– پیامدگرایی اخلاقی چیست؟
– «پیامدگرایی دیدگاهی کلی است که بر اساس آن باید کاری را که بیشترین پیامدهای خوب را به بار می‌آورد انجام دهیم. این دیدگاه با صورت‌های گوناگون مطرح شده است. تفاوت این صورت‌ها در این است که آیا به بار آوردن بیشترین پیامد خوب فقط برای خود فرد است (خودمحوری) [egoism] یا معطوف به همهٔ کسانی که در معرض تأثیر کار ما هستند (فایده‌باوری) [utilitarianism] —و آیا پیامدها را فقط بر حسب لذت و اَلَم ارزش‌گذاری می‌کنیم (لذت‌گرایی) [hedonism] یا برحسب حسب انواع خوبی‌ها (کثرت‌گرایی) [pluralism].»
درآمدی جدید به فلسفهٔ اخلاق | هَری جِی. گِنسلِر | #حمیده_بحرینی
#فنجان_اخلاق
– «پیامدگرایی دیدگاهی کلی است که بر اساس آن باید کاری را که بیشترین پیامدهای خوب را به بار می‌آورد انجام دهیم. این دیدگاه با صورت‌های گوناگون مطرح شده است. تفاوت این صورت‌ها در این است که آیا به بار آوردن بیشترین پیامد خوب فقط برای خود فرد است (خودمحوری) [egoism] یا معطوف به همهٔ کسانی که در معرض تأثیر کار ما هستند (فایده‌باوری) [utilitarianism] —و آیا پیامدها را فقط بر حسب لذت و اَلَم ارزش‌گذاری می‌کنیم (لذت‌گرایی) [hedonism] یا برحسب حسب انواع خوبی‌ها (کثرت‌گرایی) [pluralism].»
درآمدی جدید به فلسفهٔ اخلاق | هَری جِی. گِنسلِر | #حمیده_بحرینی
#فنجان_اخلاق
– آیا بخشودن خطای دیگران الزاماً اخلاقی است؟
[ #در_باب_بخشودن – ١ ]
– «مادر یا پدری را در نظر آورید که بچه‌شان را بچه‌ای دیگر به صورت منظم و بیرحمانه اذیت می‌کند و بستگان و دوستان آن بچه هم در این اذیت و آزار او را همراهی می‌کنند و هر روز دور هم جمع می‌شوند و آن بچهٔ قربانی بیچاره را مورد تمسخر و تحقیر قرار می‌دهند... توصیه به مادر طفل که توجهش را معطوف آرزوی خیر برای آزاردهندگان طفلش کند، به نظر نه تنها توصیه‌ای نابه‌جا بلکه کاملاً غیراخلاقی می‌آید. یکی از موارد اخیر چنین ماجرایی منجر به این شد که مادر یک دختر معلول، پس از ده سال آزار و اذیت دیدن از بچه‌های لات محل که دارودسته‌ای داشتند، و پس از مراجعه‌های مکرر به پلیس، که نتیجه‌ای عایدشان نکرد، خودش دختر معلولش را کُشت. آیا توصیه به این مادر که این بچه‌های لات را ببخشد توصیه‌ای اخلاقی در چنین وضع اسفبار دهشتناکی است؟»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
[ #در_باب_بخشودن – ١ ]
– «مادر یا پدری را در نظر آورید که بچه‌شان را بچه‌ای دیگر به صورت منظم و بیرحمانه اذیت می‌کند و بستگان و دوستان آن بچه هم در این اذیت و آزار او را همراهی می‌کنند و هر روز دور هم جمع می‌شوند و آن بچهٔ قربانی بیچاره را مورد تمسخر و تحقیر قرار می‌دهند... توصیه به مادر طفل که توجهش را معطوف آرزوی خیر برای آزاردهندگان طفلش کند، به نظر نه تنها توصیه‌ای نابه‌جا بلکه کاملاً غیراخلاقی می‌آید. یکی از موارد اخیر چنین ماجرایی منجر به این شد که مادر یک دختر معلول، پس از ده سال آزار و اذیت دیدن از بچه‌های لات محل که دارودسته‌ای داشتند، و پس از مراجعه‌های مکرر به پلیس، که نتیجه‌ای عایدشان نکرد، خودش دختر معلولش را کُشت. آیا توصیه به این مادر که این بچه‌های لات را ببخشد توصیه‌ای اخلاقی در چنین وضع اسفبار دهشتناکی است؟»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
