بالدان شیرین آنا دیلیمیزی قورویاق
@dedekatib

🔹اسکی : قدیم ٬ کهنه
🔸آردیشیق : پیاپی
🔹سئیره ک :  نادر ٬ کمیاب
🔸دؤنه م : عهد ٬ دوره
🔹سوره و : مهلت
🔸چاغ : وقت ٬ هنگام
🔹چاغین : زمان
🔸اورون : مکان
🔹دؤنه نجه : فصل
🔸ایللیک : سالنامه

🔹یاشایش : زندگانی
🔸ایل دؤنوم : سالگرد
🔹سؤره کلی : مداوم ٬ دائم
🔸منگی : ابدی
🔹آشنی‌: ازلی
🔸سون‌: آخر
🔹ارک ائدمک: افتخار کردن
🔸گوونمک : اعتماد کردن
🔹اؤده مک : جبران کردن ٬ پرداخت کردن
🔸اونوتماق : فراموش کردن

🔹گولشمک : کشتی گرفتن
🔸قاماشماق : تارشدن چشم در اثر تابش نور
🔹قیماق: از دل نیامدن برای سپردن کاری بر خلاف میل طرف مقابل البته به زعم گوینده
🔸قیناماق : ملامت و سرزنش همراه با همدلی
🔹دانلاماق: ملامت و سرزنش همراه با تخریب
🔸دالماق : غرق شدن ٬ فرو رفتن
🔹گودمک : تعقیب کردن ٬ تحت نظر داشتن
🔸بایدیرماق : از دست دادن ٬ بند را ب آب دادن
🔹کیریمک : عکس العمل ناشی از ترس
🔸اوونماق : تسلی یافتن

🔹اوغونماق : اغما در اثر خنده یا گریه زیاد
🔸یاریشماق : مسابقه ٬ رقابت
🔹اسیر گه مک : دریغ کردن
🔸آراشدیرماق : بررسی کردن
🔹آرخایین : مطمئن
🔸پای : هدیه ٬ پیشکشی
🔹 اویغون : مناسب
🔸بللی : آشکار
🔹گیجیک : حسادت
🔸اکینچی : کشاورز
🔹اؤنملی : مهم ٬ با اهمیت

بیزه قوشولون⬇️⬇️⬇️
@dedekatib

میکاییل موشفیق

هفتم ژانویه روز تیرباران میکائیل مشفق بدست کمونیست‌ها

میکائیل مشفق شاعر #تورک  #آزربایجان در سال ۱۹۰۸ میلادی در باکو متولد شد. در سال ۱۹۳۱ از گروه زبان و ادبیات دانشگاه باکو فارغ التحصیل شده و کار حرفه‌ای خود را به عنوان معلم مدرسه آغاز کرد.
میکاییل مشفق زادهٔ۱۲۸۷هجری شمسی
باکو
درگذشت۱۳۱۸هجری شمسی
باکو
اولین شعر او بیر گون (یک روز) در روزنامه فهله در سال ۱۹۲۶ منتشر شد. همراه با صمد وورغون و رسول رضا به یکی از بنیانگذاران سبک جدید شعر در #آزربایجان تبدیل شد. او از مشوقان تبدیل خط عربی به خط لاتین بود که در سال ۱۹۲۷ اجرا شد.
مقاومت او در مقابل قانون ممنوعیت تار #آزربایجان که در سال ۱۹۳۰ از طرف استالین اعمال شد با شعر بخوان تار، بخوان تار موجب دشمنی حکومت با او شد که در نهایت به دستگیری او به عنوان میهن پرست متعصب و شاعر بورژوا در سال ۱۹۳۷ انجامید که بدنبال آن در سال ۱۹۳۹ به جرم خیانت به کشور و دشمنی با حکومت در زندانی در باکو اعدام شد و جسدش را در خزر سر به نیست کردند..
@dedekatib

......یالاندیر....
🍃🌺🍃
🍃
کونول نفسین اؤلدورمه میش ریاضت ده یالاندی.
حرام مالدان احسان اولماز سخاوت ده یالاندی.
بیرانسانین اؤز نفسینده گر لیاقت اولماسا.
دده بابا سلطان اولسا نجابت ده یالاندی.



کیچیک لره تعلیم ائیله بؤیوک لره احترام.
یوخسوللارین حالین یؤخلا دوشگونلره وئر سلام.
یارادانا قوللوق ائیله خلقه خدمت والسلام.
اگر قصدین شهرت اولسا او خدمت ده یالاندی.


