Ўзбекистонда, айниқса, қишлоқларда яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳ анъаналари анча илдиз отган. Барча аҳоли у ёки бу тарзда бир-бирига қариндош бўлган кичик қишлоқларда бундай никоҳлар кенг тарқалган бўлиб қолмоқда.
⠀
Бойлар эса ўз бойлигини бегона қилмаслик мақсадида болалари қариндошлари билан оила қуришини маъқул кўришади. Қолаверса қизини қариндошига узатса унга хавфсизроқ муҳит яратамиз деб ўйлашади.
⠀
Энг ёмони, аксарият аҳоли бундай никоҳлар ногирон фарзандлар туғилишига сабаб бўлишини кўриб чиқмайди ҳам. Уларнинг фикрича, туғма касалларга ичкилик ёки гиёҳванд моддалар қабули сабаб бўлиши мумкин.
⠀
Ўзбекистонда ён шажара бўйича яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш таклиф қилинмоқда. Бу Оила ва хотин-қизлар қўмитаси томонидан жамоатчилик муҳокамасига эълон қилинган Оила кодексига ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги қонун лойиҳасида назарда тутилади.
⠀
Ўзгартиришларга кўра, иккинчи, учинчи ва тўртинчи даражадаги ён шажара бўйича қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш режалаштирилмоқда. Истисно тариқасида, тиббий генетик текширувлар (ДНК тести) натижаси ижобий бўлган никоҳларга рухсат берилади.
⠀
Ён қариндошлар:
ака-ука ва опа-сингиллар, уларнинг болалари
ота ва онанинг ака-ука ва опа-сингиллари, уларнинг болалари,
бобо ва бувиларнинг ака-ука ва опа-сингиллари, уларнинг болалари ва бошқалар ҳисобланади.
⠀
Ҳозирда Ўзбекистонда насл-насаб шажараси бўйича тўғри туташган қариндошлар ўртасида, туғишган ва ўгай ака-укалар билан опа-сингиллар ўртасида, шунингдек, фарзандликка олувчилар билан фарзандликка олинганлар ўртасида никоҳ қуришга йўл қўйилмайди.
⠀
Ён шажара бўйича яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш таклифи янги эмас: у илк бор 2022 йилда илгари сурилганди.
⠀
#СукутСақлама #Қонунлар
⠀
Бойлар эса ўз бойлигини бегона қилмаслик мақсадида болалари қариндошлари билан оила қуришини маъқул кўришади. Қолаверса қизини қариндошига узатса унга хавфсизроқ муҳит яратамиз деб ўйлашади.
⠀
Энг ёмони, аксарият аҳоли бундай никоҳлар ногирон фарзандлар туғилишига сабаб бўлишини кўриб чиқмайди ҳам. Уларнинг фикрича, туғма касалларга ичкилик ёки гиёҳванд моддалар қабули сабаб бўлиши мумкин.
⠀
Ўзбекистонда ён шажара бўйича яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш таклиф қилинмоқда. Бу Оила ва хотин-қизлар қўмитаси томонидан жамоатчилик муҳокамасига эълон қилинган Оила кодексига ўзгартиришлар киритиш тўғрисидаги қонун лойиҳасида назарда тутилади.
⠀
Ўзгартиришларга кўра, иккинчи, учинчи ва тўртинчи даражадаги ён шажара бўйича қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш режалаштирилмоқда. Истисно тариқасида, тиббий генетик текширувлар (ДНК тести) натижаси ижобий бўлган никоҳларга рухсат берилади.
⠀
Ён қариндошлар:
ака-ука ва опа-сингиллар, уларнинг болалари
ота ва онанинг ака-ука ва опа-сингиллари, уларнинг болалари,
бобо ва бувиларнинг ака-ука ва опа-сингиллари, уларнинг болалари ва бошқалар ҳисобланади.
⠀
Ҳозирда Ўзбекистонда насл-насаб шажараси бўйича тўғри туташган қариндошлар ўртасида, туғишган ва ўгай ака-укалар билан опа-сингиллар ўртасида, шунингдек, фарзандликка олувчилар билан фарзандликка олинганлар ўртасида никоҳ қуришга йўл қўйилмайди.
⠀
Ён шажара бўйича яқин қариндошлар ўртасидаги никоҳни тақиқлаш таклифи янги эмас: у илк бор 2022 йилда илгари сурилганди.
⠀
#СукутСақлама #Қонунлар
Кибербуллинг аёллар ҳаётининг ажралмас қисмига айланди. Улар кўпинча партнерлари ёки собиқ партнерлари ва анонимларнинг қурбони бўлади. Улар ҳақорат, таҳдидлар, жумладан, қотиллик ёки зўрлаш, уларнинг розилигисиз фотосуратлари ва видеоларини тарқатиш ёки ижтимоий тармоқларни бузилишига учраши мумкин.
Харассмент ҳам кибержиноятнинг кенг тарқалган туридир. Шунингдек ўсмир қизлар тенгдошлари томонидан кибербулингга учраши ёки жинсий эксплуатацияга учраши мумкин.
Коронавирус пандемияси ҳам кибербулинг муаммосига яхшигина таъсир ўтказди.
Давоми карточкаларда
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар #киберзўравонлик
Харассмент ҳам кибержиноятнинг кенг тарқалган туридир. Шунингдек ўсмир қизлар тенгдошлари томонидан кибербулингга учраши ёки жинсий эксплуатацияга учраши мумкин.
Коронавирус пандемияси ҳам кибербулинг муаммосига яхшигина таъсир ўтказди.
Давоми карточкаларда
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар #киберзўравонлик
Вояга етмаган қизга тегажоғлик учун 5 сутка?
Тошкент вилоятида 1991 й.т. эркак бирга яшовчи аёлнинг қизига тегажоғлик қилиб, 5 сутка маъмурий қамоқ жазосини олди.
Суд ҳужжатларига кўра, жорий йилнинг 22 июль куни 1991 й.т. Хусанов О. бирга яшовчи аёлининг вояга етмаган қизи билан уйда ёлғиз қолган пайтда унга шилқимлик қилиб, бўса олишни таклиф қилган, бу борада тажриба орттиришини айтган.
Аввалига эркак ўз айбига иқрор бўлмай, қизнинг болалар билан юрганини эшитиб қўйганлигини, унга бўса олишни таклиф қилмаганлигини, бу борада тажриба орттиришини айтмаганлигини, унга туҳмат қилишаётганини билдирган. Кейин эса қилмишидан пушаймон бўлиб, суддан енгиллик беришини сўради.
Жиноят ишлари бўйича Олмалиқ шаҳар судининг 2024 йил 6 августдаги қарори билан 1991 й.т. Ҳусанов Олим Баҳодирович Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилди ва унга шу модда билан 5 (беш) сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Тошкент вилоятида 1991 й.т. эркак бирга яшовчи аёлнинг қизига тегажоғлик қилиб, 5 сутка маъмурий қамоқ жазосини олди.
Суд ҳужжатларига кўра, жорий йилнинг 22 июль куни 1991 й.т. Хусанов О. бирга яшовчи аёлининг вояга етмаган қизи билан уйда ёлғиз қолган пайтда унга шилқимлик қилиб, бўса олишни таклиф қилган, бу борада тажриба орттиришини айтган.
Аввалига эркак ўз айбига иқрор бўлмай, қизнинг болалар билан юрганини эшитиб қўйганлигини, унга бўса олишни таклиф қилмаганлигини, бу борада тажриба орттиришини айтмаганлигини, унга туҳмат қилишаётганини билдирган. Кейин эса қилмишидан пушаймон бўлиб, суддан енгиллик беришини сўради.
Жиноят ишлари бўйича Олмалиқ шаҳар судининг 2024 йил 6 августдаги қарори билан 1991 й.т. Ҳусанов Олим Баҳодирович Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилди ва унга шу модда билан 5 (беш) сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Бекобод туманида аёлни ўзини ўзи ўлдиришга ундаган эр 9 йил қамоқ жазосини олди.
Жорий йилнинг март ойи охирида марҳумнинг акаси Немолчи.уз лойиҳасига мурожаат қилиб, ҳаётлиги пайтида синглисининг эри уни доимий равишда калтаклаганини айтиб берган. 9 йиллик никоҳ давомида улар атиги уч йил бирга яшашди, аммо бу вақт ичида ёш аёл уч марта ҳимоя ордери олди.
Ўлимидан бир неча кун аввал эркак аёл ва болаларини олиб кетади. Онасининг огоҳлантиришларига у “хавотир олманг, ҳимоя ордерим бор-ку” деб жавоб берган.
28 март куни аёл 5-қаватдан сакради. Аёлнинг эри гумонланувчи сифатида ҳибсга олиниб, прокуратура тергов бошлайди.
Олий суд матбуот котибининг хабар беришича, Жиноят ишлари бўйича Бекобод туман судининг 2024 йил 13 августдаги ҳукмига мувофиқ Д. Х. (1989 йилда Тошкент вилоятида туғилган, муқаддам судланган) Жиноят кодексининг 103-моддаси (ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш) 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топилиб, унга 9 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди.
Айбланувчи шикоят бериш ва протест келтириш мумкинлиги маълум қилинди.
Айбланувчига модда санкциясидан келиб чиқиб қаттиқ жазо тайинланди, аммо савол туғилади: нега учта ҳимоя ордери билан профилактика ишлари олиб борилмаган? Фожиадан олдин хотинини қайта-қайта калтаклаган эркак нега жазоланмади? Нега давлат икки қизнинг онасиз қолиб кетишининг олдини олиш учун чора кўрмади?
#СукутСақлама #Қонунлар #Адолат
Жорий йилнинг март ойи охирида марҳумнинг акаси Немолчи.уз лойиҳасига мурожаат қилиб, ҳаётлиги пайтида синглисининг эри уни доимий равишда калтаклаганини айтиб берган. 9 йиллик никоҳ давомида улар атиги уч йил бирга яшашди, аммо бу вақт ичида ёш аёл уч марта ҳимоя ордери олди.
Ўлимидан бир неча кун аввал эркак аёл ва болаларини олиб кетади. Онасининг огоҳлантиришларига у “хавотир олманг, ҳимоя ордерим бор-ку” деб жавоб берган.
28 март куни аёл 5-қаватдан сакради. Аёлнинг эри гумонланувчи сифатида ҳибсга олиниб, прокуратура тергов бошлайди.
Олий суд матбуот котибининг хабар беришича, Жиноят ишлари бўйича Бекобод туман судининг 2024 йил 13 августдаги ҳукмига мувофиқ Д. Х. (1989 йилда Тошкент вилоятида туғилган, муқаддам судланган) Жиноят кодексининг 103-моддаси (ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш) 2-қисми “а” бандида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбли деб топилиб, унга 9 йил муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланди.
Айбланувчи шикоят бериш ва протест келтириш мумкинлиги маълум қилинди.
Айбланувчига модда санкциясидан келиб чиқиб қаттиқ жазо тайинланди, аммо савол туғилади: нега учта ҳимоя ордери билан профилактика ишлари олиб борилмаган? Фожиадан олдин хотинини қайта-қайта калтаклаган эркак нега жазоланмади? Нега давлат икки қизнинг онасиз қолиб кетишининг олдини олиш учун чора кўрмади?
#СукутСақлама #Қонунлар #Адолат
Зўравонлик қурбонлари ва гувоҳи бўлган болалар ҳуқуқлари. 1-қисм.
Болалар зўравонлик қурбони ёки гувоҳи бўлган ҳолатлар кўп учрайди. Қонун уларни ҳимоя қилиши керак. Бироқ, ҳаётда баъзан бошқа ҳолатларга ҳам гувох бўламиз. Келинг, бизга мурожаат қилган бир аёл воқеасида буни кўриб чиқамиз.
