✅مواجهه‌ انقلاب با چالشِ "سکولاریسم پنهان"(1)

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#سکولاریسم_پنهان
🔻#دکتر_مهدی_جمشیدی

🔸وقوع #انقلاب_اسلامی، بیش از هر چیز، به معنی عبور جامعه‌ ایران از عالم طاغوتی «تجدد» بود. از اواسط دوره‌ قاجار به این سو، #تجدد کوشیده بود تا در ساخت بنیادی جامعه‌ ایران دست ببرد و آن را از زیر اقتدار و نفوذ دین به سایه‌ ظلمانی سلطه‌ی خود سوق دهد. در طول پنجاه سال حاکمیت سلسله پهلوی، این روند به شتاب فراوان و به صورت جدی دنبال شد و لطمات بزرگی به بافت فرهنگی و هویتی جامعه‌ ایران وارد آمد، اما با وجود این، #نهضت_اسلامی مردم ایران به رهبری پیامبرگونه #امام_خمینی(ره)، در بستر همین تحولات و تصرفات شکل گرفت و در نهایت نیز، به فروپاشی نظم طاغوتی و سلطنتی و برپایی نظم الهی و قدسی در قالب انقلاب اسلامی انجامید. این واقعیت بدان معنی ا‌ست که کوشش‌های دولتی در طول چندین دهه، نافرجام ماند و جامعه‌ ایران از تمام فرازها و نشیب‌ها عبور کرد و از سنت دینی و دیانت دست نکشید. از این رو، باید گفت عمیق‌ترین و درونی‌ترین لایه‌ فرهنگی در جامعه‌ ایران، «#فرهنگ_اسلامی» ا‌ست که توانسته آنچنان در زندگی فردی و اجتماعی مردمان این سرزمین ریشه بدواند و مستحکم شود که حتی تندبادها و طوفان‌های ویران‌گری همچون سلطنت پهلوی نتوانستند آن را از پا درآورده و طرد کنند.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅مواجهه‌ انقلاب با چالشِ "سکولاریسم پنهان"(2)

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#سکولاریسم_پنهان
🔻#دکتر_مهدی_جمشیدی

🔸در دوره‌ پساانقلاب، جامعه‌ ایران به عطش و شوق وصف‌ناپذیری در طلب دین و زندگی متدینانه بود؛ چنان که در اثر این انقلاب، ناگهان تمام معیارها و قواعد زندگی دگرگون گشت و بدعت‌های طاغوتی کنار گذاشته شدند و سنت‌های الهی، منزلت رسمی و غالب یافتند. #امام_خمینی(ره) که رهبری مطلق و بی‌چون‌ چرای این انقلاب را بر عهده داشت، عارفی بود که می‌خواست جامعه را از چشمه‌ جوشان و حیات‌آفرین #ارزش‌های_اسلامی، سیراب کند و دین را در گستره‌ جامعه، حاکم نماید. ایشان می‌دانست که با وجود حاکمیت نظام‌های طاغوتی، دین بیش از «حریم شخصی» و «زندگی فردی»، اقتدار و اعتباری نخواهد داشت و ارزش‌های اسلامی در «عرصه‌ عمومی»، مهجور و متروک باقی خواهند ماند. از این رو، غایت و مقصد بنیادی خویش را برپایی «#حکومت_اسلامی» قرار داد تا در پرتو آن بتواند زندگی اجتماعی را به معیارهای اسلامی نزدیک کند و نظم طاغوتی و تجددی را براندازد. در نظر امام خمینی (ره)، #انقلاب_اسلامی در امتداد مجاهدت‌های انبیای الهی قرار داشت و واقعیتی از سنخ و جنس آنها به شمار می‌آمد که در آن، جز اقامه‌ حق و عدل و تحصیل رضایت خدای متعال و فراهم ساختن جامعه‌ای که همگان را به حیات مؤمنانه و موحدانه سوق دهد، هدفی در میان نبود. انقلاب اسلامی، انقلاب برای «اسلام» بود، و هیچ غرض و غایت دیگری در عرض این امر نمی‌نشست و همچون آن، معتبر نبود. انقلاب اسلامی، خود برخاسته از تحول عمیق باطنی نیروهای انقلابی بود که ریشه در «تذکر پیامبرانه»‌ امام خمینی (ره) داشت؛ ایشان توانست خودآگاهی الهی و نور فطرت قدسی را در درون نیروهای انقلابی، فعال گرداند و آنها را برای یک انقلاب اجتماعی تمام‌عیار و بازسازی عالم و آدم، بسیج نماید.