بیرآی اؤروج بئش واخت ناماز الده تسبیح سجاده.
گئجه گوندوز ذکر ائده سن حاجا گئتسن پیاده.
شیطانا یوز داش آتاسان قوربان کسسن مناده.
کؤنلونده بیر رحم اولماسا عبادت ده یالاندی.



دده کاتب دورما چالیش نه قدر وار اختیار.
ایشله قازان بؤیون اگمه ایشدیر سنه افتخار.
گرچه روزی مقدردی آمما حرف آشکار.
چالیشماسان روزی یئتمز او قسمت ده یالاندی.
🍃
🍃🌺🍃
#دده_کاتب

@dedekatib

💥در آستانه سالگرد شروع فجایع جیلولوق در غرب آزربایجان: جیلوها که بودند؟

در کوهستان شرق تورکیه امروزین به نام جیلو داغلاری در منطقه حکاری گروهی از عشایر مسیحی زندگی می‌کردند که با اکراد مسلمان از نظر فرهنگی و تیپولوژی شباهت فراوانی داشتند بطوریکه به همدیگر عمواوغلو خطاب می‌کردند.

این مسیحیان در عثمانی نسطوری خطاب می‌شدند و در آزربایجان نصارا. خودشان را هم سریانی می‌گفتند ولی میسیون‌های مسیحی خصوصا روس‌ها با جعل عنوان آسوری/ آشوری به این گروه، تاریخ سه هزار سال قبل آشوری را به این قوم پیوند زدند در حالی که از نظر زبانشناسی، فرهنگ و شیوه زندگی هیچ ارتباط مستقیمی بین جیلوها و آشور سه هزار سال قبل وجود نداشت و ندارد.

جیلوها با ارامنه هیچ ارتباطی بجز دین مشترک ندارند. آنها مذهب اعتقادی کاملا متفاوت با ارامنه دارند. در رأس جیلوهای عثمانی يك رئيس روحاني موروثي به نام مارشيمون قرار داشت که اختیار کل آنان را برعهده داشت. مارشیمون به تحریک اروپایی‌ها در بهار ۱۲۹۴ شمسی با تمام رؤساي عشيرت آشور شوراي جنگي تشكيل داد. در اين جلسه كه ۵ روز به طول انجاميد آشوري‌ها به دولت عثماني اعلان جنگ داد. با ورود جیلوها به جنگ علیه دولت خود حملات عثمانی بر روی این دشمن خانگی شروع شد که بالاخره جیلوها تاب حملات را نیاورده و با هماهنگی روس‌ها به طرف مناطق تحت اشغال روس‌ها در آزربایجان فرار کردند.

قافله آشوري در تابستان ۱۲۹۴ به غرب آزربایجان رسيد و از طریق دره‌های ورودی به آزربایجان وارد اورمیه و سلماس شدند. در آن زمان به نوشته رسمي آلمان اورينت ميسيون Alman orient misyon  تعداد پناهندگان آشوري به اورميه و سلماس بيش از سيصد هزار تن برآورد كرد. كسروي نيز عده جيلوها را ۱۲ هزار خانواده مي‌داند كه با احتساب هر خانواده عشايري با ۵ نفر نفوس آنان به رقم ۶۰ هزار تن مي‌رسد.

تقريباً بيست هزار خانواده آشوری هم در اورميه و سلماس و سولدوز بودند كه با هم رقم عظيم ۱۶۰ هزار نفر مسیحی را تشكيل می‌دادند. پس از فرار ده‌ها هزار آشوري به غرب آزربايجان، عليرغم وجود جنگ در منطقه و کمبود آذوقه، اهالی تورک آزربایجان از كمك و ياري به آنان فروگذاري نكردند و انها را در منازل خود جاي دادند. تا روزهاي مديدي غذايشان را تأمين كردند و در تسكين آلامشان سعي و  تلاش می‌کردند.

بديهي است نگاهداري و اداره كردن اين جمعيت كوهستاني با آن افكار و اخلاق مخصوص غير ممكن بود. استقرار اين كوهستاني‌ها در مجاورت مسلمانان آزربايجان كه آرام بوده و در فلات نشيمن داشتند امكان پذير نبود. جیلوها اصول زندگي مشترك با نژادهاي مختلف را نمی‌دانستند. روس‌ها و حاكم اورميه نمی‌توانستند آشوري‌ها را در ميان مسلمانان اسكان دهند لذا انها را در قريه‌هايي كه خالي از سكنه بود اسكان دادند...
«دکتر توحید ملک زاده» - ۱۷ دی ۱۴۰۱

✂️ .  .  .  🔖
🔖
🔴 هویت ملی و چنگیز آیتماتوف


🔶 چنگیز آیتماتوف نویسنده ی نامدار قرقیزستان در رمان ( روزی برابر یک قرن) بر اساس یک افسانه آدمهائی را به تصویر می کشد که مبدل به مانقورد(مانقورد) شده اند منظور از مانقورت انسانهایی هستند که با هویت ملی خود بیگانه شده و بمثابه ستون پنجم دشمن بر علیه منافع ملی خود عمل می نمایند.(او مانقورد را این گونه توصیف  میکند : مانقورد ازخود بی خبر بود .