Наргиза воқеаси
Наргиза ва Нодир (исм-шарифлар ўзгартирилган) бахтли хаёт кечириб, қиз фарзандли бўлишган. Нодир ҳар куни қизининг севимли таомларини олиб келарди. У уни доим ўпар ва ва қучоқларди. Ҳар оқшом каравотда ётиб кино томоша қилишар, Нодир қизи билан унинг қучоғида ётарди. Наргиза оталик туйғуларини намоён этяпти, деб ёмон хаёлга бормас, лекин тез орада адашганини англайди.
Наргиза касалхонадан муддатидан аввал чиқади. Уйга келган Наргиза эрини ўйнаши билан кўради. Жанжаллар бошланди. Эрининг ўйнаши Наргизанинг қизига интим сурат ва видеоларни юборган экан. Наргизанинг сўзларига кўра, унинг қизи одамови бўлиб қолиб, ўзини тортадиган, кўчага чиқиш ва мактабга бормайдиган бўлиб қолган (бўлган воқеа туфайли қиз охирги чоракда масофадан туриб ўқиган).
Наргиза ҳуқуқ-тартибот идораларига мурожаат қилди. Нодирнинг ўйнашига нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 140 (Ҳақорат) ва 129-моддаси (16 ёшга тўлмаган шахсга нисбатан уятсиз ҳатти-ҳаракатлар) билан жиноят иши қўзғатилган. Тергов жуда секин кетар ва иш охир-оқибат ёпилди. Наргиза прокуратурага мурожаат қилди ва тергов давом эттирилди. Терговчи сўроқ пайтида Нодир ва унинг қизи ўртасидаги муносабатлар ҳақида сўрай бошлади.
Текширувлар қизнинг рост гапираётганини кўрсатди, натижада эркакка нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддаси билан иш қўзғатилди, шу билан бирга Нодир хотинини руҳий касал деб ҳисоблаб, қарши даъво аризаси билан чиқди. Наргиза бунинг аксини исботловчи экспертизадан ўтишга мажбур бўлди. Кейинчалик, Нодирнинг ўйнашига нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддаси бўйича иш квалификациясига ўзгартириш киритилиб, унинг қизга интим сурат ва видео жўнатиш ҳаракати маъмурий ҳуқуқбузарлик сифатида квалификация қилинди.
Нодир ва унинг ўйнаши иши бир-бирига боғлиқ бўлмаган, аввалига алоҳида тергов қилинган бўлса-да, кейинчалик улар бирлаштирилиб, икки хил жиноят таркиби бўйича умумий айблов эълон қилинган. Кейинроқ суд мажлисида Нодир содир этган жиноятга ҳеч қандай алоқаси бўлмаган шахслар, яъни ҳақоратда айбланаётган унинг ўйнаши ва унинг адвокатлари иштирок этди. Шунингдек, суд Наргизанинг ишни ёпиқ эшиклар ортида кўриш ҳақидаги илтимосларини инобатга олмади. Терговнинг ўзи ҳам турли сабабларга кўра кечиктирилди. Бир нечта экспертиза тайинланди, онанинг эътирозларига қарамай, қиз бир неча бор сўроққа чақирилди. Бўлиб ўтган воқеалар бола учун жуда кўп стрессни келтириб чиқарди.
Нодир тергов бир йилдан ортиқ давом этса-да, адолатдан қоча олмади. Суд мажлиси бўлиб ўтди, натижада у ЎзР ЖК 129-моддаси 1-қисмида (Ўн олти ёшга тўлмаган шахсга нисбатан уятсиз-бузуқ ҳаракатлар қилиш) назарда тутилган жиноятни содир этишда айбдор деб топилди ва 1 йил 6 ой ахлоқ тузатиш ишлари жазосини олди.
Терговнинг узоқ давом этгани ва иш аввал ёпилганини ҳисобга олиб, Наргиза бунга Нодирни катта лавозимда ишлаши сабаб деб билади. Наргизанинг сўзларига кўра, у банк филиали раҳбари, амакиси эса шаҳар ҳокими.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Болалар зўравонлик қурбони ёки гувоҳи бўлган ҳолатлар кўп учрайди. Қонун уларни ҳимоя қилиши керак. Бироқ, ҳаётда баъзан бошқа ҳолатларга ҳам гувох бўламиз. Келинг, бизга мурожаат қилган бир аёл воқеасида буни кўриб чиқамиз.
Наргиза воқеаси
Наргиза ва Нодир (исм-шарифлар ўзгартирилган) бахтли хаёт кечириб, қиз фарзандли бўлишган. Нодир ҳар куни қизининг севимли таомларини олиб келарди. У уни доим ўпар ва ва қучоқларди. Ҳар оқшом каравотда ётиб кино томоша қилишар, Нодир қизи билан унинг қучоғида ётарди. Наргиза оталик туйғуларини намоён этяпти, деб ёмон хаёлга бормас, лекин тез орада адашганини англайди.
Наргиза касалхонадан муддатидан аввал чиқади. Уйга келган Наргиза эрини ўйнаши билан кўради. Жанжаллар бошланди. Эрининг ўйнаши Наргизанинг қизига интим сурат ва видеоларни юборган экан. Наргизанинг сўзларига кўра, унинг қизи одамови бўлиб қолиб, ўзини тортадиган, кўчага чиқиш ва мактабга бормайдиган бўлиб қолган (бўлган воқеа туфайли қиз охирги чоракда масофадан туриб ўқиган).
Наргиза ҳуқуқ-тартибот идораларига мурожаат қилди. Нодирнинг ўйнашига нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 140 (Ҳақорат) ва 129-моддаси (16 ёшга тўлмаган шахсга нисбатан уятсиз ҳатти-ҳаракатлар) билан жиноят иши қўзғатилган. Тергов жуда секин кетар ва иш охир-оқибат ёпилди. Наргиза прокуратурага мурожаат қилди ва тергов давом эттирилди. Терговчи сўроқ пайтида Нодир ва унинг қизи ўртасидаги муносабатлар ҳақида сўрай бошлади.
Текширувлар қизнинг рост гапираётганини кўрсатди, натижада эркакка нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддаси билан иш қўзғатилди, шу билан бирга Нодир хотинини руҳий касал деб ҳисоблаб, қарши даъво аризаси билан чиқди. Наргиза бунинг аксини исботловчи экспертизадан ўтишга мажбур бўлди. Кейинчалик, Нодирнинг ўйнашига нисбатан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддаси бўйича иш квалификациясига ўзгартириш киритилиб, унинг қизга интим сурат ва видео жўнатиш ҳаракати маъмурий ҳуқуқбузарлик сифатида квалификация қилинди.
Нодир ва унинг ўйнаши иши бир-бирига боғлиқ бўлмаган, аввалига алоҳида тергов қилинган бўлса-да, кейинчалик улар бирлаштирилиб, икки хил жиноят таркиби бўйича умумий айблов эълон қилинган. Кейинроқ суд мажлисида Нодир содир этган жиноятга ҳеч қандай алоқаси бўлмаган шахслар, яъни ҳақоратда айбланаётган унинг ўйнаши ва унинг адвокатлари иштирок этди. Шунингдек, суд Наргизанинг ишни ёпиқ эшиклар ортида кўриш ҳақидаги илтимосларини инобатга олмади. Терговнинг ўзи ҳам турли сабабларга кўра кечиктирилди. Бир нечта экспертиза тайинланди, онанинг эътирозларига қарамай, қиз бир неча бор сўроққа чақирилди. Бўлиб ўтган воқеалар бола учун жуда кўп стрессни келтириб чиқарди.
Нодир тергов бир йилдан ортиқ давом этса-да, адолатдан қоча олмади. Суд мажлиси бўлиб ўтди, натижада у ЎзР ЖК 129-моддаси 1-қисмида (Ўн олти ёшга тўлмаган шахсга нисбатан уятсиз-бузуқ ҳаракатлар қилиш) назарда тутилган жиноятни содир этишда айбдор деб топилди ва 1 йил 6 ой ахлоқ тузатиш ишлари жазосини олди.
Терговнинг узоқ давом этгани ва иш аввал ёпилганини ҳисобга олиб, Наргиза бунга Нодирни катта лавозимда ишлаши сабаб деб билади. Наргизанинг сўзларига кўра, у банк филиали раҳбари, амакиси эса шаҳар ҳокими.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Зўравонлик қурбонлари ва гувоҳи бўлган болалар ҳуқуқлари. 2-қисм
Биз аввалроқ Наргиза ва унинг қизи воқеаси билан бўлишдик. Уларнинг мисолида тергов ва суд жараёнида вояга етмаган бола ҳуқуқлари бузилишини кўрсатдик.
Немолчи.уз лойиҳаси юристи Мадина Очилова бола ҳуқуқлари бузилишига эътибор қаратди:
Мазкур жиноят ишида бир қатор процессуал қонунбузарликлар кузатилган. Биринчиси, боланинг у ҳақидаги маълумотлар махфийлигини ҳимоя қилиш ҳуқуқини таъминлаш, хусусан, ишни ёпиқ эшиклар ортида олиб бориш билан боғлиқ. Терговчи процессуал қонун ҳужжатларида бундай тоифадаги ишлар мажбурий тарзда ёпиқ кўрилиши назарда тутилганига қарамай, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддасини алоҳида иш юритувига ажратмаган. Шунга кўра, иш бўйича бошқа судланувчилар вояга етмаганга нисбатан жиноят бўйича иш материаллари билан тўлиқ танишиш имконига эга бўлдилар.
Қолаверса, қиз онасининг сўзларига кўра, иш фигурантлари ва улардан жиноят иши бўйича тафсилотларни ошкор қилмаслик бўйича мажбурият олинмади. Шунинг учун ҳам Нодирнинг ўйнаши жиноят иши тафсилотларини овоза қилгани учун жазога тортилмади.
Қайта-қайта сўроқ қилишлар ва экспертизалар қизни ҳар сафар бўлган воқеани тафсилотлари билан эслашга мажбур қилиб, жароҳатларди. Тергов бошида қиз қаттиқ стрессни бошдан кечирди, бу нафақат уйдан чиқиш, балки уй эшиги ёки деразасига яқинлашиш қўрқувига олиб келди.
Афсуски, онадан бошқа ҳеч кимнинг вояга етмаган қизнинг аҳволи билан иши бўлмаган ва процессуал ҳаракатларни амалга ошириш учун ҳар сафар қизини уйдан чиқишга кўндиришига тўғри келган. Процессуал қонунчиликда боланинг қайта жароҳатланишининг олдини олиш мақсадида вояга етмаган шахсни стенограмма, видео ва аудио ёзувлардан фойдаланган ҳолда сўроқ қилиш имконияти назарда тутилган.
Лекин юқоридаги ишда вояга етмаган қиз суд мажлисида ЎзР ЖК 129-моддаси 1-қисмида назарда тутилган айбловга алоқаси бўлмаган шахслар олдида сўроқ қилинган. Иш очиқ тарзда ўтган, ва Нодир ўйнашининг адвокатлари мумкин бўлмаган саволлар ҳам беришган. Бундай тоифадаги ишларни бегона шахслар ҳузурида кўриб чиқишга йўл қўйилмайди. Наргиза иш ёпиқ тарзда кўрилиши бўйича илтимосномалар киритган, лекин суд уларни қаноатлантирмаган.
Бундай жараёнлар вояга етмаган шахсларнинг манфаатлари ҳисобга олинмаслигини яққол кўрсатади.
Бола ҳуқуқларини ҳурмат қилиш ва ҳимоя қилиш.
Одил судловнинг асосий тамойиллари 1989 йил 20 ноябрда қабул қилинган Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенцияда баён этилган. Ўзбекистон конвенцияга 1992 йил 9 декабрда қўшилган.
Болалар ўзларига бевосита таъсир кўрсатадиган барча масалалар бўйича ўз фикрларини эркин ифода этиш ҳуқуқига эга. Суд жараёнларида иштирок этиш, уларнинг манфаатлари ва қобилиятларини ҳисобга олган ҳолда, ёшга мос келиши керак. Иккиламчи қурбонликнинг олдини олиш ва болаларни жиноий процессда иштирок этиш чоғида пайдо бўлиши мумкин бўлган қўрқувдан чеклаш муҳим.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Биз аввалроқ Наргиза ва унинг қизи воқеаси билан бўлишдик. Уларнинг мисолида тергов ва суд жараёнида вояга етмаган бола ҳуқуқлари бузилишини кўрсатдик.
