جامعه‌شناسی افق‌نگر ـ دکتر احمد بخارایی
4.02K subscribers
69 photos
21 videos
1 file
692 links
تلاش من در جهت توصیف، تبیین و تحلیل پدیده‌ها و مسائل اجتماعی ایران معطوف به «آینده» است… منتظر دریافت نظر شما پیرامون تحلیل ارایه شده هستم. با سپاس: 👈 https://t.me/drbokharaei

www.dr-bokharaei.com

Ahmad Bokharaei, Sociologist
Download Telegram
❇️ مواضع نامزد عضویت در هیأت مدیره‌ی انجمن جامعهشناسی ایران در انتخابات ۳۰ خرداد ۱۳۹۸

💬 گفت‌وگوی کانال فایل‌های جامعه‌شناختی (Socio Media) با #احمد_بخارایی

🗓 چهارشنبه ۲۲ خرداد ۱۳۹۸

#انجمن_جامعه‌شناسی #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران #انجمن_جامعه_شناسی_ایران #انتخابات_هیأت_مدیره #انتخاب_هیأت_مدیره

🔖 بخشی از سخنان احمد بخارایی در این گفت‌وگو:

گاهی احساس می‌شده است که انجمن جامعه‌‌شناسی وجود خارجی ندارد.

یک انجمن علمی باید به سه نوع توسعه‌یافتگی در بین اعضایش دامن بزند.

بسیاری از اهل قلم و تحلیل و دارای انگیزه به انجمن جامعهشناسی جذب نشده‌اند. ‌

چرا بسیاری از اعضای انجمن جامعهشناسی حضور فعال در انجمن ندارند؟

بیش از شش سال است که با علاقه و جدیت، زمان زیادی را در انجمن سپری کرده‌ام.

چرا باید حدود هشتاد درصد گروه‌های علمی ـ تخصصی در انجمن به صورت جدی فعال ‌نباشند؟

من و برخی از کاندیداهای عضویت در هیأت مدیره‌ی انجمن از قاعده‌ی هرم انجمن و از پایین جوشیدیم و بالا آمدیم.

مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی بودم و این گروه دارای یکی از بهترین عمل‌کردها در بین گروه‌های انجمن بود.

به رغم وجود موانع امنیتی و حراستی از بسیاری سخنران‌ها در موضوعات مهم دعوت به گفت‌و‌شنود کردیم.

امروز انجمن نیازمند رویکرد انتقادی معطوف به کنش‌گری جمعی است. این‌ها را نمی گویم تا انتخاب شوم بلکه می‌گویم تا مطالباتم از هیأت مدیره‌ی آینده را گفته باشم.

👈 مشخصاتِ احمد بخارایی نامزد هیئت مدیره‌ی انجمن جامعهشناسی ایران

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال (forward) و یا با درج پیوند پست و کانال «جامعهشناسی افق‌نگر» (t.me/dr_bokharaei/…postID) صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
❇️ ساختارها علت‌العلل آزارهای جنسی هستند

🗓 چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۹

📰 گزارش روزنامه‌ی هم‌دلی از سخن‌رانی
#احمد_بخارایی در نشست مجازی انجمن جامعهشناسی ایران با موضوع «#آزار_جنسی و لایه‌های تودرتوی آن از عرصه‌ی خصوصی تا عرصه‌ی عمومی» با حضور عفت‌السادات مرقاتی خویی (سکسولوژیست)، بهناز عرب‌زاده (روان‌شناس) و عالیه شکربیگی (جامعه‌شناس) | منتشرشده در چهارشنبه ۵ آذر ۱۳۹۹، شماره‌ی ۱۵۶۶

👈 نمایش گزارش:
بخش‌هایی از گفته‌های من در این نشست:

… «مفهوم آزار جنسی به‌عنوان یک مفهوم مستقل از سال‌های ۱۹۷۰ به بعد مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم مانند هر پدیده‌ی اجتماعی از چهار زاویه قابل بررسی است. زاویه‌ی اول همان شکل ظاهری آن است برای مثال آن چیزی است که ما در خیابان‌ها یا در محیط کار شاهد #آزار_زنان هستیم. زاویه‌ی دوم محتوای آن است چیزی که در حوزه‌ی #روان‌شناسی به آن توجه می‌شود مانند این‌که معمولاً #زنان آزار دیده ماجرای خود را پنهان می‌کنند. زاویه‌ی سوم پی‌آمدهای آن است. زاویه‌ی چهارم که از نگاه من اهمیت دارد علت و ریشه‌های آزار جنسی است.» …

… «این‌که گفته می‌شود تهدید و ارعاب علت اصلی آزار جنسی است، اما باید درنظر گرفت خود این علت و علت‌های مشابه از یک علت بزرگ‌تر متأثر هستند. اگر واحد تحلیل ما خود فرد یا روان و جسم او باشد از حوزه‌ی #جامعه‌شناسی خارج می‌شود. در جامعهشناسی در سه سطح این مسئله بررسی می‌شود، #خانواده به عنوان سطح خرد، #سازمان‌ها به عنوان سطح میانه و #ساختارها به عنوان سطح کلان، برای من ساختارها به‌عنوان علت‌العلل تقویت آزار جنسی اهمیت دارد.» «اگر گریزی کوتاه به دو سطح خرد و میانه زده باشم این‌که نظام خانواده می‌تواند منجر به این پدیده شود. در سطح میانه و سازمان‌ها قدرت معنا پیدا می‌کند. چیزی که آن‌جا رئیس و مرئوس وجود دارد، #قدرت در یک #نظام_مردسالار به #مرد بیش‌تر تعلق دارد. بنابراین در سازمان‌ها این عامل قدرت ارعاب و تهدید برای زنان را به همراه می‌آورد و می‌تواند در نهایت به آزار جنسی ختم شود. این سازمان می‌تواند دانشگاه یا هرجای دیگر باشد.» …

