چه چیزهایی مدرسه را میمیراند؟!
دکتر مریم دیبا ۱۴/۴/۹۸
مشاور خانواده و کودک
به قول ویلیام گلاسر " تا زمانی که برای اصلاح و بهبود مدارس کار زیادی انجام ندهیم رسیدن به اهدافی نظیر بررسی نقایص و کمبودهای نظام آموزشی مشکل خواهد بود." عامل اصلی برای شروع مرگ تدریجی مدارس فلسفه آموزش و پرورش فعلی ماست، فلسفه ای مبتنی بر عدم رابطه عاطفی، عدم ارتباط بین مطالب و تاکید " محدود " بر تفکر که از پس آن کودک عشق ورود به مدرسه را از دست میدهد. مرگ تدریجی مدرسه از همینجا آغاز شده است که با بی علاقه کردن کودک به درس و مشق به طرق مختلف رخ می دهد و شاید گاهی برعکس، تمام دنیای کیفی کودک را درس و مشق او تشکیل میدهد، کمال گرا می شود و او را از جهان تعطیل میکند، چرا چون مرگ مدرسه قبلا در ذهن و جان قبلیان مثل والدین و معلمان ریشه دوانده، قبلا شادابی شان را گرفته و گیج شان کرده. لذا از کودک شان همانی میخواهند که خود گرفتارش هستند. به باورم مرگ تدریجی مدرسه دست کم با شجره نامه سه نسلی همراه است که قبلا کسانی را مردانده است! نوجوانی که خوب نمیخورد، چرا؟! چون این باور را در مدرسه به او خورانده اند که اگر سیر بخوری سنگین میشوی و می خوابی و تو نباید بخوابی چون از درس و مشق عقب می افتی و بیش از دو ساعت در شبانه روز خوابیدن برای یک کنکوری یعنی گناه !!!
چنین مدرسه ای نیاز به عکس هایی دارد تا مدارکی باشد برای نسل بعدی که بر در و دیوارش بکوبد برای جلب مشتری. پس افتخار همین بود نه خود کودک. بازی، نشاط و شادابی اش را از او گرفتند و بدخلقی و ترس از حضور در جمع، تسلیم بودن همراه با فقدان روابط انسانی، عادت به احساس گناه و نابود شدن استعدادها را به او هدیه دادند. چنین کودکی
همزمان باورود به دنیای نوروتیک که هدیه مدرسه به اوست پا به جامعه میگذارد. کودکی که اعتراف میکند اگر برای موفقیت در مدرسه شانسی نداشته، پس در جامعه نیز شانسی نخواهد داشت. آیا این مرگ تدریجی مدرسه نیست؟!!!
@yahyaghaedi
#مرگ_مدرسه
#یحیی_قائدی