Немолчи.уз лойиҳаси юристи Мадина Очилова бола ҳуқуқлари бузилишига эътибор қаратди:
Мазкур жиноят ишида бир қатор процессуал қонунбузарликлар кузатилган. Биринчиси, боланинг у ҳақидаги маълумотлар махфийлигини ҳимоя қилиш ҳуқуқини таъминлаш, хусусан, ишни ёпиқ эшиклар ортида олиб бориш билан боғлиқ. Терговчи процессуал қонун ҳужжатларида бундай тоифадаги ишлар мажбурий тарзда ёпиқ кўрилиши назарда тутилганига қарамай, Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 129-моддасини алоҳида иш юритувига ажратмаган. Шунга кўра, иш бўйича бошқа судланувчилар вояга етмаганга нисбатан жиноят бўйича иш материаллари билан тўлиқ танишиш имконига эга бўлдилар.
Қолаверса, қиз онасининг сўзларига кўра, иш фигурантлари ва улардан жиноят иши бўйича тафсилотларни ошкор қилмаслик бўйича мажбурият олинмади. Шунинг учун ҳам Нодирнинг ўйнаши жиноят иши тафсилотларини овоза қилгани учун жазога тортилмади.
Қайта-қайта сўроқ қилишлар ва экспертизалар қизни ҳар сафар бўлган воқеани тафсилотлари билан эслашга мажбур қилиб, жароҳатларди. Тергов бошида қиз қаттиқ стрессни бошдан кечирди, бу нафақат уйдан чиқиш, балки уй эшиги ёки деразасига яқинлашиш қўрқувига олиб келди.
Афсуски, онадан бошқа ҳеч кимнинг вояга етмаган қизнинг аҳволи билан иши бўлмаган ва процессуал ҳаракатларни амалга ошириш учун ҳар сафар қизини уйдан чиқишга кўндиришига тўғри келган. Процессуал қонунчиликда боланинг қайта жароҳатланишининг олдини олиш мақсадида вояга етмаган шахсни стенограмма, видео ва аудио ёзувлардан фойдаланган ҳолда сўроқ қилиш имконияти назарда тутилган.
Лекин юқоридаги ишда вояга етмаган қиз суд мажлисида ЎзР ЖК 129-моддаси 1-қисмида назарда тутилган айбловга алоқаси бўлмаган шахслар олдида сўроқ қилинган. Иш очиқ тарзда ўтган, ва Нодир ўйнашининг адвокатлари мумкин бўлмаган саволлар ҳам беришган. Бундай тоифадаги ишларни бегона шахслар ҳузурида кўриб чиқишга йўл қўйилмайди. Наргиза иш ёпиқ тарзда кўрилиши бўйича илтимосномалар киритган, лекин суд уларни қаноатлантирмаган.
Бундай жараёнлар вояга етмаган шахсларнинг манфаатлари ҳисобга олинмаслигини яққол кўрсатади.
Бола ҳуқуқларини ҳурмат қилиш ва ҳимоя қилиш.
Одил судловнинг асосий тамойиллари 1989 йил 20 ноябрда қабул қилинган Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенцияда баён этилган. Ўзбекистон конвенцияга 1992 йил 9 декабрда қўшилган.
Болалар ўзларига бевосита таъсир кўрсатадиган барча масалалар бўйича ўз фикрларини эркин ифода этиш ҳуқуқига эга. Суд жараёнларида иштирок этиш, уларнинг манфаатлари ва қобилиятларини ҳисобга олган ҳолда, ёшга мос келиши керак. Иккиламчи қурбонликнинг олдини олиш ва болаларни жиноий процессда иштирок этиш чоғида пайдо бўлиши мумкин бўлган қўрқувдан чеклаш муҳим.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Зўравонлик қурбони ва гувоҳлари бўлган болалар ҳуқуқлари. Тергов жараёни
Иккиламчи виктимизация – жиноятдан азият чеккан шахс тергов ва суд жараёни давомида иккиламчи жароҳат олиш жараёнидир.
Оғир кечадиган камситувчи сўроқлар, тергов экспериментлари, экспертиза ва суд жараёни жабрланувчиларнинг аҳволига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Болаларга гувоҳлар сифатида катталар каби ҳурмат кўрсатилиши керак. Уларнинг кўрсатувлари ёшига қараб ҳақиқий эмас деб ҳисобланмаслиги керак. Жиноят қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болалар билан боғлиқ ишлар бўйича одил судлов бўйича тамойилларга кўра, агар боланинг кўрсатма беришга малакаси бунинг аксини тасдиқловчи далиллар бўлмаса, бола ваколатли гувоҳ ҳисобланади.
Жабрланувчининг фарзандлари ва жиноят гувоҳлари шахси сир сақланиш ҳуқуқига а. Уларнинг шахсий ҳаёти билан боғлиқ маълумотлар ҳимояланган бўлиши керак. Бундан ташқари, болаларни ортиқча жамоатчилик эътиборидан ҳимоя қилиш муҳимдир. Масалан, кўрсатма бериш вақтида ОАВ вакилларини суд залига киритмаслик, болалар учун ҳам тергов идораларида, ҳам судда алоҳида кутиш жойлари ташкил этиш.
Жиноятлар ҳақида хабарлар
Зўравонлик қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болаларни ҳимоя қилиш чораларидан бири болаларнинг жиноят ёки зўравонлик ҳақида хабар беришларини осонлаштирадиган ишонч телефонини ташкил этишдир. Шунингдек, болалар зўравонликка учраган ҳолатлар тўғрисида хабар бериш мажбурияти қонун ҳужжатларида ҳар бир киши ёки муайян касб вакиллари учун, масалан, шифокорлар учун мустаҳкамланиши мумкин.
Айрим мамлакатларда болалар билан ишлайдиган махсус полиция бўлимлари ташкил этилган. Бундай хизмат ходимлари махсус ўқишдан ўтадилар ва зарурият бўлган пайтда болаларни васийлик органларига юбориши мумкин.
Судлов тизими билан бевосита рўпара бўлганда болалар улар ўтиши керак бўлган жараён билан таништирилиши керак. Кўрсатма бериш вақти, жойи, уни ўтказувчи ходимлар ҳақида маълумотни олдиндан билиши уларга ижобий таъсир кўрсатади.
Тергов жараёни ва кўрсатма бериш
Болалар билан боғлиқ ишларда тергов учун қатъий вақтни белгилаш муҳимдир. Кечикишларнинг олдини олиш муҳимдир. Нотўғри ўтказилган сўроқлар болаларда стрессга олиб келиши мумкин. Шунинг учун суҳбатни болаларга нисбатан ўта эҳтиёткор тарзда ўтказиш ва касбий ахлоқ қоидаларига риоя қилиш муҳимдир. Жабрланувчи болалар ёки гувоҳлар билан суҳбат ўтказаётган шахслар болалар билан суҳбатлашиш техникасини ўрганишлари керак.
Бундан ташқари, кўрсатмалар ота-оналар ёки қонуний вакилларнинг иштирокисиз ўтказилмаслиги керак. Болаларнинг гувоҳлик беришдан бош тортиши жиноят ёки бошқа ҳуқуқбузарлик деб ҳисобланмаслиги керак.
Суҳбат учун энг яхши жой - болага таниш бўлган жой. Бироқ, агар қонунга кўра, интервью ички ишлар идоралари ёки судда ўтказилиши керак бўлса, унда болалар мебеллари ва ёқимли муҳит яратилган махсус болалар хонасини танлаш керак.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Иккиламчи виктимизация – жиноятдан азият чеккан шахс тергов ва суд жараёни давомида иккиламчи жароҳат олиш жараёнидир.
Оғир кечадиган камситувчи сўроқлар, тергов экспериментлари, экспертиза ва суд жараёни жабрланувчиларнинг аҳволига салбий таъсир кўрсатиши мумкин. Болаларга гувоҳлар сифатида катталар каби ҳурмат кўрсатилиши керак. Уларнинг кўрсатувлари ёшига қараб ҳақиқий эмас деб ҳисобланмаслиги керак. Жиноят қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болалар билан боғлиқ ишлар бўйича одил судлов бўйича тамойилларга кўра, агар боланинг кўрсатма беришга малакаси бунинг аксини тасдиқловчи далиллар бўлмаса, бола ваколатли гувоҳ ҳисобланади.
Жабрланувчининг фарзандлари ва жиноят гувоҳлари шахси сир сақланиш ҳуқуқига а. Уларнинг шахсий ҳаёти билан боғлиқ маълумотлар ҳимояланган бўлиши керак. Бундан ташқари, болаларни ортиқча жамоатчилик эътиборидан ҳимоя қилиш муҳимдир. Масалан, кўрсатма бериш вақтида ОАВ вакилларини суд залига киритмаслик, болалар учун ҳам тергов идораларида, ҳам судда алоҳида кутиш жойлари ташкил этиш.
Жиноятлар ҳақида хабарлар
Зўравонлик қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болаларни ҳимоя қилиш чораларидан бири болаларнинг жиноят ёки зўравонлик ҳақида хабар беришларини осонлаштирадиган ишонч телефонини ташкил этишдир. Шунингдек, болалар зўравонликка учраган ҳолатлар тўғрисида хабар бериш мажбурияти қонун ҳужжатларида ҳар бир киши ёки муайян касб вакиллари учун, масалан, шифокорлар учун мустаҳкамланиши мумкин.
Айрим мамлакатларда болалар билан ишлайдиган махсус полиция бўлимлари ташкил этилган. Бундай хизмат ходимлари махсус ўқишдан ўтадилар ва зарурият бўлган пайтда болаларни васийлик органларига юбориши мумкин.
Судлов тизими билан бевосита рўпара бўлганда болалар улар ўтиши керак бўлган жараён билан таништирилиши керак. Кўрсатма бериш вақти, жойи, уни ўтказувчи ходимлар ҳақида маълумотни олдиндан билиши уларга ижобий таъсир кўрсатади.
Тергов жараёни ва кўрсатма бериш
Болалар билан боғлиқ ишларда тергов учун қатъий вақтни белгилаш муҳимдир. Кечикишларнинг олдини олиш муҳимдир. Нотўғри ўтказилган сўроқлар болаларда стрессга олиб келиши мумкин. Шунинг учун суҳбатни болаларга нисбатан ўта эҳтиёткор тарзда ўтказиш ва касбий ахлоқ қоидаларига риоя қилиш муҳимдир. Жабрланувчи болалар ёки гувоҳлар билан суҳбат ўтказаётган шахслар болалар билан суҳбатлашиш техникасини ўрганишлари керак.
Бундан ташқари, кўрсатмалар ота-оналар ёки қонуний вакилларнинг иштирокисиз ўтказилмаслиги керак. Болаларнинг гувоҳлик беришдан бош тортиши жиноят ёки бошқа ҳуқуқбузарлик деб ҳисобланмаслиги керак.
Суҳбат учун энг яхши жой - болага таниш бўлган жой. Бироқ, агар қонунга кўра, интервью ички ишлар идоралари ёки судда ўтказилиши керак бўлса, унда болалар мебеллари ва ёқимли муҳит яратилган махсус болалар хонасини танлаш керак.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Зўравонлик қурбони ва гувоҳлари бўлган болалар ҳуқуқлари. Суд жараёни.
Суд жараёни босқичи.
Кўплаб мамлакатларда суд мажлисларига дастлабки ташрифлар амалиёти қўлланилади. Болаларга гувоҳлик бериши керак бўлган суд зали кўрсатилади. Иложи бўлса, болаларга уларнинг ишларига масъул бўлган катталар ҳамроҳлик қилишлари керак.
Шунингдек, уларга олдиндан ёзиб олинган гувоҳлик асосида судга келмасдан гувоҳлик бериш имконияти берилиши керак. Бироқ, улар ҳали ҳам суд мажлисида иштирок этишлари сўралади.
