عدالت به روایتِ قرآن
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۱. عدالت یکی از فضیلتهای اخلاقی برجسته در همهٔ فرهنگهای بشری است. این فضیلت ریشه در نیازهای اساسی نوع بشر دارد، همچون تعادل و توازن، صلح و امنیت. از همین رو قرآن کریم عدالت را یکی از محورهای بعثتِ پیامبران معرفی میکند. اما شوربختانه عدالت در بینِ مسلمانان مَغفول و مَهجور است، و کمترین نقشی در ساختارِ حقیقی و حقوقی جوامعِ اسلامی ندارد. عدالت آبشخورهایی دارد، و با پارهای فضایلِ دیگر ارتباطِ تنگاتنگ دارد، منجمله صدق، حق و میزان. لذا عدالت مورد نظر قرآن نسبتی با صدق، نسبتی با حق، و نسبتی با استفاده از میزان برای داوری دارد. در این برنامه به بررسی آبشخورها و برخی مصادیقِ عدالت در قرآن کریم میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق #قرآن
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۱. عدالت یکی از فضیلتهای اخلاقی برجسته در همهٔ فرهنگهای بشری است. این فضیلت ریشه در نیازهای اساسی نوع بشر دارد، همچون تعادل و توازن، صلح و امنیت. از همین رو قرآن کریم عدالت را یکی از محورهای بعثتِ پیامبران معرفی میکند. اما شوربختانه عدالت در بینِ مسلمانان مَغفول و مَهجور است، و کمترین نقشی در ساختارِ حقیقی و حقوقی جوامعِ اسلامی ندارد. عدالت آبشخورهایی دارد، و با پارهای فضایلِ دیگر ارتباطِ تنگاتنگ دارد، منجمله صدق، حق و میزان. لذا عدالت مورد نظر قرآن نسبتی با صدق، نسبتی با حق، و نسبتی با استفاده از میزان برای داوری دارد. در این برنامه به بررسی آبشخورها و برخی مصادیقِ عدالت در قرآن کریم میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق #قرآن
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
قناعت و آزادگی
در فرهنگ شیعی از امام حسین با صفتِ "سرور آزادگان" یاد میشود، و این یک توصیفِ گزاف نیست. آزادگی صفتِ شرعی نیست که با انجامِ پارهای فرائِض نصیب کسی بشود، بلکه فضیلتی است که باید آنرا در وجود و شخصیت خود پرورش داد. ای بسا مسلمانی که آزاده نباشد، و نامسلمانی که آزاده باشد. اما فضیلتِ آزادگی در خاکِ وجودیِ ویژهای ظهور پیدا میکند. ازادگی لوازمی دارد، و یکی از مهمترین لوازم آن قناعت است. البته امروزه قناعت بکلی فراموش شده است، چون با اسلوبِ زندگی ماتریالیستی و جامعهٔ مصرفیِ مدرن از بیخ و بُن ناسازگار است. در عین حال آزادگی و کثیری از مطلوباتِ دیگر همچون آسودگی خاطر، عزّتِ نفس و آرامشِ درونی بدون قناعتورزی مُیسر نخواهد بود. در این سخنرانی به تشریحِ دو فضیلتِ ازادگی و قناعت در پرتوِ شخصیت امام حسین میپردازیم.
#حمید_انتظام #عاشورا #امام_حسین #تشیع
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
در فرهنگ شیعی از امام حسین با صفتِ "سرور آزادگان" یاد میشود، و این یک توصیفِ گزاف نیست. آزادگی صفتِ شرعی نیست که با انجامِ پارهای فرائِض نصیب کسی بشود، بلکه فضیلتی است که باید آنرا در وجود و شخصیت خود پرورش داد. ای بسا مسلمانی که آزاده نباشد، و نامسلمانی که آزاده باشد. اما فضیلتِ آزادگی در خاکِ وجودیِ ویژهای ظهور پیدا میکند. ازادگی لوازمی دارد، و یکی از مهمترین لوازم آن قناعت است. البته امروزه قناعت بکلی فراموش شده است، چون با اسلوبِ زندگی ماتریالیستی و جامعهٔ مصرفیِ مدرن از بیخ و بُن ناسازگار است. در عین حال آزادگی و کثیری از مطلوباتِ دیگر همچون آسودگی خاطر، عزّتِ نفس و آرامشِ درونی بدون قناعتورزی مُیسر نخواهد بود. در این سخنرانی به تشریحِ دو فضیلتِ ازادگی و قناعت در پرتوِ شخصیت امام حسین میپردازیم.
