زوربا
3.49K subscribers
7.08K photos
856 videos
15 files
2.59K links
Download Telegram
#حقیقت اقتصاد و #واقعیت بورس!

💢 «ما تو را جز به عنوان بشارت‌دهنده و بیم‌دهنده نفرستادیم.»/ سوره #فرقان، آیه‌ی ۵۶

🌀 واقعیت این است که تا چند ماه پیش، فعالیت در فضای #بورس_تهران، با تمام فراز و فرودهایی که داشت، فعالیتی ارزنده بود و می‌توانست سراسر به سود یک فعال بورسی تمام شود. این فضا تا وقتی ادامه داشت، که اقتصاد کشور هنوز در برابر تبعات تحریم و تورم کمر خم نکرده بود و بورس نیز دو #ریسک بزرگ سیستماتیک، یعنی #کمبود_ارز و شیوع ویروس #کرونا را در مقابل خود نداشت.

🌀 با شکل‌گیری این دو #بحران، برنامه‌ی حاکمیت نیز برای ورود به #بورس تغییر کرد و با طرح مسایلی چون آزادسازی #سهام_عدالت، بار عامی داد و بی‌مقدمه همه‌ی آحاد مردم را به فعالیت در بورس فرا خواند. از همان‌جا هم بود که کم‌کم زمزمه‌ی #حمایت دولت از بورس شکل گرفت و نخستین نشانه‌های این حمایت هم، کم کردن سود سپرده‌های بانکی و حفظ آرامش صوری در بازار ارز و طلا بود.

🌀 با صدور بی‌وقفه #کدهای_بورسی و پیوستن مردم به بازار سرمایه، پول‌های خرد و سرگردان زیادی به بورس سرازیر شد و با دخالت #دولت به سمت برخی سهم‌های بزرگ هدایت شد. در همین اثنا، سود سرشاری که در #کوتاه‌مدت و بدون دردسر نصیب یک عده شده بود، این پیام را به بیرون از بورس فرستاد، که پول درآوردن در بازار سرمایه چندان هم دشوار نیست.

🌀 از اینجا به بعد هم بود که تنور بورس هی داغ‌تر و داغ‌تر شد و مشکلات تازه‌ای مثل از کار افتادن #هسته‌ی_معاملات بورس و سامانه‌ی معاملاتی #کارگزاری‌ها بروز کرد و با دخالت #دستوری دولت (حاکمیت)، سرمایه‌ها به سمتی رفت که از پیش هدف‌گذاری شده بود. به عبارتی، رونق ظاهری بورس همانا و شکل‌گیری #انتظارات_تورمی همانا و دامن زدن دولت به همه‌ی این‌ها همانا.

🌀 کار به جایی رسید که #بورس و #تورم با هم کورس گذاشتند و هر کدام دیگری را بهانه‌ی رشد خود قلمداد کردند. آن‌قدر که سرانجام معلوم نشد #سیگنال‌های بورس موجب بالا رفتن #تورم شده یا سیگنال‌های تورمی، اسباب بالا رفتن #شاخص_بورس را فراهم کرده است.

🌀 از این نقطه به بعد هم بود، که فعالیت #بورسی ارزندگی ذاتی خود را تا حدود زیادی از دست داد و شروع به یک #دونوازی هم‌کوک با #تورم کرد. تا آنجا که ارزش آورده‌های بورسی مردم هی در برابر نرخ فزاینده‌ی تورم، تقلیل و تقلیل یافت. متاسفانه مثل هر هجمه و هیجانی، اینجا هم رفتار ناسنجیده‌ی مردم بود که بر منطق ماجرا غلبه کرد و زمینه‌ساز دخالت بیشتر دولت در بازار شد. در غیر این صورت، عرضه و تقاضای طبیعی می‌توانست بازده بورس را به روال درست خود بازگرداند.

🌀 دخالت #دولت (مجموعه‌ی حاکمیت) طبق تجربه‌ی سالیان، یک ایراد بزرگ دارد و آن اینکه متاسفانه دخالت مسئولانه‌ای نیست و مثل خیلی موارد دیگر، تعهد و التزامی به دنبال ندارد. نتیجه‌ی این دخالت آن شده که #اعتماد فعالان قدیمی بازار تا حدود زیادی از آن‌ها سلب شده و به تعطیلی مهم‌ترین رکن #بورس یعنی #تحلیل انجامیده است. در غیاب تحلیل، بورس مخاطرات خاص خودش را دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها، رواج دروغ، شایعه و صدرنشینی و قدربینی #شیادان و #دلالان است.

🌀 #تفکر_جانبی اگرچه این روزها به ظاهر خلاف جهت رود حرکت می‌کند و هی نسبت به عواقب احتمالی روند دخالت #حکومت در بازار هشدار می‌دهد، اما در اصل نسبت به آن روزی انذار می‌دهد، که دیگر هیچ تحلیلی نتواند مردم را از #صف_فروش نمادهای #زیان‌ده خارج کند و سرمایه‌های خرد مردم مجالی برای رهایی از برخی سهم‌های #حبابی مورد نظر دولت نیابند.

https://t.me/tafakorjanbi1398
در #نقد و نسیه‌ی #بورس_تهران!

یک

🔸#تفکر_جانبی در چند ماه اخیر نیز به رسالت رسانه‌ای خود عمل کرد و اسیر رفتار گله‌‌وار بازار با پیشوایی #دولت و همراهی فرصت‌طلبان نشد. از همین رو هم، همواره به معرفی سهم‌هایی پرداخت که در مقام مقایسه، در شمار سهام ارزنده‌ی بازار هستند و دست‌کم #بنیاد محکم و سودسازی بالایی دارند. نه سهم‌هایی که برای مثال فروش یک خط تلفن همراه با شماره #رند را به عنوان افشای اطلاعات گروه #الف روانه #کدال کرده‌اند!

🔸جالب اینکه بازار در ماه‌های اخیر کاملاً وارونه عمل کرد و پشت به گزارش‌های دوره‌ای و صورت‌های مالی شرکت‌ها و سود و زیان آن‌ها تصمیم گرفت و در اثر نوع جدیدی از #سفته‌بازی، بیشتر به سهم‌های #زیان‌ده روی خوش نشان داد و به شرکت‌هایی که برای پوشاندن زیان‌های فاحش خود، در عوض پرداختن به تولید، به خرید و فروش سهام پرداخته‌اند!

🔸نمونه‌اش سهم سوپرحبابی #دی (بانک دی) که متعلق به #بنیاد_شهید است و بعد از گذشت یک سال، هنوز از سازمان بورس مهلت سه‌ماهه‌ برای خروج از شمول اصل ۱۴۱ قانون تجارت (دال بر ورشکستگی) دریافت می‌کند و هیچ‌کس هم پاسخ‌گوی صدها درصد رشد حبابی قیمت آن نیست. آن‌هم البته در جایی که از چند میلیارد سهم #حقوقی دیگر چیزی در تابلوی سهم باقی نمانده است.

🔸شاید برخی تازه به بازار سرمایه پیوسته باشند و ندانند که تا چند ماه پیش برای رشد قیمت یک سهم در فضای رقابتی بورس باید صدها تحلیل و دلیل اقناعی اقامه می‌شد و بازار بر سر ارزندگی آن سهم به توافق می‌رسید. از همین رو هم بازار سهام بر مدار تحلیل‌های #بنیادی می‌گشت و سهام‌داران نیز به دنبال دلایلی برای اقناع خود و ورود به یک سهم بودند.

🔸بعد از ورود ناچار و ناگهان #دولت به بازار سهام و به تبع آن سرازیر شدن سرمایه‌های خرد مردم، نخستین رویدادی که در بازار به وقوع پیوست، تعطیلی بساط #تحلیل و تطمیع شدن بسیاری از تحلیل‌گران قدیمی بازار بود. کسانی که حاشیه را بر متن ترجیح دادند و رفته‌رفته از در انکار حقیقت درآمدند و به پیاده‌نظام دولت در این جنگ نابرابر حقیقت و واقعیت تبدیل شدند. در این مورد کافی‌ست که نشانه‌های نان به نرخ روز خوری این افراد را در نوشته‌های اخیر آن‌ها دید و دنبال کرد.

🔸اینجاست که آدم بی برو و برگرد یاد گفته‌ی #علی_طیب‌نیا استاد دانشگاه تهران و وزیر اقتصاد دولت پیشین #روحانی می‌افتد که در ماه‌های پایانی وزارتش در پاسخ به پرسش مجری تلویزیون که پرسید راه‌حل اقتصاد ایران چیست؟ گفت: «اقتصاد ایران راه‌حل علمی ندارد که من بلد باشم، راه‌حل سیاسی دارد.»

🔸صدق این گفته‌ی #طیب‌نیا را وقتی می‌فهمیم که اقتصاد بی‌سامان دور دوم ریاست‌جمهوری روحانی را می‌بینیم. بی‌خود نبود که امثال #حمید_رسایی و #مهرداد_بذرپاش (نمایندگان دلواپس مجلس نهم) با طرح پرسش‌های انحرافی سعی داشتند طیب‌نیا را از دور خدمت خارج کنند و بعد از رفتن امثال او هم دیدیم که اقتصاد کشور به چه کلاف سردرگمی تبدیل شد.

