#مدیریت ریسک ،دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

"' چرا مدیران ژاپنی در مقابل کارمندان و مشتریان خود کرنش میکنند !؟ "'

(یادداشتی با رویکرد آموزشی)

✅ حتما آن عکسی که بارها در فضای مجازی پخش شده است را دیده اید که مدیران یک شرکت بزرگ ژاپنی در حال واکس زدن کفش کارمندان خود هستند !!!!! ؟؟؟؟؟
آیا از خود پرسیده اید ،چرا آنان دست به انجام این کار میزنند !؟

من بارها به این عکس نگاه کرده ام و در مورد آن بفکر فرو رفته ام !؟

✅ در دروس مدیریت رفتار سازمانی و روانشناسی کار ( صنعتی) دقیقا به تبیین و اثر گذاری رفتار انسانی در محیط کار و طبیعتا در اجتماع که نهایتا منجر به توسعه انسانی جوامع انسانی و توسعه همه جانبه کشورها منتهی خواهد شد اشاره دارد .

✅دانش بشری از تجربیات ممتد و مستمر و یاد دهی و یادگیری بوجود آمده و خواهد آمد . وقتی سیر تحول مکتب های مدیریتی پس از اولین انقلاب صنعتی را به دقت مطالعه میکنیم ، متوجه این نکته میشویم که هر مکتب و‌ رویکرد مدیریتی به علت منقضی شدن تاریخ مکتب های پیشین بناچار شکل میگیرد اما همه مکتب های جدید بر روی فوندانسیون مکاتب مدیریتی پیشین استقرار میابند و ...

✅ بدون شک ، تحقیقات ده ساله دکتر #التون مایو و تیم همکار وی در کارخانجات وسترن الکتریک که منجر به پیدایش مکتب مدیریتی #نهضت روابط انسانی داشت ،توانست به دقت نقش عوامل روانشناختی و عواطف انسانی در رشد و پیشرفت صنایع و اجتماع را در کشورهای صنعتی طراز اول روشن کند و در یک کلام آنچه خودم فهمیدم اینست :

🍀🍀 دانشمندان غربی پس از سالیان متمادی تحقیق و توسعه بی دلیل نگفته اند : انسان عامل توسعه است !!!!!
انسانی که در زندگی از تمکن مالی مناسب و عزت نفس برخوردار باشد و نیازهای اولیه و ثانویه وی حتی بطور نسبی تامین شده باشد و به آرامش خاطر برسد و در محیط خانواده ، همکاران و اجتماع به وی احترام بگذارند مسلما به #خودشکوفایی خواهد رسید و خود و جامعه خویش را نیز بسوی خود شکوفایی پیش خواهد برد ( تبیین ساده برداشت از نظریه سلسله نیازهای هرم مازلو)

✅ اما برعکس ، در جامعه ای که در ذهن بسیاری از انسانهای آن ،هنوز مناسبات رفتاری منشا گرفته از روابط ارباب - رعیتی و فئودالیسم متعلق به روستاهای دوران قاجاریه برقرار است و منافع فردی ، طوایفی ارجح تر از منافع جمعی و ملی باشد ، فقط محیط رفتاری آن از روستاهای بدون ارباب کنونی !!!!! به شهرها کشیده شده ، جمعیت بیشتر شده اند و ساختمانها بجای کاه گلی و چوبی ، از بتون و آهن ساخته شده اند و بجای لباسهای سنتی ،لباسهای اروپایی مردمانش میپوشند ... اما ، لیکن ، طرز تفکر خیلی از آدمهای آن ظاهرا در شکل مدرنیسم است اما در عمل !!!!!همگی در دوران فئودالیسم بسر میبریم ،گرچه به ظاهر امروزه ای شده ایم اما تفکرات و سلوک برخی از آدمهایش همچون دوران گذشته است !!!!!
در سازمانهای صنعتی و اداری خویش نیز هنوز مکتب مدیریتی #تیلوریسم و کلاسیک ها حاکم است !!!!!
آنوقت توقع داریم که رشد و پیشرفت کنیم !!!!! عدالت اجتماعی بین خود داشته باشیم !!!!! رفاه و اطمینان خاطر از روند اقتصادی ایجاد شود !!!!! جامعه به اندازه ای از تعادل اجتماعی برسد که هیچ #ریسکی ، چه مشهود و چه نامشهود نتواند به ساختار خانواده و جامعه ضربه زند و ...

✅ همشهری ، آقای محترم و خواهر گرامی ،تو خود در اعماق ذهنت اگر کمی فکر کنی بهتر میدانی که :
ابزارهای مادی از قبیل ثروت ،خانه مسکونی شیک و ویلا ، اتومبیل شیک ، حساب کلان بانکی و ... هدف غایی زندگی هر انسان بر روی این کره خاکی بعنوان یک مهمان نیست ، اینها همه بقول حضرت مولانا ( امانت های موقتی دست انسانهاست)
و بقول بانوی اول شهر شعر ایران شادروان پروین اعتصامی :《اینکه خاک سیهش بالین است ، اختر چرخ فلک پروین است !!!!صاحب آنهمه گفتار امروز ، سائل فاتحه و یاسین است... !!!!!》
مقصد همه انسانها رفتن به دیار باقیست ، این وسایل مادی میمانند ، مدارک دانشگاهی پوسیده و محو میشوند و پست های سازمانی را به دیگران میدهند و انسانها ایستگاه به ایستگاه از قطار زمان پیاده میشوند !!!!!

《هان ای دل عبرت بین ، آیینه عبرت بین ،از دیده عبر کن هان ، ایوان مدائن را آئینه عبرت دان ...》

✅بیاییم در جامعه ای که همه ما پیرو آموزه های آموزگار بزرگ بشریت،حضرت رسول الله ،محمد مصطفی (ص) و مولای متقیان علی (ع) معلم راستین مکتب تشیع هستیم ، مهربانی و بخشندگی توام با حس مسئولیت شناسی و ادب ، احترام ، عدالت محوری اقتصادی و #نوآوری در اندیشیدن در عدالت اجتماعی را ترویج و نهادینه کنیم و با فقر فرهنگی و مادی برای رشد ، پیشرفت و توسعه کشور خود به #تعاون و تعادل پنداری ، گفتاری ، کرداری نیک ، همه با هم برسیم ...... معلمین شایسته تری برای فرزندان خویش و نسلهای آتی وطن عزیزمان باشیم .

سه شنبه : ۳۰ / ۱۰ /۱۳۹۹

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه، حاجی اشرفی

مدیریت ریسک دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《تکافل ، الگویی ارزشمند در حمایت از کارآفرینان》

✅ تکافل یا همان بیمه گری اسلامی ، بعنوان یک ، روش حمایت از مسلمانان در مقابل حوادث و خسارتها در بسیاری از کشورهای اسلامی بعنوان جایگزین بیمه گری بازرگانی در برخی از ریسک ها و رشته ها پذیرفته و اجرایی شده است .

در سال 1985 انجمن فقه اسلامی جده سیستم تکافل را جایگزینی مناسب برای بیمه به تصویب رساند . امروزه ۶۳ شرکت تکافل و هشت شرکت تکافل اتکایی در ۳۱ کشور فعالیت می کنند .که ۱۶ شرکت تکافل در کشورهای غیر مسلمان که جمعیت مسلمان ندارند فعال هستند . اولین شرکت تکافل در 1975 در سودان و دومین در عربستان سعودی آغاز به کار کرده اند .

