Дзікая прырода побач
2.88K subscribers
2.44K photos
187 videos
2 files
1.23K links
ТАА "Дзікая прырода" 🌳🐺🐤

🌿 Навіны дзікай прыроды і птушкавання
🦡 Барсук Ясь запрашае цябе ў "Дзікі клуб"
🤲 Наш прыбытак ідзе на ахову дзікай прыроды Беларусі

Людзі - для дзікай прыроды, дзікая прырода - для людзей!
Download Telegram
💧 Поймы і азёры-старыцы - прыродная абарона ад засухі, бо яны затрымліваюць ваду.

🌱 Поймавыя балоты, расліннасць рэк і асабліва іх старыц адфільтроўваюць з рачных вод нітраты і фасфаты, якія выкарыстоўваюцца ў сельскай гаспадарцы.

🐟 Дзікія рэкі - выдатныя месцы для рыбалкі. Мелкаводдзі падчас паводкі ствараюць умовы для нерасту мноства відаў рыб. У каналізаванай рацэ такога відавога багацця рыбы, як у дзікай, не будзе.

💚 На прыгожай дзікай рацэ прыемней адпачываць, чым на рацэ-канале. Непарушаныя рэкі - надзвычай прывабныя месцы для экатурызму.

А ты любіш дзікія рэкі? Якая твая ўлюблёная? Раскажы ў каментарах!

📷 На фота – месца, дзе рака Гаўя сустракае Нёман пад Лідай. Фотаархіў ТАА "Дзікая прырода".

#дзікіярэкі #WorldWetlandsDay
Каля якой ракі табе хацелася б адпачыць - каля звілістай ці ператворанай у роўны канал? 🧘‍♀️

Дзікія свабодныя рэкі - гэта:

🌿 прыгожыя краявіды;
🦫 багатая ландшафтная і біялагічная разнастайнасць;
🎣 цудоўныя месцы для рыбалкі і адпачынку;
🌱 узбагачэнне падчас паводкі глебы для сельскай гаспадаркі.

Каналізаваныя рэкі - гэта:

💦 парушэнне гідрарэжыму;
🐾 збядненне флоры і фаўны;
збядненне глебы;
🌊 павелічэнне рызыкі навадненняў ніжэй па плыні.

📷 Фота 1 - рака Нёман, Мінская вобласць; фота 2 - каналізаванае рэчышча ракі Навуць, Гомельская вобл. Архіў ТАА "Дзікая прырода".

#дзікіярэкі
🐟 Свабодныя рэкі крытычна важныя для рыб, якія мігруюць паміж морам і прэснымі вадаёмамі. У Беларусі гэта ласосі і вугор.

💦 Плаціны змяняюць экасістэмы не толькі навокал сябе, але і ніжэй па плыні.

💭 Вада ў вадасховішчы, утвораным з дапамогай плацін, застойваецца і змяшчае мала кіслароду. Раскладанне арганікі на дне прыводзіць да выкіду ў атмасферу метану - парніковага газу, як і вадзяная пара.

💙 Акурат сёння, 14 сакавіка, адзначаецца Міжнародны дзень дзеянняў супраць плацін і ў абарону рэк, вады і жыцця.

Крыніцы: American Rivers, Dam Removal Europe.

📷 Фота: рака Гаўя, архіў ТАА "Дзікая прырода".

#InternationalDayofActionforRivers #дзікіярэкі
Ці ёсць у нас дэфіцыт водных рэсурсаў?

💧 Пакуль у цэлым вады краіне хапае: у Беларусі шмат падземных крыніц.

Але ў такіх сферах, як сельская гаспадарка, водны транспарт або малая гідраэнергетыка, дзе выкарыстоўваюцца паверхневыя воды, іх нястача ўжо адчуваецца.