… «اما آنچه در سطح کلان اهمیت دارد ساختارها در قالب #نظام_فرهنگی است. آن‌چه در ایران سال ۹۹ مهم است مقوله‌ی #فرهنگ است. یعنی یک مجموعه از #هنجارها مدنظر ما است که این هنجارها یا می‌تواند #قانون باشد یا #عرف. این‌جا توجه من به قانون است. در قانونِ ایران چیزی به عنوان آزار جنسی به عنوان #جرم تعریف نشده است. در قانون شاهد نوعی #مردسالاری هستیم. مواردی هم که در قانون وجود دارد تنبیه متوجه زن است. در مواردی هم که قانون ورود کرده بحث نظر #قاضی و شفاف‌نبودن قانون است که در نهایت چیزی از آن حاصل نمی‌شود. شما در بحث #تجاوز توجه کنید که اثبات آن با چه موانعی روبه‌رو است. در مواردی هم که در قانون اشاره‌هایی به آزار و #تجاوز_جنسی شده بیش‌تر رنگ‌وبوی دینی دارد تا اجتماعی، یا این‌که آنقدر پیچ‌وخم دارد که دست آخر اثبات نمی‌شود.» …

… «در بحث ارزش‌ها هم یک مردسالاری وجود دارد که بیش‌تر جنبه اعتقادی دارد و طبیعتاً جنبه‌ی عقلانی آن پایین است. بنابراین ما با یک سری مقوله‌ها با نگاه فرهنگیِ عمیقِ ساختاری روبه‌رو هستیم که مردسالاری را فریاد می‌زند. به همین دلیل است که از میان موارد بی‌شمار آزارهای جنسی حدود ۵درصد در دادگاه‌ها #حق‌خواهی می‌کنند که فقط یک درصد آن‌ها ممکن است موفق باشند.» …

🎞 ویدئو: کل برنامه | بخارایی

🎙 صوت: کل برنامه | بخارایی

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| نشست «بررسی آثار، افکار و کنش‌گری دکتر محمدامین قانعی راد»

| پنج‌شنبه ۸ مهر ۱۴۰۰

| سخن‌رانان:
دکتر #احمد_بخارایی و دکتر حسن محدثی

| برگزار کننده:
انجمن #جامعه‌شناسی ایران (گروه #جامعه‌شناسی_ایران)

| تاریخ برگزاری:
شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۰

| فایل شنیداری احمد بخارایی:👇
https://drive.google.com/file/d/1ep8d7V2AgOQyvA5kVgwt2CscMolZ4Xo1/view

| فایل شنیداری کل برنامه:👇
https://drive.google.com/file/d/1m0ZGbifUmqTDCI6IGPE5URdOIfDaR1Mf/view

| فایل ویدئویی احمد بخارایی:👇
https://youtu.be/7zUeAz2JsPs

| فایل ویدئویی کل برنامه:👇
https://youtu.be/oqGO55JapuY

| احمد بخارایی: در این نشست مجازی که سعی داشتم تفاوت میان دو نوع جامعهشناسی، یعنی #پایش‌گری و #کنش‌گری را توضیح دهم به این موضوعات و موارد اشاره داشتم:

ـ «کنش‌گری زنده‌یاد محمد امین قانعی‌راد» در #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران و حضورشان در صحنه‌ی #مطبوعات و جراید،

ـ «پایش‌گری» به مثابه مشاهده‌گری و مانیتورینگ از سوی بسیاری از جامعه‌شناسان محافظه‌کار در مقابل «کنش‌گری» با ویژگی اکتیویستی،

ـ «#پروبلماتیک» ندیدن موضوعات جامعه‌شناختی از سوی جامعهشناسی‌خوانده‌های «پایش‌گر» و روی آوردن به پژوهش‌های حداقلی با نتایج تکراری،

ـ نسبی بودن «پایش‌گری» از حداقلی تا حداکثری،

ـ توأم بودن «کنش‌گری جامعه‌شناختی» با ۳ ویژگی: ۱ـ «مطالبه‌گری» با ۴ عنصر محتوایی (پژواک بخشیدن به صداهای حاشیه‌ای، تبدیل #مطالبه‌گری_فردی به #مطالبه‌گری_جمعی، احساس مسئولیت فراتر از ایفای نقش سازمانی، عمل‌گرایی بر اساس هزینه ـ فایده)، ۲ـ «#روشن‌فکری» با ۹ ویژگی به ویژه ارتباط با ۲ ویژگی شامل: الف: اندیشه‌ی معطوف به عمل در سه جهت: «#اعتراض» در زمانی که امید به آینده در #جامعه کاهش یافته، «تغییر» در زمانی که عدالت منکوب شده، «#برساخت» در شرایط انسداد اجتماعی و ب: آلترناتیو‌سازی، ۳ـ «نسبی بودن» و توجه به وجود #ایدئولوژی مانع #توسعه در ایران که بالطبع، توجه جامعه‌شناس کنش‌گر به «ساختارها» و نقد آنها را ضروری می‌سازد،

