🔴 دوازدهم شهریورماه، زادروز استاد بهمن سرکاراتی

زاده‌ی ۱۲ شهریور ۱۳۱۶ تبریز
درگذشته‌ی ۲۹ خرداد ۱۳۹۲ تبریز
استاد زبان‌های باستانی ایران در دانشگاه تبریز
و عضو پیوسته‌ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی


🔴 بهمن سرکاراتی:
"به عقیدۀ من نخستین، ناگزیرترین و بدیهی‌ترین شرطِ لازم برای شناخت ایران، دوست داشتن ایران است... دوست داشتن ایران یعنی حرمت این مرز و بومِ کهن و مردم آن را نگه‌ داشتن، گذشتۀ خود را خوار نشمردن، میراث فرهنگی خود را از بین نبردن و زبان فارسی را که از ارکانِ هویّت ملّی است به الفاظ بیگانه نیالودن. دوست داشتن ایران یعنی از مرزهای میهن خود در برابر تُرک‌تازی دشمنان دفاع کردن و از آن مهم‌تر از مرزهای ذهن و جان خود و ذهن و جان فرزندانمان در برابر تهاجم‌های فرهنگی حفاظت کردن."


🔴 منبع:
سخنرانی‌ها و گزارش‌های جلسۀ افتتاحیه، عمومی و اختتامیۀ نخستین همایش ملّی ایران‌شناسی، «برای شناخت ایران چه باید کرد؟»، تهران، انتشارات دایرۀ سبز، ۱۳۸۱، ص ۴۹.


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 ادای دین به استاد خالقی مطلق

[به بهانۀ بیستم شهریور ماه، زادروزِ استاد جلال خالقی مطلق]

✍️ جواد رنجبر درخشی‌لر، دکترای علوم سیاسی و شاهنامه‌پژوه

تک‌تک آدم‌هایی که در هزار و صد سال گذشته شاهنامه خوانده، نوشته، پژوهیده و ترویج کرده‌اند،‌ ارجمند و دوست داشتنی و بزرگ‌اند.
شاهنامه اغلب، نانی بر سفره نمی‌آورده، که نان از سفره می‌بُرده. سفرۀ خالی حضرت استاد فردوسی هشداری بوده برای همه کسانی که در این راه گام برمی‌دارند. قرار نبوده، شاهنامه، نان‌دانی باشد. با عشق بر آستانِ آن باید سر گذاشت و او می‌راند تا خلوص‌نیتِ شاهنامه‌دوست را بیازماید.

شاهنامه‌دوستی ما، فخری بر شاهنامه نیست. فخر بر ماست که شاهنامه را به زبان اصلی آن می‌خوانیم و از چشمۀ حکمت آن سیراب می‌شویم.

صفِ شاهنامه‌خوانان تاریخ، صفی دراز است و همه مفتخر به شاهنامه‌دانی. در این میان برخی کسان، قله‌های بلندی هستند [و] یکی از قله‌های شاهنامه‌شناسی معاصر ما، استاد دکتر جلال خالقی مطلق.

اگر بگوییم شاهنامه را ایشان با بهره‌گیری از روش علمی دقیق خود زنده گرداندند و به شاهنامه فردوسی نزدیک‌تر، بی‌راه نگفته‌ایم.
در صف شاهنامه، زنان و مردانی بوده‌اند و هستند که گاه فقط عشق داشته‌اند و علم نه. شرح‌ها و توصیف‌ها و تصحیح کرده‌اند بی‌آنکه به ژرفای شاهنامه‌شناسی دست یافته باشند. بیراه رفته‌اند.

استاد خالقی مطلق همیشه در راه درست گام برداشته‌اند که، خود راهی را کوبیده و هموار کرده‌اند. این راه، نه تنها به شاهنامه‌شناسی درست‌تر می‌رسد بلکه کمک بزرگی است به سایر حوزه‌های پژوهش در ادبیات فارسی که به ندرت روش‌شناسی علمی را تجربه کرده است. همچنین روش استاد می‌تواند در علوم انسانیِ سخت بی‌راه ما هم، کمکی باشد. شاید ما را از نظریاتِ چپ و جامعه‌شناسی بازی‌های مارکسیستی رها کند.

این به معنای فقدان اشتباه در نظریات و تصحیحِ استاد خالقی نیست. اما این اشتباهات هم در پرتو روش علمیی که استاد به کار برده‌اند به باز شدن راه‌های نو در شاهنامه‌پژوهی انجامیده است.

ادعای بزرگی نیست که اگر شاهنامه‌شناسی را امروز پیشروترین علم در ایران بدانیم، بدون کم‌ترین آمیختگی با علوم انسانی مارکسیستی و ایران‌شناسی از نوع غلط‌انداز آن.

زادروز استاد خالقی مطلق روز مبارکی است برای همه ما و کوشندگان علوم انسانی و فرهنگ و ادبِ ایرانشهری. خجسته باد.

‌
#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 صحبت‌های علی‌اصغر دادبه - استاد فلسفه اسلامی و ادبیات عرفانی - درباره‌ی ایران‌دوستی استاد محمدحسین بهجت تبریزی (شهریار)


بیست و هفتم شهریورماه، روز ملی شعر و ادب پارسی و روز بزرگداشت استاد شهریار، یکی از ایران‌دوست‌ترین شاعران معاصر ایران‌زمین



#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 ماه مهر با نام خسرو آواز ایران گره خورده است:
استاد محمدرضا شجریان
زادۀ یکم مهر ۱۳۱۹ خورشیدی، مشهد
درگذشتۀ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ خورشیدی، تهران
و آرام گرفته در جوارِ حکیم فردوسی توسی در توس


محمدرضا شجریان:
صدای من جزیی از فرهنگِ کهن ایران است که می‌خواهد به مردم جهان یادآور شود که ما دارای چه فرهنگی بودیم؛ فرهنگ انسانی، عشق، صلح و صفا. و پیامی جز دوستی، عشق، و زندگی و خوشحالی در زندگی برای مردم نداریم.



🔴 موسیقی پیوست:

به حریمِ خلوت خود شبی، چه شود نهفته بخوانی‌ام
به کنار من بنشینی و به کنارِ خود بنشانی‌ام
من اگر چه پیرم و ناتوان، تو مرا زِ درگه خود مران
که گذشته در غمت اِی جوان، همه روزگار جوانی‌ام

آواز محمدرضا شجریان
چامه از هاتف اصفهانی
گوشۀ چهارپاره دستگاه ماهور


‌
#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 ایران؛ صدای خسته‌ام را بشنو اِی ایران...


حسین منزوی زنجانی، شاعر و غزل‌سرای شهیرِ معاصر ایران
زادۀ یکم مهر ۱۳۲۵ خورشیدی، زنجان
درگذشتۀ ۱۶ اردببهشت ۱۳۸۳ خورشیدی، تهران



🔴 ویدئوی پیوست:
ویدیو از حسین نبوی
خوانشِ شعر با صدای استاد حسین منزوی

#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

‍ 🎥 سید حسن تقی‌زاده تبریزی: در حیاتِ سیاسی و زندگی خصوصی من، دو چیز برایم مقدس است؛ اول رنگ‌های سه‌گانۀ سبز و سپید و قرمز و دیگر همسرم

✍️ برگرفته از صفحه «آذربایجان،‌ جزء لاینفک ایران»

امروز پنجم مهر ماه، صد و چهل و ششمین سالروز تولد سید حسن تقی‌زاده از رهبران ملی‌گرای نهضت مشروطه در سال ۱۲۵۷ [خورشیدی] است.

اگر مروری بر زندگی طوفانی تقی‌زاده داشته باشیم، او تا پایان عمر درگیر با میراث مشروطیت و نوگرایی جامعه ایران از طریق گام برداشتن در مسیر ترقی و تجددخواهی بود. برای تقی‌زاده مشروطیت یعنی خواستِ قانون که تأسیس مجلس به همراه داشت، تا پایان عمر نیز به ضروتِ حفظ مجلس قانون‌گذاری و تأثیرگذاری آن در ساختار قدرت سیاسی تأکید می‌کرد.

تقی‌زاده از همان آغاز جنبش مشروطه‌خواهی به دنبال آزادی سیاسی و اجتماعی بود. او اعتقاد داشت نباید ملتی را به این بهانه که رشد ندارد و ممکن است از آزادی سوءاستفاده کند و هرج و مرج برپا سازد، از آزادی محروم کرد.

در کنار آزادی او به برابری اعتقاد داشت، تأکید بر خواست قانون، تحقق برابری را امکان‌پذیر می‌کرد و این برابری در باور تقی‌زاده یعنی همه فارغ از ویژگی‌ها از ملیت تا قومیت و ایدئولوژی در برابر قانون یکسان هستند.

در آخر مشروطیت برای تقی‌زاده نفی استبداد بود؛ استبدادی که هر شکلی از تداوم آن، امکان جمهوریتِ مردم را با تمامِ تکثر آن در سازوکار قدرت‌ ناممکن می‌کند.

