‏پس از پنجاه سال، طلبه‌های فیضیه هنوز از زیر آوارهای حسینیه‌ی ارشاد تازه‌جوانهای ریشو/چادری عدالت‌طلب تلف‌شده را بیرون می‌کشند...

‎#جمهوری_مستضعفین ‎#منابر_مکلا ‎#مؤمنین_عرفی ‎#حوزه_سکولار
@vvatr_ir

🖋احسان شریعتی

🔷🔸پسوندها اصل «جمهوری» را زیر سوال می‌برند ؟!

🔹در کشور ما این تجربه نبوده و همیشه پادشاهی یا خلافت، بدون تفکیک نهاد دین از نهاد دولت، حاکم بوده است.

🔹 نظام پسا-انقلابی هم که قرار بود نوعی دموکراسی دینی باشد، خود حامل تناقضی شد. اساساً پسوندها می‌توانند خطر دوگانگی را بیآفرینند. برای نمونه، جایگزین‌هایی مانند جمهوری «ایرانی» (خطر ناسیونالیسم افراطی و راسیسم)، جمهوری «لائیک» (خطر دین‌هراسی) یا جمهوری «دموکراتیک» (به‌شکل متناقض‌نمایی خطر «غیردموکراتیک» بودن)، و با این پسوندها غالبا اصل جمهوری را زیر سؤال می‌برند !

#جمهوری
#تناقض
#انحراف
#دیدگاه
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati

‍‍ ‍‍ ‍‍ ‍‍ 🔷🔸«یادبود»
(در معنا و ضرورتِ ساختِ یادبودی تاریخی برای همهٔ دانشجویان و دانش‌آموزان فقید)

🖋 احسان شریعتی

🔸هفت روز از فاجعه «اتوبوس مرگ» دانشگاه آزاد گذشت. برغم همهٔ وجوه غم‌بار این مصیبتِ ملی، خوشبختانه به همت و پیگیری دانشجویان همهٔ دانشگاه‌ها ابعاد این فاجعهٔ مکرر این‌بار جدی‌تر از پیش گرفته شده و پژواک اجتماعی این حادثه همچنان به گوش‌ها می‌رسد. مهم‌تر از همهٔ پیآمدها، مطالبات و دستاوردهای محتمل قضایی و صنفی ماجرا (همچون عذرخواهی و استعفای مسئولین، تأمین و تضمین امنیت جانی در محیط تحصیلی، نوسازی ناوگان حمل-و-نقل، نظارت بر معاینه‌های فنی، ساخت حفاظ‌ها، استقرار اورژانس‌ها، بازبینی کلیهٔ موارد ایمنی در فضای موسسات آموزشی کشور و راه‌ها، و...)، پیامدهای اخلاقی و سیاسی این واقعه است. هدف عام ملی اگر دامن زدن به انزجار وجدانی و امتناع عملی از تکرار چنین حوادثی باشد، برای تحقق این مقصود و برای آن‌که حرمت جان آدمیزاد، جان جوانان و فرزندان‌مان، اعم از دانش‌آموز و دانشجو، وارد وجدان ملی و مدنی ما شود، می‌بایست بهای مسئولیت‌ها بس بالا رود، و پرداخت هزینهٔ هرگونه اهمالی‌ در این‌گونه موارد و پرونده‌ها بسیار سنگین شود.

🔸هدف عالی‌تر اما در فقدان حضور مقتدر «دولتی» ملی و مردمی، به اقرار بسیاری از دولتمردان مستعفی که تنها پس از کناره‌گیری به صرافت راستگویی می‌ا‌فتند، غافل از این‌که راست‌گویی اگرچه در برابر قدرت ارجمند است، راستی‌آزمایی اما در همان مسند قدرت صورت می‌گیرد (که به‌قول سعدی علیه‌الرحمه: به بازوان توانا و قوت سر دست، خطاست پنجهٔ مسکین ناتوان بشکست، نترسد آن که بر افتادگان نبخشاید، که گر ز پای درآید کسش نگیرد دست!)؛ و بنابه‌ اصل «تقسیم ناپذیری» INDIVISIBILITÉ در نظام‌های «جمهوری»، مسئولیت تصمیمات و اقدامات هر مقامی در این نظام، به کل اجزا و پاره‌های آن سرایت می‌کند، به گونه‌ای که گویی: بنی دولت اعضای یک پیکراند!

