میرزا رضا مهندس‌باشی، در ساخت قلاع نظامی تخصص داشت و برای طراحی مدرسه دارالفنون از نقشه مدرسه نظامی وولویچ تاثیر گرفته بود.
شاید ساخت این بنا در معماری ایران چندان اهمیتی نداشته باشد اما این مدرسه تنها چند سال پس از تاسیس به نخستین ساختمان تئاتر (نه نمایش) ایران تبدیل می‌شود.
____
◾️Telegram:
Theatrical_design
——
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
——
«...میرزا رضا مهندس باشی که تحصیلاتش را در رشته‌ی سیویل در مدرسه نظام انگلستان انجام داده بود و در رشته‌ی ساخت قلاع نظامی تخصص داشت، نقشه‌ی بنای مدرسه دارالفنون را با استفاده از مشاهدات خود در انگلستان و برداشت‌های ذهنی خود از نقشه مدرسه نظامی وولویچ(woolwitch) انگلستان طراحی نمود. سایت ساختمان مدرسه در زمینی واقع در شمال‌ شرقی ارگ سلطنتی که پیش از آن سربازخانه بود انتخاب گردید‌. مدرسه دارالفنون و ضمایم آن نزدیک به نیمی از بخش شمال شرقی ارگ سلطنتی را در برمی‌گرفت...»
منبع: معماری معاصر ایران(در تکاپوی بین سنت و مدرنیته)، بانی مسعود، نشر هنر معماری قرن، 1391
.

مرمت دارالفنون زمانی اتفاق افتاد که سالن نمایش آن رسمیت قابل توجهی در میان درباریان پیدا کرده بود. از این رو، برخی از استانداردهای معماری سالن تئاتر (ولو اندک) در دستور کار مرمت‌گران قرار گرفت.
——
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
«...پس از گذشت هشتاد سال و فرسودگی بعضی از بخش‌های ساختمان در سال ۱۳۰۵ شمسی که وزیر معارف و صنایع مستظرفه، برای بازدید رسمی به مدرسه آمده بود، یکی از دانش آموزان (نصرت‌الله کاسمی، پزشک و شاعر معاصر ایران) از مرطوب بودن کلاس‌ها و تاریکی آن‌ها و ناراحتی دانش آموزان از این بابت صحبت کرد و وزیر معارف قول داد که اقداماتی صورت گیرد که البته انجام نگرفت.
(ادامه پست بعد)
.

#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
(ادامه از پست قبل)
در سال ۱۳۰۸ خورشیدی که یحیی قراگزلو (اعتمادالدوله) به وزارت معارف رسید از یک مهندس روسی به نام نیکولای مارکوف(Nikolai Markov) که تابعیت ایران را پذیرفته بود خواست درترمیم و تجدید بنای دارالفنون اقدامات لازم را انجام دهد و او بدین کار مشغول شد و پس از پنج سال تلاش، بنای جدید با برخورداری از سبک‌های معماری هخامنشی و صفوی، در دوره‌ی وزارت علی‌اصغر حکمت پدید آمد...»
منبع: دارالفنون، ناصر تکمیل¬همایون، دفتر پژوهش های¬فرهنگی، 1397
.

پرداختن به مسئله‌ی روشنایی تئاترهای ایران در تاریکی تاریخ گم شده است و یا اگر اطلاعاتی به دست رسیده است همگی اندک هستند. آنچه در مورد فعالیت‌های آغازین دارالفنون می‌دانیم استفاده از چراغ گاز برای روشنایی صحنه است و متاسفانه متن یا توضیح بیشتری در این خصوص در دست نیست.
____
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design

——
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
«...نور سالن و صحنه تالار نمایش با گاز تهران تأمین می‌شد و چراغ‌های گاز، صحنه را روشن می‌کردند؛ چون هنوز کارخانه برق حاج امین الضرب تأسیس نشده بود و اندرون شاهی با چراغ‌های گاز روشن می‌شد، سالن نمایش یادشده نیز از روشنایی گاز قصر شاه تغذیه می‌کرد...»
منبع: ادبیات نمایشی در ایران، جمشید ملک¬پور، انتشارات توس، 1398
.

نخستین تماشاخانه ایران به شیوه فرنگی
____
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
——
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
«...در سال ۱۳۰۳ هـ.ق بود که دارالفنون صاحب تماشاخانه‌ای به شیوه تماشاخانه‌های فرنگستان در قسمت شمال شرقی خود شد و عنوان نخستین تماشاخانه ایران البته به شیوه فرنگی را از آن خود کرد. ناصرالدین‌شاه پس از سفر فرنگ و دیدن برنامه‌هایی از کمدی فرانسه، دستور ساختن تئاتر کوچکی را در مجاورت اندرون شاهی می‌دهد. در این تئاتر معلم نقاش و فرانسه¬دانِ شاه، علی‌اکبر خان مزین الدوله با كمك مقلدین درباری مانند اسماعیل بزاز و ... نمایشنامه‌های ترش على بيك، هانس پینه‌دوز و عروسی اجباری مولیر را به معرض نمایش می‌گذارد. این نمایش‌ها از روی نمایشنامه بازی نمی‌شد، بلکه مطابق ذائقه ایرانی تغییریافته و بازیگران فی‌البداهه ایفای نقش می‌کردند...»
.

شماره‌ی شش|
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
-
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
——
متن: «...در زمینه¬ی اجرای نخستین آثار درصحنه تماشاخانه دارالفنون و نیز ترجمه نمایشنامه‌ها اتفاق‌نظر وجود ندارد. سید علی نصر، «عروسی اجباری» را نخستین نمایشی می‌داند که بر صحنه دارالفنون اجراشده است؛ اما حسن مقدم، «گزارش مردم‌گریز» و رشید یاسمی، «خرس سفید و خرس سیاه» و حسن شیروانی، «طبیب اجباری» را نخستین نمایش‌هایی می‌دانند که در دارالفنون اجرا شدند. ادوارد براون نیز عقیده دارد که «طبیب اجباری»، «مردم گریز» و «خر مولیر» که به‌وسیله معلمین قدیمی و جدید مدرسه دارالفنون ترجمه شدند ازجمله نمایش‌هایی بوده‌اند که نخست در تماشاخانه دارالفنون اجرا شدند؛ اما براون متأسفانه در کتاب خود ذکری از نام مترجمان نکرده است...»
منبع: ادبیات نمایشی در ایران، جمشید ملک¬پور، انتشارات توس، 1398
.

دارالفنون
وضعیت اجتماعی تماشاگران
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
——
#دارالفنون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
«...خان ملک ساسانی، ناقد و گزارشگر تئاتر در دوره‌ی ناصری، وضعیت تماشاگران را در گزارش نقادانه‌اش از اجرای نمایش گیج مولیر توسـط گروه تئاتر ملی در سال ۱۳۳۲ چنین تصویر می‌کند: «بوی عطر دلبر یک خانمی، تئاتر را خوش‌بو کرد و اندکی این بوی دهان‌های نا‌شسته و جامه‌های تاشده را تعدیل نمود. موزیک قزاق مثل هفته پیش در پای سـن نواهـای ایرانی و اروپایی می‌نواخت ولی دسته‌ای از شـنوندگان، یک بی‌میلی مفرطی نسـبت به نواهایی که از خارجه آمده ظاهر می‌ساختند و بـرای نواهای ایرانی بی‌تابانه دست می‌زدند. کاشکی این حس در همه‌جا ظاهر می‌شد نه‌فقط در موضوع موزیـک!...
(ادامه پست بعد)
.

دارالفنون
وضعیت اجتماعی تماشاگران
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
——
#دارالفنون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
(ادامه از پست قبل)
مردم چنان تخمه و شـیرینی به حرص و عجله می‌خوردند که گویا هرگز غذا نخورده بودنـد، خصوصاً ژاندارم‌ها در تخمه شکستن محشر می‌کردند. تالار با سیصد نفر جمعیت خیلی گرم شده بود و اگر درها را باز می‌کردند سـرد می‌شد. خوب است که شیشه‌های بـالای درها را پنجره کرده و در طول مدت نمایش بازش گذارند که هوا، متصل عوض شود.» توصیفی که نشـان از حضور حداقل دو قشر از جامعه، میان تماشاگران و همچنین حضور هم‌زمان مردان و زنان در سـالن نمایش دارد و هم‌چنین، سلیقه تماشاگران را با شرح برنامه‌های موسیقایی بازمی‌تاباند؛ تأکید گزارشگر به خوردن تنقلات در حین اجرا بیانگر نوع نگرشِ تماشاگران به نمایش به عنوان یک برنامه سرگرم‌کننده و تفریحی است...»
منبع: سرگرمی¬های مردم تهران در دوران قاجار و پهلوی، محمدحسین ناصربخت، دفتر پژوهش¬های فرهنگی، 1399
.

