سازمان مردم نهاد
«جمعیت پایش شفاف سازی و ریشه کنی فقر و فساد»
همراه با
پژوهشکده علوم اقتصادی
و
گروه اقتصاد
دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد
دانشگاه الزهرا
برگزار می کنند:

«نشست شریعتی و مسائل امروز ما»

زمان:
یکشنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۱
ساعت ۱۳ تا ۱۵

مکان:
میدان شیخ بهایی،
درب شرقی دانشگاه الزهرا
دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی
سالن طبقه چهارم

مدیر نشست
مجتبی امیری

با حضور:
حسن محدثی گیلوایی
و
حسین راغفر

پخش زنده از اینستاگرام جمعیت
Instagram.com/payesh4.ir
و اتاق جلسات مجازی دانشگاه الزهرا:
https://meeting.alzahra.ac.ir/economicresearch

@shafiei_kadkani

ـــــــــــــــــــــــ
خاموشی استاد دکتر احمد مهدوی دامغانی


استاد راد، مهدوی دامغانیا
بسیار مهربانی و بسیار دانیا
در پارسی و تازی، بر مرکبِ سخن
امروز روز، فارِسِ هر دو زبانیا
بر گنج باستانی درِّ دری، کنون
گنجور ره‌شناسی و هم پشتوانیا


ای ننگشان که قدر تو نشناختند و رفت
بر جان تو ستم که چنین و چنانیا
جسم تو بر کرانهٔ گوی زمین مکین
روح تو با ستاره کند هم‌عنانیا
دانم که بهر بندگی خاصگان حق
وقف است سال و ماه تو را زندگانیا
این بندگی به میری عالم نمی‌دهی
زین رو به چشمِ من، تو امیرِ جهانیا
جز مدحشان که زینت عرش است و قدسیان
هر مِدحتی که هست، گم است و گمانیا
شفیعی کدکنی
.
.
▪️آدم در زندگی کمتر کسی را می‌تواند «دربست» قبول داشته باشد، هر قدر به آن شخص ارادت و اخلاص داشته باشد. اما من دکتر مهدوی را دربست قبول دارم و او را نمونهٔ یک ایرانی دانشمند و ایده‌آل می‌دانم. این مسأله از نوادر امور است و استثنا از قاعده‌ای عام و جهان‌شمول. شما هر قدر فانیِ در وجود کسی باشید، باز از اختلافات جزئی نمی‌توانید برکنار بمانید، اما در مورد دکتر مهدوی من این چنین حالتی دارم. دکتر مهدوی از نظر من مظهر ایمان در معنی خالص و زُلال است.
این‌همه دانش و جهان‌دیدگی و نشست و برخاست با همه نوع مردم، در ایران و فرانسه و آمریکا، هیچ نتوانسته است کوچکترین خدشه‌ای در تجربهٔ روحی و ایمانی او ایجاد کند.
محمد‌رضا شفیعی کدکنی
.
.
استادِ راد، خادم فرهنگ و دانشمند فرزانه؛
دکتر احمد مهدوی دامغانی
زادهٔ ۱۳ شهریور ۱۳۰۵، مشهد
درگذشتهٔ ۲۷ خرداد ۱۴۰۱، فیلادلفیا

#احمد_مهدوی_دامغانی

❇️ آخرین وضعیت دکتر سعید مدنی


⭕️ یاسمن مدنی فرزند #سعید_مدنی در گفتگویی با امتداد از وضعیت این جامعه‌شناس و استاد بازداشتی می‌گوید؛

🔹 پدرم را به سلول دربسته چهار نفره منتقل کرده‌اند / به ما گفتند که روند بازجویی دو تا سه ماه ادامه خواهد داشت/ درخواست اعلام وکالت یکی از وکلا برای پرونده هنوز به نتیجه نرسیده / منتظر مشخص شدن نتیجه شکایت از خبرگزاری فارس و مهر به دلیل انتشار اتهامات واهی هستیم

🔸 در حالی که حدود یک ماه از بازداشت سعید مدنی، جامعه‌شناس و فعال مدنی گذشته، هنوز زمینه دسترسی هیچ یک از وکلای دادگستری به این پرونده فراهم نشده و ظاهرا هنوز روند بازجویی‌ها از او ادامه دارد.

