Forwarded from ایران فردا
🔴 مای ملی در نسبت با دنیای پیرامون
▪️ (به بهانه ی تجاوز روسیه به اوکراین)
🔷 مصطفی محب‌کیا
@iranfardamag
🔺 پس از مدتها درگیری و تهدیدات لفظی میان غرب و روسیه بر سر مواضع اوکراین بالاخره روسیه با نیروی نظامی وارد خاک اوکراین شد تا تحولات جدیدی را در فضای بین المللی رقم بزند. مثل همیشه بعد از هر رخدادی یا حتی حین رخداد، جنگ روایت ها نیز رخ می دهد. هرکه برای توجیه کارش روایتی را عرضه میک ند تا در داوری پندار همگانی بازنده نباشد. همانطور که امریکا برای حمله به عراق روایتی دروغین از سلاح های کشتار جمعی صدام عرضه و برای حمله به افغانستان صحبت از دموکراسی کرد و در نهایت باز حکومت را به طالبان وانهاد، امروز نیز روسیه برای حمله به اوکراین روایتی از تهدید امنیت خود و همچنین تحدید آزادی مردم اوکراین را عرضه می کند.
▪️ اما آنچه بهانه ی نوشتن این نوشتار شد همسویی تمام و کمال بلندگوهای حکومتی ایران از صدا و سیما تا تریبون های نماز جمعه و حتی رییس دفتر رهبری با روایت کرملین است. یک همسویی و همنوایی با روسیه که بخش عظیمی از کاربران ایرانی فضای مجازی را به واکنش و اعتراض واداشته است. معمولا در چنین تنازعات و کشمش های سیاسی و اجتماعی نوعی از دوگانگی و دوقطبی ایجاد می شود که گویی فارغ از آن دو گزینه هیچ گزینه ی دیگری متصور نیست و حتما باید یکی را انتخاب کرد. یا در اردوی غرب بود و از اوکراین حمایت کرد یا در اردوی شرق بود و روسیه را محق دانست. اما مبنای انتخاب و اتخاذ سیاست خارجی ما در تحولات بین المللی چه خواهد بود؟ تراز و شاقول انتخاب ما چه باید باشد؟ پیش از پرداختن به این پرسش ها یادآوری دو رخداد تاریخی خالی از لطف نیست.
🔺 نقل شده در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه و همزمان با نخستین مجلس مشروطه، دولت عثمانی تعرضات و درگیری هایی را در مرزهای غربی کشور انجام می داده که دولت مرکزی هم با حمایت از ارامنه‌ی آن مناطق در برابر تجاوزات عثمانی مقابله می کرده است. دولت عثمانی هم برای اینکه این مقابله را خنثی کند دست به کار گرفتن استفتائی از علمای تهران می شود و برای سفارتش در تهران تلگراف می زندکه: « به ثبوت پیوسته دولت ایران طایفه ی ارامنه را که دشمن مسلمانان هستند، تحریک کرده است که در این اختلاف سرحدی آنها را طلیعه‌ی جنگ خود قرار بدهد و با ما بجنگند. شما از علمای ایران استفتا نمایید که این کار جایز است یا نه؟». طرفه آنکه تنی چند از علما فتواهایی به نفع دولت متجاوز عثمانی می دهند و عمل دولت ایران را حرام و یا ناجایز می شمارند! 1 و یکی از آن علما سید عبدالله بهبهانی از سران مجلس و از رهبران شجاع انقلاب مشروطه است. اگر چه پس از سر و صداهایی که این فتوا بر پا کرد، بهبهانی به سفارت عثمانی رفت و فتوای خود را پس گرفت و حتی احتشام السلطنه(رییس مجلس) وی را به دریافت رشوه بابت فتوا متهم می کند، اما از بستر چنین فتواهای نامعقولی که رجحان امت گرایی و منافع امت بر ملی گرایی و منافع ملی است نمی توان به سادگی گذشت.