#حمید_انتظام #عاشورا #امام_حسین #تشیع
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اسلام و سیاست
(این برنامه بخش اول مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۱. دین و سیاست تاریخاً دو حوزه مهم در زندگانی بشر بوده اند. این دو حوزه بطور ماهوی از یکدیگر استقلال دارند و علائق شان بر یکدیگر منطبق نیست. اما در عین حال انسان یک کلّ واحد است، هم دین ورزی میکند و هم سیاست ورزی. در مقام عمل، باورها و ارزشهای وی بر موضع گیریهای سیاسی او تاثیر میگذارند. در این برنامه به بررسی نسبت دین اسلام با سیاست و امر حکومت می پردازیم. سیاست چیست؟ چرا سیاست در اسلام اهمیت دارد؟ آیا در متون دینی اسلام، دانش لازم برای اداره نظام سیاسی و کشورداری وجود دارد؟ آیا پیامبران برای تعلیم و انتقال چنین دانشی مبعوث گردیدند؟
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش اول مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۱. دین و سیاست تاریخاً دو حوزه مهم در زندگانی بشر بوده اند. این دو حوزه بطور ماهوی از یکدیگر استقلال دارند و علائق شان بر یکدیگر منطبق نیست. اما در عین حال انسان یک کلّ واحد است، هم دین ورزی میکند و هم سیاست ورزی. در مقام عمل، باورها و ارزشهای وی بر موضع گیریهای سیاسی او تاثیر میگذارند. در این برنامه به بررسی نسبت دین اسلام با سیاست و امر حکومت می پردازیم. سیاست چیست؟ چرا سیاست در اسلام اهمیت دارد؟ آیا در متون دینی اسلام، دانش لازم برای اداره نظام سیاسی و کشورداری وجود دارد؟ آیا پیامبران برای تعلیم و انتقال چنین دانشی مبعوث گردیدند؟
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
جدائی دین از دولت (۱)
(این برنامه بخش دوم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۲. یکی از نظریات مهم در علم سیاست مدرن “جدائی نهاد دینی از نهاد سیاسی” است، که به "Separation of Church and State" معروف است. این نظریه بر آمده از تجربه اروپا در یک تاریخ ۲۰۰۰ ساله است. در این تاریخ بلند، نهاد دینی (کلیسا) و نهاد سیاسی (دولت) دو نهاد پر قدرت و صاحب نفوذ بودهاند که با یکدیگر تعامل داشته اند، اما نحوه ارتباط این دو نهاد یکسان و یکنواخت نبوده است. در تاریخ سیاسی اروپا، ۳ دوره مشخص در تعامل کلیسا و حکومت قابل شناسائی است. در این برنامه به تشریح دوره اول که از زمان تولد عیسی مسیح تا سال ۳۹۵ میلادی (سقوط امپراطوری روم) ادامه داشت و نهاد دینی از حکومت جدا بود، میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش دوم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۲. یکی از نظریات مهم در علم سیاست مدرن “جدائی نهاد دینی از نهاد سیاسی” است، که به "Separation of Church and State" معروف است. این نظریه بر آمده از تجربه اروپا در یک تاریخ ۲۰۰۰ ساله است. در این تاریخ بلند، نهاد دینی (کلیسا) و نهاد سیاسی (دولت) دو نهاد پر قدرت و صاحب نفوذ بودهاند که با یکدیگر تعامل داشته اند، اما نحوه ارتباط این دو نهاد یکسان و یکنواخت نبوده است. در تاریخ سیاسی اروپا، ۳ دوره مشخص در تعامل کلیسا و حکومت قابل شناسائی است. در این برنامه به تشریح دوره اول که از زمان تولد عیسی مسیح تا سال ۳۹۵ میلادی (سقوط امپراطوری روم) ادامه داشت و نهاد دینی از حکومت جدا بود، میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
جدائی دین از دولت (۲)
(این برنامه بخش سوم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۳. تاریخ سیاسی اروپا در ۲۰۰۰ سال گذشته را به ۳ دوره میتوان تقسیم کرد. دوره ۴۰۰ سال اولیه که در آن نهاد دینی از حکومت در امپراطوری روم جدا بودند (و در برنامه پیشین بررسی کردیم). دوره دوم ۱۰۰۰ سال بطول انجامید و به قرون وسطی معروف است، و در آن حکومت تحت سیطره کلیسا بود. در این دوران اروپا حکومت دینی را تجربه کرد، تجربهای بسیار تلخ که به از رشدماندگی فرهنگی، علمی ، اقتصادی و سیاسی انجامید. دوره سوم از قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی آغاز شد و تا امروز ادامه داشته: دوران حکومت دمکراتیک مدرن که بر جدائی نهاد دینی از حکومت استوار است. در این برنامه به تشریح دوره دوم و سوم می پردازیم، و می پرسیم که آیا مسلمانان میتوانند نظریه سیاسی مدرن جدائی دین از حکومت را بپذیرند؟
