✍ سرنوشت #بازار_سهام در صورت تشدید و تداوم #کرونا!

۹۹/۰۱/۰۲

🔴 یک

🔸علی‌رغم سهل‌انگاری و لج‌بازی بخشی از جامعه ایرانی در برخورد با بحران بی‌سابقه‌ی بیماری #کرونا، هر روز وجوه تازه‌تری از این بحران آشکار می‌شود و ناگفته‌های بیشتری از آن در مواضع رسمی و رسانه‌های دولتی بازتاب می‌یابد. مواضعی که وقتی کنار هم قرار می‌دهیم، ابعادی بسیار بزرگ‌تر از آمار و اطلاعات اعلامی را نشان می‌دهد.

🔸برای اینکه ابعاد بحران یادشده را بدانیم، کافی‌ست که به سخنرانی دیروز #آنگلا_مرکل صدراعظم آلمان خطاب به مردم این کشور مراجعه کنیم و اعتراف رهبر یکی از قطب‌های پیشرفته‌ی صنعت و اقتصاد جهان را به ناتوانی در مهار عاجل و عن‌قریب این بحران ناشناخته ببینیم.

🔸و اما اینکه چرا مسئولان ما هنوز آن طور که باید به بزرگی این بحران اعتراف نمی‌کنند، باید ریشه‌ی مشکل را در جای دیگری جستجو کرد. به قول #عباس_عبدی (روزنامه‌نگار و پژوهش‌گر علوم اجتماعی) در این مورد بعید است که مشکل در فهم مسئولان ما از ابعاد فاجعه‌آمیز ماجرا باشد، بلکه «آنان خوب می‌فهمند کاری را که نمی‌توانند انجام دهند در محاسبات‌شان نیاورند.»

🔸ناتوانی مسئولان ما و وقت تلف کردن ناگزیرِ آن‌ها نیز ناگفته ریشه در دو عامل مشخص دارد. یکی نارسایی شدید اقتصادی به ویژه بعد از #تحریم‌های آمریکا و دیگری نبود #زیرساخت‌های پزشکی، صنعتی و سیاسی لازم برای مقابله با یک چنین بحران بزرگ و بی‌سابقه‌ای.

🔴 دو

🔸در یک چنین شرایط بغرنجی که توصیف شد، ممکن است یک پرسش مهم برای فعالان #حقیقی بازار سرمایه پیش بیاید و آن اینکه آینده‌ی #بورس در صورت تداوم این شرایط چه خواهد بود و بر سر سرمایه‌های خُرد و کلان آن‌ها چه خواهد آمد؟

🔸واقعیت این است که پاسخ به پرسش فوق چندان ساده نیست. با این وجود دو دیدگاه کلی در این مورد وجود دارد. عده‌ای نتیجه‌ی تداوم این شرایط را افزایش رکود و تورم و آنگاه افزایش قیمت سهام در عین پایین آمدن ارزش پول ملی می‌دانند و عده‌ای فارغ از شرایط ویژه‌ی ایران در بستر #تحریم، همچنان به رکود بازارهای جهانی اشاره می‌کنند و از #ریسک سرمایه‌گذاری در #بازار_بورس می‌گویند.

🔸در یک نگاه صریح و ساده به پاسخ‌های فوق، به نظر می‌رسد حق با گروه نخست باشد که #رکود را مقدمه‌ی #تورم و تورم را مقدمه‌ی رشد قیمت سهام و حفظ نسبی ارزش پول می‌دانند. در نقطه‌ی مقابل، گروه دوم به چیزی که اشاره نمی‌کنند سرنوشت سرمایه‌های مازاد مردم بعد از خروج از بازار سرمایه است. چه، برخلاف نگاه عرفی و عامیانه، هیچ‌گاه پول به تنهایی و بی‌‌پشتوانه نمی‌تواند برای خود ارزش بیافریند و نظریه‌ی #پول_برای_پول مثل تمام نظریه‌های مشابه محکوم به شکست است.