Судда кўрсатма бериш болаларда стрессга олиб келиши мумкин, шунинг учун унинг олдини олиш чораларини кўриш лозим. Масалан, болалар чиқишлари учун микрофон қўллаш, судьяларнинг мантиялардан воз кечиши, болалар учун алоҳида кутиш залларини ташкил этиш ва ҳоказо.
Европа Иттифоқи Кенгашининг жиноий процессда жабрланувчиларнинг мақоми тўғрисидаги доиравий қарори ҳамда жиноят қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болалар билан боғлиқ ишлар бўйича одил судлов бўйича йўриқномага кўра, барча суд биноларида айбланувчилар билан алоқа қилмаслик учун жабрланувчиларни кутиш хоналари бўлиши керак.
Айрим мамлакатлар видео алоқадан фойдаланадилар, бу эса болаларга қулайроқ шароитларда гувоҳлик бериш имконини беради. Агар видео алоқа мавжуд бўлмаса, болаларга айбланувчини кўришга имкон бермайдиган махсус экран ишлатилади. Бироқ, бу ҳолда, иккиламчи қурбонлик эҳтимоли сақланиб қолади. Айбланувчилар ҳам суд залидан олиб чиқилади ва улар алоҳида суд залидаги экранда болаларнинг кўрсатмаларини кўришлари мумкин.
Шуни ёдда тутиш керакки, агар болалар вояга етмаганларни сўроқ қилиш учун белгиланган протоколларга мувофиқ сўроқ қилинса, энг яхши натижаларга эришиш мумкин. Шунингдек, боланинг гувоҳлиги пайтида танаффуслар қилиш муҳимдир.
Болалар ва оилалар ҳуқуқбузарга нисбатан кўрилган чоралар, шу жумладан унинг озод этилиши ҳақида маълумот олишлари керак. Агар зўравонлик қурбони бўлган болалар таҳдид ёки қўрқитишга учраса, болалар полиция ёки бошқа муассасалар томонидан ҳимоя қилиниши керак.
Зарар ундирилиши.
Зарарни қоплаш моддий ва маънавий зарар учун пул тўлаш, шунингдек тиббий ва психологик ёрдам олиш шаклида амалга оширилиши мумкин. Баъзи мамлакатларда компенсация учун ёш чекловлари мавжуд, шунинг учун компенсация олиш учун фақат ота-оналар ва васийлар мурожаат қилишлари мумкин. Зарарни бартараф этиш механизмлари ҳам болалар учун қулай, тушунарли, содда ва қулай бўлиши керак.
Компенсация тўғридан-тўғри ҳуқуқбузарлардан келмаслиги керак, чунки у давлат томонидан ундирилиши керак, яъни тайинланган компенсация давлат томонидан зудлик билан тўланиши лозим, сўнгра давлат томонидан тўланган товон суммаси айбдор шахсдан давлат фойдасига ундирилади.
Вояга етмаганларнинг одил судловга эришиш ҳуқуқларини нафақат ваколатли органлар томонидан, балки ота-оналар томонидан рағбатлантирилиши жуда муҳимдир.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Суд жараёни босқичи.
Кўплаб мамлакатларда суд мажлисларига дастлабки ташрифлар амалиёти қўлланилади. Болаларга гувоҳлик бериши керак бўлган суд зали кўрсатилади. Иложи бўлса, болаларга уларнинг ишларига масъул бўлган катталар ҳамроҳлик қилишлари керак.
Шунингдек, уларга олдиндан ёзиб олинган гувоҳлик асосида судга келмасдан гувоҳлик бериш имконияти берилиши керак. Бироқ, улар ҳали ҳам суд мажлисида иштирок этишлари сўралади.
Судда кўрсатма бериш болаларда стрессга олиб келиши мумкин, шунинг учун унинг олдини олиш чораларини кўриш лозим. Масалан, болалар чиқишлари учун микрофон қўллаш, судьяларнинг мантиялардан воз кечиши, болалар учун алоҳида кутиш залларини ташкил этиш ва ҳоказо.
Европа Иттифоқи Кенгашининг жиноий процессда жабрланувчиларнинг мақоми тўғрисидаги доиравий қарори ҳамда жиноят қурбонлари ва гувоҳлари бўлган болалар билан боғлиқ ишлар бўйича одил судлов бўйича йўриқномага кўра, барча суд биноларида айбланувчилар билан алоқа қилмаслик учун жабрланувчиларни кутиш хоналари бўлиши керак.
Айрим мамлакатлар видео алоқадан фойдаланадилар, бу эса болаларга қулайроқ шароитларда гувоҳлик бериш имконини беради. Агар видео алоқа мавжуд бўлмаса, болаларга айбланувчини кўришга имкон бермайдиган махсус экран ишлатилади. Бироқ, бу ҳолда, иккиламчи қурбонлик эҳтимоли сақланиб қолади. Айбланувчилар ҳам суд залидан олиб чиқилади ва улар алоҳида суд залидаги экранда болаларнинг кўрсатмаларини кўришлари мумкин.
Шуни ёдда тутиш керакки, агар болалар вояга етмаганларни сўроқ қилиш учун белгиланган протоколларга мувофиқ сўроқ қилинса, энг яхши натижаларга эришиш мумкин. Шунингдек, боланинг гувоҳлиги пайтида танаффуслар қилиш муҳимдир.
Болалар ва оилалар ҳуқуқбузарга нисбатан кўрилган чоралар, шу жумладан унинг озод этилиши ҳақида маълумот олишлари керак. Агар зўравонлик қурбони бўлган болалар таҳдид ёки қўрқитишга учраса, болалар полиция ёки бошқа муассасалар томонидан ҳимоя қилиниши керак.
Зарар ундирилиши.
Зарарни қоплаш моддий ва маънавий зарар учун пул тўлаш, шунингдек тиббий ва психологик ёрдам олиш шаклида амалга оширилиши мумкин. Баъзи мамлакатларда компенсация учун ёш чекловлари мавжуд, шунинг учун компенсация олиш учун фақат ота-оналар ва васийлар мурожаат қилишлари мумкин. Зарарни бартараф этиш механизмлари ҳам болалар учун қулай, тушунарли, содда ва қулай бўлиши керак.
Компенсация тўғридан-тўғри ҳуқуқбузарлардан келмаслиги керак, чунки у давлат томонидан ундирилиши керак, яъни тайинланган компенсация давлат томонидан зудлик билан тўланиши лозим, сўнгра давлат томонидан тўланган товон суммаси айбдор шахсдан давлат фойдасига ундирилади.
Вояга етмаганларнинг одил судловга эришиш ҳуқуқларини нафақат ваколатли органлар томонидан, балки ота-оналар томонидан рағбатлантирилиши жуда муҳимдир.
#СукутСақлама #Болалар #Қонунлар
Самарқанд вилоятида ўз хотинини ўз жонига қасд қилишгача етказган эркак қамалди.
Маълум бўлишича, эркак арзимаган сабаблар билан жанжал кўтариб, вояга етмаган фарзандлари кўз ўнгида хотинининг шаъни ва қадр-қимматини камситган. Шунингдек, маст ҳолда уни калтаклаб, қийноққа солган, жисмоний ва руҳий зўравонлик қилган. Бироқ 2024 йил 2 январь куни соат 22:30 да у рўмол ёрдамида ўзини ҳовлисидаги дарахтга осиб ўлдирди.
Бундан ташқари, эркак хотинининг ўз жонига қасд қилиш ҳолатини аниқлаш учун келган қариндошлари билан жанжаллашиб, икки кишини пичоқлаган.
Фарзандларининг сўзларига кўра, у доимо маст ҳолда келиб, онасини уриб, пул топиши учун кўчага ҳайдарди. Эркак болаларини ҳам калтаклаган.
Суд қарори билан айбланувчи Жиноят кодексининг 103-моддаси 2-қисми (Ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш), 104-моддаси 2-қисмининг “Б” ва “Л” бандлари (Қасддан баданга оғир шикаст етказиш) ҳамда 109-модданинг 2-қисми (Қасддан баданга енгил шикаст етказиш) билан жиноят содир этганликда айбдор деб топилди ва 9 йил муддатга озодликдан маҳрум этилди.
Манба: nova24
#СукутСақлама #Қонунлар
Маълум бўлишича, эркак арзимаган сабаблар билан жанжал кўтариб, вояга етмаган фарзандлари кўз ўнгида хотинининг шаъни ва қадр-қимматини камситган. Шунингдек, маст ҳолда уни калтаклаб, қийноққа солган, жисмоний ва руҳий зўравонлик қилган. Бироқ 2024 йил 2 январь куни соат 22:30 да у рўмол ёрдамида ўзини ҳовлисидаги дарахтга осиб ўлдирди.
Бундан ташқари, эркак хотинининг ўз жонига қасд қилиш ҳолатини аниқлаш учун келган қариндошлари билан жанжаллашиб, икки кишини пичоқлаган.
Фарзандларининг сўзларига кўра, у доимо маст ҳолда келиб, онасини уриб, пул топиши учун кўчага ҳайдарди. Эркак болаларини ҳам калтаклаган.
Суд қарори билан айбланувчи Жиноят кодексининг 103-моддаси 2-қисми (Ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш), 104-моддаси 2-қисмининг “Б” ва “Л” бандлари (Қасддан баданга оғир шикаст етказиш) ҳамда 109-модданинг 2-қисми (Қасддан баданга енгил шикаст етказиш) билан жиноят содир этганликда айбдор деб топилди ва 9 йил муддатга озодликдан маҳрум этилди.
Манба: nova24
#СукутСақлама #Қонунлар
Жиноят ишларининг вояга етмаган иштирокчилари боланинг улардаги иштироки хавфсиз ва минимал бўлишини таъминлаш учун махсус ҳуқуқларга эга. Бу Ўзбекистон қонунчилигида ҳам, болалар ҳуқуқлари бўйича халқаро норма ва стандартларда ҳам ҳисобга олинган.
⠀
Қуйида биз жинсий дахлсизлик ҳолатлари бўйича тергов жараёнида вояга етмаганлар учун яратилиши керак бўлган баъзи шароитлар ҳақида гапирамиз. Сиз бизнинг веб-сайтимизда тўлиқ мақолани ўқиб чиқишингиз ва ўз ҳуқуқларингиз ҳақида кўпроқ маълумот олишингиз, шунингдек, қурбонларнинг ота-оналари учун тавсиялар билан танишишингиз мумкин.⠀
⠀
Кўрик
⠀
Шифокор, бошқа мутахассис, гувоҳлар, намуналар олиниши болани ечинтириш билан боғлиқ бўлса, вояга етмаган шахс билан бир жинсда бўлиши керак. Бундай текширишларда ота-она (ёки бошқа қонуний вакил) иштирок этиш ҳуқуқига эга
⠀
Психолог/педагог иштироки
⠀
Вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилиш қонуний вакили (ота-онаси, ёки бошқа қонуний васийлари), шунингдек психолог ва/ёки педагог иштирокида ўтказилади. Бунда вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилишда унга тушунарли атамалар қўлланилаётганлиги, чалғитувчи саволлар берилмаслигига эътибор берилади.
⠀
Вақтнинг чегараланганлиги
⠀
Сўроқ қилишнинг умумий давомийлиги бир кун давомида 4 соатдан ошмаслиги керак, бунда албатта дам олиш ва овқатланиш учун бир соатлик танаффус ҳам кўзда тутилган.
⠀
Ота-она/қонуний вакилларнинг иштироки⠀
Сўроқ ўтказишда, кўрсатмаларни аниқлаш ва текширишда вояга етмаганнинг ота-онаси ёки қонуний вакили иштирок этиши шарт. Агар уларнинг мавжудлиги боланинг манфаатларига зид бўлса, терговчи бошқа қонуний вакилни жалб қилишга ҳақли. Мисол учун, бола отаси томонидан жинсий зўравонлик содир этилганини даъво қилса, отаси қонуний вакил сифатида иштирок эта олмайди.