🔶 نمیدانست از کدام قبیله و از چه تباری است نام پدر و مادر خود را نمیدانست دوران کودکیش را بخاطر نمیاورد چیزی از گذشته نمیدانست و از شکنجه و بلایی که بر سرش اورده بودند خبر نداشت نمی دانست که از "من" خود دور شده است چنین برده ای برای ارباب خود امتیازات فراوان داشت انسانی بود مطیع و بی آزار هرگز زبان به اعتراض نمیگشود هرگز به فکر فرار نمی افتاد. برای برده داران خطری بالاتر از عصیان بردگان وجود نداشت .

🔶 روح هر برده از اندیشه عصیان لبریز است حال آنکه مانقورد موجودی استثنایی بود وخیال شورش و نافرمانی نداشت ...)
چنگیز آیتماتوف برای نشان دادن عمق تراژدی مردی را به تصویر می کشد که قادر به شناختن مادرش نمی باشد حتی او را دشمن پنداشته و به قصد کشتن او تیری از کمانش رها می کند و او را می کشد .

🔶 در واقع، مانقورد کسی است که از خویش خود بیگانه شده و هیچ وابستگی فرهنگی به قوم خود احساس نمیکند  او به راحتی زبان مادری و حتی مام میهن و مادر حقیقی خود را در جای  جای گفتارش به تحقیر و تمسخر می گیرد و فرهنگ خودی را نفی و به فرهنگ بیگانه به دیده احترام فوق العاده مینگرد و در این کار آنقدر پیش می رود که حتی حاضر می شود طبق افسانه به دستور ارباب، قلب مادر خود را نیز نشانه ی تیر کند و او را از پای درآورد بدون اینکه خم به ابرو بیاورد یا متاثر گردد. بدین جهت مان قورت یک بی اصل و نسب کامل است که بیشتر به کوبیدن مظاهر و منافع ملی خود می پردازد .

@dedekatib

آنالار

دونيانين بو كاروان كؤچوندن گليب،
دؤزومون بيتمه‌ين گوجوندن گليب،
يوخسا ناغيل‌لارين ايچيندن گليب،
اؤزو ناغيللارا دؤنن آنالار؟

گول دئديك، اووجوندا چيچك بيتيردى،
سئوينجى پايلاييب غمى ايتيردى،
يوخوسوز گؤزلره يوخو گتيردى،
لايلالار اوستونده دينن آنالار.

ساچينا قار ياغدى، ياز وئردى بيزه،
دونيانى گؤرمه‌يه گؤز وئردى بيزه،
اؤزونه بنزه‌ين قيز وئردى بيزه،
عؤمرونو مين يئره بؤلن آنالار.

اؤزو شريك اولدو اورک سيررينه،
گون اولدو ايشله دى، كيشى يئرينه،
بيزيمچون اود آلدى كيپريكلرينه،
اؤزو سويوقلاردا دونان آنالار.

اوغولو سئوينيب قيزى گولنده،
سانكى گونش گولور اوزو گولنده.
اؤولادين قاشيندا دويون گؤرنده،
بولود تك قاراليب دولان آنالار.

ساچينى زامانين اللرى هؤرور،
بو گونله ياشاييب صاباحى گؤرور،
دونيايا تزه-تر اؤولادلار وئرير،
اؤزو چيچك كيمى سولان آنالار.

وطنين اؤزونه «آنا» دئديلر،
اودونا، كؤزونه «آنا» دئديلر،
بير گون ياد قيزينا «آنا» دئديلر،
نوه موشتولوغو آلان آنالار.

عؤمرومو-گونومو آلميشام سيزدن.
داملا قوروموشام جوشغون دنيزدن،
"اوغلوم" دئسه‌نيز ده، دئمه‌سه‌نيز ده
منيم آنام سينيز، آنام، آنالار...!

