https://t.me/Deelgeta_talesh❤دیل-گته-تالش❤


🔴مراسم رونمایی از تندیس عروسک وَیو

🔺عروسک وَیو که یک عروسک دست ساز و کُهَنِ تالشانِ منطقه آستارا می باشد در دی ماه سال ۱۴۰۰ در کشورمان به ثبت ملی رسید .

در روز جمعه پنج اسفند ۱۴۰۱ از تندیس عروسک وَیو در روستای کوتَه کومَه با حضور نماینده مردم شهرستان آستارا در مجلس و تعدادی دیگر از مدیران شهرستان آستارا رونمایی شد.

🔺️نام این عروسک در گویش روستای کوته کومه، وَیو vayu ، و در گویش روستاهای دهستان هیران، وَیلَه vâylâ ، گفته می شود . واژه ، وَیو vayu ، و ، وَی vây ، در زبانِ تالشیِ گویشِ شهرستان آستارا به معنای عروس می باشد . این عروسک را با تکه ای چوب و تکه های پارچه درست می کنند که همان پوشاک محلی بانوان تالش ، یعنی ، شای شالو ، را به تن دارد.

🔺️با سپاس بیکران از همه کسانی که در این راه کوشش های فراوانی کردند.

#گیلان #تالشان #تالش #تالشی #زبان_تالشی #آستارا #لوندویل #هیران #ویو #ویله.
واسه دیدن تصاویر و کلیپ های بیشتر اینجا👇👇رو بزن و وارد شو👇👇👇
https://t.me/Deelgeta_talesh

🍃🌸🍃🌸🍃🌸

اولین همایش گرامیداشت #زبان_مادری در تالش برگزار شد
نخستین #همایش_گرامیداشت_زبان_مادری با حضور پرشور مردم ،  چند تن از شخصیت های دانشگاهی ،شاعران و پژوهشگران زبان و ادبیات تالش ،فعالان فرهنگی و   برخی مسئولان  ادارات  در سالن ارشاد اسلامی شهرستان تالش برگزار شد.
۱۸ اسفند ۴۰۱.

🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃
تالش نوین
@TalesheNovin

#وجه_تسمیه نام جاهای
#تالشی_منطقه_خطبه_سرا

🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸



وجه تسمیه برخی از نام جای های خطبه سرای تالش
همان طور که می دانیم هرکوه یا منطقه را به دلایل خاصی نام گذاری کرده اند که علل آنرا باید در فرهنگ و زبان مردم آن منطقه جستجو کرد، مبرهن است که این نامها دارای معانی بوده و به خودی خود به وجود نیامده اند ولی در گذر زمان دلایل نامگذاری آنها فراموش شده و جایگزین شدن زبان غیربومی وغریبه موجب مجهول ماندن معنای آن مناطق شده است. این مساله در تالش شمالی به دلایلی که ذکر گردید به وضوح قابل تشخیص میباشد.
#نفوذ_سیاسی واقتصادی #زبان_غیر_بومی باعث گشته بسیاری از لغات کهن زبان تالشی روبه فراموشی گذاشته و به تبع آن علل معنای نامگذاری آنها نیز فراموش گردند.
برای پی بردن به معانی واقعی این نام جای ها باید درلابه لای لغات گویشهای منطقه و نحوه ی امرار و معاش مردمان آن مناطق به جستجو پرداخت.
یکی از بارزترین نمونه های این نام جای ها، #برزُبند است .
#برزُ نام کوهی ست درخطبه سرا که اگر از بومیان و تالش زبانهای خطبه سرا از معنی ومفهوم وعلل نامگذاری این کوه پرسیده شود مطمئنا ابراز بی اطلاعی خواهند نمود.
در حالی که وجه تسمیه آن بدین صورت است: برزُبَند متشکل از دو کلمه برزُ و بَند است.

