«لکستان» و ضرورت ورود به رویداد بین المللی «کرمانشاه ۲۰۲۰»

صفحه اول
👇👇👇
#لکستان در #قلب سلسله ارتفاعات #زاگرس_میانی و در حد فاصل استان‌های امروزی #کرمانشاه، #لرستان، #ایلام و #همدان قرار دارد. #زاگرس_میانی جایگاه متمرکز #لک‌هایی است که از گذشته‌های دور تاکنون در تعامل با محیط خویش #پاسدار بخش‌هایی از زیباترین فرهنگ‌های بشری بوده‌اند و در طی قرون گذشته بنا به دلایلی چون #کوچ، #مهاجرت و #تبعید، عامل پراکنش بسیاری از شاخصه‌های فرهنگی این ناحیه به نواحی دورتر در سراسر #ایران و کشورهای پیرامون شده‌اند. فارغ از سرزمین #لک‌هایی که با نام‌های دیگر #تغییر هویت داده‌اند، حدود جغرافیای و متمرکز #لکستان عبارتند از:

#شمالی‌ترین حد: کوهپایه‌های شمالی الوند در استان همدان.

#شرقی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوب شرق گرین در استان لرستان.

#جنوبی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی دینارکوه در استان ایلام.

#غربی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی پراو در استان کرمانشاه.

سرزمین مردم #لک در طی چند قرن گذشته بر اساس مؤلفه‌های اجتماعی و جغرافیایی مورد چالش بوده است. گاه بر اساس نام #معیشت عنوان #کرد و گاه بر اساس نام #مکان عنوان #لر نیز به آنها اطلاق شده است. #فریا_استارک در #کتاب درّه‌های حشاشین براساس نام مکان از واژه‌های #لر و لرستان و بر اساس نام #قومیت از واژه‌های #لک و #لکستان استفاده کرده است. برخی نقشه‌های جغرافیایی قدیمی جایگاه #لک‌ها را به وضوح نمایش داده و تعدادی از متون تاریخی نیز به صراحت #لک‌ها را به عنوان یک قوم #مستقل و اصیل‌ترین #ایرانیان به شمار آورده‌اند. جدا از تمام چالش‌ها و تناقضات، به بررسی اجمالی بوم شناسی #لکستان از سه منظر طبیعی، تاریخی و فرهنگ عامه می‌پردازیم که ممکن است تحت تأثیر حدود سیاسی در تقسیمات استانی کشور تاکنون به #درستی معرفی نشده باشند.
منظر طبیعی #لکستان مشتمل بر سرزمینی است که در آن ارتفاع از سطح دریا بین ۳۷۰۰ تا حدود ۶۰۰ متر متغیر است. این سرزمین دربرگیرندۀ کوه‌ها، درّه‌ها، دشت‌ها، رودها، نهرها، آبشارها، چشمه‌های فراوان، درختان و گیاهان متنوعی است که زمینه را برای زیست انواع گونه‌های جانوری فراهم آورده‌اند.

بیشترین گسترۀ کوهستان‌های معروفی چون #الوند، #گرین، #بیستون، #پراو، #مهراب_کوه، #سرکشتی، #سفیدکوه، #مخمل_کوه، #مپل، #هنجس، #همیان، #میرملاس، #چنگری، #سیاه_پیر، #کاژور، #ویزنیار، #کوئر و #دینارکوه_متعلق_به_لکستان_است. بخش مهمی از دشت‌های #ماهیدشت، #کوهدشت، #هلیلان، #الیشتر، #سیلاخور، #نهاوند، #کاسیان و #خرم_آباد_سکونتگاه_کهن_مردم_لک_بوده_است. رودخانه‌های مهمی چون #گاماسیاو، #قره‌سو، #سیمره، #جزمان، #بادآور، #گیزه_رو، #کهمان، #کاکه_رها، #هنام، #مان_رود و #کشکان با #سیراب کردن #لکستان به مسیر خود به سمت جنوب ادامه می‌دهند. کوه‌های #لکستان بیشتر پوشیده از درختان بلوط هستند. انواع درختان وحشی چون گلابی، زالزالک، انجیر، انگور، پسته، بادام، ارجن، افرا، کیکم و ارغوان تنوع درختی این ناحیه را به وجود آورده‌اند.

تنگه‌ها و گذرگاه‌های #لکستان همچون #شیرز، #پری، #گاشمار، #گاماسیاو، #دره_ویله، #نام_درون، #هوما_لان، #شه_بیاق، #سی_پله، #کورگ، #بهرام_چوئینه، #سازبن، #کهمان، #سیاو، #شوئه_خون، #زاهد_شیر، #آو_سرده و #کپرگه علاوه بر زیبایی‌هایی ویژه‌ای که دارند، مسیر انتقال فرهنگ‌ها در گذشته بوده‌اند.