ـ کنش‌گری جامعه‌شناسانه و تبدیل «ابژه‌ها» به «سوژه‌ها»،

ـ رویکرد «کنش‌گرانه»ی زنده‌یاد محمدامین قانعی‌راد در کتاب‌هایش.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| شعارهای توخالی

| سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰

| گزارش روزنامه‌ی جهان صنعت درباره‌ی فشار اقتصادی بر مردم در گفت‌وگو با احمد بخارایی و بیژن مقدم | منتشرشده در سه‌شنبه ۱۱ آبان ۱۴۰۰، شماره‌ی ۴۸۵۹

| نمایش گزارش:👇
https://jahanesanat.ir/?p=212330

| #احمد_بخارایی: در سال ۱۳۹۴ در #انجمن_جامعه‌شناسی ایران در خصوص فقر نشستی برگزار کردیم و در آن نشست برای نخستین‌بار خط فقر در شهرهای بزرگ را ماهی پنج میلیون تومان محاسبه کردم، اما برخی از همکاران ما به این مورد اعتراض کردندکه بنده اغراق می‌کنم. همچنین دو سال پیش دوباره #خط_فقر را برای خانواده چهار نفره هشت میلیون تومان اعلام کردیم، این درحالی است که امروزه خط فقر در شهرهای بزرگ مرز ۱۰ میلیون تومان را هم رد کرده است. در نتیجه از آن زمان تاکنون ما جامعه‌شناس‌ها بارها هشدار دادیم که محرومان به بهانه‌های مختلف #اعتراض می‌کنند و ماهیت آن هم #سیاسی نیست بلکه #اقتصادی است. ولی طی این سال‌ها همه در خواب بودند و صدای ما به گوش کسی نرسید. در حال حاضر هم وضعیت به همین منوال است. البته قضیه اعتراض #محرومان امری جدید نیست. وی گفت: دولت‌ها به نفع مردم شعار می‌دهند ولی تاکنون عملی نشده است. چه بسا در این دوران #اختلاف_طبقاتی بیشتر شده و نوکیسه‌ها پولدارتر شدند. در نتیجه روند افزایش فاصله طبقات منجر به افزایش #نارضایتی #جامعه می‌شود. به نظرم بهتر است دولت کمتر شعار حمایت از محرومان دهد زیرا وقتی اجرایی نمی‌شود نارضایتی مردم بیش‌تر می‌شود. هیچ‌کدام از شعار‌های دولت‌ها عملی نمی‌شود زیرا به لحاظ ساختاری امکان‌پذیر نیست.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| «امکان یا امتناع تفکر جامعه‌شناختی در ایران؟»

| آدینه ۱۴ آبان ۱۴۰۰

| #احمد_بخارایی: حدود چهار و نیم سال قبل در ۹ اسفند ۱۳۹۵ در #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران نشستی برگزار شد با عنوان: «امکان یا امتناع تفکر جامعه‌شناختی در ایران؟» که من هم در کنار زنده‌یاد دکتر #محمدامین_قانعی‌راد، دکتر #مصطفی_مهر‌آیین و دکتر #حمید_پارسانیا حرف‌هایی زدم. با توجه به جهت‌گیری‌های متفاوت سخن‌رانان به ویژه دکتر پارسانیا که هم معمّم و مدرّس حوزه و نیز دانشگاه در دروس #جامعه‌شناسی هستند بحث ما رنگ و بوی خاصی پیدا کرد و تا حدودی چالشی شد. در آن نشست به «امتناع #تفکر_جامعه‌شناختی» در ایران تأکید داشتم اما از منظری که مفاهیم «#تفکر» و «#امتناع» را تعریف کردم نه به طور کلی و اشاره‌ای هم به نظر #فیلسوف #سکولار، «#آرامش_دوستدار» داشتم. حال که ایشان در سن ۹۰ سالگی در آلمان در ۵ آبان ۱۴۰۰ دیده از جهان فرو بست شاید بد نباشد فایل های صوتی آن نشست که موضوعش بی‌ارتباط با نظر زنده‌یاد آرامش دوستدار نبود بازنشر شود.

| فایل شنیداری کل برنامه: 👇
https://t.me/dr_bokharaei/590

| فایل شنیداری احمد بخارایی:👇
https://t.me/dr_bokharaei/589

در آن نشست به این موارد اشاره داشتم:

ـ واکاوی معنایی چهار مفهوم: «امکان»، «امتناع»، «تفکر» و «تفکر جامعه‌شناختی»،

ـ وجوه «تفکر» به ۹ اعتبار: ۱ـ انضمام و تعلق: مفاهیم، ۲ـ هدف: ابهام‌زادیی، ۳ـ جنس: ذهنی، ۴ـ مبدأ: تعریف مسئله، ۵ـ مقصد: ترسیم بهترین راه حل، ۶ـ مسیر: سامان بخشی به روند تحقیق، ۷ـ کارکرد: تغییر نظام شناختی، ۸ـ نوع: فرآیندی و ۹ـ روش‌ها: تحلیلی، استقرایی، انتقادی، راهبردی، اجرایی و خلاقانه (واگرا)،

