشخور این دریای گسترده در سطح ملی مطرح شده و نامی و نانی کسب کرده‌اند.

ذکر نکاتی بر اساس منابع موثق ضروری است:

الف) دگرگونی‌های هویتی ناشی از جنگ جهانی اول و سپس هویت سازی تعمدی حکومت پهلوی برای گروهی از همسایگان لک در نیمه اول سده بیست میلادی، تشدید مناقشه‌های هویتی، حاشیه نشینی و چالش های بیش از پیش را برای لک تباران در پی داشت.
ب) تا پیش از سده بیست میلادی، هیچ منبع غیرمحلی و بی طرفی وجود ندارد که لکی را زیر مجموعه گونه‌های زبانی پیرامونش به شمار آورده باشد.
ج) برخی از منابع بی‌طرف و غیرمحلی پیش از سده بیست میلادی، گویش های همسایه لکی را منشعب از لکی دانسته اند.
د) لکی تنها زبانی است که اصالت و ایرانی بودنش در منابع بی‌طرف و غیرمحلی پیش از سده بیست میلادی مورد اشاره قرار گرفته است.
ه) لکی تنها زبان ایرانی است که در منابع بی‌طرف و غیرمحلی پیش از سده بیست میلادی برای تحقیقات زبان شناسی پیشنهاد شده است.
و) لکی تنها زبان ایرانی است که در منابع بی‌طرف و غیر محلی پیش از سده بیست میلادی به عنوان زبان اصیل ایران با ذکر جملات و ترجمه های فارسی و انگلیسی مورد اشاره قرار گرفته است.
ز) لکی تنها زبان ایرانی است که در منابع بی طرف و غیرمحلی پیش از سده بیست میلادی به عنوان زبانی دشوارتر و کهن‌تر نسبت به گونه‌های پیرامون مورد اشاره قرار گرفته است.
از تمام لک تباران عزیزی که بنا به دلایل مختلف در مرداب الیناسیون و آسیمیلاسیون گیر افتاده‌اند خواهشمندیم با کمی تفکر ارزش فرهنگ و زبان اجدادی خود را بدانند و برای معرفی خود از عنوان افتخارآمیز لکِ ایرانی استفاده کنند.
به امید حفظ تشخُص زبان لکی توسط گویشوران این زبان ارزشمند ایرانی در قالب تولیدات فاخر و اجتناب از به کارگیری ادبیات سخیف در تولیدات.
به امید برچیده شدن تفکرات فاشیستی، لک‌ستیز و لک‌گریز رایج در استان‌های لرستان، ایلام، کرمانشاه و همدان.
به امید دستیابی زبان لکی به رسانه‌های رسمی سمعی‌بصری و آموزش این زبان در آموزشگاه‌های بومی.
با تشکر از تمام کسانی که به هر نحوی در ثبت ملی زبان لکی نقش آفرین بوده‌اند.

شماره ثبت: 1438
تاریخ ثبت زبان لکی : 10 مرداد 1396
تاریخ ابلاغ : 1 شهریور 1396

#داوود_داوودی #زبان_لکی #قوم_لک #اتنیک_لک #ایران #لکستان
کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

مستند سور و سوگ نمایش گوشه‌هایی از فرهنگ قوم لک، پخش از شبکه مستند سیما سال ساخت ۱۳۷۲ در منطقه کوهدشت،کارگردان: محمد سیف زاده

#سور #سوگ #مستند #چمر #قوم_لک #مرگ

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

https://www.instagram.com/stories/kermanshah/3438086645685973470?utm_source=ig_story_item_share&igsh=MXZlN2FqdjJwOTJpZw==



ساکنان فعلی کرمانشاه بیشتر از کدام قوم هستند
رای بدید بیایم بالا
دوستان گرامی زیاد وقت نداریم،ممنون میشم در این نظر سنجی شرکت کنید🙏🙏

#قوم_لک

هیجدهم شهریور سالروز ثبت ملی گلونی لکی مبارک باد
شیوه‌های سنتی بستن گلونی لکی در میان زنان و‌مردان قوم لک
به شمارهٔ ۱۶۵۷ در تاریخ ۱۳۹۷/۰۶/۱۸ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت گردید

#گلونی #گلونی_لکی #قوم_لک #ایران
#لکستان #ایلام #کرمانشاه #لرستان
#همدان #شهریور #زبان_لکی #لک

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

پایانی بر توهم پارچه‌ی سه هزار ساله

تا حالا فکر کردید معنی واژه‌ی گُلوَنی چیست و برگرفته از کدام زبان است؟!

برای تنویر افکار عمومی و کاهش هیجانات و رفع ابهامات در بین اقوام زاگرس، خواندن این مقاله توصیه میشود

روزنامه باختر کرمانشاه

نویسنده: دکتر داوود داوودی( باستان شناس و پژوهشگر فرهنگ عامه)

#داوود_داوودی
#گلونی #لکستان
#قوم_لک #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

مختصری از داستان زندگی و دلاوری های یارمحمدخان زردلانی لک
.
برگرفته از کتاب " سرداران لک در انقلاب مشروطه "
نویسنده: هادی اسفندیاری

خوانش متن:زهرا میرزایی

#قسمت_دوم

#مشروطه #لکستان #قوم_لک #یارمحمد_خان #زردلان #بالاوند #ایران #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

« تکله ار دُم / takela ar doem »
آیینها و سنن و مرسومات فرهنگی در طول تاریخ مشمول تغییر و تحول می شوند.اما ذات آنها همیشه باقیست. پیشرفت علم و دانش و صعود سطح سواد و ذوق و استعداد آدمها ، باعث تغییر در روش انجام سنتهاست.
یکی از این سنتها « تکله ار دُم »، است.در گذشته وقتی که دختری به خانه ی بخت می رفت ، دختران دم بخت که برای به خانه ی شوهر رفتن بی تابی می کردند تا تشکیل خانواده ای بدهند و سر و سامانی بگیرند ، پشت سر عروس که از خانه ی پدر خارج می شد « تکله »ای پرتاب می کردند.در این حالت می خواندند : « تکله ار دُم منیشتر دُم » یعنی آرزو (آواخد) دارم من هم مثل تو عروس شوم.
هم اکنون این رسم انداختن تکله به پرت کردن گل در دامان عروس تبدیل شده است.گاهی هم عروس چشمش را می بندد و یک دسته گل به میان مدعوین زن پرتاب می کند. گل در دست هر کس قرار گیرد هورا می کشد که گره بختم باز شده است.

تکله = یک وسیله ی بافته شده از ساقه ی گندم است. در واقع نوعی تک کوچک است که با نخهای رنگی زینت داده می شود.این وسیله کاربردهای متفاوت را در بین مردم قوم لک دارد.

#مهدی_زینی_چپرا

#قوم_لک #لکستان #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

مختصری از داستان زندگی و دلاوری های یارمحمدخان زردلانی لک
.
برگرفته از کتاب " سرداران لک در انقلاب مشروطه "
نویسنده: هادی اسفندیاری

خوانش متن:زهرا میرزایی

#قسمت_سوم

#ایران #مشروطه #لکستان #قوم_لک #یارمحمد_خان #زردلان #بالاوند #ایرانی #زبان_لکی
کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak

مختصری از داستان زندگی و دلاوری های یارمحمدخان زردلانی لک
.
برگرفته از کتاب " سرداران لک در انقلاب مشروطه "
نویسنده: هادی اسفندیاری

خوانش متن:زهرا میرزایی

#قسمت_چهارم

#ایران #مشروطه #لکستان #قوم_لک #یارمحمد_خان #زردلان #بالاوند #ایرانی #زبان_لکی

کانال تلگرامی گلونی
🌹🌹🌹🌹


@Golvani_lak