در بررسی منظر تاریخی #لکستان ابتدا باید به مکان‌های دورۀ #پارینه_سنگی در محور #بیستون-کرمانشاه، #هلیلان، #همیان_کوهدشت و #درّۀ خرم آباد اشاره نمود که تعدادی از مهمترین استقرارگاه‌های جوامع گردآورنده/شکارگر #غرب_آسیا را در خود جای داده‌اند. تپه‌های #گنج_درّه (چیا خزینه) در #قیسوند #هرسین، #آسیاب و #سراب در #دورودفرامان، #گوران در #هلیلان، #عبدالحسینی در #خاوی چند نمونه از مهمترین سکونتگاه‌های دورۀ #نوسنگی همزمان با اهلی سازی گیاه و حیوان در #خاورمیانه به شمار می‌آیند. تپه‌های #گودین_کنگاور، #گیان_نهاوند و #گریران_الیشتر هنوز هم مبنای گاه‌نگاری دوره‌های مس سنگی و برنز غرب کشور محسوب می‌شوند.
@Doroodfaraman
👇👇👇

مه هیورد وخاپیورا نکه


داخی عشقم هرتونین،گیانم وه تنویرا نکه
نافه برانه تو منم،هله پله ،سویرا نکه

توسوزترین وه هرچیگه دارل سرسوز وهار
بو جو بنای ارگ بم ،مه هیورد وخاپیورا نکه

تومانگ وهساره منی ،وه نام آسمان دل
بو آسمان ئی دله،دواره بی نویرا نکه

دف دف وه دف دامه دفی،وه تال زلف تو کفی
بو تال تال زلف وژ ،وه تار سمتیورا نکه

بیجگای عزیزی نام تو ،نیرم وه لیوم نامی تر
ئی نام غزل دلبریم،هجای مه تزویرا نکه

مه چمه ری آ هتنت،چواردر ریانی نیشتمه
چئم همتزاری کوشتمه،ای عاشقه دویرا نکه

شاید گه بوینمت ئی دله ،ئی خم خوسه دی ساگری
رئمی بکه تو لابگر،غرور مه تصغیرا نکه


#خانمرادی #شعرلکی #هلیلان #لکستان
@Doroodfaraman

‍ «زبان لکی»

زبان لکی یکی از ریشه دارترین زبانهای مردمان زاگرس است که هنوز پاهای استوارش را در اعماق فرهنگ و زبان ایران زمین محکم و استوار نگه داشته است.اشعار ، پیشینه ی تاریخی و فرهنگ قوم لک بر پیشانی این زبان می درخشد.مردمانی با این زبان تکلم می کنند که سهم بسزایی در آثار باستانی ، تاریخی ، علمی و دینی این مرز و بوم داشته و دارند .هنوز صدای شیهه ی اسبهای نیسایه در گوش متجاوزان به خاک پاک ایران زمین «درای» سهمناکیست که فکر تجاوز به این سرزمین آریایی را آویزه ی گوششان کرده است.
هنوز اشعار شاخُشین ، بابا طاهر ، ملامنوچهر، ترکه میر، نوشاد ، ملا حقعلی ، و هزاران اختر تابناک شعر و ادب از زبان گویشوران لک جاری و ساری است.
هنوز مردم لک به خود می بالند که زمانی در این کشور نوای وکیل الرعایا دست مرهمی شد بر دل سوختگان عدالت و اتحاد اقوام ایرانی.
هنوز ادبیات فولکلور لکی بر سر بازار دلهای عاشق این فرهنگ زمزمه ی هر صبح و شام مردمان و هنرمندان و خوانندگان این دیار بوده و چه بسا کسانی از روزنه ی دید خود و استفاده ی قطره هایی از آبشخور این دریای گسترده در سطح ملی مطرح شده و نامی و نانی کسب کرده اند.
زبان لکی با زبانها و گویشهای همسایه با فرهنگی همسو در تعاملی تنگاتنگ بوده و هست. باید این را به فال نیک گرفت و در گسترش و اشاعه ی آن کوشید.
منبع :کتاب چپرا اثر نگارنده

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
#چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناول#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#