✅ تکافل کلمه ای از ریشه فعل عربی "'کفال "' به معنی رسیدگی و کمک کردن است . حمایت گری بر اساس روش تکافل مبتنی بر اصل قرآنی #تعاون به معنی ؛ (کمک متقابل میان گروهی) با #بیمه شباهت های بسیاری دارد .
یک نظریه می گوید در اوایل قرن دوم هجری قمری ،بیمه اسلامی برای حمایت از تجار عرب که با هند ، مالایا و سایر کشورهای آسیایی تجارت می کردند و در معرض غارت و دزدی کاروانها قرار داشتند شروع شده و بعدها اروپایی ها از این روش الگو برداری و بیمه های دریایی را راه اندازی کرده اند.

✅ اصل بیمه اسلامی بر همکاری متقابل و مسئولیت های مشترک ، غرامت مشترک ، منافع مشترک و وحدت ... بنا شده است .
اصل تکافل بر مبنای پرداخت [ حق تکافل] بر مبنای "' تبرع"' ( همکاری یا هدیه ) تفسیر و تبیین می گردد .

✅ البته لازمست به این نکته اشاره شود ،بعلت محدودیت پوشش ها و دامنه حمایت و مشکل در اجرای قاعده #اعداد بزرگ در بسیاری از ریسک ها ،بیمه تکافل فقط در رشته های محدود ، همچون مسئولیت و آتش سوزی و مشابه آنها موفقیت هایی تاکنون داشته اند و لذا در کشورهایی هم که تکافل را اجرا نموده اند ،شرکت های بیمه بازرگانی نیز بنا به ضرورت فعال هستند .

✅ در ایران ، بر اساس اصول فقه مذهب اثنی عشری ، بیمه گری اجتماعی و بازرگانی بعنوان عقود مستحدثه که مغایرتی با دستورات و تعالیم دین مبین اسلام ندارند از سوی مجتهدین جامع الشرایط پذیرفته شده و پیاده سازی شده است .

بسیاری از کارشناسان بیمه هم بعلت شرعی و قانونی شناخته شدن عملیات بیمه گری ، نیازی به اجرای تکافل در ایران نمی بینند ، لیکن صرفنظر از مباحث فقهی ، بنظر میرسد ، همچون باشگاههای مالکان کشتی ها ( P&I) که در کنار تامین پوشش های بیمه ای در برخی از ریسک های مسئولیت که بیمه گران به مالکان کشتی ها پوشش ارائه نمیدهند ، لذا آنها عملیاتی حمایتی شبیه تکافل را انجام می دهند ، در زمینه حمایت از کارآفرینان و خود اشتغالان کشورمان ، پوشش هایی که شرکت های بیمه به علل مختلف [ تا اندازه ای از نظر فنی در برخی موارد توجیه پذیر و در مواردی غیر قابل توجیه ] از ارائه به بیمه گذاران اجتناب می کنند که می توان آنرا بعلت فقدان مهارت و دانش در حوزه تسلط به مخاطرات کارآفرینی ارزیابی نمود ، صرفا #ریسک گریزی می کنند و فقدان حمایت کامل از کارآفرینان ، توسعه و بهبود محیط کسب و کار ملی را تضعیف می کند ،لذا پیاده سازی عملیات #تکافل در قالب شرکت های تعاونی عام در کنار شرکت های بیمه بازرگانی موجود به جهت # همپوشانی مکمل ریسک ها ، اقدامی منطقی و به نفع برنامه ها و اهداف متعالی اشتغال زایی ، کارآفرینی و حمایت از محیط کسب و کار نوین کشور می باشد .

امید است ، صاحبنظران مجرب در این حوزه تخصصی با مشارکت در این مباحث ، گفتگوهای دانش محور و تکمیلی در این زمینه را تعمیم دهند تا شاهد شکل گیری این خدمات حمایتی و سودمند که ریشه در اصول تعاون و تبرع دین مبین اسلام دارد برای پشتیبانی از سرمایه گذاران خرد و کارآفرینان خلاق نیازمند حمایت های جمعی باشیم .

جمعه : ۲۰ / ۱۲ / ۱۴۰۰

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ، دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 گام ارزشمند بیمه مرکزی در عرضه پوشش های تکافل》

✅ خیلی خلاصه اگر بخواهیم ؛ تکافل و عملیات آنرا معرفی نماییم می توان گفت که : [ تکافل برادر خوانده بیمه و عملیات بیمه گری ست !] با این تفاوت که بیمه گری ریشه در فنون مبتنی بر اصول تجارت و بازرگانی و سابقه ای ۳۰۰۰ ساله دارد و از قرن 16 میلادی به تدریج در اروپا رایج و پس از انقلاب اول صنعتی به یکی از خدمات مالی اصلی در حمایت از بخش های صنعت ، خدمات ، بازرگانی و اشخاص حقیقی و خانوارها تبدیل شد . تا پیش از انقلاب صنعتی عرضه پوشش های بیمه عمر و زندگی مورد مخالفت کلیسا قرار می گرفت و بیمه گران را دچار چالش با مقامات مذهبی دین مسیحیت می کرد لیکن بعدها کشیشان نیز از مخالفت با فروش بیمه نامه های عمر و زندگی منصرف و آنرا بعنوان خدمتی معقول و حامی افراد و خانواده ها و موجب تقویت بنیانهای اقتصادی - اجتماعی پذیرفتند .
✅ اولین رشته بیمه ای که بطور فراگیر عرضه شده ، بیمه کالاهای تجاری که توسط کشتی ها حمل می شدند تحت عنوان #بیمه باربری دریایی بوده و بعلت حجم بالای تقاضای این بیمه نامه ها ، اولین تقسیم بندی عملیات بیمه ای در دروس بیمه ای هنوز هم تحت عنوان : بیمه های دریایی و غیر دریایی شناخته می شوند. به تدریج بیمه های آتش سوزی ، زندگی ، مهندسی و ... و بیمه های اجتماعی شامل بازنشستگی و درمان بعلت حمایت از نیروهای کار بطور وسیع در خدمت جوامع انسانی قرار گرفت .

✅ تاریخچه ورود بیمه در کشور ما به زمان ناصرالدین شاه قاجار و قرار داد وی با یک تبعه انگلیسی بر میگردد. در ایران ابتدا فروش بیمه از سوی برخی علمای مذهب امامیه بعنوان معاملات غرری بخصوص در مورد بیمه های عمر مورد اشکال شرعی بود و این دیدگاه تا اوایل انقلاب سال ۵۷ ادامه داشت .تا اینکه در نهایت چندین نفر از مراجع تقلید مذهب امامیه فتوای بلااشکال و عدم مغایرت عملیات بیمه گری با اصول شرعی دین مبین اسلام را اعلام و بدین ترتیب فعالیت بیمه گران ایرانی در همه رشته ها مورد پذیرش فقهای مذهب تشیع اثنی عشری قرار گرفت .

✅ لیکن در سایر کشورهای اسلامی که پیرو تعالیم مذاهب اهل سنت هستند ، علمای آن مذاهب ، اشکالات شرعی به عملیات بیمه گری که بارزترین ایراد همان غرر در بیمه گری بخصوص در رشته بیمه های زندگی می باشد همچنان مطرح است .در کشورهای عربستان سعودی،مالزی ، سودان این مباحث پررنگ تر از سایر کشورهای اسلامی ست .اما با این وصف انجام عملیات بیمه گری در رشته های اموال ، مسئولیت مالی اشخاص ثالث، مهندسی، درمان ، حوادث در آن کشورها چندان مورد ایراد نیست ،لذا شرکت های بیمه بازرگانی در آن کشورها در این رشته ها فعالیت دارند.