🔹 یاسمن مدنی، فرزند سعید مدنی، استاد و جامعه‌شناس بازداشتی در گفتگویی با امتداد، ضمن اشاره به وضعیت کنونی پرونده او، اظهار داشت: در حال حاضر، یک ماه از بازداشت پدر زمان گذشته که در این یک ماه، ما یک ملاقاتی حضوری نیم ساعته و هفته‌ای هم به صورت میانگین، یک تماس تلفنی در حد ۳ تا ۴ دقیقه با ایشان داشته‌ایم.

🔸 در مورد اتهامات هم، پدرم گفته که دو اتهام اجتماع و تبانی و همچنین فعالیت تبلیغی علیه نظام یه ایشان تفهیم شده است. به نظر می‌رسد که اتهام دیگری در پرونده پدر وجود ندارد اما واقعیت این است که ما هیچ اطلاع دیگری هم از پرونده ایشان نداریم.

🔹 بازپرس که در این خصوص، مطلقا پاسخی به ما نمی‌دهد و از سوی دیگر، پدرم هم قول داده تا در خصوص پرونده خود صحبتی نکند تا احتمالا، تماس‌ها و ملاقات با ایشان قطع نشود.

🔸 ما در این مدت، مرتبا به شعبه دوم بازپرسی مراجعه داشتیم که بازپرس پرونده، تنها در همان هفته اول موافقت کرد که ملاقاتی با او داشته باشیم و بعد از آن، همواره به ما گفته‌اند که تنها می‌توانید درخواست کتبی بنویسید.

🔹 به ما گفتند که روند بازجویی دو تا سه ماه ادامه خواهد داشت

🔸 البته، هیچ جواب مشخصی هم به ما نداده‌اند که مصادیق این عناوین اتهامی چه بوده و پاسخ دیگر سوالات ما چیست. در خصوص پروسه بازجویی هم گفتند که دو تا سه ماه ادامه خواهد داشت.

🔹 همچنین، یک سری از وسایلی که از منزل خارج کردند هم، متعلق به خود ما بوده و ارتباطی با پدرم هم نداشته، اما در این رابطه هم هیچ پاسخی به ما نداده‌اند که چه زمانی آن را پس خواهند داد. به رغم اعلام نیاز و درخواست‌های مکرر ما صرفا اینگونه جواب دادند که این وسایل در حال بررسی است!

🔸 به گفته پدرم روند بازجویی و تحقیقات ایشان، فشرده و سریع پیگیری می‌شود

🔹 پدرم در حدود دو و نیم تا سه هفته در سلول انفرادی بود و روز ۱۵ خرداد در تماس با ما گفت که به سلول دربسته چند نفره(به همراه سه نفر دیگر) منتقلش کرده‌اند. تقریبا به صورت هفتگی، حداکثر یک تا دو بار هواخوری دارد و به گفته پدر، روند بازجویی و تحقیقات به صورت فشرده و سریع پیگیری می‌شود.

🔸 درخواست اعلام وکالت یکی از وکلا برای پرونده پدر هنوز به نتیجه نرسیده

🔹 وکیل پدر، آقای مصطفی نیلی بود که امکان و اجازه ورود به پرونده را پیدا نکرد و درخواست ورود یکی دیگر از وکلا، هنوز به نتیجه نرسیده است.

🟢فعلا باید منتظر مانده و ببینیم که پروسه بازجویی پدر، چه زمانی به اتمام می‌رسد و پس از آن، آیا با قید وثیقه آزاد خواهد شد یا باید تا زمان برگزاری دادگاه و احیانا تا زمان اعلام حکم در بازداشت بماند.