🔸مثال مشخص این بی‌ارزشی پول در برابر پول را می‌توان در #آلمان میانه‌ی جنگ جهانی اول (سال ۱۹۲۳) جستجو کرد. یعنی وقتی که دولت این کشور برای تامین مالی جنگ تصمیم گرفت به جای استفاده از پولِ مالیات‌دهندگان از کشورهای دیگر قرض بگیرد. قرضی که بازپرداخت آن به دلیل شکست آلمان در جنگ میسر نشد و در عوض به چاپ پول بیشتر و در نتیجه تورم شدیدتر انجامید و کار را به جایی رساند که مردم برای تامین مایحتاج خود به #مبادله‌ی_پایاپای کالاها پرداختند و #دسته‌های_اسکناس به وسیله‌ای برای بازی بچه‌ها تبدیل شد. نمونه‌ی اخیر این ماجرا را هم که در #ونزوئلا و تورم بالای یک میلیون درصد این کشور شاهد بودیم.

🔸با این تفاصیل، اگرچه محدود شدن تحلیل‌ها به بازخوانی الگوهای تجربه‌شده ممکن است آن‌ها را در مواجهه با رویدادهای تازه و تجربه‌نشده غافلگیر کند، اما در جایی که ارزش #پول هرگز ثابت نیست و هر لحظه ممکن است با از بین رفتن جو سیاسی و اقتصادی حاکم، ارزش آن کم و کم‌تر شود، داشتن سهام یک شرکت به‌صرفه‌تر است یا برای مثال سپرده‌گذاری در بانک و مقاصد دیگری که به شدت متکی بر ارزش قراردادی پول است؟

🔸از منظر #تفکر_جانبی، بدون شک انتخاب یک سهم مولد و مطمئن در بازار سهام و مشارکت در مالکیت آن، قطعاً بهتر و بالاتر از نگه داشتن پولی است که نه تنها نمی‌تواند ارزش خود را تحت هر شرایطی تامین و تضمین کند، بلکه سرگردانی آن خود مهم‌ترین عامل ایجاد تورم و بی‌ارزشی پول است.

📍اختصاصی #تفکر_جانبی

https://t.me/tafakorjanbi

📍اختصاصی #تفکر_جانبی 👇

✍ آیا #ایران در آستانه‌ی #ونزوئلایی شدن است؟!

🔸همه‌ی ما کمابیش اطلاعاتی درباره‌ی اقتصاد زمین‌گیر کشور #ونزوئلا داریم و داستان برخی مصائب اقتصادی مردم این مملکت را در خلال اخبار دیده، خوانده و شنیده‌ایم. یکی از دلایل اصلی آشنایی ایرانی‌ها با این کشور آمریکای لاتین و حوزه‌ی دریای کارائیب، روابط نزدیک #محمود_احمدی‌نژاد با رئیس‌جمهور سوسیالیست آن، یعنی #هوگو_چاوز بود. روابطی که با جانشین چاوز، یعنی #نیکلاس_مادورو نیز تداوم یافته و این اواخر با صدور #بنزین به ونزوئلا و وارد کردن #طلا از آنجا خبرساز شده است.

🔸از سوی دیگر #ونزوئلا در سال‌های اخیر به خاطر ورشکستگی شدید اقتصادی، تورم بی‌سابقه در دنیا، صدرنشینی در جدول کشورهای فلاکت‌زده‌ی #بانک_جهانی، قرار گرفتن در فهرست #تحریم آمریکا، برخورداری از بزرگ‌ترین ذخایر نفتی و مواردی از این دست شناخته می‌شود و از این نظر، اگر نگوییم به طور #ساختاری، شباهت‌هایی #صوری با کشور ما دارد.

🔸اما یک جایی هست که این شباهت‌های صوری، جای خود را به شباهت‌های ساختاری می‌دهد و آن نحوه‌ی عملکرد فاجعه‌بار اقتصادی دو کشور در عین برخورداری از منابع عظیم نفتی و معدنی است. همین مسئله هم باعث شده که اقتصاددانان منتقد دولت و حکومت، به ویژه در یکی دو سال اخیر نسبت به #ونزوئلایی شدن ایران، یعنی رسیدن به جایی که برای مثال حقوق ماهیانه یک معلم تنها کفاف خرید ۷ عدد #تخم‌مرغ و یک قالب #پنیر را بدهد، هشدار می‌دهند. اخیراً هم‌جواری نام ایران با ونزوئلا در جدول کشور‌هایی با بالاترین شاخص #فلاکت‌ بیش از پیش به این انگاره دامن زده است.