ـ تفکر جامعه‌شناختی مبتنی بر درک و ترسیم تفاوت «فهم آکادمیک» با «فهم متعارف» و «عقل سلیم» که محصول استقرار «امر سیاسی» به جای «امر اجتماعی» است و نیز لزوم «بازاندیشی» در تفکر جامعه‌شناختی،

ـ تفاوت معنای «امکان» در #منطق و #فلسفه،

ـ تقسیم و توضیح «ممتنع‌الوجود» به سه وجه: «بالغیر»، «بالذات» و «بالقیاس الی‌الغیر»،

ـ دفاع از امتناع «تفکر جامعه‌شناختی» در ایران دهه‌های اخیر بنا به نوع سوم «ممتنع‌الوجود» یعنی «بالقیاس الی‌الغیر» به این معنا که «موانعی» به عنوان «الغیر» به طور جدی برای تحقق تفکر جامعه‌شناختی در ایران چهار دهه‌ی اخیر وجود داشته‌ که اساس آنها تعصبات و تفاسیر ارزشی و مذهبی بوده‌است،

ـ (خطاب به دکتر حمید پارسانیا): اتفاقاً همان نوع سوم «عقل» که شما به آن اشاره دارید یعنی «#عقل_عرفانی» که اساساً «#عقلانیت» نیست بلکه صرفاً تفاسیر مبتنی بر باورهای شخصی و گروه‌های خودی است یکی از همان موانعی است که معتقدم جلوی تحقق «تفکر جامعه‌شناختی» را در اکنون ایران گرفته‌است! ماهیت «عقل عرفانی» با دو نوع دیگر عقل یعنی «بیانی» و «برهانی» تمایز دارد و از یک جنس نیستند و «عقل عرفانی» صرفاً نام «#عقل» را یدک می‌کشد و ترکیب لغوی «عقل عرفانی» دارای مفهوم مخدوش است. مبنای «عقل عرفانی» بر «به شرط لا» بودن است یعنی به شرطی وارد گفت‌و‌شنود می‌شود که طرف مقابل دارای یک سری مبانی و اصول موضوعه و نگاه علمی و تجربی و استقرایی و … «نباشد» و این «نداشتن» همان «به شرط لا» است. پس «عقل عرفانی» اساساً با دو نوع دیگر عقل، یعنی «بیانی» (منطق کلام) و «برهانی» (تحلیل علمی) تعارض دارد،

ـ (خطاب به زنده‌یاد دکتر قانعی‌راد): یکی از موانع شکل‌گیری «تفکر جامعه‌شناختی» در ایران اکنون گاه، نیندیشیدن عمیق و بیگانگی جامعهشناسی خوانده‌ها با تفکر منطقی و فلسفی است،

ـ «آرامش دوستدار» با طرح مانعیت «بستر فرهنگ دینی» برای شکل‌گیری «تفکر» و #جواد_طباطبایی با طرح «#زوال_اندیشه_سیاسی» به #امتناع_تفکر اشاره کرده‌اند،

ـ به لحاظ «صورت» از سال ۱۳۲۰ تاکنون با گسترش دانشکده‌ها و دانش‌آموخته‌های #جامعه‌شناسی و تعداد کثیر پایان‌نامه‌ها و غیره شاهد گسترش صوری جامعهشناسی بوده‌ایم اما به سه اعتبار: ۱ـ مبانی نظری (آشنایی ناکافی با حوزه‌های دیگر تفکر)، ۲ـ محتوایی (وجود موانع ایدئولوژیک تفکر جامعه‌شناختی) و ۳ـ پی‌آمدی (احساس بی‌نیازی حاکمیت به نتایج تحقیقات جامعه‌شناختی)، «تفکر جامعه‌شناختی» در ایران رو به موت بوده است.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | SoundCloud | Site |
| دیدگاه احمد بخارایی نامزد انتخابات هیأت مدیره‌ی انجمن جامعهشناسی ایران

| پنج‌شنبه ۱۹ خرداد ۱۴۰۱

| اطلاعیه‌ی برگزاری انتخابات هیأت مدیره و تمدید عضویت اعضای انجمن جامعهشناسی ایران:👇
http://yun.ir/dqlzgg

| آگهی دعوت مجمع عمومی عادی انجمن جامعهشناسی ایران:👇
http://yun.ir/boc1o

| شرکت در رأی‌دهی آنلاین در روزهای ۲۵ و ۲۶ خرداد ۱۴۰۱:👇
http://app.rayshomar.ir

| راهنمای شرکت در رأی‌دهی:👇
http://yun.ir/6yt7k9

| فایل شنیداری اعلام مواضع انتخاباتی احمد بخارایی:👇
https://t.me/iran_sociology/5630

| #احمد_بخارایی: روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۵ و ۲۶ خرداد ۱۴۰۱ #انتخابات هیأت مدیره‌ی #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران به صورت آنلاین برگزار خواهد شد و من هم یکی از کاندیداها هستم. حسب‌الامر مرجع انتخابات، یک فایل صوتی برای تبلیغ مواضع انتخاباتی، ضبط و ارسال شد که در این پست هم موجود است. در این فایل کوتاه به این موارد اشاره کردم:

ـ لزوم برخورداری کاندیداها از سه ویژگی: دقت علمی، جسارت و انگیزه‌ی کافی،
ـ انتقادات به انجمن #جامعه‌شناسی در سه سطح خرد، میانه و کلان در عدم ارتباط ارگانیک و پویا بین اعضای انجمن و بین گروه‌های انجمن و بین مرکز و دفاتر استان‌ها و نیز عدم ارتباط ارگانیک بین انجمن و سازمان‌های بیرونی و انفعال نسبی انجمن نسبت به #فروپاشی_اجتماعی در ایران،
ـ لزوم اتخاذ روش دیالکتیک در فعالیت‌های داخلی و بیرونی #انجمن_جامعه‌شناسی به مثابه ایجاد حلقه‌ی رابط بین مراکز دانش‌گاهی و جامعه‌ی تشنه‌ی آگاهی.

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

🎞🎙🖌 دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| بدون توضیح!

| پنج‌شنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۲

| تکمله‌ی من به یادداشت سایت خبری ـ تحلیلی «دیدار نیوز» درباره‌ی لغو نشست انجمن جامعهشناسی با موضوع انتخابات مجلس | منتشر شده در ۹ اسفند ۱۴۰۲

| نمایش گزارش:👇
https://www.didarnews.ir/fa/news/161994/

| مسعود پیوسته، دیدارنیوز: سه روز مانده به انتخابات دوازدهم مجلس، قراربود مناظره‌ای مفصل در دو پنل به مدت چهارساعت از سوی انجمن جامعه شناسی ایران، بین مخالفان و موافقان «مشارکت» برگزارشود. شاید که در این آخرین دم؛ و در جریان این پرتوافکنی، اتفاقی رخ دهد و مخاطبانِ احتمالا مردد به نتیجه‌ی روشن و قطعی‌ی «حضور یا عدم حضور» در روز یازدهم اسفند برسند؛ اما ساعاتی قبل از شروع مناظره، به هر علتِ مأنوس! معلوم شد برنامه لغو شده و دیگر نیازی به روشنگری نیست!

دو نکته برای نگارنده، موجب این یادداشت شد.

اول آنکه محتوای اطلاعیه مربوط به برگزاری این مناظره بود که نشان از جدیت و نگاه جامع الاطرافی‌ برگزارکننده‌ی این نشست داشت.
دیالوگی با موضوع «مشارکت در انتخابات: خیر یا آری»

چیزی شبیه یادآوری مسأله‌ی شکسپیر، «بودن یا نبودن»!

عنوان دقیق برگزار کننده‌ی مناظره برایم جالب‌تر آمد. «گروه تخصصی جامعه شناسی سیاسی انجمن جامعه شناسی ایران»، این نزدیک‌ترین جمعیت علمی و متخصص به موضوع مورد بحث؛ و متولی برگزاری این مناظره‌ی لغو شده که می‌توانست فنی و علمی و عقلی، موجب روشنگری در دو سوی «اهالی خیر و آری» باشد و منشأ اثر.

نشستی که قرار بود روزنه گشایان ملاحظه گر و بن بست انگاران تحول خواه، رو در روی هم به دفاع از موضع خود بپردازند.

نکته‌ی دوم، تماشای سیمای عمومی کلانشهرهاست که گویا خسته از این تکرار‌های عبث است و اصلا انتخابات در پیش رو (حتی سه روز مانده به آن) برای شان اهمیتی ندارد و سرنوشت خود با مجلسیان را همچنان در عرض یکدیگر می‌انگارند نه در طول هم!

حاکمیت هم ظاهرا به جد، بر طبل «حضور» می‌کوبد و سوپری محله، به تجربه‌ی دهه‌های رفته بر زندگی اش، به جمع بندی «بی تاثیری حضور یا عدم حضور» رسیده است!

غمگنانه و مأیوس بر این باور است که برای خود می‌بٰرند و می‌دوزند و بود و نبودمان برای شان یکی است!

یک جامعه‌ی متکثر رهاشده و منفک از حتی نگاه حامیانه‌ی حلقه‌ی قدرت. هر دو نسبت به هم غریبه و دیگری.

همان حلقه‌ی قدرتی که علی لاریجانی‌ فعلا «شبه مغضوب»، در سال ۸۴ یا شاید هم ۸۸ خطاب به منتقدین گفته بود: «چه کسی می‌گوید ما هشت میلیون نفریم؟!»، امروزِ ۱۴۰۲ همین بقال، خیاط، نقاش، نانوا، راننده، کارمند، معلم، کارگر، پرستار، دانشجو و استاد و ... خطاب بی تاثیر به همان حلقه‌ی زورمند دور از بقیه‌ی هشتاد میلیون دارند می‌گویند: «همچنان همان اید. همان هشت تا ده میلیون نفری که مانع یک زندگی معمولی‌ بقیه اید.»

| تکمله:
قرار بود روز سه‌شنبه ۸ اسفند ۱۴۰۲ نشستی به صورت مناظره با حضور برخی از امضاکنندگان بیانیه ۱۱۰ #اصلاح‌طلب مشوق #مشارکت در #انتخابات #مجلس با حضور موافق و مخالف در گروه تخصصی "#جامعه‌شناسی_سیاسی" در #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران برگزار شود. صرف زمان و پیگیری‌های زیادی با برخی امضاکنندگان صورت پذیرفت.

