🔴آموزش و تَدَیُّن
روشنفکران
✍️ #عباس_عبدی

🔘ویدیویی را دیدم که خانم دکتر #علم‌الهدی ضمن اشاره به تکرار چند باره قرآن‌سوزی در اروپا و سکوت نسبت به آن، این پدیده را ناشی از ترویج الحاد در قالب علم دانسته و ادامه می‌دهد؛
▪️تمام کسانی که مثل من با دانشجو و دانش‌آموز سروکار دارند می‌دانند که درس خواندن دانشجویان و دانش‌آموزان منجر به متدین‌تر شدن آنان نمی‌شود، اگر برعکس نشود. در برخی رشته‌ها هنگامی که دانشجو وارد دانشگاه می‌شود، چند تا سوره قران را حفظ است، هنگامی که دارد می‌رود، نمازش را یادش می‌رود بخواند یا کاهل نماز می‌شود

🔘این رویکرد بسیار مهم است و با توجه به نقشی که گفته می‌شود ایشان در موضوع سیاست‌های آموزشی و اجرایی آنها دارند، می‌کوشم نشان دهم که مشکل این رویکرد کجاست؟

🔘اول اینکه گزاره ایشان در باره تغییرات مزبور درست است و شواهد و قراین کافی در باره درستی آن وجود دارد، و بعید است محدود به رشته‌های خاص دانشگاهی باشد. شاید برحسب رشته، این روند اندکی شدت و ضعف داشته باشد ولی جریان غالب همین است که گفتند و عمومیت دارد

🔘نکته دوم این است که در کنار آموزش علم، در تمامی ۱۲ سال مدرسه و حتی در دانشگاه، آموزش رسمی دینی و تاریخی و اجتماعی به شدت وجود دارد. پس طبعاً اگر این آموزش‌ها موثر بودند، حتماً باید نتیجه‌ای مغایر با وضعیتی که خانم علم‌الهدی توصیف کرده‌اند به بار می‌آمد. پس مشکل آموزش فیزیک و شیمی و ریاضی نیست، بلکه کیفیت و ماهیت همین دروس دینی و اجتماعی تاریخی است که منجر به دور شدن جوانان از دین شده است

🔘نکته و پرسش مهم‌تر اینکه آیا متدین کردن جوانان وظیفه نظام آموزشی است؟ پس وظیفه نهاد دین چه می‌شود؟ نکند برای آنان وظیفه دیگری در نظر گرفته شده؟ مثل این است که وظیفه دانشگاه پزشکی یا مهندسی را دیندار کردن دانشجو بدانیم

🔘تجربه من به عنوان دانشجوی پیش از انقلاب نشان می‌دهد که در آن دوران وضعیت کاملاً برعکس بود. در ابتدای دهه ۴۰ تعداد نمازخوانان دانشگاه از جمله دانشگاه پلی‌تکنیک انگشت‌شمار بود و حتی محلی برای نماز خواندن نداشتند. در سال ۵۳، شلوغ‌ترین محل، مسجدِ دانشگاه بود

🔘تعداد کسانی که در دانشگاه به دین گرایش پیدا می‌کردند و متدین می‌شدند چند برابر کسانی بود که از آن رویگردان می‌شدند. آموزش‌ها هم هیچ ربطی به دین نداشت. مدیریت دانشگاه و استادان هم اغلب غیر دینی بودند. جزییات این فرآیند را در کتاب جنبش دانشجویی پلی‌تکنیک شرح داده‌ام

🔘این فرآیند ربطی به نظام آموزشی نداشت. برعکس مرتبط بود با فضای عمومی و فعالیت متولیان و منادیان دین. اتفاقاً رژیم گذشته هم انتظار عکس از نظام آموزشی داشت که جوانان را از دین دور کند. ولی شکست خورد. چرا؟ به علت اینکه آموزش علم ربط چندانی به این ماجرا ندارد. مگر تغییرات رفتاری دانشجویان تماماً ناشی از حضور در دانشگاه است؟ وضع عمومی جامعه، رسانه،دولت، نهاد دین، تحولات بین‌المللی و... نقش بیشتری دارند

🔘مشکل آنجاست که دینداری و تدین به آموزش تقلیل داده شده است. گویی اگر کسی از گزاره‌های دینی اطلاع یابد، دیندار و متدین می‌شود. پس هر چه نمره بالاتری گرفت دیندارتر است. یا اگر آیات را حفظ کند دیندار است. در حالی که آموزش و اطلاع از مفاهیم دین فرع بر مسأله دینداری است