🔸 ما هر بار که به دادسرا مراجعه داشته‌ایم، همیشه درخواست فراهم شدن هرچه سریع‌تر زمینه قبول وکالت یک وکیل در پرونده و همچنین تعیین تکلیف بازجویی‌ها از پدر را مطرح کردیم. ضمن اینکه درخواست بازپس دادن وسایل‌مان را هم داشته‌ایم که هنوز، تکلیف هیچ یک از این خواسته‌ها مشخص نشده است.

🔹 فعالیت و اظهارات ایشان همیشه شفاف و با استناد به آمار رسمی بوده

🔸 دلیل بازداشت پدر را هنوز نمی‌دانیم. چرا که فعالیت و اظهارات ایشان همیشه خیلی شفاف بوده و همواره با استناد به آمار رسمی صورت گرفته که در دسترس همگان قرار دارد. کما اینکه خود ما هم از طریق خبری که خبرگزاری مهر منتشر کرد از بازداشت ایشان مطلع شدیم و وقتی به خانه رسیدیم، متوجه تفتیش منزل و به هم ریختگی وسایل شدیم.

🔹 در رابطه با انتشار آن خبر بازداشت با طرح اتهامات واهی از سوی خبرگزاری مهر و فارس نیز، شکایتی را ثبت کردیم و منتظر نتیجه این شکایت هم هستیم.


https://bit.ly/3xz7Arf
https://t.me/DaghdagheIran

🔺شرق یکشنبه 29 خرداد را بخوانید

در شرق امروز می‌خوانید:

🔹 یکسال از انتخاب ابراهیم رئیسی به عنوان رئیس دولت سیزدهم گذشت. در پرونده‌ای در گفت و گو با کارشناسان و نمایندگان مجلس به ضعف و قوت‌های دولت او پرداخته ایم.

🔹 به مناسبت سالگرد درگذشت دکتر علی شریعتی پرونده دیگری در روزنامه امروز منتشر شده است.

🔹 اشتباه عجیب صدا و سیما در بازپخش یک مصاحبه قدیمی رونالدو و البته با ترجمه ای عجیب‌تر، دستمایه گزارشی در بخش ورزشی است که می‌توانید آن را مطالعه کنید

🔹بندبازی‌های سیاسی ترکیه در منطقه و به ویژه ایران، به کجا ختم می‌شود؟ رجب طیب اردوغان در یک سال گذشته با چرخش به سمت عربستان و اسرائیل به روابط با ایران لطمه خواهد زد؟

@sharghdaily
sharghdaily.com

🎥 #تیزر| احسان شریعتی، فرزند دکتر علی شریعتی، در گفت‌وگوی ویدئویی با «اعتماد»:

🔹برداشت دکتر شریعتی خیلی ساده است؛ همان‌طور که خودش می‌گفت، اندیشه‌ای است ضد زر و زور و تزویر

🔹کار دکتر شریعتی مثل استاد حکیمی این بود که منابع اخبار و احادیث و روایات را مطابق با قرآن تصفیه کنند، این درست عکس کاری است که علامه مجلسی کرده

🔹یکی از آموزه‌های شریعتی عدالت است؛ ما نمی‌توانیم جامعه آزادی داشته باشیم که در آن اختلاف طبقاتی، استثمار، فقر و فلاکت باشد

🔹بر خلاف آغاز انقلاب، ما باید بر شعارهای خیلی عینی و عملیِ علمی و ممکن تاکید کنیم؛ مثل همین پرونده متروپل

🔹اگر شریعتی با انقلابیون و تعهد مواجه بود و به تعبیری در آن دوره یک آدم سنتی را به مجاهد و چریک بدل می‌کردند، الان برعکس آن اتفاق می‌افتد؛ یعنی یک مجاهد و چریک را می‌گیرند و او را به یک آدم بی‌خیال دموکرات بدل می‌کنند

🔺مشروح این گفت‌وگو را روز یکشنبه، ۲۹ خرداد ۱۴۰۱، در روزنامه اعتماد بخوانید. نسخه ویدئویی گفت‌وگو همزمان در #اعتمادآنلاین منتشر می‌شود.