⠀
Махсус хонада сўроқ
⠀
Вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилиш стенография, видеокузатув, шунингдек аудио- ва видео қайд этиш тизимлари билан жиҳозланган махсус хонада қонуний вакил, педагог ва/ёки психолог иштирокида ўтказилиши мумкин.
⠀
Ушбу постни яқин ва танишларингиз билан бўлишинг.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
⠀
Қуйида биз жинсий дахлсизлик ҳолатлари бўйича тергов жараёнида вояга етмаганлар учун яратилиши керак бўлган баъзи шароитлар ҳақида гапирамиз. Сиз бизнинг веб-сайтимизда тўлиқ мақолани ўқиб чиқишингиз ва ўз ҳуқуқларингиз ҳақида кўпроқ маълумот олишингиз, шунингдек, қурбонларнинг ота-оналари учун тавсиялар билан танишишингиз мумкин.⠀
⠀
Кўрик
⠀
Шифокор, бошқа мутахассис, гувоҳлар, намуналар олиниши болани ечинтириш билан боғлиқ бўлса, вояга етмаган шахс билан бир жинсда бўлиши керак. Бундай текширишларда ота-она (ёки бошқа қонуний вакил) иштирок этиш ҳуқуқига эга
⠀
Психолог/педагог иштироки
⠀
Вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилиш қонуний вакили (ота-онаси, ёки бошқа қонуний васийлари), шунингдек психолог ва/ёки педагог иштирокида ўтказилади. Бунда вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилишда унга тушунарли атамалар қўлланилаётганлиги, чалғитувчи саволлар берилмаслигига эътибор берилади.
⠀
Вақтнинг чегараланганлиги
⠀
Сўроқ қилишнинг умумий давомийлиги бир кун давомида 4 соатдан ошмаслиги керак, бунда албатта дам олиш ва овқатланиш учун бир соатлик танаффус ҳам кўзда тутилган.
⠀
Ота-она/қонуний вакилларнинг иштироки⠀
Сўроқ ўтказишда, кўрсатмаларни аниқлаш ва текширишда вояга етмаганнинг ота-онаси ёки қонуний вакили иштирок этиши шарт. Агар уларнинг мавжудлиги боланинг манфаатларига зид бўлса, терговчи бошқа қонуний вакилни жалб қилишга ҳақли. Мисол учун, бола отаси томонидан жинсий зўравонлик содир этилганини даъво қилса, отаси қонуний вакил сифатида иштирок эта олмайди.
⠀
Махсус хонада сўроқ
⠀
Вояга етмаган жабрланувчини сўроқ қилиш стенография, видеокузатув, шунингдек аудио- ва видео қайд этиш тизимлари билан жиҳозланган махсус хонада қонуний вакил, педагог ва/ёки психолог иштирокида ўтказилиши мумкин.
⠀
Ушбу постни яқин ва танишларингиз билан бўлишинг.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Тошкент метросида қизга шаҳвоний шилқимлик қилган 1980 й.т. эркак 3 сутка маъмурий қамоқ жазосини олди.
Суд ҳужжатларига кўра, жорий йилнинг 26 йюль куни 1980 й.т. Музаффар Ташмухамедов метро вагони ичида қизнинг белидан паст қисмини ушлаб унга шахвоний шилқимлик қилган.
Жабрланувчининг сўзларига кўра:
"26 июль куни эрталаб соат 7:00 да ишга кетиш учун Чилонзор метро бекатига тушдим. Вагонга кирганимда, орқамдан бир эркак турганини дарҳол пайқаб қолдим. Аввалига эътибор бермадим. Аммо бироз вақт ўтгач, танамнинг пастки қисмида нимадир сездим. Ўгирилиб қарасам, у қўли билан пастки қисмимни ушлаб турибди. Нима қилаётганини сўраб, қўлини олишини айтдим. Мен унга қарши ариза ёзишимни айтиб, уни суратга олдим. Амир Темур бекатида мен уни итариб юбордим ва ташқарига чиқмоқчи эдим, бир одам олдимга келиб нима бўлганини сўради. Менга эркак тегажоғлик қилаётганини айтдим, шундан сўнг у менга эркакни ташқарига чиқаришга ёрдам берди ва дарҳол олдимизга метро ходими келди. Мен ариза ва тушунтириш хати ёздим".
Суд мажлисида ҳуқуқбузар аввалига айбини тан олмади, қизнинг белидан паст қисмига қўли кетиб қолганлиги, бироқ бу каби ҳаракатни қасддан қилмаганлигини айтади. Кейин эса қилмишини тан олиб, суддан унга нисбатан енгиллик беришни сўради.
2024 йилнинг 21 август куни жиноят ишлари бўйича Мирзо Улуғбек туман суди 1980 й.т. Ташмухамедов Музаффарни Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир қилганликда айбдор деб топди ва унга уч сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар
Суд ҳужжатларига кўра, жорий йилнинг 26 йюль куни 1980 й.т. Музаффар Ташмухамедов метро вагони ичида қизнинг белидан паст қисмини ушлаб унга шахвоний шилқимлик қилган.
Жабрланувчининг сўзларига кўра:
"26 июль куни эрталаб соат 7:00 да ишга кетиш учун Чилонзор метро бекатига тушдим. Вагонга кирганимда, орқамдан бир эркак турганини дарҳол пайқаб қолдим. Аввалига эътибор бермадим. Аммо бироз вақт ўтгач, танамнинг пастки қисмида нимадир сездим. Ўгирилиб қарасам, у қўли билан пастки қисмимни ушлаб турибди. Нима қилаётганини сўраб, қўлини олишини айтдим. Мен унга қарши ариза ёзишимни айтиб, уни суратга олдим. Амир Темур бекатида мен уни итариб юбордим ва ташқарига чиқмоқчи эдим, бир одам олдимга келиб нима бўлганини сўради. Менга эркак тегажоғлик қилаётганини айтдим, шундан сўнг у менга эркакни ташқарига чиқаришга ёрдам берди ва дарҳол олдимизга метро ходими келди. Мен ариза ва тушунтириш хати ёздим".
Суд мажлисида ҳуқуқбузар аввалига айбини тан олмади, қизнинг белидан паст қисмига қўли кетиб қолганлиги, бироқ бу каби ҳаракатни қасддан қилмаганлигини айтади. Кейин эса қилмишини тан олиб, суддан унга нисбатан енгиллик беришни сўради.
2024 йилнинг 21 август куни жиноят ишлари бўйича Мирзо Улуғбек туман суди 1980 й.т. Ташмухамедов Музаффарни Ўзбекистон Республикаси МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир қилганликда айбдор деб топди ва унга уч сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар
Суд жараёнида вояга етмаганларнинг ҳуқуқларини кафолатлаш бўйича ота-оналардан умумий саволлар
Жинсий зўравонлик ҳолатларини тергов қилишда вояга етмаганларнинг ҳуқуқлари ҳақидаги постимиз давоми сифатида лойиҳамиз ҳуқуқшунослари билан биргаликда тез-тез бериладиган саволларга жавоб берамиз.
Бола гувоҳлик беришдан бош тортиши мумкинми, боланинг жинсий дахлсизлиги ҳолатларида аризани қайтариб олиш мумкинми, вояга етмаганларни такроран сўроқ қилиш мумкинми ёки йўқ? Шу ва бошқа саволларга жавобларни карточкаларда кўриб чиқамиз.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Жинсий зўравонлик ҳолатларини тергов қилишда вояга етмаганларнинг ҳуқуқлари ҳақидаги постимиз давоми сифатида лойиҳамиз ҳуқуқшунослари билан биргаликда тез-тез бериладиган саволларга жавоб берамиз.
Бола гувоҳлик беришдан бош тортиши мумкинми, боланинг жинсий дахлсизлиги ҳолатларида аризани қайтариб олиш мумкинми, вояга етмаганларни такроран сўроқ қилиш мумкинми ёки йўқ? Шу ва бошқа саволларга жавобларни карточкаларда кўриб чиқамиз.
#СукутСақлама #Қонунлар #Болалар
Ўзбекистонда ҳимоя ордерини олиш тартиби осонлашди(ми)?
2024 йилнинг 26 август куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг "Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига тазйиқ ва зўравонликдан жабрланган хотин-қизларга ҳимоя ордерини бериш тартибини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида"ги қарори қабул қилинди.
Ҳужжатга кўра қуйидаги ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди:
🔹тазйиқ ва зўравонликка учраган хотин-қизларга ҳимоя ордерини Ягона интерактив давлат хизматлари портали (ЯИДХП) орқали бериш.
🔹ҳимоя ордерини электрон шаклда расмийлаштириш.
🔹ҳимоя ордерини расмийлаштириш жараёнини автоматлаштириш.
🔹бир календарь йил давомида икки ва ундан ортиқ марта тазйиқ ва зўравонлик ҳолати аниқланганда, профилактика инспектори томонидан ҳимоя ордери ташаббус тартибида бериш (ушбу банд 2024 йилнинг 1 декабридан кучга киради).
Бир қарашда, ушбу ўзгаришлар рақамли хизматларни ривожлантириш дастурига тўлиқ мос келади, аммо ҳужжат билан ЯИДХП орқали бундай мурожаатни юборишнинг аниқ тартиби, шунингдек, тазйиқ ва зўравонлик ҳолатларини аниқлаш тартиби белгиланмаган.
Вазирлар Маҳкамасининг 04.01.2020 йилдаги 3-сонли қарорига кўра тазйиқ ва зўравонли ҳолатлари ҳақида нафақат унинг қурбони, балки бошқа манбалар ҳам хабар бериши мумкин. Масалан, оммавий ахборот воситалари, жисмоний ёки юридик шахслар ва ҳ.
Айтайлик, тазйиқ ва зўравонлик ҳолати оммавий ахборот воситаларидаги хабардан маълум бўлди, оммавий ахборот воситалари таъқиб ва зўравонлик қурбонига ҳимоя ордери берилиши ягона портал орқали қандай мурожаат қилади?
Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали ариза бериш учун электрон имзо, тегишли илова ёки компьютер керак. Агар улар бўлмаса, давлат хизматлари марказига бориш керак бўлади. Энди тасаввур қилинг, тазйиқ ва зўравонлик қурбони Давлат хизматлари марказига келиб, рақам олиб, ҳимоя ордерини олиш учун навбатда ўтирибди. Кўп ҳолларда оиладаги зўравонлик қурбонларининг паспортлари олиб қўйилган бўлади, ваҳоланки паспортсиз давлат хизматлари марказида хизмат кўрсатилмайди.
Энг ёмони, тазйиқ ва зўравонлик қурбонига ҳимоя ордери берилиши учун ўша тазйиқ ва зўравонлик ўтказган шахснинг иштироки зарур. Ҳужжатда бу ҳолат эътиборга олинмагани жуда ачинарли. Таҳририятимизга аёллардан зўравон чақирилганда келмагани учун ҳимоя ордери берилмагани ҳақида кўплаб шикоятлар келиб тушади.
Яна савол туғилади, нега тизим зўравонларга эмас, тазйиқ ва зўравонлик қурбонларига ҳаётни оғирлаштиради?
Мадина
#СукутСақлама #Қонунлар
2024 йилнинг 26 август куни Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг "Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг айрим қарорларига тазйиқ ва зўравонликдан жабрланган хотин-қизларга ҳимоя ордерини бериш тартибини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида"ги қарори қабул қилинди.
Ҳужжатга кўра қуйидаги ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди:
🔹тазйиқ ва зўравонликка учраган хотин-қизларга ҳимоя ордерини Ягона интерактив давлат хизматлари портали (ЯИДХП) орқали бериш.
🔹ҳимоя ордерини электрон шаклда расмийлаштириш.
🔹ҳимоя ордерини расмийлаштириш жараёнини автоматлаштириш.
