آیا گولک جرج کرزن همان کولک در مبایعه‌های ترهان است؟
جرج کرزن حدود ۱۲۹سال پیش در کتاب ایران و قضیه‌ی ایران در توصیف پیش‌کوه لرستان قبایل این ناحیه را به دو بخش اصلی با نام‌های گولک و سلیورزی تقسیم می‌کند که شعباتی چون سیله‌سیله، دلفان، عمله و بالاگریوه دارند و در زمان راولینسون و لایارد مهمترین نام‌ها بوده‌اند. کرزن می‌گوید از زمان راولینسون و لایارد تا کنون این شعبات تغییرات زیادی کرده‌اند. در مواردی تیره‌ها از بین رفته‌اند و در مواردی نام آن‌ها تغییر کرده‌است.
او می‌گوید جدیدترین لیستی که از قبایل پیش‌کوه دیده‌ام مربوط به شیندلر در سال ۱۸۷۸میلادی‌ست که بر اساس اسناد رسمی ۳۹۵۵۰خانوار برای پیش‌کوه ذکر کرده‌اند.
کرزن ضمن توصیف خرم‌آباد به عنوان مرکز شهری پیش‌کوه، جمعیت آن را بیشتر از دوهزار نفر نمی‌داند.
آنچه در ذکر قبایل سیله‌سیله و دلفان کمی نامتعارف به‌نظر می‌رسد، عنوان گولک است. به روشنی معلوم نیست که آیا این عنوان حاصل یک خطای تایپی در نگارش لک بوده‌است یا برداشتی از عنوان کولک که در برخی اسناد از جمله مبایعه‌های زند و اوایل قاجار ترهان ذکر شده‌است؟!
اگر تصور کنیم کولک قید شده در مبایعه‌های ملکی ترهان یک تلفظ محلی از جماعت لک است، آنگاه شاید مجاز باشیم آن را با گولک جرج کرزن که به جمع ایلاتِ لکِ سیله‌سیله و دلفان گفته‌است یکی بدانیم!
در آرشیو دوست گرانقدرم امیر منصوری‌کورونی سه مبایعه‌‌ی ملکی مربوط به سال‌های ۱۱۹۶ه.ق، ۱۲۱۱ه.ق و ۱۲۲۵ه.ق از ناحیه‌ی ترهان وجود دارد که مربوط به مناطق رماوند، کورونی و گراب هستند. بر روی این اسناد سجع مهر بزرگانی با نام‌ها و عنوان‌هایی چون «الشهود درگاه عالیجا میرناصر کولک»، «عالیشان منصوربگ کولک»، «عالیشان سیدرضابگ کولک» از جماعت کولک دیده می‌شود.
آقای منصوری معتقد است درگذشته طایفه‌ی این افراد در ترهان از لحاظ جمعیتی در اقلیت بوده‌اند.
اگر اینگونه باشد احتمال انتساب کولک ترهان با گولک ذکر شده توسط کرزن برای لک‌های سیله‌سیله و دلفان قوت می‌گیرد، چرا که جمعیت‌های محدودی از سیله‌سیله و دلفان مانند میربگ، نورعلی، شاهیوند و کاکولوند در قرون اخیر در ترهان ساکن شده‌اند و در این ناحیه اقلیت محسوب می‌شوند.
اما اگر تمام این احتمالات درست باشد یک نکته مبهم دیگر باقی می‌ماند و آن‌هم این است که چرا کرزن از عبارت گولک استفاده کرده‌است، نه کولک؟!
پاسخ این پرسش در ساختار مشابه کاف و گاف در اسناد زبان فارسی نهفته است که کرزن را در جریان رونویسی اسناد به اشتباه انداخته و کولک به معنی جماعت لک را گولک ذکر کرده‌است!