موش :زینت خاتون دخترشو به من مي ده ؟!خاله: سرکار عالي کي باشن ؟موش:عاشقم من . عاشق بي دلم من .خاله: دلت کجاس ؟موش :فنا شد . فناي اون چشا شد.خاله:کدوم چش؟موش: همون چش که خوابو بردش .خاله: کدوم خواب ؟موش :خوابي که ازم فرار کرد .خاله: کجا رفت ؟موش :تو باغچه .خاله :باغچه کجاس ؟موش: تو باغه .موش :باغی که تو شهر رؤياست. خاله: کدوم شهر؟ موش: همون شهر که تو ی خوابه .خاله کدوم خواب ؟موش: همون خواب که از چش ام رفت .خاله:کدوم چش ؟موش: همون چش که غرق آب شد .خاله:کدوم آب ؟موش :همون آب که سيل آوردش .خاله :کدوم سيل ؟موش :همون سيل که اشک آوردش .خاله:کدوم اشک ؟موش: همون اشک که از چشمام ريخت .خاله :کدوم چشم ؟موش: همون چشم که غرق خونه .خاله :کدوم خون ؟موش: همون خون که از دل اومد .خاله :کدوم دل ؟ موش :دلي که اسير زلفه .خاله:کدوم زلف ؟موش: زلفي که چو شب سياهه . خاله:کدوم شب ؟موش: همون شب که تو چشاته .خاله:کدوم چش ؟موش :همون چش که مسته مسته .خرس :نگو که دلوم شكسته . ( بغضش مي ترکد )موش :همون چش که پر شرابه . خرس: نگو که دلم کبابه .موش :چشي که همش اميده .خاله: اميد کجاس ؟موش: برآبه .بيا بريم … بيا بريم .

#مهدی_زینی

http://telegram.me/farhangelakI
چپرا#زبان_لکی#بزران#لکستان#فرهنگ_لکی#ترانه_لکی#آهنگ_لکی#الشتر_دلفان#سلسله#کوهدشت#ایلام#کرمانشاه#همدان#خرماباد#تئویسرکان#دورودفرامان#وناویل#هلیلان#بیرانشهر#زاغه#هرو#بروجرد#فرهنگلکی#نهاوند

سر سنجاق برنزی هلیلان در لکستان، لوگوی بورس اوراق بهادار تهران

یک سرسنجاق برنزی با نقش‌پردازی‌های حیرت‌انگیز به طرز مبهمی وارد یکی از مجموعه‌های موزه‌ی لوور فرانسه شده‌است.
قدمت این سر سنجاق به نیمه‌ی اول هزاره‌ی اول پیش از میلاد می‌رسد. پایین‌ترین بخش اشکال دو گاو کوهاندار پشت به هم را نشان می‌دهد. بر پشت این دو گاو حلقه‌ی مدوری سوار شده‌است که شاید نمادی از چرخ گردون باشد. در فضای داخلی حلقه چهار نفر دست در دست هم در حال اجرای رقصی اساطیری هستند. بر لبه‌ی بیرونی حلقه و در فوقانی‌ترین قسمت بزی نشسته با سر و گردن افراشته دیده می‌شود که در دو طرفش مجسمه‌ی شش حیوان دیگر قرار گرفته‌است.
در طی تحقیقات باستان‌شناسی بنده در ناحیه‌ی هلیلان از زبان برخی از افراد کهنسال مطلع شدم که کشف این شی‌ء فاخر در نتیجه‌ی حفریات کارگران عبدالحسین‌خان ابوقداره از تنگه‌ی باستانی هومالان هلیلان در همجواری ناحیه‌ی کوهدشت بوده‌است که پس از فروش به خریداران عتیقه سر از موزه‌ی لوور پاریس درآورده‌است.
این شیء باستانی با قدمتی در حدود سه هزار سال اکنون لوگو سازمان بورس اوراق بهادار تهران است، بدون این‌که از هویت و محل دقیق کشف آن اطلاعات چندانی داشته باشند.

د.داودی

#شهرستان_هلیلان #هلیلان_لکستان #بازار_بورس_اوراق_بهادار #بورس_اوراق_بهادار #استان_ایلام
https://www.instagram.com/p/CPktoZXLxyo/?utm_medium=share_sheet

‍ « خوراک »
در زبان لکی همانند دیگر زبان‌ها و گویش‌های ایرانی برای آنچه مایه‌ی حیات است و زندگی انسان‌ها به آن بستگی دارد، نام و نشانی شایسته موجود است.
در این زبان غذا را خوراک می‌گویند. گاهی هم از آن به عنوان« نو حویرشد»
(نان خورش) یاد می‌کنن.
مردمان لک خوراک‌های مخصوص و منحصر به فرد دارند همچنین خوراک‌هایی درست می‌کنند که مکن است با خوراک‌های دیگر اقوام ایرانی و همسایه مشترک باشد.
این حقیر همه ی خوراک‌های لکستانی را همراه موارد مصرف و طرز تهیه در کتاب فر هنگ عامه‌ی لکی گردآوری کرده‌ام.
از آنجاییکه فرهنگ لکی آیتم‌های فراوانی دارد و فقط ترانه و موسیقی نیست، در اینجا به یکی از آنها اشاره می شود.
«غذای لکی / حسننی / hasnani» »
یکی از غذاهای لکستانی «حسننی /حسنوندی» است. مایه‌ی اصلی آن گوشت سفید یا قرمز می‌باشد.
ترجیحاً گوشت گوسفند برای درست کردن این غذای مقوی و خوشمزه، مقداری گوشت را در قابلمه تفت می‌دهیم و به ترتیب موارد دیگر را به آن اضافه می‌کنیم. ابتدا مقداری آرد نخود و در پی آن فلفل و زردچوبه و «داری کوی»(ادویه ی لکی) شامل سمسا، مفراح، ازبوئه، کاله، جوشن، مرزه و.....را به آن اضافه می‌کنیم.
سپس پیاز، هویج، رب گوجه، نمک و سیب زمینی داخل آن می‌ریزیم. برای طعم بیشتر مقداری آلو به آن افزوده می‌شود. وقتی که این مواد با هم تفت داده شدند، به اندازه‌ی کافی به آن آب اضافه می‌کنیم. صبر می‌کنیم تا بر روی حرارت ملایم جا بیفتد و قوام پیدا کند.
(خوب خل و خس شود)