– «انتقام» چه‌گونه از «اجرای عدالت» قابل تشخیص است؟
[ #در_باب_بخشودن – ٢ ]
– «انتقام معمولاً شخصی و خصوصی است؛ انتقام با لذتی از تحمیل رنج بر فرد ستمکار توأم است؛ در انتقام معمولاً (و البته نه همیشه) کیفر بیش از حد معمول و نامتناسب است. به عکس، عدالت امری عمومی است؛ در اجرای عدالت رعایت حد و حدود و تناسب در نظر گرفته می‌شود، و کیفر متناسب با جرم و منصفانه است؛ لذت‌بردن از تحمیل رنج بر فرد خطاکار هم به هیچ روی جایی در اجرای عدالت ندارد.»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
[ #در_باب_بخشودن – ٢ ]
– «انتقام معمولاً شخصی و خصوصی است؛ انتقام با لذتی از تحمیل رنج بر فرد ستمکار توأم است؛ در انتقام معمولاً (و البته نه همیشه) کیفر بیش از حد معمول و نامتناسب است. به عکس، عدالت امری عمومی است؛ در اجرای عدالت رعایت حد و حدود و تناسب در نظر گرفته می‌شود، و کیفر متناسب با جرم و منصفانه است؛ لذت‌بردن از تحمیل رنج بر فرد خطاکار هم به هیچ روی جایی در اجرای عدالت ندارد.»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
– آیا با بخشیدن فرد خطاکار، دیگر نباید او را مسئول خطاهایش دانست؟
[ #در_باب_بخشودن – ٣ ]
– «فرد بخشاینده نه تنها می‌تواند همچنان فرد خطاکار را مسئول افعالش بداند، بلکه عملاً لازم است او را مسئول بداند —اگر او مسئول دانسته نشود، آن‌گاه دیگر مقصر و سزاوار سرزنش هم شناخته نمی‌شود، و در این صورت آن احساسات خصمانه‌ای که فرد بخشاینده بر آنها غلبه می‌کند اصلاً احساسات موجهی نیستند، و اصلاً بخشودن محلی از اعراب ندارد. مسئول دانستن کسی به دلیل خطاهایش به خودی خود دلیلی برای نگاه خصمانه و انزجار و بدخواهی نیست، به عکس، امتناع از مسئول دانستن افراد خطاکار خیلی راحت می‌تواند شکل منت‌گذاری ارباب‌منشانه‌ای را به خودش بگیرد که در آن فرد خطاکار به لحاظ اخلاقی آن‌قدر بالغ و باشعور به حساب آورده نمی‌شود که مسئول اعمال غلطش به حساب آید.»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
[ #در_باب_بخشودن – ٣ ]
– «فرد بخشاینده نه تنها می‌تواند همچنان فرد خطاکار را مسئول افعالش بداند، بلکه عملاً لازم است او را مسئول بداند —اگر او مسئول دانسته نشود، آن‌گاه دیگر مقصر و سزاوار سرزنش هم شناخته نمی‌شود، و در این صورت آن احساسات خصمانه‌ای که فرد بخشاینده بر آنها غلبه می‌کند اصلاً احساسات موجهی نیستند، و اصلاً بخشودن محلی از اعراب ندارد. مسئول دانستن کسی به دلیل خطاهایش به خودی خود دلیلی برای نگاه خصمانه و انزجار و بدخواهی نیست، به عکس، امتناع از مسئول دانستن افراد خطاکار خیلی راحت می‌تواند شکل منت‌گذاری ارباب‌منشانه‌ای را به خودش بگیرد که در آن فرد خطاکار به لحاظ اخلاقی آن‌قدر بالغ و باشعور به حساب آورده نمی‌شود که مسئول اعمال غلطش به حساب آید.»