🔸داستان شباهت‌های ایران و ونزوئلا بسیار مفصل است و در این مقال کوتاه نمی‌گنجد، اما به طور خلاصه خاستگاه بحران در هر دو کشور یکی است و به سیاست‌های غلط اقتصادی در دوران اوج و نضج گرفتن قیمت #نفت در دنیا بازمی‌گردد. یعنی همان دوره‌ای که حدود ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد نفت دست دولت احمدی‌نژاد با کشور ۸۰ میلیونی ایران را گرفت و حدود ۳۵۰ میلیارد دلار دست دولت کمونیست چاوز با کشور ۳۰ میلیونی ونزوئلا را. همان موقع که وضع مردم دو کشور به ظاهر مقدار زیادی خوب شد و #واردات بی‌رویه جای #تولید و توسعه‌ی صنایع و کشاورزی را گرفت و فرصتی طلایی در اختیار کشور‌ فرصت‌طلبی چون #چین برای صادرات اجناس بنجل خود پیش آورد.

🔸برای مثال یادمان نمی‌رود که چگونه در دولت #احمدی‌نژاد به گندم‌کاران، در جایی که گندم کیلویی ۱۲۰۰ تومان قیمت‌گذاری شده بود، آرد وارداتی کیسه‌ای ۵۰۰ تومانی می‌دادند و قند در دل آن‌ها آب می‌کردند. و هزاران مورد بدتر از این که بازشماری آن‌ها از حوصله‌ی این یادداشت خارج است. باری، احمدی‌نژاد و چاوز با تقسیم بخشی از آن درآمد رویایی بین طبقات محروم جامعه، آن‌هم به اسم عدالت اجتماعی یک #خیانت بزرگ نیز کردند و آن به قول #سعید_حجاریان زیر و رو کردن ارزش‌های اصیل جامعه و از بین بردن #طبقه‌ی_متوسط و فرهیخته‌ی جامعه بود که حرص و ولعی برای دریافت #رانت‌های اقتصادی بادآورده نداشتند.

🔸به عبارتی، در اثر سرکوب طبقه‌ی متوسط و تعطیلی نهادهای مهمی چون سازمان #برنامه_و_بودجه بود که معلوم نشد بالاخره چه بر سر آن رقم نجومی ۸۰۰ میلیارد دلار آمد. و از همان‌جا هم بود که داستان #اختلاس‌ها شروع شد و حتی دامن معاون اول احمدی‌نژاد را گرفت. از همان‌جا هم بود که #فاصله‌ی_طبقاتی هی بیشتر و بیشتر شد و طبقه‌ای #نوکیسه به اسم #کاسبان_تحریم شکل گرفت که جز برای خود رفاه و آسایش مادی را روا نمی‌بیند. همین طبقه هم هست که حالا با نفوذ بالای اقتصادی، سیاسی و امنیتی خود هر روز اوضاع را بدتر از دیروز و ما را بیشتر و بیشتر به مرز #ونزوئلایی شدن نزدیک می‌کند.