مرگ مدرسه

سحر سلطانی

احساس می کنم به مجلس ترحیمی دعوت شده ام و باید برای آبرو داری جلوی خانواده متوفی هم شده برای لحظاتی از خاطرات خوشی که با «مدرسه» داشتم سخن بگویم. اما چشمم می افتد به لاشه ی در گرمای هوا متعفن شده ای که با لبخند بر لب خشکیده ؛ دندانهای تیزش را در چشمانم فرو می کند. آرزو می کنم کاش یک مسواک و خمیردندان براق کننده داشتم لا اقل این دندانهای کپره بسته را میشد برق انداخت تا کمی ویترین ماجرا به سان همیشه مرتب بماند! اما نمی شود، نمی توان در رسای مدرسه ای سخن گفت که بخش مهمی از کودکی ام را دزدید و لگدمال کرد و هنوز با کودکان سرزمین ام چنین می کند.
وقتی حاضر نیستم در 37 سالگی هم وقتی برای سخنرانی یا کارگاه دعوت می شوم پا به مدرسه بگذارم یعنی زخمی کاری از دبستان و دوره راهنمایی در دهه شصت و اوایل هفتاد بر جانم نقش بسته. وقتی حتا برای یک ثانیه حاضر نیستم به آن روزهای ابری باز گردم یعنی مدرسه «متجاوزی» بود به روان کودکی ام.
1. مدرسه در ایران اولین محل برای آموزش ریاکاری بود و هست.
2. اولین جایی که یاد کودکان می داد برای بقا باید «رقابت» کنی و «بهترین» باشی. پسوند «ترین» را جوری با آب طلا بر وجود ما صرف کردند که تا چند دهه بعد آن باید کلی هزینه مشاوره و درمان بدهیم تا از تله «کمال طلبی» رها شویم.
3. مدرسه در ایران اولین مکانی بود که چهره ای قهار، جبار، مترصد و خشمگین از «خدا» برای کودکان ترسیم می کرد تا با ترس و لرز و هراس از کم شدن نمره ی انضباط صف های نماز جماعت پر و پیمان باشد و مدیر و ناظم لبخندی ظفرمندانه بزنند که توانسته اند کودکانی خداترس و مومن تربیت کنند.
4. مدرسه اولین مکانی بود که «شعار مرگ بر این و مرگ بر آن» را هر صبح بر گلوی کودکانه ما میخکوب می کرد.
5. مدرسه اولین مکانی بود که برای تخلیه انرژی های کودکانه مان با برچسب «شیطان» و «بازیگوش» طبقه بندی شدیم و انقدر از این برچسب ها هراسیدیم که هرگونه تحرک و ورزش برایمان نوعی ابتذال شد.
6. مدرسه اولین جایی بود که جاسوسی و چغلی از همسالان و تفتیش حریم خصوصی را قبح زدایی کرد.
7. مدرسه اولین جایی بود که بینش «بردگی» ، «تقلید» و « اطاعت بدون چون و چرا و پادگانی» را توجیه کرد و قداست بخشید.
8. مدرسه اولین فضایی بود که قوای زیبایی شناسی طبیعی کودکان را مذموم شمرد و با بازخواست و تعهد گیری هر گونه ذوق پروری غیر متعارف را خشکاند.
9. مدرسه اولین جایی بود که برای بروز خلاقیت متر و معیار «مصلحت» تبیین کرد.
10. مدرسه اولین جایی بود که «اخلاق» را مبتنی بر تاید بیرونی نه خودانگیختگی و وجدان درونی تباه کرد.

چرا باید برای «مرگ مدرسه» ای اینگونه عزا دار باشیم ؟ همان ها که امروز بر سر این لاشه متعفن ایستاده اند و خود را صاحب عزا قلمداد می کنند بیایند بگویند چه کردند که مدرسه به مثابه شکنجه گاه و زندان در حافظه ی چند نسل کودک ایرانی ضبط و ثبت شده؟ بیایند بگویند چگونه به طمع فرستادن کودکان به بهشت برای انها جهنمی به نام «مدرسه» ساختند.

چرا باید برای مرگ مدرسه مبهوت باشیم وقتی سمی که چندین دهه در جان زیست علمی و اخلاقی نهاد مدرسه تزریق کرده اید اثر کرده است؟

به گمانم به جای نشست و همایش راه انداختن و از «مرگ مدرسه» گفتن بهتر است صاحبان این عزای ملی قبل از مرگ خود به فکر عذرخواهی و جبران این فاجعه ای که ساختند و الان به دنبال دلایل آن می گردند باشند. انگشت اشاره تان را برای چند صباحی هم که شده از صورتها بر دارید و به سمت خود بگیرید.
مدرسه را قالبهای بسته ی ذهنی و آرمانهای مقدس شما اساتید کشت. حالا جمع شوید و حلوا و شام و خرمایش را تقسیم کنید و رتبه های علمی و کرسی های اندیشه ورزی دریافت کنید.
@yahyaghaedi
#یحیی_قائدی
#مرگ_مدرسه