دو

🔸در هفته‌های اخیر، یکی از بحث‌های سیاسی و اقتصادی داغ کشور، طرح همکاری راهبردی ۲۵ ساله‌ی ایران و #چین بوده است. طرحی مبهم که تا همین‌جا داوری‌های مختلفی را برانگیخته و منتقدان زیادی دارد. مهم‌ترین استدلال منتقدان هم این است که چرا باید #حکومت_چین با آن همه خلف وعده در قبال ایران و با آن حجم از مبادلات اقتصادی با جهان و به ویژه #آمریکا و #اروپا، در شرایط #تحریم برای برقراری رابطه با ایران میلیاردها دلار ضرر بدهد؟

🔸طرح یادشده که طبق پیش‌برداشتِ #تفکر_جانبی در یادداشت «بورس و سند راهبردی با چین» انگار نیم‌نگاهی نیز به دارایی‌های ایران و بازار شرکت‌های ورشکسته‌ی بزرگ دولتی در بورس دارد، این روزها به دستآویز جدیدی برای تحریک مردم به سمت سهم‌های #زیان‌ده دولتی تبدیل شده است و چه بسا، در صورت نهایی شدن به لغو واگذاری صندوق‌های دارادوم و داراسوم نیز بیانجامد.

🔸از آنجایی که هنوز پاسخی منطقی و مستدل به پرسش منتقدان طرح راهبردی ایران و چین داده نشده و این طرح به مرحله‌ی امضاء و اجرا نرسیده است، هنوز نمی‌توان درباره‌ی آن داوری دقیقی داشت. اما آنچه از همین حالا مشهود می‌نماید این است که بعد از دلواپسان، دولت آقای روحانی بدجوری به این طرح دل بسته‌ است و همچنان که در مورد #برجام، می‌خواهد این بار تمام تخم‌مرغ‌هایش را در سبد رابطه با #چین قرار بدهد.

🔸با این حال هرچند به گفته‌ی صائب #طیب‌نیا، اقتصاد معاصر ایران، همچنان که همیشه، به جای راه‌حل علمی، راه‌حل سیاسی را برگزیده و هی بر پیچیدگی و وخامت اوضاع افزوده، اما نباید فراموش کرد که مناسبات سیاسی دنیای امروز نیز به شدت متن‌گریز است و فاصله‌ی بین وعده و وفای به آن‌، به عوامل زیادی از جمله ثبات شرایط و عدم وقوع #ریسک‌ها و رویدادهای جدید بستگی دارد.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ #بورس_تهران و بازی #نابازیگران!

💠 شاید به نظر کمی تندروی بیاید، اینکه بگوییم #بورس_تهران فعلا تبدیل به نوعی جنگل شده است. اما با کمی دقت می‌بینیم که همین‌طور است و چندان هم بیراه نگفته‌ایم. این را رفتار #نابازیگران (#سفته‌بازان، #خصولتی‌ها، #کارگزاری‌ها، #سازمان_بورس و این اواخر شرکت‌های زیان‌ده) به #تفکر_جانبی می‌گوید. رفتاری که از سهام‌دار خرد یک #خرس_وسط ساخته است که باید دائم به دنبال توپ (#سود_حداقلی) بدود و آخرش هم ناکام بماند.

💠 درباره‌ی تعطیلی #تحلیل در بورس و خیانت برخی #تحلیل‌گران بازار دیروز نوشتیم و امروز آثار این خیانت را همه به وضوح در بازار دیدیم. چه، معدود سهم‌های ارزنده‌ای که همچنان سرپا و سودآور هستند، اغلب گرفتار #صف_فروش و برخی سهم‌های زیان‌ده و #حبابی در #صف_خرید بودند.

💠 این وسط نگذریم از نشانی غلطی که #دولت به تازه‌واردهای بازار داده است. همان نشانی غلطی که مدعیان فرصت‌طلب #تحلیل نیز به سودای سود بادآورده‌ی این روزها هی از جیب درمی‌آورند و به مردم می‌دهند. به مردمی که تازه کد بورسی گرفته‌اند و هنوز حتی فرصت نکرده‌اند #تابلوخوانی صوری را یاد بگیرند، چه به رسد به مبانی و مبادی تحلیلی بازار. مردمی که اغلب به ناچار و صدالبته با هیجان ناشی از #تبلیغات دولت و حکومت وارد بورس شده‌اند و در شکل‌گیری این بازی خطرناک اغلب بی‌تقصیرند.

💠 رفتار #فسادآلود بسیاری از شرکت‌ها هم که بماند. چون نمی‌توانند از راه تولید و فروش یا در #بازار_اولیه (انتشار اوراق جدید) پولی به دست بیاورند، به #بازار_ثانویه (بازار خرید و فروش سهام) کوچ کرده‌اند و شده‌اند #سفته‌باز و #نوسانگیر اصلی بازار و با ادعای کاذب سرمایه‌گذاری در دیگر سهم‌ها و با کنشی #شبه‌پارتیزانی هی توی سهم‌های ارزنده وارد می‌شوند و بعد از چند روز رقم زدن #صف_خرید، صف فروش کاذب می‌سازند و از سهام‌داران خرد بی‌خبر #نوسان می‌گیرند.

💠 خلاصه خوب که دقت می‌کنیم ریشه‌ی این رفتارهای #هیجانی در غیاب #تولید بهینه و #صادرات بسیاری از شرکت‌ها و در عین صورت‌های مالی ضعیف آن‌ها، که همگی خود ریشه‌ در #تحریم دارد، نه حتما بالا و پایین شدن #دستوری دلار، که بیشتر نتیجه‌ی دخالت‌های بی‌جایی است که ارکان یادشده دارند. وگرنه کیست که نداند تنها دیروز (۳۰ تیر) ۲۰۸۸ میلیارد تومان پول جدید توسط سهام‌داران #حقیقی وارد بورس شده است.

💠 دولتی که از فرط بی‌پولی سهم‌های #زیان‌ده را با هزاران ترفند در قیمت‌های بالا به مردم قالب می‌کند. شرکت‌های #زیان‌دهی که به جای تولید و فروش، در بازار ثانویه از سهام‌داران خرد #نوسان می‌گیرند. تحلیل‌گرانی که #شرافت و #صداقت حرفه‌ای خود را به پای دولت #قربانی کرده‌اند. #کارگزاری‌هایی که به رغم درآمدهای میلیاردی و انحصاری، قدمی برای ترفیع امکانات و ابزارهای معاملاتی خود برنمی‌دارند و فقط مشغول #سرخطی زدن برای خود و نورچشمی‌ها هستند. #خصولتی‌هایی چون #بنیاد_شهید، #بنیاد_مستضعفان و ... که به هیچ‌کس پاسخگو نیستند. و سرانجام #سازمان_بورسی که اجازه‌ی قانون‌شکنی می‌دهد و چشم خود را بر همه‌ی این خطاهای آشکار می‌بندد، همه و همه عواملی هستند که بازار را دچار بدفهمی کرده‌اند.

💠 ناگفته نماند که در این بین مسئولیت #سازمان_بورس از همه بیشتر است. سازمانی که به جای حمایت از حقوق سهام‌داران، تبدیل به حیاط خلوت نابازیگران نام‌برده در بالا شده است. سازمانی که هی بر حجم #قانون‌شکنی و #بدعت‌گذاری خود می‌افزاید. نمونه‌اش خاصه‌خرجی برای سهم‌های #حبابی دولت و به تعویق انداختن مجامع سهم‌های یادشده برخلاف نص صریح #قانون_تجارت یا بازگشایی دلبخواهی نمادها #با یا #بدون محدودیت دامنه‌ی نوسان است که در این مورد اخیر نتیجه‌اش همواره تایید بی‌چون و چرای معاملات برخی نمادهای #حبابی و ابطال معاملات نمادهای ارزنده است.

💠 با این تفاصیل تکلیف چیست؟ از منظر #تفکر_جانبی و در مراجعه به سوابق بازار سهام، همچنان مهم‌ترین اصل در این بازار توجه به #بنیاد سهم‌ها و پرهیز از سهم به سهم شدن (#سهام‌بازی) است. چه، انرژی، زمان و سودی که در این رفت و بازگشت‌های بی‌خودی ناشی از غلبه ترس و هیجان از سهام‌دار خرد سلب می‌شود اصلا قابل مقایسه با سودی که از سهام‌داری #بلندمدت به دست می‌آید، نیست. می‌گویید نه، سری به سوابق خرید و فروش خود یا سهم‌های ارزنده در سایت فنآوری بورس تهران بزنید.

💠 آنچه در این بازار و در نهایت بیخ ریش صاحب خود می‌ماند، سهم‌های #زیان‌ده و بی‌بنیاد است. وگرنه سهم‌های خوب علی‌رغم صف‌های کاذب فروش، همیشه خریدار دارند و این ربطی به خواست #دولت یا بالا و پایین شدن #شاخص_کل و دلار و این حرف‌ها ندارد. برای مثال مگر می‌شود نیاز جامعه به شرکت‌های #سیمانی، #دارویی، #غذایی، #زراعی و را نادیده گرفت که سهم‌های این چند گروه بخواهند از #تورم فزاینده جا بمانند؟

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ بازندگان #رسانه‌ای بازار سهام!