🔹бир календарь йил давомида икки ва ундан ортиқ марта тазйиқ ва зўравонлик ҳолати аниқланганда, профилактика инспектори томонидан ҳимоя ордери ташаббус тартибида бериш (ушбу банд 2024 йилнинг 1 декабридан кучга киради).
Бир қарашда, ушбу ўзгаришлар рақамли хизматларни ривожлантириш дастурига тўлиқ мос келади, аммо ҳужжат билан ЯИДХП орқали бундай мурожаатни юборишнинг аниқ тартиби, шунингдек, тазйиқ ва зўравонлик ҳолатларини аниқлаш тартиби белгиланмаган.
Вазирлар Маҳкамасининг 04.01.2020 йилдаги 3-сонли қарорига кўра тазйиқ ва зўравонли ҳолатлари ҳақида нафақат унинг қурбони, балки бошқа манбалар ҳам хабар бериши мумкин. Масалан, оммавий ахборот воситалари, жисмоний ёки юридик шахслар ва ҳ.
Айтайлик, тазйиқ ва зўравонлик ҳолати оммавий ахборот воситаларидаги хабардан маълум бўлди, оммавий ахборот воситалари таъқиб ва зўравонлик қурбонига ҳимоя ордери берилиши ягона портал орқали қандай мурожаат қилади?
Ягона интерактив давлат хизматлари портали орқали ариза бериш учун электрон имзо, тегишли илова ёки компьютер керак. Агар улар бўлмаса, давлат хизматлари марказига бориш керак бўлади. Энди тасаввур қилинг, тазйиқ ва зўравонлик қурбони Давлат хизматлари марказига келиб, рақам олиб, ҳимоя ордерини олиш учун навбатда ўтирибди. Кўп ҳолларда оиладаги зўравонлик қурбонларининг паспортлари олиб қўйилган бўлади, ваҳоланки паспортсиз давлат хизматлари марказида хизмат кўрсатилмайди.
Энг ёмони, тазйиқ ва зўравонлик қурбонига ҳимоя ордери берилиши учун ўша тазйиқ ва зўравонлик ўтказган шахснинг иштироки зарур. Ҳужжатда бу ҳолат эътиборга олинмагани жуда ачинарли. Таҳририятимизга аёллардан зўравон чақирилганда келмагани учун ҳимоя ордери берилмагани ҳақида кўплаб шикоятлар келиб тушади.
Яна савол туғилади, нега тизим зўравонларга эмас, тазйиқ ва зўравонлик қурбонларига ҳаётни оғирлаштиради?
Мадина
#СукутСақлама #Қонунлар
Тошкентдаги клиникалардан бирининг 55 ёшли шифокори беморга шилқимлик қилгани учун 5 сутка қамоқ жазосини олди
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича, жорий йилнинг 19 сентябр куни ЛОР шифокори, 1969 й.т. Ирисметов Набижан жабрланувчига тиббий муолажа ўтказаётиб, энгашиб уни ўпди, шундан сўнг ҳеч нарса бўлмагандек ишини давом эттирди. Жабрланувчи аввалига қандай муносабатда бўлишни билмай, лекин бундай хатти-ҳаракати жазосиз қолишига йўл қўймади ва шаҳвоний шилқимлик ҳолати бўйича ариза билан ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига мурожаат қилди.
Суд мажлисида Н.Ирисметов ўз айбига иқрор бўлиб, ўз қилмишини жабрланувчининг жуда жозибали экани, шунчаки ўзини тута олмагани билан изоҳлади.
Жиноят ишлари бўйича Юнусобод тумани суди томонидан 2024 йил 23 сентябрь куни 1969 й.т. Ирисметов Набижан Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
Умид қиламизки, Н.Ирисметов ишлаб келган клиника раҳбарияти бу ҳолатни эътибордан четда қолдирмайди ва унга нисбатан интизомий чоралар кўради.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича, жорий йилнинг 19 сентябр куни ЛОР шифокори, 1969 й.т. Ирисметов Набижан жабрланувчига тиббий муолажа ўтказаётиб, энгашиб уни ўпди, шундан сўнг ҳеч нарса бўлмагандек ишини давом эттирди. Жабрланувчи аввалига қандай муносабатда бўлишни билмай, лекин бундай хатти-ҳаракати жазосиз қолишига йўл қўймади ва шаҳвоний шилқимлик ҳолати бўйича ариза билан ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига мурожаат қилди.
Суд мажлисида Н.Ирисметов ўз айбига иқрор бўлиб, ўз қилмишини жабрланувчининг жуда жозибали экани, шунчаки ўзини тута олмагани билан изоҳлади.
Жиноят ишлари бўйича Юнусобод тумани суди томонидан 2024 йил 23 сентябрь куни 1969 й.т. Ирисметов Набижан Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
Умид қиламизки, Н.Ирисметов ишлаб келган клиника раҳбарияти бу ҳолатни эътибордан четда қолдирмайди ва унга нисбатан интизомий чоралар кўради.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмасидан: “2024 йил 24 сентябрь куни мактабдан метронинг “Новза” бекатигача кетаётган эдим, кейинроқ “Халқлар дўстлиги”да бир киши (кейинчалик маълум бўлишича, 31 ёшли Шомахсудов Музаффар) вагонга чиқиб, поезд ҳаракатланганидан сўнг, менинг жинсий аъзоларимга қўлини олиб борди. Бу хатти-ҳаракатидан ғазабланиб, дарҳол энг яқин станциядаги ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларига мурожаат қилиб, қонуний чора кўришларини талаб қилдим”.
Суд мажлисида Шомахсудов Музаффар ўз айбига қисман иқрор бўлиб, жабрланувчига беҳосдан теккани ва метродаги тиқилинч сабаб эканлигини айтди.
Жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани суди томонидан 2024 йил 26 сентябрь куни мавжуд бўлган далилларга асосланиб, айбланувчи ўзини оқлашга ҳаракат қилганига қарамай, 1992 й.т. Шомахсудов Музаффар Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Суд мажлисида Шомахсудов Музаффар ўз айбига қисман иқрор бўлиб, жабрланувчига беҳосдан теккани ва метродаги тиқилинч сабаб эканлигини айтди.
Жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани суди томонидан 2024 йил 26 сентябрь куни мавжуд бўлган далилларга асосланиб, айбланувчи ўзини оқлашга ҳаракат қилганига қарамай, 1992 й.т. Шомахсудов Музаффар Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Тошкентда хотинини болани шифокорга кўрсатмоқчи бўлгани учун калтаклаган эркак 5 суткага қамалди
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича: "шу йилнинг 27 сентябрь куни эрта тонгда қайнонамдан фарзандим билан шифокорга операция қилиш учун боришга рухсат сўрадим. Турмуш ўртоғим суҳбатимизни эшитиб, менга бақириб, сўкиниб кетди, шундан сўнг у мени бўға бошлади”. Суд жараёнида аёл шунингдек эрининг бундай қўл кўтаришлари аввал ҳам бир неча марта содир бўлганини айтиб, суддан қонун доирасида чора кўришни сўради.
Суд-тиббиёт экспертизаси хулосасига кўра, содир бўлган низо натижасида аёлга ҳаётига хавф туғдирмайдиган енгил тан жароҳати етказилган.
Судда жабрланувчининг эри, 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович хотинига бармоғини ҳам теккизмаганини айтиб, ўз айбига иқрор бўлмади ва унга енгиллик берилишини сўраган.
Жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди томонидан 2024 йил 7 октябрь куни 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 59-2-моддаси 2-қисми (“Оилавий (маиший) зўравонлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича: "шу йилнинг 27 сентябрь куни эрта тонгда қайнонамдан фарзандим билан шифокорга операция қилиш учун боришга рухсат сўрадим. Турмуш ўртоғим суҳбатимизни эшитиб, менга бақириб, сўкиниб кетди, шундан сўнг у мени бўға бошлади”. Суд жараёнида аёл шунингдек эрининг бундай қўл кўтаришлари аввал ҳам бир неча марта содир бўлганини айтиб, суддан қонун доирасида чора кўришни сўради.
Суд-тиббиёт экспертизаси хулосасига кўра, содир бўлган низо натижасида аёлга ҳаётига хавф туғдирмайдиган енгил тан жароҳати етказилган.
Судда жабрланувчининг эри, 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович хотинига бармоғини ҳам теккизмаганини айтиб, ўз айбига иқрор бўлмади ва унга енгиллик берилишини сўраган.
Жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди томонидан 2024 йил 7 октябрь куни 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 59-2-моддаси 2-қисми (“Оилавий (маиший) зўравонлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.
#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка
Янгийўлда вояга етмаган ўгай қизига тегажоғлик қилиб, ҳимоя ордери талабларини бузган ва майда безорилик қилган 43 ёшли фуқаро 10 суткага қамалди.
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича, жорий йилнинг 2 сентябрь куни қизи унга қўнғироқ қилиб, ўгай отаси Соипов Ғулом уларнинг уйига келиб унга тегажоғлик қилгани учун уйдан зўрға қочиб кетганини айтади (ҳозирда эр-хотин бирга яшамайди, лекин расмий равишда никоҳ бекор бўлмаган). Бундан ташқари, қиз онасига эркак аввал ҳам унга шилқимлик қилганини айтади. Она дарҳол ҳуқуқ-тартибот идораларига мурожаат қилади.
Кейинчалик, 7 октябрь куни 1981 й.т. Ғулом Гапурович Соипов яна маст ҳолатда ўғли билан учрашиш баҳонасида турмуш ўртоғининг уйига келиб, жанжал кўтариб, аёл болалар билан яшаётган уйнинг ойналарини синдириб, ҳимоя ордери талабларини бузиб, майда безорилик содир этган. Мазкур ҳолат юзасидан ҳуқуқ-тартибот идораларига ҳам мурожаат қилинган.
Суд ишини кўриб чиқишда маълум бўлишича, 1981 й.т. Соипов Ғулом Ғапурович сўнгги йил давомида бир неча бор маъмурий жавобгарликка тортилган ва ҳеч қаерда ишламаган.
Судда Саипов Ғулом Ғапурович ўз айбига қисман иқрор бўлиб, вояга етмаган қизга нисбатан ҳатти-ҳаракатларини тан олмади.
Жиноят ишлари бўйича Янгийўл шаҳар суди томонидан 2024 йилнинг 8 октябрь куни 1981 й.т. Соипов Ғулом Ғапурович ЎзР МЖтК 41-1 (Шаҳвоний шилқимлик), 183 (Майда безорилик) ва 206-1 (Тазйиқ ўтказган ва (ёки) зўравонлик содир этган ёхуд уларни содир этишга мойил бўлган шахс томонидан ҳимоя ордери талабларини бажармаслик) моддаларида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор деб топилди ва унга 10 сутка маъмурий қамоққа олиш тарзидаги жазо қўлланилди.
#СукутСақлама #Қонунлар
Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича, жорий йилнинг 2 сентябрь куни қизи унга қўнғироқ қилиб, ўгай отаси Соипов Ғулом уларнинг уйига келиб унга тегажоғлик қилгани учун уйдан зўрға қочиб кетганини айтади (ҳозирда эр-хотин бирга яшамайди, лекин расмий равишда никоҳ бекор бўлмаган). Бундан ташқари, қиз онасига эркак аввал ҳам унга шилқимлик қилганини айтади. Она дарҳол ҳуқуқ-тартибот идораларига мурожаат қилади.
Кейинчалик, 7 октябрь куни 1981 й.т. Ғулом Гапурович Соипов яна маст ҳолатда ўғли билан учрашиш баҳонасида турмуш ўртоғининг уйига келиб, жанжал кўтариб, аёл болалар билан яшаётган уйнинг ойналарини синдириб, ҳимоя ордери талабларини бузиб, майда безорилик содир этган. Мазкур ҳолат юзасидан ҳуқуқ-тартибот идораларига ҳам мурожаат қилинган.
Суд ишини кўриб чиқишда маълум бўлишича, 1981 й.т. Соипов Ғулом Ғапурович сўнгги йил давомида бир неча бор маъмурий жавобгарликка тортилган ва ҳеч қаерда ишламаган.