🔸اسلام امام خمینی(ره)، «#اسلام_سیاسی» بود؛ اسلامی که در عبادیات شخصی و حوزه‌ فردی و مناسک ظاهری خلاصه نمی‌شد، بلکه در برابر نظم طاغوتی و شیطانی، صف‌آرایی می‌کرد و قدرت سیاسی را امانتی الهی می‌شمرد که باید در اختیار صالحان و مؤمنان قرار گیرد تا از آن به عنوان ابزاری برای تحقق کلمه‌ طیبه و تقرب الی الله استفاده شود، نه به منظور طلب نفسانیات و دراز کردن دست تعدی و تطاول به سوی مصالح مردم. طرح اجتماعی امام خمینی(ره)، زدودن اضلاع و شئون طاغوتی «تجدد» از پیکر جامعه‌ ایران و احیای حاکمیت «دین» در صحنه‌ سیاست و اجتماع بود که بر عالی‌ترین سطح از سطوح امر به معروف و نهی از منکر دلالت دارد.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅مواجهه‌ انقلاب با چالشِ "سکولاریسم پنهان"(3)

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#سکولاریسم_پنهان
🔻#دکتر_مهدی_جمشیدی

🔸با این که #امام_خمینی(ره) در دهه‌ شصت، همواره بر #ارزش‌های_اسلامی تأکید می‌کرد و اسلام را ام‌المسائل جامعه و عمل به آن را در گستره‌ جامعه، سر گشایش مادی و معنوی و سرچشمه‌ تمام خیرات و برکات قلمداد می‌کرد، در سال‌های پایانی دهه‌ شصت و با قدرت‌گیری #نیروهای_تکنوکرات در درون ساخت سیاسی، ورق برگشت و تحولات تعیین‌کننده‌ای به وقوع پیوست. در این راستا، مفاهیم و مقولات ارزشی همچون «انقلاب»، «انقلابی‌گری»، «مکتب»، «اسلام ناب محمدی»، «اخلاص»، «محرومان و مستضعفان»، «ولی نعمت‌انگاری مردم»، «تعهد»، «جهاد»، «شهادت»، «مسئولیت»، «خودسازی و معنویت»، «امت و امامت»، «استقلال»، «استکبارستیزی»، «شیطان بزرگ» و … در گفتارهای رسمی و عمومی، رقیق و کم‌رنگ شدند و مفاهیم و مقولات مادی همچون «سازندگی اقتصادی»، «توسعه‌ اقتصادی»، «رفاه»، «سرمایه‌گذاری خارجی»، «تنش‌زدایی»، «ترقی صنعتی»، «سرمایه‌داری» و … رواج یافتند.

🔸جایگزینی عناصر معنایی یاد شده در گفتارهای رسمی و عمومی، از یک چرخش پرشتاب فرهنگی در خلاف جهت و غایت گفتارهای انقلاب و امام خمینی(ره) حکایت داشت. در این مقطع تاریخی، صورت «تکنیکی» و «اقتصادی» تجدد در میان مدیران و کارگزاران دولتی، مقبولیت یافت و هم #ارزش‌های_انقلابی و هم نیروهای انقلابی به علت این که مانع غلبه‌ انگاره‌ تجدد (در قالب برنامه‌ غربی توسعه‌ اقتصادی) می‌شدند، به حاشیه سوق داده شدند. به این ترتیب، «اصالت اقتصاد» و «اقتصادمحوری» در هندسه‌‌ی ایدئولوژی #لیبرال_سرمایه‌داری و با حمایت و هدایت نهادهای اقتصادی به اصطلاح جهانی و در حقیقت غربی، سیطره‌ مستبدانه و تمامیت‌خواهانه‌ای بر بسیاری از معادلات و مناسبات انقلاب یافت. این روند ناخوشایند و قهقرایی، دلالت بر نفوذ یافتن #سکولاریسم به درون بخش‌هایی از حاکمیت و شکل‌گیری «سکولاریسم دولتی و رسمی» –در کنار سکولاریسم روشنفکری و غیررسمی که تازه لب به سخن گشوده بود و انقلاب را به چالش می‌کشید– داشت.
#ادامه_دارد...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami

✅مواجهه‌ انقلاب با چالشِ "سکولاریسم پنهان"(4)

🔻#یادداشت_منتخب
🔻#سکولاریسم_پنهان
🔻#دکتر_مهدی_جمشیدی

🔸نیروهای تکنوکرات‌ در #دولت_سازندگی، بیش از این که به تجدد «باورمند» و «معتقد» باشند، از منظر «عمل‌گرایانه» و به سبب پیشبرد برنامه‌ #توسعه‌_اقتصادی به آن نگاه می‌کردند. از این رو، در زمینه‌ معرفتی و نظری، بسیار ضعیف و ناتوان بودند و نمی‌توانستند مفهوم‌سازی و تولید فکر کنند. در مقابل، #نیروهای_لیبرال که در دولت بعدی به قدرت دست یافتند، به دلیل این که علوم انسانی آموخته بودند و در زمان حاشیه‌نشینی و دوری‌ از قدرت سیاسی، فعالیت‌های فکری و قلمی انجام داده بودند، هم #تجدد در عمق شخصیت‌شان رسوب کرده و اصالت‌های اسلامی و انقلابی‌شان را تا حد زیادی از دست داده بودند، و هم قادر بودند مواضع خود را تئوریزه کنند. به بیان دیگر، وجوه و دلالت‌های سکولاریستی تجدد در این دوره‌ تاریخی حساس، بسیار بیش از گذشته رسمیت پیدا کرد و کوشیده شد تا به عنوان نفی «قرائت رسمی از دین»، «قرائت #سکولاریستی از اسلام» ساخته و پرداخته شود که در باطن، مغلوب تجدد است. نیروهای #اصلاح‌طلب معتقد بودند که ارزش‌های تجددی، از دو نظر اصالت داشتند: نخست این که ارزش‌های تجددی، «تفوق جهانی» یافته و «مسلط» و «حاکم» شده‌اند و ما به هیچ رو نمی‌توانیم آنها را نادیده گرفته و انزوا و مخالف‌خوانی را در پیش گیریم. دیگر اینکه ارزش‌های تجددی، «عالی» و «انسانی» و «برتر» هستند و از یک جهش بزرگ و درخشان در #عقلانیت انسان معاصر حکایت می‌کنند.

🔸پس اگر «علت‌مدار» به مسأله نگاه کنیم باید گفت ارزش‌های تجددی، به «ضرورت تاریخی» تبدیل شده و اجتناب‌ناپذیر و قهری و محاط شده‌اند؛ و اگر «دلیل‌مدار» سخن بگوییم، استدلال این خواهد شد که #ارزش‌های_تجددی، «فضیلت معرفتی» دارند و نقطه‌ی اوج کمال فکری و علمی به شمار می‌آیند. به هر حال، چه تجدد امر «گریزناپذیر» باشد و چه امر «مطلوب»، نیروهای #لیبرال تلاش کردند دین را در هاضمه‌ی تجدد فروبرند تا خوانش و ترجمانی #متجددانه از دین شکل گیرد، و به این واسطه، دین به نفع تجدد، «مهار» و «محدود» شود.
#پایان.

🔻شماره‌های قبلی این یادداشت:
#سکولاریسم_پنهان(1)
#سکولاریسم_پنهان(2)
#سکولاریسم_پنهان(3)

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami