🔴 گرامی‌داشت بیست و شش‌امین سالروز درگذشت مهندس مهدی بازرگان ـ 7

💢 سکولاریسم در اندیشه بازرگان

💠 امیر خرم

🔻 نکته اول: مرحوم مهندس بازرگان در سال ۱۳۶۴ درباره ناگفته های آیه بعثت در جشن مبعث انجمن اسلامی مهندسین اظهار داشت که بسیاری از موضوعات مانند حکومت و اقتصاد، جزو آموزه های صریح و مستقیم پیامبران نیست و ادامه بحث را موکول به سال های بعد كرد. در سال ۱۳۷۱، پس از تجربه چهارده ساله عملکرد جمهوری اسلامی ایران، مجدداً آیات مربوط به “بعثت انبیاء” را مورد بررسی قرار داده و نظرات خود را در مورد اهداف بعثت از جمله در ارتباط با دنیا، سیاست و حکومت، در جشن مبعث “انجمن اسلامی مهندسین” تحت عنوان “آخرت و خدا تنها برنامه بعثت انبیاء ” بيان كرد. سخنرانی مذکور، سوالات و بحث هایی را مطرح ساخت که متعاقب آن چند جلسه با حضور برخی صاحبنظران و اعضای انجمن اسلامی مهندسین تشکیل شده و شرکت کنندگان به طور کتبی یا شفاهی نظرات خود را مطرح ساختند. در جلسه نهایی، مهندس بازرگان ضمن تشکر از اظهار نظرات شرکت کنندگان، درباره بعضی از سوالات یا اعتراضات و سوءتفاهم ها توضیحاتى دادند. مقاله مذکور پس از پاره ای اصلاحات به وسیله خود ایشان، همراه با اظهار نظرات کتبی یا مقالات منتقدین، تحت عنوان “آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء” با همکاری انجمن اسلامی مهندسین منتشر شد.

🔻 آنچه بازرگان در این سخنرانی بر آن تأکید دارد، این است که هدف اصلی از بعثت انبیاء، ایمان و آشنايی و تقرب انسان به خداوند و ایمان و آمادگی برای قیامت و آخرت است. هدف محوری، آباد کردن و بهبود وضع دنیا و تشکیل حکومت و آموزش علوم یا امور اجرائی نبوده است و دنبال کردن اهداف اصلی بعثت انبیاء یعنی آخرت و خدا، به بهبود و آبادی دنیا و کسب و پیشرفت علم و دانش بشر نیز خواهد انجامید. همچنین دستورات و احکامی که درباره زندگی دنیا داده شده، برای نشان دادن راه درست شناخت و تقرب به سوی خداوند و آماده شدن برای آخرت است. در واقع، هدف بعثت انبیاء و وظیفه و ماموریت اصلی مسلمین، تشکیل حکومت نیست، اما مبارزه با استبداد، فساد و ظلم حکومت، بخش عمده ای از زندگی و آموزه های پیامبران را تشکیل می دهد. بازرگان در این مقاله به ویژه بر این امر تأکید می‌كند که استبداد دینی از بدترین انواع استبداد بوده و کاملاً مغایر با آموزه های قرآنی است. ذیلاً به مهم ترین فرازهای مقاله مذکور اشاره می کنم:

🔻بازرگان سوال اصلی خود را این گونه مطرح می سازد: “آیا ادیان الهی برای تأمین و تعالی امور دنیایی انسان ها بوده‌اند یا نظر به دنیا و آخرت هردو داشته اند و جوابگوی همه مسائل دنیا هستند و یا آنکه انبیاء صرفاً به خاطر “خدا و آخرت” ما فرستاد شده‌اند و در این صورت ادیان الهی چه نظر یا اثری روی دنیای ما داشته اند.”

🔻و اینگونه پاسخ می دهد:
"پیغمبران که بنا به تعریف و اعتقاد مؤمنین برانگیخته و فرستاده خدا برای انسان ها هستند، عمل و رسالتشان در دو چیز خلاصه می شود:

– انقلاب عظیم فراگیر علیه خودمحوری انسانها و برای سوق دادن آنها به سوی آفریدگار جهان ها

– اعلام دنیای آینده جاودان بی نهایت بزرگتراز دنیای فعلی”

🔻در مورد رابطه دین و حکومت نیز که مهمترین بخش از نظریه او محسوب می گردد، بازرگان از قبل از انقلاب، در عین اینکه دین را امری فراگیر می دانست، ممزوج شدن دین و حکومت را اشتباه می دانست و بر اشراف ارزش های اخلاقی دین بر حکومت تأکید داشت و در این اعتقاد پس از انقلاب و تا پایان عمر استوار و راسخ بود. به عنوان نمونه در مقاله مرز بین دین و سیاست چنین اظهار می دارد:

“🔻دین نه تنها با سیاست بلکه با کلیه شئون زندگی و با جهان مرز مشترک دارد. ولی مرزی است یک طرفه. دین در زندگی و اخلاق و عواطف دخالت می کند و هدف و جهت می دهد، اما آنها نباید دخالت در دین نمایند و راه و رسم دین را تعیین کنند. در اینصورت ناخالصی و شرک پیش می‌آید…” .

🔻او اینکه سیاست هم عرض دین قرار بگیرد و یا دین ابزاری برای حکومت و قدرت گردد را اشتباه و فاجعه می دانست:

🔻"دین فوق سیاست و حاکم بر سیاست و حکومت است، نه ذیل آنها و نه در ردیف آنها. خدا و چیزهای دیگر را پهلوی هم قرار دادن یک نوع تثلیث است و شرک. ما چنین خالقی که فرع و فدای چیزهای دیگر باشد، نخواستیم.”


ادامه در لینک زیر :

https://bit.ly/3iz6G6e

#سکولاریسم
#مهدی_بازرگان
#دین_و_سیاست

https://t.me/iranfardamag

سندی با عنوان اهداف راهبردی اصلاح طلبان منتشر شده است در بند سوم آن می خوانیم :
دفاع از نقش دینِ سازگار با عقلانیت و خادمِ معنویت و اخلاق در زندگی شخصی‌ و عرصهٔ مدنی،در عین دفاع از قواعد دموکراتیک و رقابت آزاد و عادلانه در عرصهٔ سیاسی"
#دین_شخصی_مدنی یعنی #سکولاریسم_عریان در ذیل اسلام سیاسی امام و جمهوری اسلامی بر آمده از خون220 هزار شهید.
طبق قوانین موجود این سند می تواند حجتی برای رد صلاحیت نویسندگان باشد.این جماعت که سکولاریسم را بی پرده فریاد می زنند می توانند روز روشن به جماران بروند با امام بیعت کنند در عین حال نوه امام را هم کاندیدای همتراز خود بدانند
#تحریف
@Dr_A_Ganji

‍ 📝📝📝 استکبار دینی

✍🏼سید حمید حسینی

✅ اگرچه یکی از اهداف دین مبارزه با کبر و خودبرتربینی و فلسفهٔ بسیاری از مناسک آن، تمرین فروتنی است، اما بی‌توجهی به آسیب‌های دینداری کار را به‌ جایی می‌رساند که آنچه برای درمان استکبار آمده بود، تشدیدکنندهٔ این درد می‌شود.

✅از نگاه قرآن، ریشهٔ نخستین کفر، خودبرتربینی است (بقره، ۳۴) و لجاجت و عداوت دشمنان انبیا نیز از همین سرچشمه می‌جوشد. (اعراف، ۷۶ و ۸۸) لذا خدا از مستکبران بیزاری می‌جوید (نحل، ۲۳) و ضمن سفارش به افتادگی در برخورد با دیگران، از هر گونه تکبر و فخرفروشی ابراز تنفر می‌کند. (لقمان، ۱۸)

✅اهمیت فروتنی و نقش ویرانگر خودبزرگ‌بینی به‌حدی است که خداوند متعال همهٔ متکبران را از حقیقت محروم می‌داند (اعراف، ۱۴۶) و دگراندیشانی را که اهل تکبر نیستند نزدیک‌ترین افراد به مودت مؤمنان به‌شمار می‌آورد (مائده، ۸۲) و کسانی که اهل افتادگی باشند را عباد الرحمن می‌خواند. (فرقان، ۶۳)

✅خطر بزرگی که در این زمینه وجود دارد این است که نفس آدمی دین را نیز بهانه‌ای برای تکبر قرار می‌دهد. لذا قرآن ضمن هشدار در این‌باره، ادعای برخی دینداران که خود را تافتهٔ جدابافته (مائده، ۱۸)، مصون از عذاب (آل‌عمران، ۲۴) و تنها نجات‌یافتگان می‌دانند (بقره، ۱۱۱) به‌عنوان نمونه‌هایی از خودبرتربینی دینی مذمت می‌کند.