در این میان آقای #الیاس_حضرتی به هیچ پیام و تماس و نیز درخواست مستقیم و غیر مستقیم مکرر ما پاسخ ندادند و گویی نمی‌شنوند. خانم #الهه_کولایی حاضر به مناظره نشدند. آقای #حمیدرضا_جلایی پور چند بار موافقت و مخالفت کرد و ایشان که ظاهرا از ماه‌ها قبل طراح بیانیه بوده‌است نهایتا با بهانه‌های ناچسب از حضور در مناظره طفره رفتند.

خانم #بهاره_آروین (عضو هیأت مدیره انجمن جامعهشناسی ایران) ابتدا پذیرفتند، اما نهایتاً سر باز زدند. آقای #مقصود_فراست‌خواه هم که ظاهرا در امضای بیانیه غافل‌گیر شده‌ بودند از حضور در نشست عذر‌خواهی کردند. در این مسیر سه مرتبه پوستر نشست، اصلاح و منتشر شد. تدارک دیده‌ بودیم که خبرنگاران حضور یابند و پخش مستقیم اینترنتی داشتیم. در نهایت، نشست لغو شد. لازمه از خانم #فاطمه_راکعی و آقای #محسن_آرمین به عنوان "مخالفین" تشکر کنم که تا پایان آماده #مناظره با موافقین فوق‌الذکر و امضاکنندگان بیانیه‌ی مذکور بودند.

انتظار می‌رفت #اصلاح‌طلبان_حکومتی در دفاع از نظر و امضای‌شان بدون سیاست‌بازی حضور یابند و بحث آکادمیک را از بازی سیاسی منفک کنند.

#احمد_بخارایی
مدیر گروه جامعهشناسی سیاسی انجمن جامعهشناسی ایران

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها: 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| گفت‌وگوی بی‌بی‌سی فارسی با #احمد_بخارایی درباره‌ی پلمب و تخلیه‌ی دفتر #انجمن_جامعه‌شناسی ایران از سوی شهرداری تهران | پخش شده در بخش خبری ساعت ۱۸، ۲ امرداد ۱۴۰۳

| پخش ویدئو: 👇
https://youtu.be/W3OzQ3-ER1E

| شهرداری نانجیب!👇
https://t.me/dr_bokharaei/892

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
| گفت‌وگوی صدای آمریکا فارسی با #احمد_بخارایی درباره‌ی پلمب و تخلیه‌ی دفتر #انجمن_جامعه‌شناسی ایران از سوی شهرداری تهران | پخش شده در بخش خبری ساعت ۱۹، ۳ امرداد ۱۴۰۳

| پخش ویدئو: 👇
https://youtu.be/31YQYOSEuM8?

| شهرداری نانجیب!👇
https://t.me/dr_bokharaei/892

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ فراخوان امضای کارزار «مطالبه‌ی پاسخ‌گویی شهرداری تهران برای پلمب ساختمان مرکز آموزش انجمن جامعهشناسی ایران»!

| سه‌شنبه ۹ امرداد ۱۴۰۳

| #احمد_بخارایی: عزیزان من، در شرایط کنونی ایران، نیازمند #مطالبه‌گری هستیم و لازمه‌ی مطالبه‌گری هم حرکت‌های جمعی است. از هر قشر و در هر سطح تحصیلی که هستید لطفاً کارزار آزادی #انجمن_جامعه‌شناسی_ایران را امضا کنید تا گوش سنگین #نظام_حکم‌رانی، اندکی گشوده شود. سپاس از توجه‌تان.

| امضای کارزار:👇
https://www.karzar.net/145677

| بیانیه‌ی انجمن جامعهشناسی ایران در این‌باره:👇
https://t.me/iran_sociology/7507

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ نشست موانع روشن‌فکری در ایران

| پنج‌شنبه ۲۵ امرداد ۱۴۰۳

⟩⟩ گزارش دیدار نیوز از نشست «موانع روشنفکری در ایران» برگزار شده در ۱۶ امرداد ۱۴۰۳ در فرهنگ‌سرای ملل با همکاری انجمن جامعهشناسی ایران (گروه جامعهشناسی سیاسی) و کانون فرهنگ و زندگی | منتشر شده در ۱۸ امرداد ۱۴۰۳

| پخش ویدئو:👇
https://youtu.be/RAfA0QQUh6I

| نمایش گزارش:👇
https://www.didarnews.ir/fa/news/170044

| #احمد_بخارایی: ابتدا از معنا و مفهوم روشنفکری گفتم و از روند شکل گیری و پدیداری تاریخی اش.
دوم، نگاه شکلی و فرمی و قالبی به پدیده. (همان علت صوری در منطق)
سوم، زاویه‌ی محتوایی و عناصر محتوایی پدیده.
چهارم، معطوف به آینده، پیامد‌ها و خروجی‌های آن پدیدار و رخداد. نگاه جامع، مجموع که این چهار مورد است و نتیجه و خروجی آن که از همه مهم‌تر است.

