به‌سوی تمدن نوین اسلامی
335 subscribers
972 photos
122 videos
38 files
1.91K links
مدیر کانال: جواد بهروزفخر
@javad_behruzfakhr
Download Telegram
🔻#هویت‌_و_پیشرفت

⭕️هویت و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

🔸#الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت در صدد است تا تمدنی اسلامی ایرانی را به ارمغان بیاورد، اما مقدمه واجب این تمدن، #هویتی_اسلامی_ایرانی است و تا زمانی که این هویت شکل نگیرد، اجرا و دست یابی عملی به این الگو و نهایتا دست یابی به #تمدنی_اسلامی_ایرانی امری غیرممکن خواهد بود. بسیاری، وقوع #انقلاب_اسلامی را نمادی از شکل گیری هویت اسلامی می دانند. اگر چنین است نبایستی در صدد باشیم که به صورت جبری و تحمیلی در جستجوی #تمدن_اسلامی برآییم؛ زیرا خود این هویت، الگوی دست یابی به تمدن اسلامی را به ما خواهد داد. اگر جامعه و افراد موجود در آن تصوری اسلامی- ایرانی از خود داشته باشند، و به ثبات در #هویت‌یابی رسیده باشند، خلق الگو گامی آسان در رسیدن به تمدن مورد نظر خواهد بود زیرا هدف، قله و #مقصد کاملا مشخص است، اما اگر با گذشت حدود چهار دهه از #انقلاب نتوانیم به ثبات در هویت برسیم، نتیجه این می شود که الگویی خلق نمی شود تا در پرتو آن تمدنی خلق شود. به عبارت دیگر، #تمدن، معلول #هویت است و #الگو در قامت مدلی برای به فعل رساندن این هویت خواهد بود. به عبارت دیگر، از جمله مشکلات موجود بر سر راه پیشرفت ایران اسلامی، #مسئله_هویت خواهد بود.

🔸#الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت در ارتباط با مسئله هویت، #کارکرد_مثبتی ایفا خواد نمود؛ یعنی اگر این الگو با موفقیتی (هرچند نسبی) روبرو شود، ثابت خواهد کرد که معضل امروز ایران هویت نیست و جامعه توانسته از #بحران_هویت رها شود و از سویی دیگر، اگر موانعی بر سر فرایند اجرای این الگو ایجاد شود، نمایانگر وجود معضله هویت در جامعه خواهد بود. به دیگر بیان، اگر این پرسش مطرح شود، که چرا تمدنی در جامعه متولد نشده است، پاسخ این خواهد بود که، از آنجایی که هویت مرتبط با تمدن شکل نگرفته، تلاش ها جهت دست یابی به تمدن نیز عقیم مانده است؛ یعنی هویت ما چیز دیگری بود، ولی اصرار داشتیم که به سمت دیگری برویم. در عصر حاضر آن چه که سبب #ایجاد_الگویی برای پیشرفت می‌شود نخستین گام آن #هویت‌سازی است و تا هویت شکل نگیرد، تمدن نیز جوانه نخواهد زد. #الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت در صدد است تا بر اساس دو مؤلفه ایران و اسلام گام در راه پیشرفت ایران نهد و می‌توان از این الگو چنین برداشت نمود که #مقام_معظم_رهبری هویت ایرانی را براساس دو مؤلفه #ایران_و_اسلام سنجیده و قائلند که این #دو_عنصر تشکیل دهنده هویت ایرانی‌اند. و تاکید بر اصطلاح پیشرفت به جای #توسعه، نماد دیگر بودن غرب نسبت به این هویت است؛ زیرا #توسعه، بار ارزشی خاص خود را دارد که مخصوص #تمدن_غرب است.

🔸بنابراین، برای اجرای هر چه بهتر این الگو، تقویت #بنیان‌های_هویتی فردی و اجتماعی نخستین گام است؛ یعنی این الگو باید چند محور را همزمان به پیش ببرد. هم باید #هویت‌سازی کند، هم باید #مدل‌سازی برای دست‌یابی به تمدن را اجرا نماید و نهایتا بایستی #تمدن‌سازی نماید؛ یعنی الگویی باشد برای هویتِ تمدن ساز.