بخشودن | ایو گارارد، دیوید مک‌ناتون | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
انسان‌ها و تبعیض در حق سایر گونه‌ها (=گونه‌پرستی)
[ #در_باب_حیوانات – ١ ]
«مسئلهٔ اصلی در گونه‌پرستی [speciesism] این است که ما به منافع موجوداتی که از گونهٔ خود ما نیستند، وزن کم‌تری می‌دهیم، صرفاً به این دلیل که آنها عضو گونه‌ی ما نیستند. ما به ویژگی‌ها و توانایی‌های فردی آنها، یا این‌که چه چیزی برای‌شان سودمند یا زیان‌آور است توجه نداریم. فقط می‌گوییم: "خوب، آنها عضو گونهٔ هوموساپینس [=انسان خردورز] نیستند، بنابراین می‌توانیم از آنها [به عنوان وسایلی] برای دستیابی به مقاصد و اهداف خود استفاده کنیم؛ مجبور نیستیم با آنها به عنوان غایاتی که فی‌نفسه اهمیت دارند رفتار کنیم". در حالی که اگر با یک انسان سروکار داشته باشیم، صرف نظر از سطح تواناییِ ذهنیِ آن انسان، می‌گوییم زندگی انسان مقدس است، و او غایتِ فی‌نفسه است، و باید به شرافت و کرامت انسان احترام بگذاریم و غیره. این گونه‌پرستی است —این‌که گونه را به‌خودی‌خود عامل تعیین‌کنندهٔ شأن اخلاقی بدانیم.»
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با با پیتر سینگر، در مورد حیوانات
#فنجان_اخلاق
[ #در_باب_حیوانات – ١ ]
«مسئلهٔ اصلی در گونه‌پرستی [speciesism] این است که ما به منافع موجوداتی که از گونهٔ خود ما نیستند، وزن کم‌تری می‌دهیم، صرفاً به این دلیل که آنها عضو گونه‌ی ما نیستند. ما به ویژگی‌ها و توانایی‌های فردی آنها، یا این‌که چه چیزی برای‌شان سودمند یا زیان‌آور است توجه نداریم. فقط می‌گوییم: "خوب، آنها عضو گونهٔ هوموساپینس [=انسان خردورز] نیستند، بنابراین می‌توانیم از آنها [به عنوان وسایلی] برای دستیابی به مقاصد و اهداف خود استفاده کنیم؛ مجبور نیستیم با آنها به عنوان غایاتی که فی‌نفسه اهمیت دارند رفتار کنیم". در حالی که اگر با یک انسان سروکار داشته باشیم، صرف نظر از سطح تواناییِ ذهنیِ آن انسان، می‌گوییم زندگی انسان مقدس است، و او غایتِ فی‌نفسه است، و باید به شرافت و کرامت انسان احترام بگذاریم و غیره. این گونه‌پرستی است —این‌که گونه را به‌خودی‌خود عامل تعیین‌کنندهٔ شأن اخلاقی بدانیم.»
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با با پیتر سینگر، در مورد حیوانات
#فنجان_اخلاق
– آیا حیوانات کم‌تر از ما انسان‌ها رنج و درد می‌کشند و، نتیجتاً، رنج آنها کم‌اهمیت‌تر از رنج ما است؟
[ #در_باب_حیوانات – ٢ ]
– «برای من روشن و بدیهی نیست که در مورد احساس رنج و درد... انسان‌ها توانایی و استعداد بیشتری داشته باشند. می‌دانیم که حیواناتِ غیرانسان در برخی از حواس تیزتر و حساس‌تر از انسان‌ها هستند. عقاب‌ها توانایی بینایی قوی‌تری دارند، سگ‌ها حس بویایی تیزتری دارند و مانند این‌ها. اصلاً ناممکن نیست که حیوانات، چون باید با جهان در تماس نزدیک باشند، توانایی احساس دردی برابر یا حتی قوی‌تر از ما داشته باشند. نباید این را به عنوان قاعده‌ای دم‌دستی بپذیریم که انسان‌ها همیشه بیش از حیوانات رنج می‌کشند، و قطعاً چنین نیست که رنج انسان‌ها اهمیت بیشتری داشته باشد.»
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با با پیتر سینگر، در مورد حیوانات
#فنجان_اخلاق
[ #در_باب_حیوانات – ٢ ]
– «برای من روشن و بدیهی نیست که در مورد احساس رنج و درد... انسان‌ها توانایی و استعداد بیشتری داشته باشند. می‌دانیم که حیواناتِ غیرانسان در برخی از حواس تیزتر و حساس‌تر از انسان‌ها هستند. عقاب‌ها توانایی بینایی قوی‌تری دارند، سگ‌ها حس بویایی تیزتری دارند و مانند این‌ها. اصلاً ناممکن نیست که حیوانات، چون باید با جهان در تماس نزدیک باشند، توانایی احساس دردی برابر یا حتی قوی‌تر از ما داشته باشند. نباید این را به عنوان قاعده‌ای دم‌دستی بپذیریم که انسان‌ها همیشه بیش از حیوانات رنج می‌کشند، و قطعاً چنین نیست که رنج انسان‌ها اهمیت بیشتری داشته باشد.»