#روشنفکری، خروجی اش چیست؟

یکی از شاخص‌های این مهم، #توسعه_سیاسی است.
چرا توسعه سیاسی اتفاق نیفتاده است؟
#هانتینگتون، چهار مولفه دارد.
تفکیک قوای سیاسی (همان استقلال قوا و حتی احزاب)
دوم، مشارکت‌های داوطلبانه. ان جی او ها.
سوم، حاکمیت عقلایی است. یعنی سیاستگذاری‌ها در جامعه، براساس واقعیات واقعا موجود و ملموس باشد.

حالا برسیم به موانع توسعه سیاسی. یعنی اینکه پس پدیده روشنفکری محقق نشده.

یک: #خشونت_سیاسی. یعنی #خشونت، مشروع سازی بشود. با #قانون، لباس موجه بپوشد.

مانع دوم، وجود دولت استبداد و ایدئولوژیک است. مردم در این شرایط، منفعل اند. بی تفاوتی اجتماعی شکل می‌گیرد. ما الان خودمان داریم حس می‌کنیم این شرایط را.

ما خودمحوریم. خودخواهیم. دیگری خواه نیستیم. البته خب، مطلق نیست این. جو غالب، خودخواهی است.

سوم، تمرکز منابع قدرت، #فساد_ساختاری و رانتی و ...

مانع چهارم، شکاف‌های طبقاتی است. شکاف‌های قومی و مذهبی. شکاف‌های اجتماعی و اختلاف و فاصله نسلی. مثل بین من و دانشجوی من. مثل معلم و دانش آموزانش. مثل پدر خانواده و فرزندانش و ... این تشتتی که هست، نشان می‌دهد روشنفکری محقق نشده.

در اروپا از همان قرون ۱۶ تا ۱۸ از همان دکارت مثلا که مقدمه‌ی روشنگری است. آرام، کلیسا پس زده می‌شود. اومانیسم، زمینه هایش مساعد می‌شود. از قرن هجده، پدیده‌ی روشنفکری، روشنگری شکل می‌گیرد. خرد، از قیود آزاد می‌شود.

من می‌اندیشم، پس هستمِ #دکارت، یعنی بودنش را مشروط به اندیشیدن می‌کند. #شک_دکارتی همین جاست. آزادی خرد، از قیود. تغییر موضوع و موضع فلسفه، از وجود به شناخت. شناسایی، چگونه حاصل می‌شود؟ ویژگی سومی هم هست. نسبیت به جای مطلقیت می‌نشیند.

ویژگی چهارم، آن علل و اصولی که دنبالش بودند، در شکل گیری پدیده ها، در درونش جست و جو می‌شد، نه در ورای آن و در خارج آن. بیشتر، حرف از چیستی بود. چیستی حقیقت، انسانیت، عدالت. اما هشت ویژگی مشترک روشنگری و روشنفکری و راهکارها.

یک: اتکا به خرد
دو: نوگرا بودن
سه: مبتنی بودن به استدلال، دلیل اخلاقی، دلیل منطقی و معرفت شناختی. منطق، ابزار درست اندیشی؛ و بعد، تکیه بر روش شناسی تجربی. برآمده از واقعیات. یعنی لمس جامعه. دیگر اینکه، آلترناتیوساز باشد.

مورد بعد، اندیشه‌ی معطوف به عمل و بالاخره بحث جهانی بودن است. روشنفکری منطقه‌ای نه، بلکه باید جهانی باشد. راهکار ششم، موضوع #بحران_هویت است. مثل بحران در #هویت_ملی. بحران دینی هم که در طی چهار دهه اخیر به بحران هویت ملی افزوده شده.

راهکار هفتم، بحث #فردگرایی است. فرد نه به معنای ابژه، بلکه سوژه و انسان به ما هو انسان. نه به معنای فرد رضا پهلوی، خمینی و ...
و بالاخره مورد هشتم و راهکار آخری، راهکار به مثابه یک مشکل. ما در ایران یک مشکل تاریخی داریم و این را باید بدانیم.»

⚠️ درخواست: بازپخش پست‌ها در هرجا، لطفاً مستقیم از کانال یا با درج پیوند پست و نام کانال صورت پذیرد؛ هرگونه تغییر در ترکیب و چیدمان پست، شایسته نیست.

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها 👇
| Instagram | YouTube | Site |
⟩ شادی گم‌شده

| شنبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۳

⟩⟩ گزارش دیدار نیوز از سخن‌رانی «احمد بخارایی» در نشست گروه صلح انجمن جامعهشناسی ایران در فرهنگ‌سرای ملل با همکاری کانون فرهنگ و زندگی، برگزار شده در ۶ شهریور ۱۴۰۳ | منتشر شده در ۷ شهریور ۱۴۰۳

| پخش ویدئو:👇
https://youtu.be/4bwpM9F1JIc

| نمایش گزارش:👇
https://www.didarnews.ir/fa/news/171207

| #احمد_بخارایی: مقوله‌ی #نشاط_اجتماعی در بحث بحران معنا کجا قرار می‌گیرد؟ #بحران_معنا یک نوع گمگشتگی و غفلت است که از نظر جامعهشناسی، معطوف به سه زمان گذشته، حال و آینده است. معطوف به گذشته، بحران معنا یک شبه خلق نشده و تاریخی و فرهنگی است. آن قالب گیری تاریخی و فرهنگی، کمک می‌کند به این دوره‌ی بحران معنا.