مشاهده تیزر در سایت👇

https://www.etemadonline.com/fa/tiny/news-558552

#سیاسی

🆔 @EtemadTV 👈عضویت⭕️

🔷🔆شریعتی و مذهبِ رهایی‌بخشِ انتظار

🖋فهیمه بهرامی

📌 سایت بنیاد فرهنگی دکتر علی شریعتی

🔆تاریخ: خرداد ۱۴۰۱

🔆بحران امروز جامعۀ ما، مسئلۀ فقر و نابرابری است که مانند یک سونامی، کل جامعه ـ حتی اقشار برخوردار ـ را نیز در بر گرفته است. فقر، مسئله‌ای دیرینه در تاریخ بشر است و از دیرباز، متفکران، فیلسوفان اجتماعی،‌ نویسندگان، نهاد دین و صاحب‌نظران درباره آن سخن گفته‌اند. اما به جرئت می‌توان گفت از قرن نوزدهم میلادی بود که این پدیده، تبدیل به یک مسئلۀ گسترده و در سطح کلان شد. با ظهور لیبرالیسم اقتصادی و تفکر بازار آزاد خودتنظیم‌گر، افزایش فقر در جریان رشد و توسعه طبیعی قلمداد می‌شد. هواداران این تفکر معتقد بودند با گذشت زمان، وقتی ثروت در بازار به قدر کافی تولید شود، فقرا نیز از آن منتفع خواهند شد، اما آنچه در عمل رخ داد، خلاف این را ثابت کرد. برای فقرا، فقر یک امر طبیعی نیست. فقر، چیزی از جنس زخم است. نه فقط برای افراد فقیر، بلکه برای کل جامعه. جامعۀ فقیر، یک جامعۀ زخمی است و هر لحظه در درد و رنج به سر می‌برد و اگر هر چه زودتر برای ترمیم و بهبود آن چاره‌ای اندیشیده نشود، این زخم هر روز بزرگتر و عمیق‌تر خواهد شد. آن زمان است که فریادها برای عدالت بلند خواهد شد. تنها در صورتی که این فریاد از گلوی نیروهای عدالتخواه از اقشار و اصناف و نیروهای فکری و سیاسی و فرهنگی به گوش رسد می‌توان به تغییر امیدوار بود. در غیر این صورت، ناامیدی از تغییر، نتیجه‌ای جز خشم و خشونت و ویرانگری و خودکشی نخواهد داشت. یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین این نیروها، نیروی دین است.

🔆صدای این فریاد از گوشه گوشه تاریخ، در نقاط مختلف دنیا به گوش رسیده است. در آمریکای لاتین، تا زمانی که استعمار اسپانیا و پرتغال حاکم بود، نهاد رسمی کلیسا پیوند تنگاتنگی با قدرت نظامی حاکم برقرار می‌کرد و به استعمار مشروعیت می‌بخشید. بعد از رهایی از استعمار و در قرن بیستم، کلیسای آمریکای لاتین در دهه 1930 و به دنبال رشد «پوپولیسم ملی‌گرا و توسعه‌خواه» به جریان توسعه‌گرایی و مدرنیزاسیون پیوست اما شکست برنامه‌های لیبرالی توسعه در پوشش دادن کل جمعیت و ایجاد رفاه فقط برای بخشی از جمعیت و زیر سوال رفتن تدریجی توسعه‌گرایی و به دنبال آن طرح نظریه وابستگی از سوی جامعه‌شناسان و تحلیل‌گران اجتماعی بار دیگر پروژه و حرکت کلیسا را با شکست مواجه ساخت. توسعه در مسیر خطوط سرمایه‌داری وابسته، کمک به توسعه ملل غنی و طرد اکثریت جمعیت‌های ملی را به دنبال داشت. این فرایند به خلق جنبش‌های مرمی قوی که در صدد ایجاد تغییرات ژرف در ساختار اجتماعی ـ اقتصادی کشورشان بودند منجر شد. این جنبش‌ها نیز محرک ظهور دیکتاتوری‌های نظامی شدند که به دنبال تأمین یا ترغیب منافع سرمایه بودند، همراه با سطح بالایی از «امنیت ملی» که از طریق سرکوب سیاسی و کنترل پلیسی کل تظاهرات عمومی به دست می‌آمد. در همین اثنا یعنی در سال 1959 انقلاب سوسیالیستی کوبا رخ داد و ایده قطع وابستگی جوانه زد. خیزش‌های مسلحانه با نگاه به آینده‌ای سوسیالیستی در بسیاری از کشورها برای سرنگونی رژیم‌های وابسته شکل گرفت. کلیساها نیز همچون دیگر فعالان اجتماعی به سمت فعالیت اجتماعی و کار برای بهبود شرایط زندگی مردم معطوف شدند. ادامه این روند، به ظهور جنبشی منجر شد که آن را «الهیات رهایی‌بخش» نامیده‌اند.