Судда Саипов Ғулом Ғапурович ўз айбига қисман иқрор бўлиб, вояга етмаган қизга нисбатан ҳатти-ҳаракатларини тан олмади.
Жиноят ишлари бўйича Янгийўл шаҳар суди томонидан 2024 йилнинг 8 октябрь куни 1981 й.т. Соипов Ғулом Ғапурович ЎзР МЖтК 41-1 (Шаҳвоний шилқимлик), 183 (Майда безорилик) ва 206-1 (Тазйиқ ўтказган ва (ёки) зўравонлик содир этган ёхуд уларни содир этишга мойил бўлган шахс томонидан ҳимоя ордери талабларини бажармаслик) моддаларида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор деб топилди ва унга 10 сутка маъмурий қамоққа олиш тарзидаги жазо қўлланилди.
#СукутСақлама #Қонунлар
ЎзР Бош прокуратурасига мурожаат
Nemolchi.uz таҳририяти мунтазам равишда гендер зўравонлиги билан боғлиқ суд қарорларини таҳлил қилиб боради. Эътибор беришимизча, 41-1-модда (Шаҳвоний шилқимлик) бўйича маъмурий ишларда кўпинча жабрланувчининг вояга етмаганлиги кўрсатилиб, лекин туғилган санаси ва йили ёзилмайди.
ЎзР Олий Суд Пленумининг 30.11.2018 й. 35-сонли қарорида шаҳвоний шилқимликка тушунча берилган ва унда кўрсатилишича, "Ўн олти ёшга тўлмаган шахсга нисбатан содир этилган шаҳвоний шилқимлик кўринишидаги уятсиз-бузуқ ҳаракатлар ЖК 129-моддаси билан квалификация қилиниши лозим", яъни 16 ёшга тўлмаганларга нисбатан шаҳвоний шилқимлик ҳолатлари Жиноят кодексининг тегишли моддаси билан кўриб чиқилиши керак.
Афсуски, ички ишлар органлари ходимлари, шунингдек, судлар томонидан доимо ҳам бу талабга амал қилинмайди. Таҳририятимиз 16 ёшгача бўлган болаларга нисбатан шаҳвоний шилқимлик қилинган, аммо жиноий ҳуқуқбузарлик сифатида таснифланмаган камида иккита ҳолатдан хабардор:
1️⃣ Жорий йилнинг 22 июль куни 1991 й.т. Хусанов О. бирга яшовчи аёлининг вояга етмаган қизи билан уйда ёлғиз қолган пайтда унга шилқимлик қилиб, бўса олишни таклиф қилган, бу борада тажриба орттиришини айтган. У ЎзР МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилган жиноятда айбдор деб топилди ва унга шу модда билан 5 (беш) сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди. Кейинчалик таҳририятга жабрланувчининг таниши боғланиб, қиз жорий йилнинг июль ойида 15 ёшга тўлганини айтди.
2️⃣ 26 сентябрь куни маст ҳолатда бўлган 45 ёшли Ғайрат Абдуллаев вояга етмаган қизга илакишиб, юзи ва лабларидан ўпа бошлаган, сўнг уни кўтариб подъездга олиб кирган. У уни кўтариб олиб кетганини ҳисобга олсак, қизнинг кичкина бўлиши эҳтимоли катта. Бироқ тергов ва суд буни уятсиз ҳатти-ҳаракатлар эмас, балки шаҳвоний шилқимлик деб малакалаган. Эркак Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 41-1-моддасига асосан 5 сутка қамоққа олинган.
3️⃣ 19 август куни 24 ёшли такси ҳайдовчиси Шералиев Д. 3 нафар йўловчи аёлга шилқимлик қилиб, уларга презерватив кўрсатган. ОАВ жабрланган хорижлик аёллар рус тилини билмаслигини билдирса-да, улардан бири рус тилини яхши билган ва унинг ниятини тушунган. Қурбонлар 14-15 ёшларда бўлган, бироқ улардан бирининг онаси хабар берганидек, на терговчи, на судья қизларнинг ёшини сўрамаган. Ҳайдовчи 41-1-модда билан айбдор деб топилиб, 5 сутка маъмурий қамоқ жазосини олган.
Икки ҳолатда жабрланувчиларнинг ёши ҳақидаги маълумотлар уларнинг қариндошлари ёки танишлари билан шахсий алоқалар орқали маълум бўлди - аммо бизда вояга етмаганларга нисбатан 41-1-модда бўйича барча суд қарорларини текшириш имкони йўқ. Биз бундай ҳолатлар кўпайиб кетишидан хавотирдамиз ва Бош прокуратурадан 41-1-моддага асосан чиқарилган ва вояга етмаганлар жабрланган бўйича маъмурий қарорларни текшириб, керак бўлса, қонунда белгиланган тартибда протест келтирилишини сўраймиз.
#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз #Қонунлар
Nemolchi.uz таҳририяти мунтазам равишда гендер зўравонлиги билан боғлиқ суд қарорларини таҳлил қилиб боради. Эътибор беришимизча, 41-1-модда (Шаҳвоний шилқимлик) бўйича маъмурий ишларда кўпинча жабрланувчининг вояга етмаганлиги кўрсатилиб, лекин туғилган санаси ва йили ёзилмайди.
ЎзР Олий Суд Пленумининг 30.11.2018 й. 35-сонли қарорида шаҳвоний шилқимликка тушунча берилган ва унда кўрсатилишича, "Ўн олти ёшга тўлмаган шахсга нисбатан содир этилган шаҳвоний шилқимлик кўринишидаги уятсиз-бузуқ ҳаракатлар ЖК 129-моддаси билан квалификация қилиниши лозим", яъни 16 ёшга тўлмаганларга нисбатан шаҳвоний шилқимлик ҳолатлари Жиноят кодексининг тегишли моддаси билан кўриб чиқилиши керак.
Афсуски, ички ишлар органлари ходимлари, шунингдек, судлар томонидан доимо ҳам бу талабга амал қилинмайди. Таҳририятимиз 16 ёшгача бўлган болаларга нисбатан шаҳвоний шилқимлик қилинган, аммо жиноий ҳуқуқбузарлик сифатида таснифланмаган камида иккита ҳолатдан хабардор:
1️⃣ Жорий йилнинг 22 июль куни 1991 й.т. Хусанов О. бирга яшовчи аёлининг вояга етмаган қизи билан уйда ёлғиз қолган пайтда унга шилқимлик қилиб, бўса олишни таклиф қилган, бу борада тажриба орттиришини айтган. У ЎзР МЖтКнинг 41-1-моддаси (шаҳвоний шилқимлик) 1-қисмида назарда тутилган жиноятда айбдор деб топилди ва унга шу модда билан 5 (беш) сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди. Кейинчалик таҳририятга жабрланувчининг таниши боғланиб, қиз жорий йилнинг июль ойида 15 ёшга тўлганини айтди.
2️⃣ 26 сентябрь куни маст ҳолатда бўлган 45 ёшли Ғайрат Абдуллаев вояга етмаган қизга илакишиб, юзи ва лабларидан ўпа бошлаган, сўнг уни кўтариб подъездга олиб кирган. У уни кўтариб олиб кетганини ҳисобга олсак, қизнинг кичкина бўлиши эҳтимоли катта. Бироқ тергов ва суд буни уятсиз ҳатти-ҳаракатлар эмас, балки шаҳвоний шилқимлик деб малакалаган. Эркак Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 41-1-моддасига асосан 5 сутка қамоққа олинган.
3️⃣ 19 август куни 24 ёшли такси ҳайдовчиси Шералиев Д. 3 нафар йўловчи аёлга шилқимлик қилиб, уларга презерватив кўрсатган. ОАВ жабрланган хорижлик аёллар рус тилини билмаслигини билдирса-да, улардан бири рус тилини яхши билган ва унинг ниятини тушунган. Қурбонлар 14-15 ёшларда бўлган, бироқ улардан бирининг онаси хабар берганидек, на терговчи, на судья қизларнинг ёшини сўрамаган. Ҳайдовчи 41-1-модда билан айбдор деб топилиб, 5 сутка маъмурий қамоқ жазосини олган.
Икки ҳолатда жабрланувчиларнинг ёши ҳақидаги маълумотлар уларнинг қариндошлари ёки танишлари билан шахсий алоқалар орқали маълум бўлди - аммо бизда вояга етмаганларга нисбатан 41-1-модда бўйича барча суд қарорларини текшириш имкони йўқ. Биз бундай ҳолатлар кўпайиб кетишидан хавотирдамиз ва Бош прокуратурадан 41-1-моддага асосан чиқарилган ва вояга етмаганлар жабрланган бўйича маъмурий қарорларни текшириб, керак бўлса, қонунда белгиланган тартибда протест келтирилишини сўраймиз.
#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз #Қонунлар
Унаштирилган қизини ваҳшийларча ўлдирган эркак 17 йилга озодликдан маҳрум этилди
Маҳкум Б.Элмуродов жабрланувчи Р. билан унаштирилган бўлган. Улар 2023 йилда Телеграм тармоғида танишган, тез орада дўстона ёзишмалар улар ўртасидаги муносабатларга олиб келди ва ёшлар унаштирилди. Элмуродов қизни доимо рашк қилар, уни назорат қилишга ҳаракат қилган. Қизга эса бу ишлар ёқмасди.
Рашкдан келиб чиқадиган жанжаллар туфайли Р. муносабатларга нуқта қўйиш ҳақида гапира бошлайди, бу эса Элмуродовни қаттиқ ғазаблантиради. У мунтазам равишда қизни ўлдириш билан қўрқитиб, жисмоний зўравонлик ишлатган ва уни таъқиб қилган. Эркак қиз унга тегишли бўлмаса, бошқа ҳеч уйлана олмаслигини ва қамоқ жазосидан қўрқмаслигини айтади.
Элмуродов қотилликка жиддий тайёрланган: у Самарқанд шаҳридаги Сиёб бозоридан ошхона пичоғи сотиб олади.
2023 йил 7 апрель куни Элмуродов қизнинг уйига келади. Унинг режасига ҳеч ким тўсқинлик қилмаслиги учун қизни уйдан олиб чиқади. Элмуродов олдиндан яшириб қўйган пичоқ билан қизнинг қорни ва сон қисмига бир нечта жароҳатлар етказган. Қизнинг қочишга уринишлари қотилни янада ғазаблантирди ва у унинг орқа, қўллари ва бел қисмига бир неча марта пичоқ санчди. Элмуродов буларнинг барчасини ҳайратдан қимирлаёлмай қолган қизнинг бувисининг кўз ўнгида қилган.
Қиз касалхонага етиб бормасдан вафот этади. Жиноят содир этилганидан кейин Элмуродов ички ишлар органларига бориб, ўз айбига иқрор бўлади.
Судда Элмуродов ўз айбига тўлиқ иқрор бўлиб, марҳума ўз ўлимига ўзи сабабчи экани, қўнғироқларига жавоб бермай, унга эътибор бермагани, уни ташлаб кетмоқчи бўлганини айтиб, жазони енгиллаштиришларини сўрайди. Қизни жуда яхши кўрганидан уни бировларга раво кўрмаганини пеш қилади.
Жиноят ишлари бўйича Самарқанд туман суди 2024 йил 13 сентябрь куни 1996 й.т. Элмуродов Бекпўлатни ЎзР ЖКнинг 112-моддаси 1-қисми, шунингдек, 97-моддаси 2-қисми “г” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор деб топди ва унга 17 йил 1 ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазосини умумий режимли колонияда ўташ жазосини тайинлади.
#СукутСақлама #ЗўравонликданҲолиЎзбекистон #Қонунлар
Маҳкум Б.Элмуродов жабрланувчи Р. билан унаштирилган бўлган. Улар 2023 йилда Телеграм тармоғида танишган, тез орада дўстона ёзишмалар улар ўртасидаги муносабатларга олиб келди ва ёшлар унаштирилди. Элмуродов қизни доимо рашк қилар, уни назорат қилишга ҳаракат қилган. Қизга эса бу ишлар ёқмасди.