#نوصرت_کسمنلی

🍃🍃🍃
@dedekatib
🍃🍃🍃

✍️خاقانی؛ تورک ادبیاتی نین پارلاق اولدوزو
✍️#خلیل_مختاری_نیا

🔹تورک دونیاسی نین أن بؤیوک و آدلی _سانلی و آزاد یاشییان شاعیرلریندن بیری، خاقانی شروانی دیر کی اونون تورکجه  غزللری و تورک دیلینیده ( آناسی دیلینده ) دئییلیه ن رباعی لر  درین دویغولو و قیمتلی شعرلردن سایلیر.

🔹 آذربایجانیمیزن ایستکلی شاعیرین دیوانینده گؤزه گلن و  یئنی مضمونلارا توش گلیریک کی چوخلاری گئجه گوندوز، یاز_یای، داغ و دنیز، آی _اولدوز و بوتون یئر اوزونده و گؤی گؤزونده اولانی چوخ گوزللیکله  شعیره چکیب و توصیف ائدیر.

🔹خاقانین دالغالانان دنیز کیمین بیر یاشامی واریمیش . خاقانی_نین درین دویغولو  و اؤره ک یاتان تورک غزللری، اؤرنگ ایچون: 🔻🔻

🔸گئتدیکجه بو عشقین مرضی پرخطر اولدو
درمان ائله دیکجه اونا، دؤندو بتر اولدو

🔸 عشقین اودو یاندیردی منیم جانیم ای وای
بو واقعه دن جمله جهان باخبر اولدو

🔸حسرتده قالیب،وصله اومید ائیله میشم من
ظولمتده قالیب، ایسته ییم هر آن قمر اولدو

🔸سنسیز، گؤزلیم، هجره دؤزوب زهری ایچردیم
گلجک یانیما زهر دؤنوب بال_شکر او.لدو

🔸گؤدوم سنی هر درد و ورم گئتدی داغیلدی
احوالیما باخ، سانکی گئجه یدی، سحر اولدو

🔸خاقانی،سئوین! ایندی یارین رحمه گلیبدیر
بوندان سورا کؤنلون، دئیه سن، بخته ور اولدو

🔰منبع:🔻
🔺کریمی، محمدرضا، تاریخ ادبیات آذربایجان( از پگاه تاریخ تا قرن ششم)، قم، انتشارات دارالهدی قم، 1384

▫️بولود قادین

تانری،
بعضی‌لری گؤزلریندن یاراتمیش.
اؤنجه، منیم گؤزلریمی یارادیب مثلا،
سونرا گؤز تیکیب گؤزببک‌لریمه،
«حوزون‌لره دالمیش بو ایکی یووارلاق گیله‌نین باشیندان ال چکمه‌سین دئیه،
یاغیشا بنزر بیر شئی یاراتمالی‌یام»
دئمیش اؤز-اؤزونه.

سونرا،
گؤزلریم اوچون،
بیر صیفت چکمیش،
ال،
آیاق،
اورک.
و «بو، بیر قادین اولمالی!» دئمیش.
گاه بیر داغین چیینینه،
گاه دا یالنیزلیغین درینلیگینه،
عؤمورلوک آغلامالی اولان
بولود قادین...

#رویا_حسین_زاده

@dedekatib

🔹آنا گونو، آنا دیلی و آنانین دینی
✍️خلیل مختاری نیا

✍️آنا دیلینی آتانلار و آنا دیلینی اونودانلار، بو گونده آنا گونونو قوتلو اولسون ( موبارک اولسون ) دئییب و سونسوز سایغیلارینی آنالارینا گؤستریرلر؛ چوخدا گوزل ! آنجاق تأسفلرله بیر سیراسی بو گونده قیمتلی و محبتلی و اؤره گ ائویندن چیخان سؤزلرینی اؤزگه دیلینده آنالارینا و خانیملارینا و قیزلارینا دئییب و اؤز آنالارینی اوزگه دیلینده حورمت دوتورلار.

✍️ قدیمدن دئییبلر " آنا دیلینی آتان، آنا دینین_ده آتار و آنا دیلینی ساتان، آنا دینین_ده ساتار." بیزیم اسلامی و قرآنی روایتلرده و حدیثلرده _ دینه گؤره، دیله گؤره و آنا دیلینه گؤره و وطن سئوداسینه گؤره چوخلو حدیثلر و سؤزلر واریمیزدیر که بوگون اسلام و قرآن ادعاسی ائده نلر بو حدیثلری ده اونودوب آنجاق دیلین آتیب و قورو_قورو دینه یاپیشیب و اوزده اؤزلرینی موسلمان و شیعه آدلاندیریب و بوش_بوش میدان سورورلر؛ تأسفلرله

✍️آنالاریمیزن دینی، آنالاریمیزن اینانجی، آنالارین اینامی و ایمامی و آنا دوشونجه لریمیز آنا دیلینده و آنا دیلیمیزین گئنیش ساحه سینده بیزه یئتیشیب و بو گون بیزه دوشه ن آنا دیلینه سایغی گؤستریب و آنا دیلینده یازیب و اوخوماق و آنا دیلیمیزین قوراللارین اؤرگه نیب و اؤرگتمک بوینوموزون بورجودور.