✅برزُ درتالشی به معنی بلند ومرتفع و بند نیز به معنی کوه است مانند شاه برزُکو درییلاقات #پونل_رضوانشهر که نشان می دهد استفاده از لغت برز هنوز در تالش جنوبی کاربرد دارد ولی در #منطقه_خطبه سرا و #کشلی به فراموشی سپرده شده است.

نمونه ی دیگر این نام جای ها «موزَلواَ کم»است این اسم به خاطر نوع پوشش گیاهی منطقه به این عنوان مصطلح گردیده است.
موزَ یا موزُ نام نوعی درختی است و باید توجه داشت که هنوز در تالش جنوبی به درخت بلوط "موزَ" گفته می شود و لواَ هم همان کَم وبه اصطلاح پایین و کمرکش کوه را گویند.
گذشته از این مواردی که ذکر گردید، خاص ترین نام جای که به نظر میرسد به دوران های بسیار دور برگردد و اگر دورانی را که من دراین منطقه سپری کرده ام وچیز هایی که ازاهالی آن منطقه شنیده ام و دیده ام در خاطرم نبود، من نیز به سان بسیاری دیگر در یافتن معنای آن به بیراهه کشیده می شدم، ییلاق #کومری می باشد.
هرچند باید گفت یکی از دلایل نجات این نام که تا امروز برجای مانده همان نبود معنای روشن برای آن است، زیرا چنانچه معنی آن دانسته می شد هم اکنون به مانند خیلی از نام جای های دیگر به ترکی برگردانده شده و به همان اصطلاح برگردانده شده، درنقشه ثبت می گردید.(به مانند آنابولاغ یا بغ رو داغ).

#گیَه_کومری که نام ییلاقی است درخطبه سرا که مسجد کومری نیز دراین ییلاق قرار دارد و پس از طی چندین کیلومتر طی مسیر از مس چولی به آن ختم می شود.
✳️وجه تسمیه اصلی کومری برخلاف آنچه قبلا در این باره ذکر شده، از نوعی درخت گرفته شده است.
همه کسانی که دراین منطقه بوده اند می دانند وشنیده اند که زمانی نه چندان دور تا نزدیکی های این ییلاق جنگل بوده وهنوز گردَویشه با داشتن معدود درختهایی در نزیکی کومری نشانگر این ادعاست.(کومری متشکل از دوجزء است:کومر+ پسوند ی) #کومر_نام میوه ای است که آنرا #امرود یا #گلابی_گویند (دهخدا).

لازم است توضیحی درین باب ذکر گردد که خود حقیر شاهد بر این واقعه بوده ام که اهالی منطقه مذکور به گردَویشه درنزدیکی کومری می رفته و #خج یاهمان گلابی وحشی که در#زبان_پهلوی_کومر نام دارد را می کندند وسپس آنرا در زیر خاک چال کرده تا پس از گذشت چند روز میوه هایی که کال بودند رسیده شده و مصرف نمایند.
✳️ این روش در زمان های نه چندان دور که هنوز جاده ماشینرو فعلی به منطقه نرفته و رفت وآمد از طریق جاده های مال رو با سختی فراوان صورت می گرفت و دسترسی به میوه های جلگه ای مشکل بود، انجام می گرفت.