پیش کافه خرد ۶
چه چیز هایی مدرسه رامی میرانند؟
مساله ای به نام پول!
یحیی قائدی.۱۲تیر ۹۸
پول مدرسه را می میراند و یا دست کم حال مرگ سانش را پایدار می کند.شگفت زده نشوید.من هم قبول دارم که پول گشاینده  همه مشکلات است!اما گاهی حل مشکل‌یکی ایجاد مشکل برای دیگری است.از این رو پول جدا جدا در مان می کند اما  روی هم  درمان نمی کند.
پول وقتی در خدمت نوازش جهالت قرار بگیرد  درد و مشکل را تعمیق می بخشد.مدارس  پول ندارند،اگر قرار باشد  مشکلات کم اهمیتی نظیر رفاه شاگرد و معلمان را حل کند! اما اگر قرار باشد پول در خدمت کنترل و عمق بخشی  ایدئولوژی   قرار گیرد  در هر سوراخ سمبه ای هم که شده باشد، پیدا می شود.
در درازنای  زمان پول جهت دار، دو گروه از آدمها و  در نتیجه  آن و دو دسته   هر چیز را  نخست پدیدار  ساخته و سپس در مقابل  هم قرار می دهد.پول جهت داری پولی است که تنها به کسانی و چیز هایی پرداخت می شود  که در راستای جهتی ویژه باشند. مراد از جهت ،سمت وسویی است که دستگاه رسمی حاکم می پسندد و آن را تشویق و ترویج می کند.از آنجا  که میل ها ،جهت ها ، فرصت ها و توانمدنیها تماما در جهت هیات گردانندگان قرار نمی گیرد،بخش بزرگی  از فرصتها  با از دست می روند و یا  مسکوت می مانند..در ابن‌صورت دست گردانندگان خالی می ماند و  پول  هم زمین مانده است. گروههایی  به سمت این  پول ها کشیده می شوند که دست کم دو ویژگی ندارند:توانمندی کمی دارند و  و حاضرند با جهت  گروه گردانندان هم جهت شوند .به تدریج افراد توانمند با‌   علاقه ها  و‌ سلیقه‌های گوناگون از گردونه اداره آموزش و پرورش  خالی می شوند .جهت گیری مصرف پول نیز  تمام متمرکز می شود بر  چیز هایی خاص.
به تدریج آنهایی  که توانمندند   برای اداره امور  زندگانی ناتوان می شوند و توانایی تولید فکر  را از دست می دهند و برخی هاشان  هم به سبب  مشقت های زندگی  به برخی ذلت ها تن می دهند و  و از هر چیزی می شوند دولتیش. شاعر دولتی،فیلسوف دولتی،سخنران دولتی،خبرنگار دولتی ...آدم دولتی
معلم و‌ شاگرد دولتی .
@yahyaghaedi
#یحیی_قائدی
#مرگ_مدرسه

پیش کافه خرد ۷
چه چیز هایی مدرسه را می میرانند؟
اگر مدرسه بخواهد هنوز بر نقش باستانیش که همان ارایه معلومات علمی است،تکیه و تاکید کند،مرده است یا بزودی خواهد مرد.زیرا فناوری بسی زیباتر و آسان تر آن را در اختیار شاگردان قرار می دهد و امکان دسترسی مداومش نیز برای شاگردان فراهم است.
یحیی قائدی.۱۳ تیر ۱۳۹۸

فناوری یکی از  تهدید های جدی مدرسه ها به سبک قدیم اند.فناوری اقتدار سنتی  سه گروه را به چالش کشیده است:معلم ها،والدین و حاکم ها.شاگردان امروز با پوزخند به این سه گروه می نگرند  سه گروهی که هنوز  پافشاری می کنند که آنها چون قدیمی ترند بیشتر می دانند و  شاگردان به همین سبب باید از آنها اطاعت کنند. تنها‌ شاگران نجیب این منبع اقتدار  از دست رفته را  فقط با نگاهی  خیره می نگرند و برای  ادب بدون واکنش از کنار آن می گذرند. شاگردانی به جز آن شورش می کنند.عصیان می کنند.جالب است که آن سه گروه دوباره به گزاره های ارزشی متوسل می شوند  و روانه حافظه کودکان می کنند و آنها دوباره عاصی تر می شوند.
اما فناوری در عین حال می تواند برده  ساز باشد.فناوری مایل نیست کسی آنرا چند و چون کند زیرا تمایل دارد تمامیت انسان آنرا مصرف کند.بقای فناوری در این  است.
فناوری در این عین  حال خویشاوند حاکمان مستبد است هردو مایلند انسانها رابرده خود سازند.
مدرسه پویا و سرزنده ،مدرسه ای  که مایل نیست مدام در حال  مرگ باشد ،فضایی برای تسلط بر  فناوری برای شاگردان تدارک می بیند. قدرت ارزیابی و داوری را می نشاند به جای مجموعه هایی از گزاره های خوب‌.
@yahyaghaedi
#یحیی_قائدی
#مرگ_مدرسه