نقشه‌ی ساختمان دارالفنون به طراحی میرزا مهندس‌باشی عبارت از یک بنای چهارضلعی یک طبقه بود که مجموعاً در هر چهار ضلع پنجاه اتاق به طول و عرض چهار و مساحت ۱۶ مترمربع پیش بینی شده بود.
____
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
——
#دارالفون #تئاتر_در_ایران #نمایش_در_ایران #مجموعه_طراحی_تئاتر
«...مدرسه مبارکه دارالفنون دارای محوطه‌ای بزرگ و مستطیل شکل بود که دورتادور آن را اتاق‌ها و حجره‌های متعدد دربر گرفته بود و ایوان ستون‌دار و مسقفی به عرض شش متر از چهار طرف در جلوی حجره‌ها قرار داشت. در وسط این ایوان‌ها، چهار ایوان مرکزی قرار داشت که مدخل ورود به حیاط مرکزی مدرسه بود. این مدرسه دارای دو در اصلی بود که قدیمی‌ترین در ورودی، در خیابان باب همایون قرار داشت و سپس درب جدید در تاریخ ذی¬القعده ۱۲۹۲ هجری قمری با طاقی بلند به شیوه معماری سنتی در خیابان ناصری (ناصرخسرو) ساخته شد و تمام ورود و خروج از آن‌به‌بعد، از این درِ جدید انجام می‌گرفت. در ایوان اصلی شمالی، در گوشه دست راست، راهرویی قرار داشت که ازآنجا به حیاط‌خلوت مدرسه که در آن سالن تئاتر احداث‌شده بود، راه داشت...»
(ادامه پست بعدي)
.

در گروه ایران؛
رویکرد، تاثیر و ویژگی‌های آثار آربی اُوانسیان بررسی می‌شود.
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
——
#آربی #آربی_اوانسیان #طراحی_تئاتر_ایران #نمایش_در_ايران #تئاتر_در_ایران
#طراحی_صحنه طراحی_نور #گریم #مجموعه_طراحی_تئاتر
.

آربی اُوانسیان
………………………………………………
——
#آربی #آربی_اوانسیان #طراحی_تئاتر ایران #نمایش_در_ایران #تئاتر_در_ایران
#طراحی_صحنه طراحی_نور #گریم #مجموعه_طراحی_تئاتر
…………………………………………………..
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
.
«(...) آربی اُوانسیان کارگردان سینما و تئاتر، استاد دانشگاه، طراح صحنه و لباس و مترجم ارمنی تبار اهل ایران است. او در اول اسفندماه ۱۳۲۰ در جلفای اصفهان به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان کوشش تهران در رشته ریاضی گذراند. شروع جدی فعالیتش از سال آخر دبیرستان بود. او با چند نفر از همکلاسی‌هایش در گروه تئاتر نوجوانان (واچه آدومیان) در باشگاه آرارات شرکت کردند. آنان تصمیم به تأسیس گروه تئاتر جدیدی داشتند و می‌خواستند برای عموم نمایش اجرا کنند و به همین جهت از شاهین سرکیسیان به‌عنوان مشاور گروه، دعوت کردند.
(ادامه پست بعدی)
.

آربی اُوانسیان
………………………………………………

#آربی #آربی_اوانسیان #طراحی_تئاتر_ایران #نمایش_در_ایران #تئاتر_در_ایران
#طراحی_صحنه #گریم #مجموعه_طراحی_تئاتر
…………………………………………………..
https://theatricaldesign.art/
https://t.me/theatrical_Design
.
(ادامه از پست قبل)
آربی ابتدا در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه ادبیات تهران تحصیل کرد و سپس در فاصله سال‌های ۱۳۴۲تا ۱۳۴۶ به تحصیل در رشته کارگردانی در مدرسه عالی فن فیلم لندن پرداخت. پس از آن به ایالات‌متحده آمریکا رفت و در آنجا نیز در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شد. وی در اردیبهشت ۱۳۴۵ به ایران بازگشت و چندین نمایش شاخص را به زبان‌های فارسی، ارمنی و انگلیسی روی صحنه آورد. پس از انقلاب، آربی اُوانسیان ایران را به مقصد فرانسه برای همیشه ترک کرد. وی در آنجا طی این سال‌ها علاوه بر کارگردانی نمایش‌های متعدد، چند فیلم سینمایی نیز ساخت. اُوانسیان علاوه بر ایران جزء کارگردان‌های مطرح تئاتر و سینمای ارمنی جهان محسوب می‌شود (...)»
منبع:
|کارگاه نمایش، محمدرضا ریشهری، نشر نوروز هنر، 1386|
|تاریخ طراحی صحنه تئاتر در ایران، محسن صانعی، انتشارات نمایش، 1381|
.