#چهل_پنجمین_یادمان
#علی_شریعتی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔 @Shariati_SCF

📌ادامه متن در لینک زیر


https://bit.ly/39BLLiM

طرح: م.م.

🔷🔆 چشم انداز شریعتی رویاروی بحران امروز

🔆ساختن همبستگی : در ستایش رویای مشترک

📍بنیاد فرهنگی شریعتی برگزار می کند 📍


🔆چهل‌و پنجمین یادمان آموزگار «آزادی، عدالت و عرفان»، دکترعلی شریعتی


🔅ارائه:

🎙رضا امیدی

🎙فهیمه بهرامی

🎙آرمان ذاکری

🎙مسلم زمانی

🎙احسان شریعتی

🎙جواد کاشی

🎙شیما کاشی

🎙مجتبی مهدوی

🔆زمان: یک شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۱

⏱ساعت: ۹ شب

🏛 کلاب سمپوزیوم شریعتی


🔹🔸لینک برنامه: چشم انداز شریعتی رویاروی بحران امروز


#چهل_پنجمین_یادمان
#دکتر_علی_شریعتی
#چشم_انداز
#بحران
#همبستگی
#بنیاد_فرهنگی_دکتر_علی_شریعتی

🆔@Shariati_SCF

🔷🔸شریعتی و چالش های هویتی

🖋رضایی، امیر، (ویراستار)

📌 به کوشش دفتر پژوهش های فرهنگی دکتر علی شریعتی

🔸چاپ اول، قصیده سرا، تهران ۱۴۰۱

🔹"علی شریعتی، تنها به دلیل مدرک دانشگاهی و نحوۀ شهادتش "شریعتی" نشده است. بلکه به دلیل تزهایی که داده، سوال هایی که در افکنده و پاسخ هایی که بدان داده و راهی که گشوده است، مهم است. پس در گام نخست باید او را بهتر بشناسیم:

🔸شریعتی فردی ملی است. عضو جبهه ملی و مسٸول نشریۀ " ایران آزاد" بوده است. افزون بر این در نهضت ملی به رهبری دکتر مصدق فعالانه حضور داشته و نظریۀ " ملی - مصدقی " را او مطرح می کند، که درکی بهتر و متعالی تر و مترقی تر از نظریۀ پان ایرانیست های طرفدار رژیم پهلوی بود. البته او این بینش را با تکیه به فرهنگ مذهبی مردم ایران پی می افکند و چون در میان ملی - مذهبی ها، مباحث تٸوریک بسیار کم فروغ بود، ترکیب موفقی هم از کار در می آید و گل می کند. ..."( احسان شریعتی، ۱۴۰۱: ۷۹)
کتاب شریعتی و چالش های هویتی، گامی بلند برای شناخت بهتر شریعتی است. زیرا در نگاه شریعتی" ملیت و مذهب دو واقعیتی هستند که به هم آمیخته‌اند و نمی‌توان آن‌ها را از هم تفکیک کرد یعنی ما ایرانی و مسلمانیم. این‌ها دو جز هویت ما و در عین حال دو مقولهٔ جداگانه‌اند. او در سازگاری و آمیزش اسلامیت و ایرانیت بسیار موفق بود. به این دلیل که به ناسیونالیسم هم‌پذیر نزدیک می‌شود. عظمتی که او از ایران تعریف می‌کند قرین عظمتی است که از اسلام تعریف می‌کند.