چکیده‌ سخنرانی
چه چیز هایی  مدرسه را می میرانند؟:وضعیت ایدئولوژیک
کافه خرد.۱۷تیر۹۸
قائدی که عنوان سخنرانیش  پاسخ به این پرسش بود"چه چیز هایی مدرسه را می میرانند؟نخست اشاره کردند که مدرسه هرگز نخواهد مرد و عنوان "مرگ مدرسه"اصطلاحی است برای وارسی و نقادی وضع مدرسه. او سپس به یادداشتهایی اشاره کرد  که تا‌ قبل از این سخن رانی  درفضای مجازی منتشر کرده است و هرکدام به نحوی کژ کارکردی مدرسه را  نشان می دهند:
 مدرسه به سبب اینکه همواره به هدفی خدمت خواهد کرد نخواهد مرد حتا اگر این اهداف نا مناسب‌باشند.
 در سایر یادداشت ها‌ او به بحث شایستگی،حق تربیت، انبوه سازی و  و همسان سازی ، اثرات پر کردن حافظه،پول ،تاکید بیش از اندازه بر نقش باستانی مدرسه و در تقابل با فناوری ، آزادی و عقلانیت و نسبت این موضوعات با مرگ مدرسه  پرداخته است.
او پس از آن اشاره کرد که  اصطلاح مرگ مدرسه  بین المللی  است و کتاب ها و مقاله های فراوانی در این باره نوشته شده  است و او تاکید می کند که مرگ مدرسه بیشتر اصطلاحی برای  نقد وضعیت مدرسه و تربیت است و مرادش مرگ چون پایان نیست.وی به  چند کتاب  تحت همین عنوان از جمله  کتاب مدرسه مرده است  ایورت رایمر و  و پایان تربیت نیل پستمن  اشاره کرد.
او سپس مدعی شد که سرگرم شدن به هر کدام از مواردی که او شاره کرده است کارا  نخواهد بود   و ما را  از  درک وضعیت اصلی ناکارایی مدارس باز خواهد داشت. جالب است که این موارد را بیشتر ذینفعان مدرسه گواهی می دهند اما هنوز هم مشکل باقی است به زعم او  ما  تا وضعیتی که در آن زیست می کنیم را درک نکنیم درک جزییات ناکارایی مدرسه  سودبخش نخواهد بود و آن "وضع ایدئولوژیک" است.
او در ادامه  مراد از ایدئولوژی را بیان کرد و گفت که مرادش از ایدئولوژی دین ،مذهب، قومیت یا ملیت نیست  بلکه  حالاتی غلو شده ‌و تحریف آمیز است که می توانند بر هر کدام از این ها استوار شوند.ایدئولوژی بر تفسیر نا دقیقی از گذشته استوار است،به غایت گزینشی است  و به دیدگاه مخدوشی از تاریخ منتهی می شود، گذشته مقبول ایدئواوژی همیشه با عظمت بوده است، تربیت در این‌تفسیر و تعبیر ها نقش مهمی ایفامی کند،تفسیری از انسان مطلوب دارد و می خواهد فوری آن را به عمل درآورد ،پایبند حقیفت نیست،جنبه دستوری دارد  و می  خواهد همه امور را با دستور به پیش ببرد،به معرفت به خاطر ارزش ذاتی آن پایبند نیست.
 وضعیت ایدئولوژیک منجر به انجام اعمال قهری  و اقدام های ساده انگارانه در مدرسه می شود.
@yahyaghaedi
#یحیی_قائدی
#کافه_خرد
#مرگ_مدرسه

دکتر یحیی قائدی در نشست تخصصی نقد کتاب " مرگ مدرسه " در خانه اندیشمندان علوم انسانی
من فکر می کنم ما بازی خوردیم
ما گرفتار یک بازی هستیم و مدام دور خودمان می چرخیم می گوییم مدرسه این است آن است و چند سال درگیر چند مساله معلمان می شویم بعد یک چیزی را به نظرم ما باید فهم بکنیم.
ما در یک فضای ایدئولوژیک هستیم، باید این ایدئولوژی را فهم کنیم
امیدواری من این است که شروع کنیم به فهم این نکته که چقدر از ناکارآیی تربیت مدرسه ناشی از این فضایی است که در آن هستیم.

#یحیی_قائدی
#مرگ_مدرسه

@yahyaghaedi