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش سوم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۳. تاریخ سیاسی اروپا در ۲۰۰۰ سال گذشته را به ۳ دوره میتوان تقسیم کرد. دوره ۴۰۰ سال اولیه که در آن نهاد دینی از حکومت در امپراطوری روم جدا بودند (و در برنامه پیشین بررسی کردیم). دوره دوم ۱۰۰۰ سال بطول انجامید و به قرون وسطی معروف است، و در آن حکومت تحت سیطره کلیسا بود. در این دوران اروپا حکومت دینی را تجربه کرد، تجربهای بسیار تلخ که به از رشدماندگی فرهنگی، علمی ، اقتصادی و سیاسی انجامید. دوره سوم از قرون ۱۵ و ۱۶ میلادی آغاز شد و تا امروز ادامه داشته: دوران حکومت دمکراتیک مدرن که بر جدائی نهاد دینی از حکومت استوار است. در این برنامه به تشریح دوره دوم و سوم می پردازیم، و می پرسیم که آیا مسلمانان میتوانند نظریه سیاسی مدرن جدائی دین از حکومت را بپذیرند؟
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اسلام نظامِ حکومتی ندارد (۱)
(این برنامه بخش چهارم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۵. آیا یک مسلمان مؤمن و پایبند به شریعت میتواند جدائی دین از حکومت را بپذیرد، و به حکومت دینی باور نداشته باشد؟ اندیشمندان مسلمان دو پاسخ متضاد به این پرسش میدهند. گروه اول (که عموما سنت گرا هستند) معتقدند که در دوران اولیه اسلامی، هیچ مرز و تفکیکی بین دین و حکومت نبود، و مسلمانان “حکومت اسلامی” داشتند: یک نظام سیاسی که برآمده از آموزشهای قرآن کریم و تعلیمات پیامبر اکرم بود. این گروه در اهل سنت، حکومت اسلامی را “نظام خلافت” میدانند، و شیعیان آنرا “نظام ولایت فقیه” مینامند. اما گروه دوم نواندیشان مسلمان هستند که به حکومت اسلامی باور ندارند، و معتقدند که اساسا حکومت در حوزه نبوت نیست. لذا نهادِ دین از حکومت جداست، و "حکومت اسلامی" بر خاسته از یک بدفهمی در باره نسبتِ دین و حکومت است. در این برنامه به نقد نواندیشان مسلمان از حکومت اسلامی میپردازیم و دلایل عدم پذیرش حکومت دینی توسط آنان را ارائه میکنیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش چهارم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۵. آیا یک مسلمان مؤمن و پایبند به شریعت میتواند جدائی دین از حکومت را بپذیرد، و به حکومت دینی باور نداشته باشد؟ اندیشمندان مسلمان دو پاسخ متضاد به این پرسش میدهند. گروه اول (که عموما سنت گرا هستند) معتقدند که در دوران اولیه اسلامی، هیچ مرز و تفکیکی بین دین و حکومت نبود، و مسلمانان “حکومت اسلامی” داشتند: یک نظام سیاسی که برآمده از آموزشهای قرآن کریم و تعلیمات پیامبر اکرم بود. این گروه در اهل سنت، حکومت اسلامی را “نظام خلافت” میدانند، و شیعیان آنرا “نظام ولایت فقیه” مینامند. اما گروه دوم نواندیشان مسلمان هستند که به حکومت اسلامی باور ندارند، و معتقدند که اساسا حکومت در حوزه نبوت نیست. لذا نهادِ دین از حکومت جداست، و "حکومت اسلامی" بر خاسته از یک بدفهمی در باره نسبتِ دین و حکومت است. در این برنامه به نقد نواندیشان مسلمان از حکومت اسلامی میپردازیم و دلایل عدم پذیرش حکومت دینی توسط آنان را ارائه میکنیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اسلام نظامِ حکومتی ندارد (۲)
(این برنامه بخش پنجم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۶. برخی از فقیهان شیعه حکومت را پارهای از حوزه نبوت میشمارند، و بر همین اساس نظریه “ولایت فقیه” را به عنوان حکومت اسلامی مطرح ساختند. در مقابل، نواندیشان مسلمان حکومت را خارج از حوزه نبوت می شمارند، و لذا حکومت را یک امر دینی نمیدانند که احکام و نهادهای آن در قرآن کریم و یا سنت پیامبر مشخص شده باشد. از منظر آنان، حکومت یک امر عرفی (سکولار) است که خداوند تاسیس و اداره آنرا به خرد جمعی انسانها واگذار کرده است. در این برنامه به تشریح نظریه ولایت فقیه و نقد نواندیشان مسلمان به این نظریه میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam 👈🏻 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش پنجم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۶. برخی از فقیهان شیعه حکومت را پارهای از حوزه نبوت میشمارند، و بر همین اساس نظریه “ولایت فقیه” را به عنوان حکومت اسلامی مطرح ساختند. در مقابل، نواندیشان مسلمان حکومت را خارج از حوزه نبوت می شمارند، و لذا حکومت را یک امر دینی نمیدانند که احکام و نهادهای آن در قرآن کریم و یا سنت پیامبر مشخص شده باشد. از منظر آنان، حکومت یک امر عرفی (سکولار) است که خداوند تاسیس و اداره آنرا به خرد جمعی انسانها واگذار کرده است. در این برنامه به تشریح نظریه ولایت فقیه و نقد نواندیشان مسلمان به این نظریه میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam 👈🏻 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