@behruzfakhr
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
💠بسمِ‌الله‌ِ‌الرَّحمن‌الرَّحیم💠

🔻#جستارهای_نظری
🔻#تمدن_نوین_اسلامی
🔻#معنا‌کاوی_و_مفهوم‌شناسی

⭕️اضطراب زبانی و شلختگی مفاهیم، چالش تمدن‌سازی نوین اسلامی

🔸مهم‌ترین چالشی که امروز استقلال فرهنگی جوامع اسلامی را تهدید می‌کند، #اضطراب_زبان و #شلختگی_مفاهیم است که نشان از #بحران_تفکر و #گسست_فرهنگی جوامع دینی دارد. مفاهیم در بستر فرهنگی مشخص زاده می‌شوند و حکایت از مجموعه‌ای باورها، عقاید و بایسته‌های عملی دارند. #زبان و #مفاهیم، وجودی فرهنگی داشته و خواستگاه تمدنی جوامع را تأمین می‌نمایند. بنابر این، دقت‌های مفهومی بزرگ‌ترین اثر در استقلال فرهنگی یک جامعه و شفاف‌سازی افق آن تمدن خواهند داشت.

🔹#منبع: کتابِ جستارهایی نظری در باب تمدن اسلامی/ نوشته‌ی سید محمد حسین متولی امامی/ص31

ا—----------------------------------—ا

@behruzfakhr
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
💠بسمِ‌الله‌ِ‌الرَّحمن‌الرَّحیم💠

🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری(27)

⭕️فصل دوم/منظومه مفاهیم و شبکه عناصر تمدنی(10)
✔️۱- دقت مفهومی به «تمدن» با پسوند «اسلامی»(9)

🔸1-1- زبان، خانه وجود(5)
#الفاظ و #معانی بی‌هویت و بی‌مبنا ایجاد نشده‌اند که با قصد و تفنّن هر انسانی تغییر ذات دهند. اتفاقاً #عدالت در اسلام این است که دیه زن نصف مرد باشد و ارث او هم نصف مرد باشد اما در غرب این گونه قانون‌گذاری اصلاً مورد قبول نیست. در #اسلام اتفاقاً عدالت به این معنا است که دست دزد قطع شود. آنجا [در غرب] می‌گویند این مجازات و این عمل، خلاف #انسانیت و #حقوق مسلم انسانی است. بنابراین، به راحتی نمی‌توان مفاهیم را از فرهنگی به فرهنگ دیگر منتقل کرده و از آن هرنوع استفاده‌ای نمود.
در نگاه ما، #جبهه_حق نه تنها علم و فرهنگ متناسب با خودش را ایجاد می‌کند، بلکه زبان و مفاهیم متناسب با خودش را نیز می‌خواهد و گرنه دچار #بحران_تفکر می‌شود. امروزه ما دچار یک تشتّت و شلختگی زبانی و به تبع آن دچار #آشفتگی در تفکر شده‌ایم.

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 56.


ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami
⭕️بحران هویت چالش امروز جامعه‌ی ما

🔻#متن_منتخب
🔻#بحران__هویت
🔻#دکتر_سیدعلی_متولی‌امامی

🔸با نگاه به آشفتگی‌های اجتماعی آنچه که باید آن را بیابیم مساله هویت است. هویت مساله‌ای تاریخی است و مختص این دوره هم نیست یعنی از دوره قاجار به بعد که با تمدن جدید قدرتمند روبرو می‌شویم و ما را تهدید می‌کرد، تبدیل به مستعمره [فرهنگی] بعضی کشورهای غربی شدیم. [جرقه‌های] #بحران_هویت در شکست صفویه خود را نشان داد و ما [از آن زمان به‌تدریج] دچار انحطاط سیاسی و فرهنگی شدیم. در زمانی که تمدنی قدرتمند به فرهنگ ما تنه می‌زند، این بحران خود را به ما نشان می‌دهد و به لحاظ هویتی دچار مشکل می‌شویم.

🔸#بحران_هویت یعنی اینکه از گذشته و آینده خود بی‌اطلاع باشیم و #بی‌تاریخ شویم و آینده‌نگر نباشیم. این به معنی آن است که ملت ما به عنوان واحد سیاسی مستقل #هدف_سیاسی معینی برای رسیدن نداشته باشد. وقتی ملتی آرمان نداشته باشد یعنی تاریخ هم نخواهد داشت. اینکه ما چرا به تاریخ‌مان بی‌توجه شده‌ایم مساله بسیار مهمی است...

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami
این اغتشاش فرهنگی – تمدنی ریشه در نظام آموزشی دارد

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(79)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸الان در ایران #بحران فرهنگی و تمدنی بیداد می‌کند که بسیاری از شاخصه‌های این بحران، ریشه در نظام آموزشی دارد. افرادی که مشکل ازدواج دارند، امروز نمی‌دانند پیش حاج‌آقا بروند و طرح مشکل کنند یا پیش مشاور! یعنی نسخه دینی را عمل کنیم یا نسخه جامعه غربی را؟ در حوزه سیاست، به دانشجویان علوم سیاسی و علوم اجتماعی، رهبری معقول و مطلوب جامعه را نظام #لیبرال_دموکراسی معرفی می‌کنیم، بعد در متون اسلامی، مداوم بر #ولایت_فقیه تأکید کرده‌ایم. تعارض بین ولایت و دموکراسی پدید آمده است. در پوشش تعارض بین قبا و کت است. در طب، طب سنتی و نظام درمانی گذشته، یک توصیفی از انسان دارد که برمبنای اخلاط چهارگانه انسان را توصیف می‌کنند. اصلاً انسان را یک گونه‌ی دیگری می‌خواهد درمان بکند. #طب_مدرن به گونه‌ای دیگر می‌خواهد درمان کند. دولت هم در این میان، وامانده است که به کدام یک از این دو نظام آموزشی تکیه نماید. اگر بودجه‌های کلان و مراکز تحقیقاتی مجهزی در اختیار طرفداران #طب _سنتی و اسلامی قرار بگیرد، قطعاً دستاوردهای علمی‌اش فوق العاده خواهد بود.

🔸طب سوزنی چین، با حمایت‌های دولتی و اجتماعی رشد کرده والان، هم عرض طب جدید عرض اندام می‌کند. اگر به طب سنتی و #طب_اسلامی بها بدهیم، توانایی‌های فراوانی در توصیف و درمان انسان دارد. در گذشته این طب بوده است که موفقیت‌های فراوانی در درمان کردن از خود نشان داده است. تعارضی که امروزه میان عطاری و داروخانه وجود دارد هم از همین باب است. یعنی دو نظام درمانی متفاوت و متعارضی، هر دو حضور اجتماعی دارند. یکی به دلیل تسلط #فرهنگ_غربی رسمیت یافته و دیگری به دلیل تاریخ هزاران ساله‌اش در فرهنگ و بوم ایران، معتبر باقی مانده است. بنابراین، به دلیل اینکه نتوانسته‌ایم یک نظام علمی کارآمد را مبنای همه شئون زندگی فردی و اجتماعی قرار بدهیم، دچار تعارض عجیبی در زندگی اجتماعی شده‌ایم. کشور ما نیازمند یک نظام علمی و آموزشی منظم، منسجم و هماهنگ است که از توصیف تا تجویز مبتنی بر #شبکه_تمدنی فرهنگ اسلامی طراحی شده باشد.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 88.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami
در نظام جنسی اسلام، حجاب در کنار ازدواج تشریع شده‌است

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(81)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸در نظام جنسی اسلام ، حجاب در کنار ازدواج تشریع شده‎است. ازدواج در اسلام، دو صورت دائم و موقت دارد. تعدد زوجات در ازدواج دائم، تا چهار همسر مجاز تلقی شده‌است و در ازدواج موقت، محدودیتی ندارد. این آموزه‌ها، در نظامی از روابط اجتماعی زن و مرد، با #مبانی و #اهداف مشخصی تشریع شده‌است که در برخی از انها در سوره مبارکه نساء، نور و احزاب، قابل مشاهده است. در صورتی که #نظام روابط جنسی اسلام، با توجه به همه مؤلفه‌های توصیفی و تجویزی آن مورد مطالعه واقع نشود و زمینه‌های اجرایی شدن آن فراهم نگردد، برخورد #تک_عاملی به مقوله‌های دینی و آموزه‌های اسلامی مشکل‌آفرین خواهد شد.

