✍ مخاطبان متمول وعده‌ی #گشایش_اقتصادی روحانی کیستند؟!

🔸بعد از روشن شدن موضوع وعده‌ی گشایش اقتصادی #رئیس‌جمهور دال بر عرضه‌ی اوراق سلف موازی با پشتوانه #نفت_خام (پیش‌فروش ۲۲۰ میلیون بشکه نفت در فاصله‌ی یک سال) و رمزگشایی از آن، طبق برآوردهای اولیه، درآمد دولت از این طرح در صورت تحقق آن مبلغی برابر با ۱۹۰ هزار میلیارد تومان خواهد بود. یعنی چیزی در حدود ۹ میلیارد دلار، که اصلا رقم کوچکی نیست.

🔸صرف‌نظر از موفقیت یا عدم موفقیت این طرح، که مثل موضوع گران کردن نرخ #بنزین در آبان‌ماه ۹۸، خروجی جلسه‌ی #سران_قوا بوده و نه لایحه‌ای قانونی در مجلس قانونگذاری و مثل همان مسئله‌ی گرانی بنزین موکول به پذیرش #مقام_رهبری شده است، نکته‌ی جالب در این میان از منظر #تفکر_جانبی، برآورد رسمی دولت از وجود چنین #نقدینگی بزرگی در کشور و نزد مردم برای پوشش دادن چنین طرح مالی عظیمی است.

🔸به بیان ساده‌تر، در شرایطی که بخش بزرگی از جمعیت کشور با چالش #نان_شب و سرپناهی ساده برای زندگی دست به گریبان هستند، چه کسانی می‌توانند از پس تامین چنین #نقدینگی بزرگی برآیند و به یاری #دولت_بی‌پول بشتابند؟ اینجاست که باز ناخواسته ذهن به دوره‌ی ریاست‌جمهوری #محمود_احمدی‌نژاد کشیده می‌شود و سرنوشت نامعلوم حدود ۸۰۰ میلیارد دلار #درآمد_نفتی کشور، که در نهایت مشخص نشد که در غیاب توسعه و آبادانی کشور به سفره‌ی چه کسانی نشست.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ چه کسی به دنبال #زمین_زدن بورس است؟!

💢 یک
شاید برای عده‌ای هنوز تفاوتی میان مفهوم #دولت و #حکومت نباشد. اما این دو واژه (مفهوم) دلالت بر حوزه‌های متفاوتی از قدرت دارند. #دولت به طور کلی در دانش و فلسفه‌ی سیاسی جزئی از #حکومت به شمار می‌رود و در اصل بازوی اجرایی آن به حساب می‌آید. به عبارتی معروف #حکومت مغز و #دولت بدن یک ساختار سیاسی محسوب می‌شود. از همین رو هم حکومت را یک مفهوم انتزاعی و دولت را یک واقعیت عینی می‌شمارند. در کشور ما این هر دو مفهوم به طور کامل وجود دارد. دولت آن نیروی سیاسی متغیری است که با #انتخابات بالا می‌آید و با انتخابات هم از بین می‌رود. حکومت، اما تا مدت نامعلوم تداوم دارد. در کشور ما سازمان‌ها و نهادهایی وجود دارند که خارج از سیطره‌ی دولت اداره می‌شوند و تقریبا به هیچ‌کس جز #مقام_رهبری پاسخگو نیستند. #تفکر_جانبی در انتقادات اخیر خود به #دولت، همواره این تمایز را در نظر گرفته و از دولت به عنوان قوه‌ی اجرایی مجموعه‌ی حکومت یاد کرده است.

💢 دو
اقتصاد کشور ما، اقتصادی سیاسی است و فراز و فرودهای آن را، نه دانش اقتصاد، که تصمیمات سیاسی تعیین می‌کند. به همین خاطر وقتی مجری تلویزیون از #علی_طیب‌نیا، وزیر اقتصاد #دولت_یازدهم در ماه‌های پایانی وزارتش راه‌حل اقتصادی خواست، پاسخ شنید که: «اقتصاد ایران راه‌حل علمی ندارد که من بلد باشم، راه‌حل سیاسی دارد.». همین آقای طیب‌نیا در مصاحبه‌ای دیگر با خبرنگاران اشاره به #فسادهایی چون حقوق‌های نجومی، رانت‌خواری، فامیل‌بازی، ناکارآمدی و ... در بین مدیران و شرکت‌های دولتی کرد و در پایان از نامه‌ها و تهدیدهای مکرر به #استیضاح و ... سخن گفت، که عده‌ای برای اعمال نفوذ در دستگاه تحت مدیریتش ارسال می‌کرده‌اند.

💢 سه
امروز خبرگزاری #تسنیم پاسخ #فرهاد_دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی به ادعای #دست‌کاری دولت در #بورس منتشر کرد. در این گفتگو، دژپسند، گفته بود: «این حرف، حرف درستی نیست، دولت هیچ نفعی از بورس برای خود نمی‌برد. نفع دولت در بازار بورس، ثبات بازار سرمایه، افزایش قدرت تأمین مالی برای بنگاه‌ها و افزایش محیط امن برای هدایت سپرده‌های خرد به بازار سرمایه است. دولت اصلاً نیاز به دستکاری در بازار بورس ندارد و این دست اظهارات بیشتر برای تحت تأثیر قرار دادن سرمایه‌گذاران بورس است.». دژپسند احتمالا این سخنان را در پاسخ به ادعای دو تن از نمایندگان مجلس یازدهم، یعنی #احسان_خاندوزی و #ناصر_موسوی_لارگانی ابراز کرده است که در هفته‌ی گذشته مدعی غیرعادی بودن اتفاقات اخیر بورس شده بودند. در این بین لارگانی پا را از این هم فراتر گذاشت و در توئیتی دیگر نوشت: «جریانی مشکوک دائم و خزنده به دنبال زمین زدن بورس است».