✍️منجه؛ هر بیر ائنسان تورک اولاراق، ایستیه آنادیلینی بوشلویوب و اؤزگه دیلینده اؤزللیکله - تورک و اسلام دونیاسینین دوشمنلری دیلینده - اسلامچلیق ائدیب و ائتسه، شوبهه سیز و بیله-بیلمه_یه اسلاما، قورآنا، دینه و شیعه دونیاسینا خیانت ائدیب و ائدیر. بو مسأله منه گوندن ده آیدین_دیر.

✍️ اسلام دونیاسینین ان گوجلو و تاریخی و ان اسکی ایکی دیرگی وار بیر تورک بیری_ده عربدیر. موسلمان عربلر اسلام بینؤره سینی قویانلار و تورکلر_ده ایسلام خیمه سینین قوروقچولاری و اسلام دونیاسینن ان کسگین قیلینج_لاری و قلملری آدلانیب و آدلانیرلار. بو ایکی بؤیوک میللتین دیلینه خیانت ائدنلر همن اسلاما دونیاسینا خیانت ائدنلردیلر.

❇️#آنا_دیلیمیز_و_آنا_دینیمیز

▫️هر سحر واختیندا کیم بولبول فغانین باشلار،
آهیم آرتار، شؤیله کیم آخار گؤزومدن یاشلار.

گؤر نئجه فریاد ائدر ییچاره بلبل درد ایلن!
کیم اونون فریادینا افغانا گلدی داشلار.

بیلمزم زولفون‌مودور هر تاره‌سینی دام ائدن،
یوخسا جانا قصد ائدن گؤزون‌مودور یا قاشلار؟

کؤنلومون شیشه‌سینه پرِّ مگس دَیسه، سینار،
ائی حبیبیم، بس نه‌دن‌دیر سن آتارسان داشلار؟!

چونکی من مجنونا وئردیم حالِ مجنوندان خبر،
اول سببدن کیم، اونونلا اولموشوق آداشلار.

هاردا کیم لیلی اولورسا، اوردا بیر مجنون اولور،
هاردا کیم بیر گنج آچیلسا، اوردا ایتر باشلار.

بارک الله! دستِ قدرت طُرفه یازمیش نقشینی،
آفرین اول نقشه، کیم عاجز قالیر نقّاشلار.

ترکِ جان قیلدی نسیمی، کئچدی باشیندان دخی،
هاردا قالدی آتا-آنا، قوم ایله قارداشلار؟

#سیدعمادالدین_نسیمی
@dedekatib

آزادی
ــــــــــــــــــــــــــ

نگاه تان خطا می‌رود.

درست ديدن هم هنر است، درست انديشيدن هم هنر است.

دستان هنرآفرين تان گاه بلای جان تان می‌شود.

خميری فراوان ورز می‌دهيد اما لقمه‌ای از آن را خود نمی‌چشيد،

برای ديگران بردگی و بيگاری می‌كنيد و فكر می‌كنيد آزاديد.

غنی را غنی‌تر می‌سازيد و اين را آزادی می‌ناميد.

از لحظه به دنيا آمدن تان

در گرداگردتان آسيابی بر پای می‌دارند كه دروغ آرد می‌كند.

دروغ‌هايی که تا پايان عمر با شماست.

فكر می‌كنيد كه وجدان آزاد داريد حال آن كه وجدان شما را خريده‌اند.

پيوسته در حال تاييد و تكريم‌ايد

با سرهای فرو افتاده كه گويی از كمر به دو نيم شده‌ايد

و بازوان افتاده، وِل می‌گرديد

با آزادی بيكار بودن و آزادی گزينش شغل

…

اما اين آزادی،

آن روی سكه آزادی است!
#ناظیم_حیکمت

@dedekatib

🎤 Uğur Işılak
🎼 Çekip Giderim (İlk Kez - Yeni Akustik Performans)

@dedekatib

💥برده‌های فکری به آزادی نمی‌اندیشند!