✅ فقها و اندیشمندان اقتصادی کشورهای اسلامی، برادران اهل سنت دست به یک ابتکار نوظهور زدند و عملیات حمایتی پوشش های #تکافل بر مبنای اصل #تعاون را طراحی و شرکت های تکافل مستقیم و تکافل اتکایی در آن کشورها تاسیس و شروع به فعالیت نموده اند .
بر اساس آخرین آمارها و اطلاعات بخش قابل توجه ای از پرتفوی ،خدمات شرکت های تکافل این کشورها عرضه می گردد و تجربیات ارزشمندی نیز تاکنون حاصل نموده اند .

✅ در ایران همانطور که در سطور بالا اشاره شد از نظر اصول شرعی بنا بر نظرات مراجع مذهب امامیه عملیات بیمه گری اجتماعی و بازرگانی بلا مانع است . لیکن بعلت اینکه هموطنان عزیز اهل سنت در ایران نیز بتوانند از خدمات پوشش های حمایتی خانوار و کسب و کار برخوردار و بهره برداری نمایند ، از حدود دو دهه پیش موضوع راه اندازی شرکت ها و صندوق های #تکافل در بیمه مرکزی مطرح شد و در چند ماهه گذشته ، بیمه مرکزی ایران و پژوهشکده بیمه در اقدامی ارزشمند اقدام به انجام مطالعات مبسوط و تلاش در جهت راه اندازی خدمات مالی حمایتی تکافل اسلامی نموده اند . این اقدام گامی مثبت در جهت تعمیم این پوشش ها می باشد . گرچه صرفنظر از مباحث فقهی و تفاوت دیدگاههای شرعی در زمینه بیمه گری و تکافل نکته حائز اهمیت در اقدام بیمه مرکزی ایران بعنوان نهاد ناظر اینگونه عملیات مالی در کشورمان ؛ پیاده سازی عملیات تکافل مکمل بیمه گری در مواردی که وفق اصول بیمه گری و قانون اعداد بزرگ و فقدان تجانس و همگنی کامل ریسک ها و ... توجیه عملیات بیمه گری را منسوخ می کند، امکان بهره برداری از این روش حمایتی و اطمینان ساز بجای پوشش های بیمه در قبال ریسک های #بیمه ناپذیر در راستای پشتیبانی از خانواده ها ، بنگاههای اقتصادی، پروژه های کسب و کار فراهم می شود .

✅ از این منظر ، اراده بیمه مرکزی ایران در راه اندازی خدمات تکافل و اتکایی تکافل تحسین برانگیز و شایسته است . ان شاالله این اقدام به موفقیت نائل و خدمت مالی نوینی در اختیار فضای کسب و کار ملی و هموطنان عزیز از این پس قرار گیرد .

دوشنبه : ۲۵ / ۷/ ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ، دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 تکافل + بیمه گری = الگوریتمی توانگر در مدیریت ریسک های اشتغال آفرینی 》

✅ خردمندان سرمایه اصلی کشورها را امروزه نیروهای کار جوان ، ماهر و تحصیل کرده می دانند . در نظریه منحنی عمر بوستون  ؛ انسانها ، موجودات ،  پروژه ها ، سازمانها و ... همه دارای عمر مشخصی هستند و دانشمندان همین علت را موجب پویایی و سیر تکوین جوامع بشری می دانند .
مباحث مربوط به مشاغل و اشتغالزایی و نیز بازسازی و نوسازی اکوسیستم های کسب و کار نیز تابع نظریه تحلیلی #منحی عمر هستند . زیرا با تحولات تکنولوژی و تغییرات مداوم سبک زندگی که تابع نوآوری های تکنولوژی بشری هستند ، سبک های زندگی و نحوه تولید و استفاده از کالاها و روش عرضه خدمات دائما متحول و محصولات جدید جایگزین می شوند تا تامین نیازهای گوناگون افراد بشر صورت پذیرد  . به همین علت ، بطور مرتب شاهد اضمحلال و تاسیس؛ شرکت ها ، مزارع،  کارخانجات ، فروشگاهها بعلت همین تغییرات تکنولوژی و نوآوری در مصنوعات ساخت بشر و نیز مرگ و بازنشستگی شاغلین و صاحبان سرمایه و دانش نسل های پیشین و شروع فعالیت نسل های جدید در بازار کسب و کارها هستیم .  یعنی اینکه ؛ اکوسیستم کسب و کارها همچون چرخه ؛ تولد ، رشد ، افول و مرگ در نسل های مختلف دچار تحولات مستمر در بازه های زمانی بین نسلی  هستند و درک این حرکت جوهری بسیار حائز اهمیت از جنبه مدیریتی می باشد .

✅ با قبول این واقعیت که محیط کسب و کارها بطور مستمر بر اساس [ مبانی تحلیل منحنی عمر ] در حال تکوین هستند ، آنگاه پذیرش این نکته در رویکرد مطالعات ریسک بخش اشتغالزایی و کارآفرینی باعث شناخت دقیقتر تحولات اقتصادی - صنعتی جهان می شود .  موضوعی مهم که چندین دهه در دانشگاهها و پژوهشکده های معتبر دنیا در حال مطالعه و برنامه ریزی است .

✅ نقش و اهمیت دانش مدیریت ریسک در پویایی اکوسیستم کسب و کار ملی کشورها چیست ؟
پاسخ : بر اساس سه روش برنامه ریزی ؛ کوتاه - میان - بلند مدت ، مدیریت ریسک بطور اصولی مخاطرات زمان تولد - رشد - اوج - افول زندگی هر نسل و بنگاههای اقتصادی را در بردار زمان شناسایی ، کنترل و هدایت می کند .روش کار بدین صورتست ؛ ریسک های موجود تحت برنامه کوتاه مدت ، ریسک های ماههای بعد تحت برنامه میان مدت و ریسک هایی که بواسطه تحولات تکنولوژیکی و تغییرات بین نسلی و تصمیمات استراتژیک سازمانهای بین المللی پیش بینی می شوند تحت برنامه بلند مدت مورد مطالعه ، پیش بینی و طراحی پوشش می شوند ...

✅ صنعت بیمه بازرگانی یکی از مشاغل فوق تخصصی در دنیاست که به علت سرعت بالا در تحولات سایر رشته ها و تکنولوژی مرتبا نیاز به نوآوری دارد.  لیکن همچون سایر رشته های شغلی می باید تابع چارچوب قوانین و مقررات نسبتا ثابت که دیر به دیر عوض می شوند باشد ، بهمین علت امکان بروز رسانی سریع در عملیات بطور همزمان و موازی با تحولات تکنولوژیکی روزآمد  را ندارد و بیشتر مواقع از ارائه خدمات و پوشش دهی به بیمه گذاران بخصوص در اکوسیستم های نوین کسب و کار آن چالاکی در واکنش به تقاضا مبتنی بر نوآوری در محصولات و روشهای اجرایی را ندارد .