🔹به این اصلِ ساده و ابتدایی که غالبا در پاس‌کاری‌ مسئولیت‌ها میان دولتمردان سابق و لاحق فراموش می‌شود، باید در کنار چند خصلت دیگر هر «جمهوری» (RES-PUBLICA، شیء-امر عمومی) مانند: «مردم‌سالار» (دموکراتیک)، «عُرفی» (لائیک)، و «اجتماعی» (سوسیال) بودن، در آینده بیشتر بپردازیم، زیرا در هر یک از این وجوه و محورها، در دیار ما سوءتفاهم‌های بزرگی موجود و محسوس است.

🔹فعلا تا زمان رفع شبهات در
فرصت‌های کافی، بیآییم با سعدی همسرا شویم و «یاد»داشتمان را با اندیشیدن در ابیات «ضدسلطنتی» او به پایان بریم که زمانی ‌سروده بود: «خبرداری از خسروان عجم، که کردند بر زیردستان ستم؟ نه آن شوکت و پادشایی بماند، نه آن ظلم بر روستایی بماند... ؛ چه، «جهان‌بانی و تخت کیخسروی، مقامی بزرگست کوچک مدار!
که گر پای طفلی برآید به سنگ، خدای از تو پرسد به روز شمار ! »

#مسئولیت
#جمهوری
#مصیبت_ملی
#یادبود
#اتوبوس_مرگ
#مدرسه_مرگ
#یادداشت
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati

‍‍ ‍‍ 🔷🔸 نگاهی دیگر به انقلاب ۱۳۵۷ (۴)

📌نگاه خانواده «ملی-مذهبی» به نظام، جامعه، و آینده پیشِ رو

🖋 احسان شریعتی

🔸در میان خانواده‌های گوناکون فکری-سیاسی ایران‌زمین (اعم از مذهبی سنتی یا اصول‌گرا، ناسیونالیست یا سوسیالیست غیرمذهبی)، طیف موسوم به «ملی-مذهبی»، این ویژگی را دارد که تألیفی‌ترین ترکیبِ نمادینِ ایدئولوژیک و سیاسی را نمایندگی می‌کند. و درست از همین‌رو (اتهام التقاطی بودن)، همهٔ قطب‌های افراطی، بویژه در حاکمیت، نسبت به او گاه حساسیتی هیستریک دارند: آمیخته‌ای از حقد و حسد، یا نوعی از کین و عشق، ناشی از احساس رقابت و حق به‌جانب نمودن هراس‌افکن او!
اینجانب نیز خود را از همین تبار تاریخی و خانوادهٔ فکری می‌دانم، بی‌آنکه یک فعال تشکیلاتی در این طیف به‌شمار آیم (از جمله به این دلیل که چنین تشکلی امکان وجود نیافته است!). طیف فکری و مشی شریعتی را نیز می‌توان از منظری یک فراکسیون مستقل در سمت چپ این طیف محسوب کرد.

🔹خانوادهٔ ملی-مذهبی (به‌معنای عام کلمه و شامل همهٔ گرایشات آن)، در تمامی ادوار جنبش‌های استقلال و آزادی و عدالت و توسعهٔ ایران در سدهٔ گذشته، از صدر مشروطه گرفته تا بهمن ۵۷، حضور فعال و تعیین‌کننده داشته است. پس از انقلاب نیز اپوزیسیون داخلی و اصولی نظام محسوب می‌شده است. این جریان انتقادات صریح خویش را رویاروی حاکمیت بیان کرده، بی‌آن‌که کمترین باجی به قدرت‌های بیگانه و بلندگو‌های‌گوناگون آنها داده باشد.
انتقاد اصلی این طیف به نظام و حاکمیت، فاصله گرفتن آن از آرمان‌های انقلاب است و حتی پیش‌نویس قانون اساسی اول که خواستار یک «جمهوری متعارف» (به تعبیر رهبری انقلاب ۵۷) بود. همچنین، تفکیک دو نهاد دین و دولت از اصول پذیرفتهٔ این طیف فکری است، چنان‌که اصول دیگر هر جمهوری، همچون دموکراتیک، سوسیال، و تجزیه ناپذیر بودن.