چنگیز آیتماتف نویسنده چیره دست تورک قیرقیز، چه زیبا رومان «مانقورد» را به تصویر کشیده است!

مانقوردهای زمانه ما نیز  دست کمی از مانقورد داستان یاد شده ندارند!
مانقوردهای معاصر ما، چنان خودرا تحقیر شده تصور می‌کنند و آن چیزی که نژادپرستان و راسیست‌های ایرانشهری در باره‌شان می‌گویند، بر خود پذیرفته‌اند که خود نیز در صف تحقیر کنندگان خود قرار می‌گیرند!

چنین افرادی در معنای واقعی همان خصوصیات اصلی «مانقورد» داستان  «آیتماتوف» را دارند و نه تنها خیانت به ملت و همزبانان خود، حتی پشت به پدر و مادر خود هم می‌کنند!

البته نباید فراموش کرد که این قبیل افراد، قربانی سیاست آسیمیلاسیون نژادپرستانه صد ساله اخیر هستند و «به سربازانی در جبهه می‌مانند که بجای مقابله و مبارزه با دشمن متجاوز و کشته شدن یا پیروزی، راه اسارت آسان را بر می‌گزینند!»

نمونه بارز چنین خصوصیاتی، در شخصیت آن خانم خواننده لوس‌آنجلسی هفتاد و دو ساله‌ای حلول کرده که در چند روز اخیر برای جلب و جذب تماشاچیان به خود، به تعریف جک‌های لونپنی از همان نوع تحقیر آمیز، دست یازیده است!

تاریخ، تجربه‌های تلخ زیادی از این نوع واقعیت‌های غیر انسانی و ضد بشری دارد:
زمانی‌که برده داری در آمریکا رایج بود، زن سیاه پوستی به نام «هریت تابمن» گروهی مخفی براه انداخته بود که بردگان را فراری می‌داد.

بعدها از او پرسیدند:
سخت‌ترين مرحله کار شما برای نجات بردگان چه بود؟
او عمیقاً به فکر فرو رفت و گفت:
«قانع کردن یک برده به اینکه تو برده نیستی و باید آزاد باشی...!»

«حسن راشدی» - ۴ بهمن ١۴۰١

@dedekatib

🔹دوْستلارا گۆن آیدێن

سئوگییه سئوگی قاتماق ایچۆن یوْلا چێخانلارا گۆن آیدێن.
دنیایا ایشێق وئرن، رنگلندیرن گۆنشه گۆن آیدێن.
اۇیۇیانلارا، چالێشانلارا، قاچانلارا، ایمَـکلینلره گۆن آیدێن.
گۆلنلره، آغلایانلارا، سوْمۇرتانلارا گۆن آیدێن.
سئوگیلی‌لره، دۆشمانلارا کین بسله‌ینلره گۆن آیدێن.
کؤنلۆ گؤزللره، اۆرگی قوْجامانلارا گۆن آیدێن.
داغا داشا، قۇردا قۇشا گۆن آیدێن.
اَمکچییه، آلین‌تَرینی قاتێق یاپانلارا گۆن آیدێن.
شاعرلره، باغچاداکی، ساخسێداکی چیچکلره گۆن آیدێن.
سئونلره، سئویلنلره، آیرێلانلارا و تَـرک ائدنلره گۆن آیدێن.
گۆن آیدێن یوْخ‌اوْلمۇشلوغوم، گۆن آیدێن ساختا واراوْلۇشلار.
گۆن آیدێن گؤزل انسانلار، گۆن آیدێن آیدێنلێقداکی قارانلێقلار.
گۆن آیدێن گؤزللیکلر، گۆن آیدێن یالانچێلێقلار.
کؤنلۆ سئوگی دوْلو دوْستلارا گۆن آیدێن.
دوْستلوغو دوْست کیمی بیلنلره گۆن آیدێن.

گون آیدێن...
گون آیدین گؤزللیگی سئوگی‌ ایله یوْغۇران بۆتۆن انسانلارا...