🌡️ Ва ўмовах змены клімату за апошнія 20 гадоў у Беларусі аб'ём рачнога сцёку скараціўся на 21%! Прычым узімку сцёк павялічваецца праз зімовыя адлігі, а ўлетку – памяншаецца. Гэта дрэнна адбіваецца на тых экасістэмах, іх флоры і фаўне, да якіх мы прывыклі.*

🤲  Зараз асабліва важна захаваць балоты і тыя свабодныя рэкі, якія ў нас засталіся. Выпраставаныя рэкі хутчэй скідваюць надземныя і падземныя воды ў мора. А пра асушаныя балоты і гаворкі няма.

*Крыніца: Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя.

📷 На фота рака Прыпяць, аўтар – Анастасія Шабалтас.

#СусветныДзеньВодныхРэсурсаў
#WorldWaterDay #дзікіярэкі
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🤩 Толькі паглядзі, які неверагодны ландшафт! Прыгажосць, праўда?

💧 Так гэтай вясной разліліся рэкі Іслач ды Валожынка. Раней такія вялікія паводкі былі ў Беларусі рэгулярна, амаль штогод, а цяпер бываюць нячаста – раз на некалькі гадоў. Асноўная прычына – змены клімату.

Паводка – паўнацэнная частка жыцця рэк. Без вялікай вады рэкі дэградуюць. Вялікая паводка вельмі важная: рака сама сябе ачышчае ад глею ды затораў і не зарастае.

🌱 Вясновае разводдзе карыснае і для сельскай гаспадаркі, асабліва ў тых рэгіёнах, дзе глебы пясчаныя. Разлівы рэк нясуць у сабе пажыўныя рэчывы, узбагачаючы глебу і напаўняючы яе вільгаццю.

Абавязкова наведай сёлета разлівы рэк, каб налюбавацца гэтым фантастычным відовішчам! Яны будуць яшчэ доўга трымацца. 🤗❤️

А можа, ты ўжо плануеш вандроўку на рачныя разлівы?

🎥 Відэа: архіў ТАА “Дзікая прырода”.

#дзікіярэкі
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
💧 Нядаўна мы публікавалі прыгожае відэа разліву рэк Іслач і Валожынка і пісалі пра разводдзі і паводкі. Але нам указалі на памылку.

У чым жа адрозненне разводдзя і паводкі?

🔷 Разводдзе (рус. половодье) – гэта працяглае і павольнае павелічэнне воднасці ракі:

🔹 звычайна паўтараецца ў адзін сезон штогод (вясновыя разлівы рэк у Беларусі),
🔹 цягнецца некалькі тыдняў ці месяцаў,
🔹 узровень вады павышаецца з-за павольнага раставання снегу ці працяглых дажджоў,
🔹 звычайна вада выходзіць з рэчышча і затапляе прыбярэжныя тэрыторыі, але наступствы разводдзя звычайна не катастрафічныя.

🔶 Паводка – гэта хуткае і кораткачасовае падняцце ўзроўню вады:

🔸 можа быць амаль у любую пару года,
🔸 цягнецца некалькіх часоў ці дзён,
🔸 здараецца з-за моцнага дажджу ці з-за хуткага раставання снегу,
🔸 можа затапіць нізінныя землі, разбурыць дамбы і дамы, небяспечная для жыцця людзей.

#дзікіярэкі
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Глядзі – гэта вясновае разводдзе на Заходняй Бярэзіне! 😍

На гэтай прыгожай дзікай рацэ знаходзіцца тэрыторыя, важная для птушак, “Пойма Заходняй Бярэзіны”.

🐦 Ключавыя віды гэтай тэрыторыі – дубальт (дупель) і звычайны зімародак, якія ўключаны ў Чырвоную кнігу Беларусі.

Канцэнтрацыя рэдкіх відаў на канкрэтнай тэрыторыі служыць важным індыкатарам унікальнасці канкрэтнага ўчастка ракі.

А табе даводзілася бываць на Заходняй Бярэзіне?

🎥 Відэа з архіву ТАА “Дзікая прырода”.

#дзікіярэкі
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
❤️ Дзітва. Запомні гэтую назву.