🔸در سه دهه پس از #انقلاب_اسلامی، برقراری قانون حجاب، در تناسب با فرهنگ ایرانی بود، اما به دلیل فراوانی #نسخه‌های_سلبی و نبودن راه‌های ایجابی برای تخلیه جنسی جامعه، #بحران_جنسی بی‌نظيرى در ایران رخ داد که در صورت بی‌توجهی سیاستگذاران فرهنگی، به یک #انقلاب_جنسی بدل خواهد شد. با شروع انقلاب اسلامی، مراکز فحشا و فساد که با عناوین سینماهای سکس، کاباره‌ها، مشروب فروشی‌ها و مراکز رقص والهو ولعب شناخته می‌شدند و نسخه‌های جنسی #جامعه_غربی را در ایران ترویج می‌کردند، بسته شد. در راستای همین سیاست‌گذاری، ممنوعیت استفاده از ماهواره، فیلترینگ اینترنت و جلوگیری از اختلاط زن و مرد در بسیاری از اماکن، بعدها ادامه یافت.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 89 و 90.

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami
سینما و نمایان‌سازی بحران تمدنی ایران معاصر

⭕️جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی(88)
🔻#پاورقی
🔻#تمدن_اسلامی‌
🔻#جستارهای_نظری

🔸بحران در سینمای ایران
نمونه دیگر از شواهدی که می‌تواند #بحران_تمدنی ایران معاصر را نمایان سازد، #سینما است. [شهید] آوینی در بحث سینما می‌گوید: سینما آمد که با شهوت وغضب و با قوای نفس کار کند. وقتی فیلم‌ساز، تهیه‌کننده و کارگردان مسلمان به این مسأله مهم توجه نداشته باشد، تئاتر، فیلم و مستندی که می‌سازد، در تناسب با #فرهنگ_غرب ساخته شده، هرچند با عناوین اسلامی و دینی باشد. اگر درک درستی از سینما، اهداف و بنیان‌های آن نداشته باشیم، کارهای سینمایی ما حتی در موضوع قصص انبیاء و یا دفاع مقدس، فیلم‌های سطحی و مبتذل و ناکارآمد در عالم دین خواهد بود.

🔸اشاره ای که #شهید_آوینی در کتاب «آیینه جادوا» به ذات سینما دارد، برای همین موضوع است که ما ذات و حقیقت تکنولوژی سینما را بفهمیم و متناسب با این درک، سیاستگذاری فرهنگی نماییم. فیلم‌ساز و کارگردانی که نمی‌داند سینما برای تمرین قوای نفس ایجاد شده، او هم در جاده اهداف و مبانی #سینمای_غرب است، حتی اگر در موضوعات دینی کارکند. با این توصیف، تحقق #سینمای_اسلامی و دینی، اگر محال نباشد، بسیار قابل تأمل و دشوار است. امروزه #کارگردان_اسلامی، می‌پندارد که با انتخاب یک موضوع دینی و پخش تکه‌هایی از نماز وعبادت اشخاص در قصه سینمایی خویش، به فیلم‌سازی دینی مشغول گشته است. این در حالی است که بستر جذابیّت سینما و تلویزیون برای مخاطبان، تحریک قوای نفس است که در همه فیلم‌های سینمایی به وفور یافت می‌شود.