✍: #رحیم_شایگان

منبع: کانال هویت تالش

🆔//t.me/Espiarodakora

#معرفی_شهر_عنبران

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

شهر مرزی عنبران

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
✳️ این شهر به جهت جای دادن دارهای گلیم بیشمار در زیر سقفهای  کاشانه مردمانش شهره جهانی داشته نام "گلیم عنبران" یکی از افتخارات ایران زمین به شمار می رود تا جاییکه گلیم عنبران به طلای دستباف نام گرفته است.
مردم این شهر همگی به #زبان_تالشی حرف می زنند و جوانان پرشور آن در هرکجا که باشند به این زبان مباهات کرده آنرا بعنوان  میراث فرهنگی ایران باستان پاس می دارند.
مرزداران این دیار باعشق به وطن به مناسبتهای مختلف نغمه های زبان تالشی را سر داده وبا مفاهیم نغز زبان مادری روح خویش را صیغل می بخشند، گاه بموقع هنرآفرینی در کنار دار گلیم ومسند، گاه موقع کار کشاورزی و یا گه گاهی در موسم گشت وگزار در دشت و دامن طبیعت و نیز عروسیها  دل به نوای زبان تالشی داده سینه به سینه  این زبان را برای آیندگان بودیعه می گذارند شهر عنبران یکی از جلوه های ویژه  گردشگری استان اردبیل بشمار می رود که مورد توجه گردشگران داخلی وخارجی قرار گرفته تا جایی که با تامین اعتبار مسئولین استانی نمایشگاه بین المللی صنایع دستی عنبران به مساحت مترمربع  تکمیل وبرای عرضه طلای دستباف هنرمندان این منطقه مورد بهره برداری قرار گرفته که علاوه بر گلیم ومسند سایر هنرهای دستی عنبران را در خود جای داده است به اختصار نقاط دیدنی شهر عنبران عبارتند از :

🔺پیکره سنگی بابا داود عنبران
🔺نمایشگاه صنایع دستی عنبران
🔺پیکره سنگی عقاب تالش
🔺ثپه گاندمه هو
🔺کهریز خان حونی
🔺منطقه توریستی تانگی


🆔//t.me/Espiarodakora

#معرفی_شهر_عنبران

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

شهر مرزی عنبران

〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
✳️ این شهر به جهت جای دادن دارهای گلیم بیشمار در زیر سقفهای  کاشانه مردمانش شهره جهانی داشته نام "گلیم عنبران" یکی از افتخارات ایران زمین به شمار می رود تا جاییکه گلیم عنبران به طلای دستباف نام گرفته است.
مردم این شهر همگی به #زبان_تالشی حرف می زنند و جوانان پرشور آن در هرکجا که باشند به این زبان مباهات کرده آنرا بعنوان  میراث فرهنگی ایران باستان پاس می دارند.
مرزداران این دیار باعشق به وطن به مناسبتهای مختلف نغمه های زبان تالشی را سر داده وبا مفاهیم نغز زبان مادری روح خویش را صیغل می بخشند، گاه بموقع هنرآفرینی در کنار دار گلیم ومسند، گاه موقع کار کشاورزی و یا گه گاهی در موسم گشت وگزار در دشت و دامن طبیعت و نیز عروسیها  دل به نوای زبان تالشی داده سینه به سینه  این زبان را برای آیندگان بودیعه می گذارند شهر عنبران یکی از جلوه های ویژه  گردشگری استان اردبیل بشمار می رود که مورد توجه گردشگران داخلی وخارجی قرار گرفته تا جایی که با تامین اعتبار مسئولین استانی نمایشگاه بین المللی صنایع دستی عنبران به مساحت مترمربع  تکمیل وبرای عرضه طلای دستباف هنرمندان این منطقه مورد بهره برداری قرار گرفته که علاوه بر گلیم ومسند سایر هنرهای دستی عنبران را در خود جای داده است به اختصار نقاط دیدنی شهر عنبران عبارتند از :

🔺پیکره سنگی بابا داود عنبران
🔺نمایشگاه صنایع دستی عنبران
🔺پیکره سنگی عقاب تالش
🔺ثپه گاندمه هو
🔺کهریز خان حونی
🔺منطقه توریستی تانگی


🆔//t.me/Espiarodakora

#زبان_و_ادبیّات_تالشی

🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

( پایگاهی برای شناخت بیشتر داشته های زبانی-ادبی قوم ایرانی تالش )
گذری بر " ایسپی رو تا کورا "
                                                                         دکتر #فرزاد_بختیاری_مرکیه

اشاره: نوشتاری که ذیلاً از نظر می گذرانید مقدّمه ای است به قلم نگارنده در معرّفی نخستین مجموعه شعر تالشی " آرمین فریدی هفته خونی " ، یعنی " ایسپی رو تا کورا " که در سال ۱۳۸۵ چاپ و منتشر شده است.