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با با پیتر سینگر، در مورد حیوانات
#فنجان_اخلاق
احترام 'خودخواهانه' به طبیعت
«امروزه بارها و بارها به گوش‌مان می‌خوانند که به طبیعت احترام بگذارید، زیرا چنان‌چه آن را این‌طور بی‌رویه و به حد نامعقول تخریب کنید، نسل خود را برمی‌اندازید. اما این شکل بیان نوعی سوءاستفاده از زبان است. اگر بنا ست به‌خاطر حفظ حیات خود و نسل‌های آیندهٔ بشر، در حراست از طبیعت بکوشیم، تحقق این امر مستلزم هیچ احترامی نیست، بلکه تنها محاسبهٔ عقلانی سود و زیانِ قضیه کافی به نظر می‌رسد.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌هایی کوچک در باب مقولاتی بزرگ | لشک کولاکوفسکی | روشن وزیری
[#در_باب_طبیعت ١]
#فنجان_اخلاق
«امروزه بارها و بارها به گوش‌مان می‌خوانند که به طبیعت احترام بگذارید، زیرا چنان‌چه آن را این‌طور بی‌رویه و به حد نامعقول تخریب کنید، نسل خود را برمی‌اندازید. اما این شکل بیان نوعی سوءاستفاده از زبان است. اگر بنا ست به‌خاطر حفظ حیات خود و نسل‌های آیندهٔ بشر، در حراست از طبیعت بکوشیم، تحقق این امر مستلزم هیچ احترامی نیست، بلکه تنها محاسبهٔ عقلانی سود و زیانِ قضیه کافی به نظر می‌رسد.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌هایی کوچک در باب مقولاتی بزرگ | لشک کولاکوفسکی | روشن وزیری
[#در_باب_طبیعت ١]
#فنجان_اخلاق
– «امر [=دستور] مطلق» اخلاقی کانت چیست؟
– «"فقط مطابق دستوری [maxim] عمل کن که به موجب آن بتوانی در عین‌حال اراده کنی که آن دستور به صورت قانون کلی درآید." غرض این است که اگر کسی به عنوان موجودی متعقل نتواند (پیوسته) اراده کند که دستوری به‌صورت قانون کلی دربیاید —یعنی کاملاً نصب‌العین قرار بگیرد و همه مثل هم بر اساس آن عمل کنند— آن دستور نمی‌تواند قاعدهٔ اخلاقی قابل‌قبولی باشد، چون هر قاعدهٔ اخلاقیِ عقلاً قابل‌قبول ضرورتاً باید طوری باشد که هرکسی بتواند آن را نصب‌العین قرار بدهد. کانت می‌خواهد بگوید که اخلاق، سلوک و رفتارِ ما را به شرط‌هایی مقید می‌کند که قبول‌شان نزد هر جماعتی از موجودات متعقل واجب است.»
فلاسفهٔ بزرگ | براین مگی | عزت‌الله فولادوند | از مصاحبه با جِفری وارناک
#فنجان_اخلاق
– «"فقط مطابق دستوری [maxim] عمل کن که به موجب آن بتوانی در عین‌حال اراده کنی که آن دستور به صورت قانون کلی درآید." غرض این است که اگر کسی به عنوان موجودی متعقل نتواند (پیوسته) اراده کند که دستوری به‌صورت قانون کلی دربیاید —یعنی کاملاً نصب‌العین قرار بگیرد و همه مثل هم بر اساس آن عمل کنند— آن دستور نمی‌تواند قاعدهٔ اخلاقی قابل‌قبولی باشد، چون هر قاعدهٔ اخلاقیِ عقلاً قابل‌قبول ضرورتاً باید طوری باشد که هرکسی بتواند آن را نصب‌العین قرار بدهد. کانت می‌خواهد بگوید که اخلاق، سلوک و رفتارِ ما را به شرط‌هایی مقید می‌کند که قبول‌شان نزد هر جماعتی از موجودات متعقل واجب است.»