🔸با تمام این اوصاف، شاید برخی بگویند که شرایط #ایران با #ونزوئلا یکی نیست، که واقعا هم نیست. اما این دلیل نمی‌شود که با این روند فزاینده‌ی #تحریم‌ها، این فروپاشی اقتصادی، این استیصال دولت آقای #روحانی در اداره‌ی مملکت، این فراگیری بیماری خانمان‌سوز #کرونا، این مخالفت با پیوستن به کنوانسیون‌هایی چون Fatf، این سقوط آزاد ارزش پول ملی و ... فکر کنیم که از خطر بزرگ ونزوئلایی شدن در امان هستیم. به ویژه اگر #دونالد_ترامپ زخمی و ناکام در برقراری ارتباط با ایران، دوباره بر کرسی ریاست‌جمهوری آمریکا بنشیند. آن‌ها هم که برای مثال و به اشتباه فکر می‌کنند با رشد قیمت #دلار و ارزهای خارجی در دوره‌ی تحریم و ترک صادرات و واردات، برخی سهم‌های بزرگ و صادرات‌محورِ #بورس رونق می‌گیرد، یا #شیاد هستند و یا #خوش‌خیال.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍ همان‌طور که دیشب و در یادداشت فوق (👆) هم عرض کردیم، هر نوع پیش‌بینی دقیقی برای بازار سیاست‌زده‌ی امروز ناممکن بود. بازاری که #تندروهای خودخواه و بی‌فکر با اهرم‌هایی که در دست دارند، از همان دقایق پیش‌گشایش آن سعی در اخلال داشتند و با چیدن #اردرهای_ترس روندی سراسر منفی را برای آن رقم زدند. در ادامه اما، همین #حقوقی‌‌های حکومتی خرابکار نبودند که عرضه کردند. بلکه این حقیقی‌های ترسو، طماع و فرصت‌طلب بودند که به جو منفی بازار دامن زدند و حتی در بهترین و ارزنده‌ترین سهم‌ها، بدترین عملکرد را از خود نشان دادند. به عبارتی حقوقی‌‌های حکومتی خرابکار امروز توانستند بدون آنکه از سهام خود مایه‌ی چندانی بگذارند، حقیقی‌ها را وادار به فروش کنند. این را میزان عرضه‌ها و خریدهای حقوقی به #تفکر_جانبی می‌گوید. اصلا چه بسا خیلی از خریداران حقوقی امروز که باز مثل دیروز بیش از ۳,۵۰۰ میلیارد تومان سهم در کف قیمت خریدند، همان فروشندگان حقوقی بوده باشند که در مجموع تنها ۸۲۱ میلیارد تومان سهم فروختند. واقعیت این است که بازار امروز نکته‌ی مثبتی برای بازگو کردن نداشت و تنها یک بازی سیاسی بود که به سهام‌داران تحمیل شد تا مثلا مواضع دیروز #رئیس‌جمهور کشورمان را به چالش بکشد. این بازی را در تحرکات مشکوک و ساختگی بازار #طلا و سکه نیز می‌توان دید. بازاری که به زودی دولت با ذخایر فراوان طلایی که در اختیار دارد و این اواخر نیز از #ونزوئلا خریده است آن را به شدت سرکوب خواهد کرد. وضع #دلار هم که با قطعی شدن انتخاب #جو_بایدن مشخص است و به زودی روند کاهشی آن شدت می‌گیرد. ما همچنان معتقدیم که بازار سهام در ماه‌های پیش رو، سیر صعودی خود را دارد و ناگزیر از یک بازگشت شارپ است. این را بیش از ده، پانزده هزار میلیارد تومان خرید سهام‌داران حقوقی در روزهای اخیر به ما می‌گوید. سهام‌داران خرد هم فقط باید از شایعات دوری کنند. فراموش نکنید که تندروها به اذعان خودشان #ارتش_سایبری دارند و در این مسیر گاه اشتباهات فاحشی هم مرتکب می‌شوند. مثلا عکس بی‌حجاب یک دختر را به جای عکس پروفایل خود انتخاب می‌کنند و بعد یادشان می‌رود که اسم ابوالفضل، مصطفی، حسین و ... را از زیر آن حذف کنند!! زیاد داشته‌ایم و دیده‌ایم از این شاهکارها!