🔸سینما در بادی امر، توان انتقال #آموزه‌های_اسلامی و قرآنی را به ساحت فطرت و قلب ندارد، سینما توان انسان سازی ندارد. موفقیت شهید آوینی در «مستند روایت فتح» در این نکته نهفته است که با درک ذات سینما، خارج از تمرین قوای نفس عمل کرده است. لذا کشته شدن‌ها و تکه‌تکه شدن‌های #بسیجی‌ها و خونریزی‌های جنگ را نشان نمی‌دهد؛ چون نمی‌خواهد با هیجان نفس کار کند؛ نمی‌خواهد تنها ترس، شهوت و هیجان را تقویت کند. می‌خواهد با ابزاری که در اختیار دارد، از ساحت دیگری حکایت کند. آن عالم غیب، با تحریک قوای نفس معرفی نمی‌شود، سینما و تلویزیون، تنها با جذابیت‌هایش زنده مانده است. این جذابیت‌ها مربوط به نفس است و تحریک قوای نفس، بنابراین در کار آوینی، #جملات_عرفانی و نثر ادبی دینی در کنار صحنه‌هایی از #جنگ و #جهاد قرار می‌گیرد که تلاش می‌کند با ابعاد باطنی انسان مواجه شود. سعی می‌کند شما را به ساحت حضور بکشاند.
#ادامه_دارد...

🔹#منبع:
متولی امامی، سیدمحمد‌حسین؛
جستارهای نظری در باب تمدن اسلامی،
قم، نشر معارف. چاپ 1394، ص 95و 96؛

ا—--------------------------—ا

https://telegram.me/tamadone_novine_islami
⭕️چگونه می‌توان تمدن را با کره‌ی آبی آشتی داد؟
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
#گفت‌وگو
#تمدن_و_بحران_آب
#مهندس_فاطمه_ظفرنژاد

🔻فاطمه ظفرنژاد پژوهشگر آب و توسعه پايدار، نويسنده كتاب «توسعه پايدار و مديريت آب در ايران»، مترجم كتاب‌هاي «رودهاي خاموش»، «مديريت و اقتصاد زيست محيطي» و نيز بیش از 50 مقاله در نشريات ايراني و مجله‌هاي علمي بين‌المللي به چاپ رسانده‌ است. ایشان چند سال قبل گفت‌وگویی را در خصوص #آب و نقش آن در ایجاد و بقاء #تمدن‌ها، با سایت #معمارنت انجام داده‌اند که بازخوانی آن در شرایط کنونی که برخی نقاط کشور دچار #بحران_کم‌آبی است، مغتنم می‌باشد.

🔸#معمارنت:
به نظر شما مسئله آب در جهان امروز چگونه اولویت پیدا کرده و با چه چالش‌هایی روبرو است؟

🔸#ظفرنژاد:
در دوران مدرن انسان با گرايش زياد به سوي مصرف‌زدگي و رفاه‌طلبي بي‌مرز، هم به گونه‌اي باورهاي ارزشي و نيز احترام و ارز‌ش‌گذاري به طبيعت را از دست داد و هم در سايه سودطلبي و خود بزرگ بيني نابجا به «از خود بيگانگي» رسيد. در دو سده اخير انسان مدرن عادت كرد كه نه بر پايه نياز كه بر پايه آز منابع جهان را مصرف كند. آب نيز از اين قاعده بيرون نماند. «فرد پيرس» در كتاب «آنگاه كه رودها مي‌خشكند» به خانواده‌هايي با مصرف سالانه بسيار زياد آب در فلوريدا و ديگر شهرهاي مصرف‌زده اشاره مي‌كند. مصرف زياد آب دو خطر بزرگ براي طبيعت كره زمين بويژه پيكره‌هاي آّبي آن در بردارد. يكي اين كه منابع آب شيرين كمياب زمين را بسيار كاهش مي‌دهد. دوم اين كه اين ماده‌ی سيال و روان با حجم كمي از آلودگي مي‌تواند مقدار بسيار زيادي آب پاك را نيز آلوده كند. دربرداشتن مواد آلاينده گوناگون از مواد شيميايي تا پاك‌كننده‌ها و از مواد نفتي و روغني تا مواد معدني و پسماندهاي آلاينده، به آلودگي رودها، درياچه‌ها، درياها و سفره‌هاي زيرزميني مي‌انجامد و در تخريب محيط زيست پيكره‌هاي آبي و تخريب محيط زيست كره زمين اثري بسيار ناسازگار دارد.