فلاسفهٔ بزرگ | براین مگی | عزت‌الله فولادوند | از مصاحبه با جِفری وارناک
#فنجان_اخلاق
«دچار این اشتباه رایج نمی‌شوم که دیگران را به محک خودم بزنم و بر اساس آن‌چه خودم هستم درباره آنها قضاوت کنم. به راحتی می‌پذیرم که دیگری ممکن است ویژگی‌هایی غیر از ویژگی‌های من داشته باشد. من چون خودم را مقید به صورت خاصی از زندگی می‌یابم، همه دیگر افراد را ملزم به تایید آن صورت نمی‌دانم. هزاران شیوهٔ مختلف زیستن برایم قابل تصور و قابل تصدیق است و بر خلاف معمول آدم‌ها، من تفاوت میان ما آدمیان را راحت‌تر از شباهت میان‌مان می‌پذیرم. تا دل‌تان بخواهد آماده‌ام دیگران را از پذیرفتن شرایط و اصولم معاف کنم. من دیگری را صرفا به صورتی که خودش هست می‌خواهم، فارغ از شباهت یا عدم شباهتش با دیگران؛ من او را بر مبنای خودش می‌شناسم.»
میشل دو مونتنی | انتخاب و ترجمهٔ #محمدمنصور_هاشمی
#فنجان_اخلاق
میشل دو مونتنی | انتخاب و ترجمهٔ #محمدمنصور_هاشمی
#فنجان_اخلاق
«هیچ‌چیز را در جهان و حتی بیرون از جهان نمی‌توان در اندیشه آورد که بی‌قیدوشرط خوب دانسته شود، مگر [نیت یا] خواست خوب.»
بنیاد مابعدالطبیعهٔ اخلاق | ایمانوئل کانت | حمید عنایت، علی قیصری
#فنجان_اخلاق
بنیاد مابعدالطبیعهٔ اخلاق | ایمانوئل کانت | حمید عنایت، علی قیصری
#فنجان_اخلاق
نظر و عمل
«عادل از طریق انجام‌دادن اعمال عادلانه به‌وجود می‌آید و خویشتن‌دار بر اثر به‌جا آوردن اعمال خویشتن‌دارانه. هیچ‌کس بی آن‌که چنین اعمالی را به‌جا آوَرَد دارای فضیلت نمی‌شود. ولی بیشتر مردمان چنین نمی‌کنند، بلکه به نظر (تئوری) پناه می‌برند و می‌پندارند که فیلسوف‌اند.»
اخلاق نیکوماخوسی | ارسطو | محمدحسن لطفی
[به انتخاب #فاطمه_مینایی]
#فنجان_اخلاق
«عادل از طریق انجام‌دادن اعمال عادلانه به‌وجود می‌آید و خویشتن‌دار بر اثر به‌جا آوردن اعمال خویشتن‌دارانه. هیچ‌کس بی آن‌که چنین اعمالی را به‌جا آوَرَد دارای فضیلت نمی‌شود. ولی بیشتر مردمان چنین نمی‌کنند، بلکه به نظر (تئوری) پناه می‌برند و می‌پندارند که فیلسوف‌اند.»
اخلاق نیکوماخوسی | ارسطو | محمدحسن لطفی
[به انتخاب #فاطمه_مینایی]
#فنجان_اخلاق
هنگام تحسین افعال دیگران دقیقاً چه می‌کنیم؟
«بدیهی است که هنگام تحسین کنش‌ها، فقط رانه‌ها [=انگیزه‌ها]یی را در نظر می‌گیریم که آن کنش‌ها را ایجاد کرده‌اند، و آن کنش‌ها را به‌مثابهٔ نشانه‌ها یا شاخص‌های اصولی خاص در ذهن و خلق‌وخو تلقی می‌کنیم... آدمی برای یافتن صفت اخلاقی باید به درون خویش بنگرد.»
رساله‌ای دربارهٔ طبیعت آدمی (کتاب سوم: در باب اخلاق) | دیوید هیوم | جلال پیکانی
#فنجان_اخلاق
«بدیهی است که هنگام تحسین کنش‌ها، فقط رانه‌ها [=انگیزه‌ها]یی را در نظر می‌گیریم که آن کنش‌ها را ایجاد کرده‌اند، و آن کنش‌ها را به‌مثابهٔ نشانه‌ها یا شاخص‌های اصولی خاص در ذهن و خلق‌وخو تلقی می‌کنیم... آدمی برای یافتن صفت اخلاقی باید به درون خویش بنگرد.»
