.

✅🖤سوگ‌‌نامه‌ای به پیشگاه استاد گران‌سنگِ فرهنگ و ادب پارسی، دکتر میرجلال‌الدین کزازی


بنام خداوند جان و خرد

از شمار دوچشم یک‌تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش


دراندیشه‌های گران‌پایه‌ی ایرانی، خرد برترین دهشی است که اهورامزدای بزرگ به آدمی بخشیده‌است. با یاری خرد است که آدمی به گامه‌ی شناسایی راه می‌یابد، و پس از آن است که با هم‌راهی این دهش آسمانی، آدمی به جای‌گاه بلندِ اندیشیدن می‌رسد.‌ دراین فرهنگِ اهورایی چگونگی پرورش و بالندگی اندیشه با دو واژه‌ی ژرف و بنیادینِ "درست اندیشیدن" و "پاک اندیشیدن" آموزش داده می‌شود. از آن پس است که با دست‌یاری "خرد پاک" گرایش به درون و پالودگی آن فراهم می‌گردد. و به گفتِ روشنِ اوستا، آدمی با خرد پاک است که می‌تواند، دادارِ هستی بخش را بشناسد، و از ژرفای جان به او مهر بورزد. چراکه "خرتو= آفرینش نخست" در گاهان نمایان شدنِ خداوند در آدمی است. دهشی که پایه و بنیادِ همه‌ی بزرگی‌هاست. هنگامی که چنین باشنده‌ای از "خرد داداری" به گامه‌ی درخشانِ "خرد غریزی" رسید و به دریای بی‌کرانه‌ی ایزدی پیوست، از گامه‌ی فرودین و گذرای میرایی به زینه‌ی راستین و مانای نامیرایی گام می‌نهد. در این جای‌گاه است که بسیار‌گرایی به یگانگی و یگانه شدن می‌انجامد. و ساقیانِ آتش دستِ بارگاه اهورایی از باده‌ی روشن و دور دارنده‌ی مرگ "هوم" او را سرمست ساخته و در پیش‌گاه ایزدی بر جای‌گاه "گیه امرتنی" می نشانند.

انوشه روان، دکتر میرکمال الدین کزازی یکی ازاین راه یافتگانِ بارگاه اهورایی است، جانِ تنومندی است که پیوندی تنگ با "وهومنه" دارد. مینویی که جانِ امردادی در جهان کهین (انسان) به او پیوسته‌است. استاد به درستی از جای‌گاه خرد و سخنِ راستین آگاه بود، و هم چون پیرِ راهبرش زردشت بزرگ باورمند بود که "خدا خردِ آغازین است و آدمی خردِ فرجامین." پس چنین اندیش‌مندِ خویشکاری که به شوندِ خرد پاک به دانایی و پسین‌تر آگاهی ناب دست یافته است‌، گفتار، کردار و اندیشه‌اش جز داد و سامان خدایی را برنمی‌تابد. چنین باشنده‌ای به گزارشِ گاهان "اهوره = انسان کامل" است. در چنین گامه‌ی نایابشی است که "سپنتِ مینیو" در او به آشکارگی می‌رسد، و برگشتن آدمی به راستی "آشا" و در فرجام، هم‌پرسگی‌ با خداوندِ جان و خرد به میانجی او انجام پذیراست. این برگشت یا پیوستن به گونه‌ای باز شناختِ راستی و ناراستی (حق و باطل) در روزِ داوری خواهدبود. در اندیشه‌های هستی شناسانانِ ایرانی چنین دهشی را که به شناختِ راستین آغاز هستی می‌انجامد، روز پیوستگی، روز یگانه شدن (یوم الوصل) بر‌نامیده‌اند. روزی که فروزه‌های جاویدانِ خدایی، شادی و شادمانی، خُرمی و خرسندی، مهر و دل‌دادگی و زیبایی ناگفتنی دیدار در جانِ روشن این رهرو سفر کرده به آشکارگی می‌رسد.

بربنیادِ این اندیشه‌های گران است که "دقیقی توسی" در گشتاسب‌نامه، دارندگان خردِ پاک و به دیگر سخن باشندگانِ خویشکارِ فره‌مند را به درختی گشن بیخ و بسیار شاخ همانند می‌کند، که همه‌ی برگ و بارش، دانش و خرد و فرزانگی است. چنین باشندگانی که از سرچشمه‌ی خردِ ناب سیراب گشته‌اند، هماره زنده‌ی جاویدند، و پتیاره‌ی مرگ و نیستی "آن دمِ آتشینی که از بُرنا و فرتوت باکی ندارد" را بر آنان دستی نیست:

چو یک چند سالان برآمد براین
درختی پدید آمد اندر زمین

از ایوان گشتاسب بمیان کاخ
درختی گشن بیخ و بسیار شاخ

همه برگ او پند و بارش خرد
کسی کز خرد بَر خورد، کی مرد

دینِ خُرم و دیریاز و میوه‌دارِ حضرت استاد، "درست اندیشی" و "پاک انديشي" و "خردورزی" هماره پُر رهرو باد. و روانِ روشنش در مینوی ایزدی در رامش و آسایش باد.

هرگز نمیرد آن‌که دلش زنده شد به عشق
ثبت است بر جریده‌ی عالم دوام ما

۱/ ۳/ ۱۴۰۱ خورشیدی
#مهدی_رحمانی_قوچانی


https://www.instagram.com/baghekhabushan.faslnameh

#فصلنامه
#فرهنگی
#هنری
#باغ_خبوشان
#قوچان
#دکتر_میرجلال‌الدین_کزازی
#دکتر_میرکمال‌الدین_کزازی
#کرمانشاه
#آلمان
#داستان
#ادبیات
#پژوهش
#سردبیر
#فرهنگ_و_هنر
#گفت_و_گو
#محمد_معین_فر

#فصلنامه_فرهنگی_و_هنری_باغ_خبوشان

https://t.me/Baghekhabushan