@tafakorjanbi1398

✍ همان‌طور که دیشب و در یادداشت فوق (👆) نیز پیش‌بینی کردیم، بازار امروز بازاری صعودی با رشد دسته‌جمعی بسیاری از نمادهای کوچک بود و از نمادهای بزرگ نیز برخی در حال رشد بودند که به دلایلی غیرمنطقی و بیشتر به خاطر دستکاری‌های حقوقی و به ویژه حقوقی‌‌های آتش به اختیار حکومتی و تحت‌الامر تندروهای مجلس، در نهایت معاملات را در سطوحی منفی به پایان بردند. در معاملات امروز (۱ دی‌ماه)، #شاخص_کل در نهایت با افت نه چندان زیاد ۲,۶۸۵ واحدی در مرز ۱,۴۳۶,۴۳۸ واحد متوقف شد. #شاخص_هم‌‌وزن که بیانگر رشد کل سهم‌های بازار و به ویژه سهم‌های کوچک و غیرشاخص‌ساز است با رشد ۴,۶۲۳ واحدی به مرز ۴۵۲,۴۶۲ واحد رسید و #شاخص_فرابورس نیز با رشد ۲۵۵ واحدی، سرانجام در مرز ۱۹,۹۴۴ واحد به کار خود پایان داد. در معاملات امروز همچنین ۳۷۷ سهم کار خود را در محدوده‌ی مثبت تابلو به پایان رساندند و در نقطه‌ی پایانی بازار نیز ۲۸۰ سهم صف خریدی به ارزش ۳,۰۹۶ میلیارد تومان داشتند و ۸۱ سهم صف فروشی به ارزش ۱,۴۲۷ میلیارد تومان. شاخص قدرت خریداران حقیقی نیز در پایان معاملات امروز همچنان بالا بود و عدد ۱,۷۷ را نشان می‌داد. ارزش معاملات خرد امروز هم ۱۴,۵۴۷ میلیارد تومان بود که در نهایت به برآیند ۶۶ میلیارد تومانی ورود پول سهام‌داران حقیقی انجامید. خلاصه بازار امروز نشان داد که همچنان بر مدار صعود است و اگر تندروهای مجلس دست از سر مردم، دولت و بازار بردارند و از در خرابکاری درنیایند و رای عوام ظاهربین و فرصت‌طلب را نزنند، بورس تهران از همین نقطه آماده‌ی اوج‌گیری به سمت مقاصد بالاست. ولی خب چه کنیم که این بازی‌های سیاسی و این شوهای توخالی تندروها تمامی ندارد و کسی هم نیست که آن‌ها را سر جای خودشان بنشاند. آخر چرا در جایی که کشورهایی چون #ونزوئلا هم با آن وضع اسف‌بار اقتصادی توانسته‌اند واکسن #کرونا سفارش بدهند، ما باید هر روز جان بر کف بگیریم و درگیر این بازی‌های احمقانه‌ی سیاسی بشویم؟ رئیس‌جمهور منتخب مملکت هم که این وسط تنها مانده و باید یک‌تنه با هزار نهاد حکومتی غیرپاسخگو به خاطر حقوق این ملت بجنگد.

@tafakorjanbi1398

✍ برای اینکه بدانیم #ونزوئلایی شدن یعنی چه و چطور سیاست‌های بانک مرکزی در دوران ریاست #عبدالناصر_همتی، جلوی این بحران بزرگ را گرفت، از شما دعوت می‌کنیم که یادداشت اختصاصی #تفکر_جانبی در این مورد را که پیش‌تر در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ منتشر شده بود، یک بار دیگر در لینک زیر مطالعه بفرمایید. 🙏

https://t.me/tafakorjanbi1398/3231

@tafakorjanbi1398

✍️ القصه؛ ونزوئلا، اَبَرتورم، نفت و بازار رأی در برابر گرسنگی!

📍دکتر #محمد_طبیبیان، اقتصاددان

🔴 اگر بخواهیم فهرست شوربخت‌ترین مردم جهان در سال‌های اخیر را تعیین کنیم، شاید مردم #ونزوئلا جائی در صدر فهرست باشند. این کشور بزرگترین معادن نفت جهان را در اختیار دارد، اما مردم آن از فقیر‌ترین و درمانده‌ترین مردم جهان هستند. اکثراً به کشور‌های اطراف متواری شده و در فقر و بی‌نوایی زندگی می‌کنند.