✅اما قرآن از خطر بزرگ‌تری نیز سخن گفته که کمتر به آن توجه شده و آن این است که گروهی از دینداران از فرط خودبرتربینی برای جان و مال دگراندیشان احترامی قائل نیستند؛ لذا با استناد به اینکه آنها نباید بر مؤمنان «سبیل» داشته باشند، حقوقشان را نقض و اموالشان را تصاحب می‌کنند. (آل‌عمران، ۷۵)

✅طرفه اینکه قرآن نه‌تنها باور را در برخورداری از حقوق طبیعی تأثیر نداده، بلکه دربارهٔ نیکی به دگراندیشانی که جنگ‌افروزی نمی‌کنند و رفتار عادلانه با آنها سفارش نموده (ممتحنه، ۸) و تنها جایی که از «نفی سبیل» بر دیگران سخن گفته در آزار نرساندن به کافرانی است که به صلح رو آورده‌اند. (نساء، ۹۰)

✅آنچه در این‌ میان، تأسف و شگفتی را برمی‌انگیزد، بی‌توجهی بسیاری از فقها به تأکید قرآن دربارهٔ نفی سبیل مسلمانان بر کافرانِ مسالمت‌جو و استناد آنها به آیهٔ ۱۴۱ سورهٔ نساء برای ساختن قاعدهٔ «نفی سبیل بر مؤمنان» است که بهانهٔ نقض حقوق دگراندیشان را فراهم می‌آورد و کار استکبار دینی را به ستمکاری دینی می‌رساند.

✅ این در حالی است که هم سیاق آیه و هم روایات اهل بیت‌ (علیهم‌السلام) در تفسیر آن به‌روشنی نشان می‌دهد که این نفی سبیل مربوط به قیامت است و با توصیف شرایط داوری نهایی میان انسان‌ها می‌گوید: روزی که حقایق آشکار شود، کافران هیچ حجت و دلیلی در برابر مؤمنان نخواهند داشت.

#دین_حنیف ۲۱

@hamidhossaini
🆔 @MostafaTajzadeh

‍ 📝📝📝مولانا
✍️یادداشت دریافتی

✅سال‌ها پیش پای درس یکی از اساتید اخلاق نشسته بودم. پیرمرد این آیه را خواند:«محک آن‌روز حق باشد- الوَزنُ يَومَئِذٍ الحَقُّ (۷:۸)». و گویی حدیث نفس می‌کرد پرسید: اگر اعمال ما را با حق بسنجند چه سرنوشتی در انتظار ماست؟! من لرزه بر اندامم افتاد که نکند حق نه‌تنها واجبات بلکه تمام مستحبات و نه‌تنها دانسته‌ها بلکه ندانسته‌ها را نیز شامل شود؟! آن‌وقت باید چه خاکی به سر کنیم؟!

✅دیروز در ماشین سوره‌ی فرقان را می‌شنیدم. رسید به آیه‌ی «فرمانروایی آن‌روز حق باشد، از آنِ آن مهربان- المُلكُ یَومَئِذٍ الحَقُّ لِلرَّحمان (۲۵:۲۶)». جا خوردم. چه فکر می‌کردم، چه شد؟! سال‌ها خیال می‌کردم قرار است اعمال ما را با محک حق یعنی همان واجبات و مستحبات و رکعات نماز و کمیت زکات و اشواط طواف و بُعد مسافت در زیارات مقابر بسنجند و حالا آیه می‌گفت حق، چیز دیگر است. حق، رحمت است. مهر است. قرار است اعمال ما را با محک محبّت بسنجند! سنجه آن روز حق است و حق، رحمت است. پادشاهی آن‌روز از آنِ «مهر پرستان- عِبادُ الرَّحمان» است.

✅امروز یاد فراز عجیبی از فیه ما فیه افتادم که سال‌ها نمی‌فهمیدم استنادش به چیست و آن را برآمده از ذوق (بخوانید بی‌پایه) می‌دانستم. خدا مرا بابت این سوء ظنّ ده‌ها ساله ببخشد. آن‌جا که می‌فرماید:«در قیامت چون نمازها را بیاورند، در ترازو نهند و روزه‌ها را و صدقه‌ها را همچنین، اما چون محبّت را بیاورند محبّت در ترازو نگنجد. پس اصل، محبّت است. اکنون چون در خود محبّت می‌بینی آن را بیافزای تا افزون شود (فیه ما فیه، بخش ۲۹۵، برتری محبّت بر همه‌ی عبادات)». این فراز تنها ترجمه‌ی یک آیه بود. محبّت در ترازو نگنجد چون محبّت خود ترازو است.

#قرآن #pragmatics #سوره_اعراف #سوره_فرقان #مثاني #زبان_دین #دین #ریشه #رحم #رحمان #ترجمه #دخیل_کردن_پیش_فرض_ها #مولانا

@MostafaTajzadeh

‍ 🔴 #امام_خمینی و گزاره «نظام مقدس»!
....
....

🔶 امام خلاف باور غالب علما و مراجع کنونی و هم عصر خودشان که #دین را فقط برای آبادانی آخرت می پنداشتند، تنها قرائتی از اسلام را پذیرفته بودند که رسیدن به سعادت اخروی، در گرو نیل به سعادت دنیوی است.

🔶و برای همین بود که در اندیشه ایشان، دین باید گره گشای مسائل جامعه امروز بشری، پاسخگوی پرسش های ذهن آدمی و مروج یک روش زندگی خاص و به عبارت بهتر، یک نوع #تمدن باشد.

🔶امام اما هوشیارتر از آن بود که « #حکومت_اسلامی» را با « #اسلام_حکومتی» اشتباه بگیرد و خود موسس نوعی «حکومت مذهبی نامشروع» گردد.

🔶امام با دیدی همه جانبه به تاریخ اسلام به این حقیقت دست یافته بود، که غالب حکومت های مذهبی پس از #پیامبر .ص.، که در تمام سرزمین های اسلامی تشکیل شده بودند، نه تنها دینی نبوده اند بلکه نامشروع و ضد دینی نیز بوده اند.

🔶حکومت هایی که یک وجه مشترک خاص با یکدیگر داشتند و آن "قدسی کردن" تمام شئونات اجتماعی سیاسی، تحت تئوری «السلطان ظل الله» که سلطان و حاکم اسلامی سایه خدا است و هیچکس حق اعتراض به او و عملکرد او را ندارد، و حکومت اسلامی خواست خداوند است و مردم آنقدر بالغ و رشید نیستند که در کار خدا فضولی کنند، و در یک کلام با سنگر گرفتن پشت مقدسات، به مقدسات خنجر می زدند، و مردم را #استعمار و #استحمار می نمودند و ستم روا می داشتند.

🔶امام اما وقتی حکومت اسلامی تشکیل داد، تمام بت های دینی را شکست و در اولین اقدام از تمام گزاره هایی که می شود از آنها تقدس سازی کرد، #تقدس_زدایی نمود تا مردم و توده ها، جسارت مواجهه و پرسش و استیضاح آنان را داشته باشند.

🔶کارکتر هایی مثل #روحانیت، رهبری، شورای نگهبان، مجلس خبرگان، سپاه پاسداران، ارتش، بسیج، مراجع تقلید، حوزه های علمیه، انتظار فرج، انسان مومن، انسان انقلابی و ... را هر چند امام برخی را تاسیس و برخی را ترویج می کند، اما در مقام تایید، نه تنها از #مقدس_کردن آنها شدیدا اجتناب می کنند، بلکه آنان را کامل زمینی، ملموس، قابل خطا و انحراف و قابل دسترس توده ها قرار می دهند، به نحوی که خودشان اولین نفری هستند که در مقام منتقد برخی از آنها ظاهر می شوند.

🔶امام حتی پا را فراتر گذاشته و تعریف و فلسفه تازه ای از عبادات به ظاهر شخصی، چون حج و نماز و روزه و ... ارائه می دهند که عمیقا ضد نگاه سکولار و مقدس ماب به دین است.

🔶امام هم زمان با تقدس زدایی از نهادها یا اشخاص فوق، به تقدس بخشی به دو گزاره تازه « #مردم» و « #عدالت»، اقدام می کنند که در کل تاریخ توسط حاکمان اسلامی تحقیر و تخفیف داده شده است.