⭕️ دیروز روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد با نگاهی جهت‌دار متنی منتشر کرده بود با عنوان برندگان و بازندگان تیر‌ماه بازار سهام و در آن حدود 50 سهم فوق‌العاده ارزنده و #بنیادی را نام برده بود که برخلاف سهم‌های #حبابی دولت در تیرماه بازده منفی داشته‌اند. در همین متن جانبدارانه و #پوپولیستی (عوام‌فریبانه)، که به نظر نوعی دهان‌کجی به کسانی می‌آمد که حاضر به دنباله‌روی از نقشه‌ی دولت و اذناب آن نشده بودند، اشاره‌ای نیز به چند نماد شده بود که حتی بیش از عدد #شاخص_کل رشد داشته‌اند. آن‌هم البته بدون اینکه سخنی از دلیل رشد قارچ‌گونه و #حبابی آن نمادها به میان آمده باشد.

⭕️ وقتی یک روزنامه یا #رسانه‌ی_رسمی چنین موضع کودکانه‌ای می‌گیرد و به جای گفتن #حقایق، که جزو وظایف ذاتی آن است و هرگز بر اهل فن پوشیده نیست، سعی در #جانبداری بی‌چون و چرا از یک جریان مشکوک می‌کند، باید فاتحه‌ی آن رسانه را خواند و آن را در شمار #بازندگان رسانه‌ای شرایط فعلی حاکم بر بازار خواند. بازاری دستکاری‌شده، که تمام حقایق اقتصادی را به کناری نهاده و از #بی‌‌اطلاعی مردم عادی نهایت سوء‌استفاده را کرده است. وگرنه کیست که نداند پشت این بازی بی‌آغاز و انجام، چه اهدافی در کار است؟

⭕️ پ.ن: با دقت در یادداشت‌های انتقادی #تفکر_جانبی در روزهای اخیر، مکرر نام #دولت برده شده است، که شاید #رمزگشایی از این عنوان کلی بد نباشد. راستش منظور از #دولت در این یادداشت‌ها، نه فقط دولت قانونی و منتخب، که مجموعه‌ی نهادهای #حکومتی نیز هست که در راس آن‌ها برخی نهادهای #نظامی غیرپاسخگو قرار دارند. همان‌ها که در ادبیات سیاسی امروز ایران به #دولت_پنهان مشهور شده‌اند. نهاد‌هایی #غیرمسئول که بیشترین بهره‌برداری را از شرایط موجود می‌کنند و به هیچ جا هم پاسخ‌گو نیستند. برای مثال پشت رشد اخیر سهم‌های #زیان‌ده و #سوپرحبابی خودرویی، بیشتر یکی از همین نهادهای نظامی نقش‌آفرینی می‌کرد تا دولت منتخب. اینجاست که معلوم می‌شود نان به نرخ روز خوری رسانه‌هایی رسمی چون #دنیای_اقتصاد نیز از کجا آب می‌خورد.

https://t.me/tafakorjanbi1398
به حق چیزهای ندیده و نشنیده! | دلیل اقبال رسانه‌های رسمی از حقیقت #اصلاح سهم‌های حبابی #شاخص‌ساز!

#تفکر_جانبی شاید نخستین کانالی بود که از حدود دو هفته پیش نسبت به آغاز روند #اصلاحی در سهم‌های بزرگ و #شاخص‌ساز، بعد از یک دوره رشد سریع، غیرمنطقی و نامعقول هشدار داد و تهمت‌ها و توهین‌های زیادی را هم تحمل کرد و به جان خرید.

در نقطه‌ی مقابل کانال‌های #فرصت‌طلب و ذی‌نفع، که مدیران بسیاری از آن‌ها یا جزو #سفته‌بازان قدیمی بازار هستند و یا صاحب سبدها و سرمایه‌های کلان، از در انکار موضوع درآمدند تا فرصت کافی برای خالی کردن پرتفوی سنگین خود پیدا کنند.

و حالا دو هفته بعد از هشدار مشفقانه‌ی #تفکر_جانبی به #سهام‌داران_خرد مبنی بر آغاز روند اصلاحی سهم‌های #حبابی و #سوپرحبابی و شیفت سرمایه‌های بزرگ بازار بر سهم‌های کوچک و متوسط جامانده از رشد در گروه‌های #غذایی، #زراعی، #سیمانی، #دارویی و ...، اغلب کانال‌های یادشده، نمودارهای #خاک‌خورده‌ی خود را از کشوها و کمدها بیرون آورده‌اند و با توسل به آن‌ها، #اصلاح بازار را در بوق و کرنا کرده‌اند.

در این بین، از همه جالب‌تر برخورد رسانه‌های رسمی مثل روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد با موضوع #اصلاح پیش روی بازار است. رسانه‌هایی که باید مصداق رکن چهارم دموکراسی باشند و در برابر مسایل مبتلابه بازار موضع بی‌طرفانه بگیرند. این تغییر موضع را سکوت چندین‌ماهه‌ی همین رسانه‌ها درباره‌ی سهم‌های #سوپرحبابی و #زیان‌ده خودرویی و شکستن این سکوت در دو روز اخیر به #تفکر_جانبی می‌گوید.

برای مثال همین روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد که، برخلاف مشی درست رسانه‌ای و مطبوعاتی، چندی است به #سیگنال‌فروشی روی آورده و روی سهم‌های حبابی #خودرویی، #پالایشی، #فلزی و #بانکی زوم کرده بود، در گزارش‌های اخیر خود درباره‌ی این سهام به رشد غیرمنطقی برخی نمادها (پالایشی‌ها، فلزی‌ها و بانکی‌ها) و #زیان‌دهی و عدم سودسازی نمادهای بزرگ #خودروساز روی آورده است.

اینجاست که باید مصداق آن مثل قدیمی گفت: «به حق چیزهای ندیده و نشنیده!». و از خود پرسید که چطور شده دوباره این رسانه‌ی رسمی و #رانتی و #ذی‌نفع، زبان به بیان معایب این سهم‌ها گشوده است؟ بی‌تردید این رفتار رسانه‌های رسمی می‌تواند مدلول چند چیز باشد. یکی اینکه آن‌ها هم سهام #حبابی خود را در روزهای اخیر روی سر مردم بی‌خبر خالی کرده‌اند. یکی اینکه ممکن است #ماموریت دولت عوض شده باشد و احیانا به دلایلی از واگذاری صندوق‌های قابل معامله (etf) صرف‌نظر کرده باشد. و بالاخره یکی هم اینکه آن‌ها نیز شاید به طور منطقی و یا #دستوری تصمیم گرفته‌اند گوشه‌چشمی به سهم‌های ارزنده و جامانده‌ی بازار بیندازند و #تعطیلات دوره‌ی اصلاحی سهم‌های #شاخص‌ساز خود را در آن جبهه‌ی دیگر بازار بگذرانند!

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ #پاییز پیش روی سهم #دی!

💢 سهم #دی (بانک دی)، این زمستانی‌ترین سهم بورس تهران، تا چند ماه پیش جزو سهام تاکیدی #تفکر_جانبی بود. یعنی جایی که در فاصله‌ی 300 تا 400 تومان #نوسان داشت و یکی دو ماهی درجا می‌زد. #تفکر_جانبی به دلایلی برای این سهم سودی صد دویست درصدی را پیش‌بینی کرده بود تا اینکه زد و ورق برگشت و این سهم #زیان‌ده بازار که مشمول اصل 141 #قانون_تجارت نیز هست و طبق برآوردها #افزایش_سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی هم کفاف و پوشش #زیان‌_انباشته‌ی آن را نمی‌دهد، روی دور #سفته‌بازی افتاد و چنان صعودی کرد که انگشت حیرت به دهان فعالان بورس تهران گذاشت.

💢 نکته‌ی بسیار جالب‌تر درباره‌ی سهم #دی اینکه، در مراجعه به تابلوی سهام‌داران عمده ودرصدی آن در سایت فنآوری بورس تهران، تنها 138 میلیون سهم آن در دست سهام‌داران #حقوقی است و باقی آن، یعنی 6 میلیارد و 262 میلیون سهم آن #شناور شده است، که چیزی در حدود 98 درصد می‌شود. با این اوضاعی که #دی پیش می‌رود، دست‌کم با معیارهای بورسی باید منتظر #بحران بزرگی در #نقدشوندگی آینده‌ی این سهم #سوپرحبابی بود و این نکته‌ی مهمی است که کسی به خریداران #دی نمی‌گوید.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ چرایی تاکید #سفته‌بازان بر سهم‌های #دولتی!

💢 پیرو پست پیشین #تفکر_جانبی با عنوان «به اسم عیسی و به شکم موسی» و درباره‌ی سود چند هزار میلیاردی معدودی از کدهای #حقیقی در ۱۰ روز معاملاتی گذشته، شاید یادآوری چند نکته بد نباشد. نخست اینکه ۵۴۱۷ میلیارد تومان برابر با کل سرمایه‌ی چندین و چند شرکت حاضر در #بورس_تهران است، که تنها نصیب تعداد محدود و معدودی از #سفته‌بازان و سهام‌داران عمده‌ی #حقیقی بازار شده است.

💢 نکته‌ی بعدی اینکه، این ۵۴۱۷ میلیارد تومان تقریبا برابر با #سود_خالص سالانه‌ی ۲۰۰ شرکت حاضر در #بورس_تهران به شمار می‌رود و این را صورت‌های مالی سالانه‌ی اَبَرشرکتی چون #شستا (سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی) به #تفکر_جانبی می‌گوید، که بزرگترین هلدینگ بازار سرمایه است و مالکیت ۱۸۷ شرکت بورسی را برعهده دارد. جالب اینکه #شستا در سال مالی منتهی به خردادماه ۹۹ از این همه شرکت خود حدود ۵ هزار میلیارد تومان #سود_خالص به دست آورده است.