🔴 ونزوئلا اخیراً از تورم حدود دوهزار و هفتصد درصد برخوردار است. نرخ تورم در سال ۲۰۱۳ زیر شصت درصد بود. طی دو سال به دویست درصد رسید و همچنان شتابان از مرز دو هزار درصد در سال فراتر می‌رود.

🔴 این کشور نفت‌خیز یک شریک تجاری بزرگ دارد، یعنی حکومتگران یک شریک دارند، و آن هم #روسیه است. شرکت نفت روسی رُزنِفت کنترل تولید نفت ونزوئلا و صادرات آن را به دست داشت. این کنترل را نیز از طریق تامین وام‌های کلان به دولت ونزوئلا کسب کرده بود.

🔴 می‌توان تصور کرد که پول بی‌ارزش ونزوئلا که با سرعت نجومی بی‌ارزش‌تر می‌شود، نمی‌تواند کفاف هزینه ژنرال‌ها و مقامات را بدهد. رُزنِفت به کمک آمده و در خبر‌ها بود که حقوق زیر‌میزی این بزرگان را با یورو و دلار تامین می‌کند، از روی رفاقت! برخی اقلام معیشتی را هم برای سایرین. سال گذشته که تحریم‌های آمریکا شدید‌تر شد، برای ایجاد اطمینان قلبی، رزنفت تمام دارایی‌های خود در ونزوئلا را به یک شرکت گمنام روسی دیگر فروخت که صد‌درصد متعلق به دولت روسیه است. بدین‌ترتیب رسماً دولت روسیه صاحب‌اختیار منابع نفتی ونزوئلا شده است.

🔴 در مقابل، خدمات امنیتی نا‌قابل دوستانه‌ای هم ارائه می‌کند. در سال ۲۰۲۰ که برخی ژنرال‌ها اقدام به کودتا بر علیه رئیس‌جمهور مادورا کردند، دولت روسیه یک جمبوجت کماندو ارسال و ژنرال‌های کودتاچی را بر سر جایشان نشاند و رفیق مادورا، رئیس‌جمهور فاجعه‌زا، علی الحساب از مقام خود خیالش راحت است.

🔴 البته مادورا با انتخابات در سال ۲۰۱۸ برای شش سال دوم انتخاب شد. رقیب اصلی در زندان بود و البته کسی مجبور نبود به مادورا رای بدهد. اما هر کس رای می‌داد به طور خود کار در کارت ملی او یک ‘بسته حمایتی’ ثبت می‌شد که می‌توانست با ارائه آن کارت، سبد را از فروشگاه‌های دولتی دریافت کند و در صورت لزوم در بازار آزاد به چند برابر قیمت رسمی بفروشد.

🔴 این کارت ملی به نام کارت ‘سرزمینِ خانه’ در واقع یک ابزار کنترل اجتماعی است، که در سال ۲۰۱۶ معرفی شد، هم اطلاعات شخصی را در بر دارد و هم مثل یک کارت بانکی سهمیه کوپنی کالا‌های معیشتی به آن واریز می‌شود. از این کارت در انتخابات محلی و انتخاب رئیس‌جمهور بهره‌برداری شده است. رای بده سهمیه الکترونیکی غذا دریافت کن! مردم به این کارت و انتخابات می‌گویند ‘بازار رأی در برابر گرسنگی’.

🔸دوستان مطلب بالا را به یاد داشته باشید، تجربه دیگران بسیار با‌ارزش است!

@tafakorjanbi1398

✍️ حمیدرضا شکوهی:

«قیمت #گاز رکورد زده. #نفت گران شده و باز هم گران می‌شود. از این بازار پررونق، دو کشور با غنی‌ترین ذخایر نفت و گاز جهان هیچ بهره‌ای ندارند: #ایران و #ونزوئلا ؛ هر دو اسیر #تحریم و #سوءمدیریت! اما طنز ماجرا اینجاست که همین دو کشور می‌خواهند با هم قرارداد راهبردی ۲۰ ساله امضا کنند!»

🔸پ.ن: زیاد سخت نگیرید. #پت و #مت هم از این کارها زیاد می‌کردند!!

@tafakorjanbi1398