اندیشه سرا

⁉️ آیا شنبۀ آینده زلزله می‌آید؟
#بهزاد_پاکروح
t.me/andishehsarapub
1⃣ کلاس اول دبیرستان بودم
با ادغام بعضی از فرمولهای فیزیک به فرمولهایی مانند
V^2 - V.^2 = 2ax
رسیده بودم که چون در کتاب درسی‌مان نبود، این پرسش برایم پیش آمده بود که:
آیا این دستکاری ساده به فکر کسی نرسیده؟
یا رسیده اما به درد نمی‌خورد؟
یا به درد می‌خورد اما نویسندۀ کتاب درسی بلد نبوده؟
یا بلد بوده اما به اشتباه گمان کرده به درد نمی‌خورد؟

خیلی زود به جواب رسیدم.
این فرمولها کشف تازه‌ای نبودند،
به درد هم می‌خوردند اما
تشخیص اینکه باید در کتاب درسی نوشته می‌شدند یا نه، در حد یک دانش‌آموز نبود، اگر دست من بود که نظرم این بود که باید وارد کتابهای درسی می‌شدند ولی این‌جور چیزها را باید گذاشت دست بهترین کسانی که می‌توانند انجامش دهند نه یک دانش‌آموز!
نه‌اینکه بگویم آن موقع چنین بود و یا الآن چنین است!
اصولاً از همان موقع نسبت به کتابهای درسی انتقاد جدی داشتم و هرچه زمان گذشت این انتقادات متنوع‌تر، متعددتر، عمیق‌تر، وسیع‌تر و جدی‌تر شد
و بعداً این فرصت را داشتم که از جنبه‌های گوناگون با سازمانها و ادارات مرتبط با تألیف کتاب و آموزش و پرورش (مثل ... و ... و ...) همکاری یا لااقل آشنایی کافی داشته باشم و بیشتر بدانم که چه دلایلی سبب بروز ویژگیهایی شده که من قبلاً از دور می‌دیدمشان؛
و دریغ که [...]
آخرش هم دیدم باید بروم خودم یک انتشارات راه بیندازم و آنچه را می‌خواستم آنجا اجرا کنم و در حد امکان کردم.
به‌اندازۀ هزار صفحه ناگفته‌هایش بماند برای بعد.
شرح این هجران و این خون جگر
این زمان بگذار تا وقتی دگر

2⃣ از مقدمۀ بالا منظورم این نبود که هوگربیتس یا هرکسی شبیه به او چندتا فرمول را ادغام کرده و به فرمولی جدید یا تکراری رسیده که می‌شود با آن زلزله را پیشبینی کرد و باید دید به درد می‌خورد یا نه!

نه! او که چیزهای بی‌ربطی را از جنس حرفهای خوابگزار اعظم سریال سلطان و شبان مبنای ادعاهایش کرده و مبنایش شبه‌علمی و روش مطرح کردنش شیادی است.

مقدمۀ بالا برای موضوعی دیگر بود:
تا جایی که علم امروزی می‌تواند کم یا زیاد بودن احتمال وقوع زلزله در منطقه‌ای را تخمین بزند، در چه صورت باید اعلام عمومی شود و در چه صورت نباید.

ممکن است بشود بر اساس سوابق وقوع زلزله در هر منطقه و برخی مطالعات زمین‌شناسی و ... به این نتیجه رسید که امروز یا این هفته احتمال وقوع زلزله در جای معینی کم است یا زیاد؛

سؤال این است که اگر ما بتوانیم تا حدی احتمال وقوع زلزله را در مناطقی پیشبینی کنیم،
باید آن را روزانه به مردم اعلام کنیم؟

مثلاً یک وبسایت داشته باشیم که هر روز بنویسد امروز احتمال وقوع زلزله در این منطقه ۱۵ درصد است؟!
و هر روز تن و جان مردم را بلرزانیم و
🚨پس از مدتی آنها را حتی به هشدارهای واقعی و جدی بی‌تفاوت کنیم؟!

یا باید تنها وقتی که هشدار جدی است آن را به مردم اعلام کنیم؟
مرز اینکه کی و چه چیزی باید اعلام شود توسط یک فرد که با فرمولها بازی می‌کند تعیین شود یا گروهی از متخصصین که انواع جوانب را می‌سنجند؟

چیزی که علم در این زمینه تاکنون می‌داند این نیست که روز و مکان و بزرگی زلزله‌ای را پیشبینی کند،
اما بسیاری از مردم از این نوع پیشبینی خوششان می‌آید!
و کسانی مانند هوگربیتس بی‌آن‌که دانش کافی در این زمینه داشته باشند از این خوش‌آیند مردم سوء استفاده می‌کنند. (تأکید دوباره این‌که این‌ها شبیه آن مثال که چند فرمول را ادغام می‌کنند و به فرمول درست دیگری می‌رسند که در کتاب نیامده نیستند، آن مثال در مورد کسانی بود که کمی بلدند و به نتیجۀ درستی می‌رسند اما این نتیجۀ درست صحبت از احتمال است و تشخیص اینکه باید برای عموم چه و چگونه گفته شود از تشخیص یک فرد که یک جنبه را می‌بیند خارج است.)

اینکه برای برنامه‌ریزیهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت باید چه چیزی را به مسئولین و به مردم بگوییم
و چه کارهایی را باید انجام دهیم غیر از اعلام پیشگوییهای غیرعلمی جنجالی رایج در صفحات مجازی است؛ چیزی که واقعاً کمبودش را داریم، یعنی چیزی را که باید به بهترین شکل و به‌موقع داشته باشیم نداریم،
چیزی را که نباید داشته باشیم داریم.

وقتی مناطق زلزله‌خیز هستند باید اصول ساختمان‌سازی و شهرسازی و ... طوری رعایت شده باشد که زلزله‌هایی که وقوعشان محتمل است مشکل جدی نیافرینند
وگرنه اگر قرار باشد همان‌قدر که شنبۀ آینده ممکن است زلزله بیاید مردم در خانه‌شان نمانند یا بمانند و احساس امنیت نکنند، ۳۶۵ روز سال را باید همین‌طور باشند.

3⃣ هنوز علم قادر نیست زلزله را به‌صورت زمان-مکان-بزرگی پیشبینی کند و آنچه هست این است که:

ادامه:
t.me/andishehsarapub/10409