Унікальны краявід! Вялізныя рачныя астравы і поймавы лес між звілістых рэчышчаў - такога ландшафту больш нідзе ў Беларусі, бадай, не ўбачыш. 😍
 
Ніжняе цячэнне Дзітвы на Лідчыне не кранула меліярацыя за савецкім часам. Усе вышнявіны Дзітвы за 50 гадоў асушаны торфазаводам “Дзітва”, торф прададзены, а карты зноў залітыя вадой. Сюды вярнуліся водныя птушкі і расліны. Але гэта ўжо не асаковыя балоты, а сажалкі.

💧 Рака на поўдзень ад шашы Гродна-Мінск пакуль захавалася ў натуральным стане. У гэтых дзікіх мясцінах шмат рыбы, ласёў і рэдкіх відаў. Тут пражывае самая рэдкая пеўчая птушка кантынентальнай Еўропы – вяртлявая чаротаўка. Знайшлі свой дом тут і зімародак, драч (коростель), шэры журавель, чапля-бугай (большая выпь), чапля-лазянік (малая выпь), арлан-белахвост і іншыя “чырванакніжныя” віды. 🐦

Мясцовыя людзі любяць сваю рэчку і балота. Але торфазаводу трэба недзе працаваць, і ён будуе планы на 40 гадоў наперад!

Чым тут не месца для заказніка? Але замест гэтага адметнае міжрэчча Дзітвы хочуць асушыць. 😢

🤲 Такое прыроднае багацце трэба не разбураць, а захоўваць!

📷 Фота: Апанас Залатоўскі.

#дзікіярэкі
💦Даліна і пойма ракі

Усе нашы рэкі знаходзяцца ў сваіх далінах. Асабліва выражаны даліны ў Нёмана і Дзвіны, дзе карэнныя берагі знаходзяцца зараз вельмі высока над узроўнем вады.

Калі паглядзець Прыпяць ці Днепр на спадарожнікавых здымках, то ў абодва бакі ад рэчышча можна ўбачыць прыгожую пойму – тэрыторыю, якую ўвесну залівае разводдзе. Яна супадае з далінай у нізінных рэках Палесся.

На карце вельмі добра можна пабачыць, што некаторыя нашы рэкі могуць разлівацца да пяці кіламетраў ушыркі.💙

Каналізаваныя, выпраставаныя, запруджаныя рэкі рэгулююцца чалавекам і разліваюцца вельмі рэдка, і фаўна з флорай вакол іх бяднейшыя.

📷Фота: Нёман, архіў ТАА “Дзікая прырода”
#WorldRiversDay #ДзікіяРэкі
📷 На здымках: участак Прыпяці без шпор на поўначы ад Тураўскага балоння ў 2012 г. і той самы ўчастак у 2020 г. Нам невядома, калі шпоры былі пабудаваны.

Старыя шпоры на рацэ Нёман у Літве: добра відаць, як звузілася рака і зарастаюць прамежкі паміж шпорамі (з Google Earth).

#дзікіярэкі #свабодныярэкі #вольныярэкі #freerivers #wildrivers #дикиереки #свободныереки
💦 У рэках, якія аднавілі натуральную плынь, паляпшаецца якасць вады і аднаўляюцца гістарычныя папуляцыі рыб, бо рыбы могуць падняцца цяпер супраць плыні. Павышаецца рэкрэацыйны патэнцыял гэтых рэк уніз па цячэнні.

📷 Фота: South Karelia Recreation Area Foundation.

#InternationalDayofActionforRivers #дзікіярэкі #свабодныярэкі #freerivers #wildrivers
💚 Гарадзенская Свіслач застанецца дзікай – дзякуючы працы нашых экспертаў!

Тэрыторыя #3 з 17

Гарадзенская Свіслач – неверагоднае месца, важнае для птушак і дзікай прыроды. Ведаеш пра яго? Сёлета тут налічылі пад 30 тысяч дзікіх гусей!