🔹او پاره‌هایی از هویت ملی و هویت مذهبی را به صورت سازواره در کنار هم قرار می‌دهد و ترکیب واقع‌بینانه‌ای از این دو به دست می‌دهد که اگر چه مسئلهٔ زمان خودش بود، مسئلهٔ امروز ما و شاید بتوان گفت مسئلهٔ فردای جامعهٔ ما هم هست‌."

🔸این کتاب مجموعه سخنرانی هایی است که طی نشست های سال های ۱۳٨۷ تا ۱۳۹٨ در دفتر پژوهش های فرهنگی دکتر علی شریعتی برگزار شده است و شامل ۲۴ سخنرانی است. گفتارها همه در باب هویت ملی و مذهبی جامعه ایرانی در اندیشۀ شریعتی است:

🔹هویت ملی از دیدگاه شریعتی و چالش های پیش رو، احسان هوشمند/ هویت نزد شریعتی و ادوارد سعید، محمدکاظم تفته/ شریعتی و هویت گرایی، احسان شریعتی/ سیری در آرای شریعتی دربارۀ هویت ملی، فاطمه گوارایی/ شریعتی و مسٸله شناسی هویت ما، غلامرضا کاشی/ رویکرد شریعتی به ملیت، محمد علی اکبری/ شریعتی و مسٸله هویت، محمد علی مرادی/ چیستی هویت ایرانی - اسلامی،تقی آزاد ارمکی/ رابطۀ ناسیونالیسم و دین در اندیشۀ شریعتی،سیدعلی محمودی/ شریعتی و ناسیونالیسم ایرانی، ناصر تکمیل همایون/ تٲملی در باب هویت ملی از منظر شریعتی، هادی خانیکی/ شریعتی و هویت ایرانی، فاطمه صادقی/ یکسانی هویت گرایی و ملیت گرایی، محمدامین قانعی راد/ هویت ملی از دیدگاه شریعتی،حبیب الله پیمان/ دیالکتیک خویشتن به مثابه پاسخ به پرسش هویت، عباس منوچهری/ نسبت میان ملیت و مذهب، سیدمحمد میرموسوی/ تٲملی در نظریۀ هویت شریعتی، ملیت، دین و رنسانس ایرانی، مقصود فراستخواه/ شریعتی و سیاست هویت، محمدرضا تاجیک/ نزاع گفتار فلسفی، گفتار روشنفکری، پروبلماتیک" خود" مهسا اسدالله نژاد/ شریعتی و هویت منشوری، سوسن شریعتی/ شریعتی در کشاکش ناسیونالیسم فرهنگی و هویت گرایی دینی، نرگس سوری/ شریعتی و فقدان نظریۀ دولت، احمد زیدآبادی/ مفهوم وجودی ملیت در اندیشۀ شریعتی، فرید خاتمی/ نگاهی به روایت شریعتی در باب هویت ایرانی، سیدجواد میری.

🔹هدف از این نشست ها برای "دفتر" این بود که رویکرد شریعتی به مفاهیم ملیت و هویت از افق ها و زوایای مختلف مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا از رهگذر آن پرتوی جدیدی بر این رویکرد او افکنده شود. از این رو "دفتر" از اغلب صاحب نظران و روشنفکران که با افکار و آرای شریعتی در این زمینه به نسبت های مختلف آشنایی یا نسبت فکری و یا افق مشترک داشتند، دعوت کرد تا خوانش خود را از این مفاهیم در گفتمان شریعتی بنا بر تخصص یا علاقه شان اراٸه دهند.
از ویژگی های این سخنرانی ها به جز تنوع رویکرد و گرایش ها، "پرسش و پاسخ" هایی است که در پایان هر سخنرانی به تفصیل صورت گرفته است و این به ایضاح بحث مورد نظر کمک می کند.