🔸سودجويي به معناي گسترده يا همان رانت‌جويي انسان مدرن بويژه در چارچوب شركت‌هاي ساخت و ساز به مسائل بالا افزود. اين شركت‌ها در راستاي منافع خود نه تنها به مصرف‌زدگي دامن زدند كه ساخت سدها و سامانه‌هاي انتقال با همه پيامدهاي بسيار ناسازگار را به جوامع «حقابه‌بر» و جوامع بومي وابسته به پيكره‌هاي آبي تحميل كردند. در سراسر جهان بويژه در قرن بيستم بدون هيچ ژرف‌نگري، سدسازي و غول‌پيكرسازي به افتخار بدل شد. رودها خاموش شدند. درياچه‌ها خشكيدند. درياچه‌هاي امريكا و كانادا و اروپا آسيب زيادي ديدند. آسيا و آفريقا به سبب دنباله روي از همان الگوي موسوم به توسعه‌يافتگي، بدون توجه به اقليم، به فرهنگ جامعه و باورهايش، و بدون توجه به زيست بوم‌هاي گوناگون، به همان بلا مبتلا شدند. خشكيدن درياچه آرال بزرگترين پيكره‌ی آب شيرين آسيا با پيامدهاي فاجعه بار آن بر جوامع بومي پيرامون آن و تا بسيار دوردست‌ها، يك نمونه‌ی نزديك به كشور ماست.

🔹ادامه این گفت‌وگو را در لینک زیر بخوانید:
https://www.memarnet.com/fa/node/281

ا-------------------------------------------ا

🔻کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» را در پیام‌رسان‌های زیر دنبال کنید:

#ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami

#بله↙️
http://ble.im/tamadone_novine_islami

#سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

#تلگرام↙️
https://telegram.me/tamadone_novine_islami
به‌سوی تمدن نوین اسلامی
📚 #کتابی_برای_ترجمه 🔻 #عنوان: "آب و مناسک: ظهور و سقوط حاکمان کلاسیک مایا" 🔻 #نویسنده: لیزا لوسرو 🔻 #سال_نشر 2006 میلادی 🌱
⭕️بررسی بحران آب و فروپاشی تمدن‌ها نیاز به مطالعه تطبیقی دارد

#معرفی_کتاب
#مطالعه_تطبیقی
#بحران_آب_و_تمدن‌ها

🔻معرفی کتابِ «آب و مناسک: ظهور و سقوط حاکمان کلاسیک مایا»

🔸یکی از مهمترین مسائل تاریخ اجتماعی، فهم رابطه میان #جوامع_انسانی و #منابع_طبیعی آنهاست. پیدایش، تحول و حتی افول تمدن‌ها، عمیقاً متاثر نوع مواجهِ آنها با منابع طبیعی‌شان است. مساله وابستگی به منابع طبیعی و آثار آن بر یک جامعه، به اشکال مختلف قابل بررسی است. منابع طبیعی به خودی خود، نمی‌توانند تمدنی را بسازند و یا نابود کنند. آنچه که اهمیت دارد آنست که یک تمدن به مثابه سازمانی اجتماعی از گروه‌های انسانی، چگونه نظام اجتماعی، نهادها و فرهنگ خودش را بر شیوه‌هایی از استخراج، تولید و بازتولید منابع مادی دردسترسش بنا می‌کند. به عبارت دیگر، هر تمدنی بیانگر یک نظام فکری و احساسی در باب منابع (مادی و غیر مادی) پیرامون خودش و مکانیسم‌ها و تکنولوژی‌هایی برای استخراج و بهره‌ور‌ی آن منابع است. بر این اساس، هر فرهنگی یک فرهنگ منابع است، فرهنگی برای شناخت، بهره‌وری و استفاده از منابع انسانی و غیر انسانی است. این مساله عموماً در حیطه رابطه میان تمدن‌ها و منابع یا موقعیت طبیعی آنها قابل طرح است.