همه آنچه که تقی‌زاده در طول ۹۱ سال زندگی خود بر اهمیت دست‌یابی به آنها برای انسان ایرانی و جامعه ایران پافشاری می‌کرد، دقیقاً امروز نیز اهمیت خود را نه تنها از دست نداده‌اند، بلکه تلاش برای دست‌یابی به آنها بیش از پیش جانانه پررنگ شده است.

ما امروز نیز هم‌چنان در نظم مشروطیت به سر می‌بریم؛ به دنبال آزادی و برابری و حاکمیت قانون مبتنی بر بازیگری و تآثیرگذاری عموم مردم در آن هستیم و بنا داریم با حرکت در مسیر ترقی، امکان زیست بهتر و متفاوت با آنچه که تا به امروز تجربه کرده‌ایم را متحقق سازیم.

زندگی طوفانی تقی‌زاده به درستی زندگی جامعه ایران از مشروطیت تا به امروز است، که پستی و بلندی‌های بسیاری را پشت سرگذاشته و می‌گذارد تا در نهایت به آنچه که تقی‌زاده نیز به آن باور داشت یعنی «زندگانی نو انسان ایرانی در عقلانیت و آزادی و برابری» دست یابد.

‌
#یادها | #مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

‌
🔴 هشتم مهرماه، روز بزرگداشت مولوی

✍️ محمدرضا شفیعی‌کدکنی

«مثنوی معنوی حضرت مولانا بزرگ‌ترین حماسهٔ روحانی بشریّت است که خداوند برای جاودانه کردنِ فرهنگ ایرانی آن را به زبان پارسی هدیه کرده است.»

محال است که شما یک صفحه از مثنوی را، برای نمونه، ده بار بخوانید و هر بار در نظر شما جلوه‌ای دیگر نداشته باشد. این از معجزات این کتاب است، کتابی که نه آغازِ آن به شیوهٔ دیگرِ کتابها است و نه پایانِ آن. جای دیگری نوشته بودم انس و الفت با ادب عرفانی، اگر به حقیقت برای کسی حاصل شود، مثنوی را «به لحاظ صورت و فُرم نیز قوی‌‌ترین اثر زبان فارسی به شمار خواهد آورد.» نه اینکه بگوید معانیِ بسیار خوبی است، اما در شیوهٔ بیان یا صورت دارای ضعف و نقص است.

مثنوی ساختاری پیچیده و سیال دارد. بوطیقای روایت و قصّه، در آن، پیوسته شکل عوض می‌کند و به هیچ‌روی قابل طبقه‌بندی نیست.

در ادبیات جهان برای هر مؤلفی می‌توان فرم‌های خاصی در نظر گرفت و حاصل آفرینش او را در آن فرمها طبقه‌بندی کرد الا مثنوی که مثل جریان رودخانه، هر لحظه به شکلی درمی‌آید.


🔴 ویدیوی پیوست:
مثنوی‌خوانی استاد شجریان در آرامگاه مولانا

#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🎥 برشی از اجرای رشید بهبوداُف در تهران و اجرای ترانه‌هایی در وصف تهران

انتشار به بهانۀ روز ملّی تهران


#مناسبتها

@IranDel_Channel

💢

🔴 جشنِ مهرگان، فرخنده باد.


ملکا جشنِ مهرگان آمد
جشنِ شاهان و خسروان آمد

رودکی

شانزدهم مهر ماه، روز آغاز جشنِ مهرگان است، جشنی که بعد نوروز، بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده. جشن سپاسگزاری‌ استوار کردن دوستی‌ها و مهرورزی به یکدیگر.

حکیم فردوسی توسی در شاهنامه، روز مهرگان را روزی می‌داند که فریدون در آن به پادشاهی نشست و تاج بر سر گذاشت. برخی از پژوهشگران در حوزه اساطیر ایرانی نیز روزی را که فریدون بر ضحاک غلبه کرد و او را در کوه دماوند به بند کشید، روز مهرگان شمرده‌اند.


فریدون چو شد بر جهان کامگار
ندانست جز خویشتن شهریار

به رسمِ کیان، تاج و تختِ مهی
بیاراست با کاخ شاهنشهی

به روز خجسته سر مهرماه
به سر بر نهاد آن کیانی کلاه

زمانه بی‌اندوه گشت از بدی
گرفتند هر کس ره ایزدی

دل از داوری‌ها بپرداختند
به آیین یکی جشن نو ساختند

نشستند فرزانگان شادکام
گرفتند هر یک ز یاقوت جام

می روشن و چهرهٔ شاه نو
جهان نو ز داد و سر ماه نو

بفرمود تا آتش افروختند
همه عنبر و زعفران سوختند

حکیم فردوسی


#مناسبتها


@IranDel_Channel

💢