گفت‌وشنود
4.89K subscribers
3.03K photos
1.16K videos
2 files
1.44K links
در صفحه‌ی «گفت‌وشنود» مطالبی مربوط‌به «رواداری، مدارا و هم‌زیستی بین اعضای جامعه با باورهای مختلف» منتشر می‌شود.
https://dialog.tavaana.org/
Instagram.com/dialogue1402
Twitter.com/dialogue1402
Facebook.com/1402dialogue
Download Telegram
‏آیا دین و تفکر، ناسازگارند؟

‏از دنیل دنت، ویدئویی با زیرنویس فارسی دست به دست می‌شود با این مضمون که دین‌ورزی، مانع تفکر کردن است. دنت، درست ‌همان‌طور که شیوه‌ی رایج متفکران انگلیسی‌زبان است، خیلی ساده می‌گوید که یک فرد دیندار، نیازی به تفکر کردن ندارد! چون او قانع شده که پاسخ سوالات مهم و بنیادین چیست. او می‌داند چه چیز درست یا نادرست، چه چیز زیبا یا زشت، و چه چیز اخلاقاً نیک یا بد است.

‏سخنان این اندیشمند مشهور آمریکایی، برای ایرانیان یادآور مواضع زنده‌یاد آرامش دوستدار در کتاب «امتناع تفکر در فرهنگ دینی»ست. دوستدار در این کتاب به تفصیل بحث می‌کند که در یک فرهنگ مسلط دینی، حتی پرسش و پاسخ هم حالت نمایشی و از پیش طراحی‌شده دارد! او با استناد به مثنوی مولانا، به اصطلاح «مستفید اعجمی» می‌پردازد که به معنای تجاهل کردن به قصد آگاه کردن دیگران است! در دفتر چهارم مثنوی، مولانا حکایتی از موسی نقل می‌کند که مبتنی بر آن موسی از خداوند سوال می‌کند که چرا این همه را آفریدی، و چرا آفریده‌های خود را می‌کشی؟! مولانا می‌گوید موسی، خود را به ناآگاهی (اعجمی) می‌زند تا عوام را آگاه سازد. در حقیقت، در فرهنگ دینی، آن کس که از پاسخ‌های از پیش آمده اطلاع ندارد، گناهکار یا قاصر است! از آن بدتر کسی‌ست که پاسخ‌های از پیش آماده را نپذیرد و پاسخ‌های دیگری پیش آورد.

‏زنده‌یاد دوستدار می‌گوید در سراسر فرهنگی دینی ایرانیان، تنها جرقه‌هایی از تفکر تحصّلی (positive) می‌توان سراغ گرفت؛ در معنای تفکری که جستجوگری برای حقیقت را فدای شاعرانگی و ایدئولوژی تقدیس‌شده‌ی دینی نکند و به دنبال پاسخ‌های واقعی بگردد حتی اگر این پاسخ‌ها ناخوشایند یا تلخ باشد؛ یعنی آنچه از یک فیلسوف واقعی و از یک جستجوگر علم انتظار می‌رود. به اعتقاد دوستدار، آنچه به خیام نیشابوری نسبت داده شده و در قالب رباعی به طرح پرسش‌های بنیادین می‌پردازد و پاسخ‌های طراحی‌شده‌ی دینی را ریشخند می‌کند، از لحظات نادر ظهور تفکر تحصلی در میان ایرانیان است.

‏شما چه فکر می‌کنید؟ آیا دنت و دوستدار در این عقیده محق‌اند که دین‌دار بودن، بدیل یا جایگزین جستجوگری صادقانه‌ی حقیقت است یا می‌توان امیدوارانه به برخی پاسخ‌ها دل بست بی‌آنکه تفکر بی‌پروا و بی‌تعهد، تعطیل شود؟

‏دنیل دنت، فیلسوف آمریکایی متولد ۲۸ مارس ۱۹۴۲ در بوستون، ماساچوست، است. او یکی از تئوریسین‌های برجسته در فلسفه ذهن و زیست‌شناسی شناختی است و به خاطر نظریاتش در مورد آگاهی و آزادی اراده شناخته شده است. دنت بر این باور است که ذهن انسان محصول تکامل داروینی است و بنابراین باید با استفاده از ابزارها و روش‌های علوم زیستی مورد مطالعه قرار گیرد.