✅ کشورهای اسلامی در طی سه -چهار دهه گذشته بر مبنای اصول شریعت اسلامی ،جبران خسارتها بر مبنای اصل #تعاون در چارچوب عقد تکافل را به موازات بیمه گری بازرگانی بعنوان یک سازگار کار حمایتی منطبق بر تعالیم اسلامی را برگزیده اند و به موفقیت های مطلوبی در این حوزه دست یافته اند . اما بنظر می رسد که ویژگیهای ارزشمند و بی نظیری که در این روش به تدریج هویدا می گردد، هنوز کاملا شناسایی نشده ،زیرا این روش حمایتی دارای پویایی و ویژگی‌های ممتازی ست که می تواند کاستی ها و موانع قانونی ، فنی ، بازاریابی در عملیات بیمه های بازرگانی حین مدیریت ریسک های همگن را جبران کند .  صندوق های تکافل ،خدمات بیمه بازرگانی را بعنوان مکمل با تعمیم پوشش دهی خاص خصوصا در حمایت از طرحهای نوین پوشش می دهند و اصلاح روش های اجرا و نوآوری در محصولات پشتیبان در چنین ترکیبی در سرفصل های الگوریتم مدیریت ریسک را تامین و به خدمات دهی موثر مبادرت می کنند . جالب توجه اینکه شرکت های بزرگ اتکایی جهان ، خصوصا اروپایی همچون ، مونیخ ری - هانوفر ری و ... با افتتاح پنجره ها و صندوقهای تکافل از این روش مدیریت ریسک پویا استقبال کرده اند و از جنبه های آموزشی ، ارتقا دانش و مالی اتکایی در حال حمایت از تکافل گران اسلامی هستند .
✅ بطور خلاصه اینکه برای گذر از بیمه گری سنتی و حرکت بسوی مدیریت ریسک جامع گروه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی در سالهای ابتدایی تاثیرات ناشی از انقلاب چهارم صنعتی ، تکافل یک روش نوین ، کارآمد و اقتضایی ارزشمندی ست که می تواند در اقتصاد کشورمان ایران عزیز نیز منشا خدمات ارزنده ای باشد ...

سه شنبه : ۲۴ / ۸ / ۱۴۰۱
کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ،حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ، دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 نقش کارگزاران در ممانعت از  غرر و مجهولات در قراردادهای بیمه 》

بخش هفدهم

✅ در ایام نوجوانی ،به یکی از سخنرانی های مرحوم دکتر علی شریعتی با مرحوم پدرم به حسینیه ارشاد رفتم  .

موضوع سخنرانی آنروز ( ابوذر مردی از ربذه ) تبیین عدل در اقتصاد مدینه نبوی و انتقاد ابوذر نسبت به انحراف از اهداف صندوق #کنز درحکومت امویان بود . دکتر شریعتی می گفت ؛  صندوق کنز حسب تعالیم حضرت پیامبر برای پیاده سازی اصل تعاون و اخوت و همکاری های اجتماعی در جهت رشد و بالندگی اقتصادی جامعه نوپا مسلمان بنا شده بود ، لیکن در دوران حکومت اموی، ماموریت صندوق کنز و کفالت دچار انحراف از اهداف تاسیس آن به علت طبقاتی شدن جامعه همچون دوران جاهلیت شد و ابوذر به این عملکرد انتقاد می کرد تا سرانجام به ربذه تبعیدش کردند.

اولین باری بود که این کلمه را می شنیدم .فهمیدن معنی لغوی کنز آسان بود . لیکن درک مفهوم بسیط تر کنز نیاز به مطالعات دقیق تر و آشنایی با اهداف و مکانیزم این نوع خدمات مالی داشت .سالها از سخنرانی آنروز دکتر علی شریعتی می گذرد .در دروس اقتصاد و تجربیات حرفه بیمه گری و آشنایی با دو دانش مدیریت های بازاریابی و ریسک و مطالعه به روش ارزیابی SWOT و کاربردی - تطبیقی ریسک های اشتغال آفرینی سطح ملی و جوامع محلی ،خصوصا در زمان تلاش برای شناخت دقیق تر عملکرد نهاد#تکافل و صندوق #کنز و مقایسه کارکرد این دو سیستم از منظر ریسک های مالی در سالهای اخیر ،دانسته هایم تکمیل تر شد . !!!

آنگاه که تفاوت‌ چشم انداز ها - ماموریت ها و اهداف صندوق کنز تحت مدیریت مستقیم تفکر توحیدی حضرت پیامبر اکرم(ص) با نحوه مدیریت صندوق کنزی که مورد نقد ابوذر پس از وفات پیامبر (ص) در دوره حکمرانی اموی ها با مقایسه تطبیقی ایندو روش ،به وضوح نقائص ناشی از ضعف عملکرد مشهود می گردد. آنگاه با مقایسه تطبیقی امکان درک تفاوت در نحوه سرمایه گذاری ها ،ساختار سازمانی و معایب رویکردهای بیمه گری سنتی با رویکرد #نهاد تکافل فراهم است. !!!

✅ در آیات الهی بر نیکی به پدر و مادر و نزدیکان و خویشاوندان و دستگیری از یتیمان و بینوایان و مساعدت به در راه ماندگان و خواهندگان به انفاق ،بخشش در راه خدا و پرهیز از بخل و تنگ نظری ها فرمان داده و مشخص است فرمانبرداری از دستورات خداوند ، منحصر به عبادت محض نیست ، بلکه شامل ؛ انفاق و بخشش مال و تعاون در امور زندگی و کسب و کارها نیز می گردد .یاری مؤمنین با طیب خاطر به نزدیکان ،خویشاوندان و یتیمان و ...موید این حقیقتند که دین اسلام برای تحقق تعاون و همیاری های عمومی در جوامع با بهره گیری از عقودی چون #تعاون و #تکافل در میان تمام افراد انسان و فرزندان جامعه در جهت استقرار عدالت اجتماعی نازل شده تا زیر چتر تعالیم شریعت، انسانها در کمال امنیت ،رفاه ،تعاون و همکاری به زندگی شرافتمندانه با هم به سر برند . ]

( منبع : کتاب همکاریهای اجتماعی در اسلام - تالیف ؛ عبدالله ناصح علوان )

✅ همکاریهای مشترک و خیرخواهی ها ، انساندوستی ها ،سازندگی ها ،مدیریت اقتصادی جامعه در شریعت به گونه ای هدایت می شود که زندگی متوازن و آبرومندانه ای برای همه افراد جامعه فراهم گردد ؛ این رویکرد یک اصل پذیرفته و اثبات شده متکی بر تعالیم دین اسلام می باشد .

✅ همان منبع از قول ؛ ابوسعید خدری ، یکی از صحابه پیامبر اجرا کفالت را اینگونه تشریح کرده ؛ [ رسول خدا هنگام تقسیم کمک های مالی به مسلمین ،بیشتر کمکها را به مهاجرین اختصاص دادند و فقط به سه نفر از انصار بنامهای ابودجان ، سهل بن حنیف و حارث بن الصمه سهم داد ،آنهم به خاطر فقر ایشان بود .] کمک های حضرت پیامبر به مهاجرین،به این علت بود که تمام اموال آنها هنگام ترک اجباری مکه بنا به شرط قرارداد صلح توسط کفار مصادره شد و به همین دلیل به ورطه تنگدستی افتادند لذا برای بازسازی اقتصاد خانواده به کمک مالی جهت راه اندازی کسب و کار نیاز داشتند و کمک همزمان پیامبر اکرم به سه نفر از انصار مدینه ( ساکنین قدیمی مدینه )نیز بعلت تنگدستی آنها بود ،این عدالت محوری در مدیریت مالی بر مبنای نهاد تکافل در جامعه اسلامی نوپا پیاده سازی شد. !!!

✅ در تعالیم قرآن مجید و رفتارهای اقتصادی پیامبر اکرم ( ص) سنت متوازن سازی و استقرار کرامت انسانی در زندگی انسانی در همه جوامع یک اصل پایدار بوده .

