‍ «زبان لکی»

زبان لکی یکی از ریشه دارترین زبانهای مردمان زاگرس است که هنوز پاهای استوارش را در اعماق فرهنگ و زبان ایران زمین محکم و استوار نگه داشته است.اشعار ، پیشینه ی تاریخی و فرهنگ قوم لک بر پیشانی این زبان می درخشد.مردمانی با این زبان تکلم می کنند که سهم بسزایی در آثار باستانی ، تاریخی ، علمی و دینی این مرز و بوم داشته و دارند .هنوز صدای شیهه ی اسبهای نیسایه در گوش متجاوزان به خاک پاک ایران زمین «درای» سهمناکیست که فکر تجاوز به این سرزمین آریایی را آویزه ی گوششان کرده است.
هنوز اشعار شاخُشین ، بابا طاهر ، ملامنوچهر، ترکه میر، نوشاد ، ملا حقعلی ، و هزاران اختر تابناک شعر و ادب از زبان گویشوران لک جاری و ساری است.
هنوز مردم لک به خود می بالند که زمانی در این کشور نوای وکیل الرعایا دست مرهمی شد بر دل سوختگان عدالت و اتحاد اقوام ایرانی.
هنوز ادبیات فولکلور لکی بر سر بازار دلهای عاشق این فرهنگ زمزمه ی هر صبح و شام مردمان و هنرمندان و خوانندگان این دیار بوده و چه بسا کسانی از روزنه ی دید خود و استفاده ی قطره هایی از آبشخور این دریای گسترده در سطح ملی مطرح شده و نامی و نانی کسب کرده اند.
زبان لکی با زبانها و گویشهای همسایه با فرهنگی همسو در تعاملی تنگاتنگ بوده و هست. باید این را به فال نیک گرفت و در گسترش و اشاعه ی آن کوشید.
منبع :کتاب چپرا اثر نگارنده

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناول#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#

موش :زینت خاتون دخترشو به من مي ده ؟!خاله: سرکار عالي کي باشن ؟موش:عاشقم من . عاشق بي دلم من .خاله: دلت کجاس ؟موش :فنا شد . فناي اون چشا شد.خاله:کدوم چش؟موش: همون چش که خوابو بردش .خاله: کدوم خواب ؟موش :خوابي که ازم فرار کرد .خاله: کجا رفت ؟موش :تو باغچه .خاله :باغچه کجاس ؟موش: تو باغه .موش :باغی که تو شهر رؤياست. خاله: کدوم شهر؟ موش: همون شهر که تو ی خوابه .خاله کدوم خواب ؟موش: همون خواب که از چش ام رفت .خاله:کدوم چش ؟موش: همون چش که غرق آب شد .خاله:کدوم آب ؟موش :همون آب که سيل آوردش .خاله :کدوم سيل ؟موش :همون سيل که اشک آوردش .خاله:کدوم اشک ؟موش: همون اشک که از چشمام ريخت .خاله :کدوم چشم ؟موش: همون چشم که غرق خونه .خاله :کدوم خون ؟موش: همون خون که از دل اومد .خاله :کدوم دل ؟ موش :دلي که اسير زلفه .خاله:کدوم زلف ؟موش: زلفي که چو شب سياهه . خاله:کدوم شب ؟موش: همون شب که تو چشاته .خاله:کدوم چش ؟موش :همون چش که مسته مسته .خرس :نگو که دلوم شكسته . ( بغضش مي ترکد )موش :همون چش که پر شرابه . خرس: نگو که دلم کبابه .موش :چشي که همش اميده .خاله: اميد کجاس ؟موش: برآبه .بيا بريم … بيا بريم .

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند

‍ « خوراک »
در زبان لکی همانند دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی برای آنچه مایه‌ی حیات است و زندگی انسان‌ها به آن بستگی دارد، نام و نشانی شایسته موجود است.
در این زبان غذا را خوراک می‌گویند. گاهی هم از آن به عنوان« نو حویرشد»
(نان خورش) یاد می‌کنن.
مردمان لک خوراک‌های مخصوص و منحصر به فرد دارند همچنین خوراک‌هایی درست می‌کنند که مکن است با خوراک‌های دیگر اقوام ایرانی و همسایه مشترک باشد.
این حقیر همه ی خوراک‌های لکستانی را همراه موارد مصرف و طرز تهیه در کتاب فر هنگ عامه‌ی لکی گردآوری کرده‌ام.
از آنجاییکه فرهنگ لکی آیتم‌های فراوانی دارد و فقط ترانه و موسیقی نیست، در اینجا به یکی از آنها اشاره می شود.
«غذای لکی / حسننی / hasnani» »
یکی از غذاهای لکستانی «حسننی /حسنوندی» است. مایه‌ی اصلی آن گوشت سفید یا قرمز می‌باشد.
ترجیحاً گوشت گوسفند برای درست کردن این غذای مقوی و خوشمزه، مقداری گوشت را در قابلمه تفت می‌دهیم و به ترتیب موارد دیگر را به آن اضافه می‌کنیم. ابتدا مقداری آرد نخود و در پی آن فلفل و زردچوبه و «داری کوی»(ادویه ی لکی) شامل سمسا، مفراح، ازبوئه، کاله، جوشن، مرزه و.....را به آن اضافه می‌کنیم.
سپس پیاز، هویج، رب گوجه، نمک و سیب زمینی داخل آن می‌ریزیم. برای طعم بیشتر مقداری آلو به آن افزوده می‌شود. وقتی که این مواد با هم تفت داده شدند، به اندازه‌ی کافی به آن آب اضافه می‌کنیم. صبر می‌کنیم تا بر روی حرارت ملایم جا بیفتد و قوام پیدا کند.
(خوب خل و خس شود)

#مهدی_زینی
http://telegram.me/farhangelakI
چپرا #زبان_لکی #بزران #لکستان #فرهنگ_لکی #ترانه_لکی #آهنگ_لکی #الشتر_دلفان #سلسله #کوهدشت #ایلام #کرمانشاه #همدان #خرماباد #تئویسرکان #دورودفرامان #وناویل #هلیلان #بیرانشهر #زاغه #هرو #بروجرد #فرهنگ_لکی #نهاوند #خزل #تویسرکان #شعرکودکانه #دکلمه_لکی #لروند #رد_پای_پیشینیان #ورینجه #کژاوه #هویر