گۆن آیدێن سئوگیلی دۇستلار☕️❄️📚🌹🎼🕊

@dedekatib

⭕️قدیم اۇشاق اوْیۇنلارێ (گۆل گۆل اوْیوُنوُ)
✍حاضرلایان: #شبنم_توحیدی

چوْخ سئویلن، هر کسین اوْینایا بیله‌جَـڲی و هله ده اوْینانان شیرین اوْیوُنلارداندێر. بوُ اوْیوُنا هر نئچه نفر قاتێلا بیلر. آنجاق اوْیوُنجوُلارێن سایێ چوْخ اوْلسا، نئچه دسته‌یه بؤلۆنۆب اوْینارلار. بیر دانا نوْخود یا لوبیا، یا دا نئچه قات بۆکۆلمۆش بیر کاغذی گۆل ائیلردیک. اللریمیزی آپاراردێق دالێمێزا، گۆلۆ اوْوجلارێمێزێن بیرینه قوْیوُب، اوْوجوُموُزوُ یوُموُپ، گتیریب ایکی یوُموُلوُ الیمیزی اوُزالداردێق قارشێمێزداکی اوْیوُنجوُیا. اگر گۆلۆن هانسی اَلده اوْلدوُغوُنوُ تاپسایدێ، گۆلۆ اوْنا وئرردیک وَ اوْیوُنا اوْ دوام ائدردی. گۆلۆ تاپماسایدێ، یئنه ده الیمیزی دالێمێزا آپارێب، گۆلۆ گیزلَدیب، اؤنه توُتوُب سوْروُشاردێق:

- اڲر دئدین هانسێندا؟
- یا بوُندادێ یا بوُندا
حالواچـێ تۆکانێندا
بابام دئدی وئر... بوُن... دان!

اَسکی زمانلاردا بوُ اوْیوُن قێشدا کۆرسۆ باشێندا اوْینانان چوْخ سئوینجلی اوْیوُنلاردان سایێلاردێ. اللری آپارێب، کۆرسۆ یوْرغانێ‌نێن آلتێندا گۆلۆ گیزلَدردیلر، سوْنرا اللری چێخاردێب، قوْیارمێشلار کۆرسۆنۆن اۆستۆنه! بیزلرده قێشدا پتوُ یا یوْرغان چکیب، اوْنوُن آلتێندا گۆل گۆل اوْیناردێق. بوُ اوْیوُندا بوْلان سوْلان جێغاللێق ائیله‌مک اوْلاردێ!

🔹قایناق: آذربایجان خَلق اوْیۇنلارێ

@dedekatib

تورکی ديليميزده بير سيرا اوخشار يازيلى
آنجاق باشقا آنلاملى اولان سؤزجوكلر

———————————————

@dedekatib


AƏOÖUÜİl                  آ اَ وْ ؤ وُ يـْ يـٓ
———————————————

Son          سوْن = آخر / پايان/ انتها
Sön                 سؤن = خاموش شو
Sun     سوُن = عرضه كن/ ارائه بده
Sün  سوٓن = الوار چوبى روى سقف
———————————————
On                         اوْن = ده/10
Ön                  اؤن = جلو / پيش
Un            اوُن = آرد / پودر گندم
Ün   اوٓن = شهرت / مشهور بودن
———————————————
Don          دوْن = دامن / لباس زير
Dön  دؤن = برگرد /بچرخ /دور بزن
Dün       دوٓن = ديروز / روز گذشته
———————————————
Otur                            اوْتوْر = بشين
Ötür اؤتور=ول كن/رها كن/بيخيال شو
———————————————
Ot               اوْت = علف / گياه هرز
Öt   اؤت = آواز بخوان / به حرف بيا
Öt    اؤت = گذر كن ازش / جلو بزن
Üt   اوٓت = با آهن و يا آتش بسوزان
Ut              اوُت= ببلع / قورت بده
———————————————
Od                                اوْد = آتش
Öd      اؤد = كيسه سفرا / ماده تلخ
Ud اوُد =برنده شو /ببلع /قورت بده
———————————————
Yon       يوْن = بتراش / صيقل بده
Yön        يؤن = سمت /جهت / سو
Yün     يوٓن = پشم / پشم گوسفند
———————————————
Bol               بوْل = فراوان / زيادى
Böl  بؤل = تقسيم كن / قسمت كن
Bul                         بوُل = پيدا كن
———————————————
Kor                      كوْر = نابينا / كور
Kör   كؤر = نابينا /كور در تركى تركيه
Kür كوٓر = اسم رودخانه در آزربايجان
———————————————
Duş       دوُش = دوش / دوش حمام
Düş         دوٓش = برو پايين / بيافت
Düş   دوٓش = رويا / روياهاى صادقه
Döş    دؤش = پستان / سينه/ دامنه
———————————————
Çök                چؤك = ته نشين شو
Çök                       چؤك = زانو بزن
Çok/çox  چوْخ /چوْك= زياد / خيلى
———————————————
Cük                      جوٓك = جوانه
Cok      جوْك = جوك براى خنده
———————————————
Com                جوْم = جمع / يكجا
Cum جوُم = شيرجه بزن /حمله كن
———————————————