🔶امام، با احیا کردن این دو اصل، مشروعیت حکومت اسلامی را در گرو "کسب رضایت مردم و اجرای عدالت اجتماعی" قرار دادند و هیچ شخص، نهاد و گزاره دینی را فرای این دو شرط مورد تایید اسلام قلمداد نکردند.

🔶امام با تکرار مکرر عباراتی چون «وای بر روزی که مردم از جمهوری اسلامی ناامید گردند، می ترسم ما کاری با اسلام کنیم که محمدرضا نکرد، آن روز که مردم قیام کنند علیه شما مسئولین، یوم الله است، مردم ما را سرکار آوردند و ممکن است ما را کنار بزنند، می ترسم عاقبت ما عاقبت هیتلر بشود و ...» برای "مردم" نقشی اصلی، به صورت آغاز کننده و تمام کننده قائل شدند.
بر خلاف نظر برخی علمای کنونی که برای مردم نقشی صرفا مقبولیتی و نه مشروعیتی قائل اند.
🔶فلذا آنجا است که گزاره «نظام مقدس» آنچنان که امروزه صبح تا شب لق لقه زبان ها شده و برای گریز از #نقد، تکرار می شود، در گفتار و اندیشه امام، #مطلقا تبلیغ و ترویج نشده است.

#سلمان_کدیور
.....
.....
@Falaakhon

🔎 نگاهی به توئیت‌های منتخب روز:

https://twitter.com/iranianarts/status/1458477562531823624?s=28

✅ Fateme Karimkhan:
تعداد اخبار درگیری که سلاح گرم در آنها وجود داشته و شلیک هم شده آن قدر زیاد است که دیگر حساسیتی هم برنمی‌انگیزد!
خرید و فروش، تملک و به کارگیری سلاح گرم در مملکت آزاد شده به ما نگفته بودید؟!

✅ Azam Bahrami:
اردوغان دارد میخ اخر را به تابوت دجله و فرات رودهای مادر تمدن خاورمیانه میکوبد.طرح Southeastern Anatolia Project موسوم به گاپ (GAP) شامل ٢٢ سد و ١٣ نیروگاه آبی است روی سرشاخه های دجله و فرات در خاک ترکیه. فقط سد آتاترک بیش از تمام ۶۵٠ سد ایران گنجایش دارد.

✅ محمدصالح مفتاح:
آنچه حامیان آ. #فیاضی، سالها مدیریت ارشد می‌نامند، تنها ۷ ماه معاونت مرکز پژوهش‌ها بوده که آن را هم با حکم آ. #زاکانی منصوب شده است. بعد می‌گویند چرا نسبت خانوادگی را مطرح می‌کنید!؟
کاش حامیان ایشان مردم را احمق فرض نکنند.

✅ Alireza Mobaraki:
آقای@raisi_com هر سفر استانی چند میلیارد هزینه دارد؟
هواپیما، استقبال، پذیرایی، حفاظت، تشریفات و امکانات دولتی؟
۵۰-۴۰-۳۰-۲۰؟
آن را برای آبادی ۱۰ روستا و خانه‌هایش با طرح سبک و مقاوم و امکانات مدرسه آنلاین، بهداری، پاسگاه و دولت الکترونیک خرج کنید.
۲۰۰ سفر یعنی ۲ هزار روستای آباد.

✅ Amir Alizadeh:
هفته‌نامه آلمانی «دی سایت» تولد ۲۰۰ سالگی
فیودور داستایفسکی رو در میان همه این هیاهوهای روزمره از یاد نبرده. دی سایت داستایوفسکی رو «شورشی»، «بازیگر» و «پیامبر» خوانده و نوشته که او هنوز هم الگوی نویسند‌ه‌هاست. چون هیچ وقت «نگاه تیزش برای خرابی و فساد» رو از دست نداد.

✅ Maryam Shokrani:
#عربستان با صادرات روزانه ۱.۸۸ میلیون بشکه، بزرگترین صادرکننده #نفت به چین است. به گزارش گمرک چین #روسیه با صادرات ۱.۴۵ میلیون بشکه دومین صادرکننده به این کشوره. #ایران هم تقریبا یک سوم عربستان و از طریق دلال‌ها نفت به چین صادر میکنه اونم با قیمت نازل، اسمش هم گذاشتن اقتدار!

✅ yashar soltani:
با حکم رییس جمهور، مهدی اسلام پناه #داماد حجت‌الاسلام محمد محمدیان معاون ارتباطات حوزوی دفتر رهبری، بعنوان رییس سازمان استاندارد منصوب شد.

✅ Zia Nabavi:
#كيوان_صميمي به بند ۲۰۹ اوین متعلق به وزارت اطلاعات منتقل شده است.
قاعدتاً این خبر را باید وکیلش #مصطفی_نیلی توئیت می‌کرد اما او هم در زندان اوین است.
پی‌نوشت: عکس از #عالیه_مطلب‌زاده است که او هم در زندان اوین دوران محکومیتش را می‌گذراند.

✅ mohammad darvish:
قرار بوده با احداث دیوار بتون‌اندود برای بانوان در ساحل بندرعباس پلاژ امن ایجاد کنند. منتها با چنین حصاری، عملاً یک گنداب‌کده ساخته‌اند که جریان آب در آن ساکن شده و هیچ بانویی رغبت نمی‌کند آنجا تنی به آب زند؛ به ویژه که در دو طرفش فاضلاب خام بندرعباس راهی خلیج فارس می‌شود!

✅ Roozbeh.bi yaghin:
صدیقی،امام‌جمعه‌تهران:
"چه شدکه تا رئیسی آمد سیل واکسن به ایران آمد.رئیسی درین شرایط بموقع حقوق کارکنان را میدهدکه این امدادالهیست"
صوفی نهاد دام و...
وقتی #دین کاتالیزور و #ابزار_قدرت شود
میشود یکروز واکسن وارداتی آمریکایی_انگلیسی را حرام کردو دیگرروز وارداتش را امدادالهی نامید!

✅ Meysam Mashayekh:
رستم قاسمی وزیر راه: مذاکره با شرکت‌های چینی برای ساخت و ساز مسکن ادامه دارد / قیمت ساخت شرکت‌های خارجی از سازندگان ایرانی پایین‌تر است
این‌ها، همان‌هایی هستند که دم از تکیه بر توانِ داخلی می‌زدند!

✅ Khalil Aghapour:
مشکل ایران امروز #روحانی_رئیسی و
.. نیست. مشکل اصلی ساختار سیاسی و قانون اساسی و عدم تعامل با دنیاست. البته اشخاص هم تأثیر گذار هستند. نبود #احزاب_مستقل و #رسانه‌های_آزاد برای نظارت مقامات کشور مزید بر علت...

✅ محمد مالی:
صدای ۹۰۰ هزار دانش‌آموزی که امسال ترک تحصیل کرده‌اند را چند سال دیگر از زندان‌ها خواهید شنید.

✅ عباس عبدی:
تا هنگامی که حواس حکومت به قیمت‌گذاری این کالا و آن خدمات است نمی‌تواند به تولید و اشتغال و سرمایه‌گذاری بپردازد.
راه حل کشیدن دندان فاسد قیمت‌گذاری از دهان دولت است.

✅ ابراهیم علیزاده:
قیمت دستوری ۲۵ کالا اعلام شد، افزایش قیمت ‎خودرو با دستور وزارت صمت منتفی شد و یک عضو مجمع تشخیص مصلحت(آقامحمدی) گفته است: دولت مجبور است اوراق بفروشد هر چند منجر به سقوط ‎#بورس شود. این گونه قرار بود آرامش بر بورس حاکم شود.

✅ علی مطهری:
امتناع #ایران از #مذاکره مستقیم با #آمریکا برای بازگشت به برجام یک خطای آشکار و صرفاً یک ژست انقلابی‌گری بر ضد مصالح ملت است. در این چند سال معلوم شد که #اروپا و #چین و #روسیه کاره‌ای نیستند. اگر ترور و شهادت #سردار_سلیمانی را مانع می‌دانید، قصاص قاتلان او در جای خود محفوظ است.



🆔@MostafaTajzadeh

✔️ یقین گمشده!

چارلز تیلور –فیلسوف اجتماعی برجسته- معتقد است که دوران معاصر غرب (آمریکای شمالی و اروپای غربی) با دوران پیشامدرن، تفاوت های اساسی دارد. یکی از این تفاوت ها فروریختن دیوارهای جزم و از بین رفتن مرزهای مستحکم یقین است. این اتفاق برای همه گروه های فکری رخ داده است. تیلور معتقد است در دوره معاصر، همه انسان ها در نوعی از شک و تردید به سر می برند. هم انسان های بی دین در تردید هستند و هر از چند گاهی خود را نیازمند باورها و مناسک دینی می یابند –مخصوصا در مواجه با برخی از سوال های اساسی زندگی مانند «مسئله مرگ»- و هم انسان های مومن، هر از چند گاهی دچار تردید در باورهای خود می شوند و ساختار باورهایشان بسیار شکننده تر شده است. از نظر او، هیچ نقطه امنی وجود ندارد و همه در فضای عدم قطعیت تنفس می کنند. –امیدوارم فرصت بیابم و شرح مفصلی از چرایی شکل گیری این وضعیت و بیان ویژگی های آن ارائه کنم-. امروز یک بیت شعر از تاثیر تبریزی (متوفای 1135) دیدم که من را یاد این نکته از تیلور انداخت. تاثیر میگوید:

🔸جستجوی حق به پای کفر و ایمان می کنم
🔸یک قدم در سایه دارم، یک قدم در آفتاب

#دین #مدرنیته #چارلز_تیلور #تاثیر_تبریزی #تردید #ایمان #عصر_سکولار #سهرابی_فر

🔰 @Sohrabifar_Vahid

http://yon.ir/0a9ZA

📝📝📝چرا خدا ما را فراموش کرده است؟

🔻🔻🔻یادداشتی از سعید حجاریان منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

📌بریده‌ای از متن:

🖊آیا واقعاً خداوند ایران را رها کرده است؟ زمانی‌که تجمیع بحران‌هایی نظیر آب، فقر و فاقه، فرونشست زمین و یا حتی تحریم‌ها را مشاهده می‌کنیم، تحولی عیان می‌شود که گویی خداوند از ما عبور کرده است.

🖊به‌ویژه آن‌که در دهه‌های پیش مداقه کرده و می‌بینیم، در ابتدای انقلاب انبان مقدسات پر از گوهرهای اجلالی بود؛ انبانی که اکنون خالی شده و به‌جای آن شکم‌های آماسیده‌ی مملو از دستبرد به اموال عمومی نشسته است.

🖊در واقع‌، ما در اوج ناکارآمدی‌ها و کژکارکردی‌ها و در زمانه‌ی بحران، از مقدسات برای پوشاندن ضعف‌ها و کاستی‌ها استفاده برده و در نتیجه این سرمایه مقدس را مصرف کرده‌ایم. درست مانند سفره‌های آب زیرزمینی که همه را تخلیه کرده و اکنون، دچار قحطی شده‌ایم.

🖊به‌عبارتی طی فرآیندی دین به کالایی تجدیدناپذیر تبدیل شد و هر لحظه‌ و هر رویدادی، مانند برآمدن مذهب‌نمایانِ اختلاس‌گر و یا نوکسیگان مذهبی، این تجدیدناپذیری را مضاعف کرد.

🖊ماحصل این وضعیت، در گام اول، عبور رادیکال از نمادهای دینی در عرصه عمومی است که متأسفانه باید گفت، همراه با خشونت است. به عبارتی، در این چارچوب سلب حیات به‌نام دین از یک‌سو، و تعرض به دین و دین‌مداران از سوی دیگر، همچون تیغی دو دم در جامعه فعال می‌شود.

🖊البته، روندها نشان می‌دهد عبور رادیکال از سرمایه‌های دینی نقطه پایان نخواهد بود و هر چه پیش می‌رویم، به تزلزل و تضعیف نهاد دین یا به عبارتی عبور از پیامبر و خداوند نزدیک‌تر می‌شویم. هر چند هنوز می‌توان دین را یکی از مهم‌ترین عوامل همبستگی جامعه ایران دانست.

🔸متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید
mashghenow.com/?p=5679

#سعید_حجاریان #الهیات #دین #دولت

🔸نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial
🔸نشانی تلگرام نویسنده:
t.me/SaeedHajarian

🔷دو آیه و یک حدیث هدیه به آیت الله علم الهدی
✨✨✨✨✨✨✨✨
جناب آقای #علم_الهدی امروز در نماز عید مبارک فطر عباراتی در باره #منکر_بی_حجابی داشتند. به نظر می‌رسد بطلان ادعای ایشان بسیار روشن است. با این حال با هدیه دو آیه و یک حدیث از ایشان می‌خواهیم فهم خود از اسلام را تصحیح کنند. ابتدا سخنان ایشان:

کشور از دو جریان رنج می‌برد؛ گرانی در امکانات معیشتی که یک عده عناصر سودجوی دلال عامل این گرانی و تنگنای معیشت برای مردم شدند امیدواریم عزیزان ما در هر سه قوه این مشکل را حل کنند و مسئله دوم بی‌حجابی و بی‌عفتی است؛ بی‌حجابی انکر منکرات است که نباید نسبت به آن بی‌تفاوت بود.
در سخنان حجت الاسلام علم الهدی دو ساده‌سازی خطرناک به چشم می‌خورد که یکی ناشی از عدم عمق در سیاست وجامعه واقتصاد و دومی ناشی از عدم عمق در #دین_شناسی است.
نکته نخست ایشان، خلاصه کردن تمام علل واسباب گرانی‌ها در وجود عده‌ای دلال و سودجو است. پیداست که چنین تحلیلی خواسته یا ناخواسته با هدف سرپوش گذاشتن بر مدیریت ضعیف دولت‌های قبل و اکنون است. البته تحلیل ایشان از علل گرانی در دولت‌های سابق همواره بی‌کفایتی دولتمردان بود ولی حالا سبب معضل گرانی عده‌ای دلال و سودجوست! اما واقعیت این است که روحانیت یا نباید در این حوزه‌های نامربوط به تخصصشان تحلیل کنند و یا دست کم منصفانه وعادلانه مجموعه‌بسیار متنوعی از اسباب تورم را نام ببرند تا ایشان که شخصیتی بزرگ وارجمندند به #کم_سوادی_اقتصادی و خدای ناکرده #سوگیری‌های آشکارا متهم نشوند.
اما نکته اصلی این یاد‌داشت نقد نکته دوم جناب علم الهدی است. ابتدا از ایشان تقاضا داریم به این دو آیه از #سوره_توبه و سخنی معروف از #امام_حسین علیه السلام در باره امر به معروف و نهی از منکر توجه نمایند:

«اَلْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُم مِنْ بَعْض یَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ اِنَّ الْمُنافِقِینَ هُمُ الْفاسِقُونُ»

«وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ اُولِیاءُ بَعْض یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرَ وَ یُقِیمُونَ الصَّلوةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّكوةَ وَ یُطِیعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ اُولئِكَ سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ اِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَكِیمٌ»
قال الحسین علیه السلام:
«اِنّى لَمْ أَخْرُجْ أَشِراً وَ لا بَطَراً وَ لا مُفْسِداً وَ لا ظالِماً وَ اِنَّما خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاِْصْلاحِ فى أُمَّةِ جَدّى(صلى الله علیه وآله)أُریدُ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهى عَن الْمُنْكَر»
نقد اول: اگر جناب حجت الاسلام علم الهدی در ده آیه قرآن کریم که در باره امر به معروف و نهی از منکر آمده بیندیشند و سیاق و فضای آن‌ها را بکاوند و برریی نمایند متوجه می‌شوند که هیچ کدام از آن‌ها ادعای ایشان مبنی بر #انکر_منکرات بودن بی‌حجابی را تایید نمی‌کند! ایشان می‌دانند که وقتی صفتی وحکمی برای امری می‌سازند باید دلیل شرعی متقن داشته باشند. وایشان غالبا احساسی از این تعابیر استفاده می‌کنند و برهانی از دین برای سخنان خود ارائه نمی‌کنند. واژه انکر منکرات معنای روشنی دارد. یعنی در منکرات از نظر قرآن بدحجابی بزرگترین منکر است. واقعا این ادعا با هیچ جای دین سازگاری ندارد.
فضای دو آیه سوره توبه هم روشن است. فضای جهاد و منکر ظلم و کفر و شرک است. بی‌حجابی به مثابه مصداق روشن منکر برای هیچ کدام از ده آیه قرآنی در باب منکر نیست چه رسد به انکر منکرات بودن آن! البته حرمت بی حجابی محل تردید نیست و نقش منفی آن در ترویج بی عفتی هم روشن است اما این که بگوییم ، #انکر_منکرات است، این، البته افترا به دین زدن است و مردم را از دین دور کردن!
نقد دوم بر سخن ایشان در ذیل فرمایش حضرت اباعبد الله علیه السلام روشن می‌شود. مطابق سخن امام علیه السلام قیام عاشورا برای مبارزه و نهی از منکر حکومت یزید بوده است. اگر بدحجابی انکر منکرات در اسلام باشد باید بی حجابی از منکر ظلم یزید در تخریب اسلام و قتل هزاران بی‌گناه بدتر باشد و امر به حجاب جناب علم الهدی از امر به عدالت و معروف حسینی بالاتر باشد و البته که قطعا این سخن نادرستی است!
#انکر_منکرات #منکر_بی_حجابی
#امام_حسین
#منکر_ظلم
#جهاد_تبیین #محمد_علی_میرزایی
✨✨✨✨✨✨✨
🌐https://t.me/mohamad_ali_mirzaaei
📚@nasiri42

🔴 گرامی‌داشت بیست و شش‌امین سالروز درگذشت مهندس مهدی بازرگان ـ 7

💢 سکولاریسم در اندیشه بازرگان

💠 امیر خرم

🔻 نکته اول: مرحوم مهندس بازرگان در سال ۱۳۶۴ درباره ناگفته های آیه بعثت در جشن مبعث انجمن اسلامی مهندسین اظهار داشت که بسیاری از موضوعات مانند حکومت و اقتصاد، جزو آموزه های صریح و مستقیم پیامبران نیست و ادامه بحث را موکول به سال های بعد كرد. در سال ۱۳۷۱، پس از تجربه چهارده ساله عملکرد جمهوری اسلامی ایران، مجدداً آیات مربوط به “بعثت انبیاء” را مورد بررسی قرار داده و نظرات خود را در مورد اهداف بعثت از جمله در ارتباط با دنیا، سیاست و حکومت، در جشن مبعث “انجمن اسلامی مهندسین” تحت عنوان “آخرت و خدا تنها برنامه بعثت انبیاء ” بيان كرد. سخنرانی مذکور، سوالات و بحث هایی را مطرح ساخت که متعاقب آن چند جلسه با حضور برخی صاحبنظران و اعضای انجمن اسلامی مهندسین تشکیل شده و شرکت کنندگان به طور کتبی یا شفاهی نظرات خود را مطرح ساختند. در جلسه نهایی، مهندس بازرگان ضمن تشکر از اظهار نظرات شرکت کنندگان، درباره بعضی از سوالات یا اعتراضات و سوءتفاهم ها توضیحاتى دادند. مقاله مذکور پس از پاره ای اصلاحات به وسیله خود ایشان، همراه با اظهار نظرات کتبی یا مقالات منتقدین، تحت عنوان “آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء” با همکاری انجمن اسلامی مهندسین منتشر شد.

🔻 آنچه بازرگان در این سخنرانی بر آن تأکید دارد، این است که هدف اصلی از بعثت انبیاء، ایمان و آشنايی و تقرب انسان به خداوند و ایمان و آمادگی برای قیامت و آخرت است. هدف محوری، آباد کردن و بهبود وضع دنیا و تشکیل حکومت و آموزش علوم یا امور اجرائی نبوده است و دنبال کردن اهداف اصلی بعثت انبیاء یعنی آخرت و خدا، به بهبود و آبادی دنیا و کسب و پیشرفت علم و دانش بشر نیز خواهد انجامید. همچنین دستورات و احکامی که درباره زندگی دنیا داده شده، برای نشان دادن راه درست شناخت و تقرب به سوی خداوند و آماده شدن برای آخرت است. در واقع، هدف بعثت انبیاء و وظیفه و ماموریت اصلی مسلمین، تشکیل حکومت نیست، اما مبارزه با استبداد، فساد و ظلم حکومت، بخش عمده ای از زندگی و آموزه های پیامبران را تشکیل می دهد. بازرگان در این مقاله به ویژه بر این امر تأکید می‌كند که استبداد دینی از بدترین انواع استبداد بوده و کاملاً مغایر با آموزه های قرآنی است. ذیلاً به مهم ترین فرازهای مقاله مذکور اشاره می کنم:

🔻بازرگان سوال اصلی خود را این گونه مطرح می سازد: “آیا ادیان الهی برای تأمین و تعالی امور دنیایی انسان ها بوده‌اند یا نظر به دنیا و آخرت هردو داشته اند و جوابگوی همه مسائل دنیا هستند و یا آنکه انبیاء صرفاً به خاطر “خدا و آخرت” ما فرستاد شده‌اند و در این صورت ادیان الهی چه نظر یا اثری روی دنیای ما داشته اند.”

🔻و اینگونه پاسخ می دهد:
"پیغمبران که بنا به تعریف و اعتقاد مؤمنین برانگیخته و فرستاده خدا برای انسان ها هستند، عمل و رسالتشان در دو چیز خلاصه می شود:

– انقلاب عظیم فراگیر علیه خودمحوری انسانها و برای سوق دادن آنها به سوی آفریدگار جهان ها

– اعلام دنیای آینده جاودان بی نهایت بزرگتراز دنیای فعلی”

🔻در مورد رابطه دین و حکومت نیز که مهمترین بخش از نظریه او محسوب می گردد، بازرگان از قبل از انقلاب، در عین اینکه دین را امری فراگیر می دانست، ممزوج شدن دین و حکومت را اشتباه می دانست و بر اشراف ارزش های اخلاقی دین بر حکومت تأکید داشت و در این اعتقاد پس از انقلاب و تا پایان عمر استوار و راسخ بود. به عنوان نمونه در مقاله مرز بین دین و سیاست چنین اظهار می دارد:

“🔻دین نه تنها با سیاست بلکه با کلیه شئون زندگی و با جهان مرز مشترک دارد. ولی مرزی است یک طرفه. دین در زندگی و اخلاق و عواطف دخالت می کند و هدف و جهت می دهد، اما آنها نباید دخالت در دین نمایند و راه و رسم دین را تعیین کنند. در اینصورت ناخالصی و شرک پیش می‌آید…” .

🔻او اینکه سیاست هم عرض دین قرار بگیرد و یا دین ابزاری برای حکومت و قدرت گردد را اشتباه و فاجعه می دانست:

🔻"دین فوق سیاست و حاکم بر سیاست و حکومت است، نه ذیل آنها و نه در ردیف آنها. خدا و چیزهای دیگر را پهلوی هم قرار دادن یک نوع تثلیث است و شرک. ما چنین خالقی که فرع و فدای چیزهای دیگر باشد، نخواستیم.”


ادامه در لینک زیر :

https://bit.ly/3iz6G6e

#سکولاریسم
#مهدی_بازرگان
#دین_و_سیاست

https://t.me/iranfardamag

‍ ✅ منتخب توییت‌های روز



✍🏽 آیدین
✅ ‌‌‌‏دولت رئیسی: بالاترین نرخ تورم در ۵۰ ساله گذشته
دولت خاتمی: کم‌ترین نرخ تورم در ۵۰ ساله گذشته
باز هم میگید که اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان سر و ته یک کرباسند؟

✍🏽 بهرنگ تاج دین
✅ ‌‌‏آمار تورم خرداد ۱۴۰۱ فاجعه‌باره:
قیمت‌ها فقط در یک ماه به طور متوسط ۱۲.۲ درصد بالا رفته. مواد غذایی یک‌ماهه %۲۵.۹ گرون شده و نسبت به خرداد پارسال %۸۲.۶
قیمت روغن نباتی یک‌ماهه سه برابر شده، لبنیات یک‌ونیم برابر

✍🏽 عباس عبدی
✅ ‌‏ ‏تورم نقطه‌ای «خوراکی‌ها، آشامیدنی­ها و دخانیات» در خردادماه با افزایش ۳۲.۲ واحد درصدی به ۸۱.۶درصد رسیده.

اگر با علم به این میزان تورم، ارز ۴۲۰۰ را حذف کردند، شجاعتشان را باید تحسین کرد، ولی اگر چنین نتیجه‌ای را انتظار نداشتند، باید نسبت به ساختار تصمیم‌گیری خود تجدیدنظر کنند

✍🏽 امید فراغت
✅ ‌‏آهای ‎#مسئولان دشمنِ ‎#ایران ‎#آمریکا و ‎#اسرائیل نیست ‎#دشمن ‎#فقر ‎#گرانی ‎#چاپلوسی ‎#مفت‌بری ‎#دگم‌اندیشی ‎#طالبانی‌گری ‎#تجاوز به ‎#حقوق خصوصی شهروندان ‎#ناکارآمدی، شعارسازی، سوء‌ استفاده از ‎#دین و آئین، ‎#زورگویی ‎#تحریف‌سازی ‎#رانت ‎#فساد ‎#اختلاس ‎#ریا و تزویر و ‎#انقلابی و ‎#غیرانقلابی‌سازی‌ست

✍🏽 محمد حسن نجمی
✅ ‌‌‏ایرنا بدون اینکه خنده‌شون بگیره، اینها رو بعنوان «وعده‌های محقق شده رئیسی» در یکسال گذشته معرفی کرده!
مثلا «گره نزدن وضعیت اقتصادی و شرایط مردم به مذاکرات» که نتایجش رو داریم حس می‌کنیم!
یا «میدان دادن به جوانان» که هفته پیش تلفات داد!
یا «تلاش شبانه‌روزی برای حل مشکلات مردم»!

✍🏽 علی شکوری راد
✅ ‌‏برکناری ‎#حسین_طائب از ریاست سازمان اطلاعات سپاه خبر بسیار مهمی است که در فضای مجازی به نحو باورپذیری منتشر شده‌ است.
این خبر خیلی خیلی مهم است. روشنگری رسمی در مورد آن ضروری است.
‎#سازمان_اطلاعات_سپاه فاقد قانون تشکیل است اما نقش بزرگی در
انتخابات، انتصابات و تمشیت امور کشور دارد.
‏
✍🏽 محمد بوستانی
✅ ‌‌‏وسط سخت ترین روزهای معیشتی، مردم رو از سر لجبازی حتی برای تلگرام باز کردن، در به در vpn های پر از آگهی جذب عامل اطلاعاتی کردید.
از همون روزها راه برای جولان های امنیتی اسرائیل و ‎#موساد تو ایران باز شد.
از ترور ‎#فخری_زاده، ‎#صیادخدایی تا ‎#نطنز، ‎#پارچین، ‎#هک_شهرداری و ‎#گذرنامه و…

✍🏽 آذر منصوری
✅ ‌‌‏تعریف شما از ‎#هنر_سینما چیست؟
با این میزان از ‎#ممیزی ها و چهارچوب هایی که سازندگان فیلم ها رعایت می کنند و ضرر فیلم هایی که می سازند و پروانه نمایش دریافت نمی کنند، آنها چگونه باید فیلم بسازند که به حرکت در مسیر خلاف آرمانهای جمهوری اسلامی متهم نشوند؟
از کوچ هنرمندان تعجب نکنید.

✍🏽 آزاده مختاری
✅ ‏واکنش محمدحسین مهدویان به اظهارات مدیر دفتر نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی و قانون جلوگیری از اکران فیلم‌های پروانه نمایش دار:
یعنی عمر و سرمایه ما بازیچه شماست.

✍🏽 خرچنگ زاده
✅ ‏«اصالت» فارابی ایرانی است همان طور که سرزمین های نوپا و تازه استقلال یافته امروز، برای سده ها بخشی از دامنه فرهنگی و اقلیمی ایران بزرگ بوده اند.
این دولت ملت سازی های نوین توطئه تاریخی استعمار است و برای ما اصالت ندارد.

✍🏽 عبدالناصر همتی
✅ ‌‌‌‏متن جعلی سراسرنمایشی ودروغ
در فضای مجازی به عنوان سخنان بنده درکلاب هاوس منتشرمیشه!
روزنامه سازندگی بدون بررسی و تحقیق،باتحلیل زننده چاپش میکنه!
روزنامه کیهان با خوشحالی و
برای پوشش دادن به رکوردتاریخی تورم۱۳٪ خرداد ماه،به نقل از سازندگی آن را تیترویژه میکنه!
این تذهبون؟

✍🏽 جامعه نو
✅ ‌‌‏۱- پایان خواهانِ حکومت‌ کنونی(درصورتی که تن به اصلاح ندهد و ساقط شود) با براندازانِ موردِ حمایت بیگانه تفاوت دارند. آن‌ها به گواهیِ انتخابات، متجاوز از ۸۰ درصد جمعیت‌اند اما حاضر نیستند گذار از این حکومت به‌ هر شکلی انجام شود. آیا اصلاح‌طلبان به این تمایزِ ظریف آگاهند؟
‏۲- ورودِ اصلاح‌طلبان به گفت‌وگو با هر گروهِ براندازی(ازشاهزاده‌ رضا تا رئیس‌جمهورِ خودخوانده!)، به رسمیت شناختن آن‌ها به عنوان نماینده‌ی پایان‌خواهان و مشروعیت‌بخشیِ گشاده‌دستانه‌ای است!شناختنِ حق برای اشخاص، نباید با کمک به تحکیمِ جایگاه سیاسی آن‌ها انجام شود!

✍🏽 سهراب
✅ ‌فرامرز فروزه در تلویزیون ایران فردا گفت از شرکت در انقلاب ( شورش ) ۵۷ ابراز شرمساری نمیکند و کماکان به آن باور دارد
مصطفی تاجزاده و سایر دوستانش حتی اگر ابراز پشیمانی کنند چه کمکی به براندازی میکند اینها کماکان بخشی از حاکمیت هستند که فقط کمی اعتراض دارند و هرگز برانداز نبودند

✍🏽 موری
✅ ‌خدا قوت
فقط برای گفتگو با آقای ‎#پهلوی
و از حملات داخل و خارج نهراسید

باید این مناظره انجام بشه




@MostafaTajzadeh

♦️تحولات دین‌داری در بین دو نسل از زنان: مطالعه‌ی موردی: زنان منطقه‌ی 4 تهران
نوع مقاله : علمی پژوهشی

✍️نویسندگان

معصومه کمالی اردکانی / محمد باقر تاج الدین / حسن محدثی گیلوایی

چکیده

تحول دین‌داری زنان در نسل‌های مختلف مسأله‌ی اصلی این تحقیق است و پژوهش با هدف شناسایی تحولات دین‌داری در بین زنان ساکن در منطقه‌ی 4 تهران انجام شده است تا بررسی شود که آیا بین دین‌داری دو نسل از زنان تفاوت قابل اعتنایی وجود دارد یا خیر. رویکرد روشی، کیفی و روش تحقیق، تحلیل روایت و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه‌ی روایی و روش نمونه‌گیری هدفمند به‌شیوه‌ی گلوله برفی بوده است. 40 نفر از زنان دو نسل (مادران متولد دهه‌ی 40 و 50 و دختران متولد دهه‌ی 60) برای مصاحبه انتخاب شدند. از مجموع 20 نفر از دختران، 2 نفر هیچ دینی را قبول نداشتند و نوگروندگان حاد (تحول‌یافته‌ی کامل در نظام اعتقادی) و 18 نفر نیز نوگروندگان غیرحاد (تحول‌یافته در درون نظام اعتقادی) بوده‌اند که در برخی امور دینی دچار تردید شده‌اند و اکنون به‌نحو گزینشی و بیشتر عقلانی دین‌داراند. از میان 20 نفر از مادران، 17 نفر نوگروی غیرحاد و صعودی داشته و دین‌داری 3 نفر نیز به‌‌صورت نزولی تحول یافته است. آنان درمورد حجاب و برخی از آیه‌های قرآنی مربوط به حقوق زنان، دچار شک و تردید جدی شده‌اند. بررسی تطبیقی تحولات دین‌داری میان مادران و دختران نشان می‌دهد که دختران به دلایلی چون حضور در دانشگاه، ارتقای سطح سواد و تحصیلات، تقویت روحیه‌ی پرسش‌گری و نقادی، تجربه‌ی تحول در دین‌داری را از سر گذرانده‌اند و به نقادی و بازاندیشی در دین‌داری خود اقدام نموده‌اند، به‌گونه‌ای که بخش مهمی از باورها و اعمال دینی‌ای را که در گذشته به سهولت و بدون هرگونه پرسش‌گری انجام می‌داده‌اند، کنار نهاده‌اند. در مقابل، از آن‌جا‌که مادران جامعه‌پذیری دینی و نیز تجربه‌ها و زیست جهان متفاوتی داشته‌اند و به دلایلی نتوانسته‌اند در محیط‌های دانشگاهی حاضر شوند، بازاندیشی چندانی در دین‌داری‌شان وجود نداشته است. در نتیجه، تحولات دین‌داری‌شان در مقایسه با دختران چندان مشهود و اساسی و همه‌جانبه نبوده است.
http://ssi.journals.umz.ac.ir/article_3852_dc1264a4e099de042f9044708796b7b4.pdf
#دین
#تحولات_دین‌داری
🆔@MostafaTajzadeh

🔴 سکولاریسم در اندیشه بازرگان
♻️گرامیداشت 28 امین سالگرد درگذشت مهندس مهدی بازرگان

💠 امیر خرم
▪️ بازنشر

🔻 نکته اول: مرحوم مهندس بازرگان در سال ۱۳۶۴ درباره ناگفته های آیه بعثت در جشن مبعث انجمن اسلامی مهندسین اظهار داشت که بسیاری از موضوعات مانند حکومت و اقتصاد، جزو آموزه های صریح و مستقیم پیامبران نیست و ادامه بحث را موکول به سال های بعد كرد. در سال ۱۳۷۱، پس از تجربه چهارده ساله عملکرد جمهوری اسلامی ایران، مجدداً آیات مربوط به “بعثت انبیاء” را مورد بررسی قرار داده و نظرات خود را در مورد اهداف بعثت از جمله در ارتباط با دنیا، سیاست و حکومت، در جشن مبعث “انجمن اسلامی مهندسین” تحت عنوان “آخرت و خدا تنها برنامه بعثت انبیاء ” بيان كرد. سخنرانی مذکور، سوالات و بحث هایی را مطرح ساخت که متعاقب آن چند جلسه با حضور برخی صاحبنظران و اعضای انجمن اسلامی مهندسین تشکیل شده و شرکت کنندگان به طور کتبی یا شفاهی نظرات خود را مطرح ساختند. در جلسه نهایی، مهندس بازرگان ضمن تشکر از اظهار نظرات شرکت کنندگان، درباره بعضی از سوالات یا اعتراضات و سوءتفاهم ها توضیحاتى دادند. مقاله مذکور پس از پاره ای اصلاحات به وسیله خود ایشان، همراه با اظهار نظرات کتبی یا مقالات منتقدین، تحت عنوان “آخرت و خدا هدف بعثت انبیاء” با همکاری انجمن اسلامی مهندسین منتشر شد.

🔻 آنچه بازرگان در این سخنرانی بر آن تأکید دارد، این است که هدف اصلی از بعثت انبیاء، ایمان و آشنايی و تقرب انسان به خداوند و ایمان و آمادگی برای قیامت و آخرت است. هدف محوری، آباد کردن و بهبود وضع دنیا و تشکیل حکومت و آموزش علوم یا امور اجرائی نبوده است و دنبال کردن اهداف اصلی بعثت انبیاء یعنی آخرت و خدا، به بهبود و آبادی دنیا و کسب و پیشرفت علم و دانش بشر نیز خواهد انجامید. همچنین دستورات و احکامی که درباره زندگی دنیا داده شده، برای نشان دادن راه درست شناخت و تقرب به سوی خداوند و آماده شدن برای آخرت است. در واقع، هدف بعثت انبیاء و وظیفه و ماموریت اصلی مسلمین، تشکیل حکومت نیست، اما مبارزه با استبداد، فساد و ظلم حکومت، بخش عمده ای از زندگی و آموزه های پیامبران را تشکیل می دهد. بازرگان در این مقاله به ویژه بر این امر تأکید می‌كند که استبداد دینی از بدترین انواع استبداد بوده و کاملاً مغایر با آموزه های قرآنی است. ذیلاً به مهم ترین فرازهای مقاله مذکور اشاره می کنم:

🔻بازرگان سوال اصلی خود را این گونه مطرح می سازد: “آیا ادیان الهی برای تأمین و تعالی امور دنیایی انسان ها بوده‌اند یا نظر به دنیا و آخرت هردو داشته اند و جوابگوی همه مسائل دنیا هستند و یا آنکه انبیاء صرفاً به خاطر “خدا و آخرت” ما فرستاد شده‌اند و در این صورت ادیان الهی چه نظر یا اثری روی دنیای ما داشته اند.”

🔻و اینگونه پاسخ می دهد:
"پیغمبران که بنا به تعریف و اعتقاد مؤمنین برانگیخته و فرستاده خدا برای انسان ها هستند، عمل و رسالتشان در دو چیز خلاصه می شود:

– انقلاب عظیم فراگیر علیه خودمحوری انسانها و برای سوق دادن آنها به سوی آفریدگار جهان ها

– اعلام دنیای آینده جاودان بی نهایت بزرگتراز دنیای فعلی”

🔻در مورد رابطه دین و حکومت نیز که مهمترین بخش از نظریه او محسوب می گردد، بازرگان از قبل از انقلاب، در عین اینکه دین را امری فراگیر می دانست، ممزوج شدن دین و حکومت را اشتباه می دانست و بر اشراف ارزش های اخلاقی دین بر حکومت تأکید داشت و در این اعتقاد پس از انقلاب و تا پایان عمر استوار و راسخ بود. به عنوان نمونه در مقاله مرز بین دین و سیاست چنین اظهار می دارد:

“🔻دین نه تنها با سیاست بلکه با کلیه شئون زندگی و با جهان مرز مشترک دارد. ولی مرزی است یک طرفه. دین در زندگی و اخلاق و عواطف دخالت می کند و هدف و جهت می دهد، اما آنها نباید دخالت در دین نمایند و راه و رسم دین را تعیین کنند. در اینصورت ناخالصی و شرک پیش می‌آید…” .

🔻او اینکه سیاست هم عرض دین قرار بگیرد و یا دین ابزاری برای حکومت و قدرت گردد را اشتباه و فاجعه می دانست:

🔻"دین فوق سیاست و حاکم بر سیاست و حکومت است، نه ذیل آنها و نه در ردیف آنها. خدا و چیزهای دیگر را پهلوی هم قرار دادن یک نوع تثلیث است و شرک. ما چنین خالقی که فرع و فدای چیزهای دیگر باشد، نخواستیم.”....

متن کامل:
https://bit.ly/3XrI9nk
#ایران_فردا
#امیر_خرم
#سکولاریسم
#مهدی_بازرگان
#دین_و_سیاست
https://t.me/iranfardamag @MostafaTajzadeh

📝📝📝آیا #دین گریزی_مطلقا مذموم است؟!

✍🏻مرحوم #احمد_قابل از شاگردان آیت الله منتظری در پاسخ می‌گوید:

✅من پیش از بیماری و در چند سخنرانی بحث #دین_گریزی را در صحنه دنیا به عنوان یک بحث ضروری مطرح کردم. معتقدم شرایط زندگی در دنیا به گونه ای رقم خورده که باید یک #دین_گریزی به خصوص در ایران انجام می گرفت. یعنی در ایران یک دینی درست شده بود که باید گریز از آن آغاز می شد و الان هم بر همین اعتقاد هستم.

✅اگر جوانان و مردم این مملکت تصمیم نگیرند که از این دینی که در اختیارشان گرفته گریزان شوند من به #عقل این مردم شک می کنم. یعنی هرکس عقل داشته باشد باید از این دینی که عرضه شده و عرضه می شود گریزان باشد.

✅زمانیکه یک #دینی به شما عرضه می کنند که خط بر روی #عقلانیت می کشد غیر از #گریز از آن دین کاری نمی شود کرد. بعضی ها می گویند با آن بجنگیم. اما ما اهل جنگ نیستیم و جامعه را به خشونت دعوت نمی کنیم. حداکثر کاری که به صورت خردمندانه می توانیم انجام دهیم این است که به لحاظ منطقی با آن مبارزه کنیم. از آن گریزان باشیم و به جوانان بگوییم با این دین ارتباط برقرار نکنند.
بنابراین #دین_گریزی بد نیست و در بعضی جاها به لحاظ عقلی لازم است.

✅مدتی که از انقلاب گذشت و رفتارهای سوء همکاران و #همصنفان خودم را دیدم پیش خودم می گفتم خدایا چگونه می شود و با چه قدرتی می توانیم جامعه را از این مساله آگاه کنیم که کسانی دارند به اسم دین به دین صدمه وارد می سازند؟ اما می دیدم هیچ راهکاری نیست.

✅اما همینطور که زمان پیش می رفت می دیدم که خود #روحانیت با دست خودش کارهایی می کند و با ادعاهای که صدمات را متوجه دیانت می کرد، صدماتی را دارد به خودش می زند. کسانیکه ادعا می کنند در اوج نشسته اند و هیچ چیز مثبتی برای عرضه کردن به جامعه ندارند و فقط صدمه وارد می سازند. متاسفانه نیرویی هم نداریم که این را به پایین بکشیم.

✅من وقتی اینها را می دیدم زجر می کشیدم. تنها چیزی که به نظرم می رسید این بود که ظاهرا کار دارد از دست ما در می رود و به دست خود خدا می افتد و دیدیم که خدا تدبیر می کند. خداوند چنان #ضربه_حیثیتی به #روحانیت_مدعی (که چیزی هم برای ادعاهایش هم ندارد) می زند و آن را تقلیل جایگاه می دهد.