💢 چهار
#تفکر_جانبی، بی‌اغراق شاید نخستین رسانه‌ای بود که از حدود یک ماه پیش به صراحت #اصلاح بازار و این روزهای منفی آن را پیش‌بینی کرد. بخشی از این پیش‌بینی به روند #شتاب‌زده و رشد نامعقول نمادهای #شاخص‌ساز و نمادهای مربوط به #ای_تی_اف‌های دولت بازمی‌گشت و بخشی دیگر، به اخباری که از مجلس جدید به گوش می‌رسید. در واقع بازار وقتی تن به #اصلاح داد، که زمزمه‌ی مخالفت مجلس با واگذاری #ای_تی_اف‌های دولتی بلند شد. بحثی که با اصرار سخن‌گوی کمیسیون اقتصادی مجلس و انکار وزیر اقتصاد و رئیس سازمان خصوصی‌سازی ادامه یافت و چند بار تکرار شد. حالا به نظر می‌رسد مجلس و نمایندگان جوان آن، بنا به دلایلی سعی دارند توپ را یکسر به زمین دولت بیندازند و همه چیز را به ندانم‌کاری دولتِ #حسن_روحانی ربط بدهند. این را از هشتگ #دولت_بی‌تدبیر که پای توئیت‌های موسوی لارگانی آمده است، به خوبی می‌توان فهمید. با این حال کیست که نداند، #دولت برآمده از رای مردم در ایران #اختیارات محدودی دارد و #اقتصاد_سیاسی کشور ما اجازه نمی‌دهد که همه‌ی گناهان را به پای دولت بنویسیم. اگرچه، به هیچ وجه هم نمی‌توان منکر دخالت‌های چند ماه اخیر دولت در بازار سرمایه هم شد.

https://t.me/tafakorjanbi1398

✍️ نقش ۲ #دولت در اقتصاد و بورس!

🔴 #تفکر_جانبی چندی پیش در یادداشتی با عنوان «چه کسی به دنبال زمین زدن بورس است؟!» از مفهوم #دولت و تفاوت آن با #حکومت در نوشته‌های انتقادی خود #رمزگشایی و به سازمان‌ها و نهادهایی اشاره کرد که خارج از سیطره‌ی دولت اداره می‌شوند و به هیچ‌کس هم پاسخ‌گو نیستند. نهادهایی که در #بازار_سرمایه نیز مهم‌‌ترین نقش را بازی می‌کنند، اما در برابر عملکرد منفی و غیرمسئولانه‌ی خود پاسخ‌گویی ندارند. نمونه‌اش گروه #توسعه_اقتصادی_تدبیر (وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام) که متهم اصلی عرضه‌‌‌ی روزهای منفی بازار بود و طبق آمار در جایی که دیگر #حقوقی‌ها خریدار بودند، در مقام فروشنده ظاهر می‌شد. امروز، #حسین_راغفر، اقتصاددان و استاد اقتصاد #دانشگاه_الزهراء، با اشاره به اینکه در کشور ما ۲ #دولت وجود دارد، به #روشنگری در این مورد پرداخته است. در ادامه بخش‌هایی از صحبت‌های این چهره‌ی اقتصادی را با هم می‌خوانیم:

🔸در ایران ۲ دولت وجود دارد. بخش‌‌هایی که زیر نظر دولت انتخابی نیستند، در به وجود آمدن مشکلات اقتصادی نقش پررنگی دارند. به عبارتی در نظام مدیریتی ما ۲ دولت فعال هستند و کنش‌های هزینه‌ساز به مجموع هر ۲ دولت مرتبط می‌شود، اما فقط دولتی متهم می‌شود که از مردم رای گرفته و کابینه تشکیل داده است.

🔸سیاست‌هایی که در مناسبات اقتصادی دولت اعمال می‌شود، هیچ ربطی به جهت‌گیری دولت مستقر ندارد. یعنی دولت‌ها اختیار چندانی برای انتخاب سیاست‌های اقتصادی خودشان ندارند. بنابراین آن چیزی که اتفاق می‌افتد، این است که هر دولتی با رای مردم روی کار بیاید، عملا جز اینکه یک میراث کج برای دولت بعدی بگذارد، دستاورد دیگری از خودش بر جای نخواهد گذاشت.

🔸درباره بی‌‌اختیاری دولت‌ باید تاکید کنم،‌ بخش‌‌هایی که فعالیت اقتصادی دارند و زیر نظر دولت نیستند، در به وجود آمدن دشواری‌ها نقش پررنگ‌تری دارند. در واقع نهادهای مذهبی و‌ بنیادها، نهادها و بانک‌های نظامی ضمن تحرک در اقتصاد، با وجود اینکه درون دولت نیستند، نقش‌آفرینی پررنگی دارند.

🔸اصرار این نهادهای غیردولتی برای ماندن در فضای اقتصاد به این دلیل است که فعالیت بسیار پردرآمدی دارند و از پرداخت مالیات هم معاف هستند. از همه مهم‌تر اینکه در مواقع بحران و مواجه شدن با خسارت عمومی، هیچ کس از آن‌ها نمی‌خواهد که پاسخگوی شرایط باشند و این دولت مستقر در پاستور است که باید به مردم پاسخگو باشد. البته نمی‌توان از ناکارآمدی دولت‌ها هم چشم‌‌پوشی کرد و دولت مستقر هم در به وجود آمدن مانع‌های اقتصادی سهم زیادی دارند.

https://t.me/tafakorjanbi1398