🔸عموماً در ایران، مساله #تمدن_کاریزی [قنات] به عنوان نوع خاصی از بیان پروبلماتیک رابطه آب و تمدن بیان شده است. این مساله اگر منجر به جبرگرایی جغرافیایی و ماتریالیسم خام تاریخی نشود، می‌تواند رابطه معنادار مهمی را در #تمدن_ایرانی و ربطش با منابع طبیعی نشان دهد. اما نکته اصلی آنست که این مساله لزوماً در حوزه خاورمیانه و مناطق بیابانی آن نیست. بلکه در سایر نقاط جهان هم مساله رابطه و تاثیر #آب و #تمدن قابل بررسی است. شاید بسط این ایده که #تمدن و #جامعه_ایرانی ربط معناداری با مساله آب دارد و ارائه مطالعات تطبیقی در این عرصه که نشان بدهند چگونه برهم خوردن این رابطه تعادل میان جامعه و منابع آب، نه تنها #بحران‌ساز که در بسیاری موارد یک تمدن را نابود کرده و از بین برده، بتواند تلنگری به ذهن خمار ایرانی در مواجهه با بحران آب باشد. یکی از منابع قابل توجه در این زمینه که می‌تواند دانش تطبیقی خوبی در مورد تمدن‌ها و منابع آب به ما بدهد، کتابِ «لیزا لوسرو» با عنوان "آب و مناسک: ظهور و سقوط حاکمان کلاسیک مایا" که در سال 2006 منتشر شده است، می‌باشد.

🔸#لیزا_لوسرو دراین کتاب ایده اصلی‌اش در حیطه #تمدن‌های_مایا آن است که میان آنها، میزان اتکا به آب و میزان منابع آب که در اختیار حُکام هست، تاثیر مستقیمی بر گستره و نقوذ #قدرت_سیاسی آنها دارد. در مناطق مختلف مایاها، کاخ‌ها و بناهای بزرگی که ساخته شده‌اند، دراصل حوزه‌های رقابتی‌ای بوده‌اند که مردم را در فصول خشک حول یک مرکز قدرت جمع می‌کردند. مناسبت‌های جمعی و سیاسی که مایاها داشتند، به تدریج متأثر از کمبود فصلی آب در جنگل‌های پیرامون آن منطقه شد. #مساله_آب نه تنها اسکان مردم بلکه نحوه کشاورزی آنها را نیز تحت تاثیر قرار داد. به تدریج مایاها، از نواحی ساحلی و رودخانه‌ای به نواحی مرکزی‌تر رفتند، جایی که زمین‌های بیشتری برای کشاورزی بود، اما آب‌های سطحی به اندازه کافی وجود نداشت. به تدریج مراکز قدرتی در این نواحی جدید سکونت و کشاورزی شکل می‌گیرد و معماری‌های سیاسی برای صاحبان قدرت برپا شده و آیین‌های سیاسی و مذهبی در آنها برگزار می‌شدند. این تحول در حدود هزار سال قبل از میلاد رخ داده بود. اما خشکی‌های چهار الی پنج ماهه‌ای که در آن مناطق بود، دشواری‌هایی را بوجود آورد. به تدریج تکنولوژی آب انبارهایی برای گردآوری و ذخیره‌سازی آب برای ایام کم آبی ابدع شد و رواج یافت. با افزایش جمعیت تحت سلطه هر حاکم، این تکنولوژی پیچیده‌تر و وسیع‌تر می‌شد تا توان رفع نیازهای جمعیت بیشتری را داشته باشد. صاحبان آب و منابع آن، توانستند قدرت بیشتری را بواسطه مساله توزیع و ذخیره‌سازی آب بدست آورند.

🔸ترجمه و نشر این کتاب در ایران می‌تواند شناخت تطبیقی در خصوص #مسائل_آب و #فرازوفرود_تمدن‌ها را برای مطالعه علاقه‌مندان به این موضوع فراهم کند.

🔹عنوان انگلیسی کتاب:
Lucero, J. Lisa (2006) Water and Ritual: The Rise and Fall of Classic Maya Rulers; University of Texas Press

ا-------------------------------------------ا

🔻کانالِ «به‌سوی تمدن نوین اسلامی» را در پیام‌رسان‌های زیر دنبال کنید:

#ایتا↙️
https://eitaa.com/tamadone_novine_islami

#بله↙️
http://ble.im/tamadone_novine_islami

#سروش↙️
http://sapp.ir/tamadone_novine_islami

#تلگرام↙️
https://telegram.me/tamadone_novine_islami