اینک ،در آستانه سالهای شروع قرن ۱۵ هجری خورشیدی ، اندیشمندان کشورهای اسلامی با درک ماموریت سیستمهای بیمه و تکافل در صدد بهره گیری از آنها در جهت استحکام بنیان خانواده، اجتماع ،اکو سیستم های کسب و کار با حذف یا کاهش حداکثری انواع مخاطرات، حفظ منافع حلال و سرمایه های مولد در اجتماع را هدفگذاری تا زمینه پیشرفت های مادی و معنوی جوامع اسلامی فراهم شود ...

جمعه : ۲۵ / ۹ / ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ،دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

بخش چهلم

✅ در ادامه بررسی مفاد گزارش 2004 - ILO که به نقش با اهمیت سرمایه گذاری بخش مردمی در بنگاههای تعاونی و مشاغل کوچک واحدهای SMEs  پژوهشگران با دقت کارشناسی تحسین برانگیز ، اطلاعات جمع آوری شده را به رشته تحریر در آورده اند. [ برای اینکه همکاران صنعت بیمه و علاقمندان به مباحث کارآفرینی در کشور از هدف نگارنده به جهت تشریح مفاهیم دو فعالیت مالی { تعاون و تکافل } محور که در جهان و کشورهای اسلامی پیاده سازی شده مطلع شوند ، بناچار وقتی می خواهیم تفاوت‌های بین بیمه گری بازرگانی با تکافل و وسیعتر بودن دامنه فعالیت تکافل از عملیات شبه بیمه گری را اثبات کنیم ، یکی از بهترین مستندات همین گزارش ILO می باشد .]

✅ در گزارش سال 2004 در بخش تعریف مالکیت موسع (بهره برداران) با استناد به گزارش ICA ( اتحادیه بین الملل تعاون) برآورد کرده که تا سال 1995 بیش از صد میلیون کارگر خود مالک در تعاونی های کارگری سراسر جهان وجود داشته اند . بزرگترین و موفق ترین تعاونی های تحت مالکیت کارگران در اروپای غربی شامل کشورهای فرانسه ، ایتالیا و موندرا گون اسپانیا که شهرت جهانی دارند ، در حال فعالیت بوده اند .اما اکثر اعضای تعاونی ها در کشورهای در حال توسعه به ویژه آسیا زندگی می کنند. در اندونزی ۳ میلیون نفرعضو و در هند ۲۵ میلیون نفر و در چین ۳۰ میلیون نفر در زمان تهیه گزارش مشغول بکار بوده اند . همچین برآورد شده که ۹ میلیون نفر در ۱۱۰۰۰ طرح مالکیت گسترده سهام یا همان کارکنان  ES0Ps و ۳۶ میلیون نفر در ۱۱۰۰ شرکت در مالکیت کارکنان عضو سهامدار در آمریکا بوده اند .

✅ در گزارش ILO تاکید دارد : رویکردهای نو به مالکیت کارگران در بخش کشاورزی و خدماتی- شرکتی از تجربیات تحول سیاست های اقتصادی اروپای غربی و آمریکای شمالی نشات گرفته است .تعاونی های کشورهای در حال توسعه از آنها سرمشق گرفته اند .

✅ برای توضیح مزایای مالکیت مردمی در بنگاههای تعاونی و مشاغل کوچک ،پژوهشگران تاکید می کنند : شرکت های تحت تملک کارگر و تعاونی های تحت تملک کاربر همچون شرکت های دموکراتیک هستند که قادرند سودهای دیگری نصیب مالکان عضو و اجتماعات خود کنند .آنها ذهن خود را فقط معطوف به سود و سود آوری محض نمی کنند !!! زیرا تمرکز بر سود و سود آوری از خصیصه های اقتصاد سرمایه داری و سهامداری سرمایه گذار بخش خصوصی می باشد .بخصوص در بنگاههای مالک غیابی و سنتی که فقط سود سرمایه برایشان مهم است و لاغیر !!!

در تعاونی ها با مالکیت مردمی و کارکنان علاوه بر سود شرکت اقداماتی همچون ایجاد اشتغال پایدار و امن ، احداث درمانگاه‌ها، آموزش های فرزندان کارکنان و ارتقا مهارتی کارکنان ،فعالیت های ورزشی و ایجاد خدمات رفاهی و تفریحی اعضا و خانواده ها و حتی مردم در اجتماع پیرامون از عملکردهای مثبت اجتماعی سیستم های تعاونی مردم محور می باشند .

✅ کارآفرینانی که این یادداشت ها را پی گیری می کنند ،حتما توجه به این نکته دارند که مطالعه  گزارش ILO بیانگر مزایای ارزشمند مشارکتهای جمعی در تاسیس مشاغل و شرکت های تعاونی می باشد .مجددا تاکید بر اینکه : [ نهاد #تکافل خود جزئی از سیستم بزرگ بخش #تعاون می باشد .تکافل فقط عملیاتی شبیه بیمه گری بخش های دولتی و خصوصی نمی باشد .بلکه سیستم مالی ترکیبی شامل؛ ( تعاون - تکافل) است که از نقطه صفر ایده یابی محصول تا تاسیس یک واحد شغلی کوچک در دور افتاده ترین روستاها تا راه اندازی یک اکو سیستم کسب و کار سطح ملی را شامل می شود .سیستم تعاون - تکافل محور می تواند مدیریت سرمایه گذاری ها ، بازاریابی، تولید، توزیع، آموزش ، مشاوره ،استخدام و نگهداری کارکنان ، سازماندهی امور درمانی، رفاهی ، بازنشستگی اعضا را عهده دار و در بخش تکافل ، خطرات مشهود و نامشهود محیط کسب و کار جوامع محلی و سطح ملی را حمایت و پوشش ریسک های بالقوه و بالفعل را نیز تولید و عرضه کند ...]

✅ در بخش های پیشین این سری از یادداشت ها ، بارها نگارنده به روش موفق اقتصادی موسوم به ( راه سوم ) اشاره و آنرا در کنار بخش های خصوصی و دولتی یکی از گزینه های برتر استراتژی توسعه همه جانبه فضای اکوسیستم نوین کسب و کار معرفی نمودم .گزارش 2004 - ILo که حاصل کار پژوهشگران دانشگاه کنت اوهایو می باشد،دقیقا در حال تشریح این مدل اقتصادی کارآمد در جهان است. در گزارش ILO - 2004 دقیقا به اهمیت گردآوری سرمایه های خرد مردمی و کارگران در تشکیل شرکت های تعاونی و سهامی عام با مدیریت مستقل کارکنان به منظور اشتغالزایی پایدار و تولید و توزیع ثروت و رفاه جمعی پرداخته است .روشی اقتصادی که ذات #تکافل در آن نهفته و نشان می دهد ؛ تعاون و تکافل همان راه سوم ، سیستمهای تولید و توزیع عادلانه فرصت ها و ثروت ها در جوامع هستند... 

پنج شنبه : ۲۲ / ۱۰ / ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ،حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ، دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 تکافل، نقش کارگزاران در ممانعت از غرر و مجهولات در قراردادها 》

بخش چهل و یکم

✅ در بخش های پیش به منظور آشنایی کارشناسان صنعت بیمه کشور و مدیران اقتصادی و کارآفرینان و استارتاپ ها لازم دیده شد تا نقش بسیار با اهمیت عقد تعاون و نهاد تکافل در اذهان  علاقمندان به این مباحث عینی سازی شود . لذا استناد به منابع آموزشی و آموزه های سازمانهای بین المللی مختص مباحث اشتغالزایی و مثال های کاربردی در این حوزه ها داریم . بعنوان مطالعه گر ریسک های کارآفرینی و کارشناس بیمه، در این یادداشت ها با توجه به گزارش سال 2004 - ILO تلاش میگردد تا مفهوم عمیق تری از روش حمایتی #تکافل در جوامع انسانی که سیستمی بس فراتر و جامع تر از پوشش های تامینی بیمه بازرگانی می باشد، متمایز و آشکار شود .