‏دنت در آثار خود به بررسی پیچیدگی‌های ذهن انسان و تأثیر فرهنگ و تکنولوژی بر ذهن پرداخته است. او معتقد است که ذهن انسان به شکلی پیچیده تکامل یافته است تا بتواند با چالش‌های محیطی و اجتماعی روبه‌رو شود و این تکامل می‌تواند به درک بهتری از آگاهی و تصمیم‌گیری‌های انسان منجر شود. از دیدگاه دنت، آزادی اراده به معنای توانایی تصمیم‌گیری بر اساس دلایل و مدارک است، نه نقض قوانین علمی.

‏او در آثار خود مانند کتاب «از باکتری تا باخ و بالعکس»، به این موضوع پرداخته است که چگونه زندگی و ذهن از فرایندهای بیولوژیکی ساده تا سیستم‌های پیچیده شناختی تکامل یافته‌اند. دنت با استفاده از مفاهیم فلسفی و داده‌های علمی تلاش کرده است تا چگونگی عملکرد ذهن انسان را در قالب تئوری‌های تکاملی توضیح دهد و نشان دهد که چگونه زبان، فرهنگ و تکنولوژی در شکل‌گیری توانایی‌های شناختی انسان نقش داشته‌اند.

https://x.com/dialogue1402/status/1786097809449484687?s=46

‏⁧ #دنیل_دنت⁩ ⁧ #آرامش_دوستدار⁩ ⁧ #تفکر⁩ ⁧ #امتناع_تفکر⁩ ⁧ #دین⁩ ⁧ #دین_ورزی⁩ ⁧ #فرهنگ_دینی⁩ ⁧ #تفکر_تحصلی⁩ ⁧ #حقیقت⁩ ⁧ #رواداری

‏⁦ @Dialogue1402
‏آیا دین و تفکر، ناسازگارند؟

‏از دنیل دنت، ویدئویی با زیرنویس فارسی دست به دست می‌شود با این مضمون که دین‌ورزی، مانع تفکر کردن است. دنت، درست ‌همان‌طور که شیوه‌ی رایج متفکران انگلیسی‌زبان است، خیلی ساده می‌گوید که یک فرد دیندار، نیازی به تفکر کردن ندارد! چون او قانع شده که پاسخ سوالات مهم و بنیادین چیست. او می‌داند چه چیز درست یا نادرست، چه چیز زیبا یا زشت، و چه چیز اخلاقاً نیک یا بد است.

‏سخنان این اندیشمند مشهور آمریکایی، برای ایرانیان یادآور مواضع زنده‌یاد آرامش دوستدار در کتاب «امتناع تفکر در فرهنگ دینی»ست. دوستدار در این کتاب به تفصیل بحث می‌کند که در یک فرهنگ مسلط دینی، حتی پرسش و پاسخ هم حالت نمایشی و از پیش طراحی‌شده دارد! او با استناد به مثنوی مولانا، به اصطلاح «مستفید اعجمی» می‌پردازد که به معنای تجاهل کردن به قصد آگاه کردن دیگران است! در دفتر چهارم مثنوی، مولانا حکایتی از موسی نقل می‌کند که مبتنی بر آن موسی از خداوند سوال می‌کند که چرا این همه را آفریدی، و چرا آفریده‌های خود را می‌کشی؟! مولانا می‌گوید موسی، خود را به ناآگاهی (اعجمی) می‌زند تا عوام را آگاه سازد. در حقیقت، در فرهنگ دینی، آن کس که از پاسخ‌های از پیش آمده اطلاع ندارد، گناهکار یا قاصر است! از آن بدتر کسی‌ست که پاسخ‌های از پیش آماده را نپذیرد و پاسخ‌های دیگری پیش آورد.