💢 نکته‌ی بعد اینکه اگر ۵۴۱۷ میلیارد تومان را تقسیم بر دلار ۲۰ هزار تومانی بکنیم، حدود ۲۷۱ میلیون دلار می‌شود، که در برابر #کسری_بودجه‌ی_ریالی دولت اصلا عدد کم و کوچکی به حساب نمی‌آید. و در نهایت اینکه ۵۴۱۷ میلیارد تومان تقریبا سود سالانه‌ی سپرده‌ای ۴۰ هزار میلیارد تومانی با نرخ سود ۱۴ درصد است.

💢 جالب اینکه حدود ۸۰ درصد از رقم فروش ۵۴۱۷ میلیارد تومانی مربوط به سهام #حبابی، بزرگ و #شاخص‌ساز بورس تهران در ۱۰ روز اخیر بوده است و به خوبی نشان می‌دهد که چرا عده‌ای این همه دم از #حمایت دولت از #بورس می‌زنند و زیر علم سهم‌های #شاخص‌ساز موردنظر دولت سینه می‌زنند. همچنین به #نوسان بسیار بزرگی اشاره دارد که #سفته‌بازان در غیاب تحلیل و سوار بر موج تبلیغ و تزویر از سهام‌داران خرد در این مدت گرفته‌اند.

💢 پ.ن: در چند ماه اخیر، یکی از استدلال‌های کذب #سفته‌بازان و کانال‌های #ذی‌نفع در سود چندهزار میلیاردی بالا همواره این بود که سهم‌های کوچک و متوسط بازار امکان جذب #نقدینگی سرازیرشده‌ی مردم به بازار را ندارد و با این توجیه، سهام‌داران خرد و #تازه‌وارد را به دنبال خود می‌کشاندند تا هی پول روی پول خود بگذارند. در صورتی‌‌که تنها بخشی از این سود بادآورده‌ی آن‌ها می‌توانست، باعث رونق سهم‌های کوچک و متوسط #جامانده شود و تعادل را به کل بازار بازگرداند. اینجاست که معلوم می‌شود چرا آن‌ها سهام‌داران خرد را همواره تشویق به فروش سهم‌های ارزنده‌ی خود و پیوستن به سهم‌های #حبابی و #زیان‌ده می‌کردند.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ بی‌توجهی به تابلو و قدرت #فروشنده!

⭕️ توی مملکتی که از رئیس‌جمهور و رئیس مجلس گرفته تا رئیس بنیاد شهید و مدیران شرکت‌های بزرگ دولتی همه کار روتین خود را رها کرده‌اند و مشغول #سیگنال دادن و #سیگنال فروختن به مردم و هدایت نقدینگی به خزانه‌ی خالی هستند، هر چیزی توی بورس‌اش اتفاق بیفتد، عجیب و غیرمنتظره نیست.

⭕️ از آن بدتر کسانی هستند که فقط به سودای سود وارد #بورس شده‌اند و تکلیف‌شان با خودشان هم حتی روشن نیست. یک روز یک و نیم میلیارد #صف_فروش می‌چینند و فردا یک میلیارد #صف_خرید. بازی کردن با این اذهان خالی، به ویژه با تکیه بر پروپاگاندای دولتی اصلا کار دشواری نیست.

⭕️ این وسط فقط مردم نمی‌دانند از کجا می‌خورند. گرانی و کاهش قدرت خرید خود را می‌بینند و با گوشت و پوست و خون احساس می‌کنند، اما غرقِ وعده‌های ناصواب، عامل گرانی و فلاکت خود را تشخیص نمی‌دهند. مردم البته در این ماجرا خیلی مقصر نیستند. مقصر اصلی آن کسانی هستند که در میانه ایستاده‌اند و با تحریک و تهییج دیگران میلیارد میلیارد سود می‌برند.

⭕️ در حالی‌که بهترین سهم‌های بازار در یک روال #تحلیلی و بنیادی منتظر توجه بازار و گردش نقدینگی هستند، باز دولت و عوامل آشکار و پنهان او دست به کار می‌شوند و بازار را به نفع سهم‌های #زیانده و #حبابی بسیج می‌کنند و آدم‌های تازه‌کار را به فروش سهم‌های ارزنده‌ی خود وامی‌دارند تا صف‌نشین خریدِ سهمی شوند که کشف #واکسن_کرونا هم دیگر نمی‌تواند توجیهی برای بالا رفتن قیمت آن‌ باشد.

⭕️ از همه‌ی این‌ها بدتر، رفتاری است که از #تازه‌واردان بازار سر می‌زند. اینکه به پای منفی‌های تحمیل‌شده به سهم می‌ایستند و درست در نقطه‌ای که سهم می‌خواهد حرکت #صعودی خود را آغاز کند، از ترس یا طمع به فروش سهم خود می‌پردازند و باز رهسپار سهم‌های مورد‌نظر #دولت می‌شوند. آن‌هم بدون اینکه به یک نکته‌ی خیلی کوچک و بدیهی توجه کنند و آن نسبت و قدرت #فروشنده به #خریدار در این سهم‌هاست.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ راه نجات بازار: نه به #سهم‌های_دولت!

💢 متاسفانه #دولت (مجموعه‌ی حکومت) دارد بدجوری با روح و روان مردم در بازار بازی می‌کند و بیش از آنکه دنبال #امنیت بازار و بازگرداندن #اعتماد به آن باشد، تنها به سود خود می‌کوشد. درباره‌ی رفتار مزورانه‌ی #دولت در بازار و هم‌دستی او با #سوداگران و #سفته‌بازان، که بدون‌شک بسیاری از آن‌ها افراد متصل به سیستم حکومتی و از قماش #رانت‌خواران هستند، پیش‌تر سخن زیاد گفته‌ایم و نیازی به تکرار نمی‌بینیم. همچنین در مورد واژه‌ی بی‌معنی #حمایت دولت، که سوداگران به گوش مردم بخت‌برگشته و از همه جا بی‌خبر ساز می‌کنند.

💢 دیروز یکی از اهالی دانشگاه، با مفروضات علمی (قوانین ریاضی و فیزیک) نکته‌ی خوبی را در مورد رشد و بازدهی بازار عنوان کرده بود و به این پرسش پاسخ داده بود که چرا به رغم ورود #نقدینگی بالا به بازار سهام در چند ماه اخیر، این بازار مثل چند روز اخیر دچار #نوسان می‌شود و در منفی‌ها گیر می‌کند؟ و چرا پولی که باید در بازار باشد و گردش کند، آن‌طور که باید به چشم نمی‌آید و تاثیر خود را نمی‌گذارد؟

💢 این چهره‌ی آکادمیک، دلیل #تراز منفی بازار را، طبق یک قانون ساده‌ی فیزیک، همزمانی #ورود و #خروج نقدینگی برشمرده و دلیل منفی‌های بازار را به طور صریح، خارج کردن پول مردم به وسیله‌ی دولت دانسته بود. یعنی همان زمانی که مردم نقدینگی به بازار وارد می‌کنند، دولت که قصد سهام‌داری ندارد و تنها به خاطر #کسری_بودجه فقط #سهام‌فروشی می‌کند، با گرفتن #نوسان از مردم پول آن‌ها را از دور خارج می‌کند و اجازه نمی‌دهد که جذب شرکت‌ها و صرف توسعه و تولید آن‌ها شود. در یک کلام، دولت بازار سهام را به قلک هزینه‌های جاری خود مثل حقوق کارمندان و ... تبدیل کرده است.

💢 مثلا همین امروز حضور #دولت در بازار و رفتار #دستوری آن کاملا مشهود است. اینکه می‌خواهد نقدینگی را به سمت سهم‌های #زیان‌ده خود جذب کند و از آنجا یکباره بیرون بکشد. یک عده کانال و رسانه‌ی #مزدور و #مواجب‌بگیر هم در این راستا، هم‌ساز با دولت عمل می‌کنند و با تکرار دروغ‌های پیشین درباره‌ی #ارزندگی سهم‌های دولتی بر این موج سوار شده‌اند. بر فعالان بازار است که با روشنگری درباره‌ی این رفتار #غیراخلاقی دولت بی‌پول، مردم را از افتادن در این دام برحذر دارند و سرمایه‌ی آن‌ها را به سمت سهم‌های ارزنده #هدایت کنند و نگذارند سرمایه‌ای که باید صرف رونق تولید شود، سر از مخارج روزمره‌ی دولت درآورد.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ نگاهی به بازار #امروز و نقطه‌ی #پایان آن!

۱۳۹۹/۰۶‌/۰۳

🔴 بسیاری از افراد قسم‌خورده‌ی حاضر در #صف‌های_فروش، همان افرادی هستند که با تبلیغاتِ ابلهانه‌ی صدا و سیما، #سیگنال‌های بی‌پایه‌ی شیادانی چون #مهناز_صادقی و یا با حرف در و همسایه وارد بورس شده بودند تا یک‌شبه ره صد ساله بروند و پول‌دار بشوند. #دولت هم در این بین نامردی نکرد و هیکلِ گنده‌ی چند تا سهم تحت مدیریت و مالکیت خود را انداخت روی کل بازار و برای تازه‌واردها کلاس #ابهت گذاشت که سهم یعنی این و بیا و ببین! یک عده #نامرد هم که از قضا ادعای تحصیلات اقتصادی، مهارت‌های #تکنیکال، کارشناسی بورس و ... داشتند، افتادند به جان مردم و شدند مباشر #دولت و دخالت او در بازار. نتیجه هم در نهایت این شد که بازار به خاطر چند تا سهم #شاخص‌ساز بدجوری رفت توی کما و حالا، بیرون آوردنش آن‌قدر سخت شده که با هزاران میلیارد #خرید هم انگار کار راست نمی‌آید.