      غرض از به نمایش گذاشتن این مقدّمه، قبل از هرچیز، معرّفی مجموعه مذکور به علاقه مندان شعر تالشی است. باشد که مفید افتد؛ ایدون باد !                                      

       آنچه پیش رو دارید، نخستین مجموعه شعر شاعر و پژوهشگر جوان موسیقی تالش، آرمین فریدی هفتَه خونی (تالشَه شوونَه) است. در این مجموعه،«صد و سی»( 1 )دوبیتی تالشی « شوونَه» را از نظر می گذرانیم.

2 )  بسیاری از اشعار این دفتر قبلا در نشریات تالشی به چاپ رسیده و در پاره ای از اجراهای گروه موسیقی داتام (آشیر) و دیگران مورد استفاده قرار گرفته اند.
       پیش از این، شماری از دوبیتی های عامیانه (شفاهی) تالشی
٣ )، گزیده ای از دوبیتی های مرحوم شوقی ( ٤ )و اندک دوبیتی هایی از دیگر شعرای تالش
٥ ) منتشر شده اند؛ امّا، « ایسپی رو تا کورا(سپید رود تا کورا) » اولین مجموعه دوبیتی تالشی است که به صورت جداگانه و مستقل به زیور طبع آراسته می گردد.
   متن تالشی اشعار«ایسپی رو تا کورا»، ابتدا با خط عربی – فارسی رایج به نگارش در آمده، سپس با استفاده از حروف لاتین آوانویسی شده است. ترجمه و برگردان فارسی هر یک  از دوبیتی ها نیز در ذیل آوانوشته ها آمده؛ به این ترتیب که هر مصرعی در سطری جداگانه ترجمه گردیده است.  
   از آن جایی که خط عربی – فارسی مرسوم و رایج در ایران نمی تواند همه ی ویژگی های آوایی زبان های ایرانی را چنان که هست، نشان دهد، اگر مخاطب بخواهد بدون در نظر گرفتن شکل آوانویسی شده ی اشعار، از پس قرائت صحیح متن تالشی برآید، بدون شک با مشکلات فراوانی رو به رو خواهد شد. البته، آوانوشت نیز به دور از ضعف و کاستی نیست؛ مثلا در آوانویسی سراسر این دفتر،«ء» و «ع» احتمالا به دلیل بد شکلی«? » نشان داده نمی شوند! و برای آن دسته از واج های تالشی که به شیوه ای خاص و غیر عادی تلفظ می شوند، علامت و نشانه ای به چشم نمی خورد و ...
۶ )  ترجمه ی اشعار، در برخی موارد تحت اللفظی، کلمه به کلمه و غیر شاعرانه است و نمی تواند زیبایی ها و ظرافت های ادبی – زبانیِ اصل دوبیتی ها را به مخاطب و خواننده ای منتقل کند که تالشی را در نمی یابد و تنها پل ارتباطی او با مجموعه، همین برگردان فارسی است.
روشن است که از نظر هنری و ادبی چنین ترجمه ای پاسخگو نیست، ولی نباید فراموش کرد که برگردان هایی از این دست می توانند راه را برای مطالعات زبان شناختی تالشی هموارتر سازند.
گاه در حواشی و ذیل برخی از دوبیتی ها، توضیحی درباره ی بعضی از واژه ها آورده می شود که بیشتر جنبه ی تطبیقی دارد؛ یعنی معادل و برابر یک واژه ی به کار رفته در متن، در دیگر گویش های عمده ی تالشی ذکر می گردد.