▪️ در مقابل این گاف بزرگ بهبهانی و برخی دیگر از علما می توان به ذکاوت و تیزبینی سید حسن مدرس اشاره کرد. آن زمان که پس از اشغال ایران توسط قوای روس و انگلیس وی در دولت در تبعید حضور داشت و با دیگر مشروطه طلبان با دولت های عثمانی و آلمان ارتباط گرفته تا با همکاری آنها بتوانند مقابل متجاوزین روس و انگلیس بایستند. ارتباط دولت عثمانی با ایرانیان و مشروطه خواهان در قالب سازمان اتحاد اسلام تعریف می شد. این سازمان که به ابتکار سید جمال الدین اسد آبادی در اسلامبول تاسیس شده بود، هواداران و اعضای فراوانی را در کشورهای اسلامی به خود جلب کرده بود. در ایران هم علما و روشنفکرانی در آن عضویت داشته و با آن همکاری می کردند، از جمله سید حسن مدرس. با اینکه مدرس عضو سازمان اتحاد اسلام بود اما بعد از دوسال که از ارتباط دولت در تبعید با عثمانی می گذشت متوجه شد که عثمانی از این ارتباط برای منافع خود سواستفاده می کند. به همین خاطر از ادامه ی ارتباط تن باز زد...
متن کامل :
https://bit.ly/3IrRxPm
#مدرس
#مصدق
#هویت_ملی
#سیدعبدالله_بهبهانی
#تجاوز_روسیه_به_اوکراین
https://t.me/iranfardamag
▪️ (به بهانه ی تجاوز روسیه به اوکراین)
🔷 مصطفی محب‌کیا
@iranfardamag
🔺 پس از مدتها درگیری و تهدیدات لفظی میان غرب و روسیه بر سر مواضع اوکراین بالاخره روسیه با نیروی نظامی وارد خاک اوکراین شد تا تحولات جدیدی را در فضای بین المللی رقم بزند. مثل همیشه بعد از هر رخدادی یا حتی حین رخداد، جنگ روایت ها نیز رخ می دهد. هرکه برای توجیه کارش روایتی را عرضه میک ند تا در داوری پندار همگانی بازنده نباشد. همانطور که امریکا برای حمله به عراق روایتی دروغین از سلاح های کشتار جمعی صدام عرضه و برای حمله به افغانستان صحبت از دموکراسی کرد و در نهایت باز حکومت را به طالبان وانهاد، امروز نیز روسیه برای حمله به اوکراین روایتی از تهدید امنیت خود و همچنین تحدید آزادی مردم اوکراین را عرضه می کند.
▪️ اما آنچه بهانه ی نوشتن این نوشتار شد همسویی تمام و کمال بلندگوهای حکومتی ایران از صدا و سیما تا تریبون های نماز جمعه و حتی رییس دفتر رهبری با روایت کرملین است. یک همسویی و همنوایی با روسیه که بخش عظیمی از کاربران ایرانی فضای مجازی را به واکنش و اعتراض واداشته است. معمولا در چنین تنازعات و کشمش های سیاسی و اجتماعی نوعی از دوگانگی و دوقطبی ایجاد می شود که گویی فارغ از آن دو گزینه هیچ گزینه ی دیگری متصور نیست و حتما باید یکی را انتخاب کرد. یا در اردوی غرب بود و از اوکراین حمایت کرد یا در اردوی شرق بود و روسیه را محق دانست. اما مبنای انتخاب و اتخاذ سیاست خارجی ما در تحولات بین المللی چه خواهد بود؟ تراز و شاقول انتخاب ما چه باید باشد؟ پیش از پرداختن به این پرسش ها یادآوری دو رخداد تاریخی خالی از لطف نیست.