رساله‌ای دربارهٔ طبیعت آدمی (کتاب سوم: در باب اخلاق) | دیوید هیوم | جلال پیکانی
#فنجان_اخلاق
تفاوت انسان شجاع با انسان صرفاً جنگجو
«آدمیان نیز مانند جانوران چون به خشم می‌آیند احساس درد می‌کنند. کسانی را که به این علل نبرد می‌کنند می‌توان جنگجو نامید ولی نمی‌توان گفت شجاع‌اند، چون هدفی شریف در نظر ندارند و فقط به علت غلیانِ احساس عمل می‌کنند، نه بدان‌سان که قاعدۀ درست حکم می‌کند.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اخلاق نیکوماخوسی | ارسطو | محمدحسن لطفی
[به انتخاب #فاطمه_مینایی]
#فنجان_اخلاق
«آدمیان نیز مانند جانوران چون به خشم می‌آیند احساس درد می‌کنند. کسانی را که به این علل نبرد می‌کنند می‌توان جنگجو نامید ولی نمی‌توان گفت شجاع‌اند، چون هدفی شریف در نظر ندارند و فقط به علت غلیانِ احساس عمل می‌کنند، نه بدان‌سان که قاعدۀ درست حکم می‌کند.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اخلاق نیکوماخوسی | ارسطو | محمدحسن لطفی
[به انتخاب #فاطمه_مینایی]
#فنجان_اخلاق
چرا دوستی متضمن ارزشی اخلاقی نیست؟
[#در_باب_دوستی ١]
«از زمان روشنگری، و به‌ویژه از نزدیک به هفتادوپنج سال پیش، این گرایش در ما بوده است که تمام ارزش‌ها را معادل ارزش‌های اخلاقی بدانیم. منظورم از ارزش‌های اخلاقی ارزش‌هایی است که به ما دستور می‌دهد با هم به مساوات رفتار کنیم، یعنی قطع نظر از شأن و نژاد و جنسیت و طبقه و مانند این‌ها به همه به یک میزان احترام بگذاریم، و به همه به یک اندازه توجه کنیم. ولی آن‌چه در دوستی اهمیت دارد دقیقاً همین است که با همه رفتار برابر نداشته باشیم؛ شما برای دوستان‌تان ارجحیت قائل اید —با دوستان‌تان بهتر از سایر مردم رفتار می‌کنید، و در برابر آنها وظایف و تعهدات بیشتری دارید. اگر معتقد باشید که تمام ارزش‌ها اخلاقی است، و دوستِ خوب بودن به‌منزلهٔ نادیده‌گرفتن ارزش‌های اخلاقی است، آن‌گاه بهترین کاری که می‌توانید بکنید شاید این باشد که دوستی را در مقام موضوعی با جذابیتِ فلسفی نادیده بگیرید.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با الکساندر نِهامس، در مورد دوستی
#فنجان_اخلاق
[#در_باب_دوستی ١]
«از زمان روشنگری، و به‌ویژه از نزدیک به هفتادوپنج سال پیش، این گرایش در ما بوده است که تمام ارزش‌ها را معادل ارزش‌های اخلاقی بدانیم. منظورم از ارزش‌های اخلاقی ارزش‌هایی است که به ما دستور می‌دهد با هم به مساوات رفتار کنیم، یعنی قطع نظر از شأن و نژاد و جنسیت و طبقه و مانند این‌ها به همه به یک میزان احترام بگذاریم، و به همه به یک اندازه توجه کنیم. ولی آن‌چه در دوستی اهمیت دارد دقیقاً همین است که با همه رفتار برابر نداشته باشیم؛ شما برای دوستان‌تان ارجحیت قائل اید —با دوستان‌تان بهتر از سایر مردم رفتار می‌کنید، و در برابر آنها وظایف و تعهدات بیشتری دارید. اگر معتقد باشید که تمام ارزش‌ها اخلاقی است، و دوستِ خوب بودن به‌منزلهٔ نادیده‌گرفتن ارزش‌های اخلاقی است، آن‌گاه بهترین کاری که می‌توانید بکنید شاید این باشد که دوستی را در مقام موضوعی با جذابیتِ فلسفی نادیده بگیرید.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بفرمایید فلسفه! (١) | دیوید ادموندز، نایجل واربرتن | میثم محمدامینی | از مصاحبه با الکساندر نِهامس، در مورد دوستی
#فنجان_اخلاق
«اگر سلاخ‌خانه‌های حیوانات دیوار‌های شیشه‌ای می‌داشتند، آیا همه‌ی ما گیاه‌خوار نمی‌شدیم؟»
— از متن روایت مستند «زمینیان»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