🔴 #تازه‌واردها این وسط تقصیری ندارند. امروز باید یقه‌ی کسانی را گرفت که بدون مسئولیت هی دم از #ارزندگی سهم‌های دولتی و #لیدری آن‌ها می‌زدند و باقی بازار را با یک ادبیات سخیف و #پوپولیستی (عوام‌فریبانه) نفی می‌کردند. آن‌ها اگر التزام و تعهدی به بورس داشتند، بازار را به خاطر مطامعِ مقطعی و شخصی خود از #تعادل و تحلیل دور نمی‌کردند و از آن یک #دومینوی احمقانه نمی‌ساختند که به خاطر چند تا سهم #زیان‌ده یا زیادی رشد‌کرده، کل سهم‌های ارزنده‌ی بازار یکجا زمین بخورد. با تمام این تفاصیل، #تفکر_جانبی همچنان معتقد است که امروز #صف‌های_فروش سهام #شاخص‌ساز، شده آخرِ وقت بازار، بالاخره جمع می‌شود. با این حال نباید از دو #خطای استراتژیک دولت یا #حقوقی‌های بزرگ در بازار امروز گذشت. یکی اینکه #بازگشت باید از سهم‌های ارزنده و #جامانده و کوچک کلید می‌خورد که چاه ویل پول نبودند و این همه #نقدینگی را بیخود نمی‌بلعیدند. دو دیگر اینکه حقوقی‌ها باید #اردرهای_خرید خود را در #پیش‌گشایش امروز روی #سقف_قیمت (مثبت ۵) می‌گذاشتند تا نوعی صداقت و آرامش را به بازار القا کند.

https://t.me/tafakorjanbi1398
📍مهم 👇

✍️ مخالفان #رونق_بورس را بشناسیم!

۱۳۹۹/۰۶/۰۷

💢 از چند روز مانده به #بازگشت بورس تهران، هجمه‌ای آشکار به بورس شکل گرفت، که نشان می‌داد عده‌ای نه خواهان این بازگشت هستند و نه از آن خوشحال می‌شوند. این هجمه را، بیش از هر کسی برخی نمایندگان #مجلس_یازدهم وارد می‌کردند و برخی رسانه‌های رسمی مانند #اقتصاد‌_آنلاین، #تسنیم و #فارس نیز حسابی بدان دامن می‌زدند. ریشه‌های این ماجرا را که هنوز و همچنان ادامه دارد و بیشتر در مخالفت با دولت #حسن_روحانی شکل گرفته است، به نظر باید در رویدادهای اوایل تیرماه جستجو کرد و ابتدا در جایی که کمیسیون اقتصادی مجلس به واگذاری سهام #ای_تی_اف دولت شبهه وارد کرد و بعد هم در آن نامه‌ی بحث‌برانگیز ۲۵ دانش‌آموخته‌ی اقتصاد.

💢 تیرماه امسال ۲۵ نفر از دانش‌آموختگان اقتصاد نامه‌ای به #رئیس‌جمهور نوشتند و نسبت به عواقب رشد بی‌سابقه‌ی #بورس و اثرات #تورمی آن هشدار دادند. نکته‌ی محوری و درستِ نامه‌ی یادشده این بود که رشد بورس نتوانسته آنچنان که باید به تشکیل سرمایه‌ی ثابت شرکت‌ها کمک معنی‌داری کند. نکته‌ی نادرست و #مغالطه‌آمیز نامه‌ی مذکور نیز این بود که در نتیجه‌ی انتظارات شکل‌گرفته در بورس و افزایش سرعت گردش پول، ادامه‌ی این روند با تخریب بیشتر #اقتصاد_کلان همراه خواهد بود و افزایش بیشتر #تورم و نرخ ارز را به دنبال خواهد داشت. نویسندگان این نامه همچنین مدعی شده بودند که با تغییر انتظارات از مجرای بورس، سایر دارایی‌ها مانند ارز و مسکن دچار تغییر قیمت شده و در نهایت جهش قیمت در این بازارها، خود را در بازار کالا و خدمات نیز نشان خواهد داد.

💢 یکی از #امضاکنندگان نامه‌ی مورد بحث، #محمد_صادق‌الحسینی از اعضای شورای سیاست‌گذاری #اقتصاد_آنلاین و از #ژن‌های_خوب بود، که مقارن با روزهای منفی بازار یادداشتی نیز منتشر کرد و در آن #مافی‌الضمیر خود را بر آفتاب انداخت. صادق‌الحسینی در این یادداشت، که روز ۱ شهریورماه در اقتصاد آنلاین منتشر شد، به جای #اصلاح بورس از واژه‌ی #سقوط استفاده کرده بود که بار معنایی بسیار منفی و تندی دارد. این دانش‌آموخته‌ی دهه‌شصتی اقتصاد در همین یادداشت، بدون اشاره به اثرات ویران‌گر #تحریم، کم کردن نرخ بهره‌ی بانکی را مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری #حباب در بازار بورس، مسکن، خودرو و ارز دانسته بود و در جایی از این یادداشتش آورده بود که «از ابتدای ۹۸ به دلیل منفی شدن زیاد نرخ بهره، همه‌ی بازارها شروع به باد شدن کردند. شاید تا اسفند ۹۸ حباب بورس و مسکن و خودرو تا حدودی هم‌اندازه بود، اما حباب بورس از اسفند به این‌طرف بزرگ‌تر از سایرین شد. بازار سهام بازاری است که حبابش کل اقتصاد را متاثر می‌کند ‏و اهمیتش از حباب سایر بازارها بیشتر است».

💢 برخلاف ادعای صادق‌الحسینی واقعیت این است که رشد تدریجی #بورس_تهران دست‌کم تا فروردین ۹۹، نه تنها تاثیر سوئی بر دیگر بازارها نگذاشته بود، بلکه با جذب منطقی #نقدینگی‌ سرگردان از قضا ضربه‌گیر #تورم در دیگر بازارها بود. تا اینکه زد و #دولت در جهت جبران #کسری_بودجه‌ برای پیوستن مردم به بازار سرمایه بارعام داد و مردم نیز به سمت بورس سرازیر شدند و با #سیگنال‌های غلطی که از سایت‌هایی چون #اقتصادآنلاین دریافت می‌کردند، بدون #تحلیل، بیشتر جذب سهم‌هایی شدند که بعضاً مثل #ایران‌خودرو و #سایپا و برخی #بانک‌ها (تجارت، صادرات، دی و ...) بسیار هم #زیان‌ده بودند. سهامی که تنها با #انتظارات_تورمی می‌توانستند رشد کنند و باید از بازارهای دیگر سیگنال #افزایش_قیمت دریافت می‌کردند. تا وقتی هم که قیمت این سهم‌ها به زور تبلیغات بالا می‌رفت، مخالفتی دیده نمی‌شد. در روزهای پیش از #اصلاح اخیر بازار اما، بودند سهام‌داران عمده‌ی #حقیقی یا #سبدگردان‌هایی که بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان پول از سهم‌های بزرگ خارج کردند، که بعید می‌دانیم امثال #صادق‌الحسینی جزوشان نبوده باشند. این واقعیت را تغییر رویکرد آن‌ها بعد از #اصلاح اخیر بورس و از آن مهم‌تر همزمان با #بازگشت دوباره‌ی بازار در روز ۴ شهریورماه به #تفکر_جانبی می‌گوید.

💢 نکته‌ی جالب‌تر در این بین که موید ادعای #تفکر_جانبی نیز هست، بخش پایانی یادداشت #صادق‌الحسینی است. آنجا که می‌گوید: «حدس من از ۶ ماه آینده کل بازارهای دارایی این است که همه بازارها تا انتهای ۹۹ دچار تخلیه حباب می‌شوند. فعلا #حباب_بورس بزرگترین حباب است، اما مسکن، خودرو و ارز هم به دلایل مختلف جانبی، اما به دلیل اصلی وجود حباب دچار کاهش قیمت تا انتهای سال خواهند شد. دوستان زیادی می‌پرسند در این شرایط چه کنیم؟ پاسخ من یک چیز است: در این فضا بخشی از پرتفوی خود در هر بازاری را حفظ کنید، اما نسبت به تبدیل بخشی به سپرده بانکی یا صندوق‌های درآمد ثابت و انواع اوراق بدون‌ریسک و بسته به ریسک‌پذیری شاید تا حدی #ارزهای_دیجیتال تا انتهای سال اقدام کنید.»

https://t.me/tafakorjanbi1398
مهم 👇

📍اختصاصی #تفکر_جانبی

✍️ چرا #ریزش عمومی قیمت‌ها در #بورس جای نگرانی ندارد؟!

