#دفن کردن #کتابهای #ترکی یا #کاشتن #بذر #زبان #ترکی؟!
وقتی دکتر #علی #داشقین را برای تدریس زبان ترکی در سال ۱۳۷۸ به سولدوز دعوت کردیم و زبان مادری را برای اولین بار با متد جدید و الفبای لاتین یاد گرفتیم در منزل شروع کردم به خواندن کتابهای ترکی. روزی از روزها وقتی خواندن کتابی تمام شد مادر بزرگم به یکباره این چیستان را گفت: گلیردیم کنددن، باغیردی برکدن، آغزی سوموکدن، ساققالی اتدن(خوروز). بله وقتی برادر کوچکش در آن یکسال طلایی و مقدس ترکی می خواند از او یاد گرفته و حفظ کرده بود. مادربزرگم می گفت: در روزهای نسل کشی ترکان آذربایجان از ترس جلادان شاه و خودفروختگان کتابها را به مشمبا پیچانده و در داخل تنور دفن کردیم و رویشان خاکستر ریختیم... به مادر بزرگ گفتم که آن دفینه گرانبها را شاید روزی از دل تنور دربیاوریم.... متاسفاته مادر بزرگ به رحمت خدا رفت و آن کتابها برای ابد در زیر خاک خواهد خوابید. ولی انرژی معنوی همان کتابها تا اخذ دکتری زبان ترکی با من بود. شاید هم آن کتابها را آن زمان کاشتند تا امروز ما برداشت کنیم. زمستان رفت و روسیاهی برای زغال ماند. شونیسم با وحشی گری تمام کتابهای ترکی ما را به آتش کشید در حالی که سالها به دروغ می گفتند اعراب ۱۴۰۰ سال قبل به شکل وحشیانه ای کتابهایمان (البته نداشته اشان) را آتش زد ولی خودشان در قرن بیستم مرتکب این وحشیگری شدند. خدا لعنت کند دشمنان زبان مادری را. چه زیبا گفت صمد وورغون:
یاندیریلان کیتابلار
جلاد! سنین قالاق قالاق یاندیردیغین کیتابلار
مین کمالین شهرتی دیر، مین اۆره‌گین آرزوسو
بیز کؤچوروک بو دنیادان، اونلار قالیر یادیگار
هر ورقه نقش اولونموش نئچه اینسان دویغوسو
مین کمالین شهرتی دیر، مین اۆره‌گین آرزوسو
یاندیردیغین او کیتابلار آلوولانیر، یاخشی باخ!
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
شاعرلرین نجیب روحو مزاریندان قالخاراق
آلقیش دئییر عشقی بویوک، بیر قهرمان میلته
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
جلاد! منیم دیلیمده دیر بایاتیلار، قوشمالار
دئ، اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اۆره‌گین؟
هر گرایلی پرده سینده مین آنانین قلبی وار
هر شیکستن اولادیدیر بیر مقدس دیله‌گین
دئ، اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اۆره‌گین؟
سویله، سنمی خور باخیرسان منیم شعر، دیلیمه؟
قوجا شرقین شهرتی دیر فضولینین غزلی!
جلاد! یانیب اود اولسا دا، کوله دونمز آرزولار
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
هر اورگین اؤز دونیاسی بیر سعادت آرزولار
قانلارایله یازیلمیشدیر هر آزادلیق داستانی
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
ازل باشدان دوشمنیمدیر اۆزو میردار قارانلیق
هر توپراغین اؤز عشقی وار، هر ملتین اؤز آدی
کائناتا ده ییشمه‌رم شهرتیمی بیر آنلیق
منم اودلار اولکه‌سینین گونش دونلو اولادی!
هر توپراغین اؤز عشقی وار، هر ملتین اؤز آدی
ندیر او دار آغاجلاری، دئ، کیملردی آسیلان؟
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حق سسی؟
دایان! دایان! اویاق گزیر هر اۆرکده بیر اصلان
بوغازیندان یاپیشاجاق اونون قادیر پنجهسی
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حق سسی؟
جلاد! سنمی، دئ، قیریرمیسان فدائیلر نسلینی؟
ملتیمین صاف قانی دیر قورد کیمی ایچدیگین قان!
بیر ورقله تاریخلری، اوتان منیم قارشیمدا
آنام تومروس کسمه‌دیمی کیخسروین باشینی؟
کوراوغلونون، ستارخانین چلنگی وار باشیمدا
نسیللریم قویمایاجاق داش اوستونه داشینی
آنام تومروس کسمه‌دیمی کیخسرووین باشینی؟
سور آتینی، دورتنالا چاپ! مئیدان سنیندیر، آنجاق
من گؤرورم آل گئیینیب گلن باهار فصلینی
قوجا شرقین گونشی دیر یاراندیغیم بو تورپاق
من یئتیردیم آل بایراقلی اینقلابلار نسلینی
من گورورم آل گئیینیب گلن باهار فصلینی.