    کار فریدی در حقیقت ادامه و دنباله ی سنتی است که در ایران زمین سابقه ای دیرینه دارد 
۷ ) شباهت ها و پیوندهای تنگاتنگ دوبیتی های او با مصداق های کهن و جدید این گونه ی ادبی خود دلیلی است بر این مدّعا؛ امّا، این امر موجب نمی شود که ما در کار این شاعر تالش، شاهد ویژگی ها و مشخّصه های منحصر به فرد نباشیم. آری! دوبیتی های«شوونَه» با همه ی اشتراکات موجود و ممکن با سنت دوبیتی سرایی، حال و هوای خاص خود را دارند. وزن دوبیتی های این مجموعه، عمدتا همان وزن معروف این قالب، یعنی «مفاعیلن مفاعیلن فعولن»
۸ )است؛ امّا گاه برخی از آنها را می توان با اندکی تغییر یا حتّی بدون تغییر، بر دو یا چند وزن خواند. پُررنگ ترین این اوزان، علاوه بر«مفاعیلن مفاعیلن فعولن»، عبارتند از: فعلاتن فعلاتن فعلن و مفتعلن مفتعلن فاعلن. این خصوصیت چند وزنی، گاه فقط در برخی از مصرعهای یک دوبیتی دیده می شود و کل دوبیتی را نمی توان به صورت کامل در دو یا چند وزن قرائت کرد. بعضی از دوبیتی ها چند وزنی در هر یک از اوزان روان و راحت خوانده می شوند؛ امّا، قرائت پاره ای دیگر فقط با یکی از این وزن ها، سلیس، روان و سازگار است
۹) (سازگاری وزن با معنا، پیام و حال و هوای دوبیتی):     

گیریَه را کو گین آبِمَه مَندِمَه             خراک هَـوَه پَریگینه هَردِمَه

چَکیستَه پا کَتیلَه پِشه نِشام              هیزار دوا زونیم همَه خَندِمَه

فترَه لسی پیگه تالشَه برا                   پِتاری ناری بیگه تالشه برا

منبع :👈👇
http://vlajar.blogfa.com/post/12


🆔//t.me/Espiarodakora

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

💖یاله خدا نومینه 💖

هلمای عزیزم دختر نازنینم تو آغاز کردی با نام و یاد خدای مهربانت چون آموخته ای ک هیچ کاری بدون خواست خدای مهربانت امکان پذیر نیست
دخترک شیرین زبانم روان و واضح معرف خودت و شاعر این شعر زیبای تالشی در وصف "مادر "شدی ...
من ب وجودت افتخار میکنم ب اصالت و ب ذوق خواندن زبان مادری و پوشیدن این لباس اصیل و با وقار تالشی
تو برای من بهترینی و من حامی تو خواهم بود تا درجات بالاتر و حفظ فرهنگ و زبان قوم کهن تالش تا وقتی ک نفس میکشم ....

🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻🌻
#تالشیم #زبان مادری#اصالت#شبکه ی باران#روشون آو#شعر خوانی #رضوانشهر #پونل#پرهسر #هلمامشکی #تلوزیون#تالش زیبا #دیل_گِتَه_تالش #شفت #تالشیم از# مادر#شبکه ی ملی #ایران #گیلان#تالش#
🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁🍁
سپاسگزارم از همه ی شما عزیزان همراه ک حامی و پیگیر خوانش هلمای عزیزم بودید
ممنون میشم بازم حمایتم کنید
✅لایک سیو ارسال کامنت استوری
🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂🍂
@mehrdad_barzegardost_original
@hooshanghajibodaghi
@kavoosporakhgari
@1894.sady
@helma.meshki_talesh
@Frz_shabani4

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

لَولَه : lavla : ایله قبی ک
ویدره شاره و داری پوستینَه
وج آینکرد و میوَه چییه را
ایستفادَه بکردینه

#زبان_تالشی گویش تالشدولاب
#سارا_روحانی


🌺🍃

پیلَه خدا نومی نَه آژی تالش

با خالصانه ترين عشق تقدیم به همه ی پدران زحمت کش کشورم 🌏
روح پدران خفته در خاک شاد💔
پدر جان روزت مبارک ❤️
#شعر #شاعری #پدر #مهرداد_برزگردوست
#کلیپ #ترانه #ترانه_سرا #خاص #اجرا
#صدا #روز_پدر #ایران #استدیو #تالش
#تالشی #گیلان #زبان_مادری #شیک
https://www.instagram.com/reel/C2bu4Eeswjn/?igsh=MXZtOGJ3aGt4am9nMQ==

