#ኢትዮጵያ #አካልጉዳተኞች
“ አጠቃላይ የሆነ የአካል ጉዳተኞች የህግ ማዕቀፍ እንፈልጋለን ” - የህግ ባለሙያ አካል ጉዳተኞች ማኀበር
የኢትዮጵያ የህግ ባለሙያ አካል ጉዳተኞች ማኀበር “ ስለረቂቅ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ አያያዝ በኢትዮጵያ የመወያያ መነሻ ሀሳብ ” በሚል ርዕሰ ጉዳይ ከፍትህ ሚኒስቴር የሕግ ማርቀቅ ባለሙያዎቸ ጋር ከሰሞኑን የምክክር አውደ ጥናት አድርጓል።
የምክክር አውደ ጥናቱ ዋነኛ ዓላማ በኢትዮጵያ የሚገኙ ከ20 ሚሊዮን በላይ አካል ጉዳተኞች ተጠቃሚ ያልሆኑባተቸውን፦
- የኢኮኖሚ፣
- የትምህርት፣
- የቅጥር፣
- የማኅበራዊ ተሳትፎዎችና የመብት ጥሰቶች ችግሮችን እንዲቀረፍ “ ሁለንተናዊ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ ” ለማውጣት ማኀበሩ ከአጋር አካላት ጋር በተዘጋጀው ረቂቅ አዋጅ ላይ ውይይት ማድረግ ነበር።
በመርሀ ግብሩ የተገኘው ቲክቫህ ኢትዮጵያ፣ ያሉት አካል ጉዳተኞችን የተመለከቱ ህጎችስ በትክክል እየተፈጸሙ ነው ወይ ? ይህ ረቂቅ አዋጅስ በዘርፉ ያሉትን ችግሮች ለመቅረፍ ምን ጉልህ ሚና አለው ? ሲል ማኀበሩን ጠይቋል።
የማኀበሩ ዋና ዳይሬክተር አቶ ሙሴ ጥላሁን በሰጡት ቃል፣ “ አካል ጉዳተኞችን የሚመለከቱ የተወሰኑ (ጥቅል/ግልፅ ያልሆኑ) ህጎች አሉ። በአጠቃላይ አካል ጉዳተኞችን በማስመልከት ኢትዮጵያ ውስጥ የነበሩ ህጎች በርካታ ችግሮች አሉባቸው ” ብለዋል።
የተወሰኑ ህጎች ቢኖሩም፦
- ጥቅል/ግልጽ ያልሆኑ፣
- አስፈጻሚ አካል የሌላቸው፣
- ተጠያቂነትን የማያሰፍኑ፣
- ዝርዝር መመሪያ የሌላቸው በመሆናቸው የነበሩት ህጎች አስቻይ ሁኔታ እንዳይፈጥሩ አድርጓቸዋል ” ነው ያሉት።
“ ወቅቱን የዋጀ የወቅቱን የአካል ጉዳተኞች ጥያቄ ሊመልስ የሚችል ዓለም አቀፍ የአካል ጉዳተኞች እንቅስቃሴን መሠረት ያደረገ አዋጅ የለም ” ያሉት አቶ ሙሴ፣ በሂደት ላይ ያለው “ ሁለንተናዊ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ ” ሲወጣ ችግሩን ሊቀርፍ እንደሚይችል አስረድተዋል።
ረቂቅ አዋጁ፦
- የአካል ጉዳተኞችን ተጠቃሚነት ለማረጋገጥ ግልጽ የሆነ በጀት እንዲኖር፣
- የአካል ጉዳተኛ ቤተሰቦች የሚደርስባቸውን መገለልና አድሎ ችግር የሚቀርፍ፣
- አካል ጉዳተኞች በህንፃ፣ ትምህርት፣ በትራንስፖርት ተደራሽነታቸው እንዲረጋገጥ የሚያደርግ፣
- ከውጩ ሀገራት የሚገቡ አካል ጉዳተኞች የሚጠቀሙባቸው መሳሪያዎች ከቀረጥ ነጻ እንዲገቡ ጭምር የሚደነግግ መሆኑን ተናግረዋል።
#TiavahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia
“ አጠቃላይ የሆነ የአካል ጉዳተኞች የህግ ማዕቀፍ እንፈልጋለን ” - የህግ ባለሙያ አካል ጉዳተኞች ማኀበር
የኢትዮጵያ የህግ ባለሙያ አካል ጉዳተኞች ማኀበር “ ስለረቂቅ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ አያያዝ በኢትዮጵያ የመወያያ መነሻ ሀሳብ ” በሚል ርዕሰ ጉዳይ ከፍትህ ሚኒስቴር የሕግ ማርቀቅ ባለሙያዎቸ ጋር ከሰሞኑን የምክክር አውደ ጥናት አድርጓል።
የምክክር አውደ ጥናቱ ዋነኛ ዓላማ በኢትዮጵያ የሚገኙ ከ20 ሚሊዮን በላይ አካል ጉዳተኞች ተጠቃሚ ያልሆኑባተቸውን፦
- የኢኮኖሚ፣
- የትምህርት፣
- የቅጥር፣
- የማኅበራዊ ተሳትፎዎችና የመብት ጥሰቶች ችግሮችን እንዲቀረፍ “ ሁለንተናዊ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ ” ለማውጣት ማኀበሩ ከአጋር አካላት ጋር በተዘጋጀው ረቂቅ አዋጅ ላይ ውይይት ማድረግ ነበር።
በመርሀ ግብሩ የተገኘው ቲክቫህ ኢትዮጵያ፣ ያሉት አካል ጉዳተኞችን የተመለከቱ ህጎችስ በትክክል እየተፈጸሙ ነው ወይ ? ይህ ረቂቅ አዋጅስ በዘርፉ ያሉትን ችግሮች ለመቅረፍ ምን ጉልህ ሚና አለው ? ሲል ማኀበሩን ጠይቋል።
የማኀበሩ ዋና ዳይሬክተር አቶ ሙሴ ጥላሁን በሰጡት ቃል፣ “ አካል ጉዳተኞችን የሚመለከቱ የተወሰኑ (ጥቅል/ግልፅ ያልሆኑ) ህጎች አሉ። በአጠቃላይ አካል ጉዳተኞችን በማስመልከት ኢትዮጵያ ውስጥ የነበሩ ህጎች በርካታ ችግሮች አሉባቸው ” ብለዋል።
የተወሰኑ ህጎች ቢኖሩም፦
- ጥቅል/ግልጽ ያልሆኑ፣
- አስፈጻሚ አካል የሌላቸው፣
- ተጠያቂነትን የማያሰፍኑ፣
- ዝርዝር መመሪያ የሌላቸው በመሆናቸው የነበሩት ህጎች አስቻይ ሁኔታ እንዳይፈጥሩ አድርጓቸዋል ” ነው ያሉት።
“ ወቅቱን የዋጀ የወቅቱን የአካል ጉዳተኞች ጥያቄ ሊመልስ የሚችል ዓለም አቀፍ የአካል ጉዳተኞች እንቅስቃሴን መሠረት ያደረገ አዋጅ የለም ” ያሉት አቶ ሙሴ፣ በሂደት ላይ ያለው “ ሁለንተናዊ የአካል ጉዳተኞች መብቶች አዋጅ ” ሲወጣ ችግሩን ሊቀርፍ እንደሚይችል አስረድተዋል።
ረቂቅ አዋጁ፦
- የአካል ጉዳተኞችን ተጠቃሚነት ለማረጋገጥ ግልጽ የሆነ በጀት እንዲኖር፣
- የአካል ጉዳተኛ ቤተሰቦች የሚደርስባቸውን መገለልና አድሎ ችግር የሚቀርፍ፣
- አካል ጉዳተኞች በህንፃ፣ ትምህርት፣ በትራንስፖርት ተደራሽነታቸው እንዲረጋገጥ የሚያደርግ፣
- ከውጩ ሀገራት የሚገቡ አካል ጉዳተኞች የሚጠቀሙባቸው መሳሪያዎች ከቀረጥ ነጻ እንዲገቡ ጭምር የሚደነግግ መሆኑን ተናግረዋል።
#TiavahEthiopiaFamilyAA
@tikvahethiopia