کانال #تورک_آز آذربایجان
وقتی دکتر #علی #داشقین را برای تدریس زبان ترکی در سال ۱۳۷۸ به سولدوز دعوت کردیم و زبان مادری را برای اولین بار با متد جدید و الفبای لاتین یاد گرفتیم در منزل شروع کردم به خواندن کتابهای ترکی. روزی از روزها وقتی خواندن کتابی تمام شد مادر بزرگم به یکباره این چیستان را گفت: گلیردیم کنددن، باغیردی برکدن، آغزی سوموکدن، ساققالی اتدن(خوروز). بله وقتی برادر کوچکش در آن یکسال طلایی و مقدس ترکی می خواند از او یاد گرفته و حفظ کرده بود. مادربزرگم می گفت: در روزهای نسل کشی ترکان آذربایجان از ترس جلادان شاه و خودفروختگان کتابها را به مشمبا پیچانده و در داخل تنور دفن کردیم و رویشان خاکستر ریختیم... به مادر بزرگ گفتم که آن دفینه گرانبها را شاید روزی از دل تنور دربیاوریم.... متاسفاته مادر بزرگ به رحمت خدا رفت و آن کتابها برای ابد در زیر خاک خواهد خوابید. ولی انرژی معنوی همان کتابها تا اخذ دکتری زبان ترکی با من بود. شاید هم آن کتابها را آن زمان کاشتند تا امروز ما برداشت کنیم. زمستان رفت و روسیاهی برای زغال ماند. شونیسم با وحشی گری تمام کتابهای ترکی ما را به آتش کشید در حالی که سالها به دروغ می گفتند اعراب ۱۴۰۰ سال قبل به شکل وحشیانه ای کتابهایمان (البته نداشته اشان) را آتش زد ولی خودشان در قرن بیستم مرتکب این وحشیگری شدند. خدا لعنت کند دشمنان زبان مادری را. چه زیبا گفت صمد وورغون:
یاندیریلان کیتابلار
جلاد! سنین قالاق قالاق یاندیردیغین کیتابلار
مین کمالین شهرتی دیر، مین اۆره‌گین آرزوسو
بیز کؤچوروک بو دنیادان، اونلار قالیر یادیگار
هر ورقه نقش اولونموش نئچه اینسان دویغوسو
مین کمالین شهرتی دیر، مین اۆره‌گین آرزوسو
یاندیردیغین او کیتابلار آلوولانیر، یاخشی باخ!
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
شاعرلرین نجیب روحو مزاریندان قالخاراق
آلقیش دئییر عشقی بویوک، بیر قهرمان میلته
او آلوولار شعله چکیب شفق سالیر ظلمته
جلاد! منیم دیلیمده دیر بایاتیلار، قوشمالار
دئ، اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اۆره‌گین؟
هر گرایلی پرده سینده مین آنانین قلبی وار
هر شیکستن اولادیدیر بیر مقدس دیله‌گین
دئ، اونلاری هئچ دویدومو سنین او داش اۆره‌گین؟
سویله، سنمی خور باخیرسان منیم شعر، دیلیمه؟
قوجا شرقین شهرتی دیر فضولینین غزلی!
جلاد! یانیب اود اولسا دا، کوله دونمز آرزولار
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
هر اورگین اؤز دونیاسی بیر سعادت آرزولار
قانلارایله یازیلمیشدیر هر آزادلیق داستانی
طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی!
ازل باشدان دوشمنیمدیر اۆزو میردار قارانلیق
هر توپراغین اؤز عشقی وار، هر ملتین اؤز آدی
کائناتا ده ییشمه‌رم شهرتیمی بیر آنلیق
منم اودلار اولکه‌سینین گونش دونلو اولادی!
هر توپراغین اؤز عشقی وار، هر ملتین اؤز آدی
ندیر او دار آغاجلاری، دئ، کیملردی آسیلان؟
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حق سسی؟
دایان! دایان! اویاق گزیر هر اۆرکده بیر اصلان
بوغازیندان یاپیشاجاق اونون قادیر پنجهسی
اویونجاقمی گلیر سنه وطنیمین حق سسی؟
جلاد! سنمی، دئ، قیریرمیسان فدائیلر نسلینی؟
ملتیمین صاف قانی دیر قورد کیمی ایچدیگین قان!
بیر ورقله تاریخلری، اوتان منیم قارشیمدا
آنام تومروس کسمه‌دیمی کیخسروین باشینی؟
کوراوغلونون، ستارخانین چلنگی وار باشیمدا
نسیللریم قویمایاجاق داش اوستونه داشینی
آنام تومروس کسمه‌دیمی کیخسرووین باشینی؟
سور آتینی، دورتنالا چاپ! مئیدان سنیندیر، آنجاق
من گؤرورم آل گئیینیب گلن باهار فصلینی
قوجا شرقین گونشی دیر یاراندیغیم بو تورپاق
من یئتیردیم آل بایراقلی اینقلابلار نسلینی
من گورورم آل گئیینیب گلن باهار فصلینی.
کانال #تورک_آز آذربایجان