زمینیان مستند تلخ و تکان‌دهنده‌ای است که رفتار ما را در قبال باقی حیوانات در پنج زمینه به چالش می‌کشد: برخوردمان با آنها به عنوان حیوانات خانگی، تأمین‌کنندگان بخشی از غذا و پوشاک
[#در_باب_حیوانات ٣]
#فنجان_اخلاق
#مستندبینی
— از متن روایت مستند «زمینیان»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
زمینیان مستند تلخ و تکان‌دهنده‌ای است که رفتار ما را در قبال باقی حیوانات در پنج زمینه به چالش می‌کشد: برخوردمان با آنها به عنوان حیوانات خانگی، تأمین‌کنندگان بخشی از غذا و پوشاک
مان، و آزاردیدن‌شان در صنعت سرگرمی، و در نهایت تحقیقات علمی بشر.[#در_باب_حیوانات ٣]
#فنجان_اخلاق
#مستندبینی
آیا خشونت 'طبیعی' است؟
[#در_باب_خشونت ٢]
«پدیدهٔ خشونت جزئی از فرهنگ است نه طبیعت، زیرا مثلاً نمی‌گوییم پرستو با بلعیدن پشه، یا گرگ به هنگام جویدن گلوی آهو، دست به خشونت می‌زند... این واژه مختص توصیف روابط میان انسان‌ها و عبارت است از هرگونه اِعمال زور یا تهدید به اعمال آن، با هدف وادارسازی دیگران به نحوه‌ای از رفتار یا جلوگیری از نوعی کردار، یا آزاررساندن به دیگران به قصد تفنن.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌هایی کوچک درباب مقولاتی بزرگ | لِشِک کولاکوفسکی | روشن وزیری
#فنجان_اخلاق
[#در_باب_خشونت ٢]
«پدیدهٔ خشونت جزئی از فرهنگ است نه طبیعت، زیرا مثلاً نمی‌گوییم پرستو با بلعیدن پشه، یا گرگ به هنگام جویدن گلوی آهو، دست به خشونت می‌زند... این واژه مختص توصیف روابط میان انسان‌ها و عبارت است از هرگونه اِعمال زور یا تهدید به اعمال آن، با هدف وادارسازی دیگران به نحوه‌ای از رفتار یا جلوگیری از نوعی کردار، یا آزاررساندن به دیگران به قصد تفنن.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌هایی کوچک درباب مقولاتی بزرگ | لِشِک کولاکوفسکی | روشن وزیری
#فنجان_اخلاق
سطوح آزادی
«ما می‌توانیم آزادی را در سه سطح اعمال کنیم: سطحِ داشتن، سطحِ عمل‌کردن، و سطحِ بودن. [١] در سطح داشتن، آزادی را به این شکل اعمال می‌کنیم که، به عنوان مثال، در این باره تصمیم بگیریم که آیا یک پراید یا پژو در گاراژ خانه‌مان بگذاریم؛ یا از سگ یا گربه‌ای نگاه‌داری کنیم... [٢] دومین سطح آزادی، آزادی عمل است. می‌توانیم در این باره تصمیم بگیریم که آیا به سینما برویم یا ترجیحاً به یک میهمانی... [٣] سرانجام می‌توانیم در سطح سوم در این خصوص تصمیم بگیریم که چگونه می‌خواهیم باشیم؛ متعادل یا بدون تسلط بر خویشتن، صادق یا چاپلوس، باوفا یا غیرمعتمد.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
داوری اخلاقی | هکتور زاگال و خوزه گالیندو | احمد علی‌حیدری
#فنجان_اخلاق
«ما می‌توانیم آزادی را در سه سطح اعمال کنیم: سطحِ داشتن، سطحِ عمل‌کردن، و سطحِ بودن. [١] در سطح داشتن، آزادی را به این شکل اعمال می‌کنیم که، به عنوان مثال، در این باره تصمیم بگیریم که آیا یک پراید یا پژو در گاراژ خانه‌مان بگذاریم؛ یا از سگ یا گربه‌ای نگاه‌داری کنیم... [٢] دومین سطح آزادی، آزادی عمل است. می‌توانیم در این باره تصمیم بگیریم که آیا به سینما برویم یا ترجیحاً به یک میهمانی... [٣] سرانجام می‌توانیم در سطح سوم در این خصوص تصمیم بگیریم که چگونه می‌خواهیم باشیم؛ متعادل یا بدون تسلط بر خویشتن، صادق یا چاپلوس، باوفا یا غیرمعتمد.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
داوری اخلاقی | هکتور زاگال و خوزه گالیندو | احمد علی‌حیدری