Гарадзенская Свіслач знаходзіцца ў Бераставіцкім і Гродзенскім раёнах. Зараз гэта заказнік мясцовага значэння плошчай каля 4880 га. Але ёсць шанс павысіць ахоўны статус заказніка да рэспубліканскага. 🔥

Гэтая тэрыторыя зараз унесена ў драфт Схемы рацыянальнага размяшчэння асабліва ахоўных прыродных тэрыторый рэспубліканскага значэння да 2035 году і ўзгоднена з землекарыстальнікамі і мясцовымі органамі кіравання. Схеме засталося яшчэ прайсці грамадскія абмеркаванні і зацвярджэнне Саветам Міністраў.

💧 Заказнік мае міжнародны статус Смарагдавай сеткі. Ён быў створаны для захавання ў натуральным стане водна-балотнага комплексу даліны ракі Свіслач, яе прытока – Верацейкі – і часткі рэчышчавага вадасховішча Гродзенскай ГЭС на Нёмане. Каштоўныя тут і лугі з лясамі, дзе захаваліся ўчасткі тыповых і рэдкіх біятопаў. Шмат і “чырванакніжных” відаў.

🐦 Заказнік мае яшчэ адзін міжнародны статус – Тэрыторыя, важная для птушак (ТВП). Увесну тут падчас міграцыі спыняюцца на месяц-два адпачыць дзясяткі тысяч дзікіх гусей.

👉 Гэта адна з 17 тэрыторый, у якіх з’явіўся добры шанс павысіць свой прыродаахоўны статус да 2035 года. Гэта стала магчыма дзякуючы працы нашых экспертаў і НПЦ НАН Беларусі па біярэсурсах. Аб другіх важных каштоўных тэрыторыях раскажам у наступных допісах.

🤲 Хочаш падтрымаць ахову дзікай прыроды? Далучайся да “Дзікага клуба”, кліч з сабой сяброў! Увесь прыбытак ад клуба мы накіроўваем на прыродаахоўныя мэты.

Як мы дапамагаем ахоўваць дзікую прыроду Беларусі, чытай па хэштэгу #ДзікіяЭкспедыцыі

📷 На фота: балота Грайна, архіў ТАА “Дзікая прырода”.
На малюнках: Гарадзенская Свіслач на карце Беларусі, схема будучага заказніка.

#дзікіярэкі #свабодныярэкі #freerivers #wildrivers
🐟 Па дадзеных даследавання папуляцыі мігруючых відаў прэснаводных рыб скараціліся ва ўсім свеце ў сярэднім на 81% за перыяд з 1970 па 2020 год, пры гэтым у Еўропе – на 75%.

Прычыны ад галоўнай да менш значных – плаціны і іншыя бар’еры на рэках, асушэнне водна-балотных угоддзяў для сельскай гаспадаркі, перапромысел, забруджванне рэк і вынікі кліматычных зменаў.

Але ёсць і добрыя навіны: папуляцыя кожнага трэцяга віду рыб-мігрантаў павялічылася, дзякуючы высілкам па захаванню ці аднаўленню месцаў пражывання, кантролю за рыбалоўствам, разбурэнню плацін, стварэнню рэзерватаў і прававой ахове. У Еўропе і ЗША за апошнія дзесяцігоддзі былі разбураны тысячы плацін, дамб і іншых бар’ераў.

💧 У рэках, якія аднавілі натуральную плынь, паляпшаецца якасць вады і аднаўляюцца гістарычныя папуляцыі рыб, бо рыбы могуць падняцца цяпер супраць плыні. Павышаецца рэкрэацыйны патэнцыял гэтых рэк уніз па цячэнні.

💙 Свабодныя рэкі крытычна важныя для рыб, якія мігруюць паміж морам і прэснымі вадаёмамі. У Беларусі гэта кумжа, сёмга і вугор. Еўрапейскі вугор у свеце знаходзіцца на крытычнай мяжы знікнення.

Сёння, 25 траўня, адзначаецца Сусветны дзень міграцыі рыб.

📷 На фота разбурэнне дамбы Marion Ice, ЗША, аўтар U. S. Fish and Wildlife Service - Northeast Region, CC BY 2.0, Wikimеdia Commons.

#дзікіярэкі #свабодныярэкі #freerivers #wildrivers