#زبان_تالشی_گویش_تالش_جنوبی ۳۸

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

۱- سسه پیله ( sesa pila ): دانه ی نارس.
«باغی باکله ویشتری سسه پیله یه »
بیشتر باقلای باغ دانه ی نارس دارد .
‏ « سسه پیله باکله ( sesa pila bākle ): دانه ی نارس باقلا .
‏« سسه پیله باکله هردنی نی »
‏ دانه ی نارس باقلا خوردنی نیست .

۲- اسپه زیندیگی ( espa zindigi ?) : زندگی سگی .
« اه اسپه زیندیگی داره »
او زندگی سگی دارد .
« ور و وشنی ده امه زیلله ورده چمه زیندیگی پاک آکرده شه اسپه زیندیگی »
برف و بوران دیگر مارا به ستوه آورده و زندگی ما را تمامی به زندگی سگی تبدیل کرده است .
ور و وشن ( varu vašan) : برف و بوران .
زیلله ( zilla) :ستوه

۳- سنار ( sannār ): صد دینار . دو شاهی ، یک ریال قدیمی

۴ -سییا وا ( siā vā ) : بادی که از جانب کوه به سوی دریا بوزد .
« برامه سییاوا امه کشته »
ای وای باد سیاه مارا کشت .
« زوموستونه و سییا وا »
‏
‏زمستان است و باد سیاه .

۵ - سیمساک ( simsāk ) : بوی ماهی .
« برامه چوون که چده سیمساکه بو دی »
‏ ای وای منزلشان چقدر بوی ماهی گرفته بود .

۶ - غچغ (qačaq ) : چاق و فربه، تیز تک
« ای قچقه / غچغه اسبی سوارا داونی »
‏ سوار بر اسب تیز تکی بود که می تاخت .

۷ - غرسه خنده ( qərsa xanda ) : خنده ی تمسخر آمیز .
« چه غرسه خنده کو بیسته فمه که ای خش نای »
از خنده ی تمسخر آمیزش معلوم بود که خوشش نمی آید .
لوه کونه خنده ( ‌‌ lava kuna xanda ) : لبخند ، تبسم .
کرچه خنده ( kərča xanda ) : خنده ی شکننده .
دیل آنشه خنده ( dil ānəša xanda ) : خنده ی دلنشین .
‏دیل آچیکه خنده ( dil āčika xanda ) : خنده ی دل چسب .
‏هیچه خنده ( hiča xanda ) : خنده ی بی جهت .
‏بلنده خنده ( bəlanda xanda) : خنده ی بلند .

۸ - کولانگر ( kulānger ) : دامی که جهت شکار پرندگان از دم اسب می بافند .
« چمه کولانگری کو / کولانگیری کو ای گله زرده تکه سییا نسبر دلکا »
در داخل دام من یک عدد سار سیاه نوک زرد افتاده بود .

۹ - کاله گف / کاله گو ( kāla gaf/ kāla gav ) : حرف نارس و نپخته .
« زیره شو شه یما شوه نشی هده کاله گف / کاله گو ژندمه چوون سر و کله بلکه »
‏ دیشب رفته بودم شب نشینی آنقدر سخنان نپخته زدم سرشان رفت .

۱۰ - مراغ ( mərāq ) : بیزاری ، بد ، چندش .
« چه وینده مرا مراغه »
از دیدنش بیزارم .
« پیسه اشکمه آدمون کو من مراغ گره »
از افراد شکم چران بدم می آید .
« ماری وینده مراغ داره »
دیدن مار چندش آور است .


#گردآورنده_محمدرضا_فدایی_مولوم .

ششم شهریور ۱۳۹۷ رشت

منبع: گروه تلگرامی تالشه خلِه

🆔://t.me/Espiarodakora