#مهدی_زینی
http://telegram.me/farhangelakI
چپرا #زبان_لکی #بزران #لکستان #فرهنگ_لکی #ترانه_لکی #آهنگ_لکی #الشتر_دلفان #سلسله #کوهدشت #ایلام #کرمانشاه #همدان #خرماباد #تئویسرکان #دورودفرامان #وناویل #هلیلان #بیرانشهر #زاغه #هرو #بروجرد #فرهنگ_لکی #نهاوند #خزل #تویسرکان #شعرکودکانه #دکلمه_لکی #لروند #رد_پای_پیشینیان #ورینجه #کژاوه #هویر

(انالله واناالیه راجعون)🏴🏴🏴

بمناسبت درگذشت مادری دلسوز و مهربان کنیزه حضرت زهرا(س) کربلایی نقره خانم محمدی

#مادر_مداح_اهل_بیت_قوم_لک_لکستان_حاج_شاپور_شیری

از #لکستان شهرستان #هلیلان

تسلیت واژه کوچکیست در برابر غم و اندوه بزرگ شما، مصیبت وارده را به خانواده داغدارش تسلیت عرض می‌گوئیم روحش قرین دریای رحمت الهی قرارگیرد.
@Doroodfaraman
#درج_هرگونه_اعلامیه_رایگان_است

یارا

فدای چهرە ی زیبای مثل ماە تو یارا
دل من لک زدە برای خندە ی دلخواه تویارا

چە کردی یارمن باخود ،چە می گویی چه ها باخود
شبی من راببر باخود بە خلوتگاە تو یارا

نگاه نازنین تو ،طلوع عشق می باشد
ندارم طاقت حتی غم کوتاە تو یارا

بە دریا می سپارم نگاهم درنگاە تو
زدە آتش وجودم را تب جانکاە تو یارا

بگوحرفی بگو چیزی نبینم من که غم داری
نسوازند جهانم را صدای آە تو یارا

توخود ازجنس آبانی،نماندصحبتی دیگر
بە پایان آمد این شعرم خداهمراە تو یارا

#خدیجە خانمرادی #هلیلان

اتحاد و سربرزی دورودفرامان
@Doroodfaraman

شعر #بهمرد
#دکلمه #نیما_رستمی
ضبط کلیپ #ایوب_دارابی

هاوار هاوار وه دَسِت یار
حقمه وژم بکیشمه دار

یا وژ اَر تاشی بایژمه هوار
چات ناخوینِت هر ها وه کار

کوینه زخمم هم هایشته سو
هاوار وه دَسِت بَرمه کو ؟؟
▶ @Behmard60042
▶ @BHormozdyar
#لکستان_هرسین_کوهدشت_دلفان_نهاوند_ملایر_بیرانوند_الشتر_تویسرکان_نورآباد_اسدآباد #دکلمه_شعر #ایران #اکسپلور_اینستاگرام #سرونو #سرفیروزآباد #جلالوند
#عثمانوند #هوزمانن #بالاوند #زردلان #هلیلان #صحنه #کنگاور
#دره‌شهر #کرمانشاه #خرم‌آباد #ایلام #همدان

دروصف امام رضا ع

مه زاوار خریوی کم اماما
مه شوگار تعریکی کم اماما

بگر دسم تو ،ای مانگ هشتم
گه ئی مهرت غریقی کم اماما

#خانمرادی #شعر لکی #هلیلان #لکستان
@Doroodfaraman

دالکه

گوما بیمنه ایمه ارشون دالکه
ژه ئه سلته ژه ئه زبون دالکه

قسم معریم چنیکه ئی دیاره
وه واژه واژل زوون دالکه

#خانمرادی#هلیلان#لکستان#