📝📝📝« دیاسپورای* ایرانی و رویارویی با رخداد قرآن‌سوزی »
✍️ فریبا نظری
✅در طی ماه‌های گذشته شاهد چند مورد قرآن‌سوزی( و نیز پاره‌کردن قرآن ) در کشور سوئد و دانمارک بودیم. این پدیده ازمنظر جامعه‌شناختی ابعاد مختلفی برای بررسی و تبیین دارد که از منظور این نوشتار خارج است. آن‌چه از نظر نگارنده مورد توجه و تأمل قرار گرفته، کنش ایرانیان مقیم و مهاجر کشورهای دیگر نسبت به این رخداد است. این موضوع درقیاس با تجمعات اعتراضی ایرانیان در یک‌سال اخیر پس‌از جان‌باختن #مهساامینی؛ جای پرسش جدی دارد.
✅بررسی اخبار رسانه‌ها و بازتاب آن در شبکه‌های اجتماعی نشان‌گر آن است که گویا دیاسپورای ایرانی ( ایرانیان مهاجر )خارج‌از کشور که عمدتا مسلمان هستند و در بستر خانوادگی عرفی آشنا با قرآن رشد یافته و به صورت ظاهری هم که شده با آموزه‌های عرفی احترام به‌آن آشنا هستند؛ درکنار کنش‌های اعتراضی فردی و جمعی سازمان‌دهی شده در همراهی با اعتراضات جنبش #زن‌زندگی‌آزادی در اروپا، آمریکا، کانادا و استرالیا؛ تمایل و اراده‌ی بسیاراندکی در اعتراض به رخداد قرآن‌سوزی داشته و دارند.
اما چرا چنین است؟
✅ برخی‌از مهم‌ترین علل این عدم حضور یا کنش کم‌رنگ و کم‌تعداد را می‌توان چنین برشمرد.
شما چه فکر می‌کنید؟
کدام‌یک از دلایل زیر سبب حضور کم‌رنگ یا عدم حضور ایرانیان خارج‌از کشور در تجمعات اعتراضی به رخداد قرآن‌سوزی این ماه‌ها؛ شده است؟
۱- اعتقاد به حق آزادی بیان انسان‌ها بدون حد و حصر
۲- حمایت از انجام کنش قرآن‌سوزی درراستای حق آزادی بیان با سکوت و بی‌تفاوتی
۳- عدم پذیرش این اقدامات به‌عنوان کنش نژادپرستانه و نفرت‌پراکنانه
۴- تجربه‌ی زیسته‌ی ایرانیان در ایران تحت لوای حکومتی که داعیه دار اسلام و تشیع در جهان است
۵- اسلام ستیزی و اسلام‌هراسی
۶- احتمال سوءبرداشت سیاسی از همراهی با تجمعات اعتراض به قرآن‌سوزی
۷- باور به اینکه احترام قرآن با سوزاندن و یا پاره‌کردن ظاهری آن، خدشه‌دار نمی‌شود
۸- کاهش باورهای دینی
۹- افزایش باورهای سکولار
۱۰- افزایش باورهای دین‌ناباوری و یا خداناباوری
۱۱- تغییر دین از اسلام به ادیان دیگر
۱۲- اعتراض به حکومت های استبدادی دینی با بی‌تفاوتی و عدم اعتراض به این رخداد
۱۳- بی‌اهمیت بودن این رخداد در قیاس با رخدادهای یک‌ساله‌ی اخیر داخل کشور پس‌از جان‌باختن #مهساامینی
۱۴- وجود اولویت‌های ضروری دیگر در زندگی آنان و اهمیت کمتر این رخداد برای ایشان
✅هریک از این دلایل که موثر بر نوع کنش دیاسپورای ایرانی باشد، نشان‌از ظهور تغییرات جدید و پیچیده‌ی فرهنگی در نظام شخصیتی ایرانیان دارد.
✅ آیا بقول #پارسونز، مجموعه‌ی کنش‌گران ایرانی خارج‌از کشور بر حسب رابطه‌شان با موقعیت‌شان و با یکدیگر و به واسطه‌ی یک نظام ساختار بندی شده‌ی فرهنگی و نهادهای مشترک مشخص نمی‌شوند؟
✅ آیا نظام اجتماعی که الگویی تعاملی برآمده از نقش‌ها و هنجارهای اجتماعی در عرصه‌های مختلف نظیر خانواده، مسجد( عبادتگاه دینی)، حزب، بازار، دانشگاه، و رسانه است و پارسونز این نظام را مانند موجودی زنده تشبیه می‌کند؛ از کارکردهای انطباق، دست‌یابی به هدف، یکپارچگی و حفظ الگو بقای نظام اجتماعی و تداوم آن؛ فاصله گرفته است؟
✅آیا همان‌گونه که پارسونز معتقد است ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، چگونگی کنش افراد را شکل می‌دهد؛ ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی تغییریافته و برساخته‌ای کنش ایرانیان خارج‌از کشور را درخصوص رخداد قرآن‌سوزی، در سکوت و عدم حضور در تجمعات اعتراضی بدان شکل داده است؟
✅آیا این تغییرات ارزش‌های فرهنگی عمومی، نشان‌گر آن‌است که نهاد دینی جامعه‌ی اولیه‌ی ایرانیان مهاجر که مسئولیت ثبات اخلاقی جامعه را بر عهده داشته و دارد؛ از وظایف درست خود در خرده نظام‌های جامعه، دور شده و کارکرد خود را ازدست داده و دچار کژکارکردی شده است؟
✅این‌ها پرسش‌های به غایت مهمی است که رسیدن به پاسخ آن‌ها، نیازمند بررسی و پژوهش‌های دقیق و عمیق است و ذهن پرسش‌گر اندیشمندان را بخود فرامی‌خواند.
✅ #دیاسپورا: به گروه‌های پراکنده از مردم اطلاق می‌شود که دارای ریشه مشترکی هستند و از خانه خود رانده شده یا فرار کرده‌اند. ایجاد جوامع دور از میهن می‌تواند خودخواسته یا ناخواسته باشد.
برای مطالعه‌ی بیشتر
@Sociologyofsocialgroups @MostafaTajzadeh
✍️ فریبا نظری
✅در طی ماه‌های گذشته شاهد چند مورد قرآن‌سوزی( و نیز پاره‌کردن قرآن ) در کشور سوئد و دانمارک بودیم. این پدیده ازمنظر جامعه‌شناختی ابعاد مختلفی برای بررسی و تبیین دارد که از منظور این نوشتار خارج است. آن‌چه از نظر نگارنده مورد توجه و تأمل قرار گرفته، کنش ایرانیان مقیم و مهاجر کشورهای دیگر نسبت به این رخداد است. این موضوع درقیاس با تجمعات اعتراضی ایرانیان در یک‌سال اخیر پس‌از جان‌باختن #مهساامینی؛ جای پرسش جدی دارد.
✅بررسی اخبار رسانه‌ها و بازتاب آن در شبکه‌های اجتماعی نشان‌گر آن است که گویا دیاسپورای ایرانی ( ایرانیان مهاجر )خارج‌از کشور که عمدتا مسلمان هستند و در بستر خانوادگی عرفی آشنا با قرآن رشد یافته و به صورت ظاهری هم که شده با آموزه‌های عرفی احترام به‌آن آشنا هستند؛ درکنار کنش‌های اعتراضی فردی و جمعی سازمان‌دهی شده در همراهی با اعتراضات جنبش #زن‌زندگی‌آزادی در اروپا، آمریکا، کانادا و استرالیا؛ تمایل و اراده‌ی بسیاراندکی در اعتراض به رخداد قرآن‌سوزی داشته و دارند.
اما چرا چنین است؟
✅ برخی‌از مهم‌ترین علل این عدم حضور یا کنش کم‌رنگ و کم‌تعداد را می‌توان چنین برشمرد.
شما چه فکر می‌کنید؟
کدام‌یک از دلایل زیر سبب حضور کم‌رنگ یا عدم حضور ایرانیان خارج‌از کشور در تجمعات اعتراضی به رخداد قرآن‌سوزی این ماه‌ها؛ شده است؟
۱- اعتقاد به حق آزادی بیان انسان‌ها بدون حد و حصر
۲- حمایت از انجام کنش قرآن‌سوزی درراستای حق آزادی بیان با سکوت و بی‌تفاوتی
۳- عدم پذیرش این اقدامات به‌عنوان کنش نژادپرستانه و نفرت‌پراکنانه
۴- تجربه‌ی زیسته‌ی ایرانیان در ایران تحت لوای حکومتی که داعیه دار اسلام و تشیع در جهان است
۵- اسلام ستیزی و اسلام‌هراسی
۶- احتمال سوءبرداشت سیاسی از همراهی با تجمعات اعتراض به قرآن‌سوزی
۷- باور به اینکه احترام قرآن با سوزاندن و یا پاره‌کردن ظاهری آن، خدشه‌دار نمی‌شود
۸- کاهش باورهای دینی
۹- افزایش باورهای سکولار
۱۰- افزایش باورهای دین‌ناباوری و یا خداناباوری
۱۱- تغییر دین از اسلام به ادیان دیگر
۱۲- اعتراض به حکومت های استبدادی دینی با بی‌تفاوتی و عدم اعتراض به این رخداد
۱۳- بی‌اهمیت بودن این رخداد در قیاس با رخدادهای یک‌ساله‌ی اخیر داخل کشور پس‌از جان‌باختن #مهساامینی
۱۴- وجود اولویت‌های ضروری دیگر در زندگی آنان و اهمیت کمتر این رخداد برای ایشان
✅هریک از این دلایل که موثر بر نوع کنش دیاسپورای ایرانی باشد، نشان‌از ظهور تغییرات جدید و پیچیده‌ی فرهنگی در نظام شخصیتی ایرانیان دارد.
✅ آیا بقول #پارسونز، مجموعه‌ی کنش‌گران ایرانی خارج‌از کشور بر حسب رابطه‌شان با موقعیت‌شان و با یکدیگر و به واسطه‌ی یک نظام ساختار بندی شده‌ی فرهنگی و نهادهای مشترک مشخص نمی‌شوند؟
✅ آیا نظام اجتماعی که الگویی تعاملی برآمده از نقش‌ها و هنجارهای اجتماعی در عرصه‌های مختلف نظیر خانواده، مسجد( عبادتگاه دینی)، حزب، بازار، دانشگاه، و رسانه است و پارسونز این نظام را مانند موجودی زنده تشبیه می‌کند؛ از کارکردهای انطباق، دست‌یابی به هدف، یکپارچگی و حفظ الگو بقای نظام اجتماعی و تداوم آن؛ فاصله گرفته است؟
✅آیا همان‌گونه که پارسونز معتقد است ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، چگونگی کنش افراد را شکل می‌دهد؛ ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی تغییریافته و برساخته‌ای کنش ایرانیان خارج‌از کشور را درخصوص رخداد قرآن‌سوزی، در سکوت و عدم حضور در تجمعات اعتراضی بدان شکل داده است؟
✅آیا این تغییرات ارزش‌های فرهنگی عمومی، نشان‌گر آن‌است که نهاد دینی جامعه‌ی اولیه‌ی ایرانیان مهاجر که مسئولیت ثبات اخلاقی جامعه را بر عهده داشته و دارد؛ از وظایف درست خود در خرده نظام‌های جامعه، دور شده و کارکرد خود را ازدست داده و دچار کژکارکردی شده است؟
✅این‌ها پرسش‌های به غایت مهمی است که رسیدن به پاسخ آن‌ها، نیازمند بررسی و پژوهش‌های دقیق و عمیق است و ذهن پرسش‌گر اندیشمندان را بخود فرامی‌خواند.
✅ #دیاسپورا: به گروه‌های پراکنده از مردم اطلاق می‌شود که دارای ریشه مشترکی هستند و از خانه خود رانده شده یا فرار کرده‌اند. ایجاد جوامع دور از میهن می‌تواند خودخواسته یا ناخواسته باشد.
برای مطالعه‌ی بیشتر
@Sociologyofsocialgroups @MostafaTajzadeh
انسان‌شناسی و فرهنگ
مرزهای مفهومی دیاسپورا
تأکیدی بر مرز های مفهومی دیاسپورا از دیدگاه راجرز بروبیکرواژه دیاسپورا تا چند دهه‌ی اخیر واژه پر کاربردی نبوده است و تا دهه 1970 میلادی به ندرت از آن در مباحث آکادمیک استفاده می‌شد، اما به تدریج به یکی از کلید واژه های رایج نه تنها در نوشتار آکادمی