دموکراسی چیست؟ (۱)
(این برنامه بخش ششم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۷. دموکراسی و استبداد دو شیوه رقیب در اداره حکومت هستند. تجربه بشری نشان میدهد که دمکراسی در اداره امور سیاسی کارآمد تر و عادلانه تر است. دموکراسی هم یک سیستم ارزشی دارد و هم یک روشِ خاص برای اداره امور سیاسی و حکومت. بدون پذیرشِ ارزشهای دمکراتیک توسط شهروندانِ یک جامعه، و بدون فرهنگِ دمکراتیک، نمیتوان حکومت دمکراتیک داشت. در این برنامه به بررسی دمکراسی سیاسی و ارزشهای بنیادین آن میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam 👈🏻 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش ششم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۷. دموکراسی و استبداد دو شیوه رقیب در اداره حکومت هستند. تجربه بشری نشان میدهد که دمکراسی در اداره امور سیاسی کارآمد تر و عادلانه تر است. دموکراسی هم یک سیستم ارزشی دارد و هم یک روشِ خاص برای اداره امور سیاسی و حکومت. بدون پذیرشِ ارزشهای دمکراتیک توسط شهروندانِ یک جامعه، و بدون فرهنگِ دمکراتیک، نمیتوان حکومت دمکراتیک داشت. در این برنامه به بررسی دمکراسی سیاسی و ارزشهای بنیادین آن میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
@HamidEntezam 👈🏻 دوستان خود را به این کانال دعوت کنید
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
دموکراسی چیست؟ (۲)
(این برنامه بخش هفتم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۸. دمکراسی روشی برای تنظیم و مدیریت امور سیاسی یک اجتماع است. اما این روش بر یک سری اصولِ اساسی استوار است، که وقتی در عمل پیاده شوند و بصورت نهادهای خاص سیاسی، اقتصادی و حقوقی در آیند، آنگاه دمکراسی استقرار پیدا میکند. در این برنامه اصولِ اساسی دمکراسی را بررسی میکنیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش هفتم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۸. دمکراسی روشی برای تنظیم و مدیریت امور سیاسی یک اجتماع است. اما این روش بر یک سری اصولِ اساسی استوار است، که وقتی در عمل پیاده شوند و بصورت نهادهای خاص سیاسی، اقتصادی و حقوقی در آیند، آنگاه دمکراسی استقرار پیدا میکند. در این برنامه اصولِ اساسی دمکراسی را بررسی میکنیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اسلام و دمکراسی
(این برنامه بخش هشتم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۹. بنابر رأی نواندیشان مسلمان، حکومت یک امر عُرفی (سکولار) است نه دینی. از همین رو اسلام هیچ نظام حکومتی مشخصی برای پیروانش پیش بینی نکرده است، و تدبیر آنرا به عقل و عُرفِ زمانه واگذار کرده است. امروز مسلمانان با دو گزینه رقیب روبرو هستند: استبداد و دمکراسی. اسلام از بیخ و بُن با استبداد مخالف است، اما دمکراسی (بدون هیچ پسوندی از قبیل دینی) با مجموعه آموزشهای اسلام سازگار است. از همین رو در عصر حاضر، دمکراسی سکولار بهترین نظام حکومتی برای مسلمانان است. در این برنامه به بررسی سازگاری دمکراسی با اسلام میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
(این برنامه بخش هشتم مبحث دین و سیاست است). پرتو نور برنامه شماره ۵۷۹. بنابر رأی نواندیشان مسلمان، حکومت یک امر عُرفی (سکولار) است نه دینی. از همین رو اسلام هیچ نظام حکومتی مشخصی برای پیروانش پیش بینی نکرده است، و تدبیر آنرا به عقل و عُرفِ زمانه واگذار کرده است. امروز مسلمانان با دو گزینه رقیب روبرو هستند: استبداد و دمکراسی. اسلام از بیخ و بُن با استبداد مخالف است، اما دمکراسی (بدون هیچ پسوندی از قبیل دینی) با مجموعه آموزشهای اسلام سازگار است. از همین رو در عصر حاضر، دمکراسی سکولار بهترین نظام حکومتی برای مسلمانان است. در این برنامه به بررسی سازگاری دمکراسی با اسلام میپردازیم.