Рашкдан келиб чиқадиган жанжаллар туфайли Р. муносабатларга нуқта қўйиш ҳақида гапира бошлайди, бу эса Элмуродовни қаттиқ ғазаблантиради. У мунтазам равишда қизни ўлдириш билан қўрқитиб, жисмоний зўравонлик ишлатган ва уни таъқиб қилган. Эркак қиз унга тегишли бўлмаса, бошқа ҳеч уйлана олмаслигини ва қамоқ жазосидан қўрқмаслигини айтади.
Элмуродов қотилликка жиддий тайёрланган: у Самарқанд шаҳридаги Сиёб бозоридан ошхона пичоғи сотиб олади.
2023 йил 7 апрель куни Элмуродов қизнинг уйига келади. Унинг режасига ҳеч ким тўсқинлик қилмаслиги учун қизни уйдан олиб чиқади. Элмуродов олдиндан яшириб қўйган пичоқ билан қизнинг қорни ва сон қисмига бир нечта жароҳатлар етказган. Қизнинг қочишга уринишлари қотилни янада ғазаблантирди ва у унинг орқа, қўллари ва бел қисмига бир неча марта пичоқ санчди. Элмуродов буларнинг барчасини ҳайратдан қимирлаёлмай қолган қизнинг бувисининг кўз ўнгида қилган.
Қиз касалхонага етиб бормасдан вафот этади. Жиноят содир этилганидан кейин Элмуродов ички ишлар органларига бориб, ўз айбига иқрор бўлади.
Судда Элмуродов ўз айбига тўлиқ иқрор бўлиб, марҳума ўз ўлимига ўзи сабабчи экани, қўнғироқларига жавоб бермай, унга эътибор бермагани, уни ташлаб кетмоқчи бўлганини айтиб, жазони енгиллаштиришларини сўрайди. Қизни жуда яхши кўрганидан уни бировларга раво кўрмаганини пеш қилади.
Жиноят ишлари бўйича Самарқанд туман суди 2024 йил 13 сентябрь куни 1996 й.т. Элмуродов Бекпўлатни ЎзР ЖКнинг 112-моддаси 1-қисми, шунингдек, 97-моддаси 2-қисми “г” бандида назарда тутилган жиноятларни содир этганликда айбдор деб топди ва унга 17 йил 1 ой муддатга озодликдан маҳрум қилиш жазосини умумий режимли колонияда ўташ жазосини тайинлади.
#СукутСақлама #ЗўравонликданҲолиЎзбекистон #Қонунлар
Жинс бўйича камситишни тарғиб қилганлик учун жазо бўйича ЙИЛ ЯКУНЛАРИ
Бундан роппа-роса бир йил аввал 2023 йил 31 октябрда Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси 189-2-модда (Жинс бўйича камситишни тарғиб қилиш) билан тўлдирилди. Биз ушбу модда қандай ҳолатларда ва қачон ишлатилишини аниқлашга қарор қилдик.
Ўзбекистон Олий суди матбуот котиби Азиз Абидовнинг Nemolchi.uz таҳририятига маълум қилишича, 1 йил давомида Ўзбекистонда жинс бўйича камситишни тарғиб қилган 7 нафар шахс жавобгарликка тортилган. Биз бу шахсларга тегишли барча ишларни топдик.
1️⃣Илк кейс Sahil Street Food кафеси билан боғлиқ бўлиб, бу ҳақида журналист Инобат Ахатова сўзлаб берганди. Уни дугоналари билан кечқурун кафега киритишмади, кафе ходими кечқурун 10 яримдан кейин аёлларга кириш мумкин эмаслигини билдиради. 2023 йилнинг 30 ноябрь куни кафе эгаси ва унинг ходими айбдор деб топлиби, ҳар бирига 6,6 млн сўм миқдорида жарима қўлланилди.
2️⃣ 2023 йилнинг 11 ноябрь куни эркак ўзининг “Telegram” ижтимоий тармоғидаги “ilm_markazi” номли профили орқали ўқув марказига ўқитувчи олиш мақсадида "истарали 20 дан 30 ёшгача бўлиши агар аёл киши бўлса ҳижобли бўлсин" деб эълон берган. 11 декабрь куни суд уни жинс бўйича камситишни тарғиб қилганликда айбдор деб топиб, 3,3 млн сўм миқдорида жарима жазоси қўлланилади.
3️⃣ 2024 йилнинг 24 январь куни блогерлар Ш.Отохонов ва Р.Абдуакимовлар “Instagram” ижтимоий тармоқлар орқали, тазйиқни, зўравонликни ёки шавқатсизликни хамда жинс бўйича камситишни тарғиб қилганлиги юзасидан ИИО ходимлари томонидан улар билан профилактик суҳбат олиб бориш мақсадида ИИБ биносига таклиф қилишганида, ИИО ходимларининг қонуний талабларини бажармасдан, қаршилик кўрсатишган. Суд уларни қатор ҳуқуқбузарликларни (МжТК 189-1, 189-2 1-қисми, 194 ва 195 моддалари) содир этганликда айбдор деб топиб, ҳар бирига 15 суткадан маъмурий қамоқ жазосини тайинлади.
4️⃣ 2024 йилнинг 21 апрель куни Янгибозор автовокзалида Дамас русумли автомашина ҳайдовчиси йўловчи сифатида ўтирмоқчи бўлган аёлга автомашина олд ўриндиғига аёл қизларни ўтиришига рухсат бермаслигини, аёллар автомашинани орқа ўриндиғида ўтиришлари лозимлигини айтади. 1 май куни суд уни жинс бўйича камситишни тарғиб қилишда айбдор топиб, 5,1 млн сўм жарима жазосини тайинлади.
5️⃣ 2024 йилнинг май ойида Сайхунобод туманидаги танишининг тўйида, “Осиё” номли тўйхонада аёлларга боғлиқ бўлган мавзуда диний маъруза қилиб, “аёлларни бола туғиб берувчи завод эканликлари, эркаклар уларни намоз ўқишга, эътиқодли бўлишга оғзаки тарғиб қилишлари кераклиги, аёллар мазкур эътиқодни бажармаган тақдирда керак бўлса уларни калтаклаш орқали ҳам ушбу эътиқодни мажбуран бажартиришлари керак”лиги ҳақидаги қарашларни омма олдида оқлаган. 13 июнь куни суд имом ўринбосарини жинс бўйича камситишни тарғиб қилганликда айбдор деб топиб, 6,8 млн сўм жарима жазосини тайинлайди.
Эслатиб ўтамиз, 2024 йилнинг 21 октябрь куни Расул Кушербаев эркакларга мурожаат қилади: «Оиладаги бошлиқ ролингизни аёл кишига топширманг! Акс ҳолда оилада фарзанд фарзандлигини, аёл она ва эрга бўйсунувчи хотинлигини унутали». Кейинроқ у гендер тенглигига тупурганини билдирди.
Шунга қарамай, собиқ депутат ўз сўзлари учун ҳалигача жавобгарликка тортилмаган. Нега қонун барча учун тенг эмас? Нега йўналишли такси ҳайдовчиси аёлни олд ўриндиққа ўтиришига рухсат бермагани учун 5 млн сўм жаримага тортилади-ю, катта аудиторияга эга бўлган жамоат арбобининг қилмишига кўз юмилади?
#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз #Қонунлар
Бундан роппа-роса бир йил аввал 2023 йил 31 октябрда Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси 189-2-модда (Жинс бўйича камситишни тарғиб қилиш) билан тўлдирилди. Биз ушбу модда қандай ҳолатларда ва қачон ишлатилишини аниқлашга қарор қилдик.
Ўзбекистон Олий суди матбуот котиби Азиз Абидовнинг Nemolchi.uz таҳририятига маълум қилишича, 1 йил давомида Ўзбекистонда жинс бўйича камситишни тарғиб қилган 7 нафар шахс жавобгарликка тортилган. Биз бу шахсларга тегишли барча ишларни топдик.
1️⃣Илк кейс Sahil Street Food кафеси билан боғлиқ бўлиб, бу ҳақида журналист Инобат Ахатова сўзлаб берганди. Уни дугоналари билан кечқурун кафега киритишмади, кафе ходими кечқурун 10 яримдан кейин аёлларга кириш мумкин эмаслигини билдиради. 2023 йилнинг 30 ноябрь куни кафе эгаси ва унинг ходими айбдор деб топлиби, ҳар бирига 6,6 млн сўм миқдорида жарима қўлланилди.
2️⃣ 2023 йилнинг 11 ноябрь куни эркак ўзининг “Telegram” ижтимоий тармоғидаги “ilm_markazi” номли профили орқали ўқув марказига ўқитувчи олиш мақсадида "истарали 20 дан 30 ёшгача бўлиши агар аёл киши бўлса ҳижобли бўлсин" деб эълон берган. 11 декабрь куни суд уни жинс бўйича камситишни тарғиб қилганликда айбдор деб топиб, 3,3 млн сўм миқдорида жарима жазоси қўлланилади.
3️⃣ 2024 йилнинг 24 январь куни блогерлар Ш.Отохонов ва Р.Абдуакимовлар “Instagram” ижтимоий тармоқлар орқали, тазйиқни, зўравонликни ёки шавқатсизликни хамда жинс бўйича камситишни тарғиб қилганлиги юзасидан ИИО ходимлари томонидан улар билан профилактик суҳбат олиб бориш мақсадида ИИБ биносига таклиф қилишганида, ИИО ходимларининг қонуний талабларини бажармасдан, қаршилик кўрсатишган. Суд уларни қатор ҳуқуқбузарликларни (МжТК 189-1, 189-2 1-қисми, 194 ва 195 моддалари) содир этганликда айбдор деб топиб, ҳар бирига 15 суткадан маъмурий қамоқ жазосини тайинлади.
4️⃣ 2024 йилнинг 21 апрель куни Янгибозор автовокзалида Дамас русумли автомашина ҳайдовчиси йўловчи сифатида ўтирмоқчи бўлган аёлга автомашина олд ўриндиғига аёл қизларни ўтиришига рухсат бермаслигини, аёллар автомашинани орқа ўриндиғида ўтиришлари лозимлигини айтади. 1 май куни суд уни жинс бўйича камситишни тарғиб қилишда айбдор топиб, 5,1 млн сўм жарима жазосини тайинлади.
5️⃣ 2024 йилнинг май ойида Сайхунобод туманидаги танишининг тўйида, “Осиё” номли тўйхонада аёлларга боғлиқ бўлган мавзуда диний маъруза қилиб, “аёлларни бола туғиб берувчи завод эканликлари, эркаклар уларни намоз ўқишга, эътиқодли бўлишга оғзаки тарғиб қилишлари кераклиги, аёллар мазкур эътиқодни бажармаган тақдирда керак бўлса уларни калтаклаш орқали ҳам ушбу эътиқодни мажбуран бажартиришлари керак”лиги ҳақидаги қарашларни омма олдида оқлаган. 13 июнь куни суд имом ўринбосарини жинс бўйича камситишни тарғиб қилганликда айбдор деб топиб, 6,8 млн сўм жарима жазосини тайинлайди.
Эслатиб ўтамиз, 2024 йилнинг 21 октябрь куни Расул Кушербаев эркакларга мурожаат қилади: «Оиладаги бошлиқ ролингизни аёл кишига топширманг! Акс ҳолда оилада фарзанд фарзандлигини, аёл она ва эрга бўйсунувчи хотинлигини унутали». Кейинроқ у гендер тенглигига тупурганини билдирди.
Шунга қарамай, собиқ депутат ўз сўзлари учун ҳалигача жавобгарликка тортилмаган. Нега қонун барча учун тенг эмас? Нега йўналишли такси ҳайдовчиси аёлни олд ўриндиққа ўтиришига рухсат бермагани учун 5 млн сўм жаримага тортилади-ю, катта аудиторияга эга бўлган жамоат арбобининг қилмишига кўз юмилади?
#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз #Қонунлар