🔸🔹سید خلیل حسینی عطار/ نویسنده و فعال فرهنگی



#اکنون
#تازه_نشر
#چهل_پنجمین_یادمان
#علی_شریعتی
🆔 @Shariati40

🔹گروه مطالعات دینی و حقوقی مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران برگزار می‌کند:

مقایسه دیدگاه و آرا مطهری و شریعتی درباره زن در اسلام

زمان: دوشنبه ۳۰ خرداد ۱۴۰۱، ساعت ۱۱ لغایت ۱۳

لینک نشست مجازی:
https://vroom.ut.ac.ir/cws


@UT_NEWSLINE

دریغا آنَک دریغا اینَک
به استاد روانشاد دکتر احمد مهدوی دامغانی

دَریغا
آنَک
از تَبارِ دین وعِلم و ادَب
بُلَند مَرتَبِه مَرد ی
از
دیارِ یار
بیرون می شَوَد
بی اختیار
*
شاخسارِ سایه گُسترِ پُر بار
در زمانۀ ناسازگار
*
دَریغا
اینَک
پیرانِه سَر
با یادِ یار و دیار
چَشمِ حَسرَت
به غُربَت
بَر هم می نَهَد
بی اختیار
*
بِدان اُمید
که سرانجام
روزی
در مَشهدِ خویش
آرام گیرَد
زِ غوغایِ روزگار
*
دَریغا آنَک
دریغا اینَک
ای راد مَردِ نادِره کار ...

سعید شهرتاش
28 خرداد 1401

طرح: م.م.

🔸اصلاح دینی؛ ضرورتهای تاریخی و پی آمدهای آن
▪️یادمان چهل و پنجمین سالگرد شهادت علی شریعتی-2

🔷 علی قاسمی
@iranfardamag

شریعتی یکی از پیشروان تحول خواهی اجتماعی و فرهنگی در ایران معاصر است که با مشی اصلاح دینی متأثر از پروتستانتیسم اروپا در سده های 15 و 16 و 17 به قصد تحول اجتماعی و فرهنگی به مبارزه علیه انحطاط و عقب ماندگی تاریخی و اجتماعی و فرهنگی ایران پرداخت. آنچه از فحوای گفتاری و نوشتاری او در خصوص مشی اصلاحی اش مستفاد می شود می توان در سه وجه: 1- تاریخی؛ 2-آموزه ای- الهیاتی:ایدئولوژیک و متدولوژیک؛ و3- استراتژیک به ارزیابی آن پرداخت. در وجه تاریخی او با به کارگیری عبارت نهضت بیداریِ اسلامیِ ناظر بر پویش تحول خواهی گذشته ی تاریخی جوامع اسلامی و از جمله ایران (از عصر سیدجمال الدین اسدآبادی به بعد) در وجوه استقلال خواهانه و آزادی خواهانه و عدالت جویانه بر حرکتی تاریخی فکری و اصلاحی با پشتوانه های نظری، متدولوژیک و استراتژیک انگشت می گذارد که ردّ پایش در جنبش های اجتماعی و سیاسی کشورهای اسلامی و از جمله ایران ملاحظه می شود.

✅وجه آموزه‌ای الهیاتی شریعتی

▪️ شریعتی در وجه آموزه‌ای، اصلاح دینی را به مثابه‌ی مشی یا ابزاری قلمداد میکند که می توان آن را هم معطوف به هدفی درخود( بازفهمی آموزه‌ها و تعالیم الهیاتی دینی؛ پیراستن دین از آرایه های خرافی و تخدیری؛ و بازسازی آموزه‌ای الهیاتی از توحید و نسبت آن با انسان درعرصه‌های وجودی و تاریخی و اجتماعی و...دانست؛ و میتوان گفت که وی با غور در این زمینه، یگانه متأله‌ی معاصر شیعی است که با فهم عمیق از توحید و ابعاد آن، آن را از چنبره‌ی چارچوب های کلامی و سنتی خارج کرده و بُعدی رهایی بخش بدان بخشیده و از آن یک منظومه ی الهیاتی ساخته است که تجلی آن را می توان در اسلام شناسی هندسی(ارشاد) ملاحظه کرد. هرچند در این مقال فرصت پرداختن به همه ی وجوه و ابعاد کار او در زمینه ی الهیاتی نیست، در ذیل فقط به ذکر چند نمونه از کار او درباره ی اصلی ترین آموزه ی الهیاتی او یعنی توحید بسنده می شود:

1- ارایه ی توحید در ساخت طولی و شبکه ای و نه عرضی و افقی و حوزوی و مکتب خانه ای؛
2- طرح توحید به عنوان جهانبینی؛
3-تبدیل توحید از سطح صوری و هستی شناسانه به توحید انضمامی و اجتماعی؛
4-تبدیل رابطه ی ذات و صفات به رابطه ی ذات و زمینیان؛
5- خارج کردن عدل از قلمرو متافیزیکی و کلامی و آوردن آن به ساحت زمینی و انضمامی و اجتماعی در قالب عدالت اجتماعی.
🔸متأسفانه به این بخش از کار او از طرف هم محافل دانشگاهی و هم میراث‌بانان سببی و نسبی او توجه نشده؛ تا انجا که دانشگاهیان و محافل آکادمیک و متولیان رسمی دین را گمان براین است که شریعتیِ جامعه شناس، صرفاً از منظر جامعه شناختی به دین و آموزه‌های آن نگریسته و در پی آسیب‌شناسی و آفات دین بوده و در نهایت به قصد فربه کردن دین و کارایی‌اش در جامعه، بدین کار مبادرت ورزیده است. متولیان رسمی دین هم بدون غورعمیق و جدّی در اندیشه‌های او از این وجه معنوی و الهیاتی پرمایه و برانگیزاننده و رهاییبخش وی غافل مانده‌اند و حوزهی کارش را همانند دانشگاهیان، محدود به نگاه برون‌دینی و جامعه‌شناختی دانسته‌اند. در حالی که این پرسش مغفول میماند که اگر کار او سلبی نبوده و واجد وجه ایجابی هم بوده پس با کدام پشتوانه‌های نظری و متدولوژیک قصد داشته دین را فربه و عصری و شیوهی زندگی کند؟ به نظر راقم این سطور آنچه باعث شد تا شریعتی علاوه بر آفت‌زدایی از دین، در پی شاکله‌سازی از دین و آموزه های آن به قصد تغییر و تحول اجتماعی و فرهنگی برآید، همانا برخورداری از پشتوانه‌های اعتقادی و تربیتی دینی، و ایمان راسخ به آموزه‌های معنوی و رهایی بخش آن بوده است. از آنجا که دین در زندگی و منش شریعتی، گره‌گاه و ستون اصلی اندیشگی و هویتی اوست وهمهی انحاء و صور اندیشگی اش به آن ارجاع می شود؛ بایسته است که به این بخش امروزه مغفول مانده/ نگه داشته شده! توجه بیشتر شود.

▪️اگر سپهراندیشگی شریعتی را از حیث موضوع و روش و غایت مورد شناسایی و سنجش قرار دهیم، توان گفت که اندیشه ی او از حیث موضوع، امر متعال(خدا)؛ از نظر روش، متکی بر ایمان؛ و از لحاظ غایت، معطوف به فلاح و رستگاری و نجات است. در این رویکرد همه ی وجوه و حوزه های معنایی هم سنخ با سه وجه یادشده در دانش ها و علوم انسانی اجتماعی از منشور وجودی و ایمانی او عبور کرده، و در سیری تحویل پذیرانه، رنگ و صبغه ی الهیاتی می گیرند و اصل و فرع و زیربنا و روبنا و ریشه و تنه و شاخ وبرگ های اندیشه، همه در اندیشه ی شریعتی تبدیل به پیکره ای یکدست می شوند که از آن می توان تحت عنوان رویکرد درون دینی شریعتی و یا الهیات رهایی بخش او سخن گفت.....


متن کامل:

https://bit.ly/3tJF9pi


#ایران_فردا
#رفرم_دینی
#علی_قاسمی
#علی_شریعتی
#چهل_و_پنجمین_سالگرد_شهادت