#حمید_انتظام #فلسفه_سیاسی #سیاست
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
روزه عوام و روزه خواص
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۲. روزه رمضان یکی از فرائض شرعی در اسلام است. روزه (صوم / صیام) در اصل یعنی امساک کردن و خودداری کردن از عمل. اما متعلَقِ امساک میتواند امور گوناگونی باشد. از همین رو بسته به اینکه فردِ روزهدار از چه چیزی امساک میکند، روزه او محتوای ویژهای پیدا میکند. لذا همگان حَظِّ واحد و نصیبِ یکسانی از روزهداری نمیبرند. ابوحامد محمد غزالی ۳ نوع / درجه برای روزه معرفی کرده است: روزه عوام، روزه خواص، روزه خاص الخاص. در روزه عوام، از خوردن و اشامیدن و تَمتُعِ جنسی پرهیز میشود. در روزه خواص، زبان و چشم و گوش و دست و پا نیز روزه میگیرند. و در روزه خاص الخاص، دل نیز به این مجموعه اضافه میشود و روزه میگیرد. در این برنامه به تشریح اَصناف و درجاتِ روزه میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان #رمضان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۲. روزه رمضان یکی از فرائض شرعی در اسلام است. روزه (صوم / صیام) در اصل یعنی امساک کردن و خودداری کردن از عمل. اما متعلَقِ امساک میتواند امور گوناگونی باشد. از همین رو بسته به اینکه فردِ روزهدار از چه چیزی امساک میکند، روزه او محتوای ویژهای پیدا میکند. لذا همگان حَظِّ واحد و نصیبِ یکسانی از روزهداری نمیبرند. ابوحامد محمد غزالی ۳ نوع / درجه برای روزه معرفی کرده است: روزه عوام، روزه خواص، روزه خاص الخاص. در روزه عوام، از خوردن و اشامیدن و تَمتُعِ جنسی پرهیز میشود. در روزه خواص، زبان و چشم و گوش و دست و پا نیز روزه میگیرند. و در روزه خاص الخاص، دل نیز به این مجموعه اضافه میشود و روزه میگیرد. در این برنامه به تشریح اَصناف و درجاتِ روزه میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان #رمضان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اخلاق و عرفان (۶) فضیلت قناعت
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۴. قناعت در نزدِ پیشینیانِ ما فضیلتِ مهمی تلقی میشد. حکیمِ فرزانه ما سعدی بابِ سومِ گُلستان را به فضیلتِ قناعت اختصاص داد. همه مکاتب دینی و عرفانی نیز قناعت را یکی از لوازمِ پیشرفتِ معنوی معرفی میکنند. البته جهان مدرن با قناعت بر سرِ مهر نیست و آنرا بر نمیتابد. در این برنامه با استفاده از آموزههای پیشوایان دین و عارفان به بررسی این فضیلت میپردازیم: قناعت یعنی چه؟ چرا قناعت در جهان مدرن فراموش شده است؟ میوههای مطلوب و ثمراتِ قناعت چیست؟ آیا قناعت با همت و تلاش برای پیشرفت در زندگی منافات دارد؟
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۴. قناعت در نزدِ پیشینیانِ ما فضیلتِ مهمی تلقی میشد. حکیمِ فرزانه ما سعدی بابِ سومِ گُلستان را به فضیلتِ قناعت اختصاص داد. همه مکاتب دینی و عرفانی نیز قناعت را یکی از لوازمِ پیشرفتِ معنوی معرفی میکنند. البته جهان مدرن با قناعت بر سرِ مهر نیست و آنرا بر نمیتابد. در این برنامه با استفاده از آموزههای پیشوایان دین و عارفان به بررسی این فضیلت میپردازیم: قناعت یعنی چه؟ چرا قناعت در جهان مدرن فراموش شده است؟ میوههای مطلوب و ثمراتِ قناعت چیست؟ آیا قناعت با همت و تلاش برای پیشرفت در زندگی منافات دارد؟
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
شعبههای خودخواهی
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۱. “اصلاح نفس” یکی از مُقوّماتِ سلوک معنوی و عرفانی است، و مهمترین رُکن آن، درمانِ خودخواهی (خودبینی) است. خودبینی در اصل یک تصورِ خاص از موقعیت و وضعیتِ “خویشتن” است که وفقِ آن، فرد خود را مرکزِ ثقلِ عالَم میپندارد؛ خود را به سانِ “خط کش” میبیند، به ترتیبی که همه کس و همه چیز باید با او متر شود. شوربختانه خودبینی غالباً “پوشیده” است و به چشمِ فرد نمیآید، و او از خودپرستیِ خویشتن بی خبر است. خودپرستیِ او در پَسِ پردههای زیادی پنهان است. در این برنامه به تشریحِ مُعضلِ خودبینی میپردازیم، و ۵ نمونه که شعبههای خودخواهی اند را توضیح میدهیم، اموری که نسبتِ آنها با خودخواهی چندان روشن نیست.
#حمید_انتظام #عرفان #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۱. “اصلاح نفس” یکی از مُقوّماتِ سلوک معنوی و عرفانی است، و مهمترین رُکن آن، درمانِ خودخواهی (خودبینی) است. خودبینی در اصل یک تصورِ خاص از موقعیت و وضعیتِ “خویشتن” است که وفقِ آن، فرد خود را مرکزِ ثقلِ عالَم میپندارد؛ خود را به سانِ “خط کش” میبیند، به ترتیبی که همه کس و همه چیز باید با او متر شود. شوربختانه خودبینی غالباً “پوشیده” است و به چشمِ فرد نمیآید، و او از خودپرستیِ خویشتن بی خبر است. خودپرستیِ او در پَسِ پردههای زیادی پنهان است. در این برنامه به تشریحِ مُعضلِ خودبینی میپردازیم، و ۵ نمونه که شعبههای خودخواهی اند را توضیح میدهیم، اموری که نسبتِ آنها با خودخواهی چندان روشن نیست.
