کانال بازنگری

«از نقش قانون و حقوق در توسعه کم گفته شده است. قوانین و محدودیت‌ها، هم می‌توانند آشکارا و مستقیم، و هم پنهان و غیر‌مستقیم توسعه را محدود یا تخریب کنند. جامعه‌ای که قوانین‌اش چنان محدود کننده است که بخش بزرگی از شهروندانش مجرم یا گناهگار محسوب می‌شوند، راه را بر مشارکت موثر و خلاق شهروندانِ گناهکارش! در فرایند توسعه کشور می‌بندد. مجرمان و گناهکاران نه تنها احساس تعهد و تعلقی به محیط و جامعۀ خویش ندارند،‌ بلکه تمام انرژی و خلاقیت خود را به کار می‌گیرند تا یا از آن جامعه‌ای که آنان را گناهکار می‌شمارد بگریزند یا آن را تخریب کنند تا از آن انتقام بگیرند و حقانیت خود را ثابت کرده باشند و یا مرزهای محدودیت‌ها را بشکنند تا آن را بی‌حرمت کنند. گناهکار چنان درگیر واکنش یا مدیریت فشارهای محیط می‌شود که دیگر انرژی و خلاقیتی برای ساختن خود و جامعۀ خود ندارد. انسان‌هایی که با هر حرکتی به دیواری محدود کننده از قانون برمی‌خورند هیچ انگیزه‌ای برای ساختن ندارند آنان فقط به فکر حذف و تخریب محدودیت‌ها هستند. خلاقیت‌ سازنده و مستمر، فقط در آزادی انتخاب و اختیار و امید و نشاط رخ می‌دهد. حتی شکل غیر رسمی برخی محدودیت‌ها هم می‌تواند مخرب باشد. مثلا وقتی بخش بزرگی از جمعیت دختران‌مان را که حجابی در دامنه صفر تا صدی دارند که فقهای شیعه مجاز دانسته‌اند، به خاطر آن که بخشی از موی سرشان بیرون است، «بد حجاب»‌ می‌خوانیم آن بخش از جامعه را از دایره تعلق و خلاقیت و تعهد اجتماعی حذف کرده‌ایم. این چه فشار روانی است که ما بر دختران‌مان وارد می‌کنیم و با انواع انگ‌ها آن‌ها را به موجوداتی بی‌انگیزه و منفعل و گریزان وخسته و فرسوده تبدیل می‌کنیم؟ این برخورد را من تخریب خاموش یک نسل می نامم. با این دامنه و مجال فراخی که فقهای ما در مورد حجاب ایجاد کرده‌اند (که از حجاب حداکثری پوشیه، تا ستر اجمالی سر و عدم خصوصیت مو و حتی نمادین بودنِ روسری، امتداد دارد) باید برای ایجاد بستر اجتماعی فراخی برای خروج میلیون‌ها دختر ایرانی از فشار روانی و اجتماعی ناشی از احساس گناهکاری اقدام کنیم. چرا به دختران‌مان که در دامنۀ شرع لباس می‌پوشند و به نوع مشخص و محدودی از حجاب معتقد نیستند نگوییم «خوش حجاب»؟ مگر در فرهنگ و ادبیات ایرانی، کسانی که در امری سهل گیرند را با واژۀ "خوش" توصیف نمی‌کنیم؟ و مثلا می‌گوییم "خوش‌مشرب" ، "خوش‌منش" ، "خوش‌اخلاق" و نظایر این. پس چرا در مورد دخترانی که در دامنۀ مجاز فقیهان، در مورد حجاب‌شان سهل‌گیرند واژۀ "خوش‌حجاب" ‌را به کار نبریم تا میلیون‌ها دختر و بانوی ایرانی را از حس گناهگاری و فشار روانی و اجتماعی آزاد کنیم؟» (رنانی، درسگفتارهای توسعه).

البته گام نخست این تغییر نگرش، سال‌ها پیش توسط رهبرِ حاضر (گمانم در زمان ریاست جمهوری‌‌شان) برداشته شد آن‌جا که وقتی در سال‌های نخست پس از انقلاب، عده‌ای آنان را بی‌حجاب می‌نامیدند ایشان آن را تصحیح کرد و واژه «بدحجاب» را جایگزین «بی‌حجاب» کرد و جالب این‌که سال‌ها بعدتر در بارۀ همین‌ها آورد که: «او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقص‌های این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. گفتا شیخا هر آن‌چه گوئی هستم / آیا تو چنان که می‌نمائی هستی؟. ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید». (مهر ۱۳۹۱ در دیدار با روحانیان خراسان شمالی).
این بدان معنی است که بخشی از نقص‌ها اصولا در سطح اجتماعی نقص نیستند و اگر هم باشند نباید اسباب فشار گروه اجتماعی بر گروه اجتماعی دیگری تلقی شود. بنابراین در راستای زدودن فشار روانی و اجتماعی از ده‌ها میلیون بانوی ایرانی، با الهام از ظرفیت‌های موجود در منابع دینی‌مان، از این پس آنان را "خوش‌حجاب" می‌نامیم.
پس ای ایرانیان وطن دوست، فارسی را پاس بدارید و از این پس به جای واژۀ آزاردهنده و ضدِ توسعۀ "بدحجاب" یا "بی‌حجاب" ، از واژۀ اخلاقی و انسانی و واقع‌گرایانه‌‌تر"خوش‌حجاب" استفاده کنید.
به گمانم بسیاری از زنان مؤمن عصر نزول و نیز گهگاه خودِ حضرت زهرا، آن‌گونه که امامان ما نقل کرده‌اند، بانویی خوش‌حجاب بوده‌اند.
تقدیم به زنان ایران‌زمین که روزگاری بیرون‌رفتن‌شان از خانه ، بی‌پوشیه بودن‌شان ، بی‌چادر بودن‌شان، قدم‌زدن و خندیدن‌شان، رانندگی کردن‌شان، درس خواندن‌شان، پزشک‌شدنشان، همه و همه گناه بود و سپس با پایداری آنان، یک به یک حلال شد.
تقدیم به زنان ایران‌زمین که با پایداری خویش، «خوش‌حجابی» را از گناه متشرّعانه به کنشی توسعه‌آفرینانه تبدیل می‌کنند.
گفتنی است نویسندۀ کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر، با آوردن روایاتی در بارۀ کیفیّت حجاب حضرت زهرا، نشان می‌دهد که حضرت علاوه بر صورت و دست همچنین پیدا بودن مو، گردن، ساعد، قدم و ساق را حرام! نمی‌شمرد (امیر ترکاشوند، ص 775).

تنظیم‌شده در کانال بازنگری
Telegram.me/baznegari/129
Telegram.me/baznegari/130