آیا مخالفان #میرزاحسن_رشدیه بازگشته اند؟!


🔶از چند هفته پیش تعدادی از دانش آموزان دختر در شهر قم ( و سپس تهران) دچار مسمومیت و مراجعه به مراکز درمانی شدند که وزیر آموزش و پرورش و برخی رسانه های همسو، ابتدا بر سبيل عادت، آنرا تکذیب و خبرسازی جعلي تلقی کردند تا اینکه بالاخره  دادستان کشور خبرداد که «احتمال دارد این اقدام عمدی باشد»!
🔶داستان دارد به قسمت هولناكش مي رسد كه حتي تماشا و تصور آن هم، مناسب همه سنين نيست.  سال سختي بر زنان و دختران ايراني گذشته است اما اينكه اسيد پاشان ديروز، در ماموريتي جديد، بخواهند از طريق ترور و یا آزار بیولوژیک و چنين اقدامات وحشت زایی، عرصه حضور و ظهور و زندگي اجتماعي زنان را محدود كنند، صرفا قرينه سازي رفتار طالبان حاكم بر افغانستان در منع تحصيل زنان نيست، رجعت به گذشته تاريکی است که گمان می کردیم به تاریخ پیوسته است. 
🔶مقابله با آموزش دختران و حتي مدارس نوين در ايران، امر كم سابقه اي نيست. در دوره قاجاريه هم رگه هايي از همين تفكر، راه را بر ميرزا حسن رشديه بست كه مي خواست، آموزش نوين و غربي را جايگزين، مكتب خانه هاي قديم كند.
🔶حسن رشديه تبريزي انسان روشن ضمير و دنيا ديده اي بود كه باور داشت آموزش امري ملي و حق مشترك پسران و دختران ايراني است و در اين فقره بايد جاي مساجد و مكتب خانه هاي شريعت پناه و روش هاي مبتني بر چوب و فلك را، محیط مدارس و روش هاي نوين آموزشی  و الفبايي بگيرد. اين سخنان در آن زمان مصداقي از محاربه بود.
🔶در بينش  و روش فقهي مخالفان مدارس نوين، مقابله با حسن رشديه « باَِيِ نحوِ كانَ » ولو با تهديد و  بهتان، امري جايز و فعلي لازم بود. مدتي او را بهايي  خواندند و به عضویت در جمعیت های فراماسونی خصوصاً «انجمن باغ میکده» نسبت دادند. دكان هايي از خرافات فروشان را بسته بود كه كاسبان وقت، يقه او را رها نمي كردند!
🔶تاسیس مدارس نوین علاوه دلبستگان علوم قدیم، با کارشکنی ها و دسیسه های درباریان قاجار نیز مواجه شد و مدارس جدید بارها  با هجوم جوانان تندرو بسته و خراب می‌شدند و حتی یکی از شاگردان رشدیه، جان خود را در این راه از دست داد. در چند نوبت هم خود رشدیه را زیر مشت و لگد گرفتند و دست و پای او را شکستند. مخالفان می گفتند که حمایت از مدرسه رشدیه عین ترویج  فحشا است و او به  بهانه مدرسه جدید، قصد دارد، کودکان مسلمان را از دین خارج کند!
🔶رشديه در مقاله ای مندرج در روزنامه #ثريا نوشته بود بايد گريست هنگامی كه « در اروپا در هر هزار نفر، یک نفر بی سواد است و در ایران در هر هزار نفر، یک نفر باسواد و این از بدی اصول تعلیم است».  او در حال گريستن بود كه مدرسه ها را يكی يكی بر سرش خراب مي كردند او اما به هزينه خودش، هر بار در يك شهر بزرگ مدرسه اي بنا مي كرد.
🔶حسن رشدیه در آذر ماه ۱۳۲۳ از دنیا رفت و چندین اثر ارزشمند نوشتاری و یک میراث بزرگ باقی گذاشت. ميراث بزرگ او  ایده تأسیس مدارس دخترانه در ایران بود. در دو دهه آخر عمر رشديه بالاخره رضا شاه از این ایده خاک گرفته، گردی زدود و در نظام آموزشی نوین حق تحصیل دختران را رسمیت بخشید وگرنه قدرت مرتجعین عصر قاجاریه در حدی بود بتواند زنان ایرانی را به پستوهای جهل و بی سوادی براند.

#قاسم_خرمی

t.me/tarikhdartarazoo 🏛