✅ کارشناسان ILO بطور مرتب به مقایسه بین بنگاههای اقتصادی که در مالکیت اشخاص ثروتمند بخش خصوصی با بنگاههای بخش تعاونی در مالکیت تعداد زیادی از افراد دارای سهام مشترک ،بعمل آورده اند . مسئله اصلی  پژوهش آنها یافتن شیوه های مبارزه با فقر و بیکاری در جوامع روستایی و شهری از طریق اشتغالزایی و فعال سازی شغلی پایدار نیروهای کار مستعد می باشد .

در گزارش ILO ،خوانندگان به کلمه { بهره وری } به تکرار بر می‌خورند. از آنجاییکه بهره وری در رشد اجتماعی و پیشرفت های مادی و معنوی تک تک افراد ، خانواده ها ، صاحبان مشاغل و محیط های روستایی و شهری و مالا کشورها بسیار اهمیت دارد ،اساتید دانشگاه کنت ایالت اوهایو و تنظیم کننده گزارش بدان اهمیت ویژه داده اند . تعاریف متعددی به فراخور وضعیت اقتضایی مشاغل مختلف در مورد بهره وری شده است . شاخص ترین تعریف از آن : بهره وری = کارآیی + اثربخشی ! و بزبان ساده ؛ بهره وری یعنی = کار دارای منفعت و مفید برای فرد و اجتماع !

چرا تعریف دقیق بهره وری مهم است !؟

✅ انسانها و جوامع  انسانی از روز ازل تا ابد به آموزش ، ازدواج ، معیشت ، شغل ، ارتباطات اجتماعی احتیاج دارند . انسان بدون شغل و کسب و کار و درآمد ، موجودی فاقد بهره وری می باشد . فقر ، تنگدستی ، فساد ، خصومت و درگیری‌های اجتماعی ریشه در جوامع با تعداد زیاد افراد بیکار و نیمه بیکار دارند ! به همین دلیل ،حکام و مدیران جوامع در آقصی نقاط جهان در ادوار مختلف تاریخی و جغرافیایی دغدغه اشتغال نیروهای کار و بهره وری از منابع ، زمان ،زمین ، آب و سرمایه های راکد را دارند. این دغدغه ها در جامعه صدر اسلام  مدینه النبی تا قرن بیستم و بیستم یکم میلادی در کشورهای  در حال توسعه و توسعه یافته صنعتی دیده می شود .

✅ در این فرصت به منظور ایجاد مفاهمه در درک معنی و مبنا شکل گیری و فلسفه وجودی  عملکرد دو سیستم تکافل و بیمه ، مجددا شرح مختصری از وضعیت شهر مدینه در صدر اسلام و اهداف تاسیس صندوق #کنز و نهاد #تکافل و ربط آنها به مباحث گزارش ILO - 2004
ضروری می باشد .
در مطالعات کتابخانه ای ، علت کمک‌ مردم مدینه به مهاجرین ( یاران حضرت پیامبر (ص)که با دست خالی بالاجبار، تهیدست مکه را به مقصد مدینه ترک کرده بودند ) و کمک به اشخاص عاقله بابت جبران خسارات مجرمانه وابستگان و فقرا ، تهیدستان ، غارت شدگان توسط دزدان ، زنان بی سرپرست ، یتیمان، بیماران لاعلاج و حادثه دیدگان شرح داده شده اند .وجه مشترک نیازمندان ، احتیاج به کمک در زمان بیکاری و نیاز موقت یا دائم به حمایت یک سیستم مالی اجتماعی دارند . از یکسو در جامعه اسلامی دعوت به تعاون ، همیاری و کوشش جمعی برای تولید و خدمت به یکدیگر می شده و از سوی دیگر کسانی که تحت فعالیت های #تعاون محور به تمکن مالی و وضعیت معیشت پایدار می رسیدند ،اخلاقا و منطقا متعهد به کمک های مالی به صندوق کنز تحت مدیریت نهاد تکافل برای یاری مستمندان و نیازمندان جامعه تحت نظارت حضرت نبی مکرم اسلام می شدند . بدین ترتیب ، جامعه مدینه عادله شکل گرفته بود .ریشه تکافل را در همین ماموریت ها و اهداف انسانی توحیدی نهفته است .در سیستم تکافل ، همه کمک ها با نیت خیرخواهانه و مشفقانه توسط مسلمانان به هم کیشان و انسانها پرداخت می شده ! کمک مردم به مردم، تحت نظارت حاکم ، بخاطر نجات افراد جامعه از درماندگی !

✅ اما در بیمه گری بازرگانی ، مردم برای برخورداری از حمایت در مقابل حوادث و خسارتها با پرداخت حق بیمه به دیگران از آنها ،جبران خسارتها و بازگشتن به شرایط پیش از حوادث را تامین میکرده اند.  در این روش ، ارتباط بین خریدار و فروشنده اطمینان #بیمه بر اساس ،میزان پول پرداختی محاسبه می گردد و نه حمایت های انسانی و اصل پشتیبانی توحیدی مردم از مردم در زمان گرفتار شدن انسانها !

اکنون به وضوح تفاوت‌های محسوسی بین #تکافل با #بیمه از نظر ماهیت و روش اجرا را می توان مشاهده کرد ...

جمعه : ۲۳ / ۱۰ / ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ،دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 تکافل ، نقش کارگزاران در ممانعت از غرر و مجهولات در قراردادهای بیمه ای 》

بخش شصت و هفتم

✅ هموطنان و همکاران گرامی صنعت بیمه :

در بخش های پیشین این سری از یادداشت ها ، ابزارهای مالی و تکنیک های مدیریت ریسک و روش های برنامه ریزی و سازماندهی شکل گیری اکوسیستم های نوین کسب و کار در کشورهای صنعتی و توسعه یافته و سایر کشورهای اسلامی بطور اجمالی مورد اشاره قرار گرفتند. . مطالعات موجود حاکی ست که به دلایل گوناگون بخواهیم واقعبینانه بررسی نماییم به این زودی ها ، امکان تاسیس وزارتخانه استارتاپ ها و کارآفرینی در ایران وجود ندارد . متاسفانه اصرار به استمرار حیات بیمه گری سنتی هم مانع شکل گیری سبک بیمه گری نوین در جهت حمایت از کارآفرینی و خود اشتغالی شده است . لذا در این عصر تحولات بزرگ تکنولوژیکی و تغییرات بنیادین فضای کسب و کار بین المللی برای جانماندن از کاروان پیشرفت و توسعه اقتصادی و برای از دست نرفتن ، فرصت ها، چاره ای نیست که با بهره گیری از دانش مهندسی طراحی سیستم و طرح ریزی بهره برداری از #ابزارهای نوینی که با فرهنگ و خصوصیات مردم ایران زمین انطباق داشته باشند، مانع عقب افتادگی از تحولات اقتصادی نوین محیط کسب و کار پر تحرک و تحول گرا طی برنامه ریزیهای علمی و عاجل ، برنامه ریزیها و عملیات اجرایی دانش محور و کارآمد در کشورمان از سوی دولت - ملت با الگو برداری از برنامه های موفق سایر کشورها و سازمانهای متولی محیط کسب و کار اقدامات متناسب بعمل آید . !!!