#حمید_انتظام #عرفان #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
تمنای مرگ
در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلتهایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورای او حکایت از “تمنای مرگ” هم میکند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی از شاخصههای عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی بود، مشتاقِ مرگ هم بوده باشد. اشتیاق به مرگ یکی از ویژهگیهای اولیا الهی است، چون آنها مرگ را زیبا و مقدمه “وصال” می دانند. البته تمنای مرگ به معنای بی ارزش دیدنِ جان و زندگی، عمل انتحاری (مثل داعش) و یا روی مین رفتن نیست. تمنای مرگ برآمده از تأملاتِ عقلانی و شهودِ باطنی است. در این سخنرانی به بررسی “تمنای مرگ” در پرتو آیات قرآن کریم و آموزههای شمس و مولانا میپردازیم، تا عظمتِ کارِ کارستانی که امام حسین در کربلا کرد را بهتر دریابیم.
#حمید_انتظام #عاشورا #امام_حسین #تشیع
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلتهایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورای او حکایت از “تمنای مرگ” هم میکند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی از شاخصههای عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی بود، مشتاقِ مرگ هم بوده باشد. اشتیاق به مرگ یکی از ویژهگیهای اولیا الهی است، چون آنها مرگ را زیبا و مقدمه “وصال” می دانند. البته تمنای مرگ به معنای بی ارزش دیدنِ جان و زندگی، عمل انتحاری (مثل داعش) و یا روی مین رفتن نیست. تمنای مرگ برآمده از تأملاتِ عقلانی و شهودِ باطنی است. در این سخنرانی به بررسی “تمنای مرگ” در پرتو آیات قرآن کریم و آموزههای شمس و مولانا میپردازیم، تا عظمتِ کارِ کارستانی که امام حسین در کربلا کرد را بهتر دریابیم.
#حمید_انتظام #عاشورا #امام_حسین #تشیع
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پندهای سودمند برای رشدِ معنوی
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۳. یکی از وظایفِ آموزگارانِ معنوی، پند و اَندرز است: حکمتهایی که بکارِ یک زندگی سالم و اخلاقی میآیند. در این برنامه، به شرحِ چند اَندرز معنوی از امام علی میپردازیم: ۱) سبکبار باشید تا به وصال برسید. ۲) در فراز و نشیبهای روزگار، گوهرِ آدمیان شناخته میشود. ۳) مردم دشمن چیزی هستند که نمیدانند. ۴) بزرگترین عیب آن است که چیزی را در فردِ دیگری عیب بشماری، که در خودت مانندِ آن را داری. ۵) پاکدامنی زیورِ فقر است، و شُکر زیورِ ثروت.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۳. یکی از وظایفِ آموزگارانِ معنوی، پند و اَندرز است: حکمتهایی که بکارِ یک زندگی سالم و اخلاقی میآیند. در این برنامه، به شرحِ چند اَندرز معنوی از امام علی میپردازیم: ۱) سبکبار باشید تا به وصال برسید. ۲) در فراز و نشیبهای روزگار، گوهرِ آدمیان شناخته میشود. ۳) مردم دشمن چیزی هستند که نمیدانند. ۴) بزرگترین عیب آن است که چیزی را در فردِ دیگری عیب بشماری، که در خودت مانندِ آن را داری. ۵) پاکدامنی زیورِ فقر است، و شُکر زیورِ ثروت.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
زندگی در آینه مرگ
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۵. مولانا به صفتِ عاشقِ زندگی شُهره آفاق است، همانطور که اریک فروم میگوید: “مولانا یکی از دوستدارانِ بزرگِ زندگی است. این عشق به زندگی در بیتِ بیتِ سرودههای او، و تکِ تکِ اعمالِ او جاری است.” این مولانای عاشقِ زندگی، البته مرگ اندیش هم بود. “مرگ اندیشی” برساخته خود مولانا است، آنجا که از زبانِ قوم سبا به پیامبران میگوید: طوطیِ نُقلِ شِکَر بودیم ما مرغِ مرگ اندیش گشتیم از شما. مرگ اندیشی معادلاتِ زندگی را متحول میکند، و آدمی را وادار میکند به زندگی جورِ دیگری نگاه کند؛ یا به تعبیر دقیقتری، به زدگی در آینه مرگ بنگرد. در این برنامه به شرح دیدگاه مولانا و شمس تبریز در این زمینه میپردازیم.