در این وضعیت، یکی قالب ایدئولوژیک و نگاه اعتقادی مد نظر است. دیگری جنبه‌ی محلی و منطقه‌ای دارد که وقتی با بعد ایدئولوژیک در هم می‌‌آمیزد مثل بتن آرمه می‌شود. چون وقتی می‌گوییم معنایابی، ذهن فرد باید خالی از ارزش‌های متعصابه باشد. سومین قالبی که به لحاظ تاریخی بحران معنا را دامن زده، قالب اقتصادی و نفت‌خواری است.

عطف به زمان اکنون، بحران معنا را این گونه می‌بینیم: دو حالت قالب و شکل دارید و یک محتوا و کانتکت.

به لحاظ قالب و شکل، با چشم غیرمسلح هم می‌توانیم ببینیم. یکی ترجیح منافع و توهمات و عادات فردی به منافع و فکر جمعی یا همان خودمحوری. در رانندگی‌ها نمود دارد. جا‌هایی که کنترل نمی‌شویم، مثل نیمه شب‌ها که مامور نیست، ممکن است از چراغ قرمز عبور کنیم یا، چون کسی نمی‌بیند، زباله را از ماشین به بیرون پرت کنیم یا ته سیگار روی زمین بیندازیم.

دوم: تظاهر است که بخشی از فرهنگ ما شده.

بحران معنا در زمان اکنون در بعد محتوایی عبارت است از ضعف در تخیل و خلاقیت (البته که نیازمند آموزش از دوره کودکی است) و نیز
دوم، اسارت در قالب‌های گذشته و
سوم، مقابله با اصلاح و نوآوری
و عنصر چهارم، بی‌نشاطی اجتماعی است (یا همان موضوع نشست ما که شادی گمشده است).

این شادی گمشده را ذیل بحران معنا می‌بینم با تعریفی که از شادی داریم. و اما بحران معنا معطوف به آینده، خودش را در نومیدی به آینده نشان می‌دهد. این چهار زاویه معطوف به سه زمان، جلوه‌های جامعه‌شناختی «بحران معنا» در زندگی هستند.
و اما نشاط اجتماعی هر جامعه با رشد اقتصادی و اجتماعی آن #جامعه رابطه دارد. در آمار سازمان ملل در سال ۲۰۰۵ آمده از بین ۱۲۹ کشور، ما رتبه صدم را داشتیم که کم کم در سال‌های بعد، به رتبه ۱۰۸ هم رسیدیم. یعنی در آن یک چهارم پایانی هستیم در نشاط اجتماعی در دنیا.

اینجا یک تعطیلی که می‌شود، ملت به سفر می‌روند و به شمال و جاده‌ها قفل! در تونل‌ها هم می‌رقصند! میهمانی می‌روند، جوک می‌گویند، می‌خندند و ....آیا این یعنی نشاط اجتماعی؟! در کشور ما موضوعات اجتماعی به شکل منفرد دیده می‌شوند و نسخه‌های نشاطی که ارائه می‌شود، موقتی و دل خوش کنک است. ما در سنجش نشاط اجتماعی باید ببینیم «رضایتمندی» خودش را چگونه نشان می‌دهد. اینکه شهروند، احساس بی تفاوتی نکند. این که به او اجازه داده شود که مشارکت کند و او هم به #مشارکت، رغبت داشته باشد.

یک نمونه اش در #انتخابات_مجلس، در اسفند ۱۴۰۲ مردم کمتر از چهل درصد در کل کشور شرکت کردند و کمتر از ده درصد در تهران؛ و این یعنی مشارکت پایین است. رضایت پایین است و اعتماد هم پایین است. دور اول #انتخابات_ریاست‌جمهوری در تیر ۱۴۰۳ هم ۴۰درصد مشارکت بود. اما در انتخابات ۱۴۰۳ آن حضور ده درصد اضافه در دور دوم #انتخابات ریاست جمهوری به چه معنا بود؟ آیا احساس رضایت را می‌‌شد دید؟ خیر، آن ۱۰ درصد هم عمدتا امید لازم را نداشتند و گاه احساس می‌کردند بین بد و بدتر دست به انتخاب زده‌اند. آنجا هم که بحث #بی‌تفاوتی_اجتماعی مطرح می‌شود، این با #افسردگی_اجتماعی ارتباط دارد. یکی از نشانه‌های بی تفاوتی هم، بدبینی است.
بدبینی و قضاوت کردن. وقتی نسبت به دیگری که باید حساس باشیم، نیستیم. سرمان را گرم کار دیگری می‌کنیم یا یک دیگری‌‌ای برای خود خلق می‌کنیم و این جاست که به قضاوت بدبینانه دست می‌زنیم.
و ...

| بازتاب در روزنامه آرمان امروز:👇
https://www.armandaily.ir/?p=57810

| دیگر یادداشت‌ها و سخن‌رانی‌ها:👇
| dr-bokharaei.com
| https://www.youtube.com/@AhmadBokharaei/playlists
| t.me/dr_bokharaei