✅ نتایج ، مطالعات ریسک های مشهود و نامشهود اکوسیستم های فضای کسب و کارها ، نشان می دهند : مناسب ترین مدل اقتصادی که با باورها ، اعتقادات ، فرهنگ ،اصول اجتماعی و سبقه مناسبات اقتصادی ایرانیان همخوانی دارد و بهترین گزینه برای مبارزه با پدیده های فقر - بیکاری - رکود تورمی - بی عدالتی اجتماعی و ناپایداری اقتصادی و پتانسیل فرصت سازی سهل تر و سریعتر را بطن خودش مستتر دارد ، تاسیس [ سیستم #تکافل - تعاون ] که برخی از کشورهای اسلامی موفق به تحقق برنامه های توسعه طی ۴۳ ساله گذشته تا امروز از طریق این روش شده اند .بطوریکه به دستاوردهای ارزشمند و بی نظیری با درایت دست یافته اند. این مدل ظرفیت ایجاد تحول اقتصادی در ایران از مناظر گوناگون را دارد .
 
✅ خوشبختانه ، پیاده سازی سیستم #تکافل بر مبنای رعایت اصول #تعاون و سایر عقود اسلامی در ایران از منظر حقوقی ، فقهی ، قوانین اساسی ، مدنی ، تجارت ، مسئولیت و ... ، ساختار دهی سازمانی با روحیات و فرهنگ ملی کسب و کار ایرانیان کاملا منطبق است .خوشبختانه نیاز به تصویب قوانین و مقررات و تاسیس وزارتخانه جدید ندارد. وضعیت امروز محیط کسب و کار ،بستر پیاده سازی [ سیستم تکافل - تعاون ] را فراهم آورده و در صورت پیاده سازی این سیستم، در واقع مدل توسعه اقتصادی ، توصیه شده ،سازمان بین المللی کار - ILO و اتحادیه بین المللی تعاون -ICA موسوم به [ راه سوم ] در ایران نیز اجرایی میشود . این حرکت با اهداف و برنامه های دولت - و منافع ملی ، از جمیع جهات همخوانی خواهد داشت .

✅ ایران و ایرانی در طول حیات تمدنی سربلند خویش در این فلات سرافراز ، تعاون محور ، تکافل نهاد زیسته است . ایرانی ها دست در دست هم با اتحاد و مهر و مهربانی و همیاری در این وطن عزیز هزاران سال در کمال برادری و دوستی ها با یکدیگر و همسایگان سرزمین خویش زیسته اند ‌. وجود فرهنگ زیبای گلریزان ، پول اندازان،  وقف ، نذر ، هبه ، تبرع ، وصیت و عیاران و دستگیری از درماندگان در عمق تفکر توحیدی - ملی  ایرانیان ریشه تاریخی دارد ... در این برهه از تحولات مخیط کسب و کار جهانی، بجاست در کشور عزیز ما نهاد #تکافل و سیستم تعاون - تکافل محور با همت و همیت همگانی برای رسیدن به توسعه پایدار و متوازن اکوسیستم محیط کسب و کار و شکل گیری اقتصاد پر توان ملی ، پیاده سازی شود ...

چهارشنبه : ۱۹/ ۱۱/ ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ، دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《تکافل ، نقش کارگزاران در ممانعت از غرر و مجهولات در قراردادهای بیمه ای 》

بخش هفتادم - آخرین پار این سلسله مبحث

✅ هموطنان عزیز و همکاران گرامی صنعت بیمه :
برای راه اندازی کارخانه ها ، مزارع ، فروشگاهها و سایر فعالیت های اقتصادی نیاز به ؛ سرمایه های ثابت و در گردش ، زمین ، ساختمان ، نیروی کار ، ابزار و تجهیزات و ماشین آلات ، مهارتها و تخصص ، مجوزهای شغلی و ... می باشد. اصولا سه روش تاسیس شرکت ها و موسسات تجاری - صنعتی - بازرگانی- کشاورزی وجود دارد .

۱- سرمایه گذاری و مدیریت بخش دولتی

۲-سرمایه گذاری و مدیریت بخش خصوصی

۳- سرمایه گذاری و مدیریت بخش تعاونی و مردمی

در مورد دو مدل اول همگان کم و بیش اطلاع دارند نیازی به مطول گویی نیست .لیکن با توجه به اینکه مبحث #تکافل ارتباط مستقیم با #تعاون و سرمایه گذاری مردمی و خرد در شرکت های سهامی عام و تعاونی عام و شاغل کوچک و خانگی دارد، در این آخرین بخش از این سری یادداشت ها ،توضیحاتی چند برای خاتمه مبحث ارائه می گردد :

✅ همانطوریکه قبلا اشاره شد . کشورهای اسلامی از اواخر دهه 70 به تاسیس سیستم #تکافل در کشورهای خود بهمراه گسترش واحدهای SMEs اقدام نموده اند و به موفقیت های بی نظیر دست یافته اند . از سوی دیگر در کشورهای غیر مسلمان ، بنا به توصیه های ؛ سازمان بین المللی کار ILO و اتحادیه بین المللی تعاون ICA ،روش اقتصادی موسوم به [ راه سوم ] را از 1980 به بعد در قالب شرکت های سهامی عام و تعاونی عام و شرکت های خانوادگی راه اندازی و به موفقیت های بزرگی رسیده اند . در بنگلادش طرح گرامین بانک دکتر محمد یونس ، برنده جایزه صلح نوبل اقتصاد  ( اعطا وامهای خرد به روستاییان) ، منجر به رشد با شیب مثبت اقتصادی و نجات بنگلادش از ورطه فقر شده است . اصل ۴۳ قانون اساسی و قوانین  : تجارت - تعاون - بیمه - مسئولیت - ملی شدن مراتع - بهبود مستمر محیط کسب و کار - تسهیل صدور مجوزها -قانون نحوه اجرای اصل ۴۴ و ... اجازه تاسیس موسسات و شرکت های ترکیبی [ تعاون - تکافل ] محور تحت نظارت دولت را می دهند .

✅ وضعیت فرهنگی - اجتماعی و روحیات مردم ایران ، شرایط راه اندازی ؛ سیستم های تعاون - تکافل محور و مردم نهاد را بر بنیان اقتصاد راه سوم برای شهروندان ایرانی فراهم کرده و یکی از راهبردهای ناجی اقتصاد ایران ، پیاده سازی همین راه سوم است .

✅ نگارنده و همکاران در طی یازده ساله گذشته ، مطالعات مبسوطی در حوزه مدیریت ریسک های مشهود و نامشهود کارآفرینی و خود اشتغالی در پایلوت بخش جمابرود ،شهرستان زیبای دماوند به مرکزیت شهر باستانی کیلان (عزیز) را در دست مطالعه داشته ایم که سرانجام یافته های تحقیقاتی گروه کارشناسی باشگاه استارتاپ پتاف ، بیانگر این واقعیت ها هستند که :

۱ - گسترش واحدهای SMEs برای توسعه اقتصادی ایران ، گزینه برتر از جهات گوناگون است .

۲ -تامین مالی و ساختار دهی و مدیریت بازاریابی و ریسک SMEs از طریق سیستم [ تعاون -تکافل ] به تاسی از اصل ۴۳ قانون اساسی یگانه گزینه مناسب و مدل قابل انطباق در مسیر  توسعه اشتغالزایی مولد و دانش محور و شکل گیری اکوسیستم کسب و کار پایدار و با #بهره وری بهینه است .