#حمید_انتظام #مولانا #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۵. مولانا به صفتِ عاشقِ زندگی شُهره آفاق است، همانطور که اریک فروم میگوید: “مولانا یکی از دوستدارانِ بزرگِ زندگی است. این عشق به زندگی در بیتِ بیتِ سرودههای او، و تکِ تکِ اعمالِ او جاری است.” این مولانای عاشقِ زندگی، البته مرگ اندیش هم بود. “مرگ اندیشی” برساخته خود مولانا است، آنجا که از زبانِ قوم سبا به پیامبران میگوید: طوطیِ نُقلِ شِکَر بودیم ما مرغِ مرگ اندیش گشتیم از شما. مرگ اندیشی معادلاتِ زندگی را متحول میکند، و آدمی را وادار میکند به زندگی جورِ دیگری نگاه کند؛ یا به تعبیر دقیقتری، به زدگی در آینه مرگ بنگرد. در این برنامه به شرح دیدگاه مولانا و شمس تبریز در این زمینه میپردازیم.
#حمید_انتظام #مولانا #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
لوازم و میوه های امید
پرتو نور برنامه شماره ۲۰۶۰. امیدواری (Hopefulness) یکی از شاکلههای خوشبختی است. مطالعات روانشناسی نشان میدهند که امیدواری ثمراتِ روانیِ فراوانی دارد، از جمله: خوشبینی، انرژی مثبت، انگیزه بیشتر برای پیشرفت، شادی، آرامش و خرسندی از زندگی. در عین حال کثیری از آدمیان از یأس و نومیدی رنج میبرند. ما در جهانی زندگی میکنیم که امور و آدمیانش قابل پیشبینی نیستند: ازدواج میکنیم به این امید که خوشبخت شویم، نزد پزشک میرویم به این امید که شفا پیدا کنیم، تجارت میکنیم به امید سود. اما در هیچ یک از این امور تضمینی برای رسیدن به مطلوب نیست. در چنین فضایِ فقدانِ تضمین، امید بزرگترین سرمایه ما در زندگی است. در عین حال امید لوازمی دارد. کسی که میخواهد در زندگی امیدوار تر باشد، باید لوازمِ آن را مهیا کند. چگونه میتوان امیدوارتر بود؟ در این برنامه به بررسی این موضوع میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۲۰۶۰. امیدواری (Hopefulness) یکی از شاکلههای خوشبختی است. مطالعات روانشناسی نشان میدهند که امیدواری ثمراتِ روانیِ فراوانی دارد، از جمله: خوشبینی، انرژی مثبت، انگیزه بیشتر برای پیشرفت، شادی، آرامش و خرسندی از زندگی. در عین حال کثیری از آدمیان از یأس و نومیدی رنج میبرند. ما در جهانی زندگی میکنیم که امور و آدمیانش قابل پیشبینی نیستند: ازدواج میکنیم به این امید که خوشبخت شویم، نزد پزشک میرویم به این امید که شفا پیدا کنیم، تجارت میکنیم به امید سود. اما در هیچ یک از این امور تضمینی برای رسیدن به مطلوب نیست. در چنین فضایِ فقدانِ تضمین، امید بزرگترین سرمایه ما در زندگی است. در عین حال امید لوازمی دارد. کسی که میخواهد در زندگی امیدوار تر باشد، باید لوازمِ آن را مهیا کند. چگونه میتوان امیدوارتر بود؟ در این برنامه به بررسی این موضوع میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
اخلاق و عرفان (۹): فضیلتِ رحمت
پرتو نور برنامه شماره ۲۰۶۱. “رحمت” (Compassion) نوعی احساس است که هنگام دیدنِ رنج و دردِ فردِ دیگری عارض میشود، و صاحبِ آن احساس را وادار میکند که در رفعِ رنج و دردِ فردِ نیازمند بکوشد. “رحمت” مهمترین گام / تحول در فرایندِ تکاملِ معنوی بشر در عصر “Axial” بود. در این عصر که مصادف بود با کشف آهن و ورودِ آن به عرصه نظامی، جنگ و خونریزی در سطح جهان به طور بی سابقهای افزایش یافت. حکیمان و آموزگاران معنوی راهحل را در رحمت و شفقتورزی یافتند. و همین کشف، موجب یک تحول بنیادین در ماهیت و رسالتِ ادیان جهانی شد. این تحول، مرکزِ ثقلِ دین را از مراسمِ مذهبی و شعائر به رحمت تغییر داد؛ بگونهای که مهمترین کارکردِ اخلاقیِ دین، ترغیبِ آدمیان به رحمتورزی است. در این برنامه به بررسی تاریخچه ورودِ رحمت در معنویت بشری، رحمت در آئین اسلام، و پارهای نمونههای عملیِ رحمت برای زندگی روزمره میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۲۰۶۱. “رحمت” (Compassion) نوعی احساس است که هنگام دیدنِ رنج و دردِ فردِ دیگری عارض میشود، و صاحبِ آن احساس را وادار میکند که در رفعِ رنج و دردِ فردِ نیازمند