​Жорий йилнинг июль ойида Буюк Британияда даҳшатли қотиллик содир бўлди: учта аёл, BBC спорт шарҳловчиси Жон Хантнинг рафиқаси ва икки қизи - Кэрол Хант, Ханна Хант ва Луиза Хант ўлдирилди.

Қотил Кайл Клиффорд ҳибсга олинди.

Феминист ва психолог Джессика Тейлор ёзади:

“Ҳамма Кайл Клиффорд “руҳий саломатлик билан боғлиқ муаммолардан азият чеккан”, бу унинг уч аёлни боғлаб, отиб ташлашига сабаб бўлиши мумкин” деб тахмин қилишдан олдин, бу ерда бир нечта фактларни айтиб ўтсам:

1. Адабиётларда қотилликка олиб келадиган руҳий касалликлар рўйхати ёки тавсифи келтирилмаган.

2. Эркаклар хоҳлагани учунгина аёлларни ўлдиради.

3. Эркаклар аёлларни бундан нимадир олаётганлари учун ўлдиришади.

4. Эркаклар аёлларни улардан нафратлангани ва патриархал қарашларидан келиб чиқиб ўлдиради.

5. Эркаклар аёлларни бу нарса уларга ёққани учун ўлдиришади.

6. Эркаклар аёлларни биз улар ўсган токсик, шафқатсиз, мизогинистик, зўравон жамиятни ўзгартириш учун ҳеч нарса қилмаётганимиз учун ўлдирмоқда.

Одамлар қотиллик қилган эркаклар руҳий касаллиги ҳақида важларни иккита сабабга кўра келтиришади:

1. Айблов ёки жазони камайтириш мақсадида гумонланувчини қонуний асосларда ҳимоя қилиш.

2. Ҳеч ким бу зўравонликнинг ижтимоий ва тизимли муаммо эканлигини тан олмаслиги учун уларнинг ҳаракатларидан психологик жиҳатдан узоқлашиш - ҳаммамиз буни "руҳий касаллик" туфайли юзага келган "ягона ҳодиса" деб кўрсатишда давом этишимиз мумкин.

#СукутСақлама #фемицид

​Самарқандда эркак ўз хотининини шафқатсизларча ўлдирди

Воқеа 7 сентябрь куни тахминан 14:00 да Жомбой туманида содир бўлган. Эр-хотин ўртасида низо юзага келади, шундан сўнг аёл Пайариқ туманидаги ота уйига кетишга аҳд қилади.

35 ёшли эркак йўлда хотинига етиб олиб, қўлидаги ошхона пичоғи билан дастлаб ўнг кўкрак соҳасига санчиган. Пичоқ дастаси синганида, ердаги тошни олиб, аёлнинг бошига бир неча марта урган. Олинган жароҳатлар натижасида у воқеа жойида вафот этган.

Мазкур ҳолат юзасидан Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг 97-моддаси (ўта шафқатсизлик билан қасддан одам ўлдириш) билан жиноят иши қўзғатилган. Гумонланувчи қўлга олинган.

#СукутСақлама

​Лиза Рэндалл нафақат етук физик, Гарвард профессори ва дунёдаги энг кўп иқтибос келтириладиган олималардан бири. У мураккаб илмий ғояларни ҳамма учун тушунарли қила олган истеъдодли ёзувчи ҳамдир.

Ўзининг "Knocking on Heaven’s Door" китобида муаллиф Рендалл коинот сирларини ўрганади ва ўқувчиларни интеллектуал саргузаштга чорлайди.

Китобда Лиза стандарт модел, фундаментал кучлар ва беш ўлчамли фазода тортишиш кучини тасвирловчи Рэндалл-Сундрум модели каби мураккаб илмий тушунчаларни содда ва тушунарли тарзда тушунтиради.

Манба: Burning hut

#СукутСақлама #ИлмФандаАёллар

​Бу расмда онам атиги 3 ёшда. Шу йилнинг 27 августида оламдан ўтдилар. Мен доимо ўйланаман, нега бугунги кунда кўплаб ватандошларим уйларига сурат осишни ёқтирмайди. Айниқса жамиятнинг бир қисми турли тақиқлар, жумладан, фотосуратларни тақиқлаш билан танилган радикал ғоялар таъсири остида. Мен учун эса суратлар ниҳоятда қимматли. Бу расм нафақат оилам тарихидан сўзлайди, балки ҳаёт қанчалик тез ўтишини ҳам эслатади. Расмдаги қизалоқ шу кунларда бизни тарк этиб, ўз тарихини қолдирди. Шубҳасиз, онамнинг, эски расмдаги бу қизалоқнинг тарихи давр фонида ўқувчига қизиқарли бўлади, чунки ҳеч нима бутун даврни бир инсоннинг ҳаёти ва тақдиридай акс эттирмайди.

Онам Сталин қатағонлари авжига чиққан пайтда туғилган. Марҳума раҳматли бувим, онамнинг онаси, ўша йилларни доим даҳшат билан эсларди, бу ерда уларнинг қўрқувларини тасвирлаш имконсиз.
Бобом, онамнинг отаси, ўша пайтда ёш бўлса-да, Ўзбекистон ССР ҳукуматида ишларди. У Ўзбекистоннинг биринчи раҳбари ва аслида Ўбекистонинг асосчиси бўлган Файзулла Хўжаев томонидан юқори лавозимларга кўтарилганлардан эди. Аммо қатағонлар Файзулла Хўжаевга етиб келганда у билан алоқадор кўпчилик сохта айбловлар билан қатағон қилинди. Бобомни уруш арафасида қамоққа олишди. Иккинчи жаҳон уруши бошланиши совет тузумини номақбул кишиларни бошқача жазолашга ундади. Чекистлар бобомга шарт қўйишди: ё уни ва бутун оиласини қамоққа олишади, ёки у фронтга боради. Бобомнинг ўшанда катта оиласи — бувим, тўртта қизи ва онаси бор эди. Бобом урушга кетди ва 1944-йилда тирик бўлса-да, оғир ярадор ҳолда қайтди. У 12 та мураккаб жарроҳлик амалиётини бошдан кечирди ва 1946-йилда жуда ёш вафот этди. Шу пайтга келиб бобом ва бувимнинг ўғли туғилган, аммо у бобом вафотидан бир неча ой олдин оламдан ўтган. Қизларидан бири ҳам вафот этди — ўша йилларда болалар ўлими юқори эди. Бобомнинг вафотидан сўнг бувим уч қизи билан қолди. Ёрдам йўқ эди, аммо кўп қариндошлар “эркаксиз аёл болаларни тарбиялай олмайди” деб, бувимга янги эр излашга тушди. Бироқ бувим қизларни эркаксиз вояга етказди. Онам улғайгач, иккита синглиси унинг зиммасига тушди, бувим эса Тошкент пахта тозалаш заводида муҳандис бўлиб ишлай бошлади. Бу Ўзбекистонда, айниқса аёл киши учун...

Давоми сайтимизда: https://nemolchi.uz/bir-ismatda-aks-jetgan-davr/

Анвар Назиров

#СукутСақлама

Самарқандда эри томонидан доимо калтакланиб келган аёл ўзини ўлдирди

Самарқандда эри муттасил калтаклаб, мардикорликка чиқишга мажбур қилган аёл ўзини ўлдирди. Бугун.уз манбаларига кўра, эркак хотининг мардикорликдан ишлаган пулларини ҳам олиб қўйган.

Аниқланишича, эркак нафақат хотинини, балки вояга етмаган бир ўғил ва бир қизини ҳам калтаклаб келган. Суриштирувга кўра, аёлнинг отасида қон босими баланд бўлгани учун у муаммони уйидагиларга айта олмаган. Аммо, ота-онаси қизининг мунтазам калтаклар ичида яшаётганидан хабар топган. Куёвига насиҳат бериш учун келганида уларни уйдан ҳайдаб юборган.

Эркак хотинини уриб, аҳволини оғирлаштириб қўйганида шифокор чақиришга ёки касалхонага боришга рухсат бермаган. Қайнонаси эса, «ўша ердан ўлигинг келсин» деб, касал ҳолида ҳайдаб юборган.

Аёл ўзини ўлдирган тунда болалар онасининг жасадини кўрганини айтган. Янгаси эса уларнинг «қулоғига қурт солиш» билан қўрқитиб, ухлашга мажбур қилган. Эркак шу куни аёлнинг ҳолидан хабар олиш учун келган яна икки кишини пичоқлаган.

Унга нисбатан ЖКнинг 103-моддаси 2-қисми «а» банди билан 8 йил озодликдан маҳрум қилиш жазоси, ЖКнинг 104-моддаси 2-қисми «б,л» бандлари билан 5 йил озодликдан маҳрум қилиш жазоси, ЖК 109-моддаси 2-қисми билан 1 йил озодликни чеклаш жазоси, ЖКнинг 59,61-моддалари тартибида, 9 йил озодликдан маҳрум қилиш жазоси тайинланган.

#СукутСақлама

Самарқандда қариндошлар келинини вояга етмаган болалари кўз ўнгида калтаклади. Биз аёл ва унинг қизлари учун ҳимоя сўраймиз.

Ирода ва Жалол (исмлар ўзгартирилган) уч нафар фарзанднинг ота-онаси бўлишган. Улар Самарқандда катта ҳовлида эрининг кўпчилик бўлган қариндошлари билан турар эди. Ирода Тожикистон фуқароси, Жалол ва фарзандлари Ўзбекистон фуқаролари. Жалол олти ой олдин вафот этди. Ироданинг қарамоғида уч нафар вояга етмаган фарзанди қолди. Қайнона бир неча қариндошлари билан келишиб, келин ва невараларини Жалол вафотидан кейин уйдан ҳайдайди. Ирода эрига ҳадя келишуви орқали ўтган (ва унинг васиятига кўра, болаларга ўтиши керак бўлган) хонадонга кўчиб ўтади. Бироқ у ерда яшаш Ирода учун хавфли — у Тожикистон фуқароси бўлгани учун рўйхатдан ўтган жойда, қайнонаси билан ҳовлида яшаши керак. Акс ҳолда, эртами-кечми у мамлакатдан депорт қилиниши ва болаларидан ажралиши мумкин.

Ирода суд орқали Ўзбекистон қонунларини бузмаслик учун ҳовлига кўчиб ўтиш рухсатини олади. Аммо ҳалигача у ерга кира олмаяпти. Можаролар туфайли Ирода ҳимоя ордерини олишга мажбур бўлди. У унга ёрдам бердими? Видеода бу саволга жавобни кўришингиз мумкин. Кеча қайнона, унинг қизларидан бири Шамсия қизи Ясемин билан, иккинчи овсин Лола онаси Эмма ва холаси билан Иродага ҳовлига мажбуран киргизиб қўйиш тўғрисидаги суд қарори туфайли ҳужум қилиб, калтаклашди.

Яхшиямки, аёл жиддий жароҳат олмаган, аммо бу воқеа болаларнинг кўз ўнгида содир бўлган. Тасаввур қилинг-а, болалар бувиси ва аммалари онасини калтаклаётганини кўриб, қандай даҳшатга тушишган! Бу жанжалларни доимо кузатиб, қандай стресс остида яшашмоқда? Бу болаларнинг айби нима?

Nemolchi.Uz таҳририятида бундай ҳолларда Ўзбекистон қонунчилиги ва ижтимоий хизматлар самарадорлиги борасида кўплаб саволлар бор. Оиладаги зўравонлик боланинг руҳиятига қандай таъсир қилишига эътибор бермасдан, ҳимоя ордерини бузган одамларни неча мартагача жаримага тортиш мумкинми? Бу аёл қонунни бузмай, қизлари билан тинч-тотув яшаши учун нима қилиши керак? Давлат уларнинг манфаатларини қандай ҳимоя қилади?

#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз

​BBC Ҳиндистондаги доялар ота-оналарнинг босимига учраб, қиз чақалоқларни ўлдиришгани ҳақидаги ўз тадқиқотини чоп этди.
⠀
Доялардан бири Ҳакия Девининг сўзларига кўра, таҳдидлар туфайли полицияга мурожаат қилишнинг иложи бўлмаган.
⠀
“Фарзанди қиз бўлиб туғилган оила аъзолари хонани қулфлаб, орқамизда таёқ билан туришарди. Улар: “Бизнинг тўрт-бешта қизимиз бор. Уларни узатиш учун қалин пули берсак, оч қоламиз. Ва энди яна бир қиз туғилди. Уни ўлдиринг", - дейишарди деб ҳикоя қилди Ҳакия.
⠀
Туғилгандан кейин ўлдирилган қизларнинг сонини аниқлашнинг иложи йўқ, аммо доялардан бири 12 ёки 13 чақалоқни ўлдирганини тан олди, иккинчиси камида 15-20 қотиллик ҳақида гапирди.
⠀
BBC 1995 йилда номи ошкор этилмаган ноҳукумат ташкилотининг ҳисоботига иқтибос келтиришича, бир ҳудудда бир йилда 35 доя мингга яқин қизни ўлдирганини тахмин қилган. Ўша пайтда Ҳиндистоннинг Бихар штатида ярим миллиондан ортиқ доя бўлган ва чақалоқларни ўлдириш фақат шу штат билан чекланмаган.⠀
⠀
Ҳиндистонда 1960 йилларгача қизлар учун қалин бериш одати бўлган. Кейинчалик у бекор қилинса-да айрим штатларда сақланиб келган. 1990 йилларнинг ўрталаридан бошлаб дояларга қотилликдан қочишга ёрдам берила бошланди. Қизлар Биҳар пойтахти Патнага жўнатилган. У ерда улар фарзанд асраб олиш билан шуғулланадиган нодавлат ташкилотига топшириларди. Қутқарилган қизларга исмларидан олдин "Коси" сўзи қўйилган.
⠀
Бугунги кунда гўдакларни ўлдириш ҳақидаги хабарлар кам учрайди, аммо Ҳиндистонда жинсига қараб ҳомила олдириш ноқонуний бўлса-да, бу амалиёт ҳали ҳам кенг тарқалган.
⠀
Манба: тгк ayel_kz
⠀
#СукутСақлама #фемицид

​Мен 15 ёшдаман, Фарғона водийсиданман.
⠀
Мен ўқиб ўз устимда ишлашни хоҳлайман. Аввал хусусий мактабда ўқиганман, лекин бу йил мени оддий мактабга ўтказишди. Дадам мактабга боришимга рухсат бермайди. Инглиз тилини ўрганардим, чет элда ўқимоқчи эдим, лекин дадам менга қўл кўтаради, чет элда ўқисам, енгилтабиат бўлиб қоламан, деб ҳақорат қилади.
⠀
Мен ярим йилдан бери ҳеч ким билан мулоқот қилмайман. Чунки дадам ким биландир гаплашаётганимни билса, ўлдириши аниқ. Ички ишларга мурожаат қилмоқчи эдим, лекин қўрқаман. Отам юрист ва танишлари кўп.
⠀
Мени ҳеч ким тушунмайди ва ёрдам бермоқчи эмас. Нима қилишни билмаяпман. Бунақа ҳаётда яшагандан кўра ўзимни бир нима қилганим яхши...
⠀
===============
Sukut saqlama.uz га келган мактублардан. Сиз ҳам ўз ҳикоянгизни аноним тарзда юборишингиз мумкин: https://forms.gle/ZKCabhpzFM3ewTUz9

_______
#СукутСақлама #SukutSaqlama #Ўқувчилардан

​Лойиҳамиз таҳририятига қуйидаги мазмундаги аноним мурожаат келиб тушди: «Мен Фарғонаданман. Шаръий никоҳда эрим билан 2 йил яшадик. У менга қўл кўтара бошлади. Илк калтаклаганида мен уни кечирдим. Кейинчалик бу ҳолат тез-тез такрорланадиган бўлди, мен уйдан чиқиб, милицияга ариза бердим, менга судга оид тиббий экспертиза қилишди. Унга иш очилиб, суд бўлди, судья унга атиги 15 сутка қамоқ жазоси тайинлади. У қамоқда ўтириб чиқди ва чиққач, мендан ўч ола бошлади, гўёки мен фақат унга тегишлиман ва у билан яшашим керак. Кунлардан бир куни туғилган кундан қайтаётсам мен уйим олдида маст ҳолатда кутиб турган экан, мени тутиб олиб, ўлакса ҳолатгача калтаклади. Кейин ўз уйига олиб кетиб, мени 2 кун куч билан ушлаб турди, уни алдаб уйимга олиб боришига кўндирдим. Уйимдан эса ўғлим билан Тошкентга қочишга муваффақ бўлдим. Биз Тошкентга ҳеч нарсасиз устимизда нима бўлса, шундай келганмиз, на пул, на бошқа нарсамиз бор эди. Илтимос, бизга ёрдам беринг. Ҳозир яшашга жойимиз ҳам йўқ».

Ҳурматли аноним, бундай ҳолатга тушганингиздан афсусдамиз. Хабарни аноним йўллаганингиз учун сиз билан боғланиш имкони бўлмади, лекин жавобимиз сизга ўхшаш ҳолатга тушганлар учун фойдали бўлади, деб ўйлаймиз.
1️⃣ Сизга энг яқин бўлган "Инсон" ижтимоий хизматлар марказига мурожаат қилинг. Тошкент шаҳрида бундай марказлар иккита: бири Тошкент шаҳри, Мирзо Улуғбек тумани, Яҳё Ғуломов кўчаси, 38-уй, иккинчиси – Тошкент ш., Олмазор тумани, Чимбой МФЙ, Кичик ҳалқа йўли, 1-уйда жойлашган. Бошқа вилоятда бўлсангиз, сизга энг яқин марказни Ижтимоий ҳимоя миллий агентлиги сайти орқали билиб олишингиз мумкин: https://ihma.uz/

2️⃣ 1146 ишонч телефонига қўнғироқ қилинг. Бу Республика Зўрлик ишлатишдан жабр кўрган шахсларни реабилитация қилиш ва мослаштириш ҳамда ўз жонига қасд қилишнинг олдини олиш маркази рақами. Ушбу марказ вазиятни ўргангач, зўравонликдан жабр кўрган аёлларга вақтинчалик бошпана бериши мумкин (барча вилоятларда бўлимлари мавжуд)

3️⃣ Сизнинг ҳикоянгиздан келиб чиққан ҳолда, бирга яшовчи эркакка нисбатан Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 59-2-моддаси 2-қисми (Оилавий зўравонлик) билан маъмурий жазо қўлланилган. Бу жазо жиноий эмас, чунки давлатимиз бундай хатти-ҳаракатларни жиноят эмас, балки маъмурий ҳуқуқбузарлик деб билади. У яна зўравонлик қилгани учун, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига яна мурожаат қилсангиз, унга нисбатан ҳеч бўлмаганда 126-1-модданинг 2-қисми "Оиладаги зўравонлик" бўйича жиноий иш қўзғатишлари керак. Бундан ташқари, Жиноят кодексида зўрлик ишлатиб ғайриқонуний равишда озодликдан маҳрум қилиш учун жазо ҳам назарда тутилган (138-модда). Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга ариза билан Ўзбекистон ИИВ ҳузуридаги Хотин-қизлар билан ишлаш департаментининг “Ишонч телефони” 1259 рақамига қўнғироқ қилиб ёки шахсан бошқарма бошлиғи Абдуллаева Умида Ҳазратовнага (иш вақтида): +998 71 2561418 мурожаат қилишингиз мумкин.

4️⃣ Гендер зўравонликдан жабр кўрган инсон сифатида телеграм бот орқали бепул юридик маслаҳат олиш учун юристларимизга мурожаат қилишингиз мумкин: https://t.me/nemolchilaw_bot

5️⃣ Масалангиз гендер зўравонлиги билан боғлиқ бўлмаса, бепул юридик кўмак берувчи Мадад марказига мурожаат қилишингиз мумкин: advice.uz. Сиз, шунингдек, Тошкент давлат юридик университети қошидаги “Юридик клиника”га мурожаат қилиб, бепул оғзаки ёки ёзма маслаҳат олишингиз ҳамда ваколатли органларга ариза ёзишингиз мумкин.
Манзил: Тошкент ш., Сайлгоҳ кўчаси, 35. Мўлжал: Амир Темур ҳиёбони.
Телефон: 71 236-28-55, 71 233-66-36 (ички рақам 11-14)

#СукутСақлама #Маслаҳат #Кўмак

​Лиция Верде – илм-фан оламида номи янграётган астрофизик. 2012 йилда у ўзининг илк коинот сирларини ўрганишга қўшган новаторлик хиссаси учун космология соҳасидаги нуфузли Грубер мукофотига сазовор бўлди.

Космология соҳасидаги етакчи ва энг кўп тилга олинадиган мутахассислардан бири бўлиб, Верде энг мушкул саволларни жасорат билан ўз зиммасига олмоқда.

Коинотнинг кўринмас 96 фоизида нима яширинган? Қора материянинг табиати қандай? Бу сирларни очишда инсониятнинг энг илғор ақллари курашмоқда ва Лиция Верде - улар қаторида.

Унинг илмий фаолияти хайратга солади: NASA учун космик микротўлқинли нурланиш бўйича тадқиқотлардан тортиб, Барселона университети профессори ва Каталония тадқиқотлар институтида (ICREA) доимий тадқиқотчи мақомига қадар.

Верде ўз жамоаси билан биргаликда коинотнинг статистик таҳлилини олиб боради, унинг кенгайишини ўрганади ва космик масофаларни ўлчашнинг янги усулларини ишлаб чиқади.

Яқинда унинг жамоаси коинотни ўлчашнинг аниқлиги тўғрисидаги анъанавий таасуротни шубҳа остига олиб, космик маёқ сифатида фойдаланиладиган қизил гигантларнинг ёрқинлиги, уларнинг сайёраларни сингдириши туфайли алдамчи бўлиши мумкинлигини исботлади. Ушбу кашфиёт кўплаб турғун назарияларни қайта кўриб чиқишга мажбур қилади ва космосни ўрганишда янги уфқларни очади.

Burning hut

Турсуной таржима қилди

#СукутСақлама #ИлмФандаАёллар

​Тошкентдаги клиникалардан бирининг 55 ёшли шифокори беморга шилқимлик қилгани учун 5 сутка қамоқ жазосини олди

Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича, жорий йилнинг 19 сентябр куни ЛОР шифокори, 1969 й.т. Ирисметов Набижан жабрланувчига тиббий муолажа ўтказаётиб, энгашиб уни ўпди, шундан сўнг ҳеч нарса бўлмагандек ишини давом эттирди. Жабрланувчи аввалига қандай муносабатда бўлишни билмай, лекин бундай хатти-ҳаракати жазосиз қолишига йўл қўймади ва шаҳвоний шилқимлик ҳолати бўйича ариза билан ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларига мурожаат қилди.

Суд мажлисида Н.Ирисметов ўз айбига иқрор бўлиб, ўз қилмишини жабрланувчининг жуда жозибали экани, шунчаки ўзини тута олмагани билан изоҳлади.

Жиноят ишлари бўйича Юнусобод тумани суди томонидан 2024 йил 23 сентябрь куни 1969 й.т. Ирисметов Набижан Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.

Умид қиламизки, Н.Ирисметов ишлаб келган клиника раҳбарияти бу ҳолатни эътибордан четда қолдирмайди ва унга нисбатан интизомий чоралар кўради.

#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка

​Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмасидан: “2024 йил 24 сентябрь куни мактабдан метронинг “Новза” бекатигача кетаётган эдим, кейинроқ “Халқлар дўстлиги”да бир киши (кейинчалик маълум бўлишича, 31 ёшли Шомахсудов Музаффар) вагонга чиқиб, поезд ҳаракатланганидан сўнг, менинг жинсий аъзоларимга қўлини олиб борди. Бу хатти-ҳаракатидан ғазабланиб, дарҳол энг яқин станциядаги ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларига мурожаат қилиб, қонуний чора кўришларини талаб қилдим”.

Суд мажлисида Шомахсудов Музаффар ўз айбига қисман иқрор бўлиб, жабрланувчига беҳосдан теккани ва метродаги тиқилинч сабаб эканлигини айтди.

Жиноят ишлари бўйича Чилонзор тумани суди томонидан 2024 йил 26 сентябрь куни мавжуд бўлган далилларга асосланиб, айбланувчи ўзини оқлашга ҳаракат қилганига қарамай, 1992 й.т. Шомахсудов Музаффар Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 41-1-моддаси (“Шаҳвоний шилқимлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 суткага маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.

#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка

​ЎзР Олий суди матбуот хизмати раҳбари Азиз Абидовнинг Nemolchi.uz лойиҳасига маълум қилишича, 2024 йилнинг 8 ойи давомида Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 41-1-моддаси “Шаҳвоний шилқимлик” бўйича судларда 1156 нафар шахс жавобгарликка тортилган. Бу 2023 йилнинг 9 ойидаги даврдан деярли 75 фоизга кўп (унда 666 кишига нисбатан жазо қўлланилган). Улардан 753 нафари маъмурий қамоққа олиш тарзидаги жазога тортилди. Қолган 403 нафар шахс тўлаши керак бўлган жами жарима миқдори эса 413 540 000 сўмни ташкил этади, бу ўтган йилги ушбу моддага асосан қўйилган жарима миқдоридан (214 535 000 сўм) деярли икки баробар кўпдир 💸.

Эслатиб ўтамиз, 41-1-модда Ўзбекистон қонунчилигида 2023 йил апрель ойида киритилган. У шаҳвоний шилқимлик учун маъмурий жавобгарликни назарда тутади ва базавий ҳисоблаш миқдорининг 2 дан 5 бараваригача жарима қўллаш ёки 5 суткагача маъмурий қамоққа олишга сабаб бўлади. Ҳудди шундай ҳатти-ҳаракатлар бир йил ичида такрорланса, айбдор БҲМ нинг 5 дан 7 бараваригача миқдорида жарима тўлайди ёки 15 суткагача қамоққа олиниши мумкин.

Шаҳвоний шилқимлик қурбонлари ҳуқуқ-тартибот идораларига мурожаат қилиш ҳолатлари кўпаймоқда. Масалан, 19 сентябр куни қабул пайтида беморни ўпган 1969 й.т. ЛОР шифокори Ирисметов Набижан 5 суткага қамалди. Худди шу жазо кеча метрода йўловчининг авратига тегиб кетган 1992 й.т. Шомахсудов Музаффарга ҳам берилди. #универсал 5 суткани автобусда вояга етмаган қизга шаҳвоний шилқимлик қилган 1966 й.т. пенсионер Нарметов Мақсуд ҳам олган. Булар ўтган ҳафтадаги бир-иккита ҳолат, лекин юқорида тилга олинган расмий статистик маълумотларга кўра, Ўзбекистонда ҳар куни деярли 5 та шаҳвоний шилқимлик ҳолатлари содир бўлади.

❓Сизнингча, шаҳвоний шилқимлик учун берилган 5 сутка жазоси бундай хатти-ҳаракатлар учун етарли чора ҳисобланадими ва бу шилқимлик қурбонларини ҳимоя қила оладими? Эслатиб ўтамиз, жарималар жабрланувчиларга эмас, давлат бюджетига тўланади.

#СукутСақлама #Статистика #шилқимлик

​Nemolchi.uz таҳририятига бошлиғи томонидан шилқимликка учрагани ҳақидаги ҳикояси билан мурожаат қилди. Гўзал (исми ўзгартирилди) йирик лизинг компаниясининг корпоратив бўлимида ишлайди. 26 сентябрь куни тахминан соат 15:00 ларда бош директор унга топшириқ бериш мақсадида кабинетига чақиради. У ундан лойиҳа учун йўл харитасини тузишни сўради ва нима қилиш кераклигини қоғозларга ёзиб бошлади. Жабрланувчининг сўзларига кўра, суҳбат давомида у столдан туриб, унинг ёнига ўтириб, топшириқни тушунтиришда давом этган. Кейин у бир оз орқада туриб, нима қилиш кераклигини айтди.

Қиз ҳеч нарсадан шубҳаланмай, кўрсатмаларни тинглашда давом этди. Эркак гапини давом эттириб, яқинроқ яқинроқ эгилиб, қизнинг елкасига қўлини қўйди ва унинг атирига қизиқиш билдирди. Унинг ҳаракатларидан Гўзал шок ҳолатига тушди. Эркак қизнинг қўлини ушлаб ўзига қаратди ва қўлини ўпмоқчи бўлди. Қиз кучини йиғиб, қўлини тортиб олди ва ундан узоқлашди, лекин у ён томонга ўтиб, кўкрагига тегишга муваффақ бўлди. Барчаси шунчалик тез содир бўлдики...

— Бошлиғим шундай кейин ўз столига ўтиб: «Ўзингиз айбдорсиз» деди. Мен жавобан нима деганим эсимда ҳам йўқ, ҳамон шокда эдим. У эса ҳеч нарса бўлмагандай топшириқни тушунтира кетди. Менинг ҳолатимни пайқагач, бошлиғим сўради: «Нима бўлди, нега кайфиятингиз йўқ?» Мен эса ҳеч нарса деёлмай турардим ва у шундай деди: «Фақат кўз ёши қилманг».

Кабинетдан чиқиб, Гўзал иш жойига қайтди, аммо ҳамкасблари дарров нимадир бўлганини пайқаб қолишди. Қизнинг юзида ранг йўқ эди. Ҳамкасбларнинг саволларига маззаси йўқлигини айтиб, ҳожатхонага боради. У ерда қайд қилди ва 40 дақиқагача чиқолмай фақат йиғлади.

Гарчи қиз ишхонадагиларга ҳеч нарса демаган бўлса-да, улар бошлиқнинг топшириғига кўра Гўзални қидиришаётганди. Ўша воқеадан кейин у қизни бир неча марта хонасига чақирар ва ҳеч нарса бўлмагандай топшириқ берар эди. Ундан "ярашдикми" деб сўрайди, қиз эса қатъий "йўқ" жавобини берди. Бошлиқ негалигини тушунмасди. Қиз эса унинг қизига биров шундай қилса, қандай ҳолатга тушасиз деб савол беради. Эркак индамайди.

Қиз бу корхонага оиласининг эркаклари бу бошлиқни яхши танигани учун ишга келган аслида. Айни дамда эса ўзини устига бир челак аҳлат ағдарилгандай хис қиларди. Қиз бошлиғига фақат "нега?" деган саволни берар эди.

— Шайтон йўлдан урди. Сиз учун нима қила оламан?, - дейди эркак.

— Менга аввалги ҳолатимни қайтариб бера оласизми?

Эркак бу саволга жавоб бера олмади...

Кечқурун Гўзал бўлган воқеани акасига айтиб берди. Жума куни эрталаб улар ички ишлар бўлими, Хотин-қизлар қўмитаси, Бош прокуратура ва бошқа ташкилотларга ариза беришди. Гўзал ҳамон стресс ҳолатида, қиз ўша кундан бери ухлолмайди, шифокорлар унга тинчлантирувчи дори ёзиб беришди.

Ўзбекистонда шаҳвоний шилқимлик базавий ҳисоблаш миқдорининг 2-5 баробари миқдорида жарима ёки 5 суткагача маъмурий қамоқ билан жазоланади, қоидабузарлик бир йил ичида такрор содир этилган тақдирда эса БҲР нинг 5-7 баробари миқдорида жарима солинади ва қамоққа олиш муддати кўпи билан 15 кунгача бўлиши мумкин.

— Бу адолатданми, шаҳвоний шилқимлик учун бор-йўғи 5 сутка беришадими? — сўради Гўзал.

Бизнинг бу саволга жавобимиз йўқ, аммо эркакнинг юқори лавозимига қарамасдан у қонунга кўра жавобгарликка тортилишига умид қилиб қоламиз.

#СукутСақлама #АдолатТалабҚиламиз #Шилқимлик

​Тошкент вилоятида 41 ёшли эркак 4 яшар қизни зўрлашга уринди

Ижтимоий тармоқларда 41 ёшли эркак 2020 й.т. қизчани зўрлагани ҳақида хабарлар тарқалди. Бир неча соат ўтгач, ҳолатга Тошкент вилоят ИИББ Ахборот хизмати раҳбари муносабат билдирди. Маълум қилинишича, жорий йилнинг 2 октябрь куни Янгийўл шаҳрида яшовчи фуқаро етмаган 2020 йилда туғилган И.М.га нисбатан номаълум шахс ғайритабиий усулда зўрлик ишлатганлиги ҳақида маълум қилиб, унга нисбатан қонуний чора кўришликни сўраган.

Олиб борилган тезкор тадбирлар давомида гумонланувчи шахс 1983 йилда туғилган фуқаро Б.Д. экани аниқланган. Шунингдек, ўрганишлар жараёнида гумонланувчининг ёнида 15 грамм гиёҳвандлик моддаси борлиги аниқланиб, унинг яшаш хонадони холислар иштирокида текширилганда 20 дан ортиқ елим идишларда, майдаланган ва қуруқ ҳолдаги “Марихуана” гиёҳвандлик моддалари борлиги аниқланган. Бундан ташқари, Б.Д. 2021 йилдан рухий касалликлар диспансерида ҳисобда туриши маълум бўлди.

Ҳолат юзасидан Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 119-моддаси 4-қисми (ўн тўрт ёшга тўлмаган шахсга нисбатан жинсий эҳтиёжни зўрлик ишлатиб ғайритабиий усулда қондириш) ва 25/273-моддаси 5-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, фуқаро Б.Д. процессуал тартибида ушланган.

Жиноят иши бўйича дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда, натижаси бўйича қўшимча равишда ахборот берилишини таъминланади, - дейилади Ахборот хизмати раҳбари хабарида.

#СукутСақлама #ЖинсийЗўравонлик

​Тошкентда хотинини болани шифокорга кўрсатмоқчи бўлгани учун калтаклаган эркак 5 суткага қамалди

Суд материаллари ва жабрланувчининг кўрсатмаларидан маълум бўлишича: "шу йилнинг 27 сентябрь куни эрта тонгда қайнонамдан фарзандим билан шифокорга операция қилиш учун боришга рухсат сўрадим. Турмуш ўртоғим суҳбатимизни эшитиб, менга бақириб, сўкиниб кетди, шундан сўнг у мени бўға бошлади”. Суд жараёнида аёл шунингдек эрининг бундай қўл кўтаришлари аввал ҳам бир неча марта содир бўлганини айтиб, суддан қонун доирасида чора кўришни сўради.
Суд-тиббиёт экспертизаси хулосасига кўра, содир бўлган низо натижасида аёлга ҳаётига хавф туғдирмайдиган енгил тан жароҳати етказилган.

Судда жабрланувчининг эри, 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович хотинига бармоғини ҳам теккизмаганини айтиб, ўз айбига иқрор бўлмади ва унга енгиллик берилишини сўраган.

Жиноят ишлари бўйича Чилонзор туман суди томонидан 2024 йил 7 октябрь куни 1987 й.т. Мираҳмедов Миртўлқин Эркинович Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 59-2-моддаси 2-қисми (“Оилавий (маиший) зўравонлик”)да назарда тутилган ҳуқуқбузарликни содир этганликда айбдор деб топилиб, унга 5 сутка маъмурий қамоқ жазоси тайинланди.

#СукутСақлама #Қонунлар #универсал5сутка

ИИББ ҳаракатсизлигининг 11 куни

Ўтган ҳафтада биз йирик лизинг компанияси бош директори ўз ходимасига шаҳвоний шилқимлик қилгани ҳақида ёзган эдик.

Биз жабрланувчи билан алоқадамиз ва ўтган 11 кун ичида ички ишлар бошқармаси томонидан ҳеч қандай чора кўрилмаганига ҳайрон қолмоқдамиз. Қиз акасининг сўзларига кўра, терговчи бош директорни топа олмаётганмиш, қўнғироқларга эса жавоб бермаётганини айтди.

Тергов ишлари суст кетаётгани ҳайрон қолдиради. Бундан ўша эркакнинг катта лавозим эгаллаши терговга тўсқинлик қилаётгани ҳақида гумонлар пайдо бўлади. Эҳтимол, бу биринчи ҳолат ҳам эмасдир?...

#СукутСақлама #Шилқимлик #АдолатТалабҚиламиз