🔺 نقل شده در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه و همزمان با نخستین مجلس مشروطه، دولت عثمانی تعرضات و درگیری هایی را در مرزهای غربی کشور انجام می داده که دولت مرکزی هم با حمایت از ارامنه‌ی آن مناطق در برابر تجاوزات عثمانی مقابله می کرده است. دولت عثمانی هم برای اینکه این مقابله را خنثی کند دست به کار گرفتن استفتائی از علمای تهران می شود و برای سفارتش در تهران تلگراف می زندکه: « به ثبوت پیوسته دولت ایران طایفه ی ارامنه را که دشمن مسلمانان هستند، تحریک کرده است که در این اختلاف سرحدی آنها را طلیعه‌ی جنگ خود قرار بدهد و با ما بجنگند. شما از علمای ایران استفتا نمایید که این کار جایز است یا نه؟». طرفه آنکه تنی چند از علما فتواهایی به نفع دولت متجاوز عثمانی می دهند و عمل دولت ایران را حرام و یا ناجایز می شمارند! 1 و یکی از آن علما سید عبدالله بهبهانی از سران مجلس و از رهبران شجاع انقلاب مشروطه است. اگر چه پس از سر و صداهایی که این فتوا بر پا کرد، بهبهانی به سفارت عثمانی رفت و فتوای خود را پس گرفت و حتی احتشام السلطنه(رییس مجلس) وی را به دریافت رشوه بابت فتوا متهم می کند، اما از بستر چنین فتواهای نامعقولی که رجحان امت گرایی و منافع امت بر ملی گرایی و منافع ملی است نمی توان به سادگی گذشت.
▪️ در مقابل این گاف بزرگ بهبهانی و برخی دیگر از علما می توان به ذکاوت و تیزبینی سید حسن مدرس اشاره کرد. آن زمان که پس از اشغال ایران توسط قوای روس و انگلیس وی در دولت در تبعید حضور داشت و با دیگر مشروطه طلبان با دولت های عثمانی و آلمان ارتباط گرفته تا با همکاری آنها بتوانند مقابل متجاوزین روس و انگلیس بایستند. ارتباط دولت عثمانی با ایرانیان و مشروطه خواهان در قالب سازمان اتحاد اسلام تعریف می شد. این سازمان که به ابتکار سید جمال الدین اسد آبادی در اسلامبول تاسیس شده بود، هواداران و اعضای فراوانی را در کشورهای اسلامی به خود جلب کرده بود. در ایران هم علما و روشنفکرانی در آن عضویت داشته و با آن همکاری می کردند، از جمله سید حسن مدرس. با اینکه مدرس عضو سازمان اتحاد اسلام بود اما بعد از دوسال که از ارتباط دولت در تبعید با عثمانی می گذشت متوجه شد که عثمانی از این ارتباط برای منافع خود سواستفاده می کند. به همین خاطر از ادامه ی ارتباط تن باز زد...
متن کامل :
https://bit.ly/3IrRxPm
#مدرس
#مصدق
#هویت_ملی
#سیدعبدالله_بهبهانی
#تجاوز_روسیه_به_اوکراین
https://t.me/iranfardamag
Telegraph
🔴 مای ملی در نسبت با دنیای پیرامون
🔷 مصطفی محب‌کیا @iranfardamag 🔺 پس از مدتها درگیری و تهدیدات لفظی میان غرب و روسیه بر سر مواضع اوکراین بالاخره روسیه با نیروی نظامی وارد خاک اوکراین شد تا تحولات جدیدی را در فضای بین المللی رقم بزند. مثل همیشه بعد از هر رخدادی یا حتی حین رخداد، جنگ…
Forwarded from سه نقطه
✅ روشنفکری و دین شناسی در تاریخ معاصر
✍ علیرضا علوی تبار:
از دیدگاه و موضع اجتماعی-سیاسی، #روشنفکران_مذهبی در عین حفظ #استقلال و #هویت خاص خویش کاملاً تحت تأثیر سرمشق غالب در هر دوره بوده اند. در واقع در هر دوره از زمان مواضع روشنفکران ایرانی از سر مشقی تأثیر می پذیرفته است و همین سرمشق، شباهت میان کارکرد اجتماعی روشنفکران مذهبی و غیرمذهبی را نشان می داده است.
از نظر #سرمشق غالب، می توان سه دوره را تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از یکدیگر متمایز ساخت.