🔸«مذهبی» بودن این خانواده، به‌معنای باور به جهان‌بینی توحیدی و اسلام اجتهادی (نقد ایدئولوژیک سنت) است؛ و همین جهانبینی است که ملی و مردمی یا آزاد و عادلانه بودن نظام سیاسی را یک ضرورت دینی می‌داند.

🔹جامعهٔ پسا-انقلابی ما اما متاسفانه بار دیگر به دامِ دوقطبی‌ها و دوگانه‌سازی‌های سنت-و-تجدد، دین‌مداری و مردم سالاری و..، گرفتار آمده است. و از آنجا که محصول کار روشنفکران مسلمان پس از انقلاب در دعوت به «راه سوم»، فراسوی همه دوقطبی‌ها، از توفیق پیش از انقلاب برخوردار نبوده، فراخوان طیف «ملی-مذهبی» نیز به تبع و به‌ظاهر، در دهه‌های گذشته جاذبهٔ پیش از انقلاب را تا حدودی برای نسل جوان از دست داده است. اما این طیف به پشتوانهٔ اعتبار تاریخی و اخلاقی خویش بالقوه توانِ بازپردازی نظری ژرف‌تر و احیای اجتماعی گسترده‌تری را دارا ست.
پیش‌نهاد این طیف برای آیندهٔ پیشِ رو، بازگشت به آرمان‌ها و اهداف پیشا-انقلاب مانند استقلال، آزادی، عدالت، و توسعه موزون و متناسب با زیست‌بوم و میراث فرهنگی و تاریخی، و در یک کلام، نوعی دموکراسی یا سوسیال-دموکراسی با مشخصات ملی همراه با طرح اصلاح مذهبی و دین‌پیرایی همسو با پویش اجتماعی پیشرو بوده است.

🔸ملی-مذهبی‌ها به آیندهٔ نیک‌فرجام ایران امیدوارند و این «امید»، در کنار «مسئولیت» (پاسخ‌گویی به نسل‌های آینده)، از اصول و شاخصه‌های بارز جهانبینی و خطمشی آنها است. جامعه نیز به این طیف اعتماد اخلاقی بیشتری دارد. جوان‌سازی نسل‌های گذشته در حوزهٔ نظر و سپهر عمل، می‌بایست در دستور کار آتی این خانواده قرار گیرد.

#ملی_مذهبی
#راه_سوم
#اجتهاد
#جمهوری_متعارف
#یادداشت
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati

🔷🔸 نگاهی دیگر به انقلاب (۶)

📌 دستاوردهای انقلاب ۵۷

🖋احسان شریعتی

🔸 انقلاب ۵۷، پس از طی چهار دهه، چه دستاوردهایی برای جامعهٔ ایران داشته است؟ آیا مهمترین دستاورد آن استقرار نظام کنونی بوده است؟  

🔹آنچه روشنفکران ایران از صدر مشروطه تا کنون طراح و خواستار تحقق آن بوده‌اند، راه رشدی مادی و توسعه‌ای موزون و پایدار بود که در سال ۵۷، همراه با نوعی تعالی‌جویی دینی، توسط مردم در قالب زبان مذهبی بیان می‌شد. و اگر آرمان‌های انقلاب، که در شعارهای سیاسی اصلی آن تجلی می‌یافت، عبارت بوده باشند از: استقلال، آزادی، و عدالت («حکومت عدل علی»)، وضع موجود تا چه حد گواه تحقق این آرمان‌ها و شعارها در عمل است؟


🔸 اما، راه رشد و الگوی کلی توسعه، برغم تغییرات فرهنگی و گفتمانی پساانقلابی، ظاهرا در تداوم مُدل‌های کلان پیشین یعنی با بی‌توجهی آشکار به خودویژگی‌های زیست‌محیطی، میراث فرهنگی و تاریخی، و مقتصیات اجتماعی اکثریت موّلد، در عرصه‌های گوناگون از عمران و شهرسازی و ساخت-و-سازها و ترافیک و ...، و استمرار سیاست مرکزگرایی و بی‌توجهی به مناطق، و...، از جمله معضلاتی است که کار را به انسداد و بلوکاژ سراسری کنونی کشانده است 

🔹وجه «اسلامی» انقلاب کنجکاوی و انتظار بسیاری را در جهان برانگیخت، امری که میشل فوکو از آن با تعبیر «معنویت سیاسی» یاد می‌کرد. با به حاشیه رانده شدن گرایش نواندیشی مذهبی اما که در نام‌های شریعتی و طالقانی و..، نمادین می‌شد، از دههٔ ۶۰ بدین سو، استعلای معنوی و عرفانی و اخلاقی مورد نظر روشنفکری مسلمان به نوعی اصول‌گرایی فقاهتی و شرعی فروکاسته شد. و منتجهٔ متناقض‌نمای چند دهه آزمون چنین نگرش سنت-و-بنیادگرایانه‌ای در نظام آموزش-و-پرورش و تبلیغات دینی کشور برآمدن نسل و جامعه‌ای ناباور و چند رو و مبتلا به بحران هویتی و عقیدتی است.


🔸میان تجربهٔ انقلاب، بمثابهٔ «نهضت»، و تجربهٔ نظام، به‌عنوان «نهاد»، باید تمایز گذارد. زیرا «نهضت برای تغییر وضع موجود» دستآوردهای تاریخی و بلندمدت مثبت و غیرقابل‌ انکاری داشته و خواهد داشت: کمترین دستاورد ارادهٔ معطوف به تغییر-و-تحول، عبور از نظام سلطنتی و ورود به عصر و عرصهٔ جمهوری و دموکراسی بود. این مسیر هنوز برای جامعهٔ ما به‌درستی شناخته‌ و تجربه‌ٔ زیسته نشده بود و برآمدن موانع در مرحلهٔ گذار و در نظام بعدی تا حدودی «طبیعی» می‌نمود: از سویی، به بهانهٔ ابهامات معرفتی و عقیدتی موجود نسبت به شناسایی معنای روشن یک جمهوری سوسیال-دموکراتیک، و نیز توهم امکان بازگشت به نوعی خلافت و تئوکراسی، و از دیگر سو، به بهانهٔ حفظ نظم و امنیت در برابر تهدیدات خارجی و داخلی.

🔹برغم همهٔ ناکامی‌ها و آسیب‌های ناشی از بحران‌های دوران‌های انقلاب و جنگ، در تحلیل نهایی و در بلندمدت، گذار ایران از میدان دو انقلاب، مشروطه و اسلامی، که به نفی دو رژیم قاجار و پهلوی انجامید، موجب نیل به آگاهی نوینی شد مبتنی بر تجربهٔ زیستهٔ پسا-انقلاب که جامعهٔ ما را در قیاس با سایر جامعه‌های مسلمان از بسیاری انحرافات و آسیب‌های مهلک‌تر مصون ساخته است. 

🔸این تجربه و آگاهی درونی‌شده، رهنمون حرکت آتی بسوی تحقق اهداف فوق و استقرار نظمی آزاد و عادلانه‌تر، انسانی و معنوی‌تر خواهد گشت.


📌 برای مطالعه متن کامل یادداشت به آدرس زیر و یا گزینه instant view مراجعه کنید.

https://telegra.ph/نگاهی-دیگر-به-انقلاب-۶-دستآوردهای-انقلاب-۵۷-03-13

#جمهوری
#آگاهی_درونی
#یادداشت
#احسان_شریعتی

✅ @Dr_ehsanshariati
________________________
💢همچنین خوانندگان محترم می توانند برای مطالعه سلسله یادداشت ها ((نگاهی دیگر به انقلاب)) لینک های زیر را لمس کنند.

🔸رابطه روشنفکران و روحانیت در سال ۵۷


🔹مواجهه خانواده های مختلف سیاسی ایران پس از انقلاب با یکدیگر

🔸تغییر سبک زندگی و خواست های نسل پس از انقلاب

🔹نگاه خانواده" ملی مذهبی " به نظام،جامعه و آینده پیش رو

🔸آیا در میان سالگی نظام سیاسی برخاسته از انقلاب نشانه های بلوغ سیاسی دیده می شود؟
________________________

https://telegra.ph/نگاهی-دیگر-به-انقلاب-۶-دستآوردهای-انقلاب-۵۷-03-13

🔷🔸«داو بازی»
🔸(انتخاب میان کدامین گزینه ها)؟

📌احسان شریعتی در گفتگو با روزنامه شرق: ما هنوز «دولت» نداریم، از زمان مشروطه تا به امروز!

