ایران‌دل | IranDel
3.5K subscribers
943 photos
676 videos
38 files
1.55K links
همه عالم تن است و ایران‌ دل ❤️

این کانال دغدغه‌اش، ایران است و گردانندۀ آن، یک شهروند ایرانی آذربایجانی

[ بازنشر یک یادداشت، توییت، ویدئو و یا یک صوت به معنی تأیید کل محتوا و تمام مواضع صاحب آن محتوا نیست و هدف صرفاً بازتاب دادن یک نگاه و اندیشه است.]
Download Telegram

🔴آفتابی در میان سایه‌ای*

✍️ سلمان ساکت،‌ عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد


۲۹ خرداد‌ ماه مقارن است با یازدهمین سالروز درگذشت استاد زنده‌یاد، دکتر بهمن سرکاراتی، عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و‌ ادب فارسی و استاد دانشگاه تبریز (۱۳۱۶- ۱۳۹۲).

دکتر سرکاراتی استادی سرشناس و پژوهنده‌ای توانا بود که در تبریز دیده به جهان گشود و در این شهر تحصیلات ابتدایی و‌ متوسطهٔ خود را به پایان برد. او در سال ۱۳۳۹ در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تبریز دانش‌آموخته شد و‌‌ پس از مدتی برای ادامهٔ تحصیل به مدرسهٔ زبانهای شرقی لندن رفت و در سال ۱۳۴۵ در رشتهٔ فرهنگ و زبان‌های باستان ایران موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد شد. او‌ دورهٔ دکتری خود را در دانشگاه تهران گذراند و‌ در سال ۱۳۴۹ از رسالهٔ خود با عنوان «بررسی سه سرود گاهانی (یسنای ۲۸، ۲۹ و ۳۰)» دفاع کرد.

اگرچه کارنامهٔ آثار او در مقایسه با ژرفای دانش و گسترهٔ معلوماتش، کم‌ برگ‌و‌بار است، امّا هرآنچه از او برجا مانده، آنچنان سخته و پخته و استوار است که اغلب نمی‌توان برای آنها، نمونه‌ای هم‌سنگ و هم‌تراز سراغ گرفت.

مقاله‌های او که گزیده‌ای از آنها در کتابی با نام «سایه‌های شکار شده» گرد آمده است، همگی نمونه‌هایی گران‌سنگ از مقاله‌نویسی در زبان فارسی به‌شمار می‌روند، چرا که اغلب، چند ویژگی ممتاز و برجسته را یک‌جا در خود جای داده‌اند:

۱. مقدّمه‌ای که خواننده را با موضوع بحث و انگیزهٔ نویسنده آشنا می‌کند.

۲. پیشینهٔ پژوهشی که با حوصله و‌‌ تفصیل تنظیم شده و‌ نقاط قوّت و ضعف هریک از پژوهش‌ها با دقت و انصاف ارائه گردیده است.

۳. بهره‌گیری از منابع گوناگون به زبان‌های مختلف، از جمله منابع زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و آلمانی.

۴. تازگی سخن و دریافت‌های تازه و خودداری از تکرار و بازگویی آنچه قبلاً گفته‌اند یا گفته است.

۵. نثری محکم، گیرا و جذاب که بیش از هر چیز نشان‌دهندهٔ تسلط او بر متن‌های کهن زبان و ادب فارسی است.**

یادش گرامی و نامش جاودان باد.

سلمان ساکت
۲۹ خردادماه ۱۴۰۳


*برگرفته از نام جشن‌نامهٔ ایشان که به کوشش استادان محترم، جناب دکتر علیرضا مظفری و‌ دکتر سجاد آیدنلو در سال ۱۳۸۷ منتشر شده است.

**برگرفته از مقالهٔ ارزشمند استاد محمّدتقی راشدمحصّل با عنوان «دکتر سرکاراتی: استادِ نکته‌یاب و سخن‌سنج» که در آغاز کتاب «آفتابی در میان سایه‌ای» منتشر شده است.



#یادها | #مناسبتها | #معرفی_کتاب

@IranDel_Channel

💢
🔴 جناب احمد قوام

احمد قوام (۸ دی ۱۲۵۶– ۲۸ تیر ۱۳۳۴ خورشیدی) سیاستمدار ایرانی بود که از ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۱ خورشیدی، پنج بار به‌عنوان نخست‌وزیر ایران فعالیت کرد.


#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 تأملی بر کتاب «نقش آذربایجان در تحکیم هویت ایران»

این اثر مجموعه‌ای از مقالاتِ پژوهشگرانِ ایرانیِ آذربایجانی در ۳۴ مقاله است که به بررسی ”نقش آذربایجان در تحکیم هویت ایران“ می‌پردازد. بخش اوّل به بررسی نقش آذربایجان در ایران پیش از اسلام پرداخته است. بخش دوم به تاریخ این سامان در دوره‌ی اسلامی می‌پردازد. بخش سوم به موضوعات مهم شکل‌گیری دولت صفوی، رسمیت مذهب شیعه در آذربایجان و شکل‌گیری هویت ایرانی اختصاص دارد. بخش چهارم به مرور تاریخ آذربایجان در ایران معاصر می‌پردازد.

این روزها مصادف است با سومین سالگرد درگذشت دکتر رحیم نیکبخت میرکوهی. زنده‌یاد نیکبخت از پژوهشگران حوزه‌ی فرهنگ و تاریخ آذربایجان به ویژه ادبیات مرثیه‌ی ترکی آذربایجانی بود. این کتاب نیز به کوشش مرحوم نیکبخت در انتشارات ایران شناخت تبریز به چاپ رسیده بود.


(اقتباس از آذرپژوه)


#یادها | #معرفی_کتاب

@IranDel_Channel

💢
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🎥 زنده‌یاد دکتر بدرالزمان قریب
زبان‌شناس، استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی

یکم شهریور ۱۳۰۸ خورشیدی
هفتم امرداد ۱۳۹۹ خورشیدی


#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 وزیرِ فرهنگِ ما

یادکرد مرد بزرگ فرهنگ ایران، قافله‌سالار سخن و خادم ملت، شادروان استاد دکتر پرویز ناتل خانلری

پرویز ناتل خانلری پس از تحصیل در مدارس سن لویی، مدرسهٔ آمریکایی و مدرسهٔ ثروت به دارالفنون رفت و به پیشنهاد استاد بدیع الزمان فروزانفر در رشتهٔ ادبی درس خواند.
ایشان در طول تحصیل معلّم دبیرستان‌های تهران بود تا اینکه دکترای زبان و ادبیات فارسی را در سال ۱۳۲۲ از دانشگاه تهران دریافت کرد.
استاد راهنمای رسالهٔ دکتری ایشان ملک الشعراء بهار و عنوان رسالهٔ او «تحول غزل در شعر فارسی» بود. این رساله بعدتر با عنوان
«تحقیق انتقادی در عروض و قافیه و چگونگی تحول اوزان غزل فارسی» منتشر شد.
دکتر خانلری از سال ۱۳۳۲ به سمت استادی دانشگاه تهران منصوب شد.

خانلری چه کرد؟
خانلری بنیاد فرهنگ را بنا کرد.
این بنیاد در مدت فعالیت خود بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب منتشر کرد که غالب آن از متون مهم تحقیقاتی در زمینهٔ ادبی، تاریخی، ادبی و علمی‌‌ست.
خانلری همچنین فرهنگستان ادب و هنر، فرهنگستان زبان، بنیاد شاهنامه، انجمن فلسفه و حکمت و اسناد فرهنگی آسیا را تأسیس کرد.
پرویز ناتل خانلری تاریخ زبان فارسی را در ۳ جلد، وزن شعر فارسی، زبان و زبان‌شناسی و دستور زبان فارسی را نگاشت.
او بود که مجلهٔ جریان‌سازِ «سخن» را پایه‌گذاری کرد. این نشریه از سال ۱۳۲۲ تا ۱۳۵۷ محلی برای یادداشت‌ها و مقاله‌های فرهنگی و ادبی استادان، پژوهشگران و‌ نویسندگان پیشرو و برجستهٔ ایران شد.
با اجرای طرح «سپاه دانش» که ایده‌پرداز و پایه‌گذار آن دکتر خانلری بود، میلیون‌ها کودک روستایی به مدرسه رفتند. خانلری با قبول سمت وزارت فرهنگ، توانست مدرسه را به روستاهای دور و مناطق محروم ببرد.

خانلری نخستین کس در ایران بود که کتاب دستور زبان فارسی را بر مبنای زبان‌شناسی مدرن تألیف کرد.
کتاب‌های تاریخ زبان فارسی و وزن شعر فارسی خانلری هنوز از جمله مهمترین مراجع در این حوزه‌ها هستند.
خانلری در سال ۱۳۵۹ منقح‌ترین و معتبرترین نسخهٔ دیوان حافظ را منتشر کرد.
۴۸۶ غزل این دیوان با روش علمی و بر مبنای مقایسه ۱۴ نسخه خطی مهم تنظیم شده‌اند.
نثر خانلری یکی از درخشان‌ترین نمونه‌های نثر معاصر است.
شعر «عقاب» مشهورترین قصیدهٔ ناتل خانلری است که در سال ۱۳۲۱ در مجلهٔ مهر در تهران منتشر و به صادق هدایت پیشکش شده است.



🔴 پی‌نوشت:
ویدئوی پیوست، شعر عقاب با صدای استاد پرویز ناتل خانلری است.

#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢
🔴 نوجوانان افتخارآفرین ایران، بمانید برای وطن


🔴 پی‌نوشت:
حنانه خرم‌دشتی، آروین رسول‌زاده، محمدمهدی کشاورزی، آریا فاتح‌کرداری و علی نادری لردجانی، نمایندگان ایران در هفدهمین دوره المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک، هریک موفق به کسب مدال طلا شدند تا ایران با این نتیجه درخشان در جایگاه نخست جهان بایستد.


#اطلاع_رسانی | #یادها

@IranDel_Channel

💢

⚫️ استاد محمدعلی بهمنی، غزل‌سرای نامی معاصر ایران

یاد و نام‌شان در دفتر فرهنگ و ادبیات ایران، جاوید


گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود

گاهی دلم برای خودم تنگ می‌شود
وقتی حضور آینه کمرنگ می‌شود

وقتی میانه‌ی بلوا سکوت دوست
در جان گوش‌های کَرَم زنگ می‌شود

گاهی که از پس تکرار بی‌سود لحظه‌ها
نجوای کوچیدن از قفس آهنگ می‌شود

اینجا نه جای ماندن خوبان راستگوست
هرکس که دم زند ز حق، آونگ می‌شود

نفرین بر این زمانه که در چرخ روزگار
هر لحظه صد خیانت و نیرنگ می‌شود

در دست‌های آلوده انسان قرن ما
برگ‌برگ تاریخ  پر از ننگ می‌شود

وقتی که سخت غرقه‌ام در این سیر قهقرا
آری، دلم برای خودم تنگ می‌شود

محمدعلی بهمنی

‌‌

#یادها

@IranDel_Channel

💢
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🎥 خوانش چکامه‌ای با نامِ "سرودِ آفرینِ ایران" از زنده‌یاد استاد بهمن سرکاراتی توسط جواد رنجبر درخشی‌لر در شبِ بهمن سرکاراتی از مجموعه‌ شب‌های بخارا در روز سوم تیر ۱۳۹۸ خورشیدی در شهرِ تبریز




#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 ادای دین به استاد خالقی مطلق

[به بهانۀ بیستم شهریور ماه، زادروزِ استاد جلال خالقی مطلق]

✍️ جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه

تک‌تک آدم‌هایی که در هزار و صد سال گذشته شاهنامه خوانده، نوشته، پژوهیده و ترویج کرده‌اند،‌ ارجمند و دوست داشتنی و بزرگ‌اند.
شاهنامه اغلب، نانی بر سفره نمی‌آورده، که نان از سفره می‌بُرده. سفرۀ خالی حضرت استاد فردوسی هشداری بوده برای همه کسانی که در این راه گام برمی‌دارند. قرار نبوده، شاهنامه، نان‌دانی باشد. با عشق بر آستانِ آن باید سر گذاشت و او می‌راند تا خلوص‌نیتِ شاهنامه‌دوست را بیازماید.

شاهنامه‌دوستی ما، فخری بر شاهنامه نیست. فخر بر ماست که شاهنامه را به زبان اصلی آن می‌خوانیم و از چشمۀ حکمت آن سیراب می‌شویم.

صفِ شاهنامه‌خوانان تاریخ، صفی دراز است و همه مفتخر به شاهنامه‌دانی. در این میان برخی کسان، قله‌های بلندی هستند [و] یکی از قله‌های شاهنامه‌شناسی معاصر ما، استاد دکتر جلال خالقی مطلق.

اگر بگوییم شاهنامه را ایشان با بهره‌گیری از روش علمی دقیق خود زنده گرداندند و به شاهنامه فردوسی نزدیک‌تر، بی‌راه نگفته‌ایم.
در صف شاهنامه، زنان و مردانی بوده‌اند و هستند که گاه فقط عشق داشته‌اند و علم نه. شرح‌ها و توصیف‌ها و تصحیح کرده‌اند بی‌آنکه به ژرفای شاهنامه‌شناسی دست یافته باشند. بیراه رفته‌اند.

استاد خالقی مطلق همیشه در راه درست گام برداشته‌اند که، خود راهی را کوبیده و هموار کرده‌اند. این راه، نه تنها به شاهنامه‌شناسی درست‌تر می‌رسد بلکه کمک بزرگی است به سایر حوزه‌های پژوهش در ادبیات فارسی که به ندرت روش‌شناسی علمی را تجربه کرده است. همچنین روش استاد می‌تواند در علوم انسانیِ سخت بی‌راه ما هم، کمکی باشد. شاید ما را از نظریاتِ چپ و جامعه‌شناسی بازی‌های مارکسیستی رها کند.

این به معنای فقدان اشتباه در نظریات و تصحیحِ استاد خالقی نیست. اما این اشتباهات هم در پرتو روش علمیی که استاد به کار برده‌اند به باز شدن راه‌های نو در شاهنامه‌پژوهی انجامیده است.

ادعای بزرگی نیست که اگر شاهنامه‌شناسی را امروز پیشروترین علم در ایران بدانیم، بدون کم‌ترین آمیختگی با علوم انسانی مارکسیستی و ایران‌شناسی از نوع غلط‌انداز آن.

زادروز استاد خالقی مطلق روز مبارکی است برای همه ما و کوشندگان علوم انسانی و فرهنگ و ادبِ ایرانشهری. خجسته باد.


#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔴 ماه مهر با نام خسرو آواز ایران گره خورده است:
استاد محمدرضا شجریان
زادۀ یکم مهر ۱۳۱۹ خورشیدی، مشهد
درگذشتۀ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ خورشیدی، تهران
و آرام گرفته در جوارِ حکیم فردوسی توسی در توس


محمدرضا شجریان:
صدای من جزیی از فرهنگِ کهن ایران است که می‌خواهد به مردم جهان یادآور شود که ما دارای چه فرهنگی بودیم؛ فرهنگ انسانی، عشق، صلح و صفا. و پیامی جز دوستی، عشق، و زندگی و خوشحالی در زندگی برای مردم نداریم.



🔴 موسیقی پیوست:

به حریمِ خلوت خود شبی، چه شود نهفته بخوانی‌ام
به کنار من بنشینی و به کنارِ خود بنشانی‌ام
من اگر چه پیرم و ناتوان، تو مرا زِ درگه خود مران
که گذشته در غمت اِی جوان، همه روزگار جوانی‌ام

آواز محمدرضا شجریان
چامه از هاتف اصفهانی
گوشۀ چهارپاره دستگاه ماهور



#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