@dedekatib


Boz                    بوْز = خاكسترى
Büz      بوٓز = غنچه كن / تنگ كن
Buz                              بوُز = يخ
———————————————
Söz   سؤز =حرف/صحبت/كلام/وعده
Süz سوٓز =آبكش كن/از صافى بگذران
———————————————
Söyüş        سؤگوش = فحش / دشنام
Seviş   سئويش = دو طرفه عشق بورز
Sovuş          سوْووُش = بگذر / رد شو
———————————————
Gön                          گؤن = چرم
Gün    گوٓن = روز / يوم / خورشيد
———————————————
Qol             قوْل = بازو / شاخه
Qul              قوُل = بنده / برده
———————————————
Sın                           سيٓن = بشكن
Sin   سيْن = هضم شو / دلپذير باش
Sındır سيٓندير = بشكانش / بشكنش
Sindir          سيْندير = هضمش كن
———————————————
Dol        دوْل = پر شو / سرريز شو
Dol                         دوْل = سطل
Dul                           دوُل = بيوه
Döl                         دؤل = جنين
———————————————
Göl                       گؤل = درياچه
Gül                             گوٓل = گل
Gül         گوٓل = بخند / خنده كن
———————————————
Kül       كوٓل = خاكستر
Kol            كوْل = بوته
———————————————
Üz                اوٓز = صورت / چهره
Üz            اوٓز = جدا كن / پاره كن
Üz                     اوٓز = ناراحت كن
ÖZ                              اؤز = خود
———————————————
Tük                      توٓك = مو
Tök                    تؤك = بريز
———————————————
Soy                          سوْى = نژاد
Soy                سوْى = پوست بكن
Söy سؤى = فحش بده /دشنام بده
———————————————
At                 آت = بانداز
Ət               اَت = گوشت
At                  آت = اسب
———————————————
Sor                       سوْر = بپرس
Sor        سوْر = ميك بزن / بمك
Sür                         سوٓر = بران
———————————————
Soruş  سوْروش =بپرس /پرسجو كن
Sürüş               سوٓروش = رانندگى
Sürüş     سوٓروش = بلغز / سر بخور
———————————————
Gör                         گؤر = ببين
Gür        گوٓر = پر صدا / پرپشت
———————————————
Çul        چوُل = پارچه زينتى / گونى
Çöl چؤل =صحرا /بيرون /جاى صاف
Cula                  جوُلا = كوچك / ريز
Çola /çala  چوْلا /چالا=چاله / گودى
———————————————
Yol                            يوْل = راه
Yol                  يوْل = راه / روش
Yol   يوْل = از ريشه بكن / در بياور
——————————————
توجه داشته باشید گویش محلی فقط فرق میکند

@dedekatib

⭕️گۆنه‌باخان
✍#رقیه_عبدیلی (سازاق)

بیر بالاجا توْخۇمۇ
توْرپاق چکدی باغرێنا
یاغێش یاغێب ایسلاتدێ
گۆنش ساچدێ اۇغرۇنا

جیل آتاراق گؤڲردی
توْخۇم توْرپاق قوْینۇندا
بوْی آتێب تئز دیرچلدی
رۇزگارێـن اوْینۇندا

گؤم‌گؤڲ بۇتاق قوْزادێ
قانادلاندێ یارپاغێ
کؤکۆ یئره باغلاندێ
توْرپاق اوْلدۇ دایاغێ

سارێ یارپاق ال - اله  
چۆچه‌لنیب باش آچدێ
اوْرتاسێندا سۆت توْخۇم
چۆچه‌سینه یاراشدێ

یۇخۇلۇیدۇ،  مۆرگۆلۆ
قاماشدێردێ گۆن گؤزۆن
سئودی گۆنۆن دوْغماغێن
گۆنـله یۇدۇ ال اۆزۆن

گۆن هر یؤنه دؤننده
گۆنه باخدێ بایێلدێ
گۆن باتاندا  گؤزله‌دی
گۆن چێخاندا آیێلدێ

باخا – باخا گۆنشه
گۆنه باخان آدلاندێ
سئوگیسینی سؤیله‌ییب
اَکیلدی هم چێتلاندێ

@dedekatib

Kıştan sonra
baharı verdiğin gibi
Sıkıntıdan sonra yüreklerimize
ferahlık ver Allah'ım..
regaip kandiliniz mübarek olsun 🍃🍃
@dedekatib