#فنجان_اخلاق
هفت مقوله‌ی سنجش لذت‌ها
«١. شدت: لذت چه‌قدر قوی است؟
٢. مدت: لذت چقدر می‌پاید؟
٣. قطعیت: تا چه اندازه به وقوع لذت اطمینان هست؟
۴. نزدیکی: لذت تا چه اندازه زود حاصل خواهد شد؟
۵. باروری: چقدر محتمل است که این لذت مولّد لذت دیگری باشد؟
۶. خلوص: این لذت تا چه اندازه عاری از درد و رنج است؟
٧. دامنه: چه تعداد از مردمان احساس لذت خواهند کرد؟
[جِرِمی] بِنتام این هفت مقوله را ”حساب خوشی‌سنجی“ یا لذت‌سنجی نامید.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فهم فلسفه: اندیشهٔ معاصر | جون ا. پرایس | رضا علیزاده
#فنجان_اخلاق
«١. شدت: لذت چه‌قدر قوی است؟
٢. مدت: لذت چقدر می‌پاید؟
٣. قطعیت: تا چه اندازه به وقوع لذت اطمینان هست؟
۴. نزدیکی: لذت تا چه اندازه زود حاصل خواهد شد؟
۵. باروری: چقدر محتمل است که این لذت مولّد لذت دیگری باشد؟
۶. خلوص: این لذت تا چه اندازه عاری از درد و رنج است؟
٧. دامنه: چه تعداد از مردمان احساس لذت خواهند کرد؟
[جِرِمی] بِنتام این هفت مقوله را ”حساب خوشی‌سنجی“ یا لذت‌سنجی نامید.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
فهم فلسفه: اندیشهٔ معاصر | جون ا. پرایس | رضا علیزاده
#فنجان_اخلاق
آیا دروغ‌گفتن همان گفتن جملاتی است که کاذب اند؟
«حتی ممکن است با گفتن حقیقت هم کسی را فریب داد. مثلاً من می‌توانم در پیاده‌روی جلوی کاخ سفید بایستم و با موبایلم به دفتر مرکزی فیس‌بوک زنگ بزنم و بگویم: «سلام، من سام هریس هستم. من از کاخ سفید به شما زنگ می‌زنم و می‌خواهم با با مارک زوکربرگ صحبت کنم.» این حرف‌های من، به یک معنا، راست است —اما معلوم است که حرف‌هایی است حساب‌شده به قصد فریب‌دادن. آیا دروغ گفته‌ام؟ بسیار قریب به واقع بله. دروغ‌گفتن یعنی یعنی عامدانه دیگران را گمراه‌کردن، آن هم زمانی که آنها انتظار سخنی صادقانه دارند.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دروغ / ارادهٔ آزاد | سام هریس | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
«حتی ممکن است با گفتن حقیقت هم کسی را فریب داد. مثلاً من می‌توانم در پیاده‌روی جلوی کاخ سفید بایستم و با موبایلم به دفتر مرکزی فیس‌بوک زنگ بزنم و بگویم: «سلام، من سام هریس هستم. من از کاخ سفید به شما زنگ می‌زنم و می‌خواهم با با مارک زوکربرگ صحبت کنم.» این حرف‌های من، به یک معنا، راست است —اما معلوم است که حرف‌هایی است حساب‌شده به قصد فریب‌دادن. آیا دروغ گفته‌ام؟ بسیار قریب به واقع بله. دروغ‌گفتن یعنی یعنی عامدانه دیگران را گمراه‌کردن، آن هم زمانی که آنها انتظار سخنی صادقانه دارند.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دروغ / ارادهٔ آزاد | سام هریس | خشایار دیهیمی
#فنجان_اخلاق
تفاوت خوددوستی با خودپسندی از نگاه کانت
«فرق خوددوستی با خودپسندی این است که اولی عبارت است از تمایل به رضایت‌داشتن از سعادت خویش، در حالی که دومی عبارت است از گستاخیِ ناروا ورزیدن نسب به سود و منفعت خویش.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌های فلسفهٔ اخلاق | ایمانوئل کانت | منوچهر صانعی درّه‌بیدی
#فنجان_اخلاق
«فرق خوددوستی با خودپسندی این است که اولی عبارت است از تمایل به رضایت‌داشتن از سعادت خویش، در حالی که دومی عبارت است از گستاخیِ ناروا ورزیدن نسب به سود و منفعت خویش.»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
درس‌های فلسفهٔ اخلاق | ایمانوئل کانت | منوچهر صانعی درّه‌بیدی
#فنجان_اخلاق