‏زنده‌یاد دوستدار می‌گوید در سراسر فرهنگی دینی ایرانیان، تنها جرقه‌هایی از تفکر تحصّلی (positive) می‌توان سراغ گرفت؛ در معنای تفکری که جستجوگری برای حقیقت را فدای شاعرانگی و ایدئولوژی تقدیس‌شده‌ی دینی نکند و به دنبال پاسخ‌های واقعی بگردد حتی اگر این پاسخ‌ها ناخوشایند یا تلخ باشد؛ یعنی آنچه از یک فیلسوف واقعی و از یک جستجوگر علم انتظار می‌رود. به اعتقاد دوستدار، آنچه به خیام نیشابوری نسبت داده شده و در قالب رباعی به طرح پرسش‌های بنیادین می‌پردازد و پاسخ‌های طراحی‌شده‌ی دینی را ریشخند می‌کند، از لحظات نادر ظهور تفکر تحصلی در میان ایرانیان است.

‏شما چه فکر می‌کنید؟ آیا دنت و دوستدار در این عقیده محق‌اند که دین‌دار بودن، بدیل یا جایگزین جستجوگری صادقانه‌ی حقیقت است یا می‌توان امیدوارانه به برخی پاسخ‌ها دل بست بی‌آنکه تفکر بی‌پروا و بی‌تعهد، تعطیل شود؟

‏دنیل دنت، فیلسوف آمریکایی متولد ۲۸ مارس ۱۹۴۲ در بوستون، ماساچوست، است. او یکی از تئوریسین‌های برجسته در فلسفه ذهن و زیست‌شناسی شناختی است و به خاطر نظریاتش در مورد آگاهی و آزادی اراده شناخته شده است. دنت بر این باور است که ذهن انسان محصول تکامل داروینی است و بنابراین باید با استفاده از ابزارها و روش‌های علوم زیستی مورد مطالعه قرار گیرد.

‏دنت در آثار خود به بررسی پیچیدگی‌های ذهن انسان و تأثیر فرهنگ و تکنولوژی بر ذهن پرداخته است. او معتقد است که ذهن انسان به شکلی پیچیده تکامل یافته است تا بتواند با چالش‌های محیطی و اجتماعی روبه‌رو شود و این تکامل می‌تواند به درک بهتری از آگاهی و تصمیم‌گیری‌های انسان منجر شود. از دیدگاه دنت، آزادی اراده به معنای توانایی تصمیم‌گیری بر اساس دلایل و مدارک است، نه نقض قوانین علمی.

‏او در آثار خود مانند کتاب «از باکتری تا باخ و بالعکس»، به این موضوع پرداخته است که چگونه زندگی و ذهن از فرایندهای بیولوژیکی ساده تا سیستم‌های پیچیده شناختی تکامل یافته‌اند. دنت با استفاده از مفاهیم فلسفی و داده‌های علمی تلاش کرده است تا چگونگی عملکرد ذهن انسان را در قالب تئوری‌های تکاملی توضیح دهد و نشان دهد که چگونه زبان، فرهنگ و تکنولوژی در شکل‌گیری توانایی‌های شناختی انسان نقش داشته‌اند.

‏⁧ #دنیل_دنت⁩ ⁧ #آرامش_دوستدار⁩ ⁧ #تفکر⁩ ⁧ #امتناع_تفکر⁩ ⁧ #دین⁩ ⁧ #دین_ورزی⁩ ⁧ #فرهنگ_دینی⁩ ⁧ #تفکر_تحصلی⁩ ⁧ #حقیقت⁩ ⁧ #رواداری

‏⁦ @Dialogue1402