🔘به راحتی می‌توان این فرضیه را آزمون کرد که جوانان ما تقریباً هیچ کدام از آموزه‌های دینی دوره عمومی خود را به یاد ندارند. آنچه هم به یاد دارند، از مجاری غیررسمی که مبتنی بر نمره دادن و محفوظات نبوده، اموخته‌اند

🔘واقعیت مذکور در سخنان خانم علم‌الهدی ناشی از دو عامل دیگر است و به نظام آموزشی ربط ندارد. عامل اول و مهم فضای عمومی نسبت به انتظاراتی است که در گذشته از دین و عملکرد آن در ذهن این جوانان یا پدرانشان وجود داشته است. انتظاراتی که در عمل محقق نشده است
🔘این شکاف میان عمل و انتظارات، معنای همه گزاره‌های دینی را تغییر می‌دهد و یا آنها را از محتوا تهی می‌کند. درکی که یک جوان ۵۰ یا ۴۰ سال پیش از گزاره‌های دینی شامل اخلاقیات، عدالت، آزادی و... داشت امروز معنادار نیست زیرا معنای این گزاره‌ها و مفاهیم را به عینیت اجتماعی ارجاع می‌دهند. بنابراین گزاره‌های دینی از نظر آنان در آزمون‌های تجربی نتیجه‌ای متفاوت از انتظارات آنان داشته‌اند
🔘عامل دوم که بی‌ربط به عامل اول نیست، تغییر کارکرد نهاد دین است که به نهاد قدرت تقلیل یافته یا در دل آن هضم، و در نتیجه از کارکرد واقعی خود جدا شده است. نهاد دین امروز بیش از گذشته به حاشیه رفته است. نهاد دین فقط آموزش حوزوی نیست، بلکه حضور اجتماعی و میدانی عاملان این نهاد است که با حضور پررنگ در قدرت، اثری دینی ندارند

🔘پس دنبال فشار بیش‌تر به نهاد آموزش نرویم که دینداری از آن بیرون نخواهد آمد
در پی بهبود دین باید بود

#انتقادات #اجتماعی #مذهبی

@Roshanfkrane

♦️‏«ضدِتبلیغ» از مرحوم‌رییسی وارد فازِ «معصوم‌سازی» شد

▪️#مصطفی_فقیهی

۱. ⁧ #عصمتِ ⁩ مرحوم ⁧ #رییسی ⁩؟ این حرف‌ها را نزن آقا! خیلی از پیامبران هم چنین ادعایی نداشته‌اند.

‏۲. علت این قبیل افاضات امثال ⁧ #علم‌الهدی ⁩، تلاش برای تداوم حضور در قدرت با سوءاستفاده از احساسات حامیانِ «رییس‌جمهور فقید» و انتقالِ سبدِ رأی او به گزینه‌ی دل‌خواه است.

‏۳. «خلف وعده» در شمار گناهان نیست؟ باشد! فرض که اساساً خلف وعده‌ای در کار نبوده و مثلاً حمایت از مشاغلِ اینستاگرام، در وعده‌هایش شنیده نشده. امّا پذیرش مسئولیت در عین احراز کارآمدتریِ بسیاری دیگر، در شمارِ «گناهان» نیست؟

‏۴. پس، ممیزیِ گناه/مکروه در تشخیص افرادی نیست که خود آغشته به گناه هستند.

‏۵. متاسفانه برخلاف توصیه‌ی دلسوزان، نه تنها تبلیغِ بیش از حد در رسانه‌ها را پیش گرفته و متوجهِ آزار بینایی و شنواییِ مردم و آثار این «ضدتبلیغ» نیستند، بل‌که چند قدم فراتر گذاشته و در حال ترسیمِ شخصیتِ یک ⁧ #معصوم ⁩ برای «مرحوم» هستند.