۳ -فرهنگ و روحیات ایرانیان با #تکافل و #تعاون همخوانی کامل دارد و کلید حل معضلات در حوزه اقتصاد خرد و کلان کشورمان می باشد .

✅ پروردگار متعال را سپاس بیکران که فرصت بحث و بررسی و پرداختن به این موضوع را به کارشناسان باشگاه استارتاپ پتاف اعطا فرموده اند. ان شاالله ، در مجموعه جدید نوشتاری به روش تحلیل دلفی - تطبیقی - کاربردی ؛ تکنیک های پیاده سازی سیستم های تعاون و تکافل بر اساس آموزه های ملی - دین مبین اسلام و توصیه های سازمانهای بین المللی ILo و ICA به دولت ها را دنبال خواهیم نمود .

پایان

جمعه : ۲۱ / ۱۱/ ۱۴۰۱

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی

#مدیریت ریسک ،دانش پشتیبان توسعه همه جانبه ملی

✏️📕 یادداشت روز

《 مجوز تکافل ابزار مالی خارج از ایجاد انحصار بیمه گران 》

✅ ۴۴ سال پیش دیگر کشورهای اسلامی ابزار مالی تکافل را تاسیس کرده اند و به موفقیت های چشمگیری با کمک این سیستم اقتصادی سالم و کارآمد رسیده اند . از ۱۴۰۱ با شروع فعالیت دولت سیزدهم ، رییس کل وقت بیمه مرکزی ایران ،اراده دولت و وزارت امور اقتصاد و دارایی و نهاد تحت مسئولیت خویش در جهت راه اندازی سیستم مالی تکافل در ایران را اعلام نمود .چند اقدام مناسب نیز صورت پذیرفت .لیکن با تغییر رییس کل بیمه مرکزی ایران در شهریور ۱۴۰۲ ، کم تحرکی در این زمینه مشهود است . بخصوص اینکه از چند شرکت بیمه مستقیم و دو شرکت بیمه اتکایی که مجوز فعالیت در پنجره ها و صندوقهای تکافلی را گرفته اند ، هیچ اقدام اجرایی در جهت راه اندازی خدمات تکافلی دیده نمی شود . !

نگرانی این است که ؛ نکند این پروژه هم قائم به شخص بوده و با تغییر رییس کل بیمه مرکزی این قضیه نیز به باد فراموشی سپرده می شود ؟!

✅ اما یک روی دیگر سکه را هم باید دید . هنگامی که اشخاص کارشناس در حوزه مدیریت ریسک پس از سالها انتظار مواجه با تصمیم سازنده و ارزشمند بیمه مرکزی ایران و تلاش های مفید در راستای راه اندازی#تکافل شدند ، آنرا تحسین نمودند و به نفع منافع ملی و توسعه اکوسیستم کسب و کار کشور ارزیابی نموده اند .در این برهه البته برخی اشخاص کم اطلاع و نا آشنا با موضوع شروع به نقد های بی پایه و اساس کردند . گویا همین موضوع موجب وقفه و تردید بیمه مرکزی ایران در تاسیس و اجرایی گشتن صتدوق های #تکافل در ایران طی چند ماه اخیر شده است .

خوشبختانه قانون اساسی و سایر قوانین جاری کشورمان بخصوص اصول ۲۰ - ۲۲- ۲۸ - ۴۳ قانون اساسی و قوانین مدنی ، تجارت ، تعاون و مسئولیت مدنی اجازه راه اندازی مشاغل و طرحهای اقتصادی سازنده در جهت سرمایه گذاری و اشتغالزایی اشخاص ایرانی و حفظ و گسترش منافع ملی و عمومی در هر زمینه فعالیت شغلی و تجاری - خیریه که مغایر با قوانین کشور نباشد را داده است . ( خصوصا مواد ۱۰ و ۱۹۰ قانون مدنی )

✅ نگارنده که شخصا از اعضا خانواده صنعت بیمه و مطالعه گر ریسک های مشهود و نامشهود خصوصا در حوزه ریسک های اکوسیستم کسب و کار می باشم به علت سالها مطالعه در زمینه کارآفرینی و تحلیل SWOT آن در ایران عمیقا و نیک باور دارم ؛ تصمیم تاسیس سیستم تکافل توسط بیمه مرکزی به نفع عموم هموطنان و اقتصاد کشورمان است . لذا بی وقفه تلاش های فرهنگی مبسوط در جهت معرفی این سیستم مالی کارآمد نشات گرفته از تعالیم حضرت رسول الله ( ص) در چندین ماهه اخیر را پیگیر هستم .

✅ اخیر شنیده می شود که برخی از اشخاص با ایراد اینکه در قوانین بیمه ۱۳۱۶ و تاسیس بیمه مرکزی و بیمه گری ۱۳۵۰ ، قانونگذار فقط مجوز فعالیت بیمه بازرگانی را داده و در مورد تکافل اختیاری به بیمه مرکزی اختیاری نداده است ! مانع تاسیس تکافل شده اند !؟  لذا بنظر میرسد که همین ایراد ، موجب بلاتکلیفی راه اندازی تکافل از ابتدای ۱۴۰۲ شده است .!

✅ گرچه بنظر میرسد این ایراد ، قانونا نمی تواند مانع از فعال سازی پنجره ها و صندوقهای تکافل مورد تقاضای اشخاص داوطلب راه اندازی این سیستم گردد ، لیکن در صورتیکه اراده جدی و کوشش لازم از سوی بیمه مرکزی ایران وجود نداشته باشد ، راه حل برطرف کردن ابهامات و گلوگاههای ایجادی ، با ترکیب سازی اختیار وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی با وظایف بیمه مرکزی ایران با استناد به اصول مذکور قانون اساسی و قانون مدنی شرایط تاسیس بنگاههای #تعاون - تکافل محور فراهم خواهد شد .

✅ در صورت تداوم بهانه گیریها و ممانعت ها ، امکان استعلام و اخذ راهکار از دفتر حقوقی مجلس شورا و دفتر حقوقی قوه قضاییه نیز وجود دارد .‌
در ماده ۴ لایحه قانون برنامه هفتم ،حمایت دولت  از مشاغل خرد و خانگی تصریح شده .با تشکیل صندوقهای تکافل- تعاون ،تحت نظر وزارت تعاون و همکاری بیمه مرکزی ایران ،امکان حمایت گسترده تر از اجرای مصوبه اشتغالزایی برنامه هفتم و توسعه بخش بنگاههای SMEs به روش دانش محور و مدیریت ریسک علمی وجود دارد .

نکته آخر : از پتانسیل ارزشمند وزارت تعاون و بیمه مرکزی و شرکت های بیمه می توان استفاده کرد . تکافل با بیمه بازرگانی از نظر شکلی مشابه هستند، لیکن از نظر ماهیت و اصول شرعی  تفاوت های بسیار زیاد با هم دارند .لیکن در اکوسیستم کسب و کار ایران به دلیل اینکه بیمه گری کشورمان مورد تایید هیات مالی علمای تکافل کشورهای اسلامی می باشد ، همکاری مشترک تکافل و شرکت های بیمه بدون اشکال است. با توجه به مطالب فوق الاشاره ،قانونا منعی برای تاسیس نهاد و اجرا تکافل در ایران وجود ندارد .بنظر می رسد ،عندالقتضا مراجعه به دیوان عدالت اداری برای ممانعت زدایی گره گشا خواهد بود  ...

شنبه : ۸ / ۷ / ۱۴۰۲

کارشناس مطالعات ریسک و بیمه ، حاجی اشرفی