🔴 ممکن است #اصلاح اخیر بورس و ریزش بیست سی درصدی قیمت‌ها به یک نگرانی بزرگ در بین سهام‌داران خرد تبدیل شده باشد. با کمی دقت، اما، متوجه می‌شویم که این موضوع، دست‌کم بعد از آن رشد چندصد درصدی برخی نمادها خیلی هم جای نگرانی ندارد. یک عبارت مشهور و رایج در بورس داریم که می‌گوید همان‌طور که بالا رفتن قیمت سهام تحت هر شرایطی به معنای #سود واقعی نیست، پائین آمدن قیمت سهام نیز در برخی برهه‌ها لزوماً به معنای #زیان واقعی نیست. شاید بپرسید که چطور چنین چیزی ممکن است؟

🔴 یک قانون جاری و ساری، اما نانوشته در اقتصاد وجود دارد که #تفکر_جانبی اسم آن را به تبعیت از روان‌شناسی رنگ، قانون #پس‌دید می‌گذارد. پس‌دید در واقع وقتی اتفاق می‌افتد که مدتی در یک سطح رنگی خیره شویم و بعد ناگهان چشم به یک سطح دیگر بدوزیم. در این حالت رنگ قبلی را ناخواسته در سطح جدید می‌بینیم و حس می‌کنیم. در اقتصاد هم همین قاعده‌ی #انعکاسی کاملا حکمفرماست. یعنی ما بازتاب یک واقعیت اقتصادی را، متاثر از واقعیت‌های کلان اقتصادی در واقعیت‌های دیگر به خوبی می‌بینیم و احساس می‌کنیم. برای مثال گرانی یا #تورم چیزی نیست که تنها یک نقطه از اقتصاد و برای مثال بورس را هدف بگیرد و بلافاصله به کل اقتصاد تعمیم و تسری می‌یابد و در همه چیز، از جمله تولیدات، کالاها و خدمات انعکاس پیدا می‌کند.

🔴 بازمی‌گردیم به #بورس. با سرمایه‌گذاری در بورس، ما #نقدینگی خود را تبدیل به یک دارایی ارزنده و ثابت می‌کنیم و مالک بخشی از ارزش‌ مادی یک شرکت می‌شویم. ارزش دارایی ما در بورس تابع و تالی #تورم یا روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمت‌ها است، که خود را در #شاخص_قیمت مصرف‌کننده و تولید‌کننده نشان می‌دهد. در واقع ما به بورس پناه آورده‌ایم تا در وهله‌ی نخست دارایی ما را از تهدیدهای تورمی حفظ کند. به طور کلی #تورم وقتی ایجاد می‌شود که درصد پول پشتوانه‌دار نسبت به پول بی‌پشتوانه کاهش یابد. یعنی پولی باشد و پشتوانه‌ای نداشته باشد. یا به عبارت باز هم ساده‌تر، پول باشد و چیزی نباشد که بتوان با آن خرید.

🔴 از این منظر، با بالا رفتن #نرخ_تورم، خودبه‌خود #ارزش_پول کاغذی کاهش پیدا می‌کند، اما ارزش دارایی‌های بورسی، به دلیل پشتوانه داشتن نه تنها کاهش نمی‌یابد، بلکه متناسب با تورم افزایش می‌یابد. حالا فکر کنید با پایین آمدن قیمت متغیرهای تاثیرگذاری چون #دلار و بالا رفتن ارزش پول ملی، تورم کاهش پیدا کند. اینجا چه اتفاقی می‌افتد؟ به طبع ارزش اسمی (ریالی) دارایی ما نیز در بورس کاهش می‌یابد. اما آیا این کاهش ارزش اسمی به مثابه‌ی کاهش #قدرت خرید ما و ارزش واقعی دارایی ما هم هست؟ پاسخ منفی است. چه، #پول از چرخه‌ی #اقتصاد هرگز خارج نمی‌شود و تنها وسیله‌ای است که برای تبادل خواسته‌ها، خدمات، کالاها و نیازهای دیگر از آن استفاده می‌کنیم. تنها پولی که اینجا در معرض خطر است، همان پول بلااستفاده و بی‌پشتوانه است.

🔴 به عبارت دیگر، اگر ارزش پول ما کاهش یا افزایش یابد، ارزش دارایی‌های بورسی ما نیز هم‌چند و هم‌بالای آن تغییر پیدا می‌کند. اما و اگر دارایی ما صِرف پول باشد، بی‌تردید دیگر #تضمینی برای حفظ ارزش آن در برابر #تورم یا سایر تغییرات و تکانه‌های تأثیرگذار اقتصادی وجود نخواهد داشت. فقط یک نکته‌ی مهمی که اینجا باید در مقام مقایسه به آن خیلی توجه داشت، انتخاب درست و دقیق شرکتی است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنیم. سهام شرکتی که دارای #بنیاد قوی، #ارزش_ذاتی بالا و سودآوری قابل‌توجه باشد، خیلی بیشتر به #سرمایه‌گذاری یا پول ما وزن و اعتبار می‌بخشد و خیلی بهتر از سهام شرکت‌های غیرارزنده و #زیان‌ده از نقدینگی ما در برابر #نوسان قیمت‌ها و بالا و پایین شدن نرخ #تورم محافظت خواهد کرد. به عبارتی افتِ قیمت سهام ارزنده در ریزش عمومی بورس، مثل همین #اصلاح اخیر بورس تهران، کمتر جای نگرانی دارد تا افتِ قیمت سهامی که تحت هر شرایطی ارزنده نیستند و ممکن است در شرایط عادی نیز روند نزولی به خود بگیرند.

🔴 پ.ن: از همراهان گرامی تقاضا می‌شود که #تفکر_جانبی را در نشر این حقایق روشنگرانه، که به سود کل #بازار_سرمایه است، یاری فرمایند تا بتوانیم جلوی #هیجان بیشتر را در بازار سرمایه بگیریم و از نگرانی #سهام‌داران_خرد بکاهیم.

https://t.me/tafakorjanbi1398
📍اختصاصی #تفکر_جانبی

✍️ #دعوای ۸ میلیارد دلاری و #سکوت ۸۰۰ میلیارد دلاری!

💢 برخلاف آن چیزی که امضاکنندگان نامه‌ی ۲۵ نفر ادعا می‌کنند، #بورس_تهران که سال‌ها به دلیل امتناع دولت‌ها از واگذاری سهام شرکت‌ها، بالا بودن نرخ بهره‌ی بانکی و نبودن قوانین پیش‌گیرانه‌ی #پول‌شویی به حال خود رها شده بود، در این یکی دو سال رونق خود نه آنچنان خالق پول بوده و نه آنچنان سرعت گردش #نقدینگی را بالا برده است.

💢 این پولی که حالا به #بورس_تهران هجوم آورده، تتمه‌ی همان ۸۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی است که در دوره‌ی ریاست‌جمهوری #محمود_احمدی‌نژاد وارد کشور شد و نه تنها جذب تولید و ایجاد اشتغال و سازندگی نشد، که سرنوشت آن به کلی مبهم ماند. پول بزرگی که با تمام لفت و لیس‌ها، #اختلاس‌ها و سوداگری‌های سیاسی، دست‌کم ۴۰۰ میلیارد دلار آن هنوز در دست این و آن پراکنده است و با تمام پرونده‌هایی که #قوه‌ی_قضائیه به آن‌ها رسیدگی کرده، حتی تکلیف یک‌چهارصدم آن روشن نشده است.

💢 برای اینکه بفهمیم پول یادشده چقدر بزرگ بوده و چطور همه‌ی ما الان دنبال #نخود_سیاه هستیم، کافی است که آن را با بودجه‌ی ریالی سال ۱۳۹۹ کشور بسنجیم. کل بودجه‌ی امسال #دولت ۱۹۸۸ هزار میلیارد تومان است، که اگر آن را بر دلار ۲۲۰۰۰ تومان تقسیم کنیم، چیزی در حدود ۹۰ میلیارد دلار می‌شود.

💢 طبق ادعای امضاکنندگان نامه‌ی یادشده، #ارزش_دلاری کل بورس تهران در نقطه‌ی اوج آن، یعنی در شاخص ۲ میلیون و ۷۰ هزار واحدی، ۴۵۰ میلیارد دلار بوده است که تا این لحظه با افت ۴۹۷۹۹۴ واحدی، حدود ۲۴,۵ درصد از نقطه‌ی اوج پایین‌تر نشسته است و به ۳۴۲ میلیارد دلار رسیده است. این یعنی کل بورس ایران با این همه شرکت و صنعت، با احتساب قیمت روز دلار ۳۴۲ میلیارد دلار ارزش دارد.

💢 با حساب و کتاب سردستی بالا، بودجه‌ی کل کشور امسال برابر با حدود یک‌نهم درآمد نفتی افسانه‌ای دوره‌ی #احمدی‌نژاد است و نزدیک به یک‌چهارم ارزش دلاری کل #بورس_تهران به دقیقه‌ی اکنون. در این بین، اما کل آورده‌ی نقدی سهام‌داران #حقیقی در چند ماه اخیر به بورس، که باعث وحشت امضاکنندگان آن نامه‌ی کذایی شده، چیزی در حدود ۸ میلیارد دلار بوده است، که در مقایسه با ارقام فوق خیلی هم محلی از اعراب نیست.

💢 در اینکه رقم ۸ میلیارد دلار فوق جذب #تولید نشده، در اینکه رقم مذکور بیشتر به جیب #خصولتی‌ها و #سفته‌بازان سرازیر شده، در اینکه رقم یادشده به #بازار_اولیه راه نیافته و صرف خرید و فروش سهام در #بازار_ثانویه شده، در اینکه می‌شد بازار را بهتر اداره کرد و با #عرضه‌های_اولیه و واگذاری سهام دولتی به مردم قدم‌های بهتری برداشت، و بالاخره در اینکه برخی سهم‌های #زیان‌ده با دخالت نهادهای بازار به چندین و چند برابر قیمت واقعی خود معامله شدند، شکی نیست. ولی این همه هیاهو هم برای آن ۸ میلیارد دلار در برابر آن ۸۰۰ میلیارد دلار هم دسیسه‌ای بیش نیست.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ #بورس_تهران؛ تحلیل گذشته و طراحی آینده!