دین شناسی دوره اول: این دوره مقارن با #روشنفکری دوره مشروطه است و شاخص ترین چهره آن سید جمال الدین اسدآبادی است. پرسش هایی که در این دوره در مقابل دین قرار می گیرند چندان عمیق نبوده و از تنوع زیادی برخوردار نیستند؛ از این رو، پاسخ هایی که از جانب روشنفکران مذهبی برای آنها تدارک می شود نیز چندان متنوع نیست.
اصلی ترین ویژگی های #دین_شناسی روشنفکران را در این دوره می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱. بازگشت به سنت صدر اسلام و پاک کردن اسلام از خرافات
۲. محکوم کردن سنت پرستی کورکورانه و تقلید صرف
۳. طرفداری از وحدت مسلمانان و مبارزه با ملیت گرایی های افراطی محلی و منطقه ای
۴. مبارزه با استبداد و پذیرش اصول فلسفه سیاسی جدید معطوف به حاکمیت مردم
۵. پذیرش علم و فن جدید و اعتقاد به عدم مغایرت دین با آنها
دین شناسی دوره دوم: با شکستن فضای فرهنگی-سیاسی دوره رضاخان محیطی امیدوار و پرنشاط در عرصه فکری و اجتماعی ایران پدید آمد و منجر به تولید اندیشه ها و حرکت های اجتماعی متعدد گشت؛ تفسیر #روشنفکران از دین نیز، طی این دوران عمق و ابعاد گوناگون یافت. شاخص ترین اسلام شناس روشنفکر این دوره، مهندس #مهدی_بازرگان است. البته تنها بازرگان نیست که این گونه دین را تفسیر می کند و می فهمد، بلکه بسیاری از روشنفکران و حتی روحانیان تحت تأثیر این سرمشق قرار می گیرند.
دین شناسی دوره سوم: دوره سوم که همزمان است با دوره غرب ستیزی، به عنوان سرمشق غالب روشنفکری با چهره شاخصی چون دکتر #علی_شریعتی مشخص می شود.
در موقعیت کنونی، در زمینه تفسیر و درک مفاهیم دینی نیز که مختص روشنفکران مذهبی است می توان از غلبه چند گرایش و دیدگاه سخن گفت؛ گرایش ها و دیدگاه هایی که درک و تفسیر دین در سایه آنها و تحت تأثیر آنها صورت می پذیرد؛ برخی از این عناصر به شرح زیرند:
۱. پذیرش دیدگاه «واقع باوری انتقادی» به عنوان مبدأ شناخت شناسی. واقع باوری انتقادی اگرچه به وجود واقعیت و قابل حصول بودن آن باور دارد و در عرصه معرفت، هدف را وصول به حقیقت می داند اما اولاً ذهن و فاعل شناسایی را صرفاً منفعل و آینه وار نمی بیند و شناخت را حاصل تأثیر و تأثر متقابل میان فاعل شناسایی و موضوع شناخت می داند(دیدگاه عینکی در شناخت).ثانیاً، شناخت را امری پیچیده می داند و معتقد است به آسانی نمی توان از شناختنی حق و کامل دم زد.
۲. رهیافتی واحد به سه حوزه مختلف دین، فلسفه و علم رویکرد جدید روشنفکری دینی اگر چه استقلال سه حوزه مختلف بینش دینی تفکر فلسفی و دید علمی را می پذیرد، اما در هر سه حوزه از رویکردی واحد که همانا عقلانیت انتقادی است برخوردار است؛ عقلانیتی که هم به نقد و سنجش نقادانه می پردازد و هم به محدودیت های خود واقف است.
✨ @noghteh3
✅ آدرس صفحه اینستاگرام سه‌نقطه
https://www.instagram.com/3.noghteh
✍ علیرضا علوی تبار:
از دیدگاه و موضع اجتماعی-سیاسی، #روشنفکران_مذهبی در عین حفظ #استقلال و #هویت خاص خویش کاملاً تحت تأثیر سرمشق غالب در هر دوره بوده اند. در واقع در هر دوره از زمان مواضع روشنفکران ایرانی از سر مشقی تأثیر می پذیرفته است و همین سرمشق، شباهت میان کارکرد اجتماعی روشنفکران مذهبی و غیرمذهبی را نشان می داده است.
از نظر #سرمشق غالب، می توان سه دوره را تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از یکدیگر متمایز ساخت.
دین شناسی دوره اول: این دوره مقارن با #روشنفکری دوره مشروطه است و شاخص ترین چهره آن سید جمال الدین اسدآبادی است. پرسش هایی که در این دوره در مقابل دین قرار می گیرند چندان عمیق نبوده و از تنوع زیادی برخوردار نیستند؛ از این رو، پاسخ هایی که از جانب روشنفکران مذهبی برای آنها تدارک می شود نیز چندان متنوع نیست.
اصلی ترین ویژگی های #دین_شناسی روشنفکران را در این دوره می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱. بازگشت به سنت صدر اسلام و پاک کردن اسلام از خرافات
۲. محکوم کردن سنت پرستی کورکورانه و تقلید صرف
۳. طرفداری از وحدت مسلمانان و مبارزه با ملیت گرایی های افراطی محلی و منطقه ای
۴. مبارزه با استبداد و پذیرش اصول فلسفه سیاسی جدید معطوف به حاکمیت مردم
۵. پذیرش علم و فن جدید و اعتقاد به عدم مغایرت دین با آنها
دین شناسی دوره دوم: با شکستن فضای فرهنگی-سیاسی دوره رضاخان محیطی امیدوار و پرنشاط در عرصه فکری و اجتماعی ایران پدید آمد و منجر به تولید اندیشه ها و حرکت های اجتماعی متعدد گشت؛ تفسیر #روشنفکران از دین نیز، طی این دوران عمق و ابعاد گوناگون یافت. شاخص ترین اسلام شناس روشنفکر این دوره، مهندس #مهدی_بازرگان است. البته تنها بازرگان نیست که این گونه دین را تفسیر می کند و می فهمد، بلکه بسیاری از روشنفکران و حتی روحانیان تحت تأثیر این سرمشق قرار می گیرند.
دین شناسی دوره سوم: دوره سوم که همزمان است با دوره غرب ستیزی، به عنوان سرمشق غالب روشنفکری با چهره شاخصی چون دکتر #علی_شریعتی مشخص می شود.
در موقعیت کنونی، در زمینه تفسیر و درک مفاهیم دینی نیز که مختص روشنفکران مذهبی است می توان از غلبه چند گرایش و دیدگاه سخن گفت؛ گرایش ها و دیدگاه هایی که درک و تفسیر دین در سایه آنها و تحت تأثیر آنها صورت می پذیرد؛ برخی از این عناصر به شرح زیرند:
۱. پذیرش دیدگاه «واقع باوری انتقادی» به عنوان مبدأ شناخت شناسی. واقع باوری انتقادی اگرچه به وجود واقعیت و قابل حصول بودن آن باور دارد و در عرصه معرفت، هدف را وصول به حقیقت می داند اما اولاً ذهن و فاعل شناسایی را صرفاً منفعل و آینه وار نمی بیند و شناخت را حاصل تأثیر و تأثر متقابل میان فاعل شناسایی و موضوع شناخت می داند(دیدگاه عینکی در شناخت).ثانیاً، شناخت را امری پیچیده می داند و معتقد است به آسانی نمی توان از شناختنی حق و کامل دم زد.
۲. رهیافتی واحد به سه حوزه مختلف دین، فلسفه و علم رویکرد جدید روشنفکری دینی اگر چه استقلال سه حوزه مختلف بینش دینی تفکر فلسفی و دید علمی را می پذیرد، اما در هر سه حوزه از رویکردی واحد که همانا عقلانیت انتقادی است برخوردار است؛ عقلانیتی که هم به نقد و سنجش نقادانه می پردازد و هم به محدودیت های خود واقف است.
✨ @noghteh3
✅ آدرس صفحه اینستاگرام سه‌نقطه
https://www.instagram.com/3.noghteh