🔆بخش هایی از این مصاحبه به شرح زیر است:

🔸در ایران ما با سابقه پیش و پس از اسلام تجربه دموکراسی نهادینه نشده است. ما نه در اندیشه و نه در عمل، به شکل نهادینه و ساختاری، دموکراسی را تجربه نکرده‌ایم. لذا هنگامی که دموکراسی می‌آمده بسیاری از ابهامات حتی برای خود مردم و نیروهای فرهنگی پیش‌قراول مثل روشنفکران در دوره مشروطه به‌ وجود می‌آید، با اینکه هرکدام بخشی از ایده‌های دموکراسی را می‌آورند در مجموع می‌توان گفت پایه و مایه فلسفی محکمی ندارد. حتی برای روحانیت که یکی از نیروهای اصلی انقلاب مشروطه و انقلاب‌ها و نهضت‌های بعدی بودند، هم دموکراسی خیلی عمیق تبیین نشده بود.

🔹به ‌طور کلی قرار این بود که پیش‌نویس قانون اساسی که نظام جمهوری متعارف بود به رأی گذاشته شود. اما این پیش نیامد. اتفاقا بنا بر اصرار برخی از شخصیت‌های دموکرات و لیبرال مانند بازرگان و بنی‌صدر می‌خواستند ابتدا انتخابات مجلس مؤسسان برای تدوین قانون اساسی برگزار شود. اما در همان جلسه هم برخی مثل آقای هاشمی پیش‌بینی می‌کردند که ممکن است از اقصا‌‌نقاط کشور شخصیت‌هایی بیایند که از نوع انقلابیِ سیاسی که در انقلاب نقش داشتند نباشند و ممکن بود جور دیگری فکر کنند که البته این اتفاق هم افتاد! در مجلس مؤسسان شخصیت‌های ناشناخته‌ و محافظه‌کارتر آمدند در نتیجه این مجلس محصول دیگری داشت و مورد انتقاد شخصیت‌هایی چون آیت‌الله طالقانی هم قرار گرفت.

🔸از زمان بنی‌صدر تاکنون به‌جز شاید دولت مرحوم رجایی… صداوسیما از تقریبا تمام دولت‌ها انتقاد می‌کند. یعنی صداوسیمای نظام، دولت و وزارت خارجه‌اش را زیر سؤال می‌برد و مُبلغ ناکارآمدی و بی‌کفایتی‌های دولت می‌شود. بنابراین مردم چه نتیجه‌ای باید بگیرند؟ جمع‌بندی کلی این می‌شود که تغییر ساختاری اساسی لازم است.

🔹به‌ زبان قانونی می‌بایست دیگر از حالت دوگانگی خارج شویم و دولتِ مدرن تأسیس شود. چهارمین تعریف از جمهوری، دولت یکپارچه و «تجزیه‌ناپذیر» است، یعنی دولت به‌ معنای مدرن به‌خصوص یعنی حتی دولت از جامعه جدا می‌شود. یعنی دولت به دیگر نهادهای‌ مدنی پاسخ‌گو نیست و خود استقلال پیدا می‌کند و نظارت «نامرئی» به قول میشل فوکو پیدا می‌کند که در گذشته سابقه نداشته، در گذشته شاه را با خدم و حشم می‌دیدیم که مرئی بودند ولی الان دولت مدرن قدرت و سیادت نامرئی دارد و کاملا بر جامعه حاکم می‌شود و نظارت دارد. به این معانی و مصادیق ما هنوز «دولت» نداریم، از زمان مشروطه تا به امروز!

📌مطالعه کامل متن در لینک وبسایت احسان شریعتی
🖇http://www.ehsanshariati.org/PostView?Action=Post&ID=1090

#انقلاب
#انتخابات
#جمهوری
#دموکراسی
#احسان_شریعتی

🔷🔸"جمهوری، دموکراسی، و نقد روایت کنشگری مرزی"

📽احسان شریعتی

#جمهوری
#دموکراسی
#کنشگری_مرزی
#انتخابات
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati

#جمهوری_دموکراسی_کنشگری_مرزی🔷🔸"جمهوری، دموکراسی، و نقد روایت کنشگری مرزی"

📽احسان شریعتی

#جمهوری
#دموکراسی
#کنشگری_مرزی
#انتخابات
#احسان_شریعتی

🔆 @Dr_ehsanshariati