۱۳۹۹/۰۶/۲۱

💠 وقتی در ماه‌های آغازین امسال، #بورس_تهران در برخی نمادهای بزرگ، #شاخص‌ساز و بعضاً #زیان‌ده رشد بی‌منطق و پرشتابی داشت و قدم‌های بزرگی برمی‌داشت، بزرگ‌ترین نگرانی #تفکر_جانبی این بود که چنین ماجرای بی‌آغازی در نهایت به کجا خواهد انجامید و این رشد نامعقول، در صورت تداوم چه تبعاتی خواهد داشت؟ راستش حتی تصور ادامه‌ی آن روند هم بسیار وحشتناک بود و وحشتناک می‌نمود.

💠 خوشبختانه، اما، خیلی زودتر از آنکه این رشد طوفانی به فاجعه‌ای اقتصادی و #امنیتی بینجامد، هرچند به شکل #دستوری، در جایی متوقف شد و به گونه‌ای راه #تعادل را در پیش گرفت. این تعادل‌یابی البته به قیمت از دست رفتن #اعتماد بسیاری از اهالی تازه‌وارد #بازار_سرمایه تمام شد و از آن بدتر، دودش هم بیشتر به چشم کسانی رفت که با تبلیغات دروغین اغوا نشده بودند و از ابتدا با منطق و مفروضات دقیق #بنیادی به خرید سهام #ارزنده پرداخته بودند.

💠 با تمام این تفاصیل، اما، #ریزش اخیر #بورس_تهران که به نظر به ایستگاه‌ آخر خود رسیده است، #برکاتی هم داشت و #پیام‌های صریحی را هرچند با لحنی گزنده به #سهام‌داران_خرد و اغلب #تازه‌وارد داد. مهم‌ترین این پیام‌ها را شاید بتوان غلبه‌ی #عقلانیت بر #احساسات و آگاهی بر #انفعال در پرسودترین و #پرریسک‌ترین بازار مالی کشور دانست.

💠 در خلال همین #ریزش اخیر هم بود که #دولت یک گام به جلو برداشت و به صراحت پیام داد که #حمایتش از بازار به معنای #تعمیق بازار است و نه #تضمین سود و زیان سهام‌داران (برای مثال حرف‌های دیروز #وزیر_اقتصاد). بنابراین هر کسی می‌خواهد در این بازار بماند، هم باید #ریسک‌پذیر باشد و هم باید حساب چنین زیان‌هایی را هم با خود بکند.

💠 اینجاست که می‌توان به شکل‌گیری بازاری #منطقی و دور از #هیجان امیدوار بود که کنش‌گران آن، به #سهام‌داری بیشتر از #سهام‌بازی اهمیت می‌دهند و فریب هر کس و ناکسی را نمی‌خورند. به ویژه فریب شیادان و #سبدگردانانی که با #مباهله‌گری (رجزخوانی) و دمیدن در کوره‌ی #انتظارات_تورمی (قیمت دلار، مقایسه با قیمت دیگر کالاها در بازار، مقایسه با بازارهای جهانی، و تاکید بر #ارزش_جایگزینی یک شرکت) سعی در رونق بخشیدن به سبد خود دارند و هر دروغی را با لفافه‌ای از نظرات بی‌پایه و صرفاً شخصی به خورد معامله‌گران می‌دهند.

💠 با این مقدمه‌ی نسبتاً طولانی و بر پایه‌ی آنچه که در معاملات روز چهارشنبه اتفاق افتاد و خبرهای دلگرم‌کننده‌ای که از جلسات روز پنج‌شنبه‌ی #سازمان_بورس بیرون آمد، به نظر می‌رسد، فردا #بورس_تهران با آرامش و عقلانیت نخستین گام خود را برای جبران #زیان‌های اخیر خواهد برداشت و دست‌کم در سهام ارزنده، شاهد #هیجان و تحرکات منفی سهام‌داران خرد نخواهیم بود. ان‌شاء‌الله.

⭕️ #ادوارد_دوبونو، موسس نظریۀ #تفکر_جانبی: «شما می‌توانید گذشته را تحلیل کنید، اما آینده را باید طراحی کنید!»

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ بیم بی‌بنیاد #بورس_تهران!

💢 بازار متاسفانه همچنان درگیر یک خوف و رجا یا بیم بی‌بنیاد است که به هر تکانه‌ای واکنش نشان می‌دهد. این را بیش از هر چیزی بالا و پایین شدن امروز #شاخص_‌هم‌وزن به #تفکر_جانبی می‌گوید. به قیمت‌ها که نگاه می‌کنی، جز چند سهم بزرگ و چند سهم همیشه #زیان‌ده، همه چیز مستعد یک رشد و رالی صعودی #شارپ است و به سهم‌ها که بازمی‌گردی، هنوز یک عده‌ی #قلیل به خیال خام خودشان آماده‌ی #فرار از این سهم و احتمالا پیوستن به آن سهمی هستند که فکر می‌کنند #بازدهی بهتری برایشان خواهد داشت.

💢 نه، دوستان عزیز! اشتباه نکنید. این بازی فریبنده‌ی #حقوقی‌هاست که نمی‌گذارند خیال شما آرام بگیرد، وگرنه خیلی از سهم‌ها به قول معروف آماده‌ی #پروازند. در بازار سهام، جواب #صبر بدون شک باید #سود باشد. در غیر این صورت شما صبر نکرده‌اید، تنها خود را فریفته‌اید. پس لطفا بر #ترس خود غلبه کنید و بگذارید بازار #ارزنده، بی‌منت #حقوقی‌های فرصت‌طلب رشد خود را بکند.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ بازگشت پر از بیم و امید لیدرهای #خودرویی!

🔴 سهم‌های #خودرو، #خساپا و #خگستر از سهم‌های تاکیدی #تفکر_جانبی نیستند، اما متاسفانه به خاطر شناخت #عرفی سهام‌داران تازه‌وارد از این سهم‌های #زیان‌ده، معاملات آن‌ها بر کل بازار تاثیرگذار است. امیدواریم بازگشایی آن‌ها در این لحظات، در نواحی #مثبت انجام گیرد و باعث خدشه‌دار شدن #اعتماد سهام‌داران به روند مثبت بازار امروز نشود.

@tafakorjanbi1398
📍مهم👇

✍️ بازار #ای_پی_اس‌محور!

🔴 خدا را شکر بازار دو سه روزی است که به روند #صعودی بازگشته و می‌رود که کم‌کم زیان‌های یک ماه گذشته را تا حدودی جبران کند. حتی، همان‌طور که دیشب هم نوشتیم، #منتقدان توخالی رشد بورس تهران هم (برای مثال آن ۲۵ دلاور امضاکننده‌ی آن نامه‌ی کذایی!) به شکلی #تاکتیکی قلم و زبان خود را غلاف کرده‌اند تا در این قیمت‌های #جذاب دوباره نصیبی از بازار ببرند. با تمام این تفاصیل، اما، همان‌طور که #فعالان دلسوز و بی‌طرف بازار نیز مکرر بر آن تاکید می‌کنند، یک نکته‌ی #کلیدی را نباید از یاد برد و آن اینکه دیگر این بازار، بازار ماه‌های نخست امسال نیست و فراز و نشیب‌های خود را خواهد داشت. بر همین اساس هم، هر سهمی در هر قیمتی #خریدنی نیست. فعالان بازار معتقدند که از این به بعد، باید ضمن پرهیز از سهم‌های #زیان‌ده، تنها به سمت سهم‌هایی رفت که #ای_پی_اس فوروارد (سود آینده‌) آن‌ها بالا و قابل‌قبول است. یعنی دیگر نباید روی سهمی سرمایه‌گذاری کرد، که #سودساز نیست. هرچند بازار به ظاهر و به طور گذرا به آن اقبال نشان داده باشد.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ #بازار_دوبخشی و ارزندگی و غیرارزندگی سهام‌!

⭕️ اینکه برخی از سهم‌ها بعد از یک ماه #اصلاح بازار هنوز به #ارزندگی لازم نرسیده‌اند، هیچ ربطی به کلیت بازار ندارد. این‌ها همان معدود سهم‌هایی هستند که با تحریک و تهییج سهام‌داران تازه‌وارد، به‌ویژه در چند ماه آغازین سال جاری، بسیار بیشتر از #میانگین رشد بازار رشد کرده‌اند و به عبارتی #حبابی شده‌اند. در هر گروه هم از این سهم‌ها یافت می‌شود. سهم‌هایی که یا #ای_پی_اس (سودآوری) پایینی دارند و یا #پی_بر_ئی آن‌ها بسیار بالاتر از پی بر ئی گروه‌ یا کل بورس تهران است. تازه برخی از این سهم‌ها، نه تنها سودآوری ندارند، که علی‌رغم رشد بالا و غیرمنطقی‌شان، #زیان‌ده نیز هستند و کلی #زیان_انباشته دارند.