بکوشد. “رحمت” مهمترین گام / تحول در فرایندِ تکاملِ معنوی بشر در عصر “Axial” بود. در این عصر که مصادف بود با کشف آهن و ورودِ آن به عرصه نظامی، جنگ و خونریزی در سطح جهان به طور بی سابقهای افزایش یافت. حکیمان و آموزگاران معنوی راهحل را در رحمت و شفقتورزی یافتند. و همین کشف، موجب یک تحول بنیادین در ماهیت و رسالتِ ادیان جهانی شد. این تحول، مرکزِ ثقلِ دین را از مراسمِ مذهبی و شعائر به رحمت تغییر داد؛ بگونهای که مهمترین کارکردِ اخلاقیِ دین، ترغیبِ آدمیان به رحمتورزی است. در این برنامه به بررسی تاریخچه ورودِ رحمت در معنویت بشری، رحمت در آئین اسلام، و پارهای نمونههای عملیِ رحمت برای زندگی روزمره میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #اخلاق
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
هدفِ خداوند از خلقتِ جهان چه بود؟
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۵. یکی از پرسشهای کهن در حوزه خداشناسی این است که خداوند از خلقتِ جهان و آدمیان چه هدفی داشت؟ پاسخهای گوناگونی به این پرسش داده شده است. اما در غالبِ پاسخها مفروض گرفته شده که خداوند از خلقت، غَرض و منظور داشته است، چون ما آدمیان در آفرینشهای علمی و هنری و صنعتی خود، هدف داریم. حکیمانِ اِشراقی و عارفان ما معتقدند که ما نباید خداوند را قیاس به خودمان بکنیم، بلکه باید خلقتِ جهان را بگونهای فهم کنیم که از انسانوارگی تُهی باشد. در این برنامه به بررسی این دیدگاهِ بدیل پیرامون خلقتِ جهان میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۵. یکی از پرسشهای کهن در حوزه خداشناسی این است که خداوند از خلقتِ جهان و آدمیان چه هدفی داشت؟ پاسخهای گوناگونی به این پرسش داده شده است. اما در غالبِ پاسخها مفروض گرفته شده که خداوند از خلقت، غَرض و منظور داشته است، چون ما آدمیان در آفرینشهای علمی و هنری و صنعتی خود، هدف داریم. حکیمانِ اِشراقی و عارفان ما معتقدند که ما نباید خداوند را قیاس به خودمان بکنیم، بلکه باید خلقتِ جهان را بگونهای فهم کنیم که از انسانوارگی تُهی باشد. در این برنامه به بررسی این دیدگاهِ بدیل پیرامون خلقتِ جهان میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
معنا و هدف زندگی چیست؟
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۰. ما آدمیان در هر مقطع از زندگیمان هدفی را دنبال میکنیم (کسبِ مدرکِ تحصیلی، یافتنِ شغل مناسب، تشکیلِ خانواده…) که همگی نیکو و مهم هستند. حکیمان و عارفان ما میگویند که آدمی میبایست غایتِ برتری داشته باشد که سایهاش بر اهدافِ مقطعی او گسترده باشد. لذا هر انسانِ خردمندی باید به این پرسش پاسخ دهد: غایتِ زندگی برای من چیست؟ این پاسخ، سمت و سوی زندگی او را تعیینِ خواهد کرد. مکاتبِ فلسفی و معنوی پاسخهای گوناگونی به این پرسش میدهند. قرآن کریم نیز در قصه خلقتِ آدم به این پرسش پاسخ میدهد؛ و به ما میگوید که از منظرِ الهی، آدمیزاده در روی زمین چکاره است؟ چه میبایست بکند؟ و چه غایتی در زندگی داشته باشد؟ در این برنامه به شرح این موضوع میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۰. ما آدمیان در هر مقطع از زندگیمان هدفی را دنبال میکنیم (کسبِ مدرکِ تحصیلی، یافتنِ شغل مناسب، تشکیلِ خانواده…) که همگی نیکو و مهم هستند. حکیمان و عارفان ما میگویند که آدمی میبایست غایتِ برتری داشته باشد که سایهاش بر اهدافِ مقطعی او گسترده باشد. لذا هر انسانِ خردمندی باید به این پرسش پاسخ دهد: غایتِ زندگی برای من چیست؟ این پاسخ، سمت و سوی زندگی او را تعیینِ خواهد کرد. مکاتبِ فلسفی و معنوی پاسخهای گوناگونی به این پرسش میدهند. قرآن کریم نیز در قصه خلقتِ آدم به این پرسش پاسخ میدهد؛ و به ما میگوید که از منظرِ الهی، آدمیزاده در روی زمین چکاره است؟ چه میبایست بکند؟ و چه غایتی در زندگی داشته باشد؟ در این برنامه به شرح این موضوع میپردازیم.
#حمید_انتظام #اسلام #عرفان
🆔@HamidEntezam
👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