#اجتماعی #انتقادات #مذهبی

@Roshanfkrane

◀️ شرع حیرت زده و ضرورت سکولاریسم/ در حاشیه مخالف شرع اعلام شدن تعطیلی شنبه

✍#مهدی_نصیری

🔸ایران در آستانه عبور از حکومت دینی و استقرار یک حاکمیت #سکولار‌دموکرات،  در آینده‌ای نه چندان دور است که اولین جرقه‌های آن در چنین روزهایی در انقلاب #مشروطه زده شد. برای ضرورت عبور از نظام ولایت ـ رعیت (امام ـ امت) به حکمرانی دولت ـ ملت در #ایران امروز ادله فراوانی وجود دارد که دم دستی‌ترین و واضح‌ترین آن تجربه #جمهوری‌اسلامی است که هنوز امکانات ویرانگری‌اش به پایان نرسیده و خدا می‌داند که تا کوتاه شدن سیطره‌اش از سر ایران چه ویرانگری‌های دیگری در آستین دارد.

🔸اما جدای از این تجربه تلخ‌تر از زهر، دلیل دیگر آن این است که نظریه ولایت فقیه #آیت‌الله‌خمینی اگر نگوییم یک بدعت در تاریخ #تشیع‌امامیه بود، دیدگاهی شاذ و غیرقابل اعتبار نزد اکثریت قاطع فقها بود که توانست بر موج #چپ‌گرایی حاصل از انقلاب اکتبر #روسیه سوار شده و با اقتباس از اسلام سلفی تکفیری، فاجعه انقلاب نخبگانی و مردمی ۵۷ را رقم بزند.

🔸اکنون با انضمام تجربه جیم الف به بدعت بودن نظریه #ولایت‌فقیه، در کنار تجربه موفق بشری در استقرار نظام‌های سکولار دموکرات، متدینان و شرع مداران می‌توانند بدون تردید و نگرانی به ایران سکولار دموکرات فردا بیاندیشند و برای تحقق آن تلاش و مبارزه و جهاد کنند و این نکته را دریابند که بقای نیم بند #دین در زمانه کنونی و ایران، در گرو جدایی دین از دولت است و الا تداوم مثلا یک دهه دیگر حاکمیت جیم الف چیزی برای دین الا تقویت فرقه‌ای مذهبی آکنده از #جهل و خرافه و انسان ستیزی باقی نمی‌گذارد..

🔸مطلوبیت #سکولاریسم و حکومت عرفی از منظری درون دینی، دلیل مهم دیگری نیز دارد و آن این که بر مبنای کلامی و اعتقادی تشیع امامی، حجیت #شریعت با اتکا به حضور حجت معصوم و عاری از خطا در ارائه دین است که معنای مطلوب خود را می‌یابد و الا امری نسبی و آکنده از خطا و تعدد قرائت‌ها و تفسیرها و #فتاوی و در یک کلام حیرت زده است که سپردن زمام امر #سیاست و #حکومت به آن همین بساطی را می‌گستراند که امروز در ایران پهن شده است.

🔸شرع بدون مفسر و مجری معصوم، با مفسری و مجری‌گری حضرات #خمینی و #خامنه‌ای، #جنتی، #علم‌الهدی، #پناهیان و #سید‌احمد‌خاتمی و ... همین است که برای شل حجابی دختری غریب به نام #مهسا از یک سو آن می‌کند که دیدیم و می‌بینیم و از سوی دیگر آنجا که پای تحکیم قدرت در میان است متشرعان حاکم همه مرزهای #عقل و شرع و اخلاق را  در می‌نوردند تا آنجا که گویی در ذهنیت و عینیت این حکومت شرعی، چیزی به نام #خدا و #قیامت وجود ندارد.

🔸#آیت‌الله‌جوادی‌آملی استاد اکثر فقهای #شورای‌نگهبان، تعطیلی شنبه را خلاف شرع نمی‌داند اما شاگردان در بند قدرت و سیاست او امری را که مطلوبیت آن مورد اتفاق عقلا است، خلاف شرع اعلام می‌کنند چرا که از تصریحات و منویات فقیه حاکم، چنین بر می‌آید که او هر امری را که صبغه غربی داشته باشد، خوش نمی دارد و باید به محو آن بکوشد!

🔸هیچ راهی در پیش پای #ایرانیان متشرع و متدینِ غیرآلوده به مطامع قدرت جز جمع کردن بساط این حکومت شرعی و استقرار نظامی عرفی که ارزش‌ها و مناسک شرعی و دینی مطابق با عقل و اخلاق قادرند بدون درگیری با فجایع یک حکومت دینی، در سایه سار آن به دین ورزی خصوصی و عمومی خود (مشروط به عدم تضییع حقوق دیگران) ادامه بدهند، باقی نمی‌ماند. 

۱۵ مرداد ۱۴۰۳
https://t.me/iranazadvaabad

@Roshanfkrane