⭕️ در این میان، سهم‌های #خودرو، #خساپا، #دی، #ثشاهد، #وتجارت، #وشهر، #خگستر، #خزامیا، #خمحرکه، #خپارس، #ثعمرا، #وبصادر، #وپارس، #ستران، #وغدیر، #وبهمن، #سخزر، #اخابر، #وآیند، #وگردش، #وتوس، #وملی، #قچار، #وامید، #برکت، #تبرک، #وساپا، #بپاس، #سمایه، #حکشتی، #خبهمن، #ثنوسا، #سخواف، #خکمک، #لپارس، #وشمال، #خمحور، #شپنا، #شتران، #آریان، #تکشا، #تلیسه و چند سهم دیگر هر کدام حائز برخی شرایط یادشده هستند. با این حساب، همان‌طور که در یادداشت مهم «بازار ای پی اس‌محور» نیز توضیح دادیم و فعالان صادق و صائب بازار نیز بر آن تاکید دارند (برای نمونه #مهدی_ساسانی در #لایو اینستاگرامی دیشب #اقتصاد_آنلاین)، از این به بعد باید در #خرید و ورود به این سهم‌ها جانب #احتیاط را رعایت کرد و فریب شعارهای توخالی را نخورد.

⭕️ راستش نمی‌خواستیم در این یادداشت نام سهم خاصی را بیاوریم، اما ناگزیر از این کار شدیم. برخی از این سهم‌ها تنها در صورتی ارزنده می‌شوند و #ارزش_ذاتی پیدا می‌کنند که تا رسیدن به میانگین رشد بازار، #اصلاح قیمت کنند. این سهم‌ها را که کنار بگذاریم، چهارصد، پانصد سهم ارزنده در این بازار هست، که می‌توان روی #بنیاد محکم و #بازده منطقی آن‌ها حساب کرد.

https://t.me/tafakorjanbi1398
📍اختصاصی #تفکر_جانبی

بود و نبود قانون #پیش‌بینی_سود!

تا چند سال پیش، یکی از مهم‌ترین مولفه‌های بورس، پیش‌بینی #سود (زیان) هر سهم شرکت‌ها در ابتدای سال مالی و #راستی‌آزمایی تحقق آن در پایان سال مالی شرکت بود. به عبارتی شرکت‌های بورسی هرساله موظف بودند که بر اساس عملکرد گذشته‌ی خود و نیز نظر مدیران و کارشناسان شرکت، پیش از شروع سال مالی جدید، یک #پیش‌بینی از سود سهام خود به سازمان بورس ارائه کنند که مبنایی برای تصمیم‌گیری سهام‌داران و سرمایه‌گذاران جدید باشد.

این قانون در دی‌ماه سال ۱۳۹۶، به دلایلی چون #تعدیل گزارش‌های پیش‌بینی سود و به دنبال آن توقف طولانی‌مدت نمادها، گذشته‌نگر بودن گزارش‌های پیش‌بینی سود، بی‌توجهی به ریز صورت‌های مالی شرکت‌ها و غفلت از وضعیت کلی آن‌ها، و نیز امکان #دستکاری قیمت سهم در صورت‌های مالی شرکت‌ها، از #بورس_تهران کنار گذاشته شد و جای خود را به گزارش‌های #تفسیری داد.

اما چنانچه از اقتصاد بیماری چون #اقتصاد_ایران انتظار می‌رفت، گزارش‌های #تفسیری نیز نتوانست در طول این مدت شفافیت لازم را به بورس برگرداند و خالی از خلل باشد. ‌به طوری‌که شرکت‌های #زیان‌ده نیز در غیاب قانون #پیش‌بینی_سود و به رغم ارائه‌ی گزارش‌های تفسیری به سامانه‌ی #کدال، برخلاف عملکرد واقعی خود و تنها بر اساس #شایعات و اطلاعات غلط توانسته‌اند به جذب سرمایه‌های بیشتر و بیشتر بپردازند.

بعد از #ریزش اخیر بورس و رشد #حبابی بسیاری از شرکت‌های #زیان‌ده، عده‌ای از فعالان قدیمی بازار سرمایه، ضرورت توجه به EPS #فوروارد و بازگشت قانون #پیش‌بینی_سود را به نوعی متذکر شده‌اند و این قانون را در شرایط حاضر، تنها راه شفافیت عملکرد مالی شرکت‌ها و گذار از شایعات و اطلاعات افشاشده‌ی سلیقه‌ای و من‌درآوردی برشمرده‌اند. از سوی دیگر همین فعالان بر چند نکته‌ی #اصلاحی در قانون یادشده نیز تاکید دارند، که می‌تواند معایب آن قانون را به حداقل برساند.

یکی اینکه بعد از افشای #پیش‌بینی_سود و تحقق یا عدم تحقق آن، توقف و بازگشایی نماد بورسی، نه طولانی‌مدت، که در یکی دو روز معاملاتی انجام شود. دوم اینکه ناشر در صورتی مکلف به افشای #پیش‌بینی_سود باشد که امکان محاسبه با سطح اتکاپذیری مطلوب وجود داشته باشد. و سرانجام اینکه، شرایط افشای #پیش‌بینی_سود، متناسب با ساختار شرکت‌ها تعیین شود. شرایط افشا در شرکت‌های ارزشی با قابلیت پیش‌بینی بیشتر با شرایط افشا در شرکت‌های رشدی و شرکت‌هایی با تغییرپذیری بالای عملکرد، متفاوت در نظر گرفته شود (البته بماند که این مورد اخیر تنها یک راه دور زدن قانون یادشده و استثناسازی‌های رایج در بورس تهران است!).

پ.ن: صرف‌نظر از درستی یا نادرستی بازگشت به قانون #پیش‌بینی_سود (سود پیش‌بینی‌شده)، معامله‌گران حرفه‌ای، معمولاً بر اساس ترکیبی از هر دو سود #محقق‌شده و سود #پیش‌بینی‌شده تصمیم می‌گیرند و صرفاً به سودآوری گذشته‌ی سهم اتکا نمی‌کنند و به سودآوری آینده‌ی شرکت نیز اهمیت می‌دهند. چه، در بورس اعتقاد بر این است که ما آینده‌ی یک سهم را می‌خریم و نه گذشته‌ی آن را.

https://t.me/tafakorjanbi1398
✍️ #استقلال_رسانه‌ای یا خوش‌خدمتی به #حقوقی‌ها؟!

❇️ روزنامه #دنیای_اقتصاد امروز و به مناسبت انتشار پنج‌هزارمین شماره‌ی خود یک ویژه‌نامه منتشر کرده و نظر عده‌ای از صاحب‌نظران اقتصادی و رسانه‌ای را درباره‌ی ماهیت و کیفیت مطالب خود جویا شده است. در این نظرسنجی، از چهره‌های اصول‌گرا گرفته تا چهره‌های اصلاح‌طلب حضور دارند. جالب اینکه برخی از دوستان و همکاران مطبوعاتی ما هم جزو کسانی هستند که درباره‌ی دنیای اقتصاد نظر داده‌اند. اینجا کاری به نظر اهالی اقتصاد و درک و دریافت آن‌ها نداریم و تنها نکته‌ی جالب در این نظرسنجی برای ما، دیدگاه اهل رسانه درباره‌ی این روزنامه و راز ماندگاری آن در خزان مطبوعات کشور است.

❇️ جالب اینکه اغلب این دوستان، ماندگاری دنیای اقتصاد را، آن‌هم در شرایطی که نفسِ مطبوعات مستقل یا بریده و یا به شماره افتاده است، استقلال فکری و تحلیل‌های بی‌طرفانه‌ی این رسانه دانسته‌اند. اشتباه فاحشی که از دوری اهل رسانه به سازوکار روزنامه‌ی دنیای اقتصاد حکایت می‌کند. چه، دست‌کم در دو سال اخیر که #بورس_تهران به شدت رونق داشته، ما رفتار رسانه‌ای #دنیای_اقتصاد را زیر نظر داشته‌ایم و در بسیاری از موارد شاهد بوده‌ایم که این رسانه‌ی رسمی چطور بر موج اخبار بورسی سوار شده است و چطور به جانبداری از شرکت‌های بزرگ دولتی و حکومتی پرداخته است و چطور سعی کرده به سهم خود در بازی بازار سرمایه، همزمان با نقش مثبت، نقش‌های منفی نیز بازی کند.

❇️ برای مثال می‌توان به سکوت و بازارگرمی این روزنامه در روزهای رشد طوفانی سهام #شاخص‌ساز یا #زیان‌ده دولتی اشاره کرد، که فقط با #ریزش بازار این سکوت شکسته شد و سمت و سوی تحلیلی و انتقادی به خود گرفت. این رفتار #دنیای_اقتصاد جز ذی‌نفع بودن مستقیم و غیرمستقیم مدیران این روزنامه در سهام مورد اشاره هیچ معنای دیگری نمی‌تواند داشته باشد. نکته‌ی دیگری که به ماندگاری این دنیای اقتصاد در این شرایط برزخی مطبوعات کشور کمک کرده، رونق بیش از پیش بازار سهام و آگهی‌های مفت و مسلمی است که از مجامع و رویداد‌های جاری شرکت‌ها می‌گیرد. به این آگهی‌های می‌توان #رپرتاژهای غیرمستقیم و زیرپوستی از فلان و بهمان شرکت را افزود، که ما اهالی مطبوعات خوب می‌دانیم پشت آن‌ها چه درآمدهای جانانه‌ای نهفته است. آری این است راز ماندگاری روزنامه‌ی #دنیای_اقتصاد و نه آنچه اهالی رسانه از دور می‌بینند.

https://t.me/tafakorjanbi1398