✅من خوشحالم که این جایگاه از آن اوج ثریا تا جایی پایین آمده که قاعدتا باید در همین جا متوقف می شد. هنوز هم برخی از روحانیت ادعاهای نادرست دارند و باید جایگاهشان تقلیل پیدا کند تا به جایگاه درست خود برسد.

✅تفاوت روحانیت با افراد غیر روحانی حتی در طرح مباحث دینی آنچنان بالا و والا نیست که در ایران تبلیغش را می کنند.

✅ببینید #روحانیونی که صفحه تلویزیون را پر کرده اند و در مباحث فلسفی و مباحث عرفانی حرفی برای گفتن ندارند و اگر بخواهید درصد بگیرید بیشتر حرفهایشان #مداحی است.

✅مساله دیگر هم این است که تحت تاثیر مسائل سیاسی می خواهند برای خودشان جایگاهی درست کنند.

✅متاسفانه در #بحثهای_دینی خیلی از مسائل است که ما هنوز به آن نپرداخته ایم. به این علت که جراتها را گرفته اند تا کسی نتواند حرف بزند. این یکی از خیانتهایی است که در این سالها به اندیشه دینی و کشور ما شده است.
آیا یک #اندیشمند دینی نباید بتواند آنگونه که می خواهد سخن بگوید. اگر یک کلمه بگوید تحت فشار قرار می گیرد و اگر نگوید تحت فشار قرار نمی گیرد اما عملا وزن آن تفکر و اندیشه را به خاطر منافع خود سبک و سنگین می کند.

(بخشی از مصاحبه مرحوم احمد قابل با سایت جرس پس ازآزادی از زندان و چند ماه پیش از رحلت)

@lotfi_mojtaba @MostafaTajzadeh
https://t.me/beshnofekrkon/578

📝📝📝دین‌داری و حکومت فرادینی

✍🏻یادداشتی از علی‌رضا علوی‌تبار (بازنویسی سخنرانی شب احیاء، حزب اتحاد ملت، یکشنبه ۲۰ فروردین ۱۴۰۲) منتشر شده در وب‌سایت #مشق_نو

📌بریده‌ای از متن:

✅در این گفت‌و‌گو می‌خواهم پرسشی را با شما در میان بگذارم که مدت‌ها ذهن مرا به خود مشغول کرده بود. به‌عنوان فردی که خود را «دین‌دار» می‌داند و فعالیت‌های سیاسی را نیز با انگیزه دینی آغاز کرده است، این پرسش برایم مطرح شد که آیا می‌توان (یعنی مجاز و منطقی است) که دین‌دار باشیم و در عین حال از یک حکومت فرادینی دفاع کنیم؟ بطور کلی دین‌داران چه موضعی باید در برابر حکومت فرادینی داشته باشند؟

✅آنچه این پرسش را برای من و سایر دین‌داران پدید می‌آورد، تجربه جمهوری اسلامی ایران است. جمهوری اسلامی ایران، آزمونی تاریخی بود برای در هم آمیختن دین و سیاست و تلاش برای ایجاد «حکومت دینی».

✅جمع‌بندی امروز من این است که این تجربه به دلیل‌ پیامدهای آن، تجربه‌ای ناموفق و غیرقابل قبول بوده است. وقتی از پیامدهای این تجربه صحبت می‌کنم به‌طور مشخص به موارد زیر نظر دارم:

1️⃣ نقض نظام‌یافته حقوق شهروندان (در ادبیات دینی حق‌الناس)،

2️⃣ نقض ارزش‌ها و معیارهای مقدم بر دین (عدالت و اخلاق)،

3️⃣ تأثیر منفی بر دین‌باوری و دین‌داری عمومی و ایجاد موج دین‌گریزی و دین‌ستیزی.

✅تجربه ناموفق حکومت دینیِ واقعاً موجود، لزوم تجدیدنظر و بازاندیشی در مورد رابطه دین و سیاست را به ما یادآور می‌شود.

🔸متن کامل این نوشتار را در لینک زیر بخوانید
mashghenow.com/?p=5846
@MostafaTajzadeh
#علیرضا_علوی‌تبار #سیاست #دین

🔸نشانی تلگرام «مشق نو»:
t.me/mashghenowofficial

📝📝📝روشنفکری و دین شناسی در تاریخ معاصر

✍🏻علیرضا علوی تبار

✅از دیدگاه و موضع اجتماعی-سیاسی، #روشنفکران_مذهبی در عین حفظ #استقلال و #هویت خاص خویش کاملاً تحت تأثیر سرمشق غالب در هر دوره بوده اند. در واقع در هر دوره از زمان مواضع روشنفکران ایرانی از سر مشقی تأثیر می پذیرفته است و همین سرمشق، شباهت میان کارکرد اجتماعی روشنفکران مذهبی و غیرمذهبی را نشان می داده است.

✅از نظر #سرمشق غالب، می توان سه دوره را تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران از یکدیگر متمایز ساخت. 

✅دین شناسی دوره اول: این دوره مقارن با #روشنفکری دوره مشروطه است و شاخص ترین چهره آن سید جمال الدین اسدآبادی است. پرسش هایی که در این دوره در مقابل دین قرار می گیرند چندان عمیق نبوده و از تنوع زیادی برخوردار نیستند؛ از این رو، پاسخ هایی که از جانب روشنفکران مذهبی برای آنها تدارک می شود نیز چندان متنوع نیست.

✅اصلی ترین ویژگی های #دین_شناسی روشنفکران را در این دوره می توان به صورت زیر خلاصه کرد:

۱. بازگشت به سنت صدر اسلام و پاک کردن اسلام از خرافات
۲. محکوم کردن سنت پرستی کورکورانه و تقلید صرف
۳. طرفداری از وحدت مسلمانان و مبارزه با ملیت گرایی های افراطی محلی و منطقه ای
۴. مبارزه با استبداد و پذیرش اصول فلسفه سیاسی جدید معطوف به حاکمیت مردم
۵. پذیرش علم و فن جدید و اعتقاد به عدم مغایرت دین با آنها

✅دین شناسی دوره دوم: با شکستن فضای فرهنگی-سیاسی دوره رضاخان محیطی امیدوار و پرنشاط در عرصه فکری و اجتماعی ایران پدید آمد و منجر به تولید اندیشه ها و حرکت های اجتماعی متعدد گشت؛ تفسیر #روشنفکران از دین نیز، طی این دوران عمق و ابعاد گوناگون یافت. شاخص ترین اسلام شناس روشنفکر این دوره، مهندس #مهدی_بازرگان است. البته تنها بازرگان نیست که این گونه دین را تفسیر می کند و می فهمد، بلکه بسیاری از روشنفکران و حتی روحانیان تحت تأثیر این سرمشق قرار می گیرند.

✅دین شناسی دوره سوم: دوره سوم که همزمان است با دوره غرب ستیزی، به عنوان سرمشق غالب روشنفکری با چهره شاخصی چون دکتر #علی_شریعتی مشخص می شود.

✅در موقعیت کنونی، در زمینه تفسیر و درک مفاهیم دینی نیز که مختص روشنفکران مذهبی است می توان از غلبه چند گرایش و دیدگاه سخن گفت؛ گرایش ها و دیدگاه هایی که درک و تفسیر دین در سایه آنها و تحت تأثیر آنها صورت می پذیرد؛ برخی از این عناصر به شرح زیرند:

۱. پذیرش دیدگاه «واقع باوری انتقادی» به عنوان مبدأ شناخت شناسی. واقع باوری انتقادی اگرچه به وجود واقعیت و قابل حصول بودن آن باور دارد و در عرصه معرفت، هدف را وصول به حقیقت می داند اما اولاً ذهن و فاعل شناسایی را صرفاً منفعل و آینه وار نمی بیند و شناخت را حاصل تأثیر و تأثر متقابل میان فاعل شناسایی و موضوع شناخت می داند(دیدگاه عینکی در شناخت).ثانیاً، شناخت را امری پیچیده می داند و معتقد است به آسانی نمی توان از شناختنی حق و کامل دم زد.

۲. رهیافتی واحد به سه حوزه مختلف دین، فلسفه و علم رویکرد جدید روشنفکری دینی اگر چه استقلال سه حوزه مختلف بینش دینی تفکر فلسفی و دید علمی را می پذیرد، اما در هر سه حوزه از رویکردی واحد که همانا عقلانیت انتقادی است برخوردار است؛ عقلانیتی که هم به نقد و سنجش نقادانه می پردازد و هم به محدودیت های خود واقف است.

✅در لینک زیر بخوانید:
https://sobhema.news/?p=23954
@MostafaTajzadeh
@sobhema_ir