نویسنده: دکتر داوود داوودی
#داوود_داوودی #قوم_لک #اتنیک_لک
#ترهان #دلفان #سلسله #جرج_کرزن
@lakmusiic
جرج کرزن حدود ۱۲۹سال پیش در کتاب ایران و قضیه‌ی ایران در توصیف پیش‌کوه لرستان قبایل این ناحیه را به دو بخش اصلی با نام‌های گولک و سلیورزی تقسیم می‌کند که شعباتی چون سیله‌سیله، دلفان، عمله و بالاگریوه دارند و در زمان راولینسون و لایارد مهمترین نام‌ها بوده‌اند. کرزن می‌گوید از زمان راولینسون و لایارد تا کنون این شعبات تغییرات زیادی کرده‌اند. در مواردی تیره‌ها از بین رفته‌اند و در مواردی نام آن‌ها تغییر کرده‌است.
او می‌گوید جدیدترین لیستی که از قبایل پیش‌کوه دیده‌ام مربوط به شیندلر در سال ۱۸۷۸میلادی‌ست که بر اساس اسناد رسمی ۳۹۵۵۰خانوار برای پیش‌کوه ذکر کرده‌اند.
کرزن ضمن توصیف خرم‌آباد به عنوان مرکز شهری پیش‌کوه، جمعیت آن را بیشتر از دوهزار نفر نمی‌داند.
آنچه در ذکر قبایل سیله‌سیله و دلفان کمی نامتعارف به‌نظر می‌رسد، عنوان گولک است. به روشنی معلوم نیست که آیا این عنوان حاصل یک خطای تایپی در نگارش لک بوده‌است یا برداشتی از عنوان کولک که در برخی اسناد از جمله مبایعه‌های زند و اوایل قاجار ترهان ذکر شده‌است؟!
اگر تصور کنیم کولک قید شده در مبایعه‌های ملکی ترهان یک تلفظ محلی از جماعت لک است، آنگاه شاید مجاز باشیم آن را با گولک جرج کرزن که به جمع ایلاتِ لکِ سیله‌سیله و دلفان گفته‌است یکی بدانیم!
در آرشیو دوست گرانقدرم امیر منصوری‌کورونی سه مبایعه‌‌ی ملکی مربوط به سال‌های ۱۱۹۶ه.ق، ۱۲۱۱ه.ق و ۱۲۲۵ه.ق از ناحیه‌ی ترهان وجود دارد که مربوط به مناطق رماوند، کورونی و گراب هستند. بر روی این اسناد سجع مهر بزرگانی با نام‌ها و عنوان‌هایی چون «الشهود درگاه عالیجا میرناصر کولک»، «عالیشان منصوربگ کولک»، «عالیشان سیدرضابگ کولک» از جماعت کولک دیده می‌شود.
آقای منصوری معتقد است درگذشته طایفه‌ی این افراد در ترهان از لحاظ جمعیتی در اقلیت بوده‌اند.
اگر اینگونه باشد احتمال انتساب کولک ترهان با گولک ذکر شده توسط کرزن برای لک‌های سیله‌سیله و دلفان قوت می‌گیرد، چرا که جمعیت‌های محدودی از سیله‌سیله و دلفان مانند میربگ، نورعلی، شاهیوند و کاکولوند در قرون اخیر در ترهان ساکن شده‌اند و در این ناحیه اقلیت محسوب می‌شوند.
اما اگر تمام این احتمالات درست باشد یک نکته مبهم دیگر باقی می‌ماند و آن‌هم این است که چرا کرزن از عبارت گولک استفاده کرده‌است، نه کولک؟!
پاسخ این پرسش در ساختار مشابه کاف و گاف در اسناد زبان فارسی نهفته است که کرزن را در جریان رونویسی اسناد به اشتباه انداخته و کولک به معنی جماعت لک را گولک ذکر کرده‌است!
نویسنده: دکتر داوود داوودی
#داوود_داوودی #قوم_لک #اتنیک_لک
#ترهان #دلفان #سلسله #جرج_کرزن
@lakmusiic
