#طرحواره‌ها یا #تله_های_ذهنی چه هستند؟ (قسمت سوم و پایانی)

حوزه پنج: گوش به زنگی بیش از حد و #بازداری

در این حیطه، تاکید افراطی بر سرکوبی احساسهای خود انگیخته، تکانه ها و انتخاب ها و پیروی از قوانین غیر قابل انعطاف و تدوین شده است، حتی اگر به قیمت از دست دادن #شادی، بیان خود، #آرامش، روابط بین فردی نزدیک و #سلامتی باشد. خانواده ای که این افراد در آن پرورش یافته اند معمولا تنبیه کننده، #کمال_گرا، پیرو قوانین، سرکوب کننده هیجان ها و اجتناب از خطا، شادی و آرامش بوده است.
۱۵- منفی گرایی – بدبینی : در این طرحواره، تمرکز مستمر و نافذی بر جنبه های منفی زندگی، از جمله #مرگ، فقدان، گناه، #تعارض، #خیانت و غیره وجود دارد و در عین حال، جنبه های مثبت زندگی کوچک شمرده می شوند یا نادیده گرفته می شود. معمولا شامل یک ترس غیر طبیعی از خطا کردن است، که ممکن است به مشکلاتی مثل مشکلات مالی و فقدان منجر شود. چون این افراد نتایج منفی را به طور اغراق آمیزی ادراک می کنند، لذا به طور مکرر دچار نگرانی مزمن، گوش به زنگی و بلا تصمیمی هستند.

۱۶- #بازداری_هیجانی : در این طرحواره، فرد احساسات، ارتباطات و رفتارهای خود انگیخته خود را محدود می سازد. معمولا از عدم تائید توسط دیگران، احساس شرم یا از دست دادن کنترل، اجتناب می کند. شایع ترین جنبه های این بازداری شامل موارد زیر است:

۱-بازداری از بروز خشم؛

۲-بازداری از تکانه های مثبت؛

۳-بازداری از بیان آسیب پذیری یا ارتباط آزادانه با احساس ها و نیازهای شخصی؛

۴-تاکید افراطی بر عقلانیت و سرکوبی هیجان ها.

۱۷- معیارهای سرسختانه – عیب جویی افراطی : باور زیر بنایی در این طرحواره این است که فرد باید تمامی تلاش خود را انجام دهد تا بتواند به استاندارد های درونی شده بسیار سخت برسد و این کار معمولا برای جلوگیری از انتقاد صورت می گیرد. این افراد، غالب اوقات احساس در فشار بودن دارند و اختلال واضحی در کسب #لذت، آرامش، اعتماد به نفس و رضایت در روابط بین فردی دارند.

این طرحواره خود را به صورت کمال گرایی(بی نقص گرایی)، قوانین غیر قابل انعطاف(بایدها) و دغدغه زمان و کار آمدی، نشان می دهند.

۱۸- #تنبیه : در این طرحواره اعتقاد بر این است که فرد هنگامی که خطایی مرتکب شده، باید شدیدا تنبیه شود و در قبال افرادی که استانداردها را رعایت نمی کنند، شدیدا پرخاشگر، بی تحمل، تنبیه کننده و #خشمگین است. معمولا، این طرح واره خود را به صورت دشواری در بخشیدن خود یا دیگران در هنگام ارتکاب خطا نشان می دهد.

در پایان قابل ذکر است که ممکن است برخی از مواردی که به آن اشاره شد، با شدت کمی در بسیاری افراد باشد و این امری طبیعی است. طرحواره درمانی زمانی مورد نیاز است که اینگونه طرحواره ها منجر به بروز اختلال در عملکرد روزمره فرد شده و یا باعث بروز مشکلات بین فردی گردد. #طرحواره_درمانی به دنبال باز کردن گره‌هایی است که از کودکی در ذهن شخص ایجاد شده و این گره‌ها نمی گذارند او در ارتباط با خود و دیگران رفتار مناسبی داشته باشد.

منبع: طرحواره درمانی / نویسنده: جفری یانگ، ژانت کلوسکو، مارجوری ویشار / مترجم: دکتر حسن حمید‌پور، دکتر زهرا اندوز /انتشارات ارجمند.

t.me/dr_hamedvahedi